|
2000
|
|
|
Eguberritakoari zuhaitza beharrean arbola deituko diogu, frutuak oparo banatzen baititu. Bada, arbola hau honetarakoxe, zoko betegarri izan dadin, hazten da Euskal Herriko lursail hotzenak
|
dituzten
baserrietan. Gero beretzako izan daitekeen tortura gela okerrenean edukitzen dugu egun horietan:
|
|
|
Chillida leku izen xume bezain itsusia jarri dioten museo horrek, Donostiako Errekaldetik Galarretara doan errepidean dagoen museo horrek, balio bat badu gainerakoen gainetik: Chillida oraindik bizirik dago, eta ez da bera desagertu arte itxaron behar izan, bere lana guztion esku uzteko, berak Bachen musika adina maite
|
duen
baserri horretan. Baina balio positibo horrekin batera, kezkatu egin nau Chillidaren museoa zabaltzeak sortu duen oihartzun mediatiko ikaragarrian, bere obraren inguruko debate handirik ikusi ez izanak.
|
|
|
Hori ezin dizut ukatu. Baina gutxiago dira, gero eta gutxiago, oso zaila
|
baitute
baserriari eustea. Kalera bultzatzen dituzte.
|
|
2001
|
|
|
azpiegiturak, esne kuota, behiak... Edozein enpresak ez
|
du
baserri berrien aktiborik. Kaleko bizimodua aldatzen ez den neurrian baserriak egokitu du bere burua eta enpresa gisa etekinak lortzera jo.
|
|
|
Erdarak, gainera, euskal barrutiaren mugaldeak marraskatu ez ezik, barrendik jaten ditu euskararen erraiak, eremu barruan bertan ere, hiri larrienetarik behera, erdara ageri baitzaigu gero eta nagusiago. Babesleku
|
genituen
baserria eta kostaldea ez dira aspaldidanik lehen ezagutu genituenak: izan ere, gu, hiritar edo kaletarrok, eta kaletar gara saltsa hauetan ibili garen gehienok, haien alde deus egiteko gauza izan ez garenez gero, ezin itxaron dezakegu haiek, bere ezerezean, gure interesen murru izatea.
|
|
2002
|
|
|
Gipuzkoatik kanpo, beste probintzietan ere egin zituzten tipologia bereko dolare baserriak. Lapurdin eta Nafarroako ipar ekialdean aurki ditzakegu tarteka dolarea
|
zuten
baserrien aztarnak. Araban, Aramaioko haranean ere bakarren bat bada.
|
|
|
Bentakoan ez beste guztietan jendea bizi da. Isturinzabalgoak eta Arburukoak bakarrik
|
dute
baserrian gelditzeko asmoa lehengoaren ondoan berria eginda. Baserritar auekin mintzatuz jabetu gera zenbat buruhauste eta arazo sor litzakeen autopista batek".
|
|
|
euskaldunok, bestela ere, gauza txarrari lotzen diogula eskuarki gorri kolorea. Hementxe
|
dituzu
baserrietan bildu ditudan adibide batzuk:
|
|
2003
|
|
|
Legutianoko alde zaharrean euskal atlantiar tipologia
|
duten
baserri bikainak kontserbatu dira. San Blas eliza aldiz, eraberritu zuten gerra zibilean hondatuta suertatu ondoren.
|
|
2004
|
|
|
Poliki poliki, oraindik harturik duen mendipean, agertzen hasi da, baserri bat. Oraindik ere lau aldeak
|
dituen
baserri abandonatu bat. Beldurrezko istorioetan protagonisten gordeleku izaten den horietakoa.
|
|
|
|
Zuen
baserriak ere Euzkitze izena al zuen?
|
|
|
Feliperen kamerak bai ikusi zituen, ama eta semea, eta erabaki zuen eszena gogorra zela hura, agur eta agur, eta erretratatu egin behar zuela. Egia esan, gurago
|
zituen
baserrietako eszenak. Baserrietan ez zen hainbeste kikiltzen.
|
|
|
" Guk ere
|
baditugu
baserrian arrautzak, esan zuen Dimasek; ez dakit zergatik den, gorringoa horia izaten dute..."
|
|
2005
|
|
|
Gauza ezaguna da: postariek ospe txarra
|
dute
baserrietan eta xalet isolatuetan. Txalo zuei!", neure kolkorako.
|
|
|
Eta Kixmi Mireiarekin ados. Idealizatua
|
zuten
baserri giroa, pentsatu nuen, eskuak belarrarekin txukuntzen nituen bitartean. Egiazko bizitza kalean zegoela esaten nienean neu nenbilela ametsetan erantzuten zidaten, eta arrazoia zuten apika.
|
|
|
Ustegabetarik gainera. Petarrek
|
zuen
baserria huts atzeman, ahea presta eskatzeko Harrondoratu zenean. Sukaldea eta ezkaratza arakatu zituen, urrin latza ganberatik jazartzen usnatu zuen arte.
|
|
|
Noiztenka ze buhameak zareten oihua altxatzen zen aitaren edo amaren zintzurraren hondoko gaitzespen, haurrak zainetan zirenean, ilargi aldaketa garaietan eter edari likitsa eraginik gabe zegoela, zizareek hertzeak korapilatzen zizkietenean adibidez. Behialako leizea, bata bestearenganako gutizia batek azpatzen zuen eta, horregatik agian, Nakok maite
|
zuen
baserri hartara urtean bizpahirutan amoinaka hurbiltzea eta amak, erregina bailitzan, Nakoren errezibitzea.
|
|
2006
|
|
|
Gizajoa. Baserria behar
|
zuenak
baserria izango zuela sinistuta hil zen hura, baserriaz jabetzeko ahaleginik egin gabe, baserririk gabe.
|
|
2007
|
|
|
Autonomoa zen. Bestalde, Abadiñon ere bai lan istripua izan du 48 urteko gizonezko batek.Mekoleta auzoan baserri baten birmoldaketa lanean ziharduela erori da Jose Maria U. L behargina sei metroko altueratik—leiho batetik—; balkoietan egurrezko bi baranda jarri behar
|
zituen
baserriko bigarren solairuan. Barandak barra bi horizontal eta bost bertikal zituen eta biktimak eginda zekartzan ateetako markoetan muntatzeko.Osalanek azaldutakoaren arabera, erorketa gertatu denean, torlojuz lotu gabeko atearen atezangoen artean sartuta zegoen baranda.
|
|
|
Aitak bazuen behor pare bat Ultzaman eta horiek hezten ibiltzen zen, aitonak ere beti astoak eduki zituen, eta baserrira joaten ginenean ni beti animalia tartean ibiltzen nintzen. Behiak, astoak, oso gustukoa
|
nuen
baserria.
|
|
|
Aipatu legeen artean, lehendaurrez, Jabetza Horizontalaren Legea dago, horrek egun duen zeregina nabaria baita, nahiz hirietan ohiko diren etxebizitza solairudunetan auzokoen arteko elkarrekiko bizimodua antolatzeko, nahiz, bestera ere, etxebizitza bi edo gehiago
|
dituzten
baserri edo eraikin bakartuen zatiketa arazoak konpontzeko.
|
|
|
Ikastaro hau oso praktikoa da. Bai Ipar Euskal Herrian bai Hego Euskal Herrian, artzainek ulertu behar
|
dute
baserritik ez datozen gazteak prestatzea beharrezkoa dela. Landa inguruetako gazteek ezin dituzte artaldeek behar dituzten artzain guztiak ordezkatu.
|
|
|
Azken hamar urteetako aldaketei dagokienez, baikortasun nabarmena dago herrialde gehienetan. Izan ere, kontsumitzaile gehienek uste
|
dute
baserriko animalien baldintzak hobetu egin direla; bostetik batek baino gutxiagok uste du egoerak okerrera egin duela. Baikortasun hori izan daiteke, besteak beste, ikertzaileek ikusi zutelako erosketa ohiturak aldatzen dituzten pertsonen proportzioa txikiagoa dela gaiarekin kezkatuta daudenen ehunekoa baino.
|
|
2008
|
|
|
Lehen oso adibide polita ipini du Jose Ramonek: ezin
|
dut
baserria ipini mendi gailurrean, eta gero garraio publikoa eskatu. " Euskal Herriko biztanlea naiz eta eskubidea daukat", esan daiteke.
|
|
|
baserriaren ardura etxeko premuarentzat. Nazariorentzat?, eta sutegiarena Ismaelentzat. Aitaren irudikatze hartan orbetarrek belaunaldiz belaunaldi jarraitutako usadioak bazuen zeresanik. Nazarioren aitak eta osaba Bixentek ere ez zuten besterik egin, hura baserriaz arduratzen zela eta hau sutegiaz?, Nazarioren eta Ismaelen gustuak bestelakoak ziren arren, Ismaelek atseginago
|
baitzuen
baserria, eta Nazariok sutegia. Baina aitak bere asmoak bazituen ere, bi anaiek trukatu egiten zituzten beren lanak tarteka, halako eran, non ez baitzen harritzekoa Nazario sutegian ikustea, osaba Bixenteren agindupean, edo astoak, mandoak eta zaldiak ferratzen, edo inguruko baserritarren burdinazko lanabes zartatuak konpontzen:
|
|
|
–Eta nork egin behar
|
ditu
baserriko lanak??
|
|
|
NARRATOR: Etorkizunik gabeko lanari eta senitarteko aspergarriei ihes egin eta beste mundu batzuk konkistatzera joan nahi
|
duen
baserri mutila.
|
|
|
KANDIDO.
|
Zuen
baserriko sutean nire alaba hil zitekeen, eta kezkatuta nago, hori burutik kendu ezinda.
|
|
|
HAIZEA. Hik zer uste
|
duk
baserrian isolatuta bizi garela?
|
|
|
k Altzagan
|
duen
baserria bisitatu dugu ekoizleen iritzia ezagutzeko. Lur Lan elkartearen bidez, artisau teknikak erabiliz egindako produktuak egiten jarraitzen du.
|
|
|
Kasurik ezagunena Aketza da. Bistan da gure gaurko hiri jendarte honetan hitz horrek ez
|
duela
baserri jendartean izan zuen/ zezakeen konnotaziorik: Aketza deritzon jendeari inork ez dio irainik egiten haren izena erabiliz deitzen dion bakoitzean.
|
|
|
baserriaren ardura etxeko premuarentzat Nazariorentzat, eta sutegiarena Ismaelentzat. Aitaren irudikatze hartan orbetarrek belaunaldiz belaunaldi jarraitutako usadioak bazuen zeresanik Nazarioren aitak eta osaba Bixentek ere ez zuten besterik egin, hura baserriaz arduratzen zela eta hau sutegiaz, Nazarioren eta Ismaelen gustuak bestelakoak ziren arren, Ismaelek atseginago
|
baitzuen
baserria, eta Nazariok sutegia. Baina aitak bere asmoak bazituen ere, bi anaiek trukatu egiten zituzten beren lanak tarteka, halako eran, non ez baitzen harritzekoa Nazario sutegian ikustea, osaba Bixenteren agindupean, edo astoak, mandoak eta zaldiak ferratzen, edo inguruko baserritarren burdinazko lanabes zartatuak konpontzen:
|
|
|
“Egia esan, lanarekin aspertuta alde egin nuen baserritik. Aitak ni nahi
|
ninduen
baserrirako, baina nik ez nuen nahi”, gogoratzen du. Horrela, igeltsero hasi zen, lehenik Donostian eta gero Tolosan.
|
|
|
–Eta nork egin behar
|
ditu
baserriko lanak...?
|
|
|
baserriaren ardura etxeko premuarentzat –Nazariorentzat–, eta sutegiarena Ismaelentzat. Aitaren irudikatze hartan orbetarrek belaunaldiz belaunaldi jarraitutako usadioak bazuen zeresanik –Nazarioren aitak eta osaba Bixentek ere ez zuten besterik egin, hura baserriaz arduratzen zela eta hau sutegiaz–, Nazarioren eta Ismaelen gustuak bestelakoak ziren arren, Ismaelek atseginago
|
baitzuen
baserria, eta Nazariok sutegia. Baina aitak bere asmoak bazituen ere, bi anaiek trukatu egiten zituzten beren lanak tarteka, halako eran, non ez baitzen harritzekoa Nazario sutegian ikustea, osaba Bixenteren agindupean, edo astoak, mandoak eta zaldiak ferratzen, edo inguruko baserritarren burdinazko lanabes zartatuak konpontzen:
|
|
|
Arlote bat. Uste
|
dut
baserrikoa zela.
|
|
|
Argibideak ematen dizkio segidan. Manuk ere, Inazioren anaia nagusi eta bakarrak, parte
|
du
baserrian:
|
|
2009
|
|
|
Oraindik badira, ordea, fosildu gabe bizirik iraun nahi
|
duten
baserriak. Horietako bat ezagutu eta bertan nekazaritza ekologikoaren alde egindako apustuaren berri izan nahi baduzu, Ariztizabal duzu aukera bat.
|
|
|
Argitalpen honetan, orduko bizimodua gertutik ezagutzeko aukera izateaz gain, baserri lana eta bizitza, abestiak, jaiak, ohiturak eta erretratu zaharrak batu dira, baita ea ahaztuta
|
genituen
baserriko behar batzuk ere (artoarena edota errementariarena kasurako).
|
|
|
Peru Harrik erakusketa bat ere
|
badu
baserri barruan; hiru solairu hartzen ditu eta gaika antolatuta dago.
|
|
|
Galde ziezaiokeen Koldobika Jauregik (Alkiza, Gipuzkoa, 1959) proiektu berriaz, baina ez... Behar oinarrizkoagoez hizketan hasi dira, Jauregik Alkizan
|
duen
baserriko tailerrean.
|
|
|
Akordatu naizenetan aipatzeko une egokirik ez dut aurkitu eta, gogora etorri eta gogotik joan ari zaidan notizia baten berri eman gura dizut. Orain dela bosten bat hilabete bota
|
zuten
baserriaren aurreko lizarra, harra egin omen zitzaiolako. Ezin dizut ezkutatu:
|
|
|
Joan den mende abian 16.000 su. Gaur," Kutsidazu, Ixabel" balio
|
duten
baserriak 3.000 inguru. Aziendak gobernatuz, esnea saltzen dutenak 300 besterik ez.
|
|
2010
|
|
|
20 euro da, 12 ikasle eta langabeendako.Izena emateko: edo gaztebulegoa@arrasate mondragon.net.Bergara> Klown hasiera ikastaroa antolatu du Oihulari KlownekKlown hasiera ikastaroa emango dute Oihulari Klown taldeko Virginia Imazek eta Karmelo Muñozek uztailaren 10ean eta 11n Bergaran
|
duten
baserrian. 230 euroko prezioaren barne daude egonaldia eta otorduak.
|
|
|
Irten gara eta ez dakigu nora jo. Oihaneko deiadarrak garamatza txakur amorratuek zaindu ohi
|
duten
baserri gune ez bukolikorantz. Oso triste igartzen dut Irantzu.
|
|
2011
|
|
|
Gaur egun, ostera, Barezi eta Goierriko etxe batzuk kenduta, baserrian bizi diran busturiarrek beste lan sektore batzuetan daukie bizibidea eta dirubidea. Gertaera horrek aldaketa handiak sorrerazo
|
ditu
baserri etxearen egituran.
|
|
|
Txikitan ia astero eraman ohi
|
ninduen
baserrira aitak, gustukoa nuen oso: kalezulotik irtenda mendi usain zabal hura aditzea, lehengusuekin jostatu edo aitonari oiloak gobernatzen laguntzea, piku azpian gordeka ibiltzea edo morroiarekin janaritara joatea.
|
|
|
ongi iltzatua geratu zaio esaldi hori Donatori, eta entenga herdoildu batek bihotza etengabe zulatuko balio bezala sentitzen ditu hitzok. Baina, ama, Ferminek nahiago du kaleko lana, ez
|
du
baserrian geratzeko asmorik, bota du azkenean, bota nahi ez zuena. Hori ez duk hire kontua, Donato, hori berak erabaki eta berak esan behar dik, erantzun zorrotz, amak.
|
|
|
Gure amonak hiztegi berezia
|
zuen
baserrian jaioa izateko. Etxe oneko neskamea izandakoa, nonbait?
|
|
|
Jonek azaldu digun bezala, eskulangintzak toki garrantzitsua
|
du
baserri honetan. Hemen, bere lantegi txikian, zura lantzen du eta iristen zaizkion enkarguak aurrera ateratzen ditu.
|
|
|
Bederatzi anaia arreba izan ziren guztira, nahiz eta orain ederki urrituta daudela adierazi duen. Eskolara joatea ez zitzaion gehiegi gustatzen, nahiago
|
zituen
baserriko lanak, “eguraldi txarra egiten zuen garaian joaten ginen gu eskolara, bestela etxean aritzen ginen lanean. Madrilgo maistra izan genuen, oso zorrotza:
|
|
|
Baina ez bide berdinatik. Hik segi belarditik beheiti, eta harrautuko
|
duk
baserri bat. Harat ailetzin ateri eta jarri karretera bazterrin harri bat.
|
|
|
Hilabetea pasa baino lehen hogei urteko mutil bat ekarri zuten, baina ez zen baserritarra. Mendian txondorrak egiten aritzen zen eta egun askotan lanik ez
|
zuenez
baserriko lana zer zen probatu nahi zuen. Saiatua zen eta ni ere pozik nengoen; izan ere, ez nengoen bakarrik eta lana uzteko ere lasaiago nengoen.
|
|
|
Ilunabarrean kaira joan nintzen, han lagun bat
|
bainuen
baserria utzi eta ontzi handi samar bat erosi zuena. Bere bi seme nagusiekin eta bi laguntzailerekin egiten zuen lana.
|
|
2012
|
|
|
«Goizeko hiruretan ezezagun batzuk baserrira etorri ziren; beltz beltzak ez ziren, gure aldean pixka bat tostatuak, erdaraz ondo moldatzen ziren. Nire iritzia da kanpotar haiek horrelako orduetan bakarrik ezin
|
zutela
baserria aurkitu, herrikoek lagunduta etorri zirela. Eztabaida sortu zen ea bortxatu edo ez bortxatu; gero bultzaka hasi ziren eta azkenean aitari buruan tiro egin zioten; odolustu egingo zen, orduan, nik eskua buruan jarri nion, bigarren tiroa egin zioten eta niri eskuko atzamarrak birrindu.
|
|
|
Erbinia baserrian sumatzen zuten jende bereziaren zaindaritza zorrotza, luze bezain ilun egiten dira gauak karriketako argiak urrun
|
dituen
baserrian. Ez da harritzekoa Pitrau hildakoan familiak haren agiri asko desagerrarazi izana, ziurrenik berak hala aginduta.
|
|
|
Eskatua
|
zuten
baserria miatzeko agindua eta orduetako kontua izan zitekeen. Hilketan erabili ziren armak eta beste aztarna batzuk bilatu behar zituzten bertan.
|
|
|
Garai hartan, beste bi zakur
|
zituzten
baserrian: Toni eta Zuka, ehiza zakurrak biak, zuri beltzak, belarri luzekoak, Kaiku bera baino askoz dotore eta azkarragoak biak ere; Kaiku zatarra zen, ile labur eta latza zuen, karamelu kolorekoa, muturra karratua eta hankak okerrak; izaera eroxka.
|
|
|
XABIN. Eta nola nahi duk egotea!!? Etxean sartu zaizkidak, edadeko emakume bat bizi
|
duk
baserrian eta edozer gauza gerta zitekean zuek inutil puta batzuk zaretelako!!!
|
|
|
Messiren zapatila aerodinamikoak, Errealeko ekipamendu osoa, ligako baloi ofiziala... Futbol porteria bat ere jarria
|
du
baserriko baratzaren ondoan entrena dezan. Iñaki Ane Mirenekin dago uztartua.
|
|
|
Lotura estua
|
dut
baserriko bizilagunekin; hortaz, sarri sarri joaten naiz bertara. Gabon gaua han
|
|
|
Margaritak aditua
|
zuen
baserrietako emakumeek erditzen ziren egunera arte egiten zutela lan, eta nekez izaten zutela kontuan egin beharreko lanak indarra egitea edo zamak eramatea eskatzen zieten. Hori gogoan edukita, bada, ez zekien nola ulertu Malenen babestu nahi hura.
|
|
|
Diru horrekin ganadu gehiago lortzeko aukera izango zenuke eta Martinen eta bion lanarekin zuon asmoa bete ahal izango zenukete. Badirudi Martinek gustuko
|
duela
baserriko bizimodua.
|
|
2013
|
|
|
Elkarteak gogoratu du lehen sektorearen" euskarri fisikoa" direla;" sektore honi esker sortu eta mantendu dira gizarteak miresten dituen baserri paisaiak". Honen iritiz," nekazaritzaren errekonozimendua" eta" baserriko bizimoduaren duintasuna" hobetzeko proposamenak jasotzea ezinbestekoa
|
dute
baserri paisaien kalitatea mantentzeko.
|
|
|
" Baserritarrek arreta behar dute", dio Industria eta Nekazaritzako zinegotzi Mikel Goenagak. " Udalak balorean jarri nahi
|
du
baserriaren mundua, aitortza egin. Baserriak badu garrantzia gure bizitzan.
|
|
|
Ekimen horren inguruko xehetasunak argitzeko beste agerraldi bat egingo dutela aurreikusi du. Aurreratu du, gainera, sortu berri
|
duten
baserrien dekalogoa bertako postuetan banatuko dutela.
|
|
|
«Beti izan naiz lasaia, eta gustuko dut herria. Han
|
dugu
baserria, animalia gutxi batzuekin: oilo batzuk, 5 ardi... ez dut uste hiri handiren batera bizitzera joango naizenik.
|
|
|
hi osatarra haiz, bai, baina isasitarra ere bahaiz, eta gustura biziko haiz lehengusu lehengusinekin Ipurugoin? baina Dionixiok ezetz eta ezetz, berak ez
|
zuela
baserrian lan egin nahi; edo ezetz esan zien eta gero baietz, baina, lehenik eta behin, kontsulta bat egin gura zuela: Dionixiori, izan ere, haurtzaroa amaitu zitzaion, bai, baina ez barrutik bizi zuèn haurra, amets egiteko gai ere bazena, eta ametsaren esanetara ipintzea erabaki zuen?
|
|
|
Eskualduna astekarikoek hiritartzea kritikatu ohi zuten, ez euskaldun izatea uzteko bidea zelako, baizik eta barnealdeko balioen eta erlijioaren galbide gisa ikusten zutelako. Eugen Weberrenarabera, hirira joatea prozesu «askatzaile» gisa bizi
|
zuten
baserriko jendeek. Hiriko bizi baldintzak hobeak ziren, lan gutxiago egin behar zuten, distrakzio gehiago eta elizkizun gutxiago bazen (baserrian ez bezala), anonimotasuna bazen eta, oroz gainetik, hirian bizitzea sozialki maila bat gorago igotzea zen.
|
|
|
Idazten dizuet azaltzeko
|
zuen
baserrian aurkitu diren markak garrantzia
|
|
|
Baserriko bizimodua asko gustatzen zaizu. Getarian
|
duzun
baserrian mermeladak egiteko denbora gehiago izango duzu orain.
|
|
|
Eta izan ziren aitaren aldeko arrosarioak, hiletak (tertzerakoak, jakina) eta bestelako elizkizunak; ahalegindu ziren Ipurugoiko osaba izekoak mutila konbentzitzen onena hara joatea zuela, isasitarrenera: hi osatarra haiz, bai, baina isasitarra ere bahaiz, eta gustura biziko haiz lehengusu lehengusinekin Ipurugoin... baina Dionixiok ezetz eta ezetz, berak ez
|
zuela
baserrian lan egin nahi; edo ezetz esan zien eta gero baietz, baina, lehenik eta behin, kontsulta bat egin gura zuela: Dionixiori, izan ere, haurtzaroa amaitu zitzaion, bai, baina ez barrutik bizi zuèn haurra, amets egiteko gai ere bazena, eta ametsaren esanetara ipintzea erabaki zuen...
|
|
2014
|
|
|
Batzuetan, bizikleta hartu eta etxera joaten nintzen, amarekin gaztelaniaz hitz egitera. Oroitzapen ederra
|
dut
baserrikoa.
|
|
|
Euskal Zeramikaren museoaren arduraduna da Blanka Gomez de Segura, Elosun (Araba). 300 urte baino gehiago
|
dituen
baserri batean dago, eta Euskal Herrian zutik geratzen den buztingintzarako azken labe tradizionala dute bertan.
|
|
|
Toponimoaren lehen aipamen historikoak IX. mendekoak dira. Bertan kokatzen da, egun, Euskal Zeramikaren museoa, atzean historia oparoa
|
duen
baserri dotorean. Izenak ematen dio izana tokiari, kasu honetan.
|
|
|
San Juan auzoko elizak, baina, izaera hori galdua zuen 2010ean ondoan
|
duen
baserriak su hartu zuenetik. " Suak teilatu zati bat erre zuen eta haren egoera oso kaskarra zen", dio Jexux Agirre auzo alkateak.
|
|
|
Bai, baserriek liluratu egiten naute. Argazkietan kontrasteak jasotzea gustatzen zait eta Oñatin badaude argi aldaketa ikaragarriak
|
dituzten
baserri inguruak. Gainera, eszenak ezberdinak dira egunero.
|
|
|
Etxetik urrun geunden, inguruan beste etxerik ez
|
zuen
baserrian, izeba eta gurasoengandik urrun, baina planeta berean geundela sentitzen nuen, munduaren bazter berean, beti ere erdigunetik kanpo.
|
|
|
Gogoan
|
dut
baserrian, osaba Joxe eta lehengusuak behiak jaisten ari zirela, errapetik zuzenean jartzen zutela esnea ontzi batean eta hura ematen zidatela edateko. Gogoratze hutsak goragalea eragiten dit oraindik ere.
|
|
|
Gorroto
|
duzu
baserria, aita.
|
|
2015
|
|
|
Porrotxek azaldu zuenez," baserriaren inguruan, nekazaritza, abeltzaintzan eta elikaduraren inguruan hausnarketa egin eta bide berria jorratzen ari gara. Guk egin nahi
|
genuen
baserri hartako beste disko eta istorio gaurkotu bat".
|
|
|
Horixe zen, hain justu, Atxaga eta Sarrionandiaren bidea. Atxagak berak mundu errealera jaitsi nahi
|
zuenean
baserrira jaisten zela gaineratzen zuen Hernandez Abaituak, hura zelako bere hizkuntza literariorako leku natural bakarra: " Hondo kostunbristarik aproposena euskaraz mendia da, ekintza erreala nahiz irreala eraikitzeko zeren hango hizkera eta hango errealitatea ezkondurik daude oraindik".
|
|
|
Norbere artaldea izan, eta negozioa aurrera eramatearekin amesten dute, orain, ikasleek.Lana eta ikasi biak batera egin dituzte askok. Zegaman (Gipuzkoa)
|
du
baserria Azurmendik. 240 ardiko artaldea du, eta pixkanaka handituz joateko asmoa du.
|
|
|
Ibilgailua berriro gelditu zenean, aurrean genuen etxera sartzeko eskatu zigun gidariak, baina behera begira joateko, inguruari erreparatu gabe. Ezinezkoa zen ez konturatzea leku menditsu berdean geundela, inguruan beste etxerik ez
|
zuen
baserri batean.
|
|
|
Bere arrapostua, zirtolari bezain txorrotxa: ?
|
Zuen
baserriaz. Ez da zuena eta!
|
|
|
Baserriaren atariko zelaitxoan pare bat dozena gizaseme gazte pilatzen zen, eguerdiko eguzkitan belarretan etzanda, zerua arakatzen batzuk, seko lo gehienak. Beste batzuek, baserriaren atondoko banku luzean lekua harturik, alkandoraren tarrata josteko, fusilari koipea emateko edota, etxejaunak ateratako sagardoaren arrimuan, lagun
|
zituzten
baserrikoekin solas alairako aprobetxatzen zuten atseden une hura, gerrari hain arrotz zitzaiona.
|
|
|
Etxeak taberna eta ostatu moduan ere lan egiteak ez zion lagundu Mariari giro nahasi hartatik kanpo egoten: makina batek jana eta edana franko egina
|
du
baserrian, trukean sosik laga gabe. Ihesean joanak asko izan ziren, nonbait, nazionalak Zarautzen sartzekotan zirela, eta iheslariek hitz ederrak bai:
|
|
|
–Orain ere halaxe dituk kontuak, Etxabe: jatetxeetan baserrietako produktuak saltzea debekatzen duten horiek berak
|
dituk
baserriko arrautzak eta oilaskoa jatera joaten direnak igandeetan.
|
|
|
Zenbait minutu egon nintzen kafearen gustua dastatzen. Dagoeneko ez
|
nuen
baserrian irten gabe eman nituen bi egun haietan metatutako tentsioa sentitzen. Halako batean, Txomin, Txikia eta Joakin ikusi nituen, aldameneko ate batetik bankura sartzen.
|
|
|
Herriko alde desberdinetan
|
zituzten
baserriak. Haitzandiri aurpegia emanez Martin Kontazarrena eta bizkarra ematen ziola Miel Kortabarriarena, goizeko lehen printzek eta arratseko azkenek goxatzen zituztela.
|
|
|
Lekuonak ezaugarri bereziko eraikin batera eraman gintuen, arkudun ezkaratz handi bat
|
zuen
baserrira, eta bere azalpenekin jarraitu zuen: " Horrelako baserriak makina bat badira Euskal Herrian, garai batean ostatu edo posta leku izandakoak.
|
|
|
Nire aita 1912an etorri zen hona, artzain. Dirua aurreztu nahian, Euskal Herrira itzuli eta familiak Markinan
|
zuen
baserriaren hipoteka ordaintzeko. Leku ederra da hura.
|
|
2016
|
|
|
Hemengo produktua hemen bertan kontsumitzearen aldekoak dira Uxartekoak. Sei hektarea lur
|
dituzte
baserri inguruan sagarrondoz josita. Lehengai horiek erabiltzen dituzte zukuak eta sagardoa bera egiteko.
|
|
|
Lehengaia prentsatu eta sagardo bihurtuko ez duten hura erabiltzen dute Uxarten litro bateko kristalezko ontzietan saltzeko. Aurretik ere lan handia
|
dute
baserrian. Hainbat lursailetan barreiatuta dituzten sagarrak batu eta aukeratzea, hain justu.
|
|
|
Uda lehorra izan da, eta bero handiko egunak ere ugari izan dira. Horrek eragina
|
du
baserrietan; ganadua duten baserritarrentzat eta baratzetik bizi direnentzat, ordea, oso ezberdina izan da uda honen eragina: ganaduzaleak kezkatuta daude; baratzeek, berriz, produkzio oparoa izan dute.
|
|
|
Ororen buru, azpimarratzekoa da Ba Sarea elkartearen xedea zein den; kanpañako gizartearen historiaz eta ingurumenaz inspiratzen da sorkuntza artistikoa eskaintzeko. " Iduritzen zaigu artean aski gutitan baserriko mundua aipatua dela, eta nahi
|
genuen
baserriko giroa eta eguneroko bizia eta biztanleen apustuak ere artearen bidez agerian ezartzea. Gure helburua da arte proiektuak proposatu eta eskaintzea baserri gune eta herri ttipietan, herrien gaiez inspiratu proiektuak garatzeko".
|
|
|
Eskatu izan diet aipatzeko betidanik erabili dituzten formak, ez plaketan edo eskrituretan egon daitezkeenak; hau da, aurrekoengandik jasotakoak.Izen asko galduta daudela azaldu duzu. Zergatik galdu dira. Baserri mundua uzteagatik, euskararen galeragatik, eta jakitunenak direnak, edadekoak hain zuzen, joanak direlako.Nabarmendu
|
duzu
baserriek eta baserritarrek lan asko egin dutela izenei eusteko. Zer dela eta. Baserri munduak horrela eskatzen zuelako.
|
|
|
1999ko urtea hastearekin batera elkarrizketa egin zion Egunkariako Koldo Aldabe kazetariak, Amasan
|
zuten
baserrian. Pozik eta kontent zegoen politikoki behingoz.
|
|
|
Indartsua da, gogotsua? Eta gustuko
|
du
baserriko lana. Nestor bestelakoa da?
|
|
|
Laster libratu zen animalia mutikoak eragindako tormentutik, eta, hura ihesi abiatu zenean, atzetik joan zitzaizkion bi anaiak. Horma guztiak tente antzean
|
zituen
baserriko gela bakarrera sartu zen satitsua.
|