|
2001
|
|
|
Antzinako panegirikoak eta laudoriak alde batera utziz, eta santua eta berekondaira
|
dagokien
testuinguruan kokatuz, etorkizuneko euskal Erdi Aroko hagiografiaren ikerketa berriak norabide honetatik bideratu dira. Artikulu honenizaera laburragatik, ezin izan dut alderdi hauetan sakondu, etorkizuneko beste lanbatzuetan egingo dudan bezala.
|
|
2002
|
|
|
Aldagaiak, Cx eta Cy izenarekin erabili ohi direnak, zehatz daitezke korrespondentzia bikotean. Aldagaien balioak adierazteko, erregelari
|
dagokion
testuingurua zehaztu ondoren, where motako sententzia bat osatzen da, aldagaiak edo bi aldagaiek har ditzaketen balioekin. Bi aldagai direnean, korrespondentzia bi motakoa izan daiteke:
|
|
|
Herskari ahoskabeek eta adizki jokatu batzuek eragiten dute maila lexikoko k ren galera, eta salbuespenik gabea da
|
dagoen
testuinguruetan (<= >).
|
|
2003
|
|
|
Determinismo estrukturalak ukatu egiten du giza agentziak duen ahalmena gizartearen instituzioak etaegiturak eragiteko. Determinismo boluntaristak, bere aldetik, ez ditu gizabanakoakkokatzen historikoki eta sozialki egituratuak
|
dauden
testuinguruetan, eta, horrenondorioz, desagerrarazten ditu giza egintzaren oinarri soziokulturalak. Horrenbertsio utilitaristan kontraesan nabarmena legoke, aktore arrazionala mundu sozialaren kontrola izan beharrean, bere jokabide estrategikoa erabat determinatuaegongo bailitzateke inguruan dituen aukera eta baliabideen egituragatik21.
|
|
|
Garapen politikek, beraz, gaur egungo testuinguru neoliberalean merkatukoindarren eta lehiakortasunaren aginduetara diseinatutako politikak diren neurrian, garapen potentzial eta jadanik lehiakortasun handiena eskaintzen dituzten toki espazioei emango diete lehentasuna, hots, hiri aglomerazio eta eremu metropolitarrei.Izan ere, hiri nagusietan kokatuta
|
daude
testuinguru global horretan jarduera estrategiko gisa azaldu zaizkigunak, alegia, finantza jarduerak, produkzio berriztatzaileaketa sistema osoaren antolaketa eta kudeaketan giltzarri diren zerbitzu aurreratuak.
|
|
2005
|
|
|
Hiru, interpretazio hori egiten ari diren Auzitegiak, gainera, Auzitegi bereziak dira, instrumentalizazio politikorako auzitegirik egokienak. Lau, hori horrela izanik, testuinguru politiko zehatz batean abiatzen dira operatiboak PP Espainiako Gobernuan zela" mugarik gabeko borroka antiterrorista" gauzatzeko ideiak babes politiko izugarria
|
zegoen
testuinguruan... Faktore hauek guztiak, eta ziur aski beste batzuk baliatu dituzte prozesua aurrera eramateko.
|
|
2006
|
|
|
Baina ulertu behar da Ortega, bere arrazaren erabileran, ez dabilela filosofoaren zerugain teoriko soil inofentsibo batean filosofatzen, atmosfera politiko eta sozialki mingarribakoren batean. Txit aitzitik, arrazen teoriak jada oso politizatuak
|
zeuden
testuinguruan dihardu, eta modu alderdikoi deliberatuan jardun ere. Esate baterako, arraza zuri ariarraren gehiagotasun naturalaren tesia, eta arraza afrikar eta asiarren ezein kultura landutarako ezgaitasun naturala, a priori teoria ez biziki neutral moduan susmagarria begitandu behar zitzaiona edozein pentsamendu pixka bat kritikori, eta ukatu ere ordurako bai antropologo eta bai historialari askok aspaldian arras ukatzen zuen arren, T. Aranzadi batek adibidez, antropologia zientifikoan autoritatea baitzen514, gogorra da nola Ortega-k hala ere guztiz onesten duen, nahiago izanez hainbat literato, sasiantropologo, historiaren sasifilosofo eta propagandistari jarraitu.
|
|
2007
|
|
|
hondo hondoan Herder-en asmoa bere osoan zein izan den, behar da gogoeman, haren, herri gogoa? eta pentsabideak eurei
|
dagozkien
testuinguruan eta alderdikeriarik gabe balioesteko. Hori zen, arestiko gizaldietan filosofiak(. Philosophiae naturalis principia?
|
|
|
Nahi eta nahi ez, zoe teknologiaren proiektua hedatzen denean, biodibertsitatea
|
dagoen
testuinguruetan bizitzaren funtzionamendua, biosaren egituraketa, desegituratzen hasten da. Hemen bi arrazoi aipa genitzake.
|
|
|
ezaugarri fisiko, sozial eta sinboliko bereziak dituen testuinguru jakin batean pertsonak bizi dituenekintzen, rolen eta erlazioen multzoa. Pertsonarengandik gertu
|
dauden
testuinguru guztiak dira mikrosistemak; esate baterako, familia, berdinkideaketa eskola. Mesosistema, berriz, pertsonaren mikrosistema guztien artean sortzendiren eragin trukeek osatzen dute.
|
|
|
Haurra murgildurik
|
dagoen
testuinguruetatik, eskola, haurtzaindegia eta antzekohezkuntza erakundeak dira garrantzitsuenetakoak (Lopez eta Fuentes, 1994; Buchanan Barrow, 2005). Besteak beste, azken urteotan emakumezkoak lanmerkatuan sartu direla-eta, haurrak oso txikitatik hasten dira erakunde horietarajoaten, eta, bertan, lanegunetan bost bat ordu igarotzen dituzte.
|
|
|
Horidela eta, pertsona asko saiatzen dira seme alabak politikatik urruntzen. Hala ere, haurrak berehala hasten dira politikarekin harremanetan, batez ere, Euskal Herrianbezala, gatazka soziopolitikoak
|
dauden
testuinguruetan.
|
|
|
Perpausotan erlatiboak, karga handiak baitira izen propioaren ezkerretara paratuta?, batetik, nekagarriak egiten dira irakurtzeko; bestetik, oso lausoak dira esangura aldetik: erreparatuz gero, berbarako, lehenengo puntuan (1) adibideei, ematen du, erlatiboa dela bide, Joxe Urraza bat baino gehiago
|
dagoela
testuinguruan, eta adierazi gura dela Joxe Urrazaetariko bat etorri dela, hain zuzen Madrilen bizi dena (eta ingeniari beharrean diharduena). Baina, bestalde, gorago esan dugu izen propiook darabiltzagula pertsona jakin bakarraren gainean.
|
|
|
Izenlagunaren bidez (mahai gaineko) adierazi gura dugu boligrafo bat baino gehiago
|
dagoela
testuinguruan. Boligrafo bakarra balego, honetara esango genuke, izenlagun barik:
|
|
|
Prestige petrolio ontziak sortutako hondamendi ekologikoaren karira euskal gizartean sortutako mobilizazio sozial nabarmena ulertzeko, oso baliagarria zaigu jendarte honen inguruan jadanik teorizatu diren hainbat planteamendu, euskal mugimenduen gizartearena eta gizarte kapitalarena, alegia. Horrekin batera, une zehatz horretan
|
dagoen
testuinguru politikoari eta zehazki Prestige ren inguruan gizartea mobilizatu nahi dutenek topatzen duten aukera politikoaren egiturari erreparatu behar diogu.
|
|
2008
|
|
|
Azkueren hiztegia osatu eta eguneratzeko Mitxelenak urte luzetan egindako lana, zapata kaxetan jasoriko fitxa bilduma, bere horretan baliatu beharrean, testuak osorik eskanea zitezkeen. Testu horietako hitzak eta
|
zegozkien
testuinguruak atera. Programa egokien bidez, lerro bateko testuingurua baino luzeagoak ere lortu; pazientzia pitin batekin (behar bada pitin batekin baino gehiagorekin) lematizazioa egin...
|
|
|
Hiru adibideak
|
dagokien
testuinguruan ikusi orduko ohartzen gara bakoitza modu batekoa dela, eta ez dagoela guztiak eredu bakarrera ekartze rik. Lehen adibidean, oso esanahi berezia du aurpegi hauste> izenak, osagaien esanahitik abiatuaz asma ezin daitekeena.
|
|
|
Azkueren kosmopolitismoa eragin zezakeen lehen faktorea bere bizitzaren zirkunstantzia pertsonalei lotua egon daiteke. Izan ere, Lekeition, marinel giroan jaio eta itsaso zabalari begira
|
zegoen
testuinguruan hazteak munduarekiko irekitasun aukera eta jarrera eragin zieziokeen. Hain zuzen, 1876an, Azkue artean hamabi urteko mutikoa zela, bere osaba kapitain batek kabotaiako bidaia batean berarekin eraman zuen Cartagena, Lisboa eta Liverpool-eraino.
|
|
|
Gerra ostean, Azkuek bere gipuzkera osotu ereduari eutsi zion. Baina oinarri soziala exilioan edo isilpean
|
egonik
testuingurua ez zen bat ere aproposa proiektua berpizteko. 1940etan Azkuerekin ibilitako Krutwigek gogorarazten du euskaltzainburuak gipuzkera osotu asmoari eusten ziola.
|
|
|
Azkenik, psikologia sobietarrean errotuta
|
dagoen
testuinguruzkoa dialektikoa delako paradigmaren arabera, garapena norabide eta dimentsio askotan eta biziziklo osoan gertatzen da; hau da, garapena norabide anitzekoa dela azpimarratzen da, eta aldaketa kualitatiboak zein kuantitatiboak gerta daitezke (ikus 14.1.03 taula). Beraz, bizi zikloaren ikuspegia landu duten teorikoek metodologiaren inguruan egindako ekarpenak garrantzitsuak dira, garapenean testuinguruaren eragina ikertzeko baliabideak sortu baitituzte.
|
|
|
Horrela, komandoak eta programak orokorragoak eta malguagoak izango dira. Aldagai hauek programetatik atzitu ahal izateko, liburutegietan aurredefinitutako funtzioak edo metodoak erabili ohi dira; C lengoaian esaterako, getenv eta setenv liburutegiko funtzioak
|
daude
testuingurua kontsultatzeko eta aldatzeko, hurrenez hurren.
|
|
|
Euskara eskakizun maila horrek ez dio mesederik egiten gure hizkuntza ezartzeko Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak sustatzen duen politikari. Ondo prestatutako eta lan eskarmentua duten pediatrak kontratatu eta egonkortzeko mugak jartzen ditu, pediatra gutxi
|
dagoen
testuinguruan. Gainera, hizkuntz eskakizuna egiaztatu gabeko plaza duten pediatrek ezin dute Erkidego barruan mugitu, ez du ezertarako balio lan eskarmentuak, merezimendu zientifikoak eta egindako lanak (erabiltzaileek ondo baloratzen dutena), eta horrek desmotibatu egin dezake hainbat profesional.
|
|
|
Batez ere, sistema horrek erantzuteko eta egokitzeko aurrerapen tresnarik ez badu, izan ere, jakin egin behar da larrialdiei aurre egiten, baina ezinbestekoa ere bada gai garrantzitsuen aurrean adimena eta ikuspegi zorrotza erabiltzea. Gure lurraldeari
|
dagokion
testuingurua abiadura handiz aldatzen ari da guztiontzat, baita erakunde publikoentzat ere, erronka berriak agertzen baitira. Aldaketak sakonak dira, gizarte, ekonomia eta finantza, teknologia, ingurumen, geopolitika eta beste hainbat alorretan.
|
|
2009
|
|
|
Irudi ikusgarriak erredakziora iristen direnean, albiste bihurtzen dira ia beti. Geroz eta ohituago
|
gaude
testuingururik gabeko imajinak ikustera bata bestearen atzetik. Baina Ekialde Hurbileko irudi bortitzak ikusteagatik, ez gaude hango egoeraz hobeto informatuta.
|
|
|
Hala azaldu du behintzat Pedro Pablo Villasante Espainiako Banketxeen Elkarteko idazkari nagusiak. Era berean, datuok ekonomia atzeraldi sakonean
|
dagoen
testuinguru batean kokatu behar direla esan du.
|
|
|
Bigarrena, eguneko argazki garrantzitsuenak biltzea, neurri apropos batzuekin, horretarako propiosortutako sail batean. Argazki galeria edo argazki bilduma horietan argazkiaktamaina on batean aurkezten dira baina
|
dagokien
testuingurutik kanpo. Argazkiakisolatuta agertzen dira edo, asko jota, testu labur baten osagarriarekin.
|
|
|
Behin baino gehiagotan esan eta azpimarratu den moduan, «politikoak, burokratak, eta interes taldeak
|
dauden
testuinguru erreala kontuan hartu eta gero, ez dago beste biderik gure azterketa erakundeen ekonomian eta erakundeen teorian oinarritzea baizik» (Roque Gonzalez, 2004).
|
|
|
Egun abian dauden egitasmoetan eragin dezaketen legeak onartu dituzte Lurralde Sektore Plana indarrean dagoen urtetik, 2002tik; alegia, aldatu egin daiteke egitasmoetan egiten den balorazioa ingurumenaren gaineko eraginaz. Irailera arteko epea du Jaurlaritzak akordio horiek egin ahal izateko
|
dagoen
testuingurua aztertu, eta Legebiltzarrean horren berri emateko.
|
|
|
Baina erabilera gehitzeko bitarteko den neurrian interesatzen zaigu ezagutza hedatzea. Noranahikoa, egunerokoa, bizia, aberatsa, erregistro ugarikoa, jasoa, arrunta, bikaina, hala moduzkoa, naturala... era guztietakoa nahi eta behar dugu euskara, erabilera mota edo erregistro guztiak baitira onargarri eta beharrezko
|
dagokien
testuinguruan, eta hori guztia erabileraren eskutik etorriko da, ez beste inondik. Horregatik jarri behar da erabilera hizkuntza politiken erdigunean, baldin eta politika hauek eraginkorrak izango badira.
|
|
|
Komeni da, beraz, euskararen etorkizunaz negar zotinka jardun aurretik, hizkuntzen etorkizunaren kontua
|
dagokion
testuinguruan eta perspektiban kokatzea. Komeni da, halaber, etorkizunari begira jartzen garela, gaur egun euskarak duen osasun neurria baloratzeari ekin eta gaur egun duen bizi indarrari nota jartzen diogunean, aldez aurretik balekotzat onartuko genukeen osasun helburua finkaturik izatea.
|
|
2010
|
|
|
Goi mailako hezkuntzako erakundea da UPF; zortzi sail ditu, hamalau titulu, graduatutako eta graduatu gabeko tokiko 8.000 ikasle, 600 langile akademiko, eta administrazioko 400 langile. 2000 urteaz geroztik, UPFren barne araudiak xedatzen du katalana izango dela unibertsitateko hizkuntza nagusia, bi hizkuntza ofizial (katalana eta gaztelania)
|
dauden
testuinguru honetan; eta, beraz, irakasle guztiek izan behar dutela hori ulertzeko gai. Katalana erabiltzen da erakundeeta administrazio kudeaketan.
|
|
|
Barne araudiak xedatzen du katalana izango dela unibertsitateko hizkuntza nagusia, bi hizkuntza ofizial (katalana eta gaztelania)
|
dauden
testuinguru honetan; eta, beraz, irakasle guztiek izan behar dutela hori ulertzeko gai. Katalana erabiltzen da erakundeeta administraziokudeaketan.
|
|
|
Antzinatetik gaur arte iraun duten errezetetan, goren mailako sukaldaritza zer zen ikusten da, eta klase pribilegiatuek, esku eskura zeukaten mundu guztiak desio zuen hori: haragia, ehizakia, animalia gantza, eztitik edo frutetatik zetorren azukrea, eta era guztietako ongailu eta gozagarriak platerean bilduta, hau da, oso elikagarritzat zeukaten guzti guztia, non eta elikagai eskasia orokortua
|
zegoen
testuinguru hartan.
|
|
|
PSOE eta PNVk blokeo egoera horretan duten ardura salatu nahi dugu, beren interes eta beharren neurrira egongo den prozesua eraiki nahian ari direlako. Ardura hori are larriagoa bilakatzen da Euskal Herriaren etorkizuna jokoan
|
dagoen
testuinguru honetan, berriro ere beren interesen mesedetan Euskal Herriaren etorkizunari muzin egiteko tentaldia nagusitzen ari delako.
|
|
|
Irakaslea hizkuntz formen esanahi sozialaz jabetu behar da orduan, hots,
|
dagokion
testuingurura edota eguneroko zereginetara bere hizkera edota idazkera moldatzeko eta egokitzeko gaitasuna lortu behar du Euskal Autonomia Erkidegoko bi hizkuntza ofizialetan. Horrenbestez, artikuluan azaldu dugun bezala, irakaslearen komunikazio gaitasuna bere jardueraren hiru testuingurutan zehaztu daiteke; izan ere, irakasleak izan behar duen komunikazio gaitasuna neurtzeko orduan, hiru eremuotan arreta jartzea da egokiena.
|
|
|
Harago doa, hala ere, epistemologia sozialaren ikuspegi ez klasikoa. Ez
|
dago
testuinguruaz aske definitu daitekeen arrazionaltasun irizpiderik, hortaz, ezagutzaren azterketak egia/ faltsua eta justifikatua/ justifikazio gabea dikotomietatik harago, sinesmen eta usteen instituzionalizazio prozeduren azterketan aurkitzen du bere interesa (Barnes Bloor, 1982). Baina ez badago irizpide objektiborik, nondik eratortzen dute proposamen ez klasikoek proposamen klasikoei ukatzen zaien zilegitasunaren iturria?
|
|
2011
|
|
|
Baina oker gaude; izan ere, hizkuntzez gainera, beste elementu garrantzitsu bat dago: testuingurua. hizkuntzak beti
|
daude
testuinguru jakin batean; testuinguruak espezie jakin baten alde egingo du. hortaz, espezieen arteko lehia aztertzen dugunean, espezieak beren testuinguruan aztertu behar ditugu. esate baterako, azter dezagun hizkuntza berdintasunaren gaia katalunian eta euskal herrian, legelarien ikuspuntutik. hasteko, hizkuntza komunitate horien hizkuntza berdintasunak aztertzean, kontuan izan behar dugu hizkun... Bi hizkuntzak ez daude egoera berdinean. hori dela eta, egoera hori konpentsatuko duen testuingurua sortu behar dugu.
|
|
|
Versterbackaren (1991) arabera, berriz, irakasleak arreta bereziarekin bultzatu behar ditu ikasleak egunero etengabe errepikatzen diren esamolde eta adierazpideak ekoiztera. Horretarako, esamolde eta adierazpide horiek erabiltzen diren testuinguru komunikatiboak eraiki behar ditu irakasleak, erabiliaren erabiliaz, ikasleek testuinguru horiek hizkuntza ekoizpen jakin batzuekin lotzen baitituzte, eta beraz, hizkuntza ekoizpenak
|
dagozkien
testuinguru komunikatiboetan erabiltzen ikasten baitute ikasleek.
|
|
|
79). Ekintza erritualaren gainean eraikitako esanahi identitario hauek, edo parte hartzaileek errituari esleitutakoak, kontingenteak dira eta, beraz,
|
dauden
testuinguru kultural, historiko, politiko eta ekonomikotik ulergarriak. Batez ere, testuinguru horren eraikuntzan eta legitimazioan ekarpen nabarmena egiten dutelako.
|
|
|
Berez, kontzeptu horren definizioaren ezaugarria iraupena da (gutxienez hiru belaunaldiz iraun behar du egoera batek, diglosikoa izateko) eta Reversing Language Shift ereduan hizkuntzen arteko banaketa sozio funtzionalean oinarritzen da. Alegia, eredu horren arabera, hizkuntza bat baino gehiago
|
dagoen
testuinguru batean, bi hizkuntzen iraupena ziurtatzeko banaketa sozio funtzionala derrigorrezkoa da. Fishmanek bere eredua garatu egin izan du gizartearen aldaketen arabera.
|
|
|
Eredu transpertsonalak dio gure ohiko kontzientzia jarrera defentsibo batek mugatzen duela, eta kontrakzio edo uzkurdura bat eragiten diola; horrek hautemate prozesuan deformazio bat eragiten du. Aldiz, gogamenaren geldiuneak kontzientzia zabaltzea eragin omen dezake, eta kontzientziaren alterazio egoerak sortu; egoera horietako bakoitzak bere errealitate irudia agerraraziko luke eta berari
|
dagozkion
testuinguru eta edukiak bultzatu. Kontzientzia zabaltze horren agerpen ezaugarria honetan legoke:
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntzak ere muga markatzen du. Eta euskara nola
|
dago
testuinguru horretan. Batetik, Umap.eu dago, CodeSyntaxek sortutakoa eta Twitterreko euskarazko jarioa jasotzen duena.
|
|
|
Eskumen zabaleko kolektibitate baten beharra aldarrikatu, eta adostasun zabal baterako deia egin dute Batasunak, Autonomia Eraikik, EAk eta Abertzaleen Batasunak, aho batez. Ipar Euskal Herriarentzako instituzioaren aldarrikapena egun Euskal Herrian
|
dagoen
testuinguru politiko berrian kokatu dute, eta Euskal Herri osoan gatazka eragin duten arazo politikoei aterabide bat eskaini behar zaiela azaldu dute. Nahiz Ipar Euskal Herrirako instituzio baten aldarrikapena ez berria izan, azken hiletan indar berezia hartzen ari den gaia dela azaldu du Peio Etxeberri Aintxartek, Abertzaleen Batasuneko kideak.
|
|
|
Lehenik eta behin, eskala zabalean datu kuantitatiboak lortzeko balio du neurketa honek. Bere diseinuagatik, ezin ditu hauteman hizketaren ezaugarri txikiak, hala nola kode aldaketa eta elkarrizketetan sarri gertatzen diren beste hizkuntza alternantzia batzuk, batez ere gutxiengoaren hizkuntzaren testuinguruetan edo zenbait hizkuntza
|
dauden
testuinguruetan gertatzen direnak. Hizketa jardunaren konplexutasuna murriztu egiten du ezinbestean.
|
|
|
Kale neurketa bat argitaratzen den bakoitzean, hura eztabaidatzeko eta aztertzeko aukera paregabea sortzen da, eta ez dugu hizkuntza mugimenduari nota jartzera mugatu behar. Neurketaren helburua da galdera eta arrasto berriak sortzea, aztertzen jarraitu ahal izateko, eta, hartara, hizkuntzek zenbait hizkuntza
|
dauden
testuinguruetan duten bizitza soziala hobeto ulertzen laguntzeko.•
|
|
|
Derridak bezala, itzulpenaren teoria postmodernoen defendatzaileek esango dute, testua? (zentzu tradizionalean ulertuta) ez
|
dagoela
testuingurutik bereizterik. Testuaren eta hizkuntzaren definizio itxirik ematerik ez dagoenez, beraz, itzulpena ere nozio ireki gisa ikusten da itzulpenaren epistemologia postmodernoan, eta, europar pentsamendu modernoak alde batera utzi dituen tradizioetako itzulpenaren jarduera eta nozioak arakatzen hasi ahala, itzulpenaren definizio hori are gehiago zabaltzen da.
|
|
|
Helburuetan jasotako gaitasunak esperientzia eremuetan ongi banatuta geratu dira? Helburu berrien idazketa ongi egokitzen da
|
dagokion
testuingurura. Helburu bakoitzaren azken idazketa ulergarria da?
|
|
|
Nahiz eta administrazioek ezarri hezkuntza jarduna gauzatu ahal izateko lege esparrua, ikastetxeek autonomia, maila bat dute,
|
dagokien
testuingurura eta eskola komunitatearen beharretara egokitu ahal izateko.
|
|
|
Curriculum ofizial bat
|
dagoen
testuinguruetan, gurea kasu, oreka hori bermatzeko premia nabarmenagoa da. Curriculumaren presioak inola ere ezin du ordezkatu haurren autonomia eta ekimenaren balio hezigarria.
|
|
|
Inoiz errealitate bilakatudaitezkeen edo gutxienez dagoena eraldatzeko balio dezaketen eredu alternatiboakeraikitzeaz gain, bada beste analisi eremu bat:
|
dagoenaren
testuingurua, dagoenetik abiatzea. Teorialariek demokraziaren ereduei buruzko proposamennormatiboak banatzen badituzte ere, bada feminista horiek batzen dituen lokarria, eta hori kritika da; kritika egungo erregimen demokratikoen egiturei eta prozesuei, emakumeak baztertzeagatik, gizonezkoen mendeko bihurtzeagatik.
|
|
|
216), kolokaziokideak finkoak direnean lokuzioen eremuan sartzen baikara (abiadura geldotu/ moteldu?, kolokazioa; gorriak ikusi/* pasatu?, lokuzioa). Hori jakinik, espero zitekeen z/ n trukagarritasuna abiaduraabiaduraz/ n atera, bidali, etorri, higitu, irten... magnitudearen adibide guztietan bete ahal izatea, hizkuntza ez berezituan gertatzen den bezala(), baina gure corpusean z duten adibideak baino ez
|
daude
testuinguru ia guztietan, salbuespen gutxi batzuekin; abiaduran aldatu, ibili, indusi, lan egin eta ugaldu; eta idazkera estandarrean ezohikoak diren abiadurarekin ibili, mugitu, sarrarazi. Espezialitate hizkuntzaren berezitasuna izan daiteke postposizio bakarrera (z) lerratzea kolokazio ez lexiko hori.
|
|
|
Udan ere garrantzitsua da denbora librea portaera alternatiboak ematen dizkioten jarduerekin betetzea. Aukera batzuk kirola egitea eta bizitza aktibo eta osasungarria izatea dira, hau da, tabakoa ez
|
dagoen
testuinguruak sortu edo bultzatzea. Hobe al da, bada, hondartzara, igerilekura edo txangora joatea gaueko festa batera joatea baino?
|
|
|
Konstituzioa eta Estatutua.
|
Dagokigun
testuinguruan, beraz, Espainia demokratiko kosmopolita baten alde egon behar dugu, nolakotasun oinarrizkoena naziotasunean bainoago hiritargo zentzuan finkatzen dela argudiatuz.
|
|
2013
|
|
|
U.R.: Ez
|
dago
testuinguru euskaldunik.
|
|
|
M.I.: Ez
|
dago
testuingururik, ez dago laguntasunik, ez dago ezer. Daudenak ahal dutena egiten ari dira, egoera oso kaskarrean.
|
|
|
Etxeberriak akordioa"
|
dagokion
testuinguruan" jarri du; gogoratu du EH Bilduk zero zabor politika garatu duela hainbat herritan: " Helburua ingurugiroa benetan errespetatuko duen politika garatzea izan da beti; ez hanka ez buru duen errauste planta geratzea, herritarrak arazoaren erdian kokatuz eta alternatiba badagoela erakutsiz".
|
|
|
Azpeitia soziolinguistikoki oso euskalduna den testuingurua da, baina hala ere hizkuntza bat baino gehiago elkarreraginean
|
dauden
testuinguru bat da, munduko toki asko bezala. Munduan zehar herrialde askotan aurki daitezke harremanetan dauden bi hizkuntza edo gehiago (Todeva & Cenoz, 2009).
|
|
|
testuinguru euskaldunean bizitzea eta euskalki baten jabe izatea. Zalantzarik ez
|
dago
testuinguru euskalduna izateak esparru guztietan euskara gehiago erabiltzea ekartzen duela, hori ahalbidetu eta bultzatzen duen heinean. Eta ikusi dugu euskalki baten jabe izateak ere onurak eskaintzen dizkiola hiztunari, hainbat ikuspuntutatik begiratuta.
|
|
|
Kontziente gara maila sutilagoko eraginak egon daitezkeela eta horretarako ikerketa sakonagoak egiteko beharra ikusten dugu. gutxituak
|
dauden
testuinguruetan, tokian tokiko hizkuntza aldaerarik ez dagoen kasuetan, hizkuntza nagusiak bete ohi du funtzio hori. Baina horrek hizkuntza gutxituaren biziraupenean eduki dezakeen eragina kontuan hartuta, uste dugu garrantzitsua izan litekeela tokian tokiko hizkuntza aldaerek daukaten balioa aitortu, prestigio soziala altxatu eta beren biziraupena bultzatu edo indartzea.
|
|
|
1 Irakurri arretaz taulako galderak eta galdera horiei
|
dagozkien
testuinguruak. Ondoren, lotu galdera bakoitza egokien deritzozun testuinguruarekin.
|
|
2014
|
|
|
" Errealitate instituzionala" izan dute ardatz Iribasen argudioek, liburuetako mapetan Nafarroa Euskal Herriaren barruan agertzen baita; kontseilariaren esanetan,"
|
dagokion
testuingurutik at". Horrez gain, ikurrina agertzeko beharrik ere ez dagoela baieztatu du.
|
|
|
Artea modu zehatz batean erakusteko ohitura hartu dugu, eta oso barneratuta daukagula iruditzen zait. Baina, artelanak eta proiektuak jendearen aurrean aurkezteaz gainera,
|
badaude
testuinguruan jartzeko beste modu batzuk ere; adibidez, Ulaziak antolatutako mahai ingurua. Ikusleak erakusketan ikus zitzakeen lanen gaineko informazioa jasotzeko eta testuingurua ulertzeko aukera izatea ez da txarra, sarritan jendeak arte garaikidearen inguruan aipatzen dituen zailtasunei aurre egiteko.
|
|
|
Spinozak gorputzaz egiten duen irakurketan, gorputza gorputz ekoizle eta sortzailebat da, behin betiko «ezagutu» ezin daitekeen gorputz bat, ez baitu bere buruarekikoberdin berdin irauten denboran zehar. Gorputzak ez du «egia» bat ezta «egiazkoizaera» bat ere, prozesu bat delako eta haren esanahia eta gaitasunak aldatu egingodirelako gorputza
|
dagoen
testuinguruaren arabera. Ez ditugu ezagutzen gorputz horrenmugak ezta erdiets ditzakeen gaitasunak ere.
|
|
|
urreko atalean, antzeztu behar duzuen gertaera
|
dagokion
testuinguruan kokatzeko ezagutzak jaso dituzue, eta baita Erdi Aroko bizimoduaren ezaugarriak ere. Taldean sortu behar duzuen antzerki lana Erdi Aroko testuinguruan bizi diren pertsonaiez osatuta dago, eta pertsonaia horien sentipenak, iritziak, etab. ere azaldu behar dira.
|
|
2015
|
|
|
Leku fisikoek nahiz pertsonaiek beren barruan sortzen dituzten lekuek garrantzia berezia hartzen duten filmak eskainiko dituzte asteazkenetan, Matadeixen bertan. " Ez dugu nahi lotu hain orokortuta
|
dagoen
testuinguruarekin; hau da, aireportu, tren eta autobus geltokiekin. Gure ideia da bereziak diren lekuetan pasatzen diren istorioak erakustea; aldi berean, pertsonek beren barruan sortzen dituen leku berezi, ilun eta zoroak jorratu nahi ditugu". Gainontzean, musikak hartuko du tarterik handiena.
|
|
|
Kontakizunean artzain bat agertuko zaigu batzuetan, olagizona besteetan, edo beste ohiko langileren bat, baina denek sartutako eran irten dute Damaren egoitzatik. Euskal antropologia eta etnografiaren inguruko iturriak arakatu eta gero, aurrerago aurkeztuko diren aldaerak aurkitu dira, eta horien azterketa eta erkaketa egingo da, osagai esanguratsuenak identifikatu, jorratu eta
|
dagokien
testuinguruan ulertzeko. Aldaera guztietan ezinbestekoa den mezu edota formula, aurrez sartu eta atzeraka irten, bilakatuko da ikerbide gero, lan honen lehergai izan baita.
|
|
|
Lerro horiek laburrak dira, eta ez
|
dago
testuingurua osatzen duen elementu askorik. Orain arte agertutako elementuez gain, elkarrizketan Dama hitanoz eta pertsonaia zuka, formularen aipamena, kaltearen adierazpena?, berri bat daukagu:
|
|
|
Datu basea edo datu bankua gerora erabiltzeko sistematikoki gordeta
|
dauden
testuinguru bereko datuen multzoa da.
|
|
|
Piarres Larzabalen lana
|
dagokion
testuinguruan kokatu ondoren, bere antzerki argitaratuei errepaso laburra eman die Patri Urkizu Literatura Ikerketa batzordeko kideak.
|
|
|
Azpeitia sozioliniguistikoki oso euskalduna den testuingurua da, baina hala ere hizkuntza bat bainogehiago elkarreraginean
|
dauden
testuinguru bat da, munduko toki asko bezala. Munduan zeharherrialde askotan aurki daitezke harremanetan dauden bi hizkuntza edo gehiago (Todeva eta Cenoz, 2009).
|
|
|
Nola aurkitzen zara pauso berri horren aurrean. Gogotsu, gustora eta oso eskertua, Amasa Villabonako EH Bilduk konfiantza jarri duelako nigan. Duela lau urte oso egoera berezi eta konplikatuan egokitu zitzaigun erronka bati aurre egitea, politika egitea bera debekatua
|
zegoen
testuinguru batean, EH Bildu koalizioa osatzen zuen alderdi baten ilegalizazioa tarteko. Eta ilusioz egin genuen.
|
|
2016
|
|
|
Rara avis bat: han eta hemen bertso jarriak publikatu zituelako dugu bere berri; eta Joxan Elosegik sorta bakoitza
|
zegokion
testuinguruan kokatzeko egindako ikerketa ahaleginari zor zaio Lopetegiren txataletatik argazki bat osatu izana.
|
|
|
Hala ere, inkestek bat ez etortzea eta hurrenez hurrengo hauteskundeetako emaitzak (ofizialtasunaren kontra dauden alderdiak bermatzen dituztenak) argumentu onak dira inkestei berei garrantzia kentzeko. Beraz, argi
|
dago
testuinguru zehatz horretan ezinezkoa dela mota horretako azterketa baten balioa argitzea.
|
|
|
gaur egungo hiztunen zati nabarmen batek berez jasotako irudi jatorrak euren hizkuntza kontzientziaren sakontasun menderaezina dakar oraindik ere. Izan ere, hiritar horiek, inkesta bat betetzeari
|
dagokion
testuinguru batetik kanpo, ez dute ia sekula euren eguneroko hizkuntza erabilerei oztoporik ezartzen (zentzu ideologikoan), edo ez dute euren burua mehetasun filologikoetan nahasten.
|
|
|
Horrez gain, ezin dugu asturieraren pisu demografikoa ahaztu, oraindik nagusia garai hartan. Ondorioz, urte horretan jaiotakoek, testuinguru tradizionaletik oso urrun
|
dagoen
testuinguru batean (50eko eta 60ko hamarkaden testuinguruan) sozializaturik egon arren, hizkuntza kontzientzia sendo bati eusteko argumentu onak zituzten orduan ere. Handik aurrera, frankismopeko asturiar gizartearen norabideak ez zion, inondik inora, ez asturieraren finkapenari, ez bere garapenari mesederik egin.
|
|
|
Ingurumenari bideratutako ekimen hori,
|
dagokigun
testuinguru eraikiaren esparrura eramatea posible litzateke. Batez ere, Agenda 21 eko oinarri orokorrenetan, berau ere aipatzen den aldetik.
|
|
|
Gizakiak libre dira euren etorkizuna erabakitzeko, eta natura kontrolpean hartzeko ekimena hartzen dute. Aldiz, jainkoak
|
dauden
testuinguru batean, gizakiak ez dira libre, ez dira ekimenaren jabe eta euren patua, jainkoen esana ahozpez zintzo betetzea baino ez da.
|
|
|
Alderantzizkoa litzateke harrigarria. Bildutako materialen azterketak eta indarrean
|
dagoen
testuinguruaren behaketak argi diezagukete pertsonaiaren hainbat nortasun kontrajarri horien artean zein izan litezkeen zahar eta jatorrenak eta zein berriz, azken orduko eta testuinguru berriaren eraginpekoak. Mariren kasuan, eta alde batera utzirik argi eta garbi kristautasunaren eraginez berriki sortutako sorgin gaizto bilakatze horiek, azterketak erakusten duen elementurik bitxi eta jatorrena, haren gogorik eta asmorik eza da.
|
|
|
Mariren kasuan, eta alde batera utzirik argi eta garbi kristautasunaren eraginez berriki sortutako sorgin gaizto bilakatze horiek, azterketak erakusten duen elementurik bitxi eta jatorrena, haren gogorik eta asmorik eza da. Izan ere, aspaldian indarrean
|
dagoen
testuinguruan, guk guztiok ulertzen dugun testuinguruan alegia, izaki gorenek, gogo eta asmo jakin batzuk izan ohi dituzte gizakien inguruan, eta gogo eta asmo horiek baldintzapetu ohi dituzte gizakiek haiekin dituzten harreman guztiak. Hainbat mendez nagusi ibili den kristautasunean, baina baita haren aurretik ere indoeuropar ideologian eta erlijio semitikoetan, izaki gorenek, jainkoek, badute plan bat gizakientzat:
|
|
|
Hau ordea, kontraesanean dago Mariren beste hainbat agerraldietan suma daitekeen asmo eta eredu faltarekin. Izan ere, Marik ekarri ohi dituen kalteak aipatzen dituzten albiste gehienetan, ogen edo zigor kontzeptuek huts egiten dute, eta hori, biziki deigarria da aspaldian indarrean
|
dagoen
testuinguruan. Mariren eguraldiarekiko lotura deskribatzen duten albiste gehienetan Mari han edo hemen ibiltzea aipatzen da eguraldiaren gorabeheren adierazgarri.
|
|
|
Gizakiak libre dira euren etorkizuna erabakitzeko, eta natura kontrolpean hartzeko ekimena hartzen dute. Aldiz, jainkoak
|
dauden
testuinguru batean, gizakiak ez dira libre, ez dira ekimenaren jabe eta euren patua, jainkoen esana ahozpez zintzo betetzea baino ez da."
|
|
2017
|
|
|
jatorria, motibazioa, erabilera eta ideologia – Jon Walsh tziz. o’rourke et al en arabera (2015)" hiztun berri" bat hizkuntza bat naturaltasunez eta erregulartasunez hitz egiten duen pertsona bat da, hizkuntza hori lehen sozializazioko hizkuntzatzat izan gabe hazi dena, hizkuntza hori tradizioz hitz egiten den eremu batean. hizkuntzalaritzan autoritarioak izan arren arazoak sortzen dituzten jatorrizko etiketetako batzuk ezabatzeko ahalegin bat bezala har daiteke" hiztun berria" terminoa, hiztunaren hizkuntza ekoizpenean gabeziak nabarmentzeko baino (o’rourke et al 2015; o’rourke eta Walsh 2015). beti ez da posible irlanderaren moduko hizkuntza gutxituetako hiztun berriak eta hiztun zaharrak zein diren garbi bereiztea. Sarritan, errealitatea askoz anbiguoagoa eta zalantzazkoagoa da, funtsezko desberdintasunak
|
baitaude
testuinguru soziolinguistiko historikoaren eta gaur egun hiztun gazteak hizkuntza gutxituekin hazi diren testuinguruaren artean. izan ere, testuinguru soziolinguistiko historikoan hizkuntzek presentzia sozial handiagoa zuten eskualde historikoetan. horrez gain, herritarrak ez ziren mugitzen modernitate berantiarrean mugitzen diren bezain beste, eta herritarrek ez zuten modernitate berantiarrean h... nor da emandako hizkuntza baten hiztun legitimoa?
|
|
|
...xek hizkuntza komunitatearen partaide izateko hizkuntza erabiltzea nahiko ez dela defenditu du, hortaz gain, beharrezkoa baita motibazioa eta jarrera baikorra (Sanchez Carrion, 1987). ikasleek aitortutako iritzietan sakonduta, ordea, jarrera baikorra eta ezagutza ageri dituzten arren, inguruko hizkuntzak euskararen maila berean jarri eta hauek erabiltzearen hautua hobesten dute. egoera diglosikoan
|
dauden
testuinguruetan, gurean kasu, bertako hizkuntzak maila berean jartzeak, hizkuntza gutxituari egiten dio kalte, huraxe erabiltzeko eszenatokiak murritzagoak direla esan beharrik ez baitago. larriago oraindik hizkuntza gutxituak trabak jasan behar dituela onartu eta, hala ere, hautu pertsonalera subordinatzen badugu. ikasleak kulturalki euskalduntzat identifikatzen diren arren, euren identitate etn...
|
|
|
Hiztegietan eta adituen artean egindako ahaleginek arrastorik eman ez badigute ere, hitza kokatuta
|
dagoen
testuinguruak argi uzten du hegazti mota bat adierazten duela.
|
|
|
arriskua eta ziurgabetasuna eragiten dizkigu higadurazko gerra baten alde egin duen estatu demofobikoak, baita haren artilleria astunak eta inkisiziozko bunkerrak ere.Hura parez pare daukagula, gogoratu behar dugu herrialde hau jada aldatu dela; asko, gainera. Pedagogia sozialean, eskaera demokratikoetan, partekatutako itxaropenetan eta gizarte mobilizazioetan oinarrituta, etorkizunaren zutabeak ezarri ditu, bere aurka
|
zegoen
testuinguru europar batean: eskuin muturra, neoliberalismoa, arpilatze soziala, gerrak eta ustelkeriak.
|
|
|
Azken finean, zahartzaroa galera etapa bat da, eramaten zaila dena. Baina oreka psikikoa pertsona benetan barneratuta
|
dagoen
testuingurura egokitzean datza, eta kasu honetan, muga biologikoetara eta bizitzaren aldaketetara egokitzea tokatzen da.
|
|
|
Hortaz, norbanakoen agentzia eta agentzia kolektiboa (feminista kasu) gorputz politiken erdigunean dagoen elementua da. Ideologia eta praktika horiek testuinguru ekonomiko, kultural eta politiko zehatzen baitan gertatzen dira, zeintzuek eragin zuzena duten politika korporaletan; alabaina, beste norabidean ere, politika horiek
|
dauden
testuinguruak eragiten dituzte. Hala, narrazio eta praktika horietan gertatzen diren gorpuztasun eta genero harremanen negoziazio prozesuak ikertzen ari naiz, hilekoaren kultura alternatibo horietan sortzen diren esentzialismo, biologizismo eta etnozentrismo posibleei arreta jarriaz, baina baita emakumeen erresistentzia eta agentzian ere.
|
|
|
Baina, hori baino lehen, Ainhoa Etxaidek, 2016ko martxoan, Gasteizen antolaturiko mahai inguruan aipaturikoa gogorarazi nahiko nuke,
|
gauden
testuingurua zirriborratzeko baliagarria baita.
|
|
2018
|
|
|
Blanca Fernandez Viguera soziologo eta ekintzaile feministak aurretik errandakoak dira Munarrizek bere solasaldiaren hasieran erabilitako hitz horiek; haien bidez,
|
dagokion
testuinguruan jarri nahi izan du indarkeria instituzionalaren gaia. Gehiago erran du:
|
|
|
Routledge, 1984), 242 or. Newtonek eta Waltonek bereizten dituzte identitate erotikoak, rol erotikoak eta ekintza erotikoak, eta erakusten dute nola erabateko diskrepantziak egon daitezkeen desira estiloen eta genero estiloen artean, halako moldez non preferentzia erotikoak ezin baitira zuzenean inferitu identitate erotiko bat testuinguru sozialetan agertzen den modutik. Haien analisia baliagarria (eta ausarta) iruditzen bazait ere, ez dakit noraino kategoria horiek eurak ere ez
|
dagozkien
testuinguru diskurtsibo jakin batzuei, eta sexualitatea «osagaietan» horrela zatitzea ez ote den bakarrik baliagarria termino horien batasun murriztailea gezurtatzeko kontraestrategia bezala.
|
|
|
Soziologia klasikoan interpretatu izan da pertsona agentzia bat dela eta ontologikoki lehenagokoa dela gizartean ikusgaitasuna eta zentzua ematen dioten rolak eta eginkizunak baino. Diskurtso filosofikoan bertan, «pertsonaren» nozioa analitikoki garatzean suposatu izan da pertsona «txertatuta»
|
dagoen
testuingurua edozein dela ere, hori kanpoko zaiola, nolabait, pertsonatasuna definitzen duen egiturari, izan hori kontzientzia, hizkuntzarako gaitasuna edo deliberamendu morala. Hemen literatura hori aztertuko ez badugu ere, bai erreparatuko diogu kritikoki, eta buelta emango, haren premisetako bati.
|
|
|
Azken honen kasuan, herrian aldizkari bat ateratzen zuten, baina gero egitasmoa agortu egin zen, idazteko prest zegoen jenderik aurkitzen ez zutelako. Udalari proposatu nion kondairak liburu batean jasotzea, baina horien inguruan
|
zegoen
testuingurua ere bildu nahi izan nuen. Liburua osatzeko agiri asko topatu nituen, tartean, altxor txiki bat ere.
|
|
|
Egile horren narrazio obren artean aipagarri dira Un libropara laspollas (1876), Fulvia o losprimeros cristianos (1888) eta Cuentos vascongados (1896) izenburukoak. Aipagarria da emakume poeta gutxi
|
zegoen
testuinguruan ondu zuen Horizontes poeticos lana (1881), erritmoz beteriko liburua, anaia Pablo Sarasate artista handiari eskainia. Eta idatzi zituen liburu liriko batzuk:
|
|
2019
|
|
|
Guztiak ez dira giltza sekretuaren bila hasten ordea, askotan ez dakitelako, edo,
|
dauden
testuinguruan zaila delako. Giltza sekretua eraginkorragoa da euskara presente dagoen herrietan.
|
|
|
Euskal Herriak pairatzen duen marko juridiko politikoaren erreforma planteatuta
|
dago
testuinguru politikoan. Duela urte batzuk arte haustura independentistan kokatzen ziren sektore batzuk iruzur erreformista berri baten aukera elikatzera igaro dira.
|
|
|
Esan nahi dudana da gauzak ez direla hutsean gertatzen. Beti
|
dagoela
testuinguru bat.
|
|
|
Beste modu batera esanda: Arabako euskaltzaleak ez ziren Nafarroakoak baino gehiago; ez zeuden hobeto antolatuta; ez
|
zegoen
testuinguru politiko edo soziolinguistiko egokiagoa. Araban, oro har, hizkuntzak oso presentzia urria zeukan herrialdearen parte handienean, eskuina hegemonikoa zen, dinamismo euskaltzalea ere ez zen oso indartsua.
|
|
|
Aro horretan BA esperientziek arazo zehatzei aurre egitea bilatzen dute. BA kontaktuek ahalbidetuta, alde batetik, droga abusuak, haurdunaldi gazteak edo babesgabetasun egoerak
|
dauden
testuinguruetan gazteengan eragina izatea bilatzen da. Bestetik, adin nagusiko pertsonei dagokienez, alkoholismo arazoetan, bakardade sentimenduan, langabezian edota analfabetismoaren gaineko eragina bilatzen da.
|
|
|
Beste aldetik, oraindik, gorrotoaren eta mespretxuaren artean dauden emozioak sentitzen ditugu estatus baxuagoa duten eta gure segurtasunerako mehatxagarri bezala hautematen ditugun taldeen aurrean. Taldeen arteko emozio positiboen adierazpena bakarrik izaten da posible konpetentzia baxuko edo talde arteko mehatxua
|
dagoen
testuinguruetan (Fiske et al., 2002; Cuddy, Fiske eta Glick ek, 2008). Mehatxu hori sarri zenbait prozesu politiko eta mediatikoren bidez izaten da posible.
|
|
|
Lan honetan, lehenik, dokumentua
|
dagokion
testuinguru soziohistorikoan kokatu dugu (§ 2), alderdi soziolinguistikotik duen garrantzia azpimarratuz. Ondoren, dokumentuaren sinatzaileen gaineko informazioa ekarri dugu, eta egilea zein datekeen frogatu (§ 3).
|