|
2003
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren ondoreetarako, adiskidetzea gertatu dela ulertuko da, adingabeak eragindako kaltea aitortu eta biktimari barkamena eskatu ondoren, biktimak harentearen onerako zenbait ekintza burutze barkamen eskeak onartzen dituenean; eta kaltea konpondu dela ulertuko da, adingabeak biktimarekin edo kaltedunarekin horren mesederako edo gizarko konpromisoa
|
hartu
eta konpromiso hori benetan betetzen duenean. Horrek guztiak ez dio kalterik egiten alderdiek ituna egin izanari, erantzukizun zibilaren ondoriozko akzioa, lege honetan ezarrita dagoena, egikaritzeari buruz, delitu edo faltak erantzukizun hori eratortzen duen neurrian.
|
|
|
Adingabea bere legezko ordezkariekin batera egon daiteke, salbu eta epaileak kontrakoa erabakitzen duenean, behin aurretiaz aipatutako fiskaltzari, adingabearen letraduari eta talde teknikoaren ordezkariari entzun eta gero. Entzunaldian parte har dezake, orobat, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak, baldin eta erakunde horrek instrukzioko jardunean parte
|
hartu
eta epaileak hala erabakitzen badu.
|
|
|
6 Banantze zehapenak berarekin ekarriko du adingabea bere gelan edo horren antzeko ezaugarriak dituen gela batean izatea, zentroko jarduerak burutaezko hezkuntza jaso, bisitak
|
hartu
eta egunero bi ordu atari zabalean izateko.tzen diren orduetan salbu eta nahi
|
|
|
Behin ustezko kaltedunak eta erantzule zibilak agertu eta gero, adingabeen epaileak autoa emango du prozeduraren hasiera aginduz. Auto horretan aipatuko dira alderdi auzi jartzaileak eta demandatuak, auzi jartzaileek zer eskatu duten kontuan
|
hartuta
eta espedientetik ateratzen dena gogoan izanik. Autoan bertan, demandatzaileei hamar eguneko epea emango zaie, euren uziak eta euren iritziz beharrezkoak diren frogabideen proposamena idazki baten bidez aurkez ditzaten, epaiketako aitorpena eta lekukoen aitorpena barne.
|
|
|
Oraintsu aipatu diren printzipio, irizpide eta jarraibideen ondorenez, esan daiteke lege organiko honen idazkera asmoz gidatu dutela jarraiko printzipio orokorrek: ...tera, zehatzaile hezitzaileak izan behar dira; beren beregi berme guztiak aitortu behar dira, bermeok konstituzio eskubideen zaintzak eta adingabearen interesari zor zaizkion eskakizun bereziek eratortzen dituztenean; arauak hausten dituzten adingabeen arloan, ondorio prozesal eta zehatzaileetarako tarte batzuk bereizi behar dira; kasu zehatzaren inguruabarrak direla-eta komenigarri diren neurriak
|
hartzeko
eta betearazteko, malgutasunez jokatu behar da; adingabeen eraldaketa eta babesari lotuta dauden erakunde autonomikoek eskumena izan behar dute, epaian ezarritako neurriak betearazteko; eta, halaber, betearazpen horren gaineko kontrol judiziala gauzatu behar da.
|
|
2004
|
|
|
Alderdien adierazpena baloratzeari dagokionez, guztiz zentzuzkoa da oraindik kontuan hartzea, egitateak finka daitezen, egitateok egiazko gisa aitortu behar dituela horietan parte
|
hartu
eta horien ondorioz kalteak izan dituenak. Aitzitik, zentzugabea da legeak onarpen edo aitorpen horri erabateko froga balioa ematea beti.
|
|
|
Beste eredu batzuk aintzat
|
hartu
eta negozio juridikoen kostu ekonomikoak txikiagotzeko asmoarekin, iritzi iturburu batzuek proposatu dute trafiko juridiko pribatuan, hots, merkataritzakoan eta zibilean, fede publikoa erabat eraldatzea. Legea, ostera, iritzi horien aurkakoa izan da, eta errespetatu egin du fede emate hori.
|
|
|
Presuntzioak egitate batzuen egiazkotasuna finkatzeko metodo gisa barneratu dira, eta behar beste arautu da, interes publikoa nagusi denean izan ezik, prozesu zibilean oinarrizko den froga zama. Behin hori guztia kontuan
|
hartu
eta Kode Zibilaren manu batzuk indargabetuta, froga zibilak duen arauketa bikoitza ezabatu ahal izango da.
|
|
|
2 Komunikazio egintzak gauzatzeatua izan daiteke, lege nahiz estatutueta bere gain zein prokuradorek
|
hartu
eta hori dolo nahiz berandutzan erortzen bada, edo legezko formalitateren bat errespetatzen ez badu, hirugarrenari kaltea eginez, orduan sortutako kalte galeren erantzule izango da, eta zigorko arauetan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Alderdietako baten abokatuari ezinezko bazaio ikustaldira joatea, auzitegiak ikustaldirako beste data bat zehaztuko du, baldin eta hark alegatu egoera aintzat
|
hartu
eta egiazta badaiteke.
|
|
|
3 Alderdiak alegatzen badu lehen paragrafoan ezarri ezintasun egoera, eta auzitegiak uste badu alegatu egoera aintzat
|
hartu
eta egiazta daitekeela, orduan auzitegi horrek hartuko du honako ebazpen hauetatik bat:
|
|
|
1 Auzitegiei eskatu ahal izango zaizkie prestazio zehatza egiteko kondena, eskubide eta egoera juridikoak badirelako adierazpena, azken horien eratze, aldarazte edo azkentzea, betearazpena, kautela neurriak
|
hartzea
eta legeak beren beregi zehaztutako bestelako babesak.
|
|
|
6) Fiskaltza, legearen arabera alderdi gisa zein prozesutan esku
|
hartu
eta prozesu horiei begira.
|
|
|
372 artikulua. Alderdiek galdeketan parte
|
hartzea
eta galdeketa zabaltzea
|
|
|
4 Fiskaltzak alderdi gisa zein prozesutan esku
|
hartu
eta horietan ezin izango zaizkio hari kostuak ezarri.
|
|
|
1 Froga zein auzitegik agindu eta auzitegi horretako idazkariaren zaintzapean geratuko dira froga aurreratuek osatu agiriak eta gainerako konbentzimendu piezak edo froga horietatik lortutakoak, baita gauzatu froga jarduna eta horren emaitzak zehatz mehatz erakusten dituzten materialak ere; hala izango da demanda aurkeztu arte, eta haiek guztiak horri batuko zaizkio, edo horiek kontuan
|
hartzeko
eta balioesteko prozesu unea heldu arte.
|
|
|
uztea, esku
|
hartzea
eta fidantza ematea 927
|
|
|
5 Artikulu honen arabera agindutako ondore eta neurriek indarrean iraungo dute, soil soilik, ondore eta neurriok
|
hartu
eta hurrengo hogeita hamar egunetan, deuseztasun, banantze edo dibortzio demanda aurkezten bada.
|
|
|
1 Jarauntsia epaiketan zatitzea eskatu ondoren, aginduko da jarauntsiko ondasunak esku
|
hartzea
eta inbentarioa egitea, hala eskatu eta hori bidezkoa bada.
|
|
|
Banaketak protokoloan jaso ostean, parte hartzaileei euren
|
hartzekoaren
eta adjudikazioaren lekukotza agiriak emango zaizkie, eurek hala eskatzen badute.
|
|
|
Aurreko paragrafoaren ondoreetarako, oinordetza egiazta dadin, oinordetza hori jaso duten agiri fede emaileak aurkeztu zaizkio auzitegiari. Auzitegiak, ondore horietarako, egokitzat jotzen baditu agiriok, horien araberaduko du betearazpena, besterik gabe. oinordekoa nor den aintzat
|
hartu
eta horren mesederako edo horren aurka agin
|
|
|
1 Kautela neurriak noren aurka eskatu edo
|
hartu
eta horrek eska diezaioke auzitegiari kautela neurrien ordez berak emandako kauzioa onartzea, uziari on iritzi dion epaia eragingarritasunez betetzeko; kauzio hori auzitegiaren iritziz behar bestekoa izan behar da.
|
|
|
2 Epaiak arrazoituko dira, dela frogak aintzat
|
hartu
eta baloratzeko arrazoinamendu egitezkoak eta zuzenbidekoak azalduz, dela zuzenbidearen aplikazio eta interpretaziorakoak aipatuz. Arrazoitze horrek kontuan hartu ditu auziaren osagai desberdinak, egitezkoak eta zuzenbidekoak, banaka nahiz osorik, betiere logika eta arrazoimenaren erregelen arabera.
|
|
|
Dagoeneko, munduan ez dira onartzen, justizia zibila berriztatzeko panazea gisa
|
hartu
eta osagai gutxi batzuetan oinarritzen diren eredu sinpleegiak, horiek funts juridiko ahulak baitituzte eta errealitatean huts egin baitute. Esate baterako, egun sumatu da ez dela aldaketa positiboa prozesuko egintzak besterik gabe bateratzea eta bateratze hori edozein motatako kasuei aplikatzea.
|
|
|
Alderdiei dagokienez, legeak manu berriak sartu ditu; manuok osotasun handiagoarekin, eta antolaketa eta argitasun hobearekin arautu dute alderdientu egin dira beste alde batzuk, berbara arazoa. Prozesuaren ondoreetarako, gainditu egin da pertsona fisikoen eta juridikoen arteko bikoiztasuna, eta hobeko, prozesuko oinordetza, auzikidetzara gehitutako parte
|
hartzea
eta eragindakodiagoarekin ezarri dira auzilarien zere parte hartzea. Orobat, zehaztasun hangina eta erantzukizuna, esanbidez eta batera arautu baitira xedapen egintzak (uko egitea, amore ematea, atzera egiteazesua epai zuzenarekin buka dadin. eta transakzioa), bai eta, tokirik egokienean, alegazioaren eta frogaren zama ere.
|
|
|
Epaiketa jardunaren inguruko V. tituluak Botere Judizialaren Legetik arauak
|
hartu
eta antolatu egin ditu, esperientziaren ondoriozko hobekuntza batzuk eginez. Xedapen batzuk bereziki nabarmendu behar dira, horiek ezartzen dutelako frogaldi, agerraldi eta ikustaldietan publizitatea nahitaezkoa izatea eta epailea edo magistratuak, txostengileaz gainekoak ere, organoa kide anitzekoa bada?
|
|
|
Une egokia iritsi da Konstituzioaren 53.2 artikulua oinarri
|
hartu
eta ikusteko lege honetan zer nolako tratamendua jaso duen, prozesu zibilaren esparruan, anitza izan arren, modu bateratuan aintzat hartu beharreko gai batek, alegia, oinarrizko eskubideen gaiak.
|
|
|
Espediente horretan parte
|
hartu
eta euren eskubideak arantzelen bidez zehaztuta duten guztiek, kostuak osorik kobratuko dituzte, betiere foro pentsioa 1 000 pezetatik gorakoa denean; erdia, 250 eta 1 000 pezeten artean dagoenean; eta, laurdena, 250 pezetatik beherakoa denean.
|
|
|
MERKATARITZAKO EFEKTUAK ETA ZAMA DESKARGATZEA, BERTAN BEHERA UZTEA, ESKU
|
HARTZEA
ETA FIDANTZA EMATEA
|
|
|
Horrez gain, auzitegiak alderdiei igorriko die autoa, euron eskubideak egikari ditzaten auziaren gaineko eskumena duen auzitegian, bal neurrien eskabidea egiten duenak epaidin eta abstentzio horren oinarria bada Espainiako auzitegien jurisdikziorik eza. Gauza bera aginduko da kautelaketa nagusian zer erreklamatu nahi duen aintzat
|
hartu
eta horren arabera aplikagarri diren legezko foruak, horiek aginduzkoak izan ala ez, ezin badira izan auzitegiaren lurralde eskumenaren oinarri. Halere, legezko foru aplikagarria esku emailea izanez gero, auzitegiak ez du bere eskumena bertan behera utziko, baldin eta alderdiak esanbidez jarri badira auzitegi horren jurisdikziopean, auzi nagusiari dagokionez.
|
|
|
8) Ez zilegitzat jotzen den jardueraren bidez lortu sarreretan kontu
|
hartzea
eta sarrerok gordailutzea; hori egingo da, demandan erreklamatzen bada jarduera hori debekatzea nahiz uztea. Halaber, jabetza intelektuala ordaintzeko kopuruak zainpean uztea edo gordailutzea ere.
|
|
|
Kasu horretan, agindu neurriak ondorerik gabe utziko dira, demanda jartzen ez bada, neurrion eskabideari buruzko ardura izan duen auzitegian, neurriok
|
hartu
eta hurrengo hogei egunetan. Auzitegiak auto bitartez eta ofizioz aginduko du gauzatutako betetze egintzak desegitea edo ezeztatzea; eskatzailea kostuak ordaintzera kondenatuko du; eta eskatzaile hori erantzule egingo du, eskatutako neurriak nork jasan eta horri sortu zaizkion kalte galerei dagokienez.
|
|
|
Argitasunaren mesederako, ebazpenean agin daiteke idazkun zaharraren ezereztea, idazkun berri bati erreferentzia eginez; berri horrek, aurreko artikuluak aipatu inguruabarrekin batera, zaharra barnean
|
hartu
eta beraren ordez jarriko da. Inskripzio nagusiei dagokienez, dena Erregistroko foliora kopiatuko da.
|
|
|
Inskripzio nagusiak, egitatearen denbora kontuan
|
hartu
eta jatorrizko inskripzioei dagokien liburukian barik, beste liburuki batean berreratzen badira, egitatearen denboraren arabera, liburuki zaharraren aurkibidean ere islatuko dira, orrialdea eta liburukia aipatuta, salbu eta kasuan kasuko jatorrizko idazkunak ezereztuta daudenean.
|
|
|
Inskripzio nagusiak, egitatearen data kontuan
|
hartu
eta berreraketak jaso behar dituen liburukian barik, beste liburuki batean egiten badira, azken liburukiaren aurkibidean islatuko dira, zein liburuki eta orrialdetan dauden aipatuta.
|
|
|
Orban horiek eta ez egiteak, data eta sinaduraren aurretik, idazkuna edo ziurtagiria egin duenak ontzat hartuko ditu bukaeran; kasu horretan, tintazko marra batekin estaliko da dataren sailkategia, eta data hori eskuz jarriko da; orbanen edota ez egiteen ondoren, parentesi artean zenbaki korrelatiboak jarriz, ohar egokiak egingo dira, orban edo ez egite horiek zein tokitan ontzat
|
hartu
eta toki horretara jotzeko.
|
|
2005
|
|
|
Horrelako emaitzak edota antzerakoak ez dira berretsi beste ikerketa batzuetan, eta zalantzan jarri dira beti komunikazio arloan dabiltzanen artean. Are gehiago, badirudi ikerketa egin zuenak, James Vicary k alegia, aldatu egin zituela emaitzak, fama
|
hartzeko
eta zuzentzen zuen publizitate enpresaren egoera ekonomikoa hobetzeko asmoarekin (Leon eta Olabarri, 1992).
|
|
|
Aurreko artikuluaren arabera erregistratzaileak tituluan akatsen bat antzematen duenean, inskripzioa eskatzen dutenei horren berri emango die, horiek nahi izanez gero agiria
|
hartu
eta akatsa ongi dezaten, aurkezte idazkuna indarrean dagoen bitartean. Pertsona horiek ez badute agiria hartzen edo ez badute akatsa ongitzen erregistratzaileak nahi bezala, erregistratzaile horrekkurtsoak egikari daitezen; hala eta guz agiria itzuliko du, kasuan kasuko erretiz ere, 42 artikuluak bederatzigarren zenbakian aipatzen duen aurreneurrizko idatzoharra egin dezake erregistratzaileak, hala eskatzen bazaio beren beregi.
|
|
|
eta pertsona horren izen abizenak eta nortasun agiri ofizialekoak bat datozela, Erregistroko idazkunak kalifikatuko ditu, eta, azkenean, informazio hori guztia ahalik arinen bidaliko dio hori eskatu duen erregistratzaileari, betiere, publizitatea emateko legezko epeen barruan. Eskaera aintzat
|
hartu
eta gero, berori bidali zuen erregistratzaileak informazioa emango du, erregistratzaile erantzuleak bidalitakoa dela zehaztuz.
|
|
|
Legearen 19 artikuluko kasuetan, interesdunek agiria
|
hartu
eta akatsa ongi dezakete, aurkezte idazkunaren indarraldiaren barruan; aurreneurrizko idatzoharra eska dezakete, eta horrek izango du legearen 96 artikuluak zehaztu iraupena; erregistratzaileak eginiko kalifikazioaren aurka gobernu errekurtsoa jar dezakete, edota kasuan kasuko demanda jar dezakete auzitegietan, lege horren 66 artikuluaren arabera.
|
|
|
9 Artikulu honetan xedatutakoa betetzeko, beharrezko baliabideak ahalbidetuko dira, interesdunari informazioa emateko liburu egunkariaren edukiari buruz edota, hala denean, sarrera liburu, inskripzio liburu nahiz ezgaituen liburuei buruz, telefaxaren nahiz komunikazio elektronikoaren bidez, hark nahi duena kontuan
|
hartuta
eta, betiere, informazio ohar soilaren balioarekin.
|
|
|
Finkak inskribatu ez diren urak izanez gero, eta horien izatea ez bada agerrarazi finkaren jabetza inskripzioan, edo urak inskripzioa egin ostean sortu badira, ur horiek finkan bertan agerraraz daitezke, ugazabak hala eskatuz gero; horretarako, urak izan badirela dioen notario akta oinarritzat
|
hartu
eta inskripzio berria egin daiteke, edota ondasun higiezinei buruzko tituluetan urak deskriba daitezke.
|
|
|
Salmenta zein luditzea hutsaldu edo deuseztatzeko ebazpena irmo bihurtzen bada, agintari eskudunak kasuan kasuan aginduko du jabari inskripzioa estatuaren izenean egin dadin edo inskripzioa ezerez dadin. Toki korporazioen ondasunak izanez gero, idazkariak luzatu behar du erabakiaren ziurtagiria, presidenteak ziurtagiri hori ontzat
|
hartu
eta gero. Inskripzioa zein ezereztea egiteko ziurtagirietan, hitzez hitz jaso behar da kasuan kasuko ebazpen irmoa, ondokoa adieraziz:
|
|
|
Gai bakoitzaren inguruko legeria kontuan
|
hartuta
eta zuzendari nagusiaren proposamenez, Justizia ministroaritzuak atal eta bulegoetan banatzea, zentro horretako funtzionarioen eginbeha dagokio Zuzendaritza Nagusiko zerbirrak finkatzea, edota zuzendaritzaren eskumeneko adarren inguruko autuak ahalik arinen eta ondoen burutzeko beharrezkoa den guztia zehaztea.
|
|
2006
|
|
|
Ahalordea epaitegiko idazkaritzan edo eskritura publikoaren bidez eman da, eta ulertuko da batzara agertzeko ordezkaritza ahalmenen barruan sartzen dela bertan esku
|
hartzea
eta botoa ematea orotariko hitzarmenetan.
|
|
|
1 Erakunde bat desegin eta likidatzeko administrazio neurriak
|
hartu
eta konkurtsoa adierazteko aukera baztertzen denean, neurriok hartzea erabaki duen agintari gainbegiraleak berehala komunikatuko dio ebazpena erakunde horren konkurtsoa adierazteko eskuduna den epaileari.
|
|
|
b) Abokatuak zein eginbidetan esku
|
hartu
eta eginbide hori gauzatu duen
|
|
|
c) atxilotuarekin isil gordean elkarrizketa izatea, abokatuak zein eginbidetan esku
|
hartu
eta eginbide hori amaitzen denean.
|
|
|
Horiek euren txostenetan azalduko dituzte euren iritziz epaiketan egiaztatuta geratu diren egitateak, horien legezko kalifikazioa, auzipetuek egitateotan izandako parte
|
hartzea
eta auzipetuek nahiz beste batzuek bereganatutako erantzukizun zibila, bai eta haren gai diren gauzak, edo horiek neurtzeko kopurua ere, informatzaileek edo horien ordezkatuek akzio zibila egikaritzen dutenean.
|
|
|
Adierazpena hartuko die polizia judizialaren zitazioa
|
hartu
eta horretara agertu diren lekukoei. Lekukoetatik edozein poliziaren zitaziora agertzen ez bada agertu guardiako epaitegian, horrek aplikatu ahal izango du 420 artikuluan ezarritakoa.
|
|
|
Auzitegi Gorenaren bigarren salak kexa ebazteko erabakia
|
hartu
eta erabaki horren aurka ezin da inolako errekurtsorik jarri.
|
|
|
Magistraturen bat lekualdatu, jubilatu, banandu edo beraren jarduna etenda geratu bada, berak zein auzitako ikustaldietan parte
|
hartu
eta orduan auzi horien gaineko botoa emango du, auzi horretan oraindik epaitza eman ez bada.
|
|
|
Aurreko artikuluan xedatutakoa gorabehera, auzipetuak, inkomunikazioan izanez gero, hitzez proposa dezake ezespena, berari zein ekitalditan adierazpena
|
hartu
eta ekitaldi horretan, edo, kartzelako alkaidearen bitartez epaileari dei egin diezaioke berori ezesteko.
|
|
|
Objektuak, euren izaeraren ondorioz, tziko du, efektuok modurik onenean gor ezin badira jatorrizko moduan gorde, epaileak komenigarritzat jotakoa ebade daitezen; eta, galkorrak izanez gero, horien salmenta agin dezake, bidezko bermeekin batera, haien balioa aintzat
|
hartuta
eta auziaren ondoriozko zenbatekoa gordailututa.
|
|
|
Auzipetuaren azterketa asko luzatzen bada, edo, hari egin zaion galdera kopurua handia izateagatik, gainerako guztiari erantzuteko behar den lasaitasuna galdu badu, azterketa eten egingo da, eta atseden
|
hartzeko
eta lasaitasuna berreskuratzeko behar duen denbora emango zaio auzipetuari.
|
|
|
Delitua alderdi legitimoak hala eskatuta soilik pertsegi badaiteke, aurreko lerrokadan aipatu betebehar bera izango dute, baldin eta horretarako galdatuak izan badira. Salaketarik ez egoteak ez du eragotziko jabetza intelektualari eta industria jabetzari buruzko delituetan lehen aurreneurriak
|
hartzea
eta lehenengo segurtasun eginbideak gauzatzea.
|
|
|
2 Polizia judizialeko funtzionarioek, lehenengo paragrafoan xedatutakoarekin bat etorriz, nortasun faltsuarekin jardun badute ikerketa zehatz batean, nortasun horri eutsi ahal izango diote eurek zein egitatetan esku
|
hartu
eta egitate horien ondoriozko prozesuan lekukotza emateko, betiere horixe erabakitzen denean ebazpen judizial ziodunaren bidez; horrez gain, funtzionario horiei aplikatuko zaie Lekukoak eta Adituak Babesteari buruzko abenduaren 23ko 19/ 1994 Lege Organikoa.
|
|
|
Ikerketaren helburuetarako egin den jardunaren ondorioz, bide penala erabili nahi bada, agente estaliaren aurka, auziaren gaineko ardura duen epaileak, agente estaliak auzian parte hartu duela jakin bezain laster, inguruabar horrentxostena ematea eskatuko dio nortasun faltsu hori erabiltzeko baimena eman duenari; txosten hori aintzat
|
hartu
eta bidezkoa dena ebatziko du epaileak.
|
|
2007
|
|
|
4 Administrazio publikoek finantza betebeharrak
|
hartu
eta gastuak egin ahal izango dituzte, legeekin bat etorriz.
|
|
|
Autonomia prozesuaren ekimena dagokie diputazio interesdun guztiei edo uharte arteko erakunde eskudunari, eta udalerrien bi herenei, baldin eta udalerriok, probintzia edo uharte bakoitzaren hauteskunde erroldari begira, gehiengoa ordezkatzen badute gutxienez. Betekizun horiek gauzatu dira, toki korporazio interesdunetatik edozeinek horren inguruan lehenengo erabakia noiz
|
hartu
eta hurrengo sei hilabeteetan.
|
|
|
2) Behin parlamentukideen biltzarrak estatutuaren proiektua onetsita, proiektu hori Kongresuko Konstituzio Batzordeari igorriko zaio, eta batzorde horrek, hurrengo bi hilabeteetan, aztertuari behin betiko idazkera emateko.tu egingo du, biltzar proposatzailearen ordezkari batzuen parte
|
hartze
eta laguntzarekin, guztiok ados jarri eta tes
|
|
|
h) Gobernu eta ordezkaritza organoak, horien osaera, horien kideak hautatu eta ordezteko erregela eta prozedurak, beraien eratxikipenak, karguen iraupena, karguei uzteko arrazoiak, euren erabakiak eztabaidatu,
|
hartu
eta betearazteko modua, eta erabaki horien ziurtagiriak eman behar dituzten pertsonak edo horretarako ahalmena duten kargudunak, eta organo horiek baliozkotasunez osatzeko betekizunak, bai eta zenbat elkartekide behar diren ere, gobernu organoen bilkurak deitu ahal izateko, edo eguneko aztergaien zerrendan gaiak proposatu ahal izateko.
|
|
|
Euren seme alaben edo tutoretzapekoen hezkuntza prozesuaren bilakaera jakitea, eta bilakaera horretan parte
|
hartzea
eta laguntzea, irakasleekin eta zentroekin elkarlanean.
|
|
|
Eskolako elkarbizitza hobetzeko eta zentroan ikasketa giro egokia lortzeko parte
|
hartzea
eta laguntzea, gainerako ikaskideen hezkuntzarako eskubidea eta irakasleen agintea nahiz orientabideak errespetatuta.
|
|
|
Horrez gain, erdietsi nahi da «Konstituzioak eta legeek alderdiei eratxiki dizkieten eginkizunak benetan bete daitezen ziurtatzea eta, azken buruan, estatuaren jardunbide demokratikoa bermatu dadin laguntzea» (martxoaren 6ko 56/ 1995 KAE). ...bikoitz hori aintzat hartuta, partaidetza orokorreko biltzar organoa arautu da, alderdiaren eskumen garrantuak betetzeko ohiko bide gisa; zuzendaritza postu horien zentsura demokratzitsuenak dituena; sufragio aske eta sekretua ezarri da, zuzendaritza postikoa arautu da; edozein elkartetan oinarrizkoak izan eta berdintasunez egikaritu behar diren eskubideak aitortu dira, hala nola, hautaketan parte
|
hartzea
eta organoetan hautagai izatea, edota jardueren, egoera ekonomikoaren eta zuzendaritza organoak osatzen dituzten pertsonen gain informatzea; eta kide anitzeko organoen bileren jardunbiderako eta araubiderako erregela batzuk zehaztu dira. Beste alde batetik, 9 artikuluaren xedea da alderdi politikoek printzipio demokratikoak eta gizasun nahikoarekin zerrendatu ditu prin eskubideak errespeta ditzaten ziurtatzea.
|
|
|
Alderdiko zuzendaritza organoek baliozkotasunez hartutako erabakiak ontzat
|
hartu
eta betetzea.
|
|
|
2 Txandaka lan egiteagatik, lokal nahikorik ez izateagatik edo beste inguruabarrengatik, ekoizpenaren ohiko garatzeari galerak eragin gabe plantilla osoa aldi berean bildu ezin denean, zatika egin beharreko bilerak bilera bakar gisa
|
hartu
eta lehenengo bileraren datan egindakotzat joko dira.
|
|
|
Modu berean, Lan kode horri gehituko zaizkio, elkarren segidan eta aldizka, lan arloko xedapen orokor guztiak; horretarako, gehitutako arauen lerruna kontuan
|
hartu
eta gehitze teknikari dagokionez Gobernuak ezarriko duen prozedura erabiliko da.
|
|
|
Araubide Berezi honetako beregaineko zein inorentzat lan egiten duten nekazaritzako langileek, ondoz ondoko egutegiko sei hilabetetik gorako aldian, Gizarte Segurantzaren nekazaritzako araubideaz landako beste araubide batean kokatzeko moduko lanak egiten badituzte, nekazaritzako araubidean baja hartuz, orduan, lanok amaitu ondoren edo Gizarte Segurantzaren kasuan kasuko prestazioak amaitu ondoren, prestazio horien barnean direla lan horien araberako eskubideak eratorri langabeziaren ondoriozko prestazioak eta sorospenak, langile horiek euren inskripzioa eska eta lor dezakete Gizarte Segurantzaren nekazaritzako erroldan. Langileok ez dituzte berriro egiaztatu behar ohikotasunaren eta oinarrizko bizibidearen betekizunak nekazaritzako araubide berezira biltzeko.zioen nahiz sorospenenen amaiera data kontuan
|
hartu
eta hurrengo hiru hilabe Baina langile horiek eskabidea egin dute, lanak edo aipatu prestateetan.
|
|
|
Beregaineko Langileen edo Autonomoen Araubide Berezian, egutegiko laurogeita hamar eguneko aldia; aldi hori zenbatzen hasiko da araubide horretan baja
|
hartu
eta hurrengo hilabeteko azken egunetik aurrera.
|
|
|
XIX. mendean Europako kode zibiletan zerbitzuen errentamendua eta antzeko beste erakunde juridiko batzuk arautzen ziren, kontratua oinarri
|
hartuta
eta alderdien arteko borondate autonomiaren printzipioa nagusi zela. Hala ere, adar juridiko berri eta erabat autonomoa sortu behar izan zen ugazaben eta langileen arteko lan harremanak arautzeko.
|
|
|
a) Kontratuaren iraupena izango da mugagabea edo ordeztutako langileari idatz zati honen lehenengo lerrokadako jubilazio adina arte falta zaion denbora bestekoa. Jubilazio adinera iristean, jupen jakinarekin egindako errelebu konbilazioa modu partzialean hartu duen langileak enpresan jarraitzen badu, irautratua urtez urte luza daiteke alderdien arteko akordioaren bidez; edozein kasutan ere, errelebu kontratu hori azkenduko da ordeztutako langileak erabateko jubilazioa zein urtetan
|
hartu
eta urte horretako lanaldia amaitzean.
|
|
|
3 Enpresaburuak zaintza eta kontrol neurririk ustez egokienak har ditzake, langileak bere lan betebehar eta eginkizunak betetzen dituela egiaztatzeko. Neurri horiek
|
hartu
eta aplikatzean langilearen giza duintasunari zor zaion begirunea zainduko da, eta, hala denean, langile urrituen benetako gaitasuna hartuko da kontuan
|
|
|
...zgaitasunaren ondoriozko prestazioaren estaldura, afiliazioa, altak, bajak eta aldaketak bat ez datozenean legeetan, erregelamendu honetan eta osterantzeko xedapen osagarrietan ezarritakoarekin, horrelaxe ondorioztatu delako Diruzaintza Nagusiak gauzatutako kontrol ahalmenetatik edo beste edozein inguruabarretatik, horiek guztiak arauekin bat etor daitezen, Diruzaintza Nagusiak beharrezko neurriak
|
hartu
eta beharrezko egintzak gauza ditzake. Neurri eta egintza horiek direla eta, Diruzaintza Nagusiak ofizioz berrikus ditzake bere egintzak, artikulu honetan eta hurrengoetan ezarri moduan eta norainokoarekin.
|
|
|
Neurri egokiak
|
hartu
eta jarraibide egokiak ematea, arrisku larria, hurhurrekoa eta saihestu ezina dagoenean, ten. Halakoetan, langileei ezin zaie es langileek euren jarduera geldiarazteko aukera izan eta, behar izanez gero, lan egiten duten lekua berehala utz dezakatu berriro lanean hastea, arriskuak iraun bitartean, salbu eta segurtasun neurriek hori justifikatzen dutenean, eta erregelamendu bidez halaxe ezarri denean.
|
|
|
1 Jabeen batzak erabakiak
|
hartu
eta gero, erabaki horiek auzitegietan aurkara daitezke, prozedurari buruzko legeria orokorraren arabera, hurrengo kasuetan:
|
|
|
Akzioa iraungi egingo da, jabeen batzak erabakia noiz
|
hartu
eta hiru hilabeteko epean; salbuespenez, legearen edo estatutuen aurkako egintzen kasuan, akzioa urtebetegarrenean iraungiko da. Jabe absenteen kasuan, epearen zenbaketa hasiko da, 9 artikuluan ezarritako prozedurarekin bat etorriz erabakia komunikatu denetik.
|
|
|
Jabeen batzak erabakiak
|
hartu
eta gero, erabaki horiek akta liburuan jaso behar dira; jabetza erregistratzaileak liburu horren eginbideak gauzatuko ditu, erregelamendu bidez ezarritako moduan.
|
|
|
Errentariak aurrekoa betetzen ez badu, epaia irmotzat
|
hartu
eta betearazitegi eskudunak agindeia eginda, erren egingo da, baldin eta, epaile edo auzitariak horiek ordaintzeko edo jasotzeko betebeharra bost eguneko epean betetzen ez badu.
|
|
|
Ondore horietarako jarduera osagarritzat joko da titularrak, hautatze publikoaren ondorioz, parte
|
hartzea
eta presentzia izatea ordezkaritza izaerako erakundeetan, eta sindikatu, kooperatiba eta lanbide izaerako organoetan, betiere erakunde horiek nekazaritza sektoreari lotzen bazaizkio. Jarduera osagarritzat joko dira, halaber, titularraren ustiategiko produktuak eraldatzeko eta zuzenean saltzeko jarduerak, eta natura guneari eustearekin nahiz ingurumena babestearekin zerikusia duten jarduerak, bai eta titularraren ustiategian gauzatutako jarduerak ere, baldin eta jarduera horiek badira turismoari, ehizari eta artisautzari lotutakoak.
|
|
|
Errentamenduaren esparruan, estatuak sarritan berriztatu du errentamenduei buruzko legeria. Legeria horrek borondatearen indar autonomoa murriztu du, etxebizitzak eta negozio lokalak baldintza errentagarrietan lupertu ahal izateko; horretarako, esku
|
hartzea
eta berrikustea sustatu ditu, errentamenduen sistema horretan. Eta, jabetzaren esparruan, estatuak jardun du, batik bat, jabetza hotzen da.
|
|
|
2 Lehendakaria jabeen artean izendatuko da hautaketa bidez, edo, modu subsidiarioan, txandaka nahiz zozketa bidez. Izendapena bete beharrekoa izango da; dena den, kargua
|
hartu
eta hurrengo hilabetean, izendatutako jabeak epaileari eska diezaioke bera kargutik kentzeko, horretarako egoki iruditzen zaizkion arrazoiak azalduz. Epaileak, 17.3 artikuluan ezarritako prozeduraren bitartez, behin betiko erabakiko du bidezkoa dena, eta ebazpen berean adieraziko du nor izango den, hala denean, karguan diharduen lehendakari horren ordezkoa, harik eta ebazpen judizialak ezarritako epean beste izendapen bat egin arte.
|
|
|
Aurretiaz eskainitako baldintzetan lokala errentan
|
hartu
eta bertan jarraitzeko lehenespeneko eskubidea errentariak egikaritu behar du, jakinarazpena egin eta hurrengo egunetik zenbatuta, egutegiko hogeita hamar eguneko epean, eta aldi horretan kontratua sinatu behar du.
|
|
|
Politikan parte
|
hartzeko
eta kargu eta eginkizun publikoetara heltzeko eskubideak
|
|
|
Hona hemen horren eginkizunak: zentroen autonomiari dagozkion proiektuak eta arauak egiten parte
|
hartu
eta horiek ebaluatzea, hezkuntza proiektua, baliabideak, kudeaketa, programazio orokorra, etab. barne hartuta?, zentroko zuzendaria hautatzen parte hartzea (merezimendu lehiaketaren bidez edo administrazioko eta kasuan kasuko zentroko ordezkarien batzorde batek hautatuta, karrerako funtzionarioak diren irakasleen artean), ikasleak onartzeko prozedurari buruz erabakitzea, diziplina gatazken ebazpe...
|
|
|
(uztailaren 1eko 88/ 1986 KAE); edo ondasun jakin batzuen ustiapenak dituen mugak, horien gizarte eginkizuna dela bide ezarri direnak, esaterako, nekazaritza enpresaburuek nekazaritzaeraldaketako planetara egokitzeko duten beharra (martxoaren 26ko 37/ 1987 KAE)?; eta jarduera ekonomiko orokorrari buruzko araudia. Azken hori dela bide, enpresa askatasunak ez du bermatzen, esaterako, merkataritzaordutegien askatasun osoa, ordutegia botere publikoek mugatu dezakete-eta (uztailaren 8ko 225/ 1993 KAE), ezta askatasun hori urratzea ere jarduera batzuen gaineko esku
|
hartzea
eta arauketa publikoa eginda. Jarduera horiek enpresa pribatuek garatu arren, oinarrizko zerbitzu publikoak ematen dira, bidaiarien garraioa, farmaziak, etab.?
|
|
|
Betebeharrei helduz, afiliatuek estatutuetako xedapenek ezarri betebeharrak beteko dituzte, eta ondoko betebeharrak beti: alderdiaren xedeekin bat etortzea eta xede horiek bete daitezen laguntzea, estatutuetan eta legeetan xedatutakoa errespetatzea, alderdiko zuzendaritza organoek baliozkotasunez hartutako erabakiak ontzat
|
hartu
eta betetzea, eta estatutuen arabera afiliatu bakoitzak egin beharreko beste ekarpen batzuk ordaintzea.
|
|
|
Hartu daitezkeen neurriak ASSELOren 11 eta 12 artikuluetan ezarritakoak dira: pertsonak edo ibilgailuak ordu eta leku jakin batzuetan zirkulatzea edo egotea murriztea; ondasunen aldi baterako errekisak egitea eta nahitaezko prestazio pertsonalak ezartzea; industria, lantegi, tailer, eta abarren gainean esku
|
hartzea
eta horiek okupatzea, egoitza pribatuak ez badira; zerbitzuen erabilera edo lehen mailako beharrizaneko artikuluen kontsumoa mugatu edo murriztea; merkatuen hornikuntza eta zerbitzuen funtzionamendua bermatzeko beharrezko aginduak ematea eta, hondamendien edo osasun krisien kasuan, arauetan infekzio gaixotasunei aurre egiteko, ingurumena babesteko, uren eta baso suteen kasuan ezarritako neurriak ... Nahitaezko zerbitzu publikoak gelditu edo lehen mailako beharrizaneko produktuak hornitzen ez badira, enpresetan eta zerbitzuetan esku hartzeak egitea eta horietako langileak mugitzea adostu daiteke, funtzionamendua bermatzeko.
|
|
|
Prozesuaren garapenean, ordea, (EKren 24.2 art.) horren xedea antolamendu juridikoaren konplexutasunak eragindako defentsa gabezia saihestea da. PKLren 520.6 ezarritakoaren arabera, abokatuaren laguntza izango da, hala denean, atxilotuari edo presoari bere eskubideen inguruko informazioa emateko eta mediku azterketa egiteko eskaera egitea; abokatuak zein eginbidetan esku
|
hartu
eta eginbide hori gauzatu duen agintari judizialari edo funtzionarioari eskatzea, behin eginbideak amaituta, komenigarritzat jotako gorabeherak adierazi eta gehitzea, bai eta aktan eginbidea gauzatzean gertatutako edozein intzidentzia jasotzea ere, eta atxilotuarekin isil gordean elkarrizketa izatea, abokatuak zein eginbidetan esku hartu eta eginbide hori amaitzen denean.
|
|
|
Prozesuaren garapenean, ordea, (EKren 24.2 art.) horren xedea antolamendu juridikoaren konplexutasunak eragindako defentsa gabezia saihestea da. ...keta egiteko eskaera egitea; abokatuak zein eginbidetan esku hartu eta eginbide hori gauzatu duen agintari judizialari edo funtzionarioari eskatzea, behin eginbideak amaituta, komenigarritzat jotako gorabeherak adierazi eta gehitzea, bai eta aktan eginbidea gauzatzean gertatutako edozein intzidentzia jasotzea ere, eta atxilotuarekin isil gordean elkarrizketa izatea, abokatuak zein eginbidetan esku
|
hartu
eta eginbide hori amaitzen denean.
|
|
|
...itulu horretan jasotako eskubideak egikaritzeko baldintzak ezarri dira, baina salbuespen moduan, eskubide bereziren bat jaso da, esaterako asilo eskubidea (EKren 13.4 art.). Kapitulu honetan ez da arlo horren arauketa agortzen eskubideen egikaritzari dagokionez, baina egikaritza horri buruzko gidalerro batzuk finkatzen dira, bi araubide desberdin erabiliz naziotasun espainiarra duen edo ez kontuan
|
hartuta
eta eskubideak erabat egikaritzeko baldintza orokorretako bat argi eta garbi ezarriz: adin nagusitasuna.
|
|
|
Egoera horretan, Gorte konstituziogileetarako hauteskundeak ekainaren 28rako deitu ziren. Gorteak uztailaren 14an eratu ziren, Bastilla
|
hartu
eta Frantziako Iraultza hasi zeneko urteurrenean. Hauteskundeetan ezkerrak garaitu zuen:
|
|
|
Batez ere Castelar ekin, Gobernuak eskuinera egin zuen argi eta garbi: 1873ko irailaren 13ko legeak baimena eman zion Gobernuari gerrako aparteko neurriak
|
hartzeko
eta gerra zibila azkentzeko bitartekoak antolatzeko. Konstituzio bermeak eten, muturreko egunkari batzuk itxi egin ziren eta Gobernua armada berreraikitzen ahalegindu zen.
|
|
|
Legeak jokabide horiek zigortzeko «konfinamendua», «erbesteratzea» edo isunak ezarri zituen eta Gobernazioko ministroari ahalmena eman zion gizarte bakea nahas zezaketen bilerak edo kale agerraldiak eteteko, aurrean deskribatutako egintzak bultzatzen zituzten zentroak edo elkarteak ixteko, Elkarteen Legean araututako erakundeen kontabilitatean esku
|
hartu
eta horien funtsak ikertzeko, eta armak eta lehergailuak bahitzeko horiek modu zilegian eduki arren. Lege hori aparteko legea zen, eta kasu askotan, Konstituzioak aitortuko zituen bermeak eta eskubideak edukirik gabe uzten zituen; oso anbiguoa zen jazarri beharreko jokabideak deskribatzerakoan, eta Gobernuari ahal neurrigabeak ematen zizkion, egiatan Auzitegiei egokitzen zitzaizkienak; legean ezarritako errekurtsoek administrazio izaera zuten eta arauak baimentzen zuen ezarritako zehapenak eta zigor zehapenak bateragarriak izatea; hori dela eta, kritika gogorrak egin zitzaizkion.
|
|
|
lehendakariak (Gorteek izendatua), Estatu Kontseiluko eta Kontuen Auzitegiko lehendakariek, bi diputatuk (hauek ere Gorteek izendatuak), autonomia eskualde bakoitzeko ordezkari batek, Abokatuen Elkargoek izendatutako bi kidek eta Espainiako Zuzenbide Fakultateek irakasleen artean hautatutako lau kidek. Eraketa heterogeneoa nahi izan zen, autonomia eskualde guztiak ordezkatzeko (agian lurralde ordezkaritzako bigarren ganberarik ez egotea konpentsatzeko), legelari independenteak barne
|
hartuta
eta Gorteei gehiegi lotuta egon gabe. Hala ere, konstituziogileek ez zuten Auzitegia ondo diseinatu eta eraketa horrek ez zuen ia inor konbentzitu.
|
|
|
Vicálvaroko gertaeren ostean eta moderatuek aurrerakoiak erakartzeko egindako «Manzanaresko manifestuaren» ondoren, aurrerakoiak altxamenduaren alde agertu ziren. Sartoriusen gobernua uztailaren erdialdean erori zen, eta Fernando Fernández de Córdoba jeneralak, goiz horretatik gobernatzen ari zenak, ez zituen kaleko istiluak mendean
|
hartu
eta, beraz, gobernua Angel de Saavedra Rivasgo dukearen esku utzi zen. Gobernu horrek egun gutxi iraun zituen.
|
|
|
Hitzaldia Agustín de Argüellesek egindakoa izan arren, Cádizko Gorteen iritzi kolektiboa adierazten du eta konstituzio testuaren azalpen eta justifikazio luzea da. Ezaugarri nagusiei dagokienez, lehenengo eta behin, jatorria zalantzarik gabe herrian duela esan dezakegu, Espainiako nazioa baita, Gorte «nagusi eta apartekoen» bidez, bere buruari Konstituzioa ematen diona, beste inongo boterek parte hartu gabe (erregeak ez zuen idazketan parte
|
hartu
eta Erregeordetzak, erregea Espainiatik kanpo baitzegoen, testua argitaratu besterik ez zuen egin). Bigarren, konstituzio oso luzea da, izatez, 384 artikulu zituenez, Espainiako konstituzio historiako luzeena da?; atal organikoa du (hau da, konstituzio organoen arauketari buruzkoa), nahiko ondo sistematizatuta, baina oinarrizko eskubideen arauketa barreiatuta dago eta testu osoan ikus daiteke.
|
|
|
Azkenean, O. Donnell gailendu zen. 1856ko uztailean, O. Donnellek egoera mendean
|
hartu
eta Espartero Gobernutik kanporatu zuen. O. Donnellen gobernu berriak erreginari Gorte konstituziogileak desegitea proposatu zion, baita Gorte horien lana ere, alegia, Konstituzio jaiogabea.
|
|
2008
|
|
|
3 Aurreko paragrafoetan aipatu epeak igaro badira neurri horiek
|
hartu
eta inskribatu gabe, administratzaileek eta, hala denean, likidatzaileek sozietate zorren gaineko erantzukizun pertsonal eta solidarioa izango dute euren artean eta sozietateari begira.
|
|
|
Transformazioa eskritura publikoan agerrarazi eta Merkataritzako Erregistroan inskribatu behar da; eskritura horretan jaso behar dira, betiere, sozietate anonimoa zein sozietate mota bihurtu eta sozietate hori eratzeko legeak ezartzen dituen aipamenak, sozietatearen balantze orokorra, erabakia
|
hartu
eta aurreko egunean itxitakoa, banantze eskubidea egikaritu duten akziodunen zerrenda eta horiek ordezkatzen duten kapitala, eta azken balantzea, eskritura egiletsi eta aurreko egunean itxitakoa.
|