|
2022
|
|
|
Ontzi izenari, tuperrari, KADA atzizkia erantsita, tuperkada sortzen zaigu, edota bete atzetik ipiniz gero, tuper bete. Baina bai bata eta bestea, tuperkada zein tuper bete, tuper ontziak hartzen duen barrua jatekoz bete bete
|
dagoela
adierazteko dira. Platerkada edo plater bete diren antzera.
|
|
|
Tuperkada jatekoa badiogu, normalean behartuta
|
gaude
zeren tuperkada den espezifikatzera, zein janari mota daramagun, alegia: tuperkada babarruna, tuperkada porrusalda, tuperkada saiheskia edo tuperkada azolioa.
|
|
|
Anekdota gisa aipatuko dut, aurtengo uda hasie ran multinazional bateko Madrilgo lagun bati deitu niola, alabak bertan praktikak egiteko modurik zegoenentz galdetzeko. Erantzuna, zail izango zela, jenderik gehientsuena" teletrabajando"
|
zegoela
eta. RAEk" teletrabajo" eta" teletrabajador" badakartza bere hiztegian, baina aditzik ez.
|
|
|
Goizean mezutu zaitut esaldia? Aditz hori ez
|
dago
finkatua, baina erabiliaren puruz horretara hel daiteke. Hiz tunak horretarako eskua badu, behintzat.
|
|
|
Zein aditzekin darabilgu maizenik bertan behera? Batez ere
|
egon
, utzi, geratu, gel ditu, laga eta halako aditz egoerazkoekin: norbait edo zerbait, bertan behera dago, bertan behera utzi da edo bertan behera geratu da.
|
|
|
Batez ere egon, utzi, geratu, gel ditu, laga eta halako aditz egoerazkoekin: norbait edo zerbait, bertan behera
|
dago
, bertan behera utzi da edo bertan behera geratu da. Bertan behera, ia beti egoerazko adberbioa dugu, egon, utzi, geratu, gelditu, laga adi tzak diren bezala.
|
|
|
norbait edo zerbait, bertan behera dago, bertan behera utzi da edo bertan behera geratu da. Bertan behera, ia beti egoerazko adberbioa dugu,
|
egon
, utzi, geratu, gelditu, laga adi tzak diren bezala. Eta bertanbeheratu aditz eratorri gisa indartzen bada, ‘kantzelatu’ esanahiaz, di namiko eta aktibo bihurtzen ari gara egoerazko ikuspegi hori.
|
|
|
Eta bertanbeheratu aditz eratorri gisa indartzen bada, ‘kantzelatu’ esanahiaz, di namiko eta aktibo bihurtzen ari gara egoerazko ikuspegi hori. Euskaraz tu, aditzak garatzeko errendimendu betean
|
dagoen
atzizkia dugu, i eta n zaharrak (ikusI, edaN) ez dauden bezala.
|
|
|
Eta bertanbeheratu aditz eratorri gisa indartzen bada, ‘kantzelatu’ esanahiaz, di namiko eta aktibo bihurtzen ari gara egoerazko ikuspegi hori. Euskaraz tu, aditzak garatzeko errendimendu betean dagoen atzizkia dugu, i eta n zaharrak (ikusI, edaN) ez
|
dauden bezala
.
|
|
|
Eskubide osoz esan daiteke, beraz, kontzertu, kantaldi edo antzerki bat, aurrez erabakita
|
zegoena
, bertanbeheratu egin dela. Zilegi da eta edonork erraz uler dezake, araututa egon zein egon ez.
|
|
|
Eskubide osoz esan daiteke, beraz, kontzertu, kantaldi edo antzerki bat, aurrez erabakita zegoena, bertanbeheratu egin dela. Zilegi da eta edonork erraz uler dezake, araututa
|
egon
zein egon ez. Baina, indarra hartu artean behintzat, neurriz erabil dezagun; ez gehiegiz.
|
|
|
Eskubide osoz esan daiteke, beraz, kontzertu, kantaldi edo antzerki bat, aurrez erabakita zegoena, bertanbeheratu egin dela. Zilegi da eta edonork erraz uler dezake, araututa egon zein
|
egon
ez. Baina, indarra hartu artean behintzat, neurriz erabil dezagun; ez gehiegiz.
|
|
|
Eta beste batek," denborak erakutsiko du elurra mendian", esan gura da, denborak erakutsiko duela, hiztunek aditz berri horri abegi ona egiten dioten ala ez. Geldi
|
dagoen
ura, zingera bihurtzen da, eta ibili dabilen ura da edaten duguna. Hizkuntza kontuan ere, beste hainbeste.
|
|
|
Euskaraz zein ordezko dute izen bi horiek? Era bi
|
daude
: edo sexu di feren tzia adierazita, edo generoa markatu gabe.
|
|
|
2) Bide batez gehituko nuke, emazteedo andre lagun duenaren ize naren tzat, andere gordetzea ere txarto ez
|
legokeela
, edo lehenengo ordenaz: lehen anderea eta bigarren anderea; edo bigarren ordenaz:
|
|
|
—Inguru hizkuntzetan" vaccine"," vaccin"," vaccino" dira hitz nagusiak, gaztelaniaz" vacuna" denarentzat. Guztien sustraian
|
dago
latineko" vaccinus" izena. Eta" vaccinus" horren etorkia behiari errapeko erroetatik darion materia edo zornea dugu, behiaren eritasun bat," vaccinus".
|
|
|
Eta askoz oraintsuago, Koldo Mitxelenak ‘gorpuztu’ adiera horrekin, baina gorputz hitz markatuagoa erabili ordez, honela adierazi zuen: " Lurreko lohiez gatzatuak eta mamituak
|
daude
lu rreko gauzak oro".
|
|
|
—Urte zaharra agortu zorian eta Urte berriaren jaiotzaren ateetan
|
gaudela
, berbotan artikulua erabili, ez erabili, zalantzak sortzen zaizkigu sarritan...
|
|
|
Askotariko dela-eta, hari harira datorkigu, Koldo Mitxelenak hizlauzko idatzietan dakarren hurrengo esaldi hau: " Ez
|
dago
inolazko bitasunik zerbaiten alde(...) ari direnen artean, askotariko aniztasuna baizik" (MEIG, VII, 162). ‘Era askotako ugaritasuna’, esan nahi du.
|
|
|
Bigarren hau aurre koa baino markatuagoa da berez, baina dibertsitatearen orokortasuna eta neutro izaera hobeto islatzen ditu beharbada, era askotakoa dela esanda baino. Era askotako jendea
|
dagoela
munduan esaten denean, den denak ez direla onak ere azpitik adierazi ohi da.
|
|
|
Baina zergatik bidea ireki ez, euskal hiztegian tradizioan sustraituago
|
dagoen
hitz bati. Ontzia entzun dut hainbat aldiz, eta zilegi da.
|
|
|
Baina izen desberdinak egotzi izan zaizkio egunsentiari han hor hemen, beste hizkuntzetan ere gertatzen den antzera. Hala ere, izen bakoitzaren atzean egunsentia sentitzeko, ikus teko edo jasotzeko, hainbat era
|
daude
, eta esanahia ere pitin bat berezia izan daiteke.
|
|
|
Antz izena bigarren osagaitzat duten eguraldi fenomenoak ere ezagunak dira. Euriantza
|
dagoela
esan ohi den antzera garatuak dira ostantza eta eguantza ere, ostiaren | ortziaren eta ‘egun argiaren antza’ hartzen joatearen pertzepzio bisuala adierazten dutenak.
|
|
|
—Egunsentia eta goiz jaikitzea ez dira bat, Faktoriako irratilariok goiz jaikitzera behartuak
|
bazaudete
ere... Larramendi idazleak edertotxo gogorarazi zigun aspaldi:
|
|
|
—Gaztelaniaz" cuerpo" eta" unidad" hitzak erabili ohi dira, euskaraz atal, unitate edo antzekoz izendatuko genituzkeen polizia sail horientzat. Batasun hitza ere, berez egokia izan arren, gaur egun urrun
|
dago
‘giza sail, talde’ esanahia hartzetik.
|
|
|
Zeren ingelesez" riot police"," riot gear"," riot squads"," riot control units" ereduak ditugu. Alemanez, aldiz, bada izen bat," Bereitschatpolizei" delakoa, behar den horretarako ‘gertu eta prest
|
dagoen
polizia’ gogorarazten diguna, eta beste bat, altxatzen edo matxinatzen direnei ‘borroka egiten dieten unitateak’ seinalatzen dituena: " Aufstandsbekämpfungeinheiten".
|
|
|
Aukeran ematen ditut, erostunik
|
balego
...
|
|
|
Egotez,
|
badaude
beste aukera batzuk ere. Besterik lokailua erabilita, adibidez.
|
|
|
Zal di behorren arteko sexu bikoiztasun horretan ere behorra dugu oin izen nagu sia. Ez dira berez edo arintasunez sortuak Beobide, Beorburu edo Beorlegi erako leku izenak, edo ganadu jabea basora doanean, behorretara doala esatea, behortegi horretan zaldi bat edo gehiago
|
egonagatik
.
|
|
|
Zilegi da esatea, errege seme, errege alaba, erregeorde edo erregegai edota printze printzesak erregina seme edo erregina alaba be zala izendatzea, are arrazoi gehiagoz euren aita errege ez denean. Baina oro har, sistematikoki izenok bikoizten alfer ahaleginik ez genuke egingo, arrazoi bereziren bat tartean
|
egon
ezik. Baina guraso biek erregetasuna izateko kasuan, errege soilaz baliatuko ginateke.
|
|
|
Malgutasun horrezaz baliatuz, esan daiteke baita, Charles, Isabel erregi naren semea, eta errege izateko bidean ei
|
dagoena
, erregina semea dugula, baina aldiz honen bi semeak, William eta Harry, gaurkoz ez dira errege seme, ez erregina seme, printze seme soilak baizik.
|
|
|
elurrari dirautso, edo badirautso soilik, Aramaio aldean esaten den bezala. Urdaibai aldean erauntsi honen aldaera bat erabili izan da, galdu aginean
|
badago
ere, inotsi; hau ere adizki trinkoaz. Adineko hiztunek badakite oraindik esaten, elurragatik dela, euriagatik dela, [binotso], era landuan badinotso, baina eguraldi izena sartuz gero, elurrari edo euriari dinotso; edo elurrari edo euriari dirautso.
|
|
|
Baina guztietan" co loq." marka erantsi diote: hitz arrunt edo lagunartekotzat
|
dago
onartua, ez goi mailako berbatzat. Euskaraz ere berdintsu," Beh." markaz ohartarazi da behe hizkerako hitz moduan arautu dela.
|
|
|
Horrek argiro darakus, gaztelaniatik irristatu dela euskarara mailegu hori, eta ez frantsesetik. Nahiz eta, berez hitz hori" flipper" aditza frantsesez ere
|
egon
dagoen; ez dakit zenbateko arrakastarekin, baina.
|
|
|
Horrek argiro darakus, gaztelaniatik irristatu dela euskarara mailegu hori, eta ez frantsesetik. Nahiz eta, berez hitz hori" flipper" aditza frantsesez ere egon
|
dagoen
; ez dakit zenbateko arrakastarekin, baina.
|
|
|
Esan daiteke bai: zur eta lur geratu, harri eta zur utzi, zurtuta
|
egon
, harriturik gelditu, txundituta utzi, miretsita egon... eta beste gehiago, baina ez dira nahikoak flipaturen zale diren hiztunentzat.
|
|
|
Esan daiteke bai: zur eta lur geratu, harri eta zur utzi, zurtuta egon, harriturik gelditu, txundituta utzi, miretsita
|
egon
... eta beste gehiago, baina ez dira nahikoak flipaturen zale diren hiztunentzat.
|
|
|
Eta ez* flipatzen naiz gisa. Hau da, zuk flipatzen duzu, baina ez
|
dago
zer edo nor bat flipatze horren argumentu osagarritzat. Objektu zuzen gabeko aditz deponente gisa onartu da euskaraz flipatu, mailegu gisa gaztelaniatik sartu diren beste batzuen antzera.
|
|
|
Baina estiloaren aldetik hobeto
|
leudeke
gure iritziz flipaturik egon, flipatuta egon edo flipaturik utzi ereduko aditz lokuzioak, mailegu aditz honen joko irregularra saihesteko, eta flipatzen dut esan ordez, holakook esatea kasurako: flipaturik nago, flipatuta nago edota flipaturik utzi nauzu.
|
|
|
Baina estiloaren aldetik hobeto leudeke gure iritziz flipaturik
|
egon
, flipatuta egon edo flipaturik utzi ereduko aditz lokuzioak, mailegu aditz honen joko irregularra saihesteko, eta flipatzen dut esan ordez, holakook esatea kasurako: flipaturik nago, flipatuta nago edota flipaturik utzi nauzu.
|
|
|
Baina estiloaren aldetik hobeto leudeke gure iritziz flipaturik egon, flipatuta
|
egon
edo flipaturik utzi ereduko aditz lokuzioak, mailegu aditz honen joko irregularra saihesteko, eta flipatzen dut esan ordez, holakook esatea kasurako: flipaturik nago, flipatuta nago edota flipaturik utzi nauzu.
|
|
|
Baina estiloaren aldetik hobeto leudeke gure iritziz flipaturik egon, flipatuta egon edo flipaturik utzi ereduko aditz lokuzioak, mailegu aditz honen joko irregularra saihesteko, eta flipatzen dut esan ordez, holakook esatea kasurako: flipaturik
|
nago
, flipatuta nago edota flipaturik utzi nauzu.
|
|
|
Baina estiloaren aldetik hobeto leudeke gure iritziz flipaturik egon, flipatuta egon edo flipaturik utzi ereduko aditz lokuzioak, mailegu aditz honen joko irregularra saihesteko, eta flipatzen dut esan ordez, holakook esatea kasurako: flipaturik nago, flipatuta
|
nago
edota flipaturik utzi nauzu.
|
|
|
Baina badira beste adizki batzuk, ordea, gaurko hiztunok erabili izan ez arren, edo ia edo osorik galduak
|
egon arren
, tradizioa dutenak, batzuk XX.
|
|
|
—Alarma egoeraren epea bukatzeaz batera, hiriburu eta gune urbanoetan bereziki, guda egoera batetik atera bagina bezala, prebentzio neurri guztiak ahaztu eta araurik ez
|
balego
legez, jarrera ausartak azaldu dira hainbat lagunengan, gazteriarengan batez ere. Holakoentzat, gaztelaniaz" temerario" hitza erabili dute askok behin eta berriz.
|
|
|
Euskaraz ere berri hitzetik abia gaitezke, eta horretatik zertan edo hartan berri dena, edo berri
|
dagoena
seinalatuko genuke. Gehiagoko zehaztasun barik batzuetan:
|
|
|
Gehiagoko zehaztasun barik batzuetan: " Berri
|
dago
hori horrelako kontuetan" esan ohi da orokorrean. Edo:
|
|
|
Eta beste behin, gatzemaile edo sukaldaritzan olagin tza batean diharduten gaztetxoengatik: " Alan bada, gatzamailleak bere, izanik sartu ba rriak, ikasten dabe neke andien ta irabazi laburraren bidez, zer itxaraten deu tseen, ta ge roko obeagoaren pentzudan
|
egonaz
, igaroerraza egiten jake daro en bear gogor ta nekatsua".
|
|
|
hasiberria (zenbait hiz keratan, hasberria). Hasi berria izan edo hasi berri
|
egon
. Larramendik ongi as matu zuen bere hiztegian:
|
|
|
" Eskola nagusi honetara[...] era askotako ikasleak dabe jokera. Gazteak batzuk, beste batzuk areago, asi barriak, isil samar
|
egoten
dakienak" (Arranegi).
|
|
|
Baina bada beste aukera bat ere, neutroagoa agian. Alde bi edo gehiago
|
daudenean
, alde batekoak eta bestekoak izaten dira, edo beste batzuetakoak. Eta" unila teral" adierazteko modu leunagoa izan daiteke, agintari batek alde bateko era baki edo jarrera hartu duela esatea, beste aldek edo aldeetakoei ez entzun eginda; eta horren hitz abstraktua kasu horretan, aldebatekotasuna litzateke.
|
|
|
Bada eratorri konplexuago bat ere," traceability", gaztelaniazko" trazabilidad", sarritan janarien se gurtasun gorabeheran erabilia: une bakoitzean zein egoera baldintzatan
|
dagoen
jeneroa, eta horren garraio edo harantz honanzko igarotzean une bakoi tzean non dagoen zehatz jakiteko.
|
|
|
Bada eratorri konplexuago bat ere," traceability", gaztelaniazko" trazabilidad", sarritan janarien se gurtasun gorabeheran erabilia: une bakoitzean zein egoera baldintzatan dagoen jeneroa, eta horren garraio edo harantz honanzko igarotzean une bakoi tzean non
|
dagoen
zehatz jakiteko.
|
|
|
konfinamendu, deskonfinamendu... Pentsatzen
|
nago
, horrelako izen eratorriak eraiki tzeko sarritan TZE atzizkiaz nahikoa ez ote genukeen: konfinatze eta deskonfinatze hitzen ereduarekin, alegia.
|
|
|
Utzi aditzari tenk eginez, utziera proposatu izan da esanahi horrentzat. Are bitxiagoa da uzkunde izena, [utz (i)+ KUNDE] egituraduna –Harrietek bere gramatika hiztegian (1841) dakar– Hitz erakargarria eta erabilgarria, nahiz gaur ez
|
gauden
ohituegi horrelako hitz batera.
|
|
|
· Eta azkenez, ohituago
|
gauden
kutsapen, kutsatze izenetara joko bagenu, kutsapen ahalmena edo kutsatze indarra hauta genitzake.
|
|
|
Xehetasun txiki bat egin gura dut, hala ere. Gaztelaniaz" renta" finkatu dela-eta, euskaraz behartuak al
|
gaude
testuinguru horretan ere, maileguz aspaldi geuretua dugun errenta hitza erabiltzera. Ez zaigu egokiena iruditzen, errenta hitzak badituelako beste esangura batzuk, askoz ezagunagoak.
|
|
|
Baina baiezka ere bai: " Hileroko eto rritxoa daukana hobeto
|
dago
, noizean behingo etorri urriekin larri dabilena baino".
|
|
|
Baina hurrengo ikasturtea ri begira ere izango du itzala izurri honek. Eztabaida hortxe
|
dago
, eskolak nola eman eta hartu behar diren: presentzialak, ez presentzialak, erdiz erdi?
|
|
|
—Alemanaren ildotik joko nuke. Alemanian ere eztabaida bizi bizi
|
dago
, hiru aukeren artean zeini heldu. " Präsenzunterricht", aurrez aurreko irakas kuntza.
|
|
|
Negar eragiterainoko itolarrian
|
zauden
egoeraren inguruan, arnasarik hartu ezinik zaude, eta oihukatzen duzuna da: " Ezin dut arnasarik hartu!".
|
|
|
Negar eragiterainoko itolarrian zauden egoeraren inguruan, arnasarik hartu ezinik
|
zaude
, eta oihukatzen duzuna da: " Ezin dut arnasarik hartu!".
|
|
|
Arnasarik hartu ezinik
|
nagoela
diogun moduan, hats egin ezinik edo hats (a) hartu ezinik nago ere esan dezakegu. Hats (a) eman lokuzioa ere ezaguna da.
|
|
|
Arnasarik hartu ezinik nagoela diogun moduan, hats egin ezinik edo hats (a) hartu ezinik
|
nago
ere esan dezakegu. Hats (a) eman lokuzioa ere ezaguna da.
|
|
|
Mezuaren ildoak zer argumentua eskatzen duenean (haize garbia, haize kirastua, kea...), behar beharrezko testuinguruetan beraz, aditz eratorrira jotzea ondo
|
dago
. Baina horren beharrik ez denean, arnasa hartu multzoa gomendatuko dugu, euskaran lokuziorik errotuena eta hedatuena.
|
|
|
Baita lasaitu edo trankildu esateko ere: " Zu berriro aurrean ikustean arnasa hartu dut; gauza txarren bat pasatu ote zaizun beldurretan
|
nengoen
".
|
|
|
· Arnasa bete egiten zaigula esan ohi da, neke neke eginda
|
gaudenean
. Edo ta arnasa berotuta ailegatu garela etxera.
|
|
|
· Hau ere esan dezakegu: pandemia zoritxarreko hau dela gure gizartean giza-talde asko arnasa esturik
|
egon
direla, biziko, ez biziko. Eta leuntzeedo arintze fasean sartu garenean, gizartea arnasberritzen hasi dela.
|
|
|
· Eta amaitzeko hauxe: hilzorian ohean datzana, arnasa larriaz dagoe nagatik esan ohi da, azken arnasetan
|
dagoela
. Eta norbait hil denean, ordea, ea nol a izan den galdetzen duenari, erantzun dakioke:
|
|
|
Izan ere, kosta herrietan, Bizkai Gipuzkoetan, halaxe esaten da: ailert
|
egon
, ailarte egon. Indar handiko hitzak, nonbaiten ere.
|
|
|
Izan ere, kosta herrietan, Bizkai Gipuzkoetan, halaxe esaten da: ailert egon, ailarte
|
egon
. Indar handiko hitzak, nonbaiten ere.
|
|
|
Adi edo erne ordain egokiak izan daitezke, baina adberbio modura. Edo bakarrean, dei hitz modura erabilita, edo
|
egon
aditzaz lagundurik: Gauden ernai.
|
|
|
Edo bakarrean, dei hitz modura erabilita, edo egon aditzaz lagundurik:
|
Gauden
ernai. Egon adi!
|
|
|
Zuberoako bazterrean aihena eta aihenondoa izenak
|
dagozkio
" cepa" de lakoari. Gainerako euskaldunontzat, aldiz, aihena edo mahats aihena, mahatsorpo tik ernetzen diren adarrentzat darabilgu:
|
|
|
COVID izurri honetan bezala... Guztiz kontrolpean
|
dagoela-eta
lasaitzen garenean, hara non, jende pilatze kontrolik gabeko baten erruz, ernamuintzen den usterik gutxien genuen lekuan.
|
|
|
—Deitu, dei egin, hots egin bezalako aditzak ohikoak dira erdaratiko konbokatu adie raren ordain gisa. Baina deitu aditzaren inguruko izenak zein eratara darabiltzagun, hor
|
dago
iltzea. Greba bat deitzen duzu, greba batera deitzen duzu ala gre ba baterako deia egiten duzu?
|
|
|
haratho nat, Hegoaldean guk hara hona darabilgun antzera. Ez
|
dago
haratik ez honatik esan ohi da: ‘ez dago aitzakiarik’, ‘hala da eta kito’ Ezin egin ez harat ez honat, esateko, ‘zirkinik ere ezin egin’, ‘mugitu ere ezin’.
|
|
|
Ez dago haratik ez honatik esan ohi da: ‘ez
|
dago
aitzakiarik’, ‘hala da eta kito’ Ezin egin ez harat ez honat, esateko, ‘zirkinik ere ezin egin’, ‘mugitu ere ezin’.
|
|
|
Era bat baino gehiago
|
dago
‘pintza egin’ edo ‘pintzarena egin’ aditzera emateko. Aditz lokuziorik neutroenak, elkar hartu, bat egin edo bat hartu izan daitezke.
|
|
|
Eta bada beste aditz lokuzio bat ere, batzan ibili edo batzanduta
|
egon
, beste baten edo batzuen isilean bi adosten direnean esaten dena: Batzan dabiltzala –edo batzanduta daudela– besteren kaltetan.
|
|
|
Ni horretan
|
nago
, behintzat. Zuzeneko itzulpenak, kalko errazak izan ohi dira.
|
|
|
euskaraz ari garenean, no la esaten dugu mezu hori bera? Erdarazko esamoldea ahaztu, zeinda ez
|
balego
bezala, eta guk geutara nola espresatuko genukeen hori pentsatu. Emai tza hobea ateratzen da ia beti.
|
|
|
Berdina al da pluralean ere? Datozen urteetan ondo esanda al
|
dago
–
|
|
|
Eta etortzeko
|
dagoen
egun hori zehaztugabe badago, zein aste egun den ziur ez badakigu, edo gutxi gorabeherakoa bada, datorren egun batean esaten du gu, eta baita gaineko edo gainerako egun batean ere.
|
|
|
Eta etortzeko dagoen egun hori zehaztugabe
|
badago
, zein aste egun den ziur ez badakigu, edo gutxi gorabeherakoa bada, datorren egun batean esaten du gu, eta baita gaineko edo gainerako egun batean ere.
|
|
|
Hala garatu dira, hedabideetan berariaz, hiztunen berezko berba jarioan erabiltzen ez diren* dat ozen egunetan,* datozen hileetan | hilabeetan,* datozen urteetan eta gainerako guz tiak, gaztelaniaz ere" próximo, siguiente..." adjektiboekin egiten denaren txutxuan. Gaztelaniako" próximo | próximos" delako bitasunetik datorrelakoan
|
nago
nahasketa hori, osoan ez bada, zati batean behintzat. Bie tara darabilgu gaztelaniaz:
|
|
|
Esan daiteke: " Datozen gertaerak ikusteko
|
gaude
oraindik".
|
|
|
Brexitaren ondorioz, Irlanda barruan, Iparraren eta Hegoaren artean, muga gogorrik ez
|
egotea
da" backstop" horrek adierazten duena, aldi jakin batean behintzat; hau da, hori bermatuko duen asegurua edo da" backstop" izenez deiturikoa. Hots, merkataritzaeta segurtasun gaietan, Irlanda bien artean, Ipar Irlanda eta Irlandako Errepublikaren artean, muga zorrotzik ez ezartzea.
|
|
|
" Backstop" hitza esanahi bereziaz erabilia izan da testuinguru horretan eta Irlandako mugaren aferan, eta ez berez
|
dagokion
oinarrizko esanahiaz, ‘barrera’ esanguraz, alegia.
|
|
|
Mintzidatzi izen eta adjektibo modura irakurtzen dugu, baina ez
|
nago
se guru etorkizunean indarrik hartuko duenentz. Nolanahi ere, hitz elkartu be rria da, deigarri eta kuriosoa; euskal gizartean, teknologia berrien harian eho den hitz berria, hizkera fenomeno berri samar bati erantzuteko.
|
|
|
Nolanahi ere, hitz elkartu be rria da, deigarri eta kuriosoa; euskal gizartean, teknologia berrien harian eho den hitz berria, hizkera fenomeno berri samar bati erantzuteko. Eus kara dunok bizirik
|
gauden
seinale.
|
|
|
Gutxiago, ordea, mintzoa, hizketan, berbetan darabilgun hizkera. Kontua da, gaur egun, ahoz darabilgun estiloari gehiago erreparatzen hasita
|
gaudela
, bal io handiagoa ematen, hori ere euskararen harrobitzat hartuta gaudelako. Joe ra hau albiste ona da neure ustez, zeren azken batean ezpainetan darabilguna da bizi dugun hizkuntza, eta berdin dio euskara, gaztelania edo galego hiz kuntza izan.
|
|
|
Gutxiago, ordea, mintzoa, hizketan, berbetan darabilgun hizkera. Kontua da, gaur egun, ahoz darabilgun estiloari gehiago erreparatzen hasita gaudela, bal io handiagoa ematen, hori ere euskararen harrobitzat hartuta
|
gaudelako
. Joe ra hau albiste ona da neure ustez, zeren azken batean ezpainetan darabilguna da bizi dugun hizkuntza, eta berdin dio euskara, gaztelania edo galego hiz kuntza izan.
|
|
|
Ordain ezagun eta soil batekin emango nuke euskaraz, hor adierazi nahi den hori: behartua izan edo behartua
|
egon
. Eta sartalderantz gehiago:
|
|
|
Eta sartalderantz gehiago: behartuta
|
egon
. Hala:
|
|
|
—Klima larrialdia da, mundu guztia lau dardan jarri duen egoera kezkagarria, batez ere belau naldi gazteentzat. Klima larrialdia, horrela esanda, ondo adierazita
|
dago
–
|
|
|
Eta bestetik, paraje, lurralde edo espazioa adierazteko, inguruak: Ingurumen hartan ez
|
zegoen
gizon hura bezain indartsurik.
|
|
|
Erreserba mota asko dira. Naturari
|
gagozkiola
, erreserba naturala baino nahiago nuke natura babesgunea, biosfera gune babestua, natura babeslekua edo horrelakoren bat.
|
|
|
Jarraitu aditzaren forma bezala. Bes tetik, hiztegietan eta, darraio bezalakoak jasota
|
daude
. Ongi al daude?
|
|
|
Bes tetik, hiztegietan eta, darraio bezalakoak jasota daude. Ongi al
|
daude
–Zuzenak al dira?
|