|
2000
|
|
|
4) Aztertu dira, orobat, batzordeak euskal hitz zahar eta berrien formaz gertatu dituen lanak, gero ere hori bide beretsutik hobeki lantzeko asmoz. Atsegin hartu du Euskaltzaindiak elkar hizketa honetan agertu den giroaz, jendetasunaz eta elkar lanerako gogoaz eta uste
|
du
gero ere guztion laguntzarekin, bere eginkizuna beteko duela. Hortan saiatuko dela.
|
|
|
Diru aldetik, gizarte aldetik, lege eta kultura aldetik gizakia zanpatzen duan erakunde zakar eta astun bat". Erakundea aldatu beharra zegoela baieztatzen
|
zuen
gero, haizeari edo, galdera hauexek egiteko: " Baiña... baiña... esku utsik?
|
|
|
Historia Geografia ikasgaietako programakaldatzen ari dira, eta eskoletan ere lehen ez zegoen gai bat sartzen ari dira, Herritarheziketa, non frantses izatearen ohorea esplikatzen den, eta abar. Orduan, estatuengandik eskubide hori
|
ukaiteko
gero eta aukera gutxiago baldin badugu, guk de factogauzatu dugu. Eta nola egingo dugu?
|
|
|
Eta predikari ezin trebeagoa zen, eta are trebeagoa skribatzaile gisa. Eta jakizu, halatan, ezen hain nintzela, eta hain naizela Axularren prosa ederraren zale, non etxean
|
nuen
Gero a ere zorroan sartu eta Salamancarat ekarri bainuen, beharrezko bertze gauza guztiekin baterat, Zuberoatik Espainiarat ihes egin behar izan nuenean, Mathalasen denboran... —eta, begiak begietan iltzatzen zenizkidala, erran zenidan—:
|
|
|
—Lehen erran dizut ezen zerbait utzi dugula bertze egun baterako... Zeren zinez ikusi nahi baitzintuzket bertze egunen batean, horrela, buruz buru, lasai, edo gehiagotan ere bai, zergatik ez... eta zeren neure egitekoak baititut orain, biharko eta aste osoko eskolak prestatu behar
|
ditudanez
gero —eta, aulkitik altxatzen zinela, kontsolamenduzko bertze hitz haiek xuxendu zenizkidan, erraiten zenidala—: Ez nigar egin mudantza honetan gal dezakezunagatik, Joanes, eta arrai zaitez irabaz dezakezunagatik...
|
|
|
edo Utopiaren alde gaude, paradisua Lurrean eraiki ahal izaiteko, edo Makiaveloren alde, infernua sortzeko...". Eta Miguelek argi zituen bere ideiak, eta sinetsirik zegoen ezen Paradisurako bidean zegoela Lurra, Kris tok gizonen arteko anaitasuna predikatu zuenez gero, eta Kristok, historiaren buruan, garaile behar
|
zuenez
gero. Baina zu ez zeunden hartan guztiz ados, ez Uto piaren kontra zeundelako, baina uste zenuelako ezen Utopiaren aldeko borroketan peril handi bat zegoela:
|
|
|
—Napoli, Vesubio, Vesubio, Napoli... —erran zuen osabak, bi amoranteren izenak balira bezala— Gogorra izan behar
|
du
gero Vesubioren magalean bizitzea, jakinik lurraren erraiak noiznahi den kolera daitezkeela eta lehert...
|
|
|
—Musika... —erran
|
zuen
gero, hasperen egiten zuela— Baina musika ona eta handiosa aditu nahi baduzu, musika solemnea, ez zenuke datorren igandean katedralean emaitekotan diren Monteverdiren meza galdu behar...
|
|
|
Izan ere, ez ote da zuzen ari gaurko hainbat nafar gazte, Espainiaren izenean pizten diren gerla horiei uko egiten dietenean, zeren nafartzat baitute, lehenik eta behin, beren burua? Eta nola anitz
|
duenak
gero eta gehiago nahi duen eta, hargatik, kendu dionari are gehiago kendu nahi izaiten dion, hala, ez ote da piztuko berriro gerla noizbait, ez Katalunian, baina hemen Nafarroan, Espainiaren kontra, eta ez ote ditugu pairatu behar izanen berriro zinak eta minak...?
|
|
|
Eta, hargatik, Joxe Aberasturik ez zuen indiar gorrien paradisu hartan deus ere sinesten, eta egun osoan maradizinoka eta biraoka ibiltzen zitzaigun, hark Potosirat joan nahi
|
zuenez
gero, edo, bertzenaz, etxalderen baterat, non bere ezpata erabil baitzezakeen, baten zerbitzuan, bertze bortz zaldun haiek bezala... edo haiek baino hobeki, zeren segur baitzegoen ezen haiek baino ezpatari trebeago, bitoreago eta entreguago zela, nola erakutsi baitzuen ezpata joko hartan, Lorenzo Cortés zeritzan zaldunaren kontra, begien herts ireki batean hil zuenean. Ordea, Joxek bazekien ezen oihan hartarik ateratzeko indiarren beharra zuela, eta bazekien, halaber, ezen hauek ez zeudela hartarako prest, ez bederen leku segur baterat iritsi eta leku hartan denbora bat eman arte, indiar horien eta gizon zurien pertsegitze eta akometatze perilosetarik urrun.
|
|
|
Eta, neure Felisa galtzen nuela —ene haurtzain eta inude izan zena—, nola areagotu zitzaidan bertze amaren beharra —neure egiazko amarena: andere Grazianarena! —, zeren, Felisak enegan utzi zuen hutsaren betetzeko, non aurki nezakeen, bada, andere Graziana baino pertsona egokiagorik, doiagorik eta justuagorik, andere Grazianak eragin zidan urte luzeetako hutsa Felisak berak bete
|
zuenez
gero?
|
|
|
Baina ez nuen hasia akabatu ahal izan, zeren osaba Joanikot eta Maddalenen bozak aditu bainituen; eta Maddalenek erraiten zion osabari: " Horrela ez da berori sendatuko, zeren hobeki garbitu behar bainizkion zauriak eta haiei ukendua eman; eta belar batzuk ere bildu nahi
|
nituzke
gero, zolda belar batzuk, enplasturen bat egiteko...", eta osabak Maddaleni: " Bai, baina arimaren zauriak sendatu behar ditut lehenik, eta koadro baten ikusteak ez dit kalterik eginen...", eta hala zetozen, osaba Joanikot eta Maddalen, osaba Maddalenen besoari zetxekiola, Pedro Huiziren studioan sartu zirenean.
|
|
2001
|
|
|
Begira diezaiogun une batez sektoreak pairatzen duen une latz honi, eta gehitu diezaiogun aspaldian jasaten duen errekonbertsio itzela. Horren ondorio zuzena
|
dugu
gero eta ganaduzale gutxiago eta zaharragoak izatea.
|
|
|
Ordea, harriaz hainbertze idatzi zuen idazlea, ez ote
|
dugun
gero bera harrian zizeldu eta berdenboran ixilarazi, da galdera. Kritikoen hitzetan kanonizatu hitza agertzen delarik kasu eman behar genuke.
|
|
|
Herrialde pobreetan bitartekoak dituzten pertsonekin funtzionatzen du merkatuak, gutxiengoarekin beraz, eta horrek esan nahi
|
du
gero eta pobre gehiago dagoela.
|
|
|
Galdeketa neure bi taldeetan burutu nuen, eta guztira hogeita zortzi ikaslekerantzun zuten. Ikastaroaren hasiera zen eta ikasleek ez zekiten zer tipotako lanaegingo
|
genuen
gerora entzutezko ulermenaren esparruan.
|
|
|
‘Humanitatea nahiko arraroa
|
duk
gero! ’ esango duzu irribarrez, euskarazko hitzak kitxuerazko oihartzun ulertezinetan galtzen direla.
|
|
|
Esker onez eta beldur gaiztoz beterik agertzen naiz hemen gure hiz  kuntzaren egoeraz, oraingoaz eta azken berrogei urteotakoaz, mintzatzeko  asmoz. Arreta apurren bat merezi luke gaiak, oraina etorkizun
|
dugun
geroaren agergarri izan daitekeen aldetik batik bat. Egoki da eta zuzen, bada, horren ingurukoak Deian tratatzea, oraindik jaioberria delarik1:
|
|
|
Izenez nahikoa
|
dugunez
gero, goazen orain izenetik izanera. Iritzi irudipenetara, bederen.
|
|
|
eta Mendibururen lanez, zahar eta berriez1, esatekoak esanak daudelakoan, goraxeagotik hartuko nuke nik gaia hemen mintzatu behar
|
dudanez
gero pixkaren bat bederen. Eta Mendiburu baino gorago, eta beste orduko eta geroko beste hainbeste baino gorago orobat, Aita Manuel Larramendi daukagu, euskal gaietan.
|
|
|
Esan beharrean aurkitzen naiz luzatu gabe, horrexegatik beragatik, hitz eskas hauek baino hobeak merezi dituela liburu honek sarrerako atean: dena delako lehenik, eta mugarri baten antzera lur berrien seinalea eta ezaugarria
|
dugulako
gero.
|
|
|
|
Duzuen
gero, zuen zerbitzuti
|
|
|
Halabeharrez, bai, baina horrela gertatzen zaigu. Gogoan zer darabilten jakin beharrean aur  kitzen gara, erremediorik gabe, haien artean bizi behar
|
dugunez
gero.
|
|
|
Bistan da, beraz (eta ez naiz hemen hasiko zergatikoak astintzen), erdi aldekoa dela berrikuntza, bi bazterretakoa, berriz, antzinakoa. Honelakoetan, bada, badirudi, batasunera bagoaz eta horretarako erabateko bideak behar
|
ditugunez
gero, bazterretakoei eman behar geniekeela erdikoei kentzen diegun hitza. Horrelatsu gertatzen da urtarrilekin, ira  tzarrirekin eta abar, ilbeltz eta esnaturen kaltetan.
|
|
|
Ez da hori noski horrela gertatzen merezi onez merezi ez duelako horrelakorik, baina, eta beti erakutsi digun gogo giroa hartzen dut lekuko, ez lioke inolaz ere eder iritziko besteak elkarren lehian nor goragoka aritzeari. Nagokion, bada, beregandik ikasi dugun (edo ikasi behar genukeen) hizkera soil zehatzari, bere lanek gure kultur arloan izan duten ondorio eta eraginaz mintzatu behar
|
dudanez
gero. Hori baitut agindua.
|
|
|
Antonio Zavala gazte hura 1959an bihurtu zen aita Zavala, eta hala da guretzat geroztik. Ordurako, ikusi dugun bezala, hartua
|
zuen
gero hain emankor gert atu ko zitzaion bertso bidea ere. Bi lan horiek —ikasketak etabe rtso bilketa— batera egiteko nola moldatzen den ez dakigu, eta ez dirudi berak interes handirik duenik horretaz hitz egiteko, Meza berria eman zuen urtea aipatu diogunean, ordea, 1959a, berehala zehaztu digu data, hilabetea, eguna, eta gainerako xehetasunak.
|
|
|
Ba al zegoen
|
zuenean
gero hartu duzun bidea hartzera bultza zintzakeenik. Aitaren aldetik, amarenetik. Anaiarreben artean solas giro berezirik?
|
|
|
Tekno klubetara joaten ginen frankotan, musikaz eta gainerako ekaiez horditzera. Ekialdetik sartaldera hiria aztalkatzen
|
genuen
gero, eleka, maiz isilik, iraganbidea, bakardade metatuen pean hazi maitasun beharraren eremuen urrakoa bailitzan. Harrigarria zen zinez.
|
|
2002
|
|
|
Hipodamia ederrari eskaini nahi diodan oparia, Medusa izeneko gorgonaren burua da, sugezko ilajea duen Medusaren burua, eta zuri dagokizu, Pertseo maitea, buru hori ekartzea. Eta ezkontza tratuak ahalik eta azkarren amaitu nahi
|
ditudanez
gero, zu zenbat eta azkarrago joan gorgona horren buruaren bila, hainbat eta atsegin handiagoa emango didazu.
|
|
|
Bigarren hezkuntza biztanlerian hedatuz doan neurrian, herrialde guztietannabarmentzen
|
dugu
gero eta presio handiagoa gazte gehiago hel daitezen unibertsitate ikasketak egitera. Baina, era berean, presio horri aurre egiteko, lurraldegehienetan unibertsitate ikasketak burutzeko murrizketa eta iragazki gehiagojartzen dira, heziketa sistemaren baliabideak babesteko eta, azken finean, baliabidehorien degradazioa geldiarazteko.
|
|
|
Oraindik ere ez dugu datu base on bat, eta horrek lana zailtzendu. Ikasle guztien beharrei ere erantzun behar zaie, eta material egokia prestatubehar da lau mailetarako, gustu desberdinetarako, eta, gainera, benetan baliagarriaizan behar
|
du
gero ikasle horiei eskatuko diegun ekoizpenerako, saioan hitz egitea, mahaigaineratuko ditugun galderak erantzutea erraztuko duena.
|
|
|
Hori da emakumearen aratza! Benetan maite
|
zuen
gero horrek bere senar zendua! Bizia bera ere galduko du emazteki zintzo horrek bere senarraren eriotza dala ta.
|
|
2003
|
|
|
Iraganak ez
|
du
geroa behartzen; aurreak erakusten du, ordea, atzea nola dantzatu, oraindik ere
|
|
|
Eta euskaran elementu horiek bizirik daude oraindik!", azaltzen du irakasleak, sutsuki. " Hipotesi bat da »zehaztu
|
du
gero Alfontso Mtz. Lizarduikoak», elementuak badaudela, baina oraindik haiek benetan interpretatzea falta zaigu.
|
|
|
Ez al dira beste estrategia batzuk pentsatu? Orain gutxi irakurria
|
dut
geroz eta erresistentzia gehiago dagoela gernu infekzioentzat erabiltzen diren antibiotikoekiko, eta ikertzen ari direla ahabiaren zukuarekin, antza denez bakteriak gernu mukosan kokatzea galarazten duelako.
|
|
|
Segur dena da sektore tradizionala, orokorki, beherantz doala. Alde batetik gazteentzat Ikea bezalako dendak
|
ditugu
gero eta gehiago, eta bestetik oraingo modelo garaikideak sartzen ari dira apurka apurka etxe guztietan.
|
|
|
Onartzen ere dugu, ederresten, holako ikastetxe batean erakaspenak euskaraz litezkela behar eman, Euskal Herri guziak buruzagi berak
|
ukanez
geroz, bai eta mintzai bera. Hizkuntza berdina, buruzagi berak, sineste bertsuak, jaidurak izaitez berdin eta ohidurak, gainera jakitate bakar baten iturria, zer altxagarria, zinez, euskaldun gizadiarentzat!
|
|
|
Eta, artetik erraiteko, kasu berean geunden gu geu ere euskaldunok, ezen, gure Hegoaldeko diputatu batzuek bidali ziotelarik Wilson presidenteari beren askatasun deia, ez zien, nik dakidala, nehork neholako erantzunik eman. Estatuburu handientzat gu ez ginen, jakina, ez populu, ez nazio, ez ezer, hain aspaldian beren atzaparra gure gainean emana
|
zutenez
geroz auzoko frantses eta espainol inperio puxantek.
|
|
|
Zergatik ez nezake aitor, nihaurk egiaztatu ahal izan nuela puntu harrigarri hori? Politika gaiak
|
nituenez
geroz aztertzen eta, zehazki, estatuaren eta nazioaren problematika, nahi izan nuen argitu gerla denborako eguberrietan Pio XII.ak berak bidali zituen mezuen funtsa eta itxura. Aitzakia horretaz, aita sainduaren hitzaldiak oro, eta ez ziren guti?
|
|
|
Jakin nahi
|
zuenaz
geroz noiz zuritu nahiko zuen Vatikanoak aspaldian Euskal Herriarekin duen auzia, kontatu nion aita Laurentin ene adiskideari, zenbait urte lehenago, Erroman ikasle geundelarik Etxegarai eta biok, Clément Ma thieu Akizeko apezpiku hazpandarrak eraman gintuela berekin Pio XII.aren oinetara, haren benedizione berezia errezebitzera.
|
|
|
1922an Jean Etxepare medikuak, Oñatiko Unibertsitatea gogoratuz, zera proposatu zuen: «Onhartzen ere dugu, ederresten, holako ikastetche batean erakaspenak eskuaraz litezkela behar eman, eskualerri guziak buruzagi berak
|
ukanez
geroz bai eta mintzai bera»8 1932 urtean Madrileko euskal ikasleek Euskal Unibertsitatearen alde argitaratutako libu ruan, Pedro Laskibar eta Telesforo Uribe Etxebarria izan ziren ideia horren defen datzaile sutsuenak eta ia bakarrak. 1936an, Eusko Jaurlaritzak Medikuntza Fakultatea sortu zuenean, ikasgaietako bat euskara teknikoa izan zen.
|
|
|
Hori da nire ametsa! Oya, errealitatea begiratu behar duzu. Emazte erizainek ez
|
dute
gerorik Turkian. Amets hau hemen utzi duzu, beste hainbat gauza bezala.
|
|
|
Enborra eta eskafandra zituen Matiasek gogoan eta ez zekien Matilderi galdetu ala ez. Baina konturatu zen kafesnea bero zegoela, eta Matiasek ezin zuen gauza berorik hartu, beroak eztarria lehertzen ziolako –hotzak bezala– eta hiru lau egun eman behar
|
zituelako
gero anginak jota, eta pentsatu zuen taktika ona izango zela Matilderi enborrari buruz eta eskafandrari buruz galdetzea, denbora apur bat emateko eta kafesnea epeltzeko. Baina ez zekien galdera nola egin:
|
|
|
lehenengo kristal batek eta gero besteak egiten zutela distira. Eta idazkariaren aurpegiari begiratuz gero, min ematen zuten kristalek, eta betaurrekoei begiratzen zienak minutu bat eman behar
|
zuen
gero erdi itsu, mantxa zuri batekin begi barruan.
|
|
|
Baina bera irribarre gaizto bat ezpainetan zuela ikusten nuen, lasai, gorrotoak nonbait samina baretu, anestesiatu eta zorionarekin nahas daitekeen sentimendu bat eragiten zion. ...rrarazteko modua eta unea ere erabakirik zituela eta, asmatzen zituen nobeletan pertsonaiak bezalaxe, aurreikuspen osoz eta ustekabean garbituko ninduela, arriskurik hartu edo eskurik zikindu gabe –esan zuen eta isildu egin zen, esan zuenaz harriturik edo, adierazi arte ez baikara askotan geure baitako pentsamenduak ulertzera iristen– Eta pistola neurekin eramatea erabaki nuen –esan
|
zuen
gero isilunea moztuz. Niri lekuz kanpo zegoen esaldi bat iruditu zitzaidan baina komisarioak berandutzen ari zen galdeketa bideratu nahi izan zuen.
|
|
|
Bere sudurraren hotza gogoratzen dut, igogailuan nire kontra estutu zelarik, eta bere hezurduraren hotzikara sorgorra, piztia izutu batenaren antzekoa. Gogoan
|
dut
gero ere ez zela musurik izan, atetik sartu eta gelaraino joan zela nire aurretik eta, ahots oso apalez," hasi biluzten, berehala nator" esan zuela. Gogoan dut baita ere agindua betetzen hasi nintzela, esaneko bai baina serbilismorik gabe.
|
|
|
Esku batarekin nik utzitako hutsunea baieztatu eta" nora zoaz?" galdegin zuen, baina begirik ireki gabe. Galdera horixe egin ohi
|
zuen
gerora ere, bera baino lehen altxatzen nintzen bakoitzean.
|
|
|
Eta, orain esku bat altxatzen zuela eta orain beste bat, maisua bere umetako apaiza imitatzen hasi zen, ahotsa goratu gabe baina tonu trumoitsuan, hartara ere ohitua baitzegoen Patxi, teatroa atsegin
|
zuenez
gero, hain atsegin non noiznahi antolatzen baitzituen ekitaldi laburrak gurekin, edozein aitzakia gaitzat harturik:
|
|
|
Horrek asko balio du. Nik ni neu izan nahi nuen, izan nahi dut, eta izan nahi
|
nuke
gerora ere. Eta Ainhoa bezain euskalduna seguru naizela eta izango naizela.
|
|
|
Euskal gizartearen nahien araberako aginte politikoa nahi dugu edo, Espainiar gizartearen zati izanik, hango gehiengoak hautatu dituen agintari eta erabaki politikoak onartu behar ditugu? (...) Azken aurrerapauso politiko hauxe ematen ez
|
badugu
gero eta zabalagoa den iritzi lubaki hori hilobi bihurtuko zaigu aldebikooi. Baita ustezko ekidistanteei ere.
|
|
|
Hartara, beraren lege xedapenek, kasu berezien xehetasunik gabe, ororentzat dituzte erregela erkideak, salbuetsi beharrekoa edo xedapen partikularrak merezi dituztenak bereizita. Epaileek
|
dute
gero eskura horien aplikazioa, nahiz eurotan zehazki barruratutakoari begira, nahiz, era berean, euren aplikazio zuzena edo euren esanbidezko adierazpenean edo euren ondorioetan dagoenari begira.
|
|
|
" Unibertso bat baino ez dago, eta gerta liteke munduaren historian pertsona bakarra izatea haren legeen interpretaria". 4 Bai Aristotelesen bai Einsteinen adibideek Lagrangeren hutsegitea erakusten dute, baina horrek ez ditu eskasten bere konpromisoak zientzi garapenarentzat dituen ondorioak. Newtonek egindakoa berriro egin beharrik ez zegoela uste
|
zuenez
gero, Lagrangek ez zuen sentitzen naturaren funtsezko berrinterpretazioei ekiteko tentaldirik. Horren ordez, bere newtondar paradigma partekatu zutenek hura utzitako lekutik ekin ziezaiokeen, paradigma horren formulazio argiagoak eta naturaren behaketekin gero eta adostasun handiagoz jarriko luketen eraketa lortzen saiatuz.
|
|
2004
|
|
|
Txikitan herrian palaz eta erremontean ere aritu ohi ginen, baina aitari ez zitzaion gustatzen, jotzeko erak ezberdinak direlako. Eskuz jokatzen ikasten duenak ez
|
du
gero arazorik erremintaz aritzeko. Baina, alderantziz bada, ohitura txarrak hartzen dira.
|
|
|
Horrenbesteko xehetasunez ondutako kritikaren emaitza ez da isiltzekoa, ez horixe. Merezi du, merezi
|
duenez
gero, xehetasunen hari meharraz ehundutako gogoeta hemen azaltzea: –Hala da.
|
|
|
Hizkuntza menderatuen ukapena eragin duen nazionalismoa izan dugu hizpide. Bidezkoa iruditzen zait, bidenabar, bere hizkuntza desideologizatu duen nazionalismo hori hemen berriro harira ekartzea, euskararen erabilera hautakizun librearen esku ikusi nahi
|
duenez
gero euskal idazleak. Are gehiago:
|
|
|
Esanahia, funtsean, erabilera edota erabilera erregelen zcrrenda izango da. Aipatzekoada Wittgenstein eta berc Philosophische Uniersuchungen lana aitzindariak izan zirelaesanahiaren eta erabileraren artcko erlazio hori proposatzen, eta ikuspegi horrek eraginaizan
|
zuela
gerora burutu zen pragmatikaren garapenean.5.2 Egiari buruzko teoriak. Egiazko, predikatuari buruz. interpretazio ugari egin da.
|
|
|
Pirinio, Nafarroa, Itsas hegi, Sortalde eta Sartaldeko euskaldunenbelarriaktinkojartzeko aiutarako deia. Eta haize leunaren lagungoaz, harrespilarenbabesean, ereizioarenharnalauko goizalde honetan, loakazarkatu
|
nau
geroak zer erreparatukoduenjakingabe.
|
|
|
maitemindu zela, eta Elenak. mutikoa zaintzen ziola. Ametsek esplikatu zion ere delak.o bi gizon itsusiek nola harrapatu nahi
|
zuten
gero berari sosa galdegiteko.
|
|
|
“Umearen zentzuna etxean entzuna” dio Bizkaiko esaera zaharrak, eta hori gezurra ez bada ere, aitortu beharra dago ez dela egia osoa ere. Oinarrizkoa izaten da, noski, gurasoek beren seme alabei ohitura onak eta portaera zibilizatuak irakastea, baina ahalegin horiek deus gutxi balio
|
dute
gero ondokoek, inguru sozialak, etengabeki kontrako ereduak eskaintzen dihardutenean.
|
|
|
–Gaur ere ez –esan
|
du
gero.
|
|
|
–O, paradisua litzateke! –hasperen egin zuen Txitxikofek– Agur, emakumea –segitu
|
zuen
gero, eta muxu eman zion eskuan".
|
|
|
–Erreko
|
duzu
gero –proposatu zion Maisu Zaharrak– Orain erantzun: zenbat?
|
|
|
–Tatuaia eginda gero, orri sinatua ahoan sartu, eta irentsi egin nuen –esan
|
zuen
gero, bere amodioaren beste proba bat erakutsi nahi balit bezala.
|
|
|
Hemen Kopernikoren lehen pentsamenduekin bezala gertatzen da: izarren armada osoa ikuslearen inguruan jiraka zebilela suposatuz zeruko higiduren azalpenean aurrera egin ezin
|
zuenez
gero, orduan saiatu zuen ea ez litzatekeen hobe izango ikuslea jirarazi eta izarrak geldirik utziko balitu.
|
|
|
Baina gure ustez oker zegoen Wittgenstein baieztatzen zuenean ni filosofikoa (subjektu metafisikoa) ez dela munduaren parte bat, munduaren muga baizik. Subjektu metafisikoa munduaren mugan jartzen saia daiteke, munduaren mugak eta zimentarriak ezagutu nahi
|
dituenez
gero, baina mundutik atera gabe (ezintasun fisiko eta ontologikoagatik), munduaren parte baita, parte eratzaile eta ezagutzailea, beste subjektu filosofiko guztiak bezala. Puntu honetan datzake, gure ustez, solipsismoaren makurrik handiena, Wittgensteinen etikaren ezaugarrikera errotik baldintzatzen eta mugatzen duena.
|
|
2005
|
|
|
Iparraldeko herritarrok Hegoaldekoak nola elikatzen, laguntzen eta prestatzen dituen ikustera ohituta gaude, Iparraldekoon errukia eta solidaritatea agertuz. Baina estereotipo horietatik aldendu behar dela uste
|
dutenak
geroz eta gehiago dira. Belen Rodero GGKEen Euskadiko Koordinakundeko lehendakariak argi dauka:
|
|
|
(...) Baina gaur ditugun aurrerapenak lortu badira, hori posible izan da menderatuta zeuden gizarte haiek Bandungen beren etorkizuna beren eskuetan zegoela aldarrikatu zutelako. Jakin behar da, ordea, sakoneko aldaketek hamarka urte behar
|
dituztela
gero egia bihurtzeko".
|
|
|
Orduan, Alderdiko baten bisita izan zuten haren senideek, Felisaren arabera: " Esan zigun hamar urte pasa zirela eta lurpetik atera behar zela, orduan ateratzen ez
|
bagenuen
gero ezin izango zirela topatu hezurrak. Ea kargu egingo ginen, ala Alderdia bera egingo zen.
|
|
|
Le Pen bezala, kar kar kar. Baina emeki emeki uste
|
dut
gero eta urrunago joanen direla, gero eta gorago. Jendea ohartuko baita zer den euskara, eta euskararen alde baldin badira, egun batez dute nahi ala ez abertzaleen alde bozkatu.
|
|
|
Ttattarra kendu du monsieur Galantek, eta orain Jean Mixel dugu aitzinean. Mahaian jartzean" Jan gogotik »erran digu», laborariak indarrak bildu behar
|
ditu
gero lanean aritzeko".
|
|
|
Ez daiteke erran gaurko apez eta apezpikuek mirakulu handirik egiten dugunik Elizarekin, botere guziak eskutan dauzkagularik. Peko errekara joatera uzten ari dugu, isil isila, iduri ez
|
dugula
geroan ez esperantzarik, ez sinesterik. Baionan egin baititugu sinodo gogoetak 2003an, talde baten erantzunetan hauxe irakurtu dut apezetaz:
|
|
|
Eskubidearen aurreneurrizko idatzoharra eskatzeko aukera izan eta epe barruan halako eskaerarik egiten ez
|
duenak
gero du eskubide hori bere izenean inskribatu edo aurreneurrizko idatzoharrean jaso, eskubide bera inskribatu duen hirugarrenari kalte egiteko; hirugarrenari ez zaio kalterik egiten, horrek Erregistroaren arabera eskubidea eskualdatu ahal zuenarengandik eskuratu badu berori.
|
|
|
Ez Boni Bon sugezalea zelako, baina bai hartarako bidean jar zezakeelako, telebistako aurkezle ospetsuak mundu guztiarekin harremanak zituenez. Bai, biharamunean hitz egingo zuen Boni Bonekin, biharamunean Iritzi Miritzi saiora joan behar
|
zuenez
gero.
|
|
|
Emakume bitxia zen Emili, hamazazpi urterekin ile apaindegi batean lanean hasi zena, egunerdiz, bere estudioak ordaintzeko asmotan: filosofia eta letrak ikasi nahi baitzituen, filosofia atsegin
|
zuenez
gero. Ondoren, baina, hainbeste gustatu zitzaion ile apaindegiko giroa, non goiz eta arratsaldez ekin baitzion lanari, harik eta, bospasei urte aurrerago, jantzi denda bat jartzea erabaki zuen arte, bere aurrezkiekin eta Aurrezki Kutxari eskatutako kreditu baten laguntzarekin.
|
|
|
Hadj Ahmed-ek harrapakina nekatu egin behar
|
du
gero harrapatzeko, suge hau nahiko urduria baita.
|
|
|
gipuzkoano; Flexionario segundo. Flexionario del verbo bizkaino (honek azala eta lehen orrialde falta
|
dituenez
gero, geurok asmatu dugu titulua), eta Flexionario tercero. Flexionario del verbo de dialectos orientales y subdialedos navarros.
|
|
|
Egin behar dugu beste moral bat sortu, non benetan karakter fuerte bat daukatenak eta ahalmena daukatenak lider batzuk izango diren. Horiek eramanago
|
dute
gero atzetik masa, baina beraiek egingo dute orduan askatasunaren borroka orain arteko konplexu moralik gabe. Bi mailatan mugitzen da; gauza bat da, eta beharbada horregatik dago hemen bereizkuntza eginda:
|
|
|
Turismoa, Barne Produktu Gordinaren (BPG) %11 eta enplegu nazionalaren %12 ematen duena, “osasuntsua eta etorkizuna duena” da, baina presazko modernizazioa behar
|
du
gero eta “zorrotzagoak” diren bisitariei eta nazioarteko lehia gogorrari egokitzeko. Horixe aldarrikatu zuen atzo José Montilla Industria, Turismo eta Merkataritza ministroak, jarduera hori suspertzeko onartu duen neurri sorta baten aurkezpenean, duela urte batzuetatik hona moteltze zantzuak edo atzerako baititu.
|
|
|
Baina bihar zer? Ondo baino hobeto daki hau behin behineko irtenbidea baino ez dela, erakunde edo dena delako horretakoak atzean
|
badituzte
gero eta ilunagoa dela etorkizuna. Urkoren poltsak, hala ere, baikortasun adierazezina ekarri dio.
|
|
|
Nola daude besteak? –galdetu
|
zuen
gero. Denok ondo antzean ginela esan nion.
|
|
|
–1.825 egun –esan zuen Piedadek– 1.825 egun –errepikatu zuen– Familia tristea? –esan
|
zuen
gero.
|
|
|
Eta hegoak apurtuta dituen intsektua erretiratu egiten du, eta nik ez dakit zer egiten duen berarekin, baina uste
|
dut
gero, gauez, ni lotan nagoenean, esnatu egiten duela intsektua berriz, beste likido batekin. Eta leihotik botatzen duela.
|
|
|
Hor ikusten dituzun liburu urdin horiek guztiak Leninek idatzitako berrogeita hemezortzi liburu dira. Friburgotik Deustura itzuli nintzenean, Lenini buruz hitz egin behar
|
nuenez
gero, beraren lan guztiak eskuratu behar nituela pentsatu nuen. Moskura idatzi nuen, Alderdi Komunistara, eta liburu horiek guztiak hiru mila pezetaren truke lortu nituen.
|
|
|
Oroitu zen apalkeria berdinaz ito zela, zuela aspaldi Baiona bazter hauetan makisarrek tiroz eho zuten Josetekin larrua lehen aldiz jo zuenean, han, Bitxirineko belarkaren ondotik, soropilaren gunerik ilunenean. Uste
|
zuen
gero, hazi hezea azpi artean isuri bero nabaritzen zuela, denak beha zeuzkala, burla eta apalkoi. Ahalkea larruari loturik zeramala iritzi zuen, doterik baliosena agian.
|
|
|
Nola ba, kantu bat bakarra aukeratu? Krudela
|
duk
gero! Goiko karaokean lan egiten dik, egik kontu.
|
|
|
Inazio Errasti nire aitaren uste oneko anaia ergelarenak, esaterako. Zerraldoetan eraman zituzten, baina aitak beti komentatu izan zigun itxurakeria izan zela hura," Oiartzungo hezurtegian bota
|
zituzten
gero denak". Ez nuke esanen hori ez zekienik A. jaunak, ez baitu deus aipatzen ahaideez edo ehorzketa katolikoaz, fusilatuak zeuden hartarik lekututa eztitu egin zen bere asaldura.
|
|
|
Honek jarri zuen lekutik haiek etsaiak banatu, suntsitu eta zatika zitzaketen. Eta erregeak hau ikusi zuenean, ez
|
zuen
geroko utzi nahi izan eta esproina sartu zion zamalkatzen zuen mandoari, ez baitzezakeen haren hazta edozein animaliak jasan. Eta jendetzaren erditik joan zen.
|
|
2006
|
|
|
" Ez ditugu oso gustuko trikitixa tradizionalaren birtuosismoa eta txapelketen mundua; gitarra soloak dirudite", azaltzen du Bengoak. Osinagaren aburuz, norberak jotzen duen instrumentuak ez
|
du
gero jorratuko duen estiloa zertan markatu. Hala eta guztiz ere, ez dago dudarik zenbait instrumentu bere tradiziozko musikatik ateratzea aski zaila izaten dela.
|
|
|
Estudiatu ahal izateko hortik pasa behar dute, baina parentesi bat bezala da. Lehenik umiliatu behar
|
dute
gero beraien bizitza aldatu ahal izan dezaten.
|
|
|
2000 urtean HABEk Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Kurrikulua deritzana (HEOK) abian jarri zuen. Helduek euskara ikasteko garaian jarraitu behar duten prozesua zehazten eta biltzen duen oinarrizko programazioa da; euskaltegi publiko zein pribatu homologatu bakoitzak bere ezaugarri, behar eta testuinguru sozialera egokitu ohi
|
duena
gero. Programazio honek euskalduntze prozesua lau mailatan bereizten du; lehen maila lehenengo sei urratsak, bigarren maila bederatzi urratsak, hirugarren maila (EGA) eta laugarren maila alfabetatze bukaera, goi maila.
|
|
|
Eta azkenean asteazkenean hasten zen Azoka, eta astearte goizeko ordu bietan hemen geunden, Azokan, bakarrik, gu biak eta segurata; eta asteazkenean goizeko zortzietan ere hementxe, berriz, gu biak bakarrik eta segurata, pantaila jartzen, bestea jartzen... Eta nik uste
|
dut
gero eta naturalago sentitzen garela gauzak horrela eginda.
|
|
|
aspaldi honetan salmenten hazkuntza iraunkorra (urte batetik bestera, %30 ingurukoa) ikusten ari gara: horrek esan nahi
|
du
geroz eta hiritar gehiagok, erosketak egiteko garaian, informazioa jaso eta alternatibazko ekimen honen alde egiten dutela, era horretan kontsumo arduratsua eta kalitate bikaineko produktuen hautua uztartuz.
|
|
|
Auzitegiak epaia eman behar
|
duenez
gero, auzitegi horrengandik independente den funtzionarioak eratuko du sumarioa, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta. Lege aginduz, instruktore horrek auzipetuaren aldeko nahiz kontrako datuak bilduko ditu, fiskalaren, akusatzaile partikularraren eta, ahal den neurrian, akusatuaren edo beraren letradu defentsariaren, zuzeneko ikuskapenaren mende.
|
|
|
X.L. Bizitzaren amaiera. Nik ere sinetsi nahiko
|
nuke
gero zerbait izango dela, maite izan nituen haiek nonbait aurkituko ditudala. Jainkoaren larre, belaze eta soroak argitsuak izan daitezela espero dut.
|
|
|
Arau honi buruz esan da ez daukala zentzu handirik amakaukera egin behar izateak atsedenaldia hasterakoan. Une horretan ez badu egitenezin
|
du
gero egin, baina aukera egiten duen unean ez daki nola aurkituko den beraedo bere seme alabak. Arauak aukera ematen dio amari hartutako erabakia atzerabotatzeko edo efekturik gabe uzteko:
|
|
|
Kontuak horrela, irakurle errealistari utziko diogu ipuin honen azken logikoa berak asmatzeko aukera: maitatuz ala higuinduz amaituko du gure gizonak, ignoratu ezin
|
duenez
gero, halako bere hirikidea. Zalantzarik ez dagoena da, kohesio soziala eta, bakea eta, bizikidetza, horrelaxe sustatzen direla ongiena.
|
|
|
Irribarre egin dio berriz nebari, haren erantzunaren zain. Xabierrek sakon hartu du arnasa eta masailak puztuta bota
|
du
gero indarrez.
|
|
|
Aita zaintzeko norbait behar zuten, arratsaldeetan, hiruretatik hamarretara, bere etxean bakarrik bizi nahi
|
zuenez
gero. Nitaz ondo hitz egin omen zieten, neska fina eta formala nintzela, eta horregatik jo omen zuten niregana.
|
|
|
Hutsik zegoen gainerakoan etxea, don Tirso ez baitzen bertan bizi, beste herri askotako parrokiak ere gobernatu behar
|
zituenez
gero. Gela soil bat zen nirea, baina ez nuen besterik behar, egona nintzen toki txarragoetan ere.
|
|
|
–Ba niretzat, egongo ez balira bezala. Tristea
|
duk
gero, hire anaiaren pisua.
|