|
2012
|
|
|
Luzaro pentsatu eta gero, konturen bat edo beste
|
esan
dezakegu. Kokapena seinalatzea lan gogorra egiten zaigu.
|
|
|
Dena mugitu gabe, dena
|
esan
dezakegu.
|
|
|
Salamanca-ko Bea Oleak master bera ikasten du eta “Alde Zaharreko eta Erdiguneko denda eta giroaz gain”, hiriaren gune berdeak deigarriak egin zaizkio: “Zuhaitzak eta parkeak hirian bertan daude eta nonahi zaudela aire freskoa arnasten ari zarela sentitzen duzu”; beste faktore on bat “leku hauetara guztietara iristeko tranbia edo autobusak daudela”
|
dio
. Azkenik, Alvaro Senda madrildarra dugu, ikasketak aurreko bi neskekin egiten dituena.
|
|
|
Estatuaren administraziopean dagoen lurraldean, uraren kudeaketa pribatizatu egin da jada tamaina orotariko hainbat hiritan, eta Madrilgo Isabel II.aren Kanala (6.000.000 biztanle) edo Bartzelonako Aigües Ter Llobregat delakoa (5.000.000 biztanle) pribatizatuko balira, ur pribatuak nagusitasun ia osoa lortuko luke lurralde horretan. Nagusitasun horrek kaleratzeak eta murrizketak lan baldintzetan eragin ditu, baina, ordea, ez du kudeaketaren eraginkortasuna hobetu, enpresa pribatuek, publikoen aurrean, kudeaketa optimizatzen dutela
|
dioten
dogma neoliberala gezurtatzen; ezta salneurrien beherakadarik (Huelvan %14, 4 a igo da urte bakar batean) edo hirietako ur zikloaren kudeaketan hobekuntzarik eragin ere. Eredu horretan ez dago inolako pizgarririk uraren erabilera optimizatu edo arrazionalizatzeko.
|
|
|
Hau guztia premiazkoa eta lehentasunezkoa dela ikusi luke hurrengo Jaurlaritzak, eta hori da, hain zuzen ere eskatzen eta eskatuko duguna. Beraz, orain arte
|
esan
dugun guztiagatik, inongo aitzakia barik, abenduaren 1ean denok Donostiara, “euskaraz bizi nahi dugulako”.
|
|
|
Azken aldian, nahikotxo mintzatzen dira A eta C, hala ere, oraingoan, A k ez du hitz askorik topatu eta azkar batean aurrera jarraitu du B rekin. Damututa iritsi da A etxera, gaizki egin duela badaki, urduri jarri eta sikiera zer moduz bat
|
esateko
gai ez da izan. C harrituta geratu da eta mezu baten bitartez jakinarazi dio.
|
|
|
(etxe aldera eskobatzea tokatzen zait, euskara txarrean (onean?)
|
esanda
)
|
|
|
Eta nola dago? Bada, atrebituko nintzateke
|
esatera
, Araban euskararekiko atxikimendu aktiboa duen orok ezagutzen dituela arabar bertsolariak, eta baduela Arabako bertso mugimenduaren berri. 1982an pentsaezina zena, egia bihurtu da.
|
|
|
Dirudienez, krisiak eraginda bat batean konturatu dira orain arte egindako ibilbide azkar eta kontsumitzaile honek bere alde txarrak izan badituela. Alde txarrak baino, eutsiezinak
|
esan
genuke. Batzuen diru goseek bide horretara eraman gaituzte, eta euren eskutik helduta joan gara.
|
|
|
Bere etxean, ordea, ez zuten agintea betetzen, baina gero, kontzientzia txarrak bultzatuta, konfesatzera joaten zen. Etxean egindakoa eta eskolan
|
esandakoa
, beraz, ez zetozen bat, eta bera, gixajoa, anbiguotasun horretan hazi zen.
|
|
|
Beti
|
esan
izan da paseatzaileentzako paradisua dela hiri hau. Hala izan da beti bertako ibiltarientzat eta inguruko lurraldeetatik bisitari etorri direnentzat, eta orain baita kanpotar askorentzat ere, green hiriburuaren berdetasun berdingabearen esloganari erantzun eta hurbiltzen direnentzat.
|
|
|
Azkenaldi honetan, hostoak eta adarrak pixka bat ahaztuta, enborrei begira ibili naiz, zuhaitzaren plantari baino gerriari adiago, arbolaren luze zabalari baino azalaren itxurari emanago. Azal zakarrak asko itsusten du zuhaitzik lerdenena ere, eta
|
esan
beharra dago azal kizkurtua, laztua edo zimurtua dela nagusi, ez gazte diren bitartean, noski, baina honetan ere adinak ez du barkatzen; ez gara gu bakarrik izango urteekin zatartzen garenak. Azal argi eta lau samarrekoa da makala, baina ateratzen zaizkion koskor eta pinporta modukoek ez diote mesede handirik egiten.
|
|
|
Hasieran harritu egin ninduen ikuskizun hark, baina beti izaten da gauza guztietarako esplikazioa prest izaten duen jendea: batek
|
esan
zidan korrikalari batzuen ohitura dela lasterka doazela pilatzen zaien elektrizitatea lurrera deskargatzeko; beste batek, berriz, ama lurraren energiaz betetzeko egiten zutela. Pilatutako energia husteko edo behar dena hartzeko, auskalo.
|
|
|
Egun batean, arratsalderoko paseora ateratzeko prestatzen ari nintzela, orain urte batzuk film txinatar batean ikusitako eszena bat etorri zitzaidan gogora. Pelikularen bukaera aldera, protagonistak zuhaitz bati hitz egiten zion, harekin mintzatuz husten zuen bere barrua, arbolak zituen zuloetako batean ahoa jarri eta hari
|
esaten
zizkion beste inori aitortzen ez zizkionak. Nire arbola laztanak ere albo batean zulo bat zuela gogoratu nuen orduan, eta filmeko ideia hori buruan nuela iritsi nintzen nire bihotzeko pago maitearen ondora.
|
|
|
Nire aitorpena amaitu orduko, zulotik zurrumurru ahul bat zetorrela iruditu zitzaidan. Belarria zuloaren kontra jarri, eta hitz batzuk entzutea iruditu zitzaidan, lurraren barrenetik ateratakoa zirudien ahots sakon baina aldi berean gozo batekin
|
esandakoak
:
|
|
|
“Nik behintzat ekologiaz dudan kontzeptua ez da naturaren kontserbaziora mugatzen. Pertsonak naturaren parte gara eta modu orekatuan elkarri eragin behar
|
diogula
uste dut. Oreka inportantea da”, zehaztu du antolatzaileak.
|
|
|
Sentimendu bitxi samarra,
|
diot
, umetan gurasoekin Zeledon ikustera joaten nintzenean gauza horiek guztiak ezagutu ez ditudalako; berriak dira, azken urteotakoak.
|
|
|
lagunentzat, lagunak lagun, lau kuiatxo, hiru edo lau tipula, hiru edo lau tomate majo (majo
|
esaterakoan
handia esan nahi dut, ez atsegina, atsegina ere izan badaiteke ere), morro piper bat, bi edo hiru piper berde eta arrautza (bat bakoitzeko, bestela esanda; eta, arrautzik nahi ez duenari, ba ez eman).
|
|
|
lagunentzat, lagunak lagun, lau kuiatxo, hiru edo lau tipula, hiru edo lau tomate majo (majo esaterakoan handia
|
esan
nahi dut, ez atsegina, atsegina ere izan badaiteke ere), morro piper bat, bi edo hiru piper berde eta arrautza (bat bakoitzeko, bestela esanda; eta, arrautzik nahi ez duenari, ba ez eman).
|
|
|
lagunentzat, lagunak lagun, lau kuiatxo, hiru edo lau tipula, hiru edo lau tomate majo (majo esaterakoan handia esan nahi dut, ez atsegina, atsegina ere izan badaiteke ere), morro piper bat, bi edo hiru piper berde eta arrautza (bat bakoitzeko, bestela
|
esanda
; eta, arrautzik nahi ez duenari, ba ez eman).
|
|
|
Izan ere, zazpigarren urtez Jazzaharrean gurekin izango da berriro eta Parral tabernako Iñigok, bere antolatzaileetako batek
|
esan
bezala, aurtengoa edizio “jazzeroena” izango da. “Jaialdi orekatu bat egiten saiatu gara, mota guztietako jendea ekarriko dugu, estilo anitz besarkatzeko asmoz.
|
|
|
2012ko edizio honek txoko berriak eta bi kontzertu gehiago ekarriko dituen arren, horrek ez du
|
esan
nahi aurrekontua ere handiagoa izan denik. Are gehiago, “aurreko urteekin konparatuta, ekimenak jaso duen diru-laguntza murritzagoa izan da.
|
|
|
Gure hiria green izendatzeko kontuan hartu omen den faktoreetako bat berdeguneen kantitatea izan da, Europako altuenetakoa
|
diotenez
: 42 metro karratu berdegune biztanleko.
|
|
|
Bere liburuetan
|
esaten
duen bezala, ez zitzaizkion batere gustatu euskaldunen ohiturak, Lapurtarrak euskaldun sentitzen zirela konturatu zen, ez Frantsez eta ez Espainiar. Ez zitzaizkion gustatu ezta, emakumearen garrantzia, dantzak, hizkuntza, janzkerak... eta guzti hau deabrukeriatzat jo zuen.
|
|
|
Hain zuzen ere putzu hauek dira Euskal Herrian izapideetan aurreratuen daudenak, Subillanan daude eta Gasteizko Udalaren baimenak besterik ez zaizkie falta lanei hasiera emateko. Shesak putzu hauek erabili nahi ditu fracking teknika frogatu eta
|
dioenez
, bideragarritasun ekonomiko, tekniko eta ekologikoa neurtzeko. Guk argi dugu, ikerketa hau ekoizpenaren lehen urratsa baino ez dela, eta behin esplorazioa burututa ustiapena dela helburu beste edozeren gainetik.
|
|
|
Triskantza ederra. Dena den egun, putzu kopuru hori ukatzeko orain Shesak berak zalantzan jartzen du hasieran
|
esandako
gas bolumena eta azkenaldian esploraziorako bi putzuez baino ez du hitz egiten. Berriro ere esplorazioa.
|
|
|
Fracking a teknika aurrerakoi gisa saltzen diguten arren, ez da
|
dioten
pagotxa, esaten ez dizkiguten ingurumen kalte andana sortzen baitu. Hasteko, haustura prozesuan zehar erabiltzen den nahaste kimikoan jarriko dugu arreta, bere izaera toxikoa azpimarratuz, besteak beste azido klorhidrikoa, biozida arriskutsu eta gasolina eratorriz osatua dagoelako.
|
|
|
Fracking a teknika aurrerakoi gisa saltzen diguten arren, ez da dioten pagotxa,
|
esaten
ez dizkiguten ingurumen kalte andana sortzen baitu. Hasteko, haustura prozesuan zehar erabiltzen den nahaste kimikoan jarriko dugu arreta, bere izaera toxikoa azpimarratuz, besteak beste azido klorhidrikoa, biozida arriskutsu eta gasolina eratorriz osatua dagoelako.
|
|
|
2011ko urrian Patxi Lopezek 180.000 milioi m3 gas eskuragarri ditugula iragarri zuen, EAE 60 urteetan zehar asetzeko haina. Batez ere azken urte honetan zabaldu den berria izan arren,
|
esan
beharrekoa da Shesa (Energiaren Euskal Erakundearen baitan dagoen enpresa publikoa) proiektuaren enpresa promotorea, gasa erauzteko ikerketarako baimenak eskatzen 2006an hasi zela. Gaur egun, indarrean dauden baimenek Arabako azaleraren %80a hartzen dute eta momentuz lurralde osoan zehar zazpi putzu daude proiektatuta.
|
|
|
Plazak betez, modu desberdinetan, urtarrilaren 7ko manifestazioan batu ziren indarrak batzeko aukera, aldarrikapen nagusiak herri eta hiri guztietako plazetara eramaten. Herrira mugimenduak beste aldarrikapen asko hartzen ditu kontutan,
|
esaterako
iheslariak, isolamendua,.... baina oraingoan hiru aldarrikapenetan jarri izan nahi dugu arreta; preso politikoen gehiengo handiari aplikatzen zaion sakabanaketa politikaren amaitzea, gaixorik eta espetxeetan mantentzen dituzten 14 presoen kaleratzea eta auzitegi konstituzionalak ontzat eman duen bizi arteko zigorrarekin amaitzea, alegia. ‘Herrira’ mugimendua herriak sortutako mugimendua da; mugimendua, hain zuzen, etengabe mugitu eta mugiarazten egongo delako.
|
|
|
Izan ere, plazak aterik eta paretarik gabeko guneak dira, hirien eta herrien gunerik libreena akaso, espetxeen arkitekturaren guztiz kontrakoa. Sinbolotzat ez dago batere gaizki, baina lehen
|
esan
bezala, plaza esaten dugunean mendia eta hondartza, gaztetxea edo futbol zelaia, parkea edo taberna,.... esan nahi dugu.
|
|
|
Izan ere, plazak aterik eta paretarik gabeko guneak dira, hirien eta herrien gunerik libreena akaso, espetxeen arkitekturaren guztiz kontrakoa. Sinbolotzat ez dago batere gaizki, baina lehen esan bezala, plaza
|
esaten
dugunean mendia eta hondartza, gaztetxea edo futbol zelaia, parkea edo taberna,.... esan nahi dugu.
|
|
|
Izan ere, plazak aterik eta paretarik gabeko guneak dira, hirien eta herrien gunerik libreena akaso, espetxeen arkitekturaren guztiz kontrakoa. Sinbolotzat ez dago batere gaizki, baina lehen esan bezala, plaza esaten dugunean mendia eta hondartza, gaztetxea edo futbol zelaia, parkea edo taberna,....
|
esan
nahi dugu.
|
|
|
12:00etan hasiko da ekimena Bilbo plazatik, bidean zehar hainbat plazekin topatuko gara, bertan mugimendua aurkituko dugu,
|
esan
bezala, etengabe mugitu eta mugiaraziko dugu jendea Foruen enparantzara ailegatu arte. Bertan mugimendua ez da geldituko eta Teatro del Oprimido, Txurrigonotxa, Galder Perez eta Ane Zabalarekin, elkarrekin disfrutatzeko ekitaldia prestatu dugu.
|
|
|
Mundua gero eta txikiagoa dela
|
esaten
digute. Eta ez dakit zuei, baina niri gero eta handiagoa egiten zait.
|
|
2013
|
|
|
Egin Ayllu Alde Zaharreko auzolagun taldeak pairatu berri duen zigor neurrigabearen albistea eman du bere webgunean (lagenterula.wordpress.com). Milaka euroko (4000 euro inguruko kopurua aurreikusten dute) kalte ordainari egin behar
|
diote
aurre hiriko ostalaritza enpresari talde baten azpijokoak argitaratu eta salatzeagatik.
|
|
|
Alde handia dago orain lau urteko emozioen azpimarratzetik (mendi errusiarra eta beste) aurtengo arrasto horira. Eskertu egin dugu, bide batez
|
esanda
. Baina, BEC ez da hori, ezin zaio tratu hori (bakarrik) eman, eta Bertsozale Elkarteak badaki hori.
|
|
|
Horrek egiten du berezi, bakar. Ez dut
|
esango
onerako eta txarrerako denik: onerako bakarrik da, nire ustez.
|
|
|
4 urtean behin egiten delako, eta ospakizun bakar izaera hori barneratua duelako. Mezaren sindromea,
|
esan
zuen Andoni Egañak, finalaren aurretxoan. Meza ederra izan zen igandekoa.
|
|
|
Halere, nik, pertsonalki, bi bertsoaldi gorde ditut poltsikoan: Maialen Lujanbioren goizeko kartzelakoa (Iñaki Gurrutxagak Argian ederki
|
dioenarekin
bat nator: apustu estilistikoaz haratagako bertsokera Maialenena.
|
|
|
Ez dut gezurrik
|
esango
: ikuskizun soila izatea sumatzen diot faltan, askotan, finalari.
|
|
|
Joan den azaroaren 29an, Gasteizko Udaleko osoko bilkuran, Gasteizko Euskalgintzak herritarren txanda eskatu zuen, Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia (EBPN) eta udal gobernu taldearen aurrekontu proposamenaren inguruan bere iritzia plazaratzeko. Hemen jasotzen da hitzez hitz bertan
|
esandakoa
.
|
|
|
Agintaritza publikoa, noski, eskutik behar dute eta, hala, Jaurlaritzako eta Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Aldundietako ordezkariak izan dira gaurko aurkezpenean, entzule eta babes emale bezala. Euskarak biziraungo badu, hedabideen eraginkortasunean egin du azpimarra Patxi Baztarrika Hizkuntza Politikarako Sailburuordeak eta
|
esan
du, finantzazio bide egonkorrak aztertzen dabiltzala Jaurlaritzan. Hark ere garbi ikusten duen euskarazko hedabideen kontsumoaren eta gizartearen euskararen erabileraren arteko lotura estua eta horregatik dio herri agintariei dagokiela" eraginkorrak diren hedabideak bultzatzea".
|
|
|
Euskarak biziraungo badu, hedabideen eraginkortasunean egin du azpimarra Patxi Baztarrika Hizkuntza Politikarako Sailburuordeak eta esan du, finantzazio bide egonkorrak aztertzen dabiltzala Jaurlaritzan. Hark ere garbi ikusten duen euskarazko hedabideen kontsumoaren eta gizartearen euskararen erabileraren arteko lotura estua eta horregatik
|
dio
herri agintariei dagokiela" eraginkorrak diren hedabideak bultzatzea". Zehaztu duenez, eraginkortasun hori kontsumitzailearen ikuspegitik aztertu behar da.
|
|
|
Izan ere, Ethnologue erakundearen arabera, 400 hizkuntza daude munduan 1.000.000 hiztunetik gorakoak, eta euskara da horietako bat. Beraz,
|
esan
genezake euskara munduan hiztun gehien dituzten hizkuntzen %10ean dagoela.
|
|
|
Gasteizen beti harrera beroa jaso izan dut eta egia
|
esan
oso gustura etortzen naiz. Gainera iruditzen zait natorren aldi bakoitzean euskararen aldetik aurrerapausoa sumatzen dudala.
|
|
|
Gainera iruditzen zait natorren aldi bakoitzean euskararen aldetik aurrerapausoa sumatzen dudala. Nik oso gogoan daukat orain dela 30 bat urte Gasteizera ikastera etorri nintzenean, gasteiztarren artean euskara zekien jende gutxi zegoela,
|
esaterako
Kepa Mendia edo bertso eskolakoak. Oso jende gutxik hitz egiten zuen.
|
|
|
Beraz, azken urte hauetan gauzak asko aldatu direla
|
esan
daiteke, ezta?
|
|
|
Batzuetan ez gara kontziente, gu egoeraren barruan gaudelako. Nik beti
|
esaten
dut 15 urte nituenean, Tolosako gazteen artean sekula santan inoiz ez genuela akatsik egiten euskaraz hitz egiterakoan, denak beti erdaraz ari ginelako. Orduan hori da gure abiapuntua; Tolosa bezalako herri batean zeroa ezagutu genuen eta ia ia zerotik abiatu zen gure hizkuntza komunitatea orain dela 50 urte eta orduan bai oso egoera larrian geunden.
|
|
|
Horri aurre egin behar
|
diogu
. Jakin behar dugu zein den gure neurria.
|
|
|
Hori ez da inoiz gertatu gure historian, lehenengo aldiz euskara komun bat daukagu. Lehenengo aldiz gazte euskaldun gehienak jatorriz erdaldunak dira eta hori lehenengo aldiz gertatzen da gure historian eta
|
esango
nuke hori lehenengo aldiz gertatzen dela gutxienez Europako hizkuntza minorizatuen historian, alegia, hizkuntza minorizatu horretako hiztun gazte gehienen gurasoak erdaldunak izatea. Baina gainera gertatzen da gaur egun euskaldun gazte eta alfabetatua izatea sinonimoak direla.
|
|
|
Denok egiten ditugu hanka sartzeak. Batzuetan Gasteiz bezalako lekuetan jendeak
|
esaten
du ‘zein polita zuen euskara’… Kaka zaharra! Ez da horrela!
|
|
|
Oraingo honetan ere lehenengo aldiz historian beste hizkuntzekin batera heldu gara teknologia berrietara; iritsi gara garaiz eta sendo. Adibidez, wikipedian euskara da artikulu gehien dituen 35.hizkuntza da, Twitterren erabil daitekeen 38 hizkuntzetako bat da…beraz, horrek
|
esan
nahi du gure hizkuntza komunitatea modernoa dela, teknologia berrietara egokitu dela eta erreinu horretatik ezin gara jaitsi.
|
|
|
Agerraldi bat egin du Jorge Fernandez Diaz Espainiako Barne ministroak, operazioaren berri emateko. Herrira" ETAren tentakulua" dela
|
esan
du, eta berretsi Madrilek ez duela erakunde armatuarekin negoziatuko. ETAko kideen omenaldiak antolatzea leporatzen die Guardia Zibilak atxilotuei, omenaldi horietan" delituak justifikatu eta ETA erakunde terrorista goratu" egiten dela argudiatuta.
|
|
|
Gizajoak ez zekien, nonbait, debeku horretatik salbuetsita daudela hiru metrotik gorako zabalera duten espaloiak. Baina bost axola berari legeak zer
|
dioen
, araudi berriak aitzakia ematen dio bere frustrazioa azalarazteko eta inork eman ez dion autoritatea txirrindulariari aurpegiratzeko. Egun batetik bestera kaleko usadio onen zaindari bilakatu da, barruan daraman polizia esnatu egin da.
|
|
|
Kristau Eskolak baita IZEAk ere, EAEko hitzarmenaren negoziazio mahaia bertan behera uztea erabaki zuten eta estatuko hitzarmena ezartzeko bere asmoa agertu zuten. “Erabaki hau epaitegien aurrean salatua izan da eta epaiaren zain daude”,
|
diote
Gizarte Ekimeneko ikastetxeetako negoziazio mahaian ordezkaritza duten sindikatuek.
|
|
|
Ez genekien diru-laguntza zenbatekoa izango zen, beraz ez genuen oso argi gauza handi bat pentsatu genukeen edo jaialdi apalago bat prestatu genukeen. Orain
|
esan
dezakegu oso pozik gaudela eta jaialdi potente bat antolatu ahal izan dugula.
|
|
|
talde batek larunbatean ezin duela jo, sar ezazu ostiralean… Eta datak betetzea, hori ere zaila izan da: kartela egun honetarako egon behar dela prest eta ez zarela heltzen, ez duzula telefono zenbaki bat lortzen… Hala ere, arazo larririk ez dugula izan
|
esan
behar da. Kanpoko taldeak ez ekartzeak, egia esanda, dena errazten du:
|
|
|
kartela egun honetarako egon behar dela prest eta ez zarela heltzen, ez duzula telefono zenbaki bat lortzen… Hala ere, arazo larririk ez dugula izan esan behar da. Kanpoko taldeak ez ekartzeak, egia
|
esanda
, dena errazten du: ez duzu manager edo promotoreekin hitzegin behar, ez zara ingelesez aritu behar, ostatu arazorik ez dituzu…
|
|
|
Ondorioz, bi fronte: alde batean, gasbideak aurrerapena eta lanpostuak ekarraraziko dituela
|
dioten
ahotsak; bestean, lurra eta bizimodua galduko dituztela uste duten laborari zein herritarrak, Gaz Pars deritzon elkartean bilduta.
|
|
|
Iragana, oraina eta etorkizuna tartekatzen dituzte, bai eta Donostia zein ElPueblo ere, alkohola eta beste droga gogorrago batzuk, Maddi –Jonen, familia onekoa–, Jon eta Txeferen anaia autista, gurasoak… Hasierako hilketaren ondoren jazo litezkeen hainbat aukeraren proposamena ere bada eleberria. Edo, bestela
|
esanda
, pertsona adina egia eta gezurra daudela baieztatzen duen tesia, pertsona orok bertsio bana dugula dioen tesia, alegia; fikzioaren eta errealitatearen arteko uztarketa.
|
|
|
Iragana, oraina eta etorkizuna tartekatzen dituzte, bai eta Donostia zein ElPueblo ere, alkohola eta beste droga gogorrago batzuk, Maddi –Jonen, familia onekoa–, Jon eta Txeferen anaia autista, gurasoak… Hasierako hilketaren ondoren jazo litezkeen hainbat aukeraren proposamena ere bada eleberria. Edo, bestela esanda, pertsona adina egia eta gezurra daudela baieztatzen duen tesia, pertsona orok bertsio bana dugula
|
dioen
tesia, alegia; fikzioaren eta errealitatearen arteko uztarketa.
|
|
|
Udaberrian bidaian hasia izan banintz, non egongo ote nintzake orain udan? Akaso hobe dut buelta askorik ematen ez
|
badiot
, nahasiak ditut barrenak eta, hemen nago eta listo. Baina eta zerk errotu nau hemen?
|
|
|
Bai, ondotxo zekiat zertaz ari haizen! Halere, nik ezin diat gauza bera
|
esan
. Nire neska ere horrela zebilek, ezin zulotik atera.
|
|
|
Bazekiat, baina ez duk
|
esatea
bezain erraza. Lur jota zebilek, erabat gainera.
|
|
|
Ados, zerbezatxo bat hartuko diagu orduan eta kontatuko didak gehiago, zer
|
diok
–
|
|
|
Denboraren poderioz gero eta zarata gehiago duten hitzak, Iñigo Aranbarrik ematen zion zentzuan. Bestela, galdetu zuen buruari (eta hau
|
esango
dut zuen irakurle tipologia zehazteko ausardiarekin) testu honen lehenengo lau hitzak irakurri eta ez dizuen halako asperdura bat eragin; zera bat... “Merezi ote hau irakurtzea jarraitzeak, berriro matraka berarekin.” edo “badator txotxolo lezio emale hau” esateko gogo bat.
|
|
|
Bestela, galdetu zuen buruari (eta hau esango dut zuen irakurle tipologia zehazteko ausardiarekin) testu honen lehenengo lau hitzak irakurri eta ez dizuen halako asperdura bat eragin; zera bat... “Merezi ote hau irakurtzea jarraitzeak, berriro matraka berarekin.” edo “badator txotxolo lezio emale hau”
|
esateko
gogo bat.
|
|
|
Listo. Orain, ea nor den lehenengoa testu honetan “subjektu gisa artikulatzearen” eta “autobonboa egitearen” artean alde handirik ez dagoela
|
esaten
duena. Listu jaurtiketak jasotzeko prest nago.
|
|
|
Zer
|
esan
nahi du, bada, kopuru apal horrek. Hona hemen alegiazko erantzun batzuk:
|
|
|
Araban euskaldun gutxi dago eta, horregatik, berdin
|
dio
zerbitzuak herritarrei gaztelania hutsez eskaintzeak.
|
|
|
Krisialdi ekonomikoa hasi zenetik zortzigarren greba orokorra izango den honen atarian Gotzon Kortazar LAB sindikatuko Arabako arduradunarekin hitz egin dugu. Aurreko grebekin ezberdina izango dela
|
diote
deitzaileek, izan ere, “mobilizazioaren planteamendua alternatiba sozial baten eraikuntzan oinarritzen da”, zentzu horretan, greba orokorraren deia, beraz, “horren abiapuntua baino ez da izango”.
|
|
|
Beraz, nik ez nuke
|
esango
greba hau momentu berezian heltzen denik; baina egoera ekonomikoak berak erantzunak eskatzen dizkigu eta, kasu honetan, erantzunak greba orokorraren forma hartu du. Zalantzarik gabe, aurrerago bestelako erantzunak ere eman ditugu, diseinu honekin edo beste batekin; baina argi dago edukietan eta aldarrikapenetan bat egingo dutela.
|
|
|
Tamalez, sindikatuek orduan
|
esaten
genuena berretsi du errealitate gordinak. Euskal Herria emergentziazko egoeran dago eta egoera honen aurrean erantzun eraginkorrak eman ahal izateko bestelako alternatiba politikoa eraiki behar da.
|
|
|
Lehenik eta behin, erantzuna eman behar
|
diogu
hitzarmen kolektiboen defentsari, uztailaren 7an nolabaiteko indargabetze orokorra etorriko baita; hori, beraz, premiazko borrokatzat izango dugu. Oso borroka gogorra izango da patronalaren jarrera itxia dela kontuan hartzen badugu.
|
|
|
Hasieran ikastetxea txikia zen, 60 ikasle besterik ez zegoen eta ikasle eta irakasle guztiek elkar ezagutzen zuten.
|
Esan
dezakegu giro familiarra zegoela. Gaur egun, zuk aipatu duzun bezala, institutua asko handitu da.
|
|
|
Aldi berean 80 irakasle inguru ditugu eta askok etapa bakar batean (DBH, Batxilergo eta Heziketa Zikloak) egiten dute lan. Egoera hauek irakasle eta ikasleen arteko harremanak baldintzatzen dituzte, baina nik
|
esango
nuke harreman nahiko gertuak ditugula.
|
|
|
A.E: Ikastetxea jaio zenetik euskara gure ezaugarririk nagusia izan da, nolabait
|
esateko
gure DNAn txertatuta dagoen ezaugarria. HNP programatik lan egiten dugu ikasleen hizkuntza gaitasuna hobetzeko eta motibazioa sustatzeko.
|
|
|
Soluzioak nola onartuko ditu jendarteak? Eta hainbat kontsumori uko egin behar
|
badiogu
, erabakiak nola hartuko dira. Teknikoak eta zientifikoak izanen al dira?
|
|
|
“Garaipenik ez da galtzekorik gabe”
|
dio
abestiak. Hori ulertu ez bitartean, kontsumoaren murrizketak errenuntzia latz moduan ikusiko ditugu, eta akaso askapenerako ikasketa prozesu moduan ikusteko ez gara kapaz izango.
|
|
|
Hori ulertu ez bitartean, kontsumoaren murrizketak errenuntzia latz moduan ikusiko ditugu, eta akaso askapenerako ikasketa prozesu moduan ikusteko ez gara kapaz izango. Nire lagunek kotxea gutxiago erabili dudala
|
esango
didate… bueno, zuzen dira. Hori eta askoz gehiago egin dut.
|
|
|
Zer
|
esango
zenuke zure mintzalagun kideen inguruan. Talde gaztea garela eta “bonbardeo batera ere” animatzen direla!
|
|
|
Gasteiz gero eta euskaldunagoa dela
|
esango
zenuke. Non entzuten da gehiago euskara?
|
|
|
Bankari edo polizia pare bat akatzea gustatuko litzaiokeen arren, horren ordez, mundu guztia bezala sistemaren aurkako manifestazio batera joatea erabakitzen duen pertsona baten istorio da. Benetan sumindu ordez, sumindu bat dela
|
esaten
duen horietako bat.
|
|
|
Grafiko honetan lehenengo eta bigarren mailako ikasle kopuru euskaldunak ikus ditzakezu, ikasturtez ikasturte. Edo hobe
|
esanda
, euskarazko eredua aukeratzen dutenak, euskaldunak gehiago direlako.
|
|
|
Bada urtetxo bat dagoeneko. Ibili aurretik hitz egiten ikasi zenuela
|
esan
daiteke. Eta zure lehenengo hitza zein atzetik etorri diren guztiak hizkuntza bakar batean izan dira, gurean gure, ama hizkuntzan, euskaraz.
|
|
|
Oso polita izan da. 2007an Fitz Roy mendia egin genuen eta
|
esan
daiteke, Fitz Roy eta Cerro Torre Patagoniako mendi esanguratsuenak direla. Bageneuzkan, beraz, mendi hau egiteko gogo handiak.
|
|
|
Horregatik, egin nahi genuen. Egia
|
esan
, ez genuen espero gailurrera heltzea, Patagonian eguraldia oso txarra baita. Baina zortea izan genuen, eguraldi ona egin baitzuen eta beraz, oso pozik!
|
|
|
Lehenengo igoeratik egon da eztabaida, izan ere, printzipioz 1959.urtean Maestri igo zen lehendabizi, baina hor ere zalantzak daude, ez dago batere argi. Gauza ilun askok inguratu dute mendi hau; jende askok
|
esan
du mendia igo duela eta gero konprobatu da gezurra izan zela… Izan ere, eskalatzaileek askok jarraitu duten mendia izan da eta prestigio handia ematen du igotzeak. Pikareska hori, bizitzan bezala, mendian ere ematen da.
|
|
|
Gu profesionalak gara, baina azken finean mendia egiten duzu gustuko duzulako, mendiarekin maiteminduta zaudelako. Beti
|
esaten
dugu ez dagoela dirua ekintza hau ordaindu dezakeenik. Gainera, arrisku bat suposatzen du eta esfortzua oso handia da eta beraz, ez du merezi halakoak egitea.
|
|
|
Baina ez du merezi. Askotan gailurra egiten duzunean ez
|
diozu
buruari bueltak ematen, lortu duzu eta listo, baina lortzen ez duzunean gauza asko planteatzen dituzu; zer egin dut gaizki, nola hobetu dezaket…
|
|
|
Justu abisatu ziguten momentuan ‘asado’ bat egiten geunden, baina tokatzen bazaizu, atera behar zara derrigorrez. Garai batean, eskaladaren parte bat zela
|
esan
daiteke. Tamalez, egun Europan gauzak aldatu dira apur bat eta askotan emaitzei ematen diegu garrantzia gehiago.
|
|
|
Trueba bat dator Bebo Valdes goapo eta gaztearen argazkiek Mariscali Chicoren kontzeptualizazio fisikorako inspirazio gisa balio izan ziotela
|
esatean
, pertsonaia ez dagoela musikarian oinarritua esaten badu ere.
|
|
|
Trueba bat dator Bebo Valdes goapo eta gaztearen argazkiek Mariscali Chicoren kontzeptualizazio fisikorako inspirazio gisa balio izan ziotela esatean, pertsonaia ez dagoela musikarian oinarritua
|
esaten
badu ere.
|
|
|
Hala ere, euskara Zalduondon ohiko hizkuntza izatetik oso urruti zegoen. Beste zerbait falta zen oraindik, euskara bizirik zegoela
|
esan
ahal izateko.
|
|
|
Zarama taldea, bere aldetik, bueltan da. 80.hamarkadan talde esanguratsuak izan zenak egun ere badu zer
|
esanik
. Azkenik, Balerdi Balerdi talde nafarrak disko berria aurkeztuko du, melodia goxoz eta power pop giroaz beteriko lana.
|
|
|
Bigarren atalean, antza aurrekoarekin zerikusirik gabe, menditik Linzako aterpera itzultzen ari dira pertsona bi, behe lainoaren erdian, elurrez estalitako bideetan barrena. Hortik aurrera istorio gehiago agertuko dira –borroka armatuan sinetsi arren pistolarik hartzeko gai ez den Kandido, galduta dagoen Sara arreba, betiko bakea aurkitzearren aitaren bideari jarraitu nahi
|
dion
Ananda, azken bi horien maitasun kontuak…–, eta pixkanaka pixkanaka elkarrekin lotuko dituzte irakurleek, elurraren sinbolismo bereziaren inguruan betiere. Bestalde, bi jarrera ageri dira narrazioan zehar, etengabe kontrajarrita, nor baino nor elkarri gailendu nahian:
|
|
|
Hala ere, dena esan beharra dago-eta, kontuz ibili gora begira jartzen zaren horretan, zirinik gainean erori ez dakizun. “Ez dago larrosarik arantzarik gabe”,
|
esan
ohi da. Ezta ere txoririk kaka egiten ez duenik, erantsiko genuke geuk.
|
|
|
Zenbait pieza egin berriak dira, besteak beste Gasteizen bertan filmatutako bideo bat. Bertan, ‘euskal rock erradikala’
|
esan
izan zaion mugimenduko abesti ezagunak erabiliz artistak ideia horien inguruan hausnartu du. Zehazki, bideoak ‘Aitormena.
|
|
|
Horrez gain, Marotok eta Urtaranek
|
esandakoaren arabera
aurreikusita dauden lanak mantendu egingo dira eta Zabalganako eta Salburuako gizarte etxeak legegintzaldi honetan egingo dira, Mariturrik haur eskola izango du eta ortu ekologikoak martxan jarriko dira. Gainera, Euskaltzaindiako autobus geltokiaren lanak ez dira geldituko eta 2014ko udan amaitzea espero da.
|