|
2013
|
|
|
Baina oroitu behar dugu beti ez dela horrela izan.
|
Bi
Gerla Handiek eta ondorengo frantses politika zentralistak kalte handia egin zieten euskarari eta euskal kulturari. Iparraldeko euskaldun ainitzek euskaldun izatearen harrotasuna edota kontzientzia bera galdu zituzten.
|
|
2015
|
|
|
Hamaikagarrenean Pariseko Irratian fede katolikoaz predikuak ematen zituenekoa. Hamahirugarrenean
|
bi
gerla handien arteko denboraldiaz, hamalaugarrenean Hego Amerikako lanetan jesuita moduan egindako ibilerak, hamabosgarrenean Argentinako Panpan artzain zuberotarrekin topatu zenekoa. Jelkaldi honetan igo ziren ohiko artzainak, astoa eta artaldea oholtzara eta kantu ederra abestu zuten.
|
|
|
XX. mendean nazionalismoak bide desberdinak hartu ditu, haatik, Ipar eta Hego Euskal Herrian. Hemen," aberri ttipia" (Euskal Herria) urtu da" aberri handian" (Frantzia), bereziki
|
bi
gerla handien eraginez, jendea sendi daitekela memento berean euskaldun eta frantses. Hegoaldean, aldiz, gerla zibilak eta diktadurak bereziki indartu baizik ez dute euskal nazionalismoa eta, nola ez, 1979ko autonomia estatutuak han edo euskaldun edo espainol sendi dela jendea, bainan biak betan ez edo hain guti.
|
|
2016
|
|
|
Eta publikoa oso ongi ezagutzen du, publikoarekin komunikazio goxoa nahi du, ez ditu ikusleak bortxatu nahi, ez ditu mindu nahi, hain zuzen historia hurbila ezagutzen baitu. Ezagutzen du aberri handi eta aberri txikiaren kontzeptua, badaki bertako jendeek, euskaldunek,
|
bi
gerla handitan parte hartu dutela, eta hori oso oroitzapen bizia da jendearen gogoan. Baina garaiko arazoak, gazteen eskakizuna ez ditu baztertu nahi, eta zeharbidea hartzen du horren egiteko.
|
|
|
Santibateak eta Libertimendua ohiko inautea izan da Nafarroa Beherea osoan, nahiz eta herri eta eskualdeetan modu eta itxura ezberdinak ukan dituen.
|
Bi
gerla handiek inautearen etena ekarri zuten eta denboraldi luzea iragan behar izan da usadio zahar hauek berpiztu ahal izateko.
|
|
2017
|
|
|
Munduko
|
bi
gerla handietan, aljeriar frankok parte hartuko dute Frantziaren aldeko guduketan. Lehenaren ondotik, zerbitzu eginak oroitaraziz, Abd El Kaderen arrasemeetarik den Khaled emir kapitainak indigenentzat berdintasuna eskatzen dio Frantziako gobernuari:
|
|
2018
|
|
|
Europako gerlen karietara, euskaldun asko ihes ibili dira mugaren alde batetik bestera: Hegoaldekoak honuntz bi karlistadetan, 1936, 150.000 euskaldun aterpetu ziren Frantzian gaindi, eta berrikiago ETAren borroka denboran gazteak ehunka, beharbada zenbait mila ere; Iparraldeko mutil gazte asko haruntz munduko
|
bi
gerla handietan, lehenean ehunka soldaduzkari bizkarra emanez, bigarrenean milaka hortik Ipar Afrikara soldadu joaiteko.
|
|
|
" Andere Serora Hiriburun" pastoralak Hiriburuk bizi izan duen 800 urteko historia aurkeztuko dauku, Erdi Arotik XX. mendeko
|
bi
gerla handien erditsura artekoa. Bi lagun dira idazketari lotu, biak buru ezagunak, Patxi Iriart bertsularia, herriko semea, eta Guillaume Irigoyen kazetari, kantari eta antzerkilaria.
|
|
|
Miñabaita etxalde ttikitxo bat da, hiru, lau soro ta pentzez inguratua. Duela kasik mende bat,
|
bi
gerla handien artean, hor hartu zuten kabia ezkondu berri ziren Maijane eta Koxe Cruz ek. Etxalde ttiki horretan sortuko ta haziko dira sei anai arreba.
|
|
2019
|
|
|
Davantek, ez zuen hasiera batean, proposamen hura onartu, sobera gai zabala eta hitsa iruditu baitzitzaion, baina gero, Baionan sortutako René Cassin bakezaleaz gogoratu, sohütarrei aurkeztu eta horiek onartzean, idazteari ekin zion. René Cassin pertsonaia egokia ikusten zuen Davantek,
|
bi
gerla handietan ibilia izan baitzen eta beti mezu bakezalea defendatu zuelako.
|
|
|
Hauxe da Davantek pastoral süjeta izateko hautatu zuen pertsonaia,
|
bi
gerla handiak ezagutu eta beti bakearen alde egin zuen baionarra.
|
|
|
Baina oroitu behar dugu beti ez dela horrela izan.
|
Bi
Gerla Handiek eta ondorengo frantses politika zentralistak kalte handia egin zieten euskarari eta euskal kulturari. Iparraldeko euskaldun ainitzek euskaldun izatearen harrotasuna edota kontzientzia bera galdu zituzten.
|
|
2022
|
|
|
Lehenengo eta behin, begi bistakoa da Pierre Lotiren Ramuntcho horrek eskola egin zuela Euskal Herrian frantsesez aritzen ziren idazleen artean. Jon Casenavek zehaztu duenez, eleberri erregionalistetan roman basque delako subgeneroa guztiz modan egon da
|
bi
gerla handien arteko urteetan, eta hamabost bat titulu zenbatu ditu epigrafe horretan sailka litezkeenak, Ramuntcho ren ildotik. Multzo horretakoak dirateke:
|
|
|
Munduko
|
bi
gerla handietan, aljeriar frankok parte hartuko dute Frantziaren aldeko guduketan. Lehenaren ondotik, zerbitzu eginak oroitaraziz, Abdelkaderen arrasemeetarik den Khaled emir kapitainak indigenentzat berdintasuna eskatzen dio Frantziako gobernuari:
|
|
|
Mende bat arte, Frantziako estatuak Aljerian
|
bi
gerla handi egin ditu hango indigena gehienen aurka: lehena konkistakoa(), azkena aljeriar iraultzakoa().
|
|
2023
|
|
|
Ene aldetik, eta ez bide naiz bakarra, gaurko
|
bi
gerla handi dira kezkatzen nautenak: Ukrainakoa eta Palestinakoa.
|