|
2010
|
|
|
kezka sozialak, langileak, konpromisoa? Abertzale eta kristau konpromisoa gauza beraren
|
bi
alde balira bezala ikusten zituen. 1933an ELA sindikatu kristau abertzalea sortu zenean, sindikatu horretan sartzeko langileei gogoa berotzen saiatzen zen bere artikuluetan.
|
|
|
Baina garbizaletasunaren alde ere agertu zen Augustin. Idazleen artean
|
bi
joera ziren garai hartan: –mordoilotxoa bada ere?
|
|
|
21 urte zituen eta herriak eskertu egin zion ordura arte egindako ahalegina eta, bide batez, haren gogoa piztu nahi zuen etorkizuneko lan handiagoetarako. Euzkeltzale Bazkunak antolatu zuen eta Augustinek idatzitako
|
bi
obra antzeztu ziren: Aberrijagaz bizi eta Illobearen indarra.
|
|
|
Eguna garaiz atera ahal izateko nekeak ikaragarriak izan ohi ziren. Izan ere, zentsurak gauzak zeharo zaildu zizkien; bestalde, goian aipatutako lagun guztietatik erredakzioan
|
bi
lagun besterik ez ziren izaten gehienetan: Augustin Zubikarai eta Eusebio Erkiaga.
|
|
|
Umetatik ezagutzen zuten elkar, Saturrarango Seminariotik. Augustinek Deia egunkarian idatzitako hitz hauek jartzen dizkigu autoreak,
|
bien arteko
harreman estua adierazten dutenak:
|
|
|
Halaxe bukatu zuen Augustinek 36ko gerratea 1941ean.
|
Bi
egunerako etxetik aldentzen zelakoan eta lau urte kanpoan ibilita.
|
|
|
hiru zutabeen gainean eraikitzen dira orduko euskaldun askoren idealak eta sentipenak: abertzaletasuna eta euskera alde batetik, eta erlijiotasuna bestetik, beste
|
bien
sustrai eta arima lez, hau da, abertzaletasuna eta euskerea gizatasun kristau batean oinarrituta.
|
|
|
Bere bizitzan 40 bat antzerki idatzi zituan. Oso gazte zela, hogei urtegaz, 1934an, antzerki
|
bi
idatziko ditu (Aberriagaz bizi eta Illobearen indarra), eta 1936an beste bat (Itxas lapurrak)?
|
|
|
Berpizkunde kultural honetan sakon parte hartu eban euskal nazionalismoak; eta ekintza kulturala eta sozio-politikoa alkarri lotuta egozan, eta alkarren beharrizanean aurkitzen ziran. Augustinek ikuspuntu
|
biak
eukazan bere begi bihotzetan. Beretzat kultura eta politika euskeraren zerbitzuan egozan, eta gehiago, euskera zan kulturaren eta nazionalismoaren arima edo sustraia.
|
|
|
Iazko urtea, 2009koa, azkenetan zela, kresal usaineko
|
bi
liburu eskuratu ahal izan genituen: Augustin Zubikarai, herri euskararen zaindaria() zen bata, Ana Urkizak idatzia eta Augustin Zubikarai.
|
|
|
Idazle ondarroar baten ohoragarri haren biografia osatzera datoz herri bereko beste
|
bi
idazle: Julen Urkiza eta Ana Urkiza osaba ilobak.
|
|
|
Hala gertatzen direla esango nuke. Izan ere, bata eta bestea Ondarroako herriak bideratutako
|
bi
proiekturen barruan sortu dira, nahiz eta Anarenak Elkar argitaletxearen bidez argia ikusi eta Julenenak, Ondarroako Udalaren bidez.
|
|
|
–
|
Bi
biak ondarrutarrak; bitzuok euskararen mundura etorriak, itsas lurrun eta turrunen artean, dio Andres Urrutia euskaltzainburuak Ana Urkizak idatzitako Augustinen biografia liburuaren atarikoan.
|
|
|
–Bi
|
biak
ondarrutarrak; bitzuok euskararen mundura etorriak, itsas lurrun eta turrunen artean, dio Andres Urrutia euskaltzainburuak Ana Urkizak idatzitako Augustinen biografia liburuaren atarikoan.
|
|
|
dio Andres Urrutia euskaltzainburuak Ana Urkizak idatzitako Augustinen biografia liburuaren atarikoan.
|
Bi
bi horiek, jakina, Augustin Zubikarai bera eta Ana Urkiza dira kasu honetan. Nik bi horien izenei hirugarren bat gehituko diet:
|
|
|
dio Andres Urrutia euskaltzainburuak Ana Urkizak idatzitako Augustinen biografia liburuaren atarikoan. Bi
|
bi
horiek, jakina, Augustin Zubikarai bera eta Ana Urkiza dira kasu honetan. Nik bi horien izenei hirugarren bat gehituko diet:
|
|
|
Bi bi horiek, jakina, Augustin Zubikarai bera eta Ana Urkiza dira kasu honetan. Nik
|
bi
horien izenei hirugarren bat gehituko diet: Julen Urkizarena.
|
|
|
Biografiaren egileak eta Augustinen testuen prestatzaileak
|
bi
liburuetan bildutakotik, nik ere aletxo batzuk bildu nahi nituzke, zuri, irakurle horri, eskaintzeko.
|
|
|
Etxetik zekarren erlijiotasuna ere.
|
Bi
aldetakoak ziren fede bizikoak eta finak. Augustinen amaren aldetiko osabak abadeak ziren eta aita ere oso eliztarra zenez, ume umetatik ikasi zuen Augustinek elizakoak zirela eguneko lehen betekizunak.
|
|
|
Esaterako, Eusko Ikaskuntzaren eta Euskaltzaindiaren sorrera.
|
Bi
erakunde horiekin kontrastean bezala, hau dio ondoren: Hala ere, eta oraindik 1918an, eskoletan, ume euskaldunen mihiak mututzeko eraztun salatariak erabiltzen ziren.Urte horretan, 1918an, Kirikiñok Abarrak liburua idatzi zuen, herriak egunero erabili ohi zuen euskaran idatzia.
|
|
|
Eta haren bizitzaren oinarri izango ziren bost zutabeak seinalatu ondoren, haren biografoak hau dio: Garai honetan,
|
bi
zaletasun handi deskubrituko eta biziko zituen: liburuak eta itsasoa.
|
|
|
liburuak eta itsasoa. Gerora bihurtuko zen idazlearen iturri agortezinak
|
biak
ala biak. Batak ezagutza eskainiko zion eta besteak inspirazioa.
|
|
|
liburuak eta itsasoa. Gerora bihurtuko zen idazlearen iturri agortezinak biak ala
|
biak
. Batak ezagutza eskainiko zion eta besteak inspirazioa.
|
|
|
Filosofiarekin egin zuen topo, pentsamendua eraikitzen laguntzeko tresnarekin.
|
Bien
bitartean, hoztu egin zitzaion apaiz izateko gogoa. Hala ere, gaixoalditik ongi sendatu gabe oraindik, Gasteizko Seminariora joan zen, garai hartako araudi zorrotzak ez baitzion uzten ikasketak etxetik jarraitzen.
|
|
|
Gainerako idazleek ere, esaterako, garai hartako olerkariek, begi onez ikusten zuten Lauaxeta: Lauaxetak, Kirikiñoren aldean,
|
bi
aldaketa nabarmen ekarri zituen: idazleei arreta handiagoa eskaintzea, eta sabindar eskolaren idazkera nagusitzea.
|
|
|
2.2. Espainiako Audiencia Nacional delakoan bizi izandako sentipen garrantzitsu
|
bi
|
|
|
Eta azken punturaino pasa baino lehen galdera batzuk: epaia gure alde baldin bada, gu bostok libre uzten bagaituzte, zer erantzukizun izango dute elkarte
|
bi
hauek etorkizunean. Gure bidaia gastuak eta abar ordainduko al dizkigute?
|
|
|
Zorionez pixka bat beranduago eskuburdinak kendu eta eskuak aurrealdean ipintzen utzi zidaten. Eroso etorri nintzen 4 g.z.ekin, atzealdeko eserlekuan
|
biren artean
eserita. Elkarrizketa luzea egin genuen (4 ordukoa?) nire ondoan zetozen bi g.z.ek eta hirurok.
|
|
|
Eroso etorri nintzen 4 g.z.ekin, atzealdeko eserlekuan biren artean eserita. Elkarrizketa luzea egin genuen (4 ordukoa?) nire ondoan zetozen
|
bi
g.z.ek eta hirurok. Burua altxata baina estalita, bidea ikus ez nezan.
|
|
|
Manta bana hartu eta oheko 2 izkinatan jarri gintuzten: batzuetan
|
biak
eserita, besteetan bat zutik paretara begira eta bestea ohe gainean etzanda, e.a. Bera ezarrita ikusi eta neu zutunik egoteak enbidia pixka bat sortzen zuen nire baitan: zergatik bera bai eta ni ez?
|
|
|
Beti goian, ez gure ziegetan noski! Lo geunden Xabier eta
|
biok
ohe bakarraren gainean, bakoitza zati erdia edo hartuz (makur makur eginda, baina ondo). Ateko danbatekoak eragindako sustoa gainetik kendu ezinik eraman ninduten pasilo batzuetan barrena, gela hotz batera.
|
|
|
Gela batera pasa eta aulki batean eserarazi ninduten, g.z. batek ordenagailua eta inprimagailua prestatzen zituen bitartean. Geroxeago beste g.z. bat?
|
biak
gazteak: 30/ 35 urte ingurukoak?
|
|
|
|
Bi
egoera berri ezagutu nituen: 1/ batetik, ziegara etorri ziren bila, atea goxo goxo jo eta ireki, eta gora eraman ninduten betiko moduan (hitzik esateke, burumakur eta begiak itxita, nahi zuten lekuan utzi bitartean).
|
|
|
Oso tonu oneko elkarrizketa izan zen, begietara so eginez, normaltasunez egoera oso anormalean. Bera ere kristau izanik, gu
|
bion
zeregina pertsonei laguntzea zela bota zidan, bakoitzak bere erara: berak, adibidez, trafikoa zuzenduz, pateretako jendea bizirik jasoz e.a. Galdera bakarra egin nion:
|
|
|
–EUSKO GUDARIAK? jo zuen txistuz
|
bitan
eta kantuz behin).
|
|
|
Beranduago, 2006 urtean, fiskal berriak (Carballok) kasua artxibatzea eskatu zuen, gure kontrako froga sendorik ez zegoela argudiatuz. Del Olmo epaile instruktorea, guardia zibilak eta berriki aipatu
|
bi
elkarteak izan dira gure kontrako protagonismoa guztiz berenganatu dutenak.
|
|
|
2003 urteko urrian gertatu zen: orduan Del Olmo instrukzio epaileak sumarioa edo auzi nagusia
|
bitan
banatu zuen eta 2007.ean bultzada erabakigarria eman zion, 3 lagun gehiago inputatuz eta auzi hau epaiketa bidean jarriz.
|
|
|
senideen babesa eta bere neska lagunarena ere baitauzka. Jainkoak bedeinka ditzala
|
bi
lagun hauek!
|
|
|
Honelaxe dio Haritschelharrek (Euskera,, 690 or.. Selon la opinion assez commune à Barcus, cette poésie serait d. Etchahun. Madame Poussard (91 ans en 1959) petite fille de Jean Topet, le frère d. Etchahun, nous l, a affirmé et
|
bien
d, autres soutienent la même opinion. Cette chanson est désignée à Barcus sus le titre de. Arengaraiko primaren khantoria?.
|
|
|
bat. Aldizkarietako
|
bi
eredu interesgarrienak Gure Herria 1925, nº 11, Constantin medikuaren eredua, eta Gure Herria 1928, nº 2.
|
|
|
4. Sallaberrik, ordea, ez dio Etxahun zenik biltzailea, nahiz eta Etxahuni beste kantu
|
biren
(. Ofizialenak, eta. Belhaudiko bortian?
|
|
|
Hona hitz
|
bitan
gure frogabidearen argudioetako batzuk. Kanta Etxahunen garaikoa da; kantaren estiloak ere, apur bat zehatzago esanez, XVIII mendeko herri lirikakoa izateaz gainera badu Etxahunen bihotz oldarra.
|
|
|
Ahaire zahar huntan
|
bi
breset berririkalagrantziareki khantatü nahi tit.Bihotza libratürik phena orotarik, Desir nian maitia beitüt gogatürik.
|
|
|
Puntu honetan Chambrako eredua jatorrizko grafian jarriko dugu eta mami zein azalaren iruzkin laburra egingo dugu. Konparagai erabiliko ditugun gainerako
|
bi
ereduak Haritschelhar (hemendik aurrera Hts.) eta KKK liburukoak izango dira.
|
|
|
Ahayre cahar hountan
|
bi
breset beririqAlagrançiareky khantatu nahititbihoxa Libraturiq Phena orotariqDezir nian maitia beitut Gogaturiq
|
|
|
Lehen ahapaldi hau sarrerakoa dugu. . Ahaire zahar huntan
|
bi
breset berririk, hasiera klitxetu edo, ihartu?
|
|
|
Etxahunek badu beste sarrera bat antzekoa: ahaide delezius huntan
|
bi
berset tit khantatü. –Ahaire/ ahaide?
|
|
|
hitzak doinua adierazi nahi du.
|
Bi
berset/ bresetkhantatü egitura egina dugu, batez ere Etxahunen khantoreetan aukitzen duguna. Gurean bresetmetatesisduna agertzen da, besteetan berset.
|
|
|
Gure eredua desberdin da beste kontu batzuetan. Hona konparagai
|
bi
ereduak KKK: Muthilak ere goxo amoros direnoeta Hts Mutilak ere trende amoros direno.
|
|
|
5. Sallaberriren eredua oso osorik
|
bi
ahapaldi gehiago dituela
|
|
|
Salaberriren liburuan eten puntuek kantua luzeagoa dela adierazi nahi dute. Bestela esan, puntu suspentsiboak kantaren azkenean edo kantaren beste
|
bi
ahapaldiren artean, batez ere zentsura adierazteko dira, itxurak direnez11 Gure ustez, ordea,
|
|
|
Sallaberrik berak argitaratzeko prestatua zuen eskuidatzian
|
bi
ahapaldi berri datoz, gure atal honetan 8 eta 9 zenbakiak eman dizkiogunak. Bi ahapaldi hauek ez ditugu inongo lekutan ikusi argitaraturik.
|
|
|
Sallaberrik berak argitaratzeko prestatua zuen eskuidatzian bi ahapaldi berri datoz, gure atal honetan 8 eta 9 zenbakiak eman dizkiogunak.
|
Bi
ahapaldi hauek ez ditugu inongo lekutan ikusi argitaraturik. Gaurko begietatik ikusirik zentsura jartze hori ulergaitz egiten zaigu.
|
|
|
Gaurko begietatik ikusirik zentsura jartze hori ulergaitz egiten zaigu. Zergatik dira
|
bi
ahapaldiok zentsuragarri. Behin ahapaldi ezkutatuak ezagutu ondoren zail egiten zaigu ulertzea.
|
|
|
Behin ahapaldi ezkutatuak ezagutu ondoren zail egiten zaigu ulertzea. Herri metafora bidezko
|
bi
ahapaldi dira eskuidatzian datozenak. Bestela esan, amodio baten frutua den umea aipatzen dute metafora bidez. Bi ahapaldi hauek duten tonua kontuan harturik, ez ote da froga handiago bat khantorea Etxahunena dela baieztatzeko?
|
|
|
Herri metafora bidezko bi ahapaldi dira eskuidatzian datozenak. Bestela esan, amodio baten frutua den umea aipatzen dute metafora bidez.
|
Bi
ahapaldi hauek duten tonua kontuan harturik, ez ote da froga handiago bat khantorea Etxahunena dela baieztatzeko. Guk halaxe uste dugu.
|
|
|
Ahaire zahar huntan
|
bi
berset berririkAlagrantziareki khantatü nahi tit; Bihotza libratürik phena orotarik, Desir nian maitia beitüt gogatürik.
|
|
|
14. Ez dago oso garbi hasierako ümi delakoa, hots, lehen u? horren gainean
|
bi
puntuak jarri dituela, gaineko lerroko, g, kontsonantearen beheak ez baitu uzten argi?
|
|
|
–Zaldi churi bat badit zure zerbütchüko, Zük plazer düzünian
|
biak
juaiteko.Etchekuer errezü dolorez adio, Ützüliren etzira mentüraz haboro.
|
|
|
Kantuko gainerako ahapaldi guzti guztiak Sallaberriren liburuan bezalaxe daude transkribaturik. Bosgarren ahapaldian, ostera, eskuidatzian aukera
|
bi
ematen ditu: Gure Jinko Jaonak badu pietate/ Zelüko Jinko Jaonak badü pietate.
|
|
|
|
Bi
ahapaldi berriek zer esan nahi ote dute. Egin dezagun ulertze saiakera bat.
|
|
|
Eman dezagun, kasurako, Aita Donostiak bildu eta argitara zuen. Urso xuri? (GH, 1928, VIII, 6) kantuko azken
|
bi
ahapaldiak:
|
|
|
Ahapaldi
|
bi
hauetako lehenean artzain bat galdu duen arkazte edo antxuaren gainean doloretan dagoela dio. Artzain hori, bortü goretakoa?
|
|
|
Goragoko puntuan jarri digutun
|
bi
ahapaldiez gainera, badago besterik ere eskuidatzian. Marginalia bezala, letra txikiago batez goragoko puntuan jarritako ahapaldiez gainera, beste ahapaldi batzuk ere agertzen dira.
|
|
|
Ez litzateke, galdürik?
|
bi
aldiz errepikatuko. Etxahunen obran agertzen den ideia berriro dator hemen, ni bezain tristerik ez dago munduan?.
|
|
|
Laugarren ahapaldiak ez du zerikusi handirik Hts 14 ahapaldiarekin. Zentzuaren aldetik
|
bietan
agertzen da zaldia. Eta zaldiak bere bizkarrean pertsonaia hartu eta urrundu egingo du zoritxarraren gertalekutik.
|
|
|
Nik behintzat behin baino gehiagotan galdetu diot neure buruari zein ote zen alderdi ezkutatua, zein ote zen ilargiaren alde iluna eta estaria? Salaberriren beraren paperetatik
|
bi
ahapaldi berri eta beste lauren aldaerak ekarri ditugu hona. Gure asmo nagusia testuak fidel eskaintzea izan da, gerora era bateko edo besteko ikerketa saio eta lanak egin ahal izateko.
|
|
|
Pasa den martxoaren 5ean ekitaldi akademiko ludiko berezia ospatu zen Euskal Herriko Unibertsitatearen Leioako campusean, 1979 ikasturtean Zientzia Fakultatean abiaturiko euskarazko irakaskuntza ofizialaren hogeita hamar urteak ospatzeko, jai giro ederrean. Jaialdia
|
bi
ataletan banaturik egon zen: lehenik, giro ludikoan, zuhaitzak landatu ziren bertako Arboretumean, eta ondoren, giro serioagoan, ekitaldi akademiko ofiziala egin zen Areto Nagusian.
|
|
|
Iparragirre ezagunaz gain, Argentinan bertan bizi eta hil zen Pello Mari Otaño bertsolari zizurkildarra. Aurtengo maiatzaren zazpian beteko dira ehun urte Argentinan hil zela, eta gure ospakizuna eta
|
bi
hilabetera hain zuzen ere ospatuko dute Zizurkilen bere heriotzaren mendeurrena. Otañok bere jaioterriko haritza eta bizilekuko onbua hartu zituen gaitzat. Amerikako panpetan?
|
|
|
Baina, egiaz, ezin daiteke turismo gogoz ibili. Diranak dirala bidaldiko orduak eta galdutako gauak, hara heltzean, prest eta zoli egon behar da eta euren programa trinkoa bete, gelditu barik, batzarrak, ospakizunak, alkarrizketak, erabagiak, batetik bestera, hilabete,
|
bi
nahiz hiru jarraian. Holan be, osasunak lagundu ezkero, bizikizun pozgarria eta atsegina da:
|
|
|
Rosario, Jose Bizente, Jose Mari eta Arantxa. Lanean berrogeita
|
bi
urte eman eta gero, 1981ean jubilatu zen Arrasate herriaren omena samurkiro jasorik. Handik gutxira, Basarri handiak honela agurtzen zuen kalezain bertsolaria Donostiako egunkari bateko bere bordatxotik:
|
|
|
Berrogei ta
|
bi
urte egi, ikArrasateko kalezai, atsedentzeko, Joxe Manuel, badala uste det garai.Lan eta kezkak utzi dituzu, bizi zaite orain lasai, zu guztiz ondo portatu zera, eta herria ere bai.
|
|
|
Aldizkari honetako irakurle bertsozaleak ondo dakienez, iaz, urte hasierarekin batera utzi gintuen Aita Antonio Zavala bertso biltzaile eta kultur ekintzaile nekaezinak. Urtarrilak
|
bi
zeuzkalarik, Xabierreko kanpaien hots metalikoak neguko hotza ere dardarazi zuen, bertakotuta zegoen tolosarraren heriotza adieraztean.
|
|
|
Izor daitezen ta egia adi, bide ene harrabots.Tobera, gaueta, turuta, zingarrots eta galarrotsNori kanta behar gau honetan pasa dezaten lots. Hiri alua! Barka gaixuei, egurra gaiztoei, txotx! Maltzur eta faltsuei kantua eta
|
bi
sos.
|
|
|
Eta atzetik gabatxo eta gallego orok gaiztoki:« Me non, le Pays Basque n, est pas avec lui? »Eta gainera« Il n, a pas la mayori»8« Ke si, el pueblo vasco quiere l, autonomi?. Onbre, bizi gara en demokrazi... Y Navarra nunca dira ke si.?. Ostia euskaldunek darraite gorri eta xuri.... Puten, Jainkotzat hartu dute errege Louis?. Nomejodas9, idolotzat
|
Bi
gol, Juan Karl eta Xofi!?
|
|
|
Liburu honen luze zabalean eta proposaturiko tesia bultzatzeko asmoz, aliziaizenez bataiatu duen hizkuntza paraleloa asmatu du. Telebistan ere, urrats zenbait eman ditu, Maite Barnetxe hil zenean, Xabier beste
|
bi
lagunekin batera, France 3 telebistarako. Hemendik, eta. Gure egunak?
|
|
|
Badaude
|
bi
hitz Lapurdiko baztandar honen izate eta nortasuna laburbiltzeko: euskalduna eta artista.
|
|
|
Bost urte zituelarik, ama haurdun gelditu zen hirugarren aldiz. Baina patu txarrak eraman zituen, bai bera, eta bai barruan zeramatzan
|
bi
neskatilak, bi urte lehenago hildako beste neskatilaren herio bideari jarraiki. Heriotza hauek izugarri kolpatu zuten Xabier eta eragin handia izan dute bai bere izakeran eta baita bere bizimoduan ere.
|
|
|
Bost urte zituelarik, ama haurdun gelditu zen hirugarren aldiz. Baina patu txarrak eraman zituen, bai bera, eta bai barruan zeramatzan bi neskatilak,
|
bi
urte lehenago hildako beste neskatilaren herio bideari jarraiki. Heriotza hauek izugarri kolpatu zuten Xabier eta eragin handia izan dute bai bere izakeran eta baita bere bizimoduan ere.
|
|
|
Ibilaldi pertsonal berezi honek errotik markatu zuen gizona. Alde batetik, betidanik izan da mugaren
|
bi
aldeetan, naturaltasun osoz, bizi izan den euskalduna. Iparraldean Iparraldekoa izan da eta Hegoaldean Hegoaldekoa.
|
|
|
Horietako asko Maiatz en eta Hatsaren Poesia n kaleratu ditu. 2007an, lehen aipatu dudan Oroitzirriakliburu zirraragarria kaleratu zuen Maiatz en eskutik, eta 2008an
|
bi
liburu eman zituen argitara: Hiriaargitaletxearenbidez kaleratutakoBizil eta oldar olerki liburu autobiografikoa eta Elkar en bidez plazaratu zuen Izotzetik izaneraizeneko erdi saiakera erdi eleberri estetiko esperimentala.
|
|
|
Euretariko hamasei gipuzkoarrak ziren: Alkain, Basarri, Erauskin, Etxeberria, kortatxo, Lexo, Lujanbio, Mintegi, Nekezabal, Sorozabal, Telleritxiki, Txapel, Txirrita, k. Zabaleta, J. Zabaleta, eta Zepai;
|
bi
ipartarrak: Larralde eta Matxin; eta, gainontzekoak, beste bi, bizkaitarrak:
|
|
|
Alkain, Basarri, Erauskin, Etxeberria, kortatxo, Lexo, Lujanbio, Mintegi, Nekezabal, Sorozabal, Telleritxiki, Txapel, Txirrita, k. Zabaleta, J. Zabaleta, eta Zepai; bi ipartarrak: Larralde eta Matxin; eta, gainontzekoak, beste
|
bi
, bizkaitarrak: Abarrategi eta Uriarte.
|
|
|
–Aien esakera zorrotz eta barregarriak! Aien alkarri ziri sartzeak!? 17 Hamahiruna bertso kantatu ostean, txapelketa eguerdiko ordu
|
bietan
amaitu zen. Hiru orduko lehia biziak asetuta utzi zituen Poxpolin antzokira hurbildutako euskaltzaleak.
|
|
|
Jeneralean, papel saltzen zebiltzanak, geienak eztarri onekoak izaten ziran; bestela ez baitu balio. (...) Besoak,
|
biak
motzak zituan bizkaitar onek; esku muturretik moztuak. Jaten ez nuan beiñere ikusi; ez dakit nola manejatzen zan; ba, a dirua ederki kontatzen zuan.
|
|
|
Arrobi batean lan egiten zuan. Bañan, egun batez, desgaraiean lertu zan tiro batek
|
bi
eskuak kendu zizkion. Geroztik, bizi-modua nolabait ere ateratzearren, bertso-paper saltzeari ekin zion, erriz erri Euskalerri guzian barrena ibilliaz.
|
|
|
Besamotzak amarna xentimo saltzen zituan paperak. Noizean bein,
|
biak
alkarrekin saiatzen ziran bertso-paper saltzen, eliz atarietan, plazetan eta olakoetan, kantari asita? 32.
|
|
|
Bertsolariya35aldizkarira jotzen badugu, urduliztarraren bertso sorta
|
bi
aurkituko ditugu: –Oraingo neskatxari?
|
|
|
–Oraingo neskatxari? (Abarrategi' k jarriyak) 36eta. Neskatxa ederra nago ta...? (Abarrategi' k jarriyak) 37 Bertsolariyaaldizkariekin egin zen bilduma liburuaren aurkibidean hirugarren sorta bat agertzen da Abarrategi sinadurarekin(. Praixku artzaya abeslari?), baina aipatutako
|
bietan
ez bezala, ez da Mancoezizena agertzen; bai, ostera, Soraluze' tik ailea.
|
|
|
Bertsolariyaaldizkariko bertsopaper
|
bietan
neskatxak dira protagonista, eta gaia tratatzean nahiko ikuspuntu klasikoa darabil Abarrategik. Gipuzkeraz daude idatzita, oso hizkuntza herrikoian.
|
|
|
Lehenengo sortak 15 kopla (7/ 6a/ 10/ 6a) ditu; bigarren sortan, aldiz, bederatzi puntuko 12 bertso darabiltza, eta zehatzago idatzita daude. Kasu
|
bietan
, amaieretan erosle posibleari zuzentzen zaio, erosteko gonbitea luzaturik: lehenengoan:
|
|
|
Bera izan da ohore hori lortu duen lehenengo andrazkoa. Barakaldotik Donostiara egingo dugu jauzi, txapelketa nagusiak diamantezko ezteiak ospatzen dituen honetan, eta txapelketaren inguruko zertzelada batzuk eman eta gero, bertan egon ziren bizkaitar bertsolari
|
biengana
joko dugu, gorazarre txiki bat egiteko asmoz.
|
|
|
–Mesede egitearren, [bertsopaperak] Besamotzabertso saltzalleari ere ematen omen zizkion, bai, an bere izenik gabe eta arenean edo argitaratzeko eman ere? 43 Izan ere, badago nolabaiteko paralelismoa Erauskin eta Abarrategiren artean: bitzuek hiruna bertsopaper opetsi zizkioten P. Uzkuduni; eta, izenburuei bagagozkie, bitxia da ikustea Erauskinen sorta batek eta Abarrategiren sorta
|
bik
ia ia titulu bera daukatela44 Lankidetzaren bat egongo zen bien artean. Urduliztarraren bertso (paper) edota argibide berriak agertuz gero, agian, posible litzateke galderok erantzutea.
|
|
|
–Mesede egitearren, [bertsopaperak] Besamotzabertso saltzalleari ere ematen omen zizkion, bai, an bere izenik gabe eta arenean edo argitaratzeko eman ere? 43 Izan ere, badago nolabaiteko paralelismoa Erauskin eta Abarrategiren artean: bitzuek hiruna bertsopaper opetsi zizkioten P. Uzkuduni; eta, izenburuei bagagozkie, bitxia da ikustea Erauskinen sorta batek eta Abarrategiren sorta bik ia ia titulu bera daukatela44 Lankidetzaren bat egongo zen
|
bien artean
–Urduliztarraren bertso (paper) edota argibide berriak agertuz gero, agian, posible litzateke galderok erantzutea.
|
|
|
–Esteban Uriarte Etxebarria Utarre?, in Askoren artean: Arratiako idazle aitzindarien antologia, Artea, 2005, 529 Liburu
|
biok
aportazio benetan interesgarriak dira Arratiako Parnasoaberatsa ezagutu ahal izateko.
|
|
|
–Uriarteren bat bateko bertsogintzatik, emoitza urria geratu jaku. Kepa Enbeita Urretxindorragaz askotan ibiltzen zela dinoe sasoiko lekukotzek, baina haren bat bateko bertsorik, guk dakigula, bat edo
|
bi
besterik ez jaku heldu? 54 Hurrengo lerroetan ahalegintxoa egingo dugu bertsolaria bere testuinguruan kokatzen eta, ahal den neurrian, haren bertso ibilbidea zehazten.
|
|
|
Lehenengo lekukotza Basilio Pujana() Zeanuriko bertsolariak damaigu: . Nik lenengoz entzun neutsien bertsolariek izan ziren Esteban Uriarte Dimakoa semez, ezkondu eta gero Bermeon bizi zana, eta kepa Enbeita, Zeanuriko plazan, agostuko Andra Mari jaietan 1927an edo holan uste dot? 55 Urretxindor
|
biek
–Muxikakoak eta Bermeokoak? 56eginiko saioa gogoangarria izan zen Pujanarentzat, eta beren beregi goraipatzen du Utarre: –Uriarte bera bertsolari ona zan?.
|
|
|
–Aguazilak pregoia jo eban tanborreruagaz: Arratsaldeko lauretan egongo dira bertsolariak, Esteban Uriarte eta Faustino Etxebarria,
|
biak
erri onetako semeak. Bata zarra eta bestea gaztea, Esteban orain Bermeon bizi da
|
|
|
Gazte estimatzen dotzure etorrera,
|
biok
erri batekota biok batera.Poztu egin nazelanoia esatera, ta nik dodan indarrazuri emotera.
|
|
|
Gazte estimatzen dotzure etorrera, biok erri batekota
|
biok
batera.Poztu egin nazelanoia esatera, ta nik dodan indarrazuri emotera.
|