|
2001
|
|
|
Zenbait euskal autorek azaldu dute maitasuna, egia, eta ez guztiek orobat. Ezagunenak besterik ez aipatzeko, hor
|
ditugu
Etxepare eta Oihenart aseak neska mutil gaztetxoei irakurtzea komeni ez zaizkien hamaika gauza esan zituztenak, eta gugandik hurbilago Bilintx gosea, bizi zeino ondorerik gabeko amets txuri gorriak iruten jardun zuena. Hegoaldeko maite haizetxo bat ere etorri zitzaigun behin Proventzatik.
|
|
|
Eta literatura horren hasieran, jaiotorduan ia, Etxepare edo Etxapare, bietara ipini baitzuen berak deitura euskaraz? daukagu, aurrean
|
duzuen
Etxepare hau berau. Jakin, badakigu ez zela bera izan hasiera, baina antzinagokoen berririk ozta ozta iritsi da gureganaino eta guregana direnak negarbide ditugu pozbide baino gehiago.
|
|
2002
|
|
|
Horraitiño, laga dagigun alde motza ta ezaiña, eta alde ona, osasuntsua aintzat hartu dagigun. Eta hor
|
ditugu
Etxepare aintziñakoa, Axular langilea ta kezkaz betea, eta hainbat abade ta fraile langile fin, Euskalerri ekaldekoan. Batzuk ezti txito gozo, beste batzuk mingotsagoa eskeinirikoak.
|
|
2003
|
|
|
Alta, gure gaia euskarazko historiografia da. Izaera historiografikoa ote
|
du
Etxepareren testuak. Printzipioz ez.
|
|
2005
|
|
|
Zer elasturia batzutan, mami gutisko gordetzen bazuen ere azalak! zioen Hiriart Urrutiz jakintza argitua maite
|
zuen
Etxeparek. Are gehiago noiztenka nahasixe zabila lako ustearekin gelditzen ginen (1915; Charritton:
|
|
2008
|
|
|
Kontrapas> eta Sautrela? 1 zioen Iker bildumako ale honek omentzen duen Jean Haritschelhar euskaltzainburu ohiak. Berrikitan idatziak
|
zituen
Etxeparek euskaldunentzako aholkuak eta orain festaren ordua izanik, dan tzara deitzen ditu. Bestela esanda, bi alditan ondutako liburua dirudi.
|
|
|
paratutako koplak maitasun sakratura erakartzeko bide
|
ditu
Etxeparek: egin behar ez dena erakutsiz, egin behar denera erakartzea du jomuga6.
|
|
|
–gizakumearena eta emakumearena? aurrez aurre jartzeko bide
|
du
Etxeparek. Ikuspuntu desberdinak agertuko direla lau kopla horietako biren izenburuek jada iragartzen dute,?, disputa?
|
|
2009
|
|
|
Ondare idatziaren oinarriak jartzeko neurtitzhautatau
|
zuenez
Etxeparek, neurtitzaz baliatzeaklotzenditubiidazlanak.Baitaneurtitzok ontzekogaiberdinak erabiliizanakere.Gaimailakoaldea, Etxeparek maita sunazetaerlijioazzihardutenezgain, besterik erejorratu izaneandago.Dena den, bi gaihauetan bat etortzea oso nabarmena da; izan ere, deboziozko koplak moldatu zituztenean, biek erlijioak irakatsitako egien berri eman zuten; maitasunezkokoplak ondu zituztenean, ...
|
|
|
4 neurkera klasikoa
|
du
Etxeparerenak, neurkera bera Atzo tuntunek ere. Kantuaren azkenean Pedro Mai!
|
|
2010
|
|
|
Aniztasunak egiten du mundua aberats. Horregatik, Jalgi hadi mundura leloaren bitartez, mundua euskaldunago eta Euskal Herria mundutarrago bilakatu nahi
|
du
Etxepare Euskal Institutuak. Hori dela-eta eraiki dute euskararen azken ataria:
|
|
|
Guk ez gaude Madrilera begira, mundura begira baizik. Hor
|
dugu
Etxepare Institutua, egun martxan jartzen ari garena. Gure ideia da Euskadik kanpora begira behar duela.
|
|
2011
|
|
|
Bion egunetakoa da Sara Ziburuko idazle taldea, izen andi mordotxoak osatzen duena, Etxeberri Ziburuko eta Axular andia tartean dirala. Eta badirudi talde onek ez
|
duela
Etxepare ezagutu, edo beintzat ez duela onen lana aintzat artu. Sara inguruko talde orrentzat, Etxeberri Ziburukoa izan da Jainkoarekiko gaiak, kristau gaiak euskal bertsotan leenbizikoz erabilli eta landu dituen idazlea.
|
|
2012
|
|
|
– Hortxe da. Nondik
|
duzu
Etxepareren zenbakia?
|
|
2013
|
|
|
«Aspalditik nenbilen nire bizitza errepasatu nahian», esan zuen atzo Bernardo Atxagak, Etxepare Euskal Institutuaren Donostiako egoitzan, Madrilgo Atxaga Unibertsoa ren aurkezpena egitean. «Uste
|
dut
Etxepare Institutuari esker oraingo honetan aukera aparta daukadala horretarako». Esker oneko hitzen ondoren, «erresonantzia kaxaren garrantzia» hartu zuen gogoetarako gai.
|
|
|
Atxaga eta bere ibilbideari buruzko hitzaldi eta zuzeneko ikusentzutekoa, idazleak emango duen beste mintzaldia, Ruper Ordorikaren kontzertu bat, egilearen lana arte ezberdinetan izan duen isla bilduko duen erakusketa eta idazleari buruz edo bere eleberrietan oinarrituriko lau pelikulen zikloa. Madrilen arrakasta badu sorta guztia beste hiri batzuetara Nueva Yorkera kasu eramateko asmoa
|
du
Etxeparek.
|
|
|
Aipatutako artikulu hori Eskualduna ko beste anitz baino hotzagoa baldin bazen ere, alemanen kontrako hainbat solas
|
bazituen
Etxeparek. Batetik, gerla hastapenean egin zituzten sarraskiak kondenatu zituen.
|
|
|
Garai batean ez ezik, testu berean bertan ere, atzeman daitezke izpiritu desberdinetatik jaiotako zatiak. Beren artean alderik izan
|
baduten
Etxepareren Linguae Vasconum Primitiaera, Oihenarten Oten gaztaroa neurtitzetanera eta Juan Antonio Mogelen Peru Abarkara (1881) joko da baieztapena azaltzeko. Ez dituzte osatzen adibide berdin berdinak, Etxepareren eta Oihenarten testuek ez dutelako Mogelenari darion batasun mailarik.
|
|
|
Eta ez dira Etxepare apaizarenak bezain herrikoiak. Ez
|
du
Etxepare aipatzen, baina kritikatu egiten du bere poesia moldea, eta ez zaio ondo iruditzen apaiz batek halako maitasun olerkiak egitea.
|
|
2014
|
|
|
Toberekin zer egin behar dugu? Proposamenak
|
baditu
Etxeparek. Lehenik gustu modernoari," oraiko" gustuari egokitzeko borobilago eta laburrago egin behar dela diosku.
|
|
2016
|
|
|
Zergatik ez Iparraldeko norbait? Gogoan
|
ukan
Etxepare Institutua dela euskara eta euskal kultura munduan barreiatzeko esparruan Eusko Jaurlaritzak duen erakunde nagusia, unibertsitate munduan eta kultura zirkuituetan arrunt tinkotua eta gehiago tinkotzen.
|
|
|
Herriko Etxe guzieri ere proposamen berdina egina izan zaie eta badira oraidanik sagarrondoen erostera engaiatu direnak. Hori guzia borobiltzeko, egitarau pollita
|
badu
Etxeparek mamitua kanpaina hortan zehar obratuko dena: urriaren 27an Donazaharren sagar espezietaz hitzaldia; abendoaren 17an, Baionan, Gaskoinen plazan, sagarrondoen banatzeko azoka; abendoaren 29an bertsu poteoa Baionan gaindi, Sustrai Colina, Aimar Karrika eta ikasle ohiek animaturik; urtarrilean, Baionan, Txotx eguna, sagarnoen sasoina idekitzeko; otsailean, sagarrondoen landaketa; martxoan, ikasle ohien gaualdia, eta ekainean, Sagarno Eguna (azken urtetan desagertutako besta berpiztuz).
|
|
2018
|
|
|
CHICAGO eta BORDELE. Donostiako Tabakaleran egoitza
|
duen
Etxepare Euskal Institutuak bere bi katedraren aurtengo jardunak obratu ditu maiatz huntan Estatu Batuetako Chicagon (Koldo Mitxelena katedra) eta Frantziako Bordelen (Jean Haritschelhar katedra). Chicagoko Unibertsitatean, maiatzaren 9an, Ricardo Etxepare irakasle gomitatuarekin; eta Bordele Montaigne Unibertsitatean, Enoch Aboh irakaslearekin.
|
|
|
Piarres Lafittek, dirudienez, mundu honetan geratu zirenen etsenplurako erabili nahi du Jean Etxepare hilobiratu berria, Eskualduna astekarian zintzotu edo egin zuena. Irudi luke Piarres Lafittek patrimonializatu nahi
|
duela
Etxepare medikua kausa onaren alde. Dena dela, Piarres Lafittek ederto ezagutu zuen Jean Etxepare, medikua Kanbon bizi izan zen lau urteetan, eta bazekien, ondotxo jakin ere, zer pentsatzen zuen Aldudeko medikuak.
|
|
2019
|
|
|
" Scotland goes Basque" deitu programa abiarazia
|
baitu
Etxepare Euskal Institutuak, urte osoan zehar euskal sortzaileen hainbat kultura agerraldi eta aurkezpen egiteko Eskoziako hiri nagusienetan, herrialdeko jaialdi eta hitzordu nagusienetan, hala nola Celtic Connections en (Glasgow), Edinburgh International Book Festivalen, Edinburgh International Film Festival en edo Fringe Dance Base n (Edinburgo), baita, ekitaldi akademikoak, Edinburgo, Glasgow ... Programa, aste huntan berean abiatuko da Glasgow en, Celtic Connections jaialdian, hor partaide arituko baitira euskal sormenaren ordezkari Kalakan,
|
|
|
Emandako urratsaren kontzientzia osoa
|
zuen
Etxeparek. Bazekien bide berriak urratzen ari zela, abangoardian zebilela eta mito ustelak haustera zihoala.
|
|
|
Aski dugu XVI. mendean subjuntiboa erabiltzen zutela jakiteko; baina, guk biziki azpimarratu nahi
|
dugu
Etxepareren koplan agertzen den banenza onehtsi aditza; baldintza esaldi hori eratzeko erabili zuen laguntzailea subjuntibotik hartua baita.
|
|
2022
|
|
|
Nire inpresioa da Aldudeko medikua ez dagoela eroso aberri handiaren eta aberri txikiaren formulazioan, zeinaren arabera batak bestea inkluditzen baitu, zeinaren arabera bata besteari gailentzen baitzaio, zeinaren arabera bata nagusia baita eta bestea subalternoa. Inpresioa
|
dut
Etxeparek gerla osteko giro hiperpatriotikoan idatzi zuela bere alokuzioa, eta, beraz, behartuta zegoela gerlan hildakoen eta
|
|
|
Etxeparek esan bezala, askitto zabaldu zen Silhouettes basques (1925), eta azpimarragarria da Aldudeko medikuaren ustez" eskuarazko idazleek" badutela zer ikasi asko liburuan. Nik, esaldi horretan, euskarazko idazleengan ikusi nahi
|
dut
Etxepareren enfasia, eta ez horrenbeste frantsesezko liburuan. Nolanahi ere, badago beste datu enigmatiko bat, alegia, dioskunez liburua euskarara itzulita egonen zela hilabete batzuen buruan.
|