|
2000
|
|
|
Polizia espainiarrak ez du ez pistolarik ez muniziorik erakutsi; miaketak egin ditu leku ugaritan; salaketarik gabe aske utzi izandako atxilotuak... Sarritan gertatutako beste polizia muntaien tankera
|
du
Iruñean gertatutako operazio honek.
|
|
|
Baina, Lingua Navarrorum zer zen jakiteko, inork zalantzarik izan ez dezan, on zaigu agiriak lekuko jartzea. Liburu honetan bertan (68 orrialdean)
|
dugu
Iruñeko apezpiku Petrus II.aren aipamen hura, unamaizter eta buruzagi hitzak erabiltzen dituena. Beraz, hori irakurriz ez dago inondikako zalantzarik Lingua Navarrorum euskara zela eta ez beste.
|
|
|
Denbora hartan aita Bartolome ez zegoen jauregian, baina Iruñan, zeren iritsi baitzen Urbiainerat egun batzuk lehenago mandatari bat, jakinarazi ziona ezen gaizki
|
zuela
Iruñan bizi zen bere arreba bakarra, eri eta larri.
|
|
2001
|
|
|
Hogeita bederatzi urteetan, ibilian ibilian, Iruñean 25 udako ikastaldi antolatu ditugu, beti bezala, berrikuntzak eta ohiko gaiak uztartuz. Urte asko, UEU ezagutzen ez
|
zuen
Iruñeko kultura zinegotzia harritzeko adina urte kopurua, entrañable zela esan zigun, jarraian, laguntza eta babesa guztia ukatzeko. UEUk gonbidatu ditu udaleko eta gobernuko agintariak gure 25.eko ikastaldietara, haiek nahi ez badute ere, ordezkatzen duten instituzioak UEUri urteetan lagundu diolako.
|
|
|
Egile berriei bultzada sendo bat eman nahiz antolatu ohi
|
du
Iruñeko Udalak" Iruña Hiria Euskarazko Komikien Lehiaketa". Eta hain zuzen, 1999 eta 2000 urteetan lehiaketa horretan irabazle suertatu zirenen lanak argitaratzen ditu orain, komiki itxurako liburu honetan.
|
|
|
Iruñeari dagokionez, Eneko Aritzaren familiaren boterea finkatzen hasi zen, gero eta autonomoagoa bihurtuz. Egoera berri hori adierazi nahian, kanpokokronistek dux eta princeps izenak erabili ohi
|
zituzten
Iruñeko buruzagiak deitzeko.Zerbait aldatzen ari zelako seinale adierazgarriak ziren hitz horiek. Azkar, hamarkada batzuen barruan, erresuma berri bat eratzeko asmoa sortu zen.
|
|
|
Nafarroako, edo hobeto esanda, Iruñeko monarkiarensorrera, eta, horrekin batera, botere politikoaren garapena eta finkapena. Hauxe dairitzirik zabalduena, Nafarroako Unibertsitateko historialarien artean behintzat.Beste batzuen aburuz, ordea, Iruñeko erregetzaren sorrera zaharxeagoa izan liteke.Arazoa argitzeke dago10 Hala ere, ukaezina da dinastia berriak era erabakigarrianbultzatu
|
zuela
Iruñeko erresumaren garapena.
|
|
2003
|
|
|
Atzean, noski, Elizako buruak dauzkate, dantzaldiak debekatu edo, gutxienez, zorrozki arautzen dituzten hamaika agindu, lege, txosten, errege zedula, hitzarmen eta abarrek erakusten duten bezala. Lehenengoak eta eredugarrienak aipatzearren, hortxe
|
ditugu
Iruñeko apezpikuen 1750 eta 1769ko ediktuak3, 1780ko dantzen kontrako errege zedula eta 1793koa" mezeten" kontra4.
|
|
2004
|
|
|
Aitaren jaioterrira, Alemaniara. Zergatik ez
|
genuen
Iruñean lurperatu galdetu niolarik, izeba Sagrariok erantzun zidan norberaren arima dagoen tokian lurperatu behar dela jendea. Eta hire aitaren arima Alemanian zegoan, gaineratu zidan.
|
|
2005
|
|
|
Erriberan jaio nintzen, baina hiru urte bete
|
nituenetik
Iruñean bizi izan naiz. Euskarara, berriz, ikastolatik atera nintzenean hurbildu nintzen.
|
|
|
Eta aldarrikatu ondoren, eta sosa kobratu arte, geuk atxiki behar
|
genuen
Iruñe ondoan; etsaiak" zulo" bataiatu duen gordeleku horietako batean.
|
|
2006
|
|
|
Xabier Morras artista iruindarrak erakusketa zabalik
|
du
Iruñeko Pintzel galerian. Formatu handi eta txikiko margolanak paratu ditu, hainbat teknikatan eginak:
|
|
|
Laugarren urtea
|
du
Iruñeko Anime japoniar zinema jaialdiak. Hilaren 20a arte manga eta anime zinemako hamahiru film proiektatuko dituzte Iruñeko Civican aretoan.
|
|
|
Izen iradokitzailea
|
duen
Iruñeko talde hau ezezagun samarra da gure artean. Oso ezezaguna, Espainiako lehiaketa eta jaialdi espezializatuetan jaso duen harrera itzela kontuan hartuta.
|
|
|
1591n gertatu zitzaion emakume horrekikoa. Hainbat urte
|
zituen
Iruñean azpidiakono. Ez zen lehen aldia bere haziak bizia ernaltzen zuela.
|
|
|
Erregeordea bera zuen aitzinean, Alonso Idiakez Butroe Muxika, Aramaioko kondea. Noble gipuzkoarrak urte andana
|
zituen
Iruñean, Felipe II.a bere maiestate katolikoaren ordezkari nagusi Nafarroako Erresuman.
|
|
2007
|
|
|
Niri Iruñea oso hiri deigarria iruditzen zait, bizia, indartsua… Maite
|
dut
Iruñea baina beti etxalekuarra izanen naiz.
|
|
|
Ikertzaile batzuen ustez, Iruñaren fundazioa erabakigarria gertatu zen euskararen galeran, bai hiriburuan bertan, bai Iruñerrian. Beste batzuek, aldiz, uste
|
dute
Iruñaren inguruko lurraldearen eragina, batez ere ekialdearena, gertatu zela erabakigarria; goizago erromanizatu eta kristautu zen partea. Hauen ustez, euskararen galera Nafarroan, lurraldez baino gehiago gizartemailaz gertatuko zen:
|
|
|
Bera, Zesar, ez zen zaharrena izan, eta garai hartan nagusiak bakarrik zeukan karrera militarra egiteko aukera, eta berari elizgizon izatea tokatu zitzaion. Hamazazpi urte
|
zituela
Iruñako apezpiku izendatu zuten aitak izendatu zuen eta hogei urterako kardinala zen.
|
|
|
Bera, Zesar, ez zen zaharrena izan, eta garai hartan nagusiak bakarrik zeukan karrera militarra egiteko aukera, eta berari elizgizon izatea tokatu zitzaion. Hamazazpi urte
|
zituela
Iruñako apezpiku izendatu zuten aitak izendatu zuen eta hogei urterako kardinala zen.
|
|
|
Aitarekin batera hirurak bizi ziren. Hala, bada, Blasek ez
|
zuen
Iruñeko eskaintza onartu.
|
|
|
Laguntza bila ere bazetorrela eman zien jakitera Migelek. Ernesto Che Guevarari buruzko erakusketa xumea zabaldu nahi
|
zuten
Iruñean eta horretarako, argazkiak, oroigarriren bat –Arsenioren txapelarekin oroitu zen erremediorik gabe–, posterrak, bideoak, liburuak, egunkariak... behar zituzten haren bizitzaren lekuko. Era berean, adiskide, senide edo gerrillari ohiren baten presentzia beharrezkoa iruditzen zitzaien –hegaldia batzorde antolatzailearen kontura– mahai inguruan parte hartzeko.
|
|
2008
|
|
|
11 artziprestazgo
|
zituen
Iruñeko elizak, XVII. menderarte, zeren eta kendu behar bai tira, Gipuzkoakoa eta Valdonsella. Aibar, Berrotza, Deierri, Arakil, Orba, Ibargoiti, Longida eta Anue ziren, beraz, beti ere ibar izenekin eta agian, aipaturiko azpies kualdekin.
|
|
|
Hurrengo lore jokoetan, bai Hegoaldean eta bai Iparraldean zazpiak bat formula eta leloa errepikatuz eta finkatuz joan zen. Beraz, XIX. mende bukaera aldera, lore jokoen bidez eta haiekin lotura estua
|
zuten
Iruñeko Revista Euskara() eta Donostiako Euskal Erria() moduko aldizkari foruzaleen bitartez, elitetxo euskaltzale baten artean zazpi probintzien ideia gero eta ezagunago bihurtuz zihoan89 Baina inondik ere hirurak bat edo laurak bat formulak ordezkatu gabe, baizik haien osagarri gisa. Azken finean Hego Euskal Herriko euskaltzale eta foruzaleentzat, erradikalizatuenak izanik ere, zentzu politiko erreala zuen eskabidea hiru edo lau probintzien jarduera bateratua zen (Madrilen aurrean foruak elkarrekin eskatu ahal izateko); eta, aldiz, zazpiak bat formulak ez zien eskaintzen, ez Hegoaldeko foruzaleei, ez Iparraldeko euskaltzaleei, mugaz gaindiko lore joko eta elkartasun aldarrikapen sentimentaletatik haratago inolako proiektu politiko edo kultural konkreturik.
|
|
|
Alboan Cristian Lopez mariatxi tronpeta jotzailea du entzuten. Hamar egun baino ez
|
ditu
Iruñean, eta festa «desberdina» dela dio. Hori bai, oso gogoko du:
|
|
|
Bartzelonatik etorri da, eta inguruko ostatu batean egiten du lo. Lehen urtea
|
du
Iruñean, eta pozik dago orain arte ikusi duenarekin. «Ez da Valentzian (Herrialde Katalanak) egiten dena bezain handia, baina ongi dago».
|
|
|
Jose Angel Ziganda Osasunako historiara pasatu da jada. Orainak eta etorkizunak beste izen bat
|
dute
Iruñeko klubean: Jose Antonio Camacho.
|
|
|
Errusian galdu egin zuen Portlandek talde horren kontra. Ondorioz, irudi ona eskaini, eta orain arte erakutsi duten freskotasuna eta bizitasuna berreskuratzeko arrazoi bat baino gehiago
|
du
Iruñeko taldeak. Kontua ez da bakarrik asteazkenekoa ahaztea.
|
|
|
Zinemaren bidez gazteen artean izpiritu kritikoa eta hausnarketa garatu nahi
|
ditu
Iruñeko zinema jaialdiak, baita beste errealitate eta arazoak gerturatu, haien inguruak sentsibilizatzeko. Horregatik Educactif sailaren proiekzioak gai jakin bat tratatzen dute.
|
|
2009
|
|
|
Hara euskal" probintzia" berri bat, hobeki erranik lurralde historiko bat gehiago, zazpigarrena kronologian. Haatik egia da ber armarria
|
dugula
Iruñean eta Donapaleun, ber kateekin, eta ber laurelarekin ere, Baxenabarreko bigarren hiriburu honetako gerlari hilen monumentuan bederen. Baina hemengoak Frantziaren zerbitzuko erori ziren, bestaldekoak aldiz Espainiaren mesederako.
|
|
|
Ezustekoa eman nahi dute Manel Silvestre katalanaren jokalariek Ligako zortzi talde onenak biltzen dituen txapelketan. Itxaropena
|
badute
Iruñakoek, lehen itzulia zazpigarren postuan amaitu baitzuten.
|
|
|
Anak eta Goikoetxeak urte batzuk lehenago ezagutu zuten elkar, biok ezker abertzalearen inguruko sindikatu batean abokatu lan egiten zutenean. Goikoetxeak nolabaiteko izena hartua
|
zuen
Iruñean 80ko hamarkadako lan borroketan. Abokatu zailduak berehala antzeman zuen Ana hasi berriaren talentua eta lan egiteko gogoa.
|
|
|
Maria Angelesek senideak
|
zituen
Iruñean. Buenos Airesen elkarrizketatu nuenean esan zidan haiei eskatuko ziela artikulua eta liburua itzultzea.
|
|
|
Ikerketa analitikoetan, gainera, ez da faltsutze zantzurik antzeman, bere esanetan. Batzordearen lana auzitan jarrita, aztarnategiko zuzendari ohiak uste
|
du
Iruña Veleiako aurkikuntza guztiak banan banan ikertu lituzkeela kanpoko ikerlari talde batek.
|
|
|
Nafarroako Foru Poliziak hiru gizonezko atxilotu ditu ostiraletik, emakumeen aurkako indarkeria dela eta. Nafarroako Gobernuak berri eman duenez, ostiralean bi gizonezko atxilotu
|
zituzten
Iruñean eta Etxarri Aranatzen. Lehenengo atxiloketan, kalean gizonak eraso egin ziolako salaketa aurkeztu zuen emakumeak.
|
|
|
Nork esan
|
zuen
Iruñean inauteririk ez zela. Ezaguna da urte berriari ongietorria egiteko mozorrotu egin ohi direla iruindarrak, baina, apika, hain ezaguna ez dena da 1977tik urtero Donibane auzoan inauteria berezi eta herrikoiak antolatzen dituztela.
|
|
|
Ohikoa da nafarrek partidak hotz hastea, eta aurkariari baloi errazak oparitzea. Horrelakoak garesti ordaintzen ahal
|
ditu
Iruñeko taldeak Hanburgoren aurka.
|
|
|
Edificios y lugares de interés. Foru enparantza, bai, baina harresirik gabeko Iruñea da mapakoa, muralla k baino ez
|
dituen
Iruñea.
|
|
|
Bartzelonak 2003tik ez
|
zuen
Iruñean irabazten Ligan, baina atzo kataluniarrek hutsean utzi zuten nafarren porrotik gabeko sei urteko bolada. 27 nagusitu zen Bartzelona NUPeko pabiloian.
|
|
|
San Antoniok Logroño hartuko du gaur bere pistan, Asobal Ligako hamahirugarren jardunaldian (20:30). Sailkapenean gora egiten jarraitzeko puntuak behar
|
ditu
Iruñeko taldeak. Zazpigarren da orain, hamalau punturekin.
|
|
|
hiru zapore mota eta kristal zurrunezko litro erdia. Beste lokaltasunak ari dira gurera iristen edari mailan ere, Bionadea eta Fritz Kola freskagarriak dastatzeko aukera
|
dugu
Iruñeko La Hormiga Atómican, adibidez. Plazer txikiak txikienen txokoetan.
|
|
|
Gasteizko finalaurreko arantza ateratzeko beharra
|
zenuen
Iruñean. Guztiz aterea dago?
|
|
2010
|
|
|
Jakina da, nolanahi ere, alde ikaragarria egon daitekeela errealitate beraren hautematean, eta herri bereko errealitate soziolinguistikoa oso modu ezberdinean jasotzen dutela, maiz, pertsona ezberdinek. Gogoan
|
dugu
Iruñeko Unibertsitate Publikoan duela zenbait urte egindako mahai inguru batean ikusitakoa: hizlarien artean leitzar gazte eta ezagun bat ari zen.
|
|
|
Hurrengo egunean, Pernando Barrenak iragarri zuen Batasuna manifestazioan izango zela, leloari egoki irizten ziolako. Ordurako, Imazek alderdi barruan esana zuen, Ibarretxek leloari eutsi eta Batasuna Bilboko manifestaziora joaten bazen, berak nahiago
|
zuela
Iruñekora joan; etorkinen zenbait elkartek deitu zuten manifestazioa egun berean Iruñean, Bakearen alde, bortizkeriarik ez leloarekin, eta alderdi gehienek bat egin zuten. Baina hilaren 11n bertan, Eusko Jaurlaritzak jakinarazi zuen leloa osatu egin zuela:
|
|
|
Gaur egun, atentzio goiztiarraren baitan, logopedia eta estimulazio zerbitzuak eskaintzen dira Bortzirietan ANFAS erakundearen bidez, baina fisioterapia nahi
|
duenak
Iruñera joan beharra du. Ondorioz, errepideko arriskuaz gain, joan etorrietarako zailtasunak daude eta horrek, fisioterapia saioak gutxitzea ekartzen du.
|
|
|
Gaur egun, atentzio goiztiarraren baitan, logopedia eta estimulazio zerbitzuak eskaintzen dira Bortzirietan ANFAS erakundearen bidez, baina fisioterapia nahi
|
duenak
Iruñera joan beharra du. Ondorioz, errepideko arriskuaz gain, joan etorrietarako zailtasunak daude eta horrek, fisioterapia saioak gutxitzea ekartzen du.
|
|
|
Nolanahi ere Iruñean egoera aldatuko dela espero du. " Egoera konplikatua da baina honi buelta emateko aukera handia
|
dugu
Iruñean. Pabilioia jendez gainezka izanen dugu eta hasieratik aterako gara irabaztera, eta lehen partida hori irabazi beharra dago nola edo hala.
|
|
|
Ikusten Aitaborro herriko hartatik nola atera zaizun Aitaborro baserria? Eta ikusten bi Aitaborroen jabe zen gure Martikorena doktoreak nolako graduak
|
zituen
Iruñean. Erregeren Ganbarako mediku, ala jainkoa!...
|
|
|
Deitu, mesedez. Noiz bueltatu behar
|
duzu
Iruñetik. Ez dugu honelako urte hasierarik merezi...
|
|
|
712 urteetan Ebro ibaira iritsiak ziren arabiarrak eta 718an, kontrolpean
|
zuten
Iruñetik saioak egin zituzten Akitania eta Galia menperatzeko. Hain zuzen, Iruñean barna iragan zen, 732 urtean Poitiers hirian frankoek garaitu zuten armada arabiarra.
|
|
|
Honek, ondorioz, Euskararen lehenetariko aldarrikapen ofizialak ekarri zituen. Honen adibide
|
dugu
Iruñeko apezpikuen kasua; Aita Sainduak baimenduta, hauen izendapena Espainiako erregeen eskuetara pasatu zen, ez zen gehiago Iruñeko kalonjeek hautatua izango, ordu arte izan zen bezala. Honen aurrean, 1539an, kalonjeek enperadoreari bertakoa aukeratzeko egokitasunaz arrazoiak azaldu zizkioten, haien artean hizkuntzarena"... porque ademds que saben la lenguay conocen la cualidad y condiciones de cada uno de aquella tierra[...] serd amado, obedecido y temido de los subditos por ser natural, porque la gente vascongada, que es la mayor parte y la que mayor necesidadpadece de buen pastor de todo aquel reino, ama sobre todas las naciones, a su naturalezay lenguay se dexa fdcilmente domary suljetarse a ella, siendo indomita para otras naciones", nafar gehienak euskaldunak zirela alegia.
|
|
|
Datorren ostegunean emango duten prentsaurrekoan erantzungo diote udalari. Sanferminen bereizgarrietako bat festen herri izaera da, eta horretan zerikusi zuzena
|
dute
Iruñeko peñek. Urtero elkarte bakoitzak atera ohi dituen pankartetan, adibidez, ohikoa izaten da Iruñeko eta Nafarroako errealitate politikoari keinuak eta erreferentziak egitea, betiere umore ikuspuntu batetik.
|
|
2011
|
|
|
Gazteluko plazako taberna eta hotelak, entzierroaren kaleak, egun idazlearen izena duen zezen plaza ondoko kalea... Hemingwayrengan aztarna utzi zuen Iruñea, finean, baina baita Hemingwayren aztarna ageri
|
duen
Iruñea ere.
|
|
|
Goizean, Bildu eta NaBai batzartu ziren. Bilduk aipatu zuen bi koalizioek borondatea
|
dutela
Iruñean aldaketa politiko eta soziala gauzatzeko. Bilduren ustez, NaBairekin «errazagoa» izango da programen inguruko akordio batera iristea.
|
|
|
Sudurreko mina eragiten duen kolpea. Barru barruko kolpea.Lehen egunean besta freskoaren usaina
|
du
Iruñeak. Baina denborak aurrera egin ahala, fresko zena iraganeko kontu bilakatzen da Nafarroako hiriburuan.
|
|
|
Kuriosoa da, baina begiratu diezaiegun Iruñeari eta Gasteizi. Esango nuke abiapuntu hobea
|
zuela
Iruñeak Gasteizek baino, euskaldunagoa zen bere gutxian. Gaur egun, Gasteizen euskaraz dakitenak gutxi edo asko dakitenak %40 dira.
|
|
|
–Berdin zait oinetako denda bat jarri behar
|
duzun
Iruñean edo putetxe bat. Gure aitak etxetik bota zintuen, eta ez arrazoi gutirekin, orain ikusten dut zergatik?
|
|
|
Ez zeukan ekipajerik, bizkar zorro txiki bat bakarrik, artean garaiz zebilen Almeriako hegazkina hartzeko. Azken batean, zer egin behar
|
zuen
Iruñean. Astelehena arte ez zuen lanera itzuli behar, inor ez zuen bertan itxaroten.
|
|
|
Gaur egun, atentzio goiztiarraren baitan, logopedia eta estimulazio zerbitzuak eskaintzen dira Bortzirietan ANFAS erakundearen bidez, baina fisioterapia nahi
|
duenak
Iruñera joan beharra du. Ondorioz, errepideko arriskuaz gain, joan etorrietarako zailtasunak daude eta horrek, fisioterapia saioak gutxitzea ekartzen du.
|
|
2012
|
|
|
«Badago beste froga bat hemendik gertu. Espetxe berri bat
|
dugu
Iruñean, garbitua, prestatua... eta hutsik». Bilduk, NaBaik eta Ezkerrak kritikatu egin dute UPN eta PP batzordera ez joatea.
|
|
|
Ez dut sekulan ahaztuko Iruñeko kartzela berria lehen aldiz Euskalerria Irratiko terrazatik ikusi nuenekoa, munstro bat; han, horrelako eraikin bat, noski, ezin da NUP eta OPUSeko eremuen artean eraiki, hor aintzira bat egin behar omen dute, belaontzi eta guzti. Oso garbi
|
dut
Iruñean bi hiri daudela. Bat goian, goiko lautadan dagoena eta bestea ibai ertzean, iparraldean.
|
|
|
Urrutiko agintearen makurra aplikatzea ere ez nuen urrun izan momenturen batean. Adibidez, Japoniako kazetari batzuk elkarrizketatu edo
|
zituztenean
Iruñean. Pare bat minutu ustezko japonierazko hotsak errepikatzen, ustezko arte martzialen keinuak imitatzen, japoniarren harri aurpegiaz goza genezakeen bitartean.
|
|
|
Agerikoa da naturarekin duen konpromisoa, eta hori erakutsi nahi izan du bere obretan. Naturak duen garrantzia onartu behar dela uste
|
du
Iruñeko margolariak. Izan ere, «arrazoiaren garaian bizi garen honetan, natura gero eta gehiago baztertzen dugu, baina naturaren kultura behar dugu».
|
|
|
Realeko jokalari eta zaleek jakin badakite Osasunaren aurkakoak ez duela azkeneko neurketaren inolako antzik izango. Aurkari lehiakortzat
|
dute
Iruñeko taldea, gisa hauetako norgehiagoketan beti neurria ematen duten horietakoa. Horregatik, Athleticen aurka jokatu eta irabazitako errezeta ateratzea zaie:
|
|
|
Oroitzapen lauso batek bide egin zuen Xabierren gogoan. Ahaztua
|
zuen
Iruñeko hainbat auzotan ordaindu egin behar zela aparkatzeagatik. Amaigabea zen ikasi edo berreskuratu beharrekoen zerrenda.
|
|
|
Motorra pare bat aldiz irristatu zen pistako bihurguneetan eta oinez segitu behar izan zuen. Espero
|
zuen
Iruñeko errepidea ibiltzeko moduan egotea.
|
|
|
Harrezkeroztik, droga Iruñeko polizia etxeko biltegian gordetzen zen giltzapean. Ustezko trafikatzaileak prozesatu behar
|
dituen
Iruñeko epaitegiak droga eskatzean geratu da agerian desagerpena.
|
|
|
Aste bete igaroa zen Donapaleu utzi zuenetik. Donibane Garazi eta Orreagan ez zuen inolako eragozpenik izan egin beharrekoak bideratzeko tenorean, Iruñekoa bestelako afera izan zen, hiri buruzagiaren harresiak ez zituen igaro ere egin, Magdalenako zubian soldadu multzo bat agertu zitzaion Oihenarti, debekua argia zen, ez
|
zuen
Iruñean sartzerik, soldaduek Arnaud Azellako zubira eramateko agindua zuten, Azellan egonen baitzen Zizurreraino lagundu behar zion morroia.
|
|
|
Inas eta Luis bat zetozen topikoarekin; hau da, Gaztelu Plaza Iruñeko egongela dela, Iruñea jakin batena behintzat, herri izateari utzi gabe hiri izan nahi
|
duen
Iruñearena alegia (topikozaleak bat etorriko ote lirateke bigarren zatiarekin?). Bere eskola garaian, Iruñea ehun mila biztanleko hiri bezala aurkezten zutela testuliburuek esaten zuen Inasek. xix. mendeko hiritzat hartua izan zen Paris ez bezala, Luisek ez du uste xxi. mendeko hiritzat hartua izango litzatekeenik Iruñea bere honezkero berrehun mila biztanlerekin.
|
|
|
Umetan behin ikusi zuen Cesar lehengusua zen eta gaixorik zegoen amaren partez zetorren (izeba Mari Carmen zen Cesarren ama, Inasen amaren ahizpa). Dolumina adierazteko astirik baino ez zeukala esan zion, albait arinen itzuli behar
|
zuelako
Iruñera.
|
|
2013
|
|
|
Urte kidea
|
dugu
Iruñeko espetxea, Pamplonako Presondegi Probintziala izendatua (PPP hizkiekin ezaguna). Europako kartzelen artean hedaturik zegoen egitura panoptikoa zuen, hau da, erdigune baten inguruan galeriak zituen eta norabide erradialean luzatzen ziren.
|
|
|
" Askok ez dute inoiz formaziorik jaso, osasun zentroetan doluari buruz banatzen dituzten esku-orriak besterik ez dituzte ezagutzen". Gutxi batzuek hartua
|
zuten
Iruñeko Irakasleentzako Laguntza Zentroak antolatutako hamabi orduko ikastaroa, gehienbat dolu prozesuan oinarritutakoa baina heriotzaren pedagogia azaletik baizik aipatzen ez duena.
|
|
|
launa partida irabazi eta galdu; eta gorabehera horien eraginez, atzetik dituzten hiru bikoteak garaipen bakarrera daude. Iazko txapeldunek gaur
|
dute
Iruñeko Labrit pilotalekuan tarte horri eusten jarraitzeko aukera (17:00, Nitro), baina ez samurra, Olaizola II.a eta Ibai Zabala oso sasoi onean daudelako. Finalerdietan sartzeko hautagaien arteko partida izan arren, bi bikoteak une desberdinetan daude.
|
|
|
–Hobe hala balitz, hasperen egin zuen?. Erregimentuaren gordean hartu behar izaten ditut ikasleak etxean, debekatua
|
baitut
Iruñeko eskoletan irakastea, hala Nabarreriakoan nola San Zerningoan edo San Nikolaskoan. Hain guti Jesuitenean.
|
|
|
Azken batez, berak ere gauza bera erran lezake. Hemeretzi urte lehenago, Errege Kontseiluko kide baten arrebaren heriotzaren aferak ipurdikatu
|
zuen
Iruñean zeraman bizimolde barea. Ordainean, Salamancako bidean eman zuen.
|
|
|
–Berriek zango luzeak
|
dituzte
Iruñean.
|
|
|
–Eta 15 urte baino gehiago
|
dituzu
Iruñeko gobernatzaile.
|
|
|
–Uste okerra. Berriemaileei esker jakingarri franko
|
ditugu
Iruñeaz eta galdutako erresuma puskako bertze toki batzuez.
|
|
|
Irabazia ez da inoiz segurua izaten. Emaztea eta lau seme alaba
|
ditut
Iruñean. Aita ama zaharrak ere bai.
|
|
|
–
|
Baduzu
Iruñearen ezagutzarik?
|
|
|
Isilik abiatu ginen. Arazuriko galdera ontziak deusen jakin minik ez
|
zuen
Iruñetik bueltan. Nik ere, solastatzeko gogo handirik ez.
|
|
|
Biharamun goizean aurpegia eguzki sartu zen etxeko dendara, erdi oihuka erdi kantari," Ze, Karmen, ze berri
|
dugu
Iruñetik?". " Hik nola ikasi dun, Xole?" galdetu zion amak, harriturik.
|
|
2014
|
|
|
Henrich Zuppe, Karl Hilburgh, Maxe Griebel eta Emil Stehr. Hauek dena prest eduki behar
|
zuten
Iruñea eta Alcalakoak iristerako. Reupke eta Zupperena izan zen hornigaiak erosi eta, gaua lagun, Vigoko portuan gerarazia zen Werth merkantzi ontzi alemanera eramatearen ardura.
|
|
|
Jorge Morik defendatu du neurria: «Zertarako balio
|
du
Iruñeko jendeak zezen bat eskortan dagoela jakitea, beste bost Santo Domingon egon daitezkeen bitartean?». Ordenantzan nabarmentzekoa da «jarrera ezegokiak» zigortzeko asmoa.
|
|
|
Egun batzuk lehenago mezu bat jaso genuen mugaz bestaldetik. Lehergaiz zamaturiko furgoneta bat ekarri behar
|
genuen
Iruñera. Bostehun kilo amosal, Frantziatik bidalita.
|
|
2015
|
|
|
Katrina ren ostean, ordea," jendea musika auzotik eta auzoarentzat sortzen hasi zen berriro". Eta, hain zuzen ere, espiritu hori nahi
|
dute
Iruñera ekarri," jendeak bere musika egin dezan, auzoari begira". Hausnarketa baten ondorio da nahi hori:
|
|
|
" Garai historikoa" bizi
|
du
Iruñeko Mendillorri auzoak, Armando Lopez de San Roman (Iruñea, 1966) Auzo Elkarteko presidenteak dioenez. Fruituak ematen hasia da auzokideentzako lokalak eskuratzeko borroka.
|
|
|
Izatez eta bihotzez agoiztarra naiz. 4 urte
|
nituela
Iruñera, Txantreara, bizitzera etorri baginen ere, kuadrila Agoizkoa dut eta aisialdiko denbora beti herrian eman izan dut.
|
|
|
–Une honetan ziur aski sekulako beroa ari
|
du
Iruñea aldean.
|
|
|
Datuekin lagundu du Asironek azalpena: konkistaren bezperan 7.000 biztanle omen
|
zituen
Iruñeak, eta 4.000 inguru Bilbok eta Donostiak. " 1512tik aurrera, ordea, hiriaren gidoia aldatu egin zen, eta Europako estatu baten hiriburua zena inperioaren bazter bateko hiri bilakatu zen.
|
|
|
Huraxe zen birkonkista berriaren lehenengo atala. Bigarrenerako,
|
bazituzten
Iruñeko bileretan idatzitako izenen zerrendak. Tradizio luzea hura ere gurean, izenen zerrendarena.
|
|
|
Ezkabako zuhaitz haietaz zer edo zer idatzita utzi zigun. Edana
|
zuen
Iruñeko tabernaren batean Ezcaba markako txakolina. Pinuei buruz, hala ere, inoiz ez zuen ezer ere aipatu.
|
|
|
Berriagatik ere, prestigio handia bazeukan harrez gero, zeren han hemenka sakabanaturik zeuden Opuseko irakasle entzutetsuak bildu egin baitzituen bere baitara. Puiu Bonet buru
|
zuen
Iruñeko Udalak berriz, asmo luzeagoa zeukan:
|
|
|
Jakitun zen Festek zekarten tira turistikoaz, eta aria horretaz sanferminen proiekzioa artoski zaindu zuen, bisitari ilustreei batzarri beroa eskainiz, bereziki Ernest Hemingway-ri, 1959ko jaietan ezagutu zuena, hil baino bi urte lehenago. Haren The sun also rises liburuak nazioartera eramanak
|
zituen
Iruñeko festak 1926an.
|
|
|
Potentziatu ziren Ipar Hego ardatza (Iruñea Gipuzkoa eta Iruñea Tutera Kortes) eta Ekialde Mendebalde (Jaka Iruñea Altsasu Arabako muga), zeintzuetan metatzen baitziren trafikoaren behar handienak. Diputazioak abiatu ere
|
zuen
Iruñeko uztaia, nahitaezkoa bideratzeko industrializazioaren beharrizan berriak, hiriaren urbanizazio periferikoarenak, eta inguruko populazio handienak. Diseinu honetan lan egin zuen Urmenetak bere mandatuaren hasieratik, eta froga moduan, 1964ko haren marrazkia, Taxoare eta Badostain arteko saihesbidearena.
|
|
|
Denbora batera, Madrilen, enpresako gizon handi batek adierazi zidan: Baina nola industrializatu nahi
|
duzuen
Iruñea!, Lekutan zaudete eta! Altsasu, tren aldaketa.
|
|
2016
|
|
|
" Euskal Herriko kostaldean, erromatar garaiko arkeologiarik ez zegoen, eta historiografian ere beti zabaldu izan da erromatarrak ez zirela hemendik igaro. Argi
|
genuen
Iruñean baietz, Pompeyopolis deitu zioten; Iruña Veleian ere bai, Araban; baina hemen hutsune handi bat zegoen. Noski, arkeologian gauzak ez dira agertzen bilatzen dituzun arte", azaldu du Maria Jose Noainek, Irungo Oiasso museoko jardueren arduradunak.
|
|
|
«Guziek ezagutzen duzuen Baltasarren» karta omen zen. Gaixorik zegoela, eta ezin
|
zuenez
Iruñera joan, beste errege bat bilatu zuela. Ez omen benetakoa, beltza.
|
|
|
Feliu soziologoaren ustez, Nafarroari eta botereari buruzko pertzepzio kontrajarriak zituzten Miguel Sanzek eta Yolanda Barcinak: . Sanzek Corellara begiratzen zuen, Iruñeko auzo bat zelakoan; aldiz, Barcinak uste
|
du
Iruñea Madrilgo ordezkaritza bat besterik ez dela?.
|
|
|
Iruñeko Udalak ireki du epea 2016ko sanferminetan parte hartzeagatik peñei zuzendutako diru-laguntza eskaerak aurkezteko. Deialdia 81.750 euroz hornituta dago, eta helburu
|
du
Iruñeko peñek sanferminetan antolatutako jardueren garapena sustatzea, jai giroa biziagotzeko. Iaz 16 peñek jaso zuten diru-laguntza hori bera.
|