|
2000
|
|
|
Euskaldunonikuspegitik, baina ondradu. Beste hark zioen moduan, argumentuak aintzat hartuz.Argumentuak aintzat hartzea, filosofian bederen, argumentuak hartzea baita;
|
hartzea
eta lantzea, buztinezko irudiak bailiren.
|
|
|
Argumentuak
|
hartu
eta miatu, horixe da, gure ustez, filosofia praktikoa: praktikoaden filosofia.
|
|
|
Sintesiabilatzea da filosofia praktikoaren zeregina, gure ustez. Horregatik, erabiliko dugunmetodologia, gai bakoitzari lotzen zaizkion hainbat matrize
|
hartu
eta diskurtso bateratuan bilduko dituena izango da. Izan ere, burujabetasuna bezalako adar anizkuneko gai batean, UEUko Filosofia Sailaren funtzioa burujabetasuna lantzen dutenperspektiba interesgarrienak jaso eta koherentziaz janztea dela uste dugu.
|
|
|
dei genezakeen egoera soziopolitiko horretan, ordea, norbanakoaren eta herrien burujabetza aldarrikapenak indarra eta gaurkotasuna irabazten dute, Abascal-en iritziz. Ondorioz, heziketa aintzat
|
hartzea
eta, batezere, erakunde nazional zein internazionalen eraginkortasuna eskatzen ditu, norbanakoaren gaineko kontrola ekidin eta herrien burujabetasuna babesteko.
|
|
|
–Etorkizunean ere ezaugarri etniko kulturalek nazioa definitzen jarraituko dutelabaiezta dezakegu; hutsean, batzuetan, baina ezaugarri politikoen eskutik gehienetan, ene ustez, eta osotasun bat eginik; hots, ez lehenak zentzu negatiboz
|
hartuta
eta bigarrenak kontrapisu modura ulertuta, osotasun bateko agerpide desberdin bezala baizik.?
|
|
|
Abertzaleen arteko lankidetza posiblea izan densasoi baten testigantza, baita elkarren arteko eztabaidak askatasunaren bidea argitzeko balio izan duen ekimen horren aldeko apustua ere. Gizarte zientzietako disziplinartekotasuna ardatz
|
harturik
eta alboraezinezko debatearen bidez, irakurleakgaur egungo politikagintzari buruzko aburuak eskuratzeaz gain, gai horretansakontzeko aukera izango du. K. Levin antropologoak zioenez,, ez dago ezer praktikoagorik teoria sendoa baino?.
|
|
|
EHk proposatutako estrategia da, agian, errazena eta argiena hiruren artean: haren premisa da Euskal Herriak oinarri demokratiko bat behar duela, beren proiektuak defenditu eta gauzatzeko denek baldintza berdinak izan ditzaten. Gaur egungolege barrutiari ez dio baliotasunik ematen, Euskal Herria estatu burujabe bilakatzeko oinarri oinarriko ezintasuna duelako, batez ere; eta Batzar Nazional Eratzaileasortzea proposatzen du, trantsizioaren buruzagitza
|
hartu
eta barruti juridiko politiko nazionala presta dezan.
|
|
|
–Neurotikoaren kasuan, kontaktua/ erretiradaren erritmoa deseginda dago. Ezindu bere kabuz erabaki noiz parte
|
hartu
eta noiz erretiratu, bere bizitzako amaitugabe dauden asuntuak, gertatzen diren prozesu guztien etenak bere orientabide zentroa nahastu dutelako... Bere gizartearekin kontaktu berezia izan dezakeenpertsona, gizartetik guztiz erretiratu gabe eta gizarteak irensten utzi gabe, ongiintegratutako pertsona da?. 13
|
|
|
Eragiketa Formalen garaiaren ostean, baliteke aurretik ezarritako harremanberezi baten BEEak eraldatzea, subjektuak pentsamenduari berari buruzpentsatzeko eskuratzen duen gaitasunaren ondorio gisa, hau da, harremanjakin batekiko distantzia
|
hartzeko
eta bera behatzeko gaitasunaren ondoriogisa.
|
|
|
Gauzak honela, XX. mendearen azken laurdenean H. S. Kaplan-ek argitaraturiko liburuetako bat parafraseatuz, Terapia sexual berria deitu izan denakonfiguratuz joan dela esan daiteke. Izendapen hau gehiegizkoa izan daiteke, agian, baina kontuan hartu behar da, marko teorikoek beren lana egitekoproposamen honen funtsezkoena oinarritzat
|
hartu
eta berezkoak dituzten printzipioteorikotara egokitu dutela: konduktismoa, kognitibismoa (Lopiccolo, 1989), sistemen teoria orokorra (Verhulst, 1988), planteamendu humanistak, objektu harremanetan oinarritutako norabide psikodinamikoa duten terapiak (Apfelbaum, 1988) eta abar.
|
|
|
Honek ondokoa esan nahi du: transferentzia ulertzea, ahozko interpretazioaerabiltzea, terapeutak eszena dramatikoan parterik ez
|
hartzea
eta batik bat hauageriko eduki gisa ulertzea, gorderik dagoen edukia interpretazioaren bidezkontziente egin nahi delarik.
|
|
|
Beste esperientzia garrantzitsua, errepresentazioak haurrari sinbolizatutakoa da; hau da, taldekide guztiek ulertzen diote inolako esplikaziorik gabe. Fikzio batensaretzea da, non guztiek parte
|
hartu
eta ulertzen duten, inork ezer esplikatu gabe; beraz, ahozko interpretazioa bigarren planora pasatuko da, terapeutak, rolean kokaturik, elkarrizketari lehentasuna emanez.
|
|
|
Anzieu ren iritziz (1986), taldeetan fantasia kontuan
|
hartzeak
eta erabiltzeakdesberdintzen ditu taldearen ulermen psikoanalitikoa eta psikosoziologikoa (Lewin i buruz ari da batik bat).
|
|
|
Egungo zientzia eremuan ematen diren ezaugarrien edo baldintzen artean, bat bere, egoera dimentsioaniztuna? da, nahiz eta espresio hau bera ere esanahi anitzekoa izan.Egungo zientziagintzan, ez bakarrik dimentsio asko kontuan
|
hartu
eta erlazionatu behardira, baizik dimentsio bakoitza ere nahiko modu anitzean edo konplexuan kontsideratubehar da. Omenaldi honetako kontesturako, dimentsio batzuk aukeratuko ditut, adibidemoduan, horretarako hizkuntzarekin oro har, eta euskararekin bereziki gure kasuan, ondoeta erraz lotzen direlako.
|
|
|
Testu horretaraino iristeko Ministeritzan zer nolako lanketa egin zen ez daki gu, eta, geure artean, hiri eta herrietan agindua nola
|
hartu
eta bete zen ere ez. Parroko, apaiz eta fraideek nola saihestu ote zuten arriskua?
|
|
|
Gure artean, J. Urrutia k azpimarratu zituen, batez ere, lehenengo jokamolde harkizan zituen ondorio praktiko luzeak. Isiltasuna, aintzakotzat ez
|
hartzea
eta urak betieregaztelaniaren errotara bakarrik eramatea zen politika haren ardatz erabakiorra (Urrutia1978: 388, 399).
|
|
|
Gobernuaren agindua
|
harturik
eta Gotzainaren arauak jasota, badirudi noraezeanaurkitu zirela herri eta hirietako elizgizonak (eta Egia Atotxako fraideak); baina esandaiteke, hilabeteen harian, beren gain zuten ardura pastoralari (nahitaez komunikazioerosoa eskatzen zuen zeregin horri) aurre eginez, herri euskaldunak euskaldun izanzirela elizetan ere, baina elebidunetan zailago gertatu zela lehengo euskal maila bereraitzultze...
|
|
|
Hurbilagoko lekukorik behar bagenu, gomuta dezagun nola Jon Etxaide idazleakeman zigun bere aita I. M. Etxaide integrista eta Euskaltzainburuaren antologia bat.Era berean, J. M. Lojendio ere Euskaltzainburua izan zen gerraondoan, eta, A. Arrueeuskaltzainak bere politika karlista alderditar eta pertsonalaren barnean, idazketa lanaez zuen laga, Egan en parte
|
hartuz
eta hainbat hitzaldi politiko eta kultural euskarazemanez.
|
|
|
jotzea etaharen inguruan osatzen diren iritziak (erlijiosoak nolabait, sentimenduan eta hizkeran) apartekoak edo beste fenomeno musikal eta kultural batzuetan gertatuko ez bailireniriztea. Fenomeno sozial gisa
|
hartuta
eta argudio abduktiboak erabiliz, alabaina, proposamen honen egiatasuna ala egiatasun eza frogatu ahal izango litzateke 11.
|
|
|
Gure Herriaren etengabeko konkista egoera hau gaitzat
|
hartu
eta begi aurrean izanda, bost ezaugarri azpimarratu nahi nituzke bereziki.
|
|
|
Diruz urri bazebilen ere, mediku bat
|
hartu
eta harekintxe joan zen aita hurrena.Alferrik ordea: Aita Itxaso hil berria zen, eta komentuan bertan lurperatuko zuten, biharamunean.
|
|
|
Azken puntu horiek kontuan
|
hartuta
eta esandakoa errespetatuta, irratiak nahi bezainbeste ahalegin egin dezake bere entzuleria handitzeko. Hori bai, produktu edo irratsaio onak lortzea ezinbestekoa dela aurretiaz jakinik; halaber, irrati estazioetako arduradunek jakitun egon behar dute entzuleen nahiak eta ohiturak ongi ezagutu behar direla.
|
|
|
Cebrián irakasleak programazio zikloak ditu aipagai. Testua irakurritakoan, ideia nagusiak
|
hartu
eta zuregandik hurbil dagoen tokian tokiko irrati batera edo dena delako estaziora joan eta arduradunei zer nolako programazio zikloak egiten dituzten galdetu. Gero ikaskideekin informazioa trukatu.
|
|
|
Berriztutako txabola baten azpitik Pedranzoko pagadian sartzen den bidetxoa
|
hartu
eta altuera galdu gabe, txilar zurien artean ordu erdi ibili ostean, bidea Los Pozos sarobera heltzen da. Hemendik, txilar eta larre artetik jaitsiz, Peña de las Rameraseraino bide markaturik gabe jarraitu behar da.
|
|
|
Gainaldean, txabola prefabrikatu baten ingurutik ekialderantz abiatzen den bidea
|
hartuta
eta altuerarik galdu gabe, Saldueroko zohikaztegietaraino heltzen da. Gainalde laua urte osoan ureztatuta mantentzen denez, zohikaztegien garapenerako baldintza aproposak daude.
|
|
|
Egoera kezkagarri honi irtenbide egokiak bilatu behar zaizkio, batetik abeltzainen bizimodua eta nahiak kontuan
|
hartuta
eta bestetik otsoaren kontserbazioari begira hartu beharreko neurriek baldintzatuta, zeren kontuan hartu behar baita Penintsulako otsoak direla Europako Elkartean geratzen diren ia bakarrak.
|
|
|
direlakoei eman zitzaien nagusitasuna. Baina plan horrek pentsamendu liberala unibertsitatetik erauzteko helburu zehatza izan arren, lehenago esan dugunez, liberalismotik
|
hartu
eta indarrean jarriko ziren bi joera nagusi jaso zituen: irakaskuntzaren uniformitatea eta zentralismoa.
|
|
2001
|
|
|
a) Orain arte egindako lana aintzat
|
hartu
eta baloratu beharrekoa da.
|
|
|
Hitzalditxo honetan azalduko dugu nola sortu dugun 3 mailaren hastapenerakomateriala komunikazio egoerak kontuan
|
hartuz
eta nolako testuak erabili dituguneta zertarako. Bi bloke hauen lanketaz hitz egingo dizuegu, alegia, hizkuntzapertsonen arteko harremanetan eta hizkuntza lan giroan, erakundeekiko harremanetan.
|
|
|
Gerta liteke iturri batetik eta bestetik jasotakoak bat ez etortzea. Horrelakorikgertatuz gero, azken hitza esperientziaren gidari izan den irakasleari berari dagokiola uste dut; hori bai, alde guztien ekarpenak aintzat
|
hartu
eta hausnartu ondoren.Uste dut, askoz hobe dela horrela jokatzea, hots, iritzi desberdinak bilduz, norbereusteak eztabaidatuz, datu eta froga objektiboak bilatuz, etab., pertsona bakar batenbadaezpadako iritzira mugatzea baino.
|
|
|
Eta hona hemen, testuak
|
hartuta
eta aipatu dugun galdetegia lagun, taldebakoitzarentzat programatu genuen saioa:
|
|
|
Jakina, arrazoi hauek ez dira bata ala bestea eran agertzen; normalean denakbatera, edo bi edo hiru batera izango dira. Baina hori ez zen kezkatzen ninduengaia; besteak beste, zerrendako lehen biak ikaslea aintzat
|
hartuz
eta den bezalakoaonartuz konpon daitezkeelako neurri handi batean. Beste honek kezkatzen ninduen: alda al daitezke ikasleen ikas ohiturak?
|
|
|
Ibilbidea ezaguna da: Tuteratik ateratakoan, Karkar eta Kalahorra zeharkatu ostean, Ega ibaian gora Gesalatz haranera heldu ziren emirraren tropak. Uztailaren 25ean Valdejunquera nzelai beteko gudu bat irabazi ostean, Muetze ko gaztelua
|
hartu
eta Kantabria kogotorlekua suntsitu zuten.
|
|
|
Andu Lertxundi genuke lehen idazle periferiko handia24 Errealismoari muzineginez, Otto Pette eleberri anbiziotsua kaleratu zuen 1994an, hots, errealismoakindar
|
hartu
eta denbora laburrera. Modu oso sintomatikoan, boteretik kanpogelditu den behialako handiki eroria dugu Otto Pette pertsonaia nagusia; hots, zentrala izatetik periferiko izatera pasatu den idazlearen sinbolo garbia.
|
|
|
«ez duzu inor hilko; ez duzu adulteriorikegingo». Nobelako senar koldarrak, bikotearen arteko harremana amaituta dagoelaonartu ordez, nahiago du mendekua
|
hartu
eta emaztea hil. Senar jeloskor hau dugu, hain zuzen, nobelaren narratzailea, eta bere ahotik jakiten ditugu bikotearenharreman zail eta trumoitsuaren unerik bortitzenak.
|
|
|
Teoria honek azpimarratzen duenez, literatur fenomenoa ez da bukatzenidazleak testua idaztean, irakurleak hori irakurtzean baizik. Hortxe, irakurketa ekintza horretan, jasotzen du testuak bere funtsa eta zentzua, testua ez baita ezerirakurle batek eskuartean
|
hartzen
eta irakurtzen ez badu. Ulertzekoa denez, orduan, irakurketa ekintza hori hain funtsezkoa izanda, testuek irakurketa hori bultzatzenduten mekanismoak dauzkate beren baitan.
|
|
|
bilakatzea eta garatzea errazten duela. Lan honen helburuetako batezagutza akumulatiboa garatzea da, ildo honetan parte
|
hartzea
eta zertxobait areagotzea izanik, egokia da aipatutako modu kronologikoa aukeratzea. Kronologikokibegiratuta, ondoko epeak bereiz daitezke:
|
|
|
2 Sarreran azpimarratzen da dokumentua metodologiazko gidaliburu gisahartu behar dela, ikuspegi teknikoa erabiliz, metodologia, teknikak etatresneria proposatzeko. Gehiago zehaztuz, helburuak ondorengoak dira: gizarteko sektore ezberdinek parte hartzea; adostasuna lortzea, konpromisozehatzak
|
hartu
eta burutzeko; estrategiazko ikuspegia erabiliz, lehentasunaekimen alorrei, helburuei eta jardunbideei emanez; jarraipen, ebaluaketaeta kontrol sistema bat diseinatuz, prozesuak aurrera jarrai dezan ahalegintzea; arrakasta izango duten faktoreak aipatzea.
|
|
|
6.2.3.2 Inflazio tasa kontuan
|
hartu
eta geroko egoera
|
|
|
Dena den, amortizazioetan interesen desnaturaltzeak zorpeko herrialdeek maileguz harturiko aurrezkien neurri gutxitura eramanen luke, kapital finantzarioen inportazio netoak beraiek maileguz
|
hartuak
eta ordainduak interes errealak besterik ez direlarik.
|
|
|
Lehenengo astintzeak usain hegazkorrenak kanporatuko ditu, guk usain berdeak eta txinpartatsuak hauteman eta dastatu ahal izateko moduan. Atsenalditxoa
|
hartu
eta gero, zapia astinduko dugu berriz, perfumearen gorputza osatzen duten erdiko notak,, doinu hori gorriak, loreak eta fruituak balira bezalaxe antzeman ahal izateko.
|
|
2002
|
|
|
Ekonomia soziala honela defini genezake: merkatuan ondasun eta zerbitzuakproduzitzen eta finantzatzen edo aseguratzen diharduten enpresa pribatuenmultzoa, erabakien
|
hartzea
eta mozkinen banatzea ez dagoelarik zuzenki lotutabazkide bakoitzak egindako kapital ekarpenarekin. Erabakiak hartzeko garaianbazkide guztiek ahalmen berbera dute, eta ahalmen hori ez da bakoitzak egindakokapital ekarpenaren araberakoa.
|
|
|
Bertan aurreratzen zen euskal ekonomian zerbitzu jarduerak gailendu berri direla beste sektoreen aldean, produktuari zein enpleguari egindako ekarpenaren ikuspegitik. Hemen, azpimarratzekoa da produktuaren tertziarizazio maila apalagoa dela pezeta konstantetan egindako neurkerakontuan
|
hartuz
eta pezeta korrontetan egindakoarekin alderatuz. Lehenaren araberako zerbitzuen partizipazioak ozta ozta gainditzen zuen %50ko maila 1997anHego Euskal Herrian (ikus 7.3 irudia); aitzitik, pezeta korrontetan neurtutakoak%60ko mailatik gertu goratzen du zerbitzu jarduerek produktuari eginiko ekarpena (ikus 9.1 irudia).
|
|
|
Paradogikoki,. Euskal Unibertsitatea? aldarritzaten zutenak izan dira, hasieranbereziki, unibertsitate ofizialetako euskalduntzearen bultzatzaile nagusiak, ikasleenkopurua emendatzeak erakundea bera plangintza bat garatzera bultzatu zuen arte.Ikasleen parte
|
hartzea
eta presioa oso garrantzitsuak izan dira, bestetik, prozesuhorren garapenean.
|
|
|
Nabarmentzekoa da inongo plangintzarik ez burutzea. GregorioMonrealek errektoretza
|
hartu ondoren
eta Euskal Kontseilu Nagusiak Mikel Zalbideren zuzendaritzapean egindako txostenari jarraityz, Irakasle Eskolen euskalduntzea bultzatu zen, zenbail lokitan euskara irakastcko klascak indartu edota martxanjarri ziren, eta, Zientzia Fakultateko irakasleen aholkuaren ondorioz, EuskaraZientifikoa irakasgaia irakatsi zen arestian aipatu ditugun hiru fakultateetan27.Monrealen garaian() sortu zen Euskar... Bere lana unibertsitatekotestuak eta errotuluak euskaratzera eta ikasle, langile, zein irakasleentzako euskaraikasteko klaseak prestatzera bideratu zen.
|
|
|
Horretarakobost urtetan 295 irakasle berri kontratatu behar ziren, eta beste 146 birziklikatu, klaseak euskaraz eman zitzaten. Xabier Isasiren ustez, 1990eko plangintzak porrotegin zuen, ez helburuak okerrak zirelako, «behar ziren baliabideak eta bitartekoakaintzat ez
|
hartzea
eta lehentasunak eta erritmoak behar beste finkatu ez izatea» renondorioz baino (Isasi, 1997: 33).
|
|
|
Nekez ager liteke hemen hainbeste galderatatik ateratako informazioa. Esandezagun, garrantzitsua baita, sailkideon parte
|
hartzea
eta interesa oso altua izan dela. Hortik aparte, emaitzei dagokienez, honako taula hauek adierazgarriak dira oso.
|
|
|
euskaldun eta euskal herritarrik ahaliketa gehienei ezagutzarik aurreratuenak sortu, zabaldu eta ikas irakasten dirensareetan parte hartzeko aukerarik ahalik eta onena eta zabalena eskaintzea da. Sarehorretatik
|
hartu
eta sare horretara emateko euskalguneak izan lukete, nireustez, euskal unibertsitategintzaren egitura berria.
|
|
|
Ilustrazio garaiko giro berriak eredu deskoordinatu batzuk eman zizkionEuskal Herriari (Bergarako Mintegia, Deustua, Real Colegio de Medicina delReino de Navarra), baina Euskal Herria eremu gisa
|
hartu gabe
eta euskarairakaskuntzako hizkuntza zela onartu gabe.
|
|
|
Ezinbestekoa dugu horretarako erakundeenarteko harremana eta lankidetza. Horrekin batera, neurriak
|
hartu
eta planakegitea komeni da, betiere kalitatearen bila.
|
|
|
Alegia, ikasleen ekoizpenak
|
hartu
eta hizkuntzaren ekoizpen sistemarenfuntzionamendu partikular moduan eta ekoizpenaren prozesua bera aztertzea.
|
|
|
Alde batetik, ezinezkoa egiten zaigulakohamaika txanda antolatzea; eta, bestetik, ikasle guztientzat onuragarria delako: goi urratsetan daudenentzat aukera ezin hobea da ikasi duten guztia praktikan jartzekoeta entzule arretatsuak edukitzeko, eta behe urratsekoei komunikazio estrategiakaktibatzen laguntzen die, ulermen estrategiak besteak esaten ari direna ulertzeko, eta komunikazio estrategiak dakiten gutxi horrekin parte
|
hartzeko
eta hizlaria beste hizkuntza batera ez pasatzeko; azken finean, hauek izango dira beste testuinguruetan erabili dituzten estrategiak.
|
|
|
– Hotsen
|
hartze
eta produzitze prozesuen ulertzea/ menderatzea.
|
|
|
egunero, astero, hamabostero...), bai eginkizunetan (zer nolako ariketak planteatuko diren, zertarako...). Horren helburua daikasleak ohitura batzuk
|
hartzea
eta momentu oro zer egin behar duen jakitea. Horrela, lan egitasmo pertsonala diseinatzeko baliabideak eskuratzeamesedetuko dugu.
|
|
|
1999ko udan Aurten Bai Fundazioaren ardurapean egon zen. Amorebieta Etxanoko Udal Euskaltegiak 2000ko urtarrilean bere gain
|
hartu
eta eskaintzazehatza abian jarri zuen.
|
|
|
trikuharriko kareharrizko harlauzak, ziur asko Entziako mendizerraren barrenetik
|
hartutakoak
eta gutxienez kilometro batean garraiatuak izanziren, zalantzarik gabe. Hilobi honek ez du tumulu arrastorik (harrien urritasunagatik, mendeetan inguruko etxeak egiteko erabiliko ote zituzten?).
|
|
|
Beste gaiaskotaz aparte, hauexek dira berak ukitutako arazoak: Gipuzkoako Ahaide Nagusieneta aitoren semeen lehentasunaren oinarri materialak (belardien esplotazioa, baserri elizetan
|
hartu
eta kobratzen ziren hamarrenak, hasikinak eta deboziozko eskaintzak, errotak eta labeak, batik bat), gizarte talde horrek nekazaritza komunitateekinizandako gatazkak, Arabako ogasunaren sorrera (XV. mendean zehar garatu zena), eta Gasteizko kontzejuaren egitura. Era berean, Ernesto Garcfa Fernandez-ek, hiribilduetako antolaketa, ordenantzak eta hautespen sistemak ikertu ditu.
|
|
|
Ideia nagusiak 1998ko uztailean Gironako Unibertsitatean eta urtebete beranduago Udako Euskal Unibertsitatean aurkezteko eta eztabaidatzeko aukeraizan nuen. Eztabaida horietan parte
|
hartu
eta, horrela, hasierako zirriborroa hobetzen lagundu dutenlagunei nire eskerrik beroenak luzatu nahi dizkiet, gelditzen diren defizitak eta akatsak nireak direlagaineratuz, jakina.
|
|
|
Euskal Herria bere osotasunean
|
hartzea
eta historiaren objektu berrietatikabiatzea artikulu honen lehenengo irizpideak izan badira ere, badugu hirugarrenirizpide bat gehitu beharra, batez ere, irakurleari egoeraren ulerkuntza errazteko.Zentzu horretan, eta irizpide gisa, denborari dagokionez, bi momentu edo garaizabal bereizi ditugu: Erdi Aroan eta Aro Berrian gertatutakoaren inguruan jardunduen historiografia, alde batetik, eta azken bi mendeetan jazotakoari buruz aritudena, bestetik.
|
|
|
Maila politikoan eta kulturalean erabakiak hartu behar dira, aurreikuspen teknokratikotik harago: . Erabaki teknikoak modu ez tekniko batean
|
hartzeko
eta justifikatzeko subiranotasuna demokraziaren gradu ebolutiborako neurria da? (Beck, 1998b:
|
|
|
bermatua, sakondua eta legalizatua. Gakoa, kontzientzia
|
hartu
eta kritika egitean datza; gizabanakoek burutzen duten eboluzioari bestelako bide bat ematea lortu behar da. Komunikabideak, epaitegiak eta, antizientifikoak?, besteen artean, garrantzitsuak izango dira ahalegin horretan.12
|
|
|
19). Beraz, bi fase bereiz litezke, baldin eta hiritarrok kontzientzia
|
hartu
eta, hizkuntza monopolioa ekidinez, gizartearen zerbitzura egongo diren erabakiak guztion artean hartzen baditugu. Arriskuaren gizartean dinamismo autonomizatuari bere bidea egiten uzten bazaio, Holokaustoa gertatuko da; aldiz, hiritarrok erabakiak hartuz gero, gizarte egitura berri bat ahalbidetu ahal da.
|
|
|
Orain arte politika beti elite politikoarekin, sistema politikoarekin, legebiltzarrarekin lotuta egon bada, gure bizitza baldintzatzen duten erabakiak mikrolektronikan, manipulazio genetikoan edo teknologia nuklearrean daude gaur egun. Politikaren kontzeptuak eta gure portaerak egoera berri honetara egokitu ditugu, eta horren araberako gogoeten bidez estrategiak pentsatu. Teknokrazia edo aukera bakarraren politikaren ordez, politikak lehentasuna
|
hartu
eta protagonismo pluralari, hautabideei, anbibalentziari ateak ireki behar dizkiola aldeztuko dut. Nire jarrera hori atalaren bigarren zatian jorratzen dudan gaiarekin sendotu nezake.
|
|
|
Horretarako praktiketan, portaeretan eta erakundeetan barneratuta dagoen ezkutuko boterea azaleratu da, hizkuntzaren monopolioa ekidinez, norbanakoek eta taldeek diren eta izan nahi duten zentzua eta esanahia gizarteratzeko, hitza? izan dezaten, beraien bizitzan eragina izango duten erabakietan parte
|
hartu
eta beraien zerbitzura jar ditzaten. Eta ez norbanakoak eta taldeak gutxi batzuek efikazia, kapitala, abstrakzioa irizpide izanik hartu dituzten erabakien zerbitzura.
|
|
|
Mundu garaikidea bere pluraltasunean bakarra izanik, guztion parte hartzerik gabeko irtenbideak antzuak izango dira. Bazterketak, mespretxuak ez du sufrimendua besterik ekarriko, ez soilik parte
|
hartzea
eta onartzea ukatua zaizkienei, baita hori, zuzenean edo ez protestatzeagatik, bultzatzen dutenei ere. –Besteak?
|
|
|
Gizarte zientzien fakultatetik iragan den ikaslearen harridurarako, Emile Durkheim, Karl Marx, Max Weber, Talcott Parsons, Jürgen Habermas, Claus Offe, Max Horkheimer, Theodor Adorno eta, noski, Niklas Luhmann zaku berean. Baina ez umezurtz, testuinguru teoriko eta epistemologiko berrirako bidean, Ulrich Beck soziologo alemaniarra oinarri
|
hartu
eta gertuko zein urrunagoko pentsalarien laguntza izango baita.
|
|
|
eta, pluralismoa? aintzat
|
hartu
eta instituzionalizatuko dituen ereduaren ezinbestekotasuna azpimarratuko da.
|
|
|
Teknokraziaren (edo aukera bakarraren politikaren) ordez, politikak lehentasuna
|
hartu
eta protagonismo pluralari, hautabideei, anbibalentziari ateak irekitzeko Beck en ahalegin honetan, hori guztia gertagarri egiteko irakurketa baikorrak Inglehart en (1991 eta 1998), mobilizazio kognitibo, eta balio postmaterialisten gogoeten bidez gara litezke.
|
|
|
Euskararen presentzia, ordea, oso murritza zen. 1980an Radio Paraíso izena
|
hartu
eta mantendu zuen 1984an itxi artean. Urte horretan egindako inkesten arabera, oso audientzia handia zuen irrati aske horrek:
|
|
|
Itxi bezain pronto, prezintoa apurtu eta emititzen jarraitzen zuen Eguzki Irratiak, isuna ezartzeko mehatxuari aurre eginez. 1988ko otsailaren 9an, berriz, Espainiako Erregeek Nafarroan egiten zuten bisitaldiaren bigarren egunean, poliziak itxi ez ezik, tresneria
|
hartu
eta konfiskatu egin zuen. Monarkia espainiarraren aurka burutzen ari Iturria:
|
|
|
Irrati askok ez zuten legearen bidea
|
hartu
eta udalek babestuta emititzen dute, herriko elkarte edo talde batek kudeatuta. Udal bilkurak urtero aurrekontu saila emateaz, egoitza uzteaz, edota argia, telefonoa zein alokairua ordaintzeaz gain, tokiko administrazioak ez du bestelako ardurarik izaten, tokiko hauteskunde kanpainetan propaganda tresna moduan erabiltzekoa izan ezik10.
|
|
|
Sortutako emisora horien hedadura eremua oso lokala zen, batzuk geroago estatuko kateen barruan sartu ziren arren, eta bereziki tokiko publizitateaz hornitzen ziren finantzabide nagusi moduan. Maiztasun Modulatuan kokatuta, musikak garrantzi handia zuen programazioan, eta disko eskainiak izeneko taxuera erabiltzen zuten, entzuleen parte
|
hartzea
eta atxikimendua lortzeko bide. Jaioberria zen EHUko Informazio Zientzien Fakultateko ikasleek ere osatu zuten emisora horien harrobia, eta behin baino gehiagotan kazetarigaiek eta lizentziatu berriek bultzatu zituzten irrati proiektuak, lanbide moduan.
|
|
|
Sortzen ziren emisora berri horiek EFJ9 adierazlea zeukaten eta horrela deitu ziren 1958ra bitartean; urte horretan. Radio Juventud de?? izena
|
hartu
eta CAR10 izeneko katea osatu zuten. Ordurako, hirurogei eskola irrati ziren katean, potentzia gutxikoak eta oso lokalak (Albillo eta Sánchez Aranda, 1995:
|
|
|
Irrati emanaldiek zeukaten arrakastaren isla izan ziren Bizkaian sortutako entzuleen elkarteak23 1925eko udan beste talde berri bat sortu zuten zaleek, Asociación Vasca de Aficionados Radio Escuchas izenekoa, alegia. Helburu nagusia programazioetan parte
|
hartu
eta emanaldi batzuk antolatzea izan zen. Hain zuzen ere, Radio Vizcaya emisoratik eskaini ziren kontzertu batzuk bultzatu zituen elkarteak24.
|
|
|
Gaur egungo diskurtso mediatikoak ez du bermatzen hizkuntza kolektibitateen arteko zubigintza lana. Komunitate linguistikoak erabat aparte biziko lirateke Euskal Herrian, euskaldunek inguru hurbileko erdarak ontzat
|
hartu
eta komunikazio tresna gisa erabili izan ez balituzte. Ez da gauza bera gertatzen erdaldunen lerroetan, horiek ez baitute aintzakotzat hartzen euskal hizkuntza komunikazio tresna moduan.
|
|
|
Eroslearentzat erosketa zerbait beharrezkoa da eta, hipermerkatua ez da jokalekua edo mundu fantastikoaren lilura eskain dezakeen eremu exotikoa; erosketa zerbait praktikoa da: joan,
|
hartu
eta ordaindu; dena bat, dena eroso.
|
|
|
Bermeak dio: , lasai
|
hartu
eta onartu nire eskaria, gizarteak nahi duen horixe baita proposatzen dudana?.
|
|
|
Aurpegiak asko diosku mintzakidearen gurekiko jarreraz, portaeraz eta usteaz. Lehenago esan dugun moduan, jarrerak eta emozioak komunikatzen dira keinuen bidez. Artegatasuna, agian modu ez pentsatuan, hazka egitean edo eskuetan objektu bat
|
hartzean
eta harekin jolastean komunikatzen da.
|
|
|
informazioa. Informazioa kode ezagunaren bidez igortzearen operazioari kodeketa deritzo; mezuaren zeinuak
|
hartu
eta interpretatzeari, deskodeketa.
|
|
|
ITMren arazo nagusia komunikazioaren esparru orokorrera egindako estrapolazioa da batez ere, zeren hargailu/ hartzailea zerbait irmo moduan ikusten baita. Ulerkera eskematiko horretan, igorleak bidaltzen dion mezua
|
hartu
eta hartzaileak modu automatiko batean deskodifikatzen du seinalea; hots, igorlearen helburu semantikoa bere osotasunean antzematen duela ulertzen da. Baina, egia esan, makinek barik deskodifikazioa gizakiek egin behar dutenean, deskodifikazioa aktibitate osoa eta konplexua da, kodifikazio bera bezain garrantzitsua dena, hartzaileak berak ere zentzuaren konstrukzioari ekin behar baitio.
|
|
|
Inferentzia hori egiteko unean, igorri zaizkion eta berak hartu dituen seinaleek ordezkatzen duten zentzua harrapatzeko unean, hartzaileak ulertarazlearen beharra du. Zeinuak ulertzeko eta zeinuen bidez komunikatu gura dena ulertzeko beharrezkoa den inferentziarako tresna signifikatzailea da ulertarazlea, ulertzeko ezinebestezkoa den zeinuaren zeinu azaltzaile berria; ulertarazlea, beraz, zeinu berri bat da, lehena ulertzeko, lehenaren zentzua
|
hartzeko
eta signifikazioak eraikitzeko beharrezkoa zaiguna.
|
|
|
Lehen mundu gerrak moteldu egin zuen Europako zinemagintza; Estatu Batuetakoa izugarri indartu zen, ostera. Hollywood-ek aurrea hartu zion Europari; behin
|
hartu
eta berriro itzuli ez. Gerrak zinema barru barrutik eragin eta aldatu zuen.
|
|
|
Eta arbolatik
|
hartu
eta erabilgarri egin zaituzten hura ere
|
|
|
Hau esatean oreinkume bat irensteko asmoz basoaren sakontasunean sartzen den tigre emea zirudien. Proknek semea
|
hartu
eta jauregiko bazter urrunenera eraman du. Han egon zirenenan, ama bihozgabe hark, bere semaren laztanei inolako jaramonik egin gabe, honek arriskua aurrikusiz besoak luzatu eta. Ama, amatxo maitea!?
|
|
|
Neptun, ek ba dakusazki, tarte ontan, itxasoa iskanbil aundiz nahasia ta gain lenu dan ur tulubio zakarra ta barren barrendiko zingira irakin itzul erazoa; sumiñak oso
|
arturik
eta itxas zabalera so egiñaz, ur gaiñean agertzen du bere buru ederra. Uretan oso edatua dakus Enea, ren ontzidia, eta troiarrak estu ta larri olatu naspil ta zeru triskantzapean.
|
|
|
Urte osoan, egunez egun eta gauetako zati handi batean liburu bakar bat landu eta biribildu ondoren, oraindik berak bilatu eta ia behartu behar du norbait entzutera joateko mesedea egin diezaion. Eta hori ere ez dohainik, etxe bat eskatu behar baitu, entzungela paratu, eserlekuak
|
hartu
eta txartelak banatu. Irakurraldia oso arrakastatsua bada, laudorio guztiak lehenengo edo bigarren egunean geratuko dira, fruitu ziur eta iraunkorra eman baino lehenago bilduriko landarea edo lorea bezala.
|
|
|
Platonen filosofia eskuliburu moduko batean azaltzeko saioa da De Platone et eius dogmate (Platon eta bere doktrina), eta zati batzuk baino ez dira iritsi guregana. De deo Socratis (Sokratesen jainkoari buruz) liburu txikian ere filosofia platonikoa azaltzen da, Platonengandik
|
hartu
eta bere demonologiaz nahasi eta egokituriko sistema teleologikoa aurkeztuz. Funtsean filosofia lan horien idaztankera ez da hitzaldietakoaren oso desberdina, retor eta letra gizon gisa agertzen baita idazlea, filosofia ikertzaile gisa baino gehiago.
|
|
|
«Beraz, alajaina, zure aitak madarikatu ninduen». Eta honela,
|
hartu
eta zatitu egin zuen bidegabeko heriotzaz.
|
|
|
Hanibal garailea inguratu eta zorionak ematen aritu ziren gainerakoak; hain gerra gogorrean jardun ondoren egunari geratzen zitzaiona eta hurrengo gaua berak bere atsedenerako
|
hartu
eta nekatuak ziren soldaduei ere horrela emateko aholkatzen zioten bitartean, zaldizkoen gudalburu zen Maharbalek ordea, ez zela gelditu behar pentsaturik, honako hau esan zuen: «Ezta...!
|
|
|
Harrituta utzi zituen laborriz eta ustegabez zurtuta zirenak, berez izugarria izateaz gain hainbeste hondamendiren gainera zetorren zorigaitz berria zen hark, eta hortaz batzarra egiteko deia zabaldu behar zela deliberatu zutenean, hura ez zela batzarrerako gaia esan zuen Eszipion gazteak, patuak aginduta gerra horretako buru izango zenak. Hain zorigaitz handian ausardia izan eta ekin egin behar zela zioen, eta ez eztabaidetan ibili; errepublika salbu nahi zezatenak berehala armak
|
hartu
eta berarekin joateko zioen; inon ez zegoela halako eztabaidagaia zuten lekuan baino etsai kanpamendu benetakoagorik zioen.
|
|
|
Urte osoan, egunez egun eta gauetako zati handi batean liburu bakar bat landu eta biribildu ondoren, oraindik berak bilatu eta ia behartu behar du norbait entzutera joateko mesedea egin diezaion. Eta hori ere ez dohainik, etxe bat eskatu behar baitu, entzungela paratu, eserlekuak
|
hartu
eta txartelak banatu. Irakurraldia oso arrakastatsua bada, laudorio guztiak lehenengo edo bigarren egunean geratuko dira, fruitu ziur eta iraunkorra eman baino lehenago bilduriko landarea edo lorea bezala.
|
|
|
Umetarik hazi dut, neurea bailitzan
|
hartu
eta maitatu dut eta hartan jarririk dut nire itxaropen osoa, bera da nire kutun bakarra. Berak ere antzera erantzun dezan ahalegintzen naiz; behar duena ematen diot, egiten uzten diot, eta ez dut uste dena neure eskubideen arabera ebatzi behar denik; azkenik, beste batzuek gurasoen isilpean egiten dituzten gauzak, gazte kontuak alegia?
|
|
|
Hortaz, idazle guztien idazlan esanguratsuenen zatiren bat eman nahi izan dugu euskaraz: zerbait euskaratuta zegoenean hura
|
hartuta
eta euskaraturikorik ez geneukanean geuk euskaratuta.
|
|
|
Katilinaren zimarkua ren hitzaurre gisakoan azaldu zuen Salustiok bere asmoa: «... Erromako herriaren egitandiak, gogoangarri iruditzen zitzaizkidan heinean banan banan
|
hartu
eta idaztera deliberatu nuen». Bide berria urratuko zuen Salustiok bere monografiekin.
|
|
|
...nean eta nire gainontzeko urteak politikagintzatik urruti igarotzea erabaki nuenean, nire asmoa ez zen izan astialdi on hura nagikerian eta alferkerian agortzea edo lurra lantzen nahiz ehizean igarotzea egunak morroi eginkizunetara emanik, baizik eta goranahi gaiztoak aldenarazi zidan xede eta eginahalera itzuliz Erromako herriaren egitandiak, gogoangarri iruditzen zitzaizkidan heinean banan banan
|
hartu
eta idaztera deliberatu nuen; are gogotsuago nire barruan ez baitzen irabazi itxaropen, beldur ez alderdikeriarik.
|
|
|
Bestalde, tiranoak berak ebatzi zuen noraino zen zorionekoa. Bere lausengatzailetariko batek, Damokles-ek, hitza
|
hartu
eta haren ondasun aberaskiak, agintaritzaren gorena, haren eskuarteak, jauregiaren edertasun bikaintasuna gogora ekarri eta inoiz inor zoriontsuagorik ez zela egon esatean, «Nahi duzu, Damokle,, esan zion, bizimodu honi atseginezkoa deritzazunez gero, beraz gozatu eta nire zoriona dastatu?».
|
|
|
Etsaiek hiria
|
hartu
eta jauregia erasotu zutela esaten ibili zen hasierako iskanbilan bertan Numitor, eta Albako gazteriari deitu zion gotorlekura, zaindu eta armekin gorde zezaten; baina, hilketa gauzatu ondoren, gazteak beregana zetozela zoriontzera ikusi zuenean, batzar nagusia berehala elkartu eta azaldu zituen anaiaren bere aurkako bidegabekeriak, iloben jatorria, nola izan ziren sortu, hezi eta ezagutuak eta a... Gazteek batzar erditik guda lerrotan sartu eta aitona errege bezala agurtu zutenean, jendetza guztiaren ahotsak segituan onetsi zizkion errege izendapena eta boterea.
|
|
|
Aurrean numidiarrak zituzten erromatarren ezkerreko hegalean ere ekin zioten ordurako aliatuen zaldizkoek hastapenean lasaia eta kartagoarren amarrukeria batekin hasia zen borrokari. Ohizko armez eta geziez gain bularbabesaren azpian ezkutaturik ezpatak ere bazeramatzaten ia bostehun numidiar, itzurleak balira bezala erredolak bizkarrean ipinita, euren adiskideengandik zaldiz abiatu zirelarik, bat batean zaldietatik jaitsi eta erredolak eta azkonak etsaien oinetara jaurti zituztenean, erdiko lerroan
|
hartu
eta gibelaldera eraman zituzten, atzean geldi egoteko aginduarekin.
|
|
|
Eta borrokari alde guztietatik ekiten zioten bitartean geldi iraun zuten, baina lehiak guztien gogoak eta begiak bereganatu zituenean nonnahi hildakoen gorpu piloen artean botata ziren ezkutuak
|
hartu
eta atzez zuten erromatar lerroari egin zioten eraso, eta bizkarrak zauritu eta zangapeak mozturik sarraski ikaragarria sortu zuten, eta are izu eta zalaparta handiagoak.
|
|
|
Honako hau esan omen zuen Gneo Lentulo gudatribunoak zaldi gainean aurretik zihoala kontsula haitz baten gainean odolez beteta eserita ikusi zuenean: «Luzio Emilio, jainkoek gaurko sarraskian errugabe bakar bezala ikusi behar duten hori, indar apurren bat geratzen zaizun bitartean eta neuk ere lagun bezala
|
hartu
eta babes zaitzakedan bitartean tori nire zaldi hau. Ez ezazu honako hau ondikozko borrokaldi bihur kontsul baten heriotzearekin; hori gabe ere bada aski negar eta dolumen».
|