|
2000
|
|
|
Baina badugu erreferentzi bat etekin horiek oso altuak izango direla aurreikusteko. BBK k, joan den urrian aitortu
|
zuenez
, telekomunikazioen negozioan 20.000 milioi pezeta inguru zituen inbertiturik (Euskaltel, Airtel, Retevision...). Airtelen duen% 4,76ko partaidetza, gaur egun, 190.000 milioi pezetatan balioztaturik baldin badago, pentsa genezake, bere akzioak saltzea erabakitzen badu, horrek eragingo lituzkeen etekinak izugarriak izango liratekeela akziodunentzat, baina oraingoz ez du horrelakorik erabaki.
|
|
|
Gerrak eragina izan zuen, baina joera ez zen aldatu. Muga aldatu zen, baina Veneziako enbaxadoreak jaso
|
zuenez
, nafarrek argi zuten ez zirela espainolak, beharbada XIX. mendea arte. Batetik independentziaren galera hor dago, baina bertzetik gerra amaitu eta 1523tik berreskurapen handia eman zen, lehenagotik hasia zena.
|
|
|
Sagarrak sagastietik erdi garbiak etorri ziren. Hotz egiten
|
zuenez
, ernamuinak eta legami basatiak ez ziren ugaldu.
|
|
|
Esan beharra dago zentral nuklear horietan partaidetza garrantzitsua duela Iñigo de Oriolek zuzentzen duen Iberdrola euskal enpresak. Baina, Espainiako Gobernuko Lehendakaritzarako hautagai den Joaquin Almuniak orain dela bi hilabete adierazi
|
zuenez
, bera Moncloara iritsiko balitz, zentral horiek, pixkanaka, 2015 urterako ixteko prest legoke. Horrek itxaropenari leiho bat zabaltzen dio energia nuklearra baztertu eta energia berriztagarriaren alde egin nahi dutenentzat.
|
|
|
Bidaia honek, nolabait, arrazoi eman die AFMren barruan Asiako krisia gainditzen hasia zela defendatzen zutenei. 1999ko abuztuan, dagoeneko, AFMko zuzendari nagusi Alberto Ortuetak euskal egunkari batean esan
|
zuenez
, sektorearen krisiaren gainditzea nabarmentzen hasia zen Txinan eta aurki kontinente osoan ere horren zantzuak agerian geratuko omen ziren.
|
|
|
Lan oparoa egin
|
zuenez
, ilustrazioak ere baditu. Hala ere, ikerketa bat egin litzateke gehiago jakiteko, gizon bakar batek ezin baitio hainbeste enkarguri aurre egin.
|
|
|
Urtarrilean Donostian egin ziren energi eraginkortasunaren inguruko jardunaldi batzuetan, domotikan diharduen Dinitel enpresako Ikerketa eta Garapen arloko zuzendari teknikoak, Natividad Garciak, esan
|
zuenez
, etxe bateko aparailu guztiak automatizatzeko, 250.000 eta 500.000 pezeta (10.000 eta 20.000 libera). bitartean behar dira. Dena den, inbertsio horrek etekinak ematen ditu, sistema domotikoak energi kontsumoa optimizatzen baitu, %40 inguru adituen arabera.
|
|
|
Horretarako Golkoko gerran satelite bidezko misilen jarraipena egiteko erabili zen teknikaren oso antzekoa erabiltzen du. Castanera doktoreak esan
|
zuenez
, sistema honekin kornearen kurbatura zuzendu eta ikusmenaren akats bat konpontzeko asmoz kornearen gainera egiten diren ebaki saioak," perfektuak" omen dira, nahiz eta begia bere kasa mugitu, radar sistema berriari esker, betiere operatu beharreko zonara apuntatzen baita.
|
|
|
Lehen ministroaren ekimen hau presidentziarako bozei begira eramandako estrategiaren barnean kokatu behar da. Orain, beharrezko segurtamenik hartu ez
|
zuenez
, ekimena bere aurka itzultzen ari da. Beraz, metodoari dagokionean ez naiz ados Lionel Jospinekin.
|
|
|
Aldizkari batek erri iritzi hori eztenkatu, esnatu eta landu behar du. Iritzi zuzenen azia erein behar du" eta horretarako" irakurleekin artu eman aundikoa" izan behar
|
zuenez
," sarri jaso behar lituzke irakurleen iritzi, eskutitz, idazki eta eskabideak. Ea danon artean egiten dugun Z. A. Bizi, gaurko, ireki, esnatzaille eta euskalduna".
|
|
|
Hala ere, arazo gehiago baziren munduan, Aita Saindua zeharo kezkatua egoteko modukoak," Indarkeria" letra larriz idatzia zeukan editorialak ohartarazten
|
zuenez
. " Arro dago itsasoa", jakinarazten zuen editorialgileak, jarraian bere metaforaren nondik norakoa adierazteko:
|
|
|
Sarrionandiak irakurle arrakastarik handiena arlo honetan izan du, bereziki narraziogintzan, eta Izuen gordelekuetan barrena ren hitzaurrean aitortua
|
zuenez
, hauxe da bere burua erosoenik sumatzen zuen literatur generoa. Zalantzarik gabe ipuingintzaren arloan arrakasta ezagutu du egileak, kritikaren nahiz irakurleen onespenaz.
|
|
|
Liburuaren aurkezpenean gasteiztarrak adierazi
|
zuenez
, honako asmoa ere bazuen liburua idaztean:
|
|
|
Elkarrizketa batean aipatu
|
zuenez
," ideiak adierazi baino, sugeritzen saiatu da, giroak sortzen" (Goikoetxea, Joxi: Argia 1372) Honela mintzatu zen idazlea:
|
|
|
Egileak berak aitortu
|
zuenez
, eleberri honek tetralogia baten hasiera izateko asmoa du.
|
|
|
hots, Julenek zalantza eta barne gatazka ugari ditu. Egileak berak azpimarratu
|
zuenez
," Editoreak berak, bere militantzia ez du oso garbi ikusten, baina halaber, ikusten du egoerak horretara bultzatzen duela, ezin duela beste jarrerarik hartu. Liburuan, zuri eta beltzen arteko gerra izan beharrean, gris asko dago.
|
|
|
Bi eleberri hauetan antolaketa eta idaztankera bertsua darabil. Izan ere, bi eleberriak jazz eta blues musikaren erritmoak gogoan izanik sortu dira; eta jazz musikaren sorreran blues musikak garrantzi handia izan
|
zuenez
, bi eleberrien arteko antzekotasunak ugariak dira.
|
|
|
Fernando Barrena Txalapartako arduradunak liburuaren aurkezpenean esan
|
zuenez
, belaunaldi baten islada da liburua, orain 40 urte inguru dituen belaunaldiarena, hain justu. Autobiografikotik asko ei duen nobela hau, komentua, sexu grina, militantzia abertzalea, erbestea eta ekintza armatuaren inguruan hezurmamitua izan da, eta egileak, polemikoa izan daitekeela aurreratu zuen.
|
|
|
Egileak berak aitortu
|
zuenez
, Dashiell Hammett, Raymond Chandler eta garaiko beste hainbat idazleren lanak irakurri izan ditu. Gainera, haien idazkerara hurbiltzen saiatu dela ere adierazi zuen, elkarrizketak ironiaz jantzi eta kaleko hizkera zainduz.
|
|
|
zuen lehen oinarritzat. Gaiok berak esaten
|
zuenez
,. Zuzenbidea, legez eta usadioz hornituriko herri guztietan, alde batetik berena delarik, aldiz gizaki ororena da. Horregatik, herri bakoitzean beretzat emana, propioa da, eta zuzenbide zibila deritza, hiriaren zuzenbidea balitz bezala.
|
|
|
–Pluralismoa? aldarrikatzen dutenen alderdikoa den Bizkaiko emakume batek esan
|
zuenez
, euskara ikastea zaila omen da eta gainera ez omen da hizkuntza erabilgarria(, el euskera, es difícil de aprender y de muy poca utilidad práctica?, bere hitzetan). Ez da konturatzen edo ezin da konturatu, euskaldunok Frantzia eta Espainiaren arteko muga igarotzeaz bat, anaikiro agertzen garela euskarari esker.
|
|
|
Egia da Nafarroako erresuman, Lingua Navarrorum aipatua gorabehera, bertako administrazioko erabileran, hizkuntza ofizial gisa, latina, okzitanoa eta nafar erromantzea izan zirela nagusi. Florencio Idoatek, bi funtzionariok 1415 urtean elkarri euskaraz egiten zioten gutunetariko bat azaltzean erakusten
|
zuenez
, gogozkoa eta ziurrenik ulerterrazagoa zitzaielako. Ikus,. Una carta del siglo XV en vascuence?, Fontes Linguae Vasconum studia et documenta, 2 zenbakia (1969), 287 orrialdeak.
|
|
|
Han agertzen dituen salakuntzak, Araban gertatzen zenari buruz, oso larriak dira. Liburuaren hirugarren kapituluko 16 orrialdeetan agertzen
|
zuenez
, berri onaren ordez berri txarrak dira. Hor salatzen duen garai hartako pedagogia bihurria, bere muinean antipedagogia zen.
|
|
|
...filosofiakohiruurteeginbehar ziren, teologiaeskolastikokobestehiruetateologiamoral etazuzenbidekanonikoko167 bestehiru.Iganderoarratsaldekootoitzaldianorduerdikohitzaldiaegin beharzuen, kristau doktrinaherriarialdarrikatuz.Gainera, bestefestaburu batzuetanerepredikatubeharzuen, esaterako, S.Elias, KarmengoAma, S.Jose, Santa TeresaetaS.JoanGurutzekoaren168 jaietan.Baina, TrentokoKontzilioakagintzen
|
zuenez
, ezinzezakeeninorksermoirik eginapezpikuarenbaimenikgabe.
|
|
|
1985ean, Euskadi Irratiak, irrati autonomo publikoak? Ipar Euskal Herrian berriemailerik ez
|
zuenez
, GureIrratiari. Baionako euskal irrati soziatiboari, bere zerbitzuak galdetu zizkion.Korrespondentzia honek Gure Irratiari aukera eman zion finantza mailako laguntzaizateko euskal irrati publiko baten partez, ofizialak ez ziren lan batzuen ordainetan.1988an, bi irratien arteko lankidetza hitzarmena izenpetu zen, Gure Irratiaren zerbitzuak ofizialtzeko.
|
|
|
Analisiak adierazi
|
zuenez
, herrialde eta estatuko estereotipoen antolakuntza printzipioak desberdinak ziren hiru identifikazio estrategia desberdinetako taldeentzat. Asimilazio taldeak sorturiko klusterraren estereotipoak hiru dimentsiotanantolatu ziren:
|
|
|
Hizkuntza askapenaren profeta Henrik Wegeland izan zen(). Berakesan ohi
|
zuenez
,. Norvegiak ez dauka zertan izan Danimarkaren kultur kolonia?.
|
|
|
Baina, begirada arretatsuago batek erakutsi
|
zuenez
, aldeak ez zirenhainbestekoak, eta ereduak maisu handien lana egiteko modu pertsonalak zirengehienbat.
|
|
|
Bera, euskaldun berria izanik, ez zen soilik euskaldun osoa (orduko hartan gurelehen ardura zen, totela izan gabe, esaldi osoa amaitu ahal izatea eta, Sabin Egileorgure irakasleak, mila esker, Sabin!? esaten
|
zuenez
, autobusa heldu aurretik, autobusanoiz helduko zen geralekuan zegoenari tirada batez galdetu ahal izatea); izanik, berriz diot, gramatikaria ere bazen, hainbat linguistika libururen egilea, eta gainera, idazlea, nobelagilea alegia! Hura bai zen norberarentzako aurkikuntzahandia!
|
|
|
Horretaz jabetuta, jende gutxitxo ikusten zuen Jose Luisek gure artean, aldizkariaren lehen zenbakian salatzen
|
zuenez
: –... oso kontzientzia urria dago gureartean euskararen erabilpena ezinezko egiten duten baldintzei buruz.
|
|
|
21). Errotikoaldakuntza orokor baten ametsa
|
zuenez
, pentsa daiteke hizkuntz arloa ere berarenpolitikagintzarako eremua izan zitekeela. Ez zen izango hori hizkuntzen arloarihelduko zion lehenengo Iraultza, halakorik aski aldiz gertatu baita.
|
|
|
Giuseppe Richari k Madrilen 1.984ean simposium batean argiro azaldu
|
zuenez
, irrati emandegi publikoen kinka larria ez da zergati ekonomikoengatik bakarrik sortu; horrez gain, beste zergati bat gehiago egon da: gero eta fragmentatuagoa den entzuleriaren interesei ez egokitzea, alegia.
|
|
|
Zerbitzu honetan publizitaterik ez dago, eta Estatu Batuetako herrialdeei buruzko informazioa ere emititzen dute. David Dary k (1970) aipatu
|
zuenez
, egunero 70 albiste (hauetariko erdiak erreportaiak) igortzen zituen AP Radio k eta albiste bakoitzaren batez besteko iraupena 45 segundokoa zen; gaur egun ere lanean dirau AP agentziaren zerbitzu honek.
|
|
|
Gotañe tik Maulera pasatu zituzten estudioak 1986an eta 1994an 3 irratilari, objektore bat eta CES bat ari ziren lanean bertan. Bestalde, entzule kopurua neurtzeko egindako zundaketa batek erakutsi
|
zuenez
, 16.000 bizilagun zuberotarretatik 6.000 gutxi gorabehera irrati honen entzule ziren (Muguruza, 1988). Siadeco euskal enpresak 1991 urtean egin zuen ikerketa soziologinguistiko baten arabera, Ipar Euskal Herrian entzuten diren irratien gaineko datuei dagokienez, honako emaitzak atera ziren (Herria, 1991):
|
|
|
Ordura arte, bi energia hauek independenteak zirelako ustea zegoen. Liburu horretan James C. Maxwell fisikari eskoziarrak erakutsi
|
zuenez
, periodikoki edo aldiro norantzaz aldatzen den korronte elektrikoa gai da espazioan zehar uhin modura transladatzen diren eremu elektrikoa eta eremu magnetikoa sortzeko.
|
|
|
Animalia eta landareen hezketa edo domestikazioak aurrera egin ahala, gizakia ingurunea eraldatzen hasi zen; basoak erre zituen abereentzat larreak irabazteko, lurrak landu zituen eta ehiza, zeharo baztertu ez bazuen ere, bigarren mailara pasatu zen. Gainera, domestikazioak janaria izatea ziurtatzen
|
zuenez
, herrigune antolatuak eratzeko egitura ekonomikoa eskaini zion Neolitoko gizarteari.
|
|
|
Kontinenteko sedimenturik iristen ez zen lekuetako baldintzak, koralak hazteko ziren (ur bero, azal eta gardenak), eta arrezifeen hazkuntza sekulakoa izan zen (1.500 m ko geruza osatzeraino). Hala ere, hegoalderagoko deltak apurka apurka aurrera egin
|
zuenez
, azkenean arrezifeak horren azpian lurperatuta geratu ziren.
|
|
|
1 Beltzak aspaldi adierazi
|
zuenez
, badirudi Ipar Euskal Herriak ez duela historiarik izan (LOPEZ ADAN, E. (1979): –Ipar Euskal Herria:
|
|
|
ez zen izan. Eiderrek nahi zituen mutil guztiak lor zitzakeen, eta baita neskak ere bere egunerokoan ondo erakutsi
|
zuenez
. Bitakora deitzen zion, pija halakoak.
|
|
|
Eta ene izotz hartarik amari beha paratu nintzen. Eta amak, marmolaren urruntasunetik, ohi zuen hoztasunez, kantitu ere gabe, gisa honetan ihardetsi zion aitari, berorika, jendaurrean ohi
|
zuenez
:
|
|
|
edo Utopiaren alde gaude, paradisua Lurrean eraiki ahal izaiteko, edo Makiaveloren alde, infernua sortzeko...". Eta Miguelek argi zituen bere ideiak, eta sinetsirik zegoen ezen Paradisurako bidean zegoela Lurra, Kris tok gizonen arteko anaitasuna predikatu zuenez gero, eta Kristok, historiaren buruan, garaile behar
|
zuenez
gero. Baina zu ez zeunden hartan guztiz ados, ez Uto piaren kontra zeundelako, baina uste zenuelako ezen Utopiaren aldeko borroketan peril handi bat zegoela:
|
|
|
Gitarra joleak berak aitortu
|
zuenez
, Napoliko melodia bat zen hondarreko hura, aipagai zituena, bere azken estrofan, zeina errepikatu baitzuen hiruzpalau aldiz, ongi jatearen eta ongi afaltzearen abantailak... e quanno stace/ la panza chiena,/ non c’è la mínema/ melanconia,/ santa Lucia, santa Lucia...!
|
|
|
Badakizu, halaber, nola hil zitzaigun aita, bihotzekoak jorik, tigreari tiro egin ondoren, medikuak aitortu
|
zuenez
.
|
|
|
Eta, hargatik, Joxe Aberasturik ez zuen indiar gorrien paradisu hartan deus ere sinesten, eta egun osoan maradizinoka eta biraoka ibiltzen zitzaigun, hark Potosirat joan nahi
|
zuenez
gero, edo, bertzenaz, etxalderen baterat, non bere ezpata erabil baitzezakeen, baten zerbitzuan, bertze bortz zaldun haiek bezala... edo haiek baino hobeki, zeren segur baitzegoen ezen haiek baino ezpatari trebeago, bitoreago eta entreguago zela, nola erakutsi baitzuen ezpata joko hartan, Lorenzo Cortés zeritzan zaldunaren kontra, begien herts ireki batean hil zuenean. Ordea, Joxek bazekien ezen oihan hartarik ateratzeko indiarren beharra zuela, eta bazekien, halaber, ezen hauek ez zeudela hartarako prest, ez bederen leku segur baterat iritsi eta leku hartan denbora bat eman arte, indiar horien eta gizon zurien pertsegitze eta akometatze perilosetarik urrun.
|
|
|
Eta, neure Felisa galtzen nuela —ene haurtzain eta inude izan zena—, nola areagotu zitzaidan bertze amaren beharra —neure egiazko amarena: andere Grazianarena! —, zeren, Felisak enegan utzi zuen hutsaren betetzeko, non aurki nezakeen, bada, andere Graziana baino pertsona egokiagorik, doiagorik eta justuagorik, andere Grazianak eragin zidan urte luzeetako hutsa Felisak berak bete
|
zuenez
gero?
|
|
|
Ondoan jarri zitzaidan, tripak agerian zituen aulkito luze batez jabetuta. Ohi
|
zuenez
, ponpox antxa jantzia zegoen. Zetazko zapi denboraz kanpoko batek inguratzen zion lepoa, eta ilajea —nirea baino usuagoa, adinak adin— gibelaldera orraztua zuen eta gogortzailez oratua.
|
|
|
Zehaztasun gehiago eskaini ez
|
zuenez
, jakin gabe gelditu nintzen nor zen" gizajoa", nire lagun zendua edo ni. Muntarik ere ez zuen.
|
|
|
Ximurraren ama, seme alabak eta gainerako jendakiak, begitartea minaren, nahasmenduaren eta arinduraren artean kulunkan, eta kazetari tropa ugaria —dolu egileak adina—, pasealari kezkagabeen tankeran. Patxi, ohi
|
zuenez
, azkenputz eta presa itxuran, goizeko egitekoak burutu gaberik, bertze gertakari kitzikagarriren bat haren kameraren premian zegoelako marka. Argazkilaria begitik galtzearekin batean bihurtu nintzen karrika nagusira.
|
|
|
Funtsezko alde bakarra, iturriei zegokien: " polizia", egileak arreta handiz bi hiru bider errepikatzen
|
zuenez
. Segundo bat ere ez nintzen luzatu izen bat gogora ekarri gabe:
|
|
|
Besarkatu nuen, eta aurka egiten ez
|
zuenez
berriz ere musukatzera ausartu nintzen, mazeletan, begi artean eta lepo gurian musukatu ere. Kristinarekiko lehen urteetatik erraten ez nituen ele goxoak berritu nizkion belarrira.
|
|
|
Ez nion ganberaren apaindurari begirik eman, hango argia piztu zuelarik. Sartu eta bertzerik gabe ohe zabalaren gainean zalapart egitekoa egin
|
zuenez
, aitzindu eta neronek erantzi nizkion, jantzirik baino areago zintzilik, oraino soinean zituen atorra eta gona. Zapata takoidunak, berriz, beren horretan utzi nizkion; duela urte aunitz zineman" Cabaret" ikusi nuenetik, arropa bakartako zapata takoidunak zeramatzan emakume bat jokatzea zen nire goiz beiletako fantasietariko bat.
|
|
|
Eta, halaxe, egoera hits hartan, udazken inoiz sentitu gabeko hartan, Armando Bonilla, goragalearen inertziaz, aitorpenari lotu zitzaion atzera, jada terapia hark soil soilik salbatuko balu bezala itolarri kosmikotik. Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki
|
zuenez
geroztik, gauzak ez zirela hobeto joan, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta dauzkat munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
galdetu zuen andere tripoilak Â. Nire amak esaten
|
zuenez
, eguraldi onak ez du zerikusirik soldaduekin. Euria hasten denean, argi ilunagoak, baina biziagoak, indartsuagoak ikusi ohi ditugu.
|
|
|
b) Bufaloak: Denver-etik Rocky Mountains aldera egin genuenean, gogoan dut bufalo bakan batzuk ikusi genituela errepide ondoko larreetan; Preterito askojakinak azaldu
|
zuenez
, garai batean, trenean zihoazenei errifleak alokatzen zizkieten, ederrean bertatik bufaloak tirokatzeko. Usadio hori neure bizitzara berriro egokitu, eta pentsa  tu dut niri ere tiro egin izan didatela:
|
|
|
Emakume batek haur bat izan zuen Bilboko ospital batean, baina hura goiztiarra izan, eta gaixo samar jaioa izaki, sendagilearen aginduz haurrak beste aste pare batez geratu behar izan zuen bertan. Amak, ordea, ospitaleko egonaldiak oso garesti jo  tzen
|
zuenez
, etxera itzuli behar izan zuen. Guztiarekin, haurra bere esneaz elikatu nahi eta, bien bitartean, herriko errekadista (herritarrek hiriburuan zer behar, horixe egiten zuena) arduratu zen biberoiak ospitalera eramateaz.
|
|
|
Jakitun dago, eta okerrena da bidaia oraindik ez dela amaitu eta ez dakidala aurre  rantzean zelan jokatu... Hereneguneko eta atzo  ko mezuak entzun ditu, baina aparailuaren erabilera ezagutzen ez
|
zuenez
, net oker ez banago herenegunekoa gura barik ezabatu zuen entzun eta gero.
|
|
|
Logikaz, hasierako premisa egiazkoa balitz, hau da, euskara euskaldunen kultur aurrerapenerako benetako oztopo izanez gero, Unamunok uste
|
zuenez
, begien bistan dago haren gomendioa, ikaragarri eta bortitza izanik ere, erabat zuzena zela. Zuzenago eta zintzoagoa, nolanahi ere den, Pfo Barojarena baino, beronek, bilbotarrak bezala, euskaldun eskolatuei euskara alde batera uzteko deia egin arren, ez baitzuen nahi gure hizkuntza baserritarren eta maila apaleko jendeen ezpainetatik gal zedin, horrela herri kantak, bertsoak eta folklorea bederen gorde zitezen.
|
|
|
Saiakera eta poesia berriro ere kaltetu. Jose Mari Sorsek Euskaldunon Egunka ri a n adierazten
|
zuenez
, Ingalaterran antzeko neurri bat hartu zuten duela lau urte eta liburu denden laurdenak itxi egin behar izan dituzte, argitaletxeen% 20 desagertu direlarik. Frantzian indarrean jarri zen prezioen liberalizazioa, baina azken unean atzera jo zuen bertako gobernuak.
|
|
|
Alabaina, Lewisen kritika batek argudiatu
|
zuenez
, horrelako ondorioak ateratzeko ez zen nahikoa portaera aztertzea. Esate baterako, panpina edo errobot batek begi gorriak eta imintzioa izan zitzaketen aurpegian, eta guk minen bat sufritzen ari direnentz galde genezake.
|
|
|
Haatik, vienarren ikusmolde filosofikoak —beraiek askotan filosofia hitzaz arnegatu arren— xede nagusitzat zientziaren analisia
|
zuenez
, galdera nabarmena sortzen zaigu: nola molda zitzakeen Zirkuluak zientzia errealak sortzen zituen arazo filosofikoki egoki eta aipagarriak?
|
|
|
Beraz, jarduera psikologista honen arabera, ideiak ziren munduaren eta ezagutzaren azken maila, den dena azaltzen zuten, bai kanpoko gauzak bai barrukoak, ideia bakunak ideia konplexuen azalpenetan agertzen baitziren. Ezagutzaren multzoak ideia bakunetan zeukan abiapuntua edo, enpiristek onartutako nominalismoak baieztatzen
|
zuenez
, ideia unibertsalak hitz bati esker baturiko ideia partikularren multzoak dira.
|
|
|
Poliziak ez zuen gehiegi iraun hiltzailea harrapatzen, ezta honek ere bere errua onartzen. Aitzakiaren bat behar
|
zuenez
, Schlickek karrera zapuztu ziola esan zuen, tesia ez baitzion zuzendu. Hilketaren zioei buruzko zalantzak nabariak ziren, baina ez zegoen inongo lotura garbirik zergati politikoekin.
|
|
|
Gehitu
|
zuenez
, espazio antolaketa jakin baten kolore bereziak ez dira" sintoma" hutsak sintoma hauek dituenak ere" ederra izatea" deitzen dugun kualitatea baduela esateko. Hau gertatuko litzateke" eder" hitzaren bidez esan nahi izango bagenu, kasu," urdaileko mina sortzen duela"; kasu horretan esperientziaz ikasi ahal izango genuke halako antolaketak beti urdaileko mina sortzen duenentz.
|
|
|
alderantziz, lasaiagoa izatea" helburu hutsa" da, eta ez beste helburu baterako bitarteko bat; eta eztabaidatzen dugunean ea kontrabaxuak" balio duen", ez dugula auzi psikologikorik eztabaidatzen, hau da, Fisikan bezalaxe, non ez dugun ere gai psikologikorik eztabaidatzen; egiten saiatzen ari garena kontrabaxua" ideal batera" hurbiltzea dela, kopiatzen saiatzen ari garen ideala gure aurrean izan ez arren; bilatzen duguna erakusteko, gure ustez" erabat egokia" den beste melodia bat seinala genezakeela. Esan
|
zuenez
, ikerketa estetikoetan" zergatizko konexioak ez dira interesgarriak, baina Psikologian, aitzitik, hauek besterik ez zaizkigu interesatzen". " Zergatik da ederra hau?" galdetzea ez da zergatizko azalpena eskatzea:
|
|
|
Arrazoia hau zela pentsatu izana leporatu zion Frazerri. Esan
|
zuenez
, hainbeste zergatik hunkitzen gaituenari buruzko gure harridura ez da txikitzen jaia sortarazi zuten zergatiak emandakoan, baizik eta antzeko beste jaialdi batzuk aurkitzean txikitzen dira: hauek aurkitzeak" natural" bihur lezake, sortarazi zuten zergatiak emateak, ordea, ezin du hori egin.
|
|
|
" gure arbasoek, haserre zeudenean, kosk egin nahi zutela" azalpen nahikoa dela haserre gaudelarik gure hortzak zergatik erakusten ditugun jakin dezagun. Esan
|
zuenez
, esan liteke Darwinengan egokia dena ez direla halako" hipotesiak", baizik eta" sistema batean gertakari guztiak jarri izana" —gertakarion sinopsia egiten lagundu izana—.
|
|
|
Txisteei buruz Freudek esaten duenari dagokionez, lehenik, Freudek bi huts egiten dituela esan zuen, (1) txiste guztiei komuna zaien zerbait dagoela suposatzea, eta (2) suposatutako izaera komun hori" txistearen" esanahia dela suposatzea. Esan
|
zuenez
, ez da egia, Freudek uste zuen moduan, txiste guztiek aukera ematen digutenik esplizituki egitea egoki ez litzatekeena disimuluz egiteko, aitzitik," txisteak"," proposizioak" bezala," esanahi ortzadarra" du. Baina uste dut gehien azpimarratu nahi zuen gaia, agian, hauxe zela:
|
|
|
psikoanalisiak ez digula, kasu, barrearen zergatia aurkitzea ahalbidetzen, baizik eta haren arrazoia soilik. Esaldi hau bermatzeko baieztatu
|
zuenez
, psikoanalisia arrakastatsua da baldin eta pazientea analistak emandako azalpenarekin ados badago bakarrik. Esan zuen Fisikan ez dagoela ezer halakorik; eta pazienteak onartutakoa ezin duela bere barrearen zergatiari buruzko hipotesi bat izan, baizik eta soilik hura edo bestea zela bere barrea eragiten zuen arrazoia.
|
|
|
Esan zuen Fisikan ez dagoela ezer halakorik; eta pazienteak onartutakoa ezin duela bere barrearen zergatiari buruzko hipotesi bat izan, baizik eta soilik hura edo bestea zela bere barrea eragiten zuen arrazoia. Azaldu
|
zuenez
, ados dagoen pazienteak ez du arrazoi horretaz pentsatzen barre egiten ari den unean bertan, eta" subkontzienteki" horretaz pentsatzen ari zela esateak" ez du ezer esaten barre egiten ari zen unean gertatutakoari buruz".
|
|
|
Jaun Ahalguztidun errukiorrak eskuineko sakelan utzirik zion diru mordoskari esker arazo ekonomikorik ez
|
zuenez
, Bilboko pentsio batean ostatu hartu eta hantxe bizitzen geratu zen Lauaxeta, Bilbori, Euskal Herriari eta mundu osoari buruzko erraldoi hura asetzera emana.
|
|
|
Berean jarraitzen zuten euskaltzainek, olerkaria aintzat hartu gabe. Egunkarietako argazkien bidez ondo ezagutzen
|
zuenez
, eta bazekienez gizon huraxe zela euskaltzainen burua, Jean Haritxelharren sorbalda ukitzera ausartu zen, baina Lauaxetaren eskuak Haritxelharren gorputza ukitu gabe zeharkatu zuen, aurreko paretatik proiektatutako irudi bat baino ez balitz bezala. Eta eskua bakarrik ez, Lauaxetaren gorputz osoa zen berak baino ezin ikusi zuen irudi huts bat, espiritu hutsal bat, gela hartan.
|
|
|
" jar zaitez sofan". Xanek duda egiten
|
zuenez
: " Zoaz, zoaz", esan zion aitatxik.
|
|
|
Dardarra baretzean kieto kieto gelditu zen aitatxi. Ivanek haren eskumuturra hartu zuen; Xanek, zaharraren bularrean belarria paratuz, taup, taup, aditu
|
zuenez
: " Ari da, ari da", esan zuen.
|
|
|
Ja hari heldu behar zioten, ja handiak paratu zion esku mazoa gainean. " Ni ez", esan zuen sumindurik amatxik," hura"; heldu ziren bada aitatxigana gizaseme biak; han eta hemen apur bat ukitu, errutinazko galdera pare bat egin, aitatxik hinkik esaten ez
|
zuenez
, kamillan ezarri zuten; laga zuen aitatxik eramaten; agian ulertu zuen kontra egitearen alferra, gizaseme lar sendo eta propio lan hartarakoxe entrenatuak ziratekeenez; guztiaz ere, nabari zen haren begietan izua, noski, etxea behin betikoz lagatzeko izua, baina izu konkretuago bat ere, bertan behera erortzekoa: atera helduta, orain zutik, kili kolo zegoen amatxi ebitatzearren, kamilla apur bat okertu zutenez, aitatxik hanka bat paratu zuen lurrean; erizain handiak etzanarazi zuen;" suabe", eskatu zion amatxik.
|
|
|
Ai", esan zuen etxekoandreak, esku txalo bat eginez," sentitzen dut, denak beteta daude"; Xanek mihiarekin txask! eginez bere kontrariedadea, bere desolazioa azaldu
|
zuenez
: " sasoi honetan", esplikatu zuen etxekoandreak," kanpoko jende asko izaten da"; bazirudien berak ere deploratu egiten zuela; Xanek, larrixko, begirada bazterkatu zuelarik:
|
|
|
postura haiek, konfiantza hura, janzkera bera ere: Belek, Xanek lehenago ikusi ahal izan
|
zuenez
, bragetako botoiak aske, Lupo berriz, etxeko zapatillekin; dudagabe bazeramaten pentsioan denbora puxka bat, nahiz egonaldi luzeak ez zituen arraski zabartu. Bestenaz, etxekoandreak naturalki, halako samurtasunez ere erabiltzen zituen; bigarren plateretik, sukaldetik berak ekarri baitzuen, beraiei eskaini zizkien xingar puxkarik onenak.
|
|
|
Hori ordea ez zuen Garik ikusten; hark dudagabe problema garratzagoak zituen; izan ere: " situazioa", xuxurlatu zuen," oso gaiztotuta zagok"; prezisatu
|
zuenez
: " lepoa moztuko zigutek"; Xanek perplejitatez begiratu ziola, Garik, beti boz apalki:
|
|
|
" Ez al gara joango?", galdetu zuen Xanek. " Horren perrakeriak entzuteko?", esan zuen Garik;" ni ez noak; hik nahi duana egin ezak"; baina, Xanek inorakorik egiten ez
|
zuenez
, berriz ere besotik atxikiz, pieza handi batera eraman zuen;" hemen egongo gaituk", esan zuen," erauntsia pasatu bitartean".
|
|
|
Agian enpresa hartan, Etxezurian bezala, edozein galdekizunek, bai berea bezalako xinple, ez ofizialenak ere, bide jakin, bide luze bati jarraitu behar zion. Zena zela ere Xanek haiek esan, neskak akats bat, gero beste bat egin
|
zuenez
, Xanek zuzenarazi zion. " Helbidea?", galdetu zion neskak.
|
|
|
Xanek, diskretuki: " Xan naiz", esan zuen; eta, izen hark Gari erreakzionarazten ez
|
zuenez
: " Henriren laguna...".
|
|
|
" Bai", esan zuen," behin edo bitan hara lagundu nioan". Beste xehetasunik ematen ez
|
zuenez
: " Gero...?", galdetu zion Xanek.
|
|
|
Hartan Xan arras itzuli zen eta: ...rdea, ez zion jaramonik egin; ez zion begiratu, ez zuen, menturaz, ikusi; ile urdinak atzeraka orraztuak, eskuak berokiko poltsikoetan sartuta, arrunt bere baitara bildua, lurrera begira zegoen; ez zen, ausaz, hura galde egiteko pertsonarik egokiena; alabaina, ez zen besterik inguruan; zer nahi zen ere, bere isilean, bere bilduan, edo agian, bere gorrean, bere despistatuan, hala ere bertakoa behar
|
zuenez
, Xanek, harengana urrats bat emanik: " barkatu", berriz esan zuen; gizonak bista jaso zuen; begi argi, lausotuak zituen.
|
|
|
igo zitzaion patxarana burura, ez zen arras bere baitakoa; alde batera noski, ohea behar zuen; bestera berriz, gustura geldituko zen... Eliri begiratu zion; neskak ordea, basoak garbitzen ari ta, ez bide zuen bazihoazela ikusi; guztiaz ere, apur bat gibelera egin
|
zuenez
: " iup!", esan zuen Lazarok;" ba al gara edo ez gara?"; eta, Xanek ezbaia egin zuenez:
|
|
|
Eliri begiratu zion; neskak ordea, basoak garbitzen ari ta, ez bide zuen bazihoazela ikusi; guztiaz ere, apur bat gibelera egin zuenez: " iup!", esan zuen Lazarok;" ba al gara edo ez gara?"; eta, Xanek ezbaia egin
|
zuenez
: " Henriren lagunak nire lagunak dituk", esan zuen; arrazoi akabaila;" hator, familia ezagutuko duk", erantsi zuen; nahi bazuen ez bazuen, ez zion behintzat beste biderik utzi:
|
|
|
Pitita ere apenas ezagutzen nian orduan eta, Henri berriz, antiojo beltzak eta lehenago ibiltzen ez zituen bibote luzeak ere bazitian eta, amak ere ez zian ezagutu aurrena. Hilabeteak zeramatzaan hark ere ikusi gabe, Henri ez baitzen aldegin
|
zuenez
geroztik etxean azaldu. Pitita bazter batean gelditu zuan, eta amak, bera ere ziztrinduta eta ohean zegoan eta, ezagutu zuenean oihu bat egin zian eta besarkatu zian eta, lehenbiziko gauza:
|
|
|
Handia zen bere diru beharra; handia, baita, bere bakardadea. Eta hala ere, bere lanak hain azpikoa izan behar bazuen, bere zereginak horren ezereza, asmatuko zuen, asmatuko
|
zuenez
, ihesbide bat: besterik ez bada eskailerape hartan, edo biltegiko pakete lerro, kajatzar haien atzean, tarte bitarteka ezkutatzen, Etxezurian usaia zuen bezala, eta bestalde, bertan beste langile batzuek, batzuk han, besteak hemen, disimulo handiz, egiten zutela iruditu zitzaionez.
|
|
|
" Ez dakit edatekoa den", esan zuen linterneroak;" guk botila horietakoak erosten ditugu". Paperezko toailen ontzia bere aldean
|
zuenez
, haietako bat luzatu zion Xani. Xanek aurpegia lehortu, irten egin zen.
|
|
2001
|
|
|
gaixotasuna sortzen zuten geneak blokeatu egiten ditu, eta horrela ADNa ezin da" hazkunde faktorearen hartzaile" izeneko proteinetan bihurtu, eta epidermiseko zelulen hazkunderako faktore horiek ezinbestekoak dira nonbait. Melbourne-ko Ikerketa Zentroko zuzendaria den George Werther-ek esan
|
zuenez
," botika berriak hazkunde faktoreen hartzaileen ugalketa eragozten du% 70ean, eta beraz larruazalaren hazkundea normal gertatzen da".
|
|
|
Arrazoiak soberan zituen horretarako, antza. Izan ere, lehen orrialde laudoriotsu hartan esaten
|
zuenez
," nork esan orain amar hamabost urte, olako gazte taldea gure herri zaharra jasotzen asi behar zuela. Nork uste zezakeen, oinbeste neska mutillek bide zabalari utziaz estuari eldu behar ziotenik?
|
|
|
Hobetuzeko ELAren ordezkari Eduardo Markinezek bere garaian esan
|
zuenez
, etengabeko prestakuntzari buruzko hiruren arteko akordioak indarrean jarraitzen du, eta" Madrilek iturria ixten badu, Eusko Jaurlaritzak eutsi dio aurreikusitako finantzaketa eskuratzeko tirabirari, baina ezinbestekoa da Eusko Jaurlaritzak behar dugun finantzaketa ziurtatzea ekonomi eragozpen berezirik gabe jardun ahal izateko".
|
|
|
DONOSTIAK Goi Mailako Musika Kontserbatorioa hartuko duela jakin ondoren, joan den astean, Nafarroako Gobernuko Kultura eta Hezkuntza kontseilari Jesus Lagunak aditzera eman
|
zuenez
, Iruñeko Pablo Sarasate kontserbatorioaren egoitza berria aurten eraikitzea espero du. Udalak oniritzia ematen badio proiektuari berehala hasiko omen dira lanak Nafarroako Unibertsitate Publikoko campusaren ondoan dagoen orube batean.
|
|
|
Herriko Etxearekin landu bideak emaitzarik ekarri ez
|
zuenez
, azkenean, Baionako AEK k bere kasa etxebezitza bat bilatzea deliberatu zuen. AEK ko Batzorde Nazionalari aurkeztu zion bere proposamena eta, honek baietza eman eta euskaltegi berria eratzeko etxe baten xerka ibili ondoren, joan den urrian etxe bat erostea lortu zuten Baiona Ttipiko Marengo karrikan; Euskal Erakustokitik hurbil.
|
|
|
Eboluziorik handiena ezagutu duen jolas mota kanpoaldean jokatutakoa izan da, inolako eraikinik behar ez
|
zuenez
(herri orotan aurki zitekeen eta koadratzen zen zoru lau samar bat eta sakea egiteko harlauza bat besterik ez) herritarren artean arrakastatsuena zen-eta. Denborak aurrera egin ahala zelaiaren mutur batean erreboteko horma bat altxatzen hasi ziren, justifikazioa xisteraren erabileran aurkitzen zuena (lehenago eskularru batekin jokatzen zen); izan ere, xisterak hormaren aurka errebotatzen zuen pilota hartzea ahalbidetzen zuen.
|
|
|
Iruindar honentzat Pisukideak zerbitzua ez da berria. Duela hiru urte pisu bat alokatu eta berak bakarrik ordaintzea zaila ikusi
|
zuenez
, gelak alokatzea erabaki zuen. AEKn irakasle 12 urte luzez jarduna da eta Karrikiriren sorreran ere parte hartu zuen.
|
|
|
Alturasen zebiltzala, fortunatu Robert jaiotzea. Idazleak kontatu
|
zuenez
," aita amak hain aztoraturik zebiltzan batera eta bestera, ez zuten izan denborarik niri izen bat emateko. Medikuarenean jaio nintzen, eta nire jaiotza agiriak' No Name Laxalt' dio".
|
|
|
Gaur egun 7.500 ertzain daude eta eskaera onartuko balitz 8.000 lirateke. Hauetako asko, Erandion 2003rako amaitu nahi den Ertzaintzaren zentru nagusienean izango dira, 1.800 bat,' Kale Gorrian' aldizkariak bere urriako zenbakian jakitera eman
|
zuenez
. 270.000 metro kuadrokoa den kuartel honetan 16.000 pezeta (96,16 milioi euro, 630,78 milioi libera) inbertitu ei dira jadanik.
|
|
|
Alabaina, nobelaren garapenean hainbesteko garrantzia izan zuten planteiamendu estetiko eta filosofikoak irauli ahala, dagoeneko XIX. mende amaieran bertan, erlatibismo filosofikoaren ildotik, Literaturan eta Artean" begiaren diktaduratik" (ik. Ernst H. Gombrich) ikuspuntu desberdinen garrantziara pasako gara11 Henry James() idazle iparramerikarrak bere nobelei egindako hitzaurreetan aldarrikatu
|
zuenez
, idazleak kontakizun duenaren aurrean kokagune bat, ikuspuntu bat, hartu behar zuen, ordurako ezinezkoa baitzen nobelagintza dezimononikoan narratzaileak zuen Jainko lekua sinestu eta defendatzea.
|
|
|
Gutxi batzuk aipatzearren: " Ez zitzaion denbora asko falta Eduardo Ortiz de Zarate, Zigorrek modu berean egiten zuela barre egiaztatu ahal izateko" (17.or.);" Gerora bakarrik(...) ulertu ahal izango zuen haur abandonatuenak ere..." (10.or.);" Gerora jakingo
|
zuenez
, ez zen hala gertatu." (32.or.);" Historia horrek badu kontakizunarekin zerikusirik,..." (49.or.);" Oraindik ez gaude hor" (230.or.) edo gehiegi ez luzatzeko jadanik 107 orrialdean egiten zaigun amaiera trajikoaren iragarpena. zaizkiela (zaizkigula) askotan Saizarbitoriaren nobelek jasan dituzten irakurketa eta iruzkin literarioak direla medio. Badirudi teknikaren atzean dagoen interpretaziora pasatzeko gonbidapena luzatzen ari zaigula egilea.
|
|
|
R. Saizarbitoriak berak 1991n Iruñean egin zen VIII. Galeuzcan adierazi
|
zuenez
, bere belaunaldiak aurrekoen literatura berritzeko asmoarekin idatzi zuen. Besteren artean, R.
|
|
|
Erromantizismoak bidaia behar zuen errealitatetik ihes egiteko. Neoplatonismoak agintzen
|
zuenez
, erromantikoek ere errealitatea beste nonbait ikusten zuten, eguneroko egoeratik urrun, norberaren lurretik urruti, beste irla batzuetan. Bidaia eta bidea, beraz, beste espazio horretara heltzeko prozesuak baino ez ziren, urruna eskuratzeko tarteak.
|