|
2000
|
|
|
Zeren, nazionalismo horiek aurre egin behar baitiote aipaturiko, amnesiak? sortzen duen eta Estatu Nazioarenak ez diren
|
hizkuntzekiko
urruntasunari, urruntasun afektiboa barne, honek komunitate nortasunaren apurketarekin duen loturarekin?, hizkuntza horiek ahaztu edota gutxiesten diren heinean.
|
|
2001
|
|
|
Europatik
|
hizkuntzekiko
antzematen zaion jarrera aldaketari horrela erreparatzen dio hainbatek. Garai bateko mespretxu eta errepresioen atzetik zaindu beharreko altxorrak direla, ondarea alegia.
|
|
|
Bi doktorego tesi horien izenburuek dioten bezala, batak euskararen ikaskuntza eta ezagutza eta besteak euskararen erabilera direlako gaiak aztertzen dituzte, bai prozesu eta baita portaera modura ere kontsideratuz; gaiak beren arteaninterdependenteak direlako, batez ere ukipen egoeran dauden
|
hizkuntzekiko
, etahorien artean menpeko hizkuntzekiko gehienbat, euskararekin gertatzen denbezala?, biak lotzea komeni da, euskararen normalizazioan eraginez, euskararennormalkuntza lortzeko. Hori da lan honen helburu orokorra.
|
|
|
Bi doktorego tesi horien izenburuek dioten bezala, batak euskararen ikaskuntza eta ezagutza eta besteak euskararen erabilera direlako gaiak aztertzen dituzte, bai prozesu eta baita portaera modura ere kontsideratuz; gaiak beren arteaninterdependenteak direlako, batez ere ukipen egoeran dauden hizkuntzekiko, etahorien artean menpeko
|
hizkuntzekiko
gehienbat, euskararekin gertatzen denbezala?, biak lotzea komeni da, euskararen normalizazioan eraginez, euskararennormalkuntza lortzeko. Hori da lan honen helburu orokorra.
|
|
|
Euskararen erabilera orokorrean eragiten duten aldagai psikosozialak ondorengoak dira: euskararen ezagutza mailarekin zerikusia dutenak (subjektuaren zeinsarearen euskara ezagutzaren maila), jarrerak (euskararekikoa, euskaldunekikoa, euskaldunen eta erdaldunen irudi taldekoia), bizitasun etnolinguistikoaren hautemate subjektiboa (euskararen eta gaztelaniaren demografia, euskarri eta kontrolinstituzionala eta demografia), bi
|
hizkuntzekiko
uste egozentrikoak, euskararekikoeta bi hizkuntza taldeekiko uste exozentrikoak, identitate etnolinguistikoa (euskalduna zein espainiarra) eta euskalduna izateko baldintzak (linguistiko kulturala etaborondatezkoa).
|
|
|
Matched guise techniquehorretan, elebiduna den gizabanako batek testu bat irakurtzen du ukipen egoerandauden bi hizkuntzatan, eta ikerketa horretan parte hartzen duten gizabanakoek irakurlearen nortasuna diferentzial semantiko batekin ebaluatu behar dute. Gizabanakoek pentsatzen dute testua irakurtzen duena bi pertsona ezberdin direla, eta, egindako ebaluaketa erabiliz,
|
hizkuntzekiko
jarrerak inferi daitezke. Gizabanako guztiekhobeto ebaluatzen dituzte estatus handiko hizkuntzaz mintzatzen diren irakurleak.
|
|
|
buruz ikasteko erraztasuna, parte hartze maila, motibazioaren mantentzea, eta abar; 2) Jarrerekin zerikusia dutenak:
|
hizkuntzekiko
aldeko zein kontrako jarrerak eta motibazio integratiboa edotaintrumentala; 3) Hizkuntz jabekuntzan lor daitekeen gaitasun mailarekinzerikusia duten nortasun ezaugarriak: gizartekoitasuna, menpekotasuna zeinaskatasuna, enpatia maila (irakaslearekiko edota beste ikasleekiko), antsietatea, eta abar.
|
|
2003
|
|
|
64 Hernandez, J.M., (2000): " Gaztetxoen
|
hizkuntzekiko
diskurtsoak eta bizipenak", in Martinez de Luna et al., (2000): Op.
|
|
|
Hala balio pragmatikoaren alorrean, nola balio sinbolikoaren izarian. Hizkuntzak, dakigunez, be reganatua daukan estatus sozialaren arabera eskuratzen du dagokion ospea, eragina eta itzala, eta estatus sozial horri dagozkion komunikazio eginkizunak beteko ditu gainerako
|
hizkuntzekiko
lehian. Ukipen egoeran dagoen hizkuntza baten egoera ezin da inoiz era bakartuan antzeman, lehiakide (euskararen kasuan, galbide eta are heriotza bide) dituen hizkuntzen estatus egoera aintzat hartu gabe.
|
|
2004
|
|
|
Bigarrenik, talde identitatea partekatzen duen ikasle mota ager dakiguke euskalduntze prozesuan. Honen sozializazioan bi nazio identitateetako erreferentzia guneak daudenez, bi
|
hizkuntzekiko
leialtasun mekanismoek dihardute lanean testuinguru soziolinguistikoaren arabera: hori erdalduna denean, erdaraz ariko da, eta euskarazkoa nagusitzen bada, euskaraz jardungo du.
|
|
2005
|
|
|
Adibidez, lehentasuna euskaran jarriz, eta ukipeneko bigarren hizkuntzan ere bai; 2) Lehentasunen arabera, helburuak ere argi jarri, helburu juridikoak betez. Adibidez, euskaraz eta espainieraz gaitasun osoa lortzea, euskara lehenetsiz, bi hizkuntzak ikasleentzat" naturalak" izan daitezen; 3) Adina kontuan hartu eta hezkuntzako mailetan lau
|
hizkuntzekiko
plangintza bateragarria eraiki; 4) Modu egokienak zeintzuk diren kontuan hartu: murgiltzea, curriculumaren ikasgaiak hainbat hizkuntzatan ikasiz eta biziz.
|
|
|
Zalantzarik ez dago euskara inguruko
|
hizkuntzekiko
ukipenean bizi dela eta, gainera, ukitze horretan euskara dela hizkuntza menderatua eta frantsesa,
|
|
|
Euskarak estandarizatzeko bidean eman dituen urratsetan oso garrantzitsua izan da beren jardueran hizkuntza hau erabili duten zientzialari eta teknikarien ekarpena, estandarra behar duten komunikazio esparruetan mugitzen baitira. Bestetik, haiek dira esparru desberdinetako euskara tekniko zientifikoa sor dezaketen bakarrak, eta askotan esparru hauetan idatziriko testuen kalitatearen inguruan kritikak plazaratu direlarik, zenbait kontu sakonkiago aztertu behar direla ikusi dugu, zaila baita batzuetan bestelako
|
hizkuntzekiko
interferentziak edota oro har hizkuntzaren endekatze prozesuaren ondorio diren aldaketak eta erabilera berrietara egokitzeko beharrak eragindako alda ketak bereiztea.
|
|
|
Aditzondoak eta izenordeak sahiestu egingo ditugu, eta erredundantziari helduko diogu behin eta berriz, errepikapenaren balioak erabiliz. Euskara erabiltzeak, bestalde, gaztelania, frantses edo ingeles
|
hizkuntzekiko
dituen berezitasunak kontuan hartuko dira, ahozkotasunaren haria oinarritzat hartzeko Zubimendi eta Esnal egileek dioten modura (1993: 157).
|
|
|
Nik izugarrizko zaletasuna neukan
|
hizkuntzekiko
, eta esan nuen: " Hizkuntza guztiak ederrak dira baina, zein da nire hizkuntza?
|
|
|
Honi buruzko atariko lanak, bestela, aldi berean dira nahiko eta gutxiegi, hain zuzen, lan horien berregitearen posibilitatea eta beharra aldarrikatzeko. Euskal hizkuntzak, beti ere, hain harrigarrizko eta berezko egitura bat du, orain arteko bere ikertzaile gehienek, honengatik, beronen beste edozein
|
hizkuntzekiko
antzekotasun oro ukatzen dutela. Hark argi eta garbi dakar arrasto jakin bat:
|
|
2006
|
|
|
Eta nola liteke plan bat diseinatzea plana aurrera eraman behar omen duten pertsonen egoera aztertu gabe? Zein da Osakidetzako langile edo profesionalen euskararekiko eta gaztelerarekiko eta hemen ezagutzen ari garen beste
|
hizkuntzekiko
motibazioa, ezagutza eta erabilera. Eta hau ezagutu gabe zer plan klase egin daiteke?
|
|
|
Badakigu, gainera, hiztunen artean era guztietako jarrerak eragiten ditugula, eta aldekotasunak bezalaxe, aurkakotasunak ere badirela: esate baterako, baditugu euskal aditzaren berezitasun eta originaltasuna gurtzen dutenak, gainerako
|
hizkuntzekiko
bereizgarri eta nortasun emaile delakoan; baina baditugu, bestalde, nork nori nor sistemaz jabetzeko ezintasunak eraginda, gu gorrotatzera iritsi direnak, edo gure familiako kide batzuk, aditz trinkoak edo subjuntiboa, adibidez, desagerrarazi nahiko lituzketenak.
|
|
|
• Azpimarragarria da ere irakasleriaren mugak gure hezkuntza sisteman,
|
hizkuntzekiko
gaitasun eza, batez ere etorkinen jatorrizko hizkuntzez ari garenean. Nahitaezkoa da harrera herrien eta jatorrizko herrien arteko hitzarmenak bultzatzea jatorrizko hizkuntzen irakaskuntza bermatu nahi bada.
|
|
2007
|
|
|
nobleagotzat jotzen baita), bestetik frantsesa (zeltikoa) Adanen edo Noeren hizkuntza bihurtuko dutenak, J. Lemaire de Belges, Ch. de Bovelles, G. Postel, J. Picard574, P. de la Ramée, J. Bodin, E. Pasquier, M. Lescarbot, etab.575 XVII. mendean jada hizkuntza unibertsala bera izateko burujopearekin ari da576 Izan ere, Frantzisko I.aren Villers Cotterêts eko
|
hizkuntzekiko
dekretuen ondoren (1539), frantsesa latinari gainartzen joan zaio epaikuntzan eta administrazioan (Gortean), harreman komertzialetan, aristokrazia eta burgesiaren saloietan, literaturan, azkenik. XVII eta XVIII. mendeetan, filosofia eta zientzian, eta diplomazian.
|
|
|
Hizkuntzak, bada, funtzio antropologiko sakon, zabal eta konplexua du berez, eta, egiaz, horren lekuko da berorrek gizarte eta giza zientzia guztietan betetzen duen aparteko papera: esan dezakegu, batez ere gizarte zientziei begira, gizakia ezin dela bere errealitate historikoan ezagutu bere hizkuntza aztertu gabe, alegia, gizabanakoak eta gizataldeak nahitaez behar direla izan kontsideratuak euren
|
hizkuntzekiko
harremanean. Aipatzekoa da ere, bereziki giza zientziei begira, gizakiari ezin zaiola bere proiekzio idealerantz bultzatu hizkuntzatik at, hau da, gizabanakoei eta gizataldeei euren garapen prozesuan laguntzeko ezinbestekoa dela euren hizkuntzez baliatzea.
|
|
2008
|
|
|
XX. mendearen amaieran, moteltze nabarmen bat gertatu da, eta corpus ‘handien’ eraketan hamarkada baten atzerapena dugu, gutxienez, inguruko
|
hizkuntzekiko
. na, arabiera, daniera, errusiera, eslovakiera, greko (modernoa), hungariera, italiera, irlandera, kroaziera, nederlandera, norvegiera, poloniera, portugesa, suediera, suomiera, txekiera.
|
|
|
Beraz, gure iritzia da euskara ez zela ‘berandu’ iritsi corpusgintzara, ez behintzat beste hizkuntza nagusi asko baino askoz beranduago. ...TC posizio aurreratuan ageri da grafikoan, eta argi dago corpus hori orduan egin izana ikuspegi estrategiko baten seinaletzat hartu behar genukeela (nahiz eta lematizatu gabea izateak nabarmen murrizten duen haren baliagarritasuna), baina aurrerago, XX. mendearen amaieran, moteltze nabarmen bat gertatu da, eta corpus ‘handien’ eraketan hamarkada baten atzerapena dugu, gutxienez, inguruko
|
hizkuntzekiko
.
|
|
|
Bistan da bi faktore horiek oso kontuan hartzekoak direla euskaratik edota euskara automatikoki itzultzeko sistemak eraikitzean edo diseinatzean, bi eragozpen handi baitaude: batetik, eremu urriko hizkuntza izateak dakarren corpus paraleloen eskasia, eta bestetik, inguruko
|
hizkuntzekiko
duen antzekotasun falta.
|
|
|
Hizkuntza gizakiaren bizitza osoa hartzen duen errealitatea izaki, fronte askotan borroka egin beharra gertatzen zaio hizkuntza eskubideak babestu eta hizkuntza normalizatu nahi duenari; eta kontsumismoan erabat murgildurik bizi garenontzat, gero eta garrantzi handiagoa hartuz joan den esparrua da kontsumitzaileak bere egunero jardunean sustatu eta garatzen duen hori. Beraz, arlo horretan hizkuntzari ematen zaion lekuak zein deslekuak nabarmen markatzen du herritarraren hizkuntzarekiko (edo
|
hizkuntzekiko
) jarrera, praxia, balioespena eta abar. Estatu multinazional batean bizi izateak eta pixkanaka batzen ari den Europan kokaturik egoteak nabarmen jabearazi gaitu errealitate horretaz, baita estatuek, autonomiek eta enpresek kontsumitzaileen hizkuntza eskubideen aurrean hartzen dituzten erabakien koherentzia faltaz eta horiek bermatzeko legeriek dituzten zulo nabariez ere.
|
|
|
• Egia esan, emaitza kezkagarriak lortu ditugu azterketa honetan, batez ere, euskararen eta espainiaren arteko harremanen inguruan. Emaitza kezkagarrien artean ezin dugu aipatu gabe utzi euskaldun (IELa) euskalautonomi erkidegoan (EAEan) tasuna identitate munduan agertzen diren beste
|
hizkuntzekiko
joera negatiboak ere —palak badira ere— Gaur egun eraikitzen ari den elebitasunetik eleaniztasunera joan beharreko diskurtso berrian, nola interpretatu euskalduntasun mundua positiboki ez kokatzea?
|
|
|
Gero horrela ohartarazi zuten Kataluniako hizkuntza politikarekiko eragile kritiko batzuek (Bañeres & Roman� 1994: 40), eremu urriko hizkuntzaren alde aukeratzean, baliteke hiztunek eremu urriko hizkuntza horiek dituzten gizarteen joera orokorrak jarraitzea, hizkuntza ukipeneko hasierako egoera asimetrikoa delako beste hizkuntzarekiko edo
|
hizkuntzekiko
. Beraz, horren ondorioz, emulaziozko edo lehiazko espiritu egoerak sor daitezke (ibidem).
|
|
|
Horren arabera, edozein hitzek, berez, edozer esateko balio izan dezake, hiztunek hala nahi izanez gero behintzat. Hortik batzuek hitzen esan gura libreki alda daitekeelako ondorioa atera dute, tradiziozko kontsiderazio historikoak, albo
|
hizkuntzekiko
kidetasuna etab. erabat alde batera utzirik.
|
|
|
Erizek dioen legez (1997: 402), tradizionalismoak, berez, ez zuen bermatzen euskara sustatzeko jarrera (are gutxiago modernitatera hedatzea), eta «erabakigarriena pertsona eta taldeen herri
|
hizkuntzekiko
sentiberatasuna izaten ze [n], ez erreferentzia ideologiko hutsak.» Ikus ere karlismoaren euskaltzaletasun mugatuaz Narbaiza (2004: 31).
|
|
|
Harremanak: Arlo bakoitzeko harreman hizkuntza.Irakaslearen hizkuntza eredua eta
|
hizkuntzekiko
jarrera.Irakasle/ ikasle arteko hizkuntz erabilera eta kalitateaIkasleen arteko hizkuntz erabilera eta kalitatea.Baliabideak: 1 Gelaren girotzea: , kartelak, etab.2 Informazio iturrieneta bestelako baliabideen hizkuntza.
|
|
|
Herritarren eta agintarien babesa behar ditu hizkuntza batek irauteko, baita diru baliabideak ere, baina garrantzitsuena, agian, sentiberatasun edo kontzientzia publikoa sortzea da, Crystalen esanetan; galtzeko zorian dauden
|
hizkuntzekiko
sentiberatasuna. «Ez dut ezagutzen munduaren etorkizunagatik kezkatzen ez den inor.
|
|
|
Zentzuzkoa dirudi irakurritakoak; etikoa eta estrategikoa uztartzen ditu. Izan ere, gure pertzepzioaren arabera, ez dira gutxi euskaldunen artean jarrera abegikorra eta estimu esplizitua adierazten dutenak etorkinen
|
hizkuntzekiko
, baita hezkuntza munduan ere. Eta eskolan modu askotara ager daiteke estimu hori:
|
|
2009
|
|
|
Printzipio honek izan ditzakeen ondorio praktikoak Estatu guztiko hizkuntza ofizialarekiko baita Autonomia Erkidegoetako berezko
|
hizkuntzekiko
ere eman daitezke, kasuan kasuko baldintzen arabera.
|
|
|
Horrela definitu zuen xedea Joseba Intxaustik, proiektuaren zuzendariak, Euskera aldizkarian argitaratutako txostenean13 Aurreraxeago, horrela definitzen du hizkuntzen historia sozialaren azterketa: " HHSk (hizkuntzen historia sozialak) hizkuntzen denboran zeharreko gizarteko izaera–bizierak aztertu nahi ditu; iraganaren jarioa datozen gizarteko
|
hizkuntzekiko
usteak, zientziak, antolaerak, egoerak, jarrerak, jokabideak, aldakuntzak eta abar ikertu nahi ditu". Proposamen metodologikoa biltzen duen txostenean Mikel Zalbidek, proiektuaren aholkulariak, honela zehazten du Euskararen Historia Sozialaren helburua:
|
|
|
Iraganaren jarioa datozen gizarteko
|
hizkuntzekiko
usteak, zientziak, antolaerak, egoerak, jarrerak, jokabideak, aldakuntzak eta abar ikertu nahi ditu.
|
|
|
Harro sentitzen dira elebidun izanagatik, eta
|
hizkuntzekiko
errespetua balioztatzen dute.
|
|
|
Euskara ikasteko ahaleginak egin behar direla onartzen dute, eta gaitzetsi egiten dute gizartean euskara horren gutxi erabiltzea. Harro sentitzen dira elebidun izanagatik, eta
|
hizkuntzekiko
errespetua balioztatzen dute.
|
|
|
Edukiak aztertzeko orduan, gai hauek hartu ziren irizpide nagusitzat: hizkuntzen ikaskuntza prozesuaz nola mintzatzen diren, hizkuntzak ikasteko motibazioa nola azaltzen duten eta
|
hizkuntzekiko
sentimenduak nola adierazten dituzten.
|
|
|
Kitxua eta hungariera ikasi eta gero, egitura ezberdina duten
|
hizkuntzekiko
zaletasunak txinera ikastera bultzatu zuen duela hiru urte. Ikasle saiatua, ikasturte honetan ez du bere mailako talderik aurkitu eta astean behin Txinako lagun batekin praktikatzen du hizkuntza.
|
|
|
Julio Urkixoren arabera(), Hugo Schuchardt() izen zen euskara ikastera adoretu zuena, Baionako Lizeoan gaztelania irakasle izen zen garaian(). Baina, George Hérelleri() segituz, Pirinioetako
|
hizkuntzekiko
zaletasuna lehenagotik zetorkion, hogeita hamar urte egin baitzituen ahal zuen guztietan Pirinioetan zehar txangoak eginez, beti oinez eta esku kaierra gerrian loturik, bidean gurutzatzen zitzaizkion artzain edo baserritar ororekin berriketari ekiteko gertu, ondoren haien berriak amoroski apuntatuz metodo antropologiko klasikoak agintzen duen legez: ahoskerak, hitz bereziak, ohiturak, toki izenak...
|
|
|
Horretaz gain, zerrenda honetako jendearen
|
hizkuntzekiko
sentiberatasuna zalantzan jartzen duzu. Zein da horretarako oinarria?
|
|
|
Desberdina, hizkuntzen estatusa da; eta batzuen eta besteen estatusak ahalik eta gehien berdintzea eta orekatzea da kontua, inoiz ez hizkuntza bat edo bestea zapuztea edo indargabetzea. Egoerarik ahulenean dagoenari bere bereak izango dituen erabilera eremuak bermatu behar zaizkio, bi
|
hizkuntzekiko
eta herritar guztienganako errespetu osoan.
|
|
|
Europako Kontseiluaren txostenak, azkenik, Espainiako hizkuntza aniztasunaren muinari errotik heltzen dio. Estatu mailako hedabide idatzietan zein irrati telebistetan hizkuntza aniztasuna aberastasun iturri moduan plazara dezan eskatzen baitzaio Estatuari, era horretara susta ditzan Espainiako hainbat lurraldetan erabiltzen diren
|
hizkuntzekiko
errespetua, tolerantzia eta onarpena. Ebaluazio txostena egin duen Adituen Batzordearen esanetan, oraindik ere premiazkoa da hizkuntza aniztasunaren balioa Espainia osoan zabaltzea, batez ere" gaztelania ez beste hizkuntza ofizialik gabeko autonomia erkidegoetan bizi diren espainiar herritarrek hizkuntza pluraltasunaren kontua ez dezaten arazotzat har, sustatzea merezi duen kultur aberastasun legez baizik".
|
|
|
Horregatik hizkuntza politikaz jarduteak esan nahi du hizkuntzaren gainean bainoago gizarte bizikidetzaren antolamenduaz jardutea. Gainera, gizakiok
|
hizkuntzekiko
lotura eta atxikimendu diferenteak ditugu, ez baita lotura bera lehen hizkuntza, bigarrena edo hirugarrena, etxekoa edo Internetekoa, erabilera formaletakoa edo ez formaletakoa... izateak eragiten duena. Eta lotura diferenteak bezalatsu ditugu pertzepzio diferenteak hizkuntza bakoitzaren balio, erabilgarritasun eta prestigioari dagokienez ere.
|
|
2010
|
|
|
Datozenetan, are ikusgarriagoak izango dira lorpenak. Nagusienen neurrira zabaltzen ari zaigun paisaje berri honetan, boteretsu horien artetik inork izango al du bazterreko
|
hizkuntzekiko
_ adibidez, euskararekiko_ interesik. Hala ez balitz, bazterreko hiztun horiek_ adibidez, euskaldunok_, izango al dute euren txikitasunean baliabiderik eta ahalmen finantzariorik tresneria horri euren kontura heltzeko?
|
|
|
Alde nabarmenarekin euskara da, orokorrean, puntuazio altuena jaso duena, hau da, gipuzkoarren iritziz euskara da lau hizkuntzetatik zailena, nahiz eta gazteetan beste
|
hizkuntzekiko
aldea dezentez txikiagoa izan. Adin tarte guztikoentzako da euskara politizatuena.
|
|
|
• Bilakaerarekiko pertzepzioa. Euskara da azken 5 urteetan
|
hizkuntzekiko
interes mailan gorakadarik handiena izan duena. Era berean, gehienen ustez euskarak izan du eta izango du gorakadarik handiena gizartean eta baita bakoitzaren erabileran ere.
|
|
|
Edorta Bergua, Estepan Plazaola, DavidIzaga, Garbiñe Loiarte, Nekane Jauregi, Joxpi Irastortza –Gipuzkoarren hizkuntza pertzepzioen inkesta kuantitatiboaren interpretazioa an, puntuazio altuena jaso duena, hau da, gipuzkoarren iritziz euskara da lau hizkuntzetatik zailena, nahiz eta gazteetan beste
|
hizkuntzekiko
aldea dezentez txikiagoa izan. Adin tarte guztikoentzako da euskara politizatuena.
|
|
|
Oso garrantzitsua iruditzen zaigu ikasleek
|
hizkuntzekiko
dituzten jarrera onak lantzea eta sustatzea, uste dugulako horrek ikasketa prozesuan eragin handia duela.
|
|
|
• Oso garrantzitsua iruditzen zaigu ikasleek
|
hizkuntzekiko
dituzten jarrera onak lantzea eta sustatzea, uste dugulako horrek ikasketa prozesuan eragin handia duela. Hainbat jarduera egiten ditugu dagoeneko, baina hasieratik egiten dituzten gogoetak gero eta sakonagoak izan daitezen, hizkuntzekiko harremana gero eta kontzienteago eta koherenteagoa izan dadin... jarraipen sistematikoa diseinatu behar dugu.
|
|
|
• Oso garrantzitsua iruditzen zaigu ikasleek hizkuntzekiko dituzten jarrera onak lantzea eta sustatzea, uste dugulako horrek ikasketa prozesuan eragin handia duela. Hainbat jarduera egiten ditugu dagoeneko, baina hasieratik egiten dituzten gogoetak gero eta sakonagoak izan daitezen,
|
hizkuntzekiko
harremana gero eta kontzienteago eta koherenteagoa izan dadin... jarraipen sistematikoa diseinatu behar dugu.
|
|
|
Hala ere, gaur egun badira baita joera argiagoak eta ez hain kontrajarriak ere, esate baterako, itxuraz behintzat, pribatizazioa eta indibidualizazioa. Aurkeztutako bi komunikazioetan,
|
hizkuntzekiko
ere aplikagarriak diren horrelako ideia asko erabili dira, esplizituki edo inplizituki.
|
|
|
Zeintzuk dira gaur egun gizartean dauden
|
hizkuntzekiko
irudikapenak. Galdera horri erantzuteko, zenbait gogoeta eskaintzen dira aztertzen ari garen komunikazioan.
|
|
|
F. Geneseeren ustez, hezkuntzan eleaniztasunaren mota ezberdinak garatu dituen kasua delako da interesgarria, elkarren artean lotuta dauden hiru bide hauek gurutzatzen baitira: 1) Euskal Herrian gertatutako bilakaera aztertzen da, hizkuntzarekiko,
|
hizkuntzekiko
, eta baita gizartearekiko ere; 2) Hezkuntza elebiduna eta eleaniztuna aztertzerakoan erabiltzen den teorizazio zabala eta nazioartekoa aplikatzen; 3) Erabiltzen den dimentsio anitzeko metodologia, beharrezkoa da hezkuntza eleaniztuna fenomeno konplexua gisa ulertzeko. Zentzu horretan, Geneseek ondo adierazten du zeintzuk diren landu beharreko gai nagusiak.
|
|
|
6 HerriTar Bezala HizKunTzeKiKo diTugun gizarTe arduraK ez HarTzea kulturarteko elkarrizketa beharrezkoa dela dio, bartzelonako Forum’eko," Voces" (Villatoro V. 2004) erakusketak. ondare honen balorea mantentzeak ekintza positibo bat eskatzen du. geurea ez den beste
|
hizkuntzekiko
ditugun aurreiritziek, kultura ezberdinen arteko elkarrizketa eta ulermena zaildu egiten dute. eta hemendik kultur gatazkak sortzen dira han hemenka.
|
|
|
...n dimentsioa, bestalde, hiztunen zintzotasun eta erakarpen sozialarekin loturik dauden alderdi afektiboek xedatzen dute. horren arabera, elkartasun mailan estimu positiboa erakusten duten hiztunak zintzoak, adeitsuak eta eskuzabalak antzematen dira, eta euren hizkuntza giza harremanetarako eta taldeintegraziorako egokitzat hartzen da. dimentsio bi horien arteko banaketa oso baliagarria suertatu da
|
hizkuntzekiko
eta hiztunekiko jarrerak aztertzerakoan eta sarri erabili da hizkuntza eta aldaera gutxituen kasuan, zergatik ordezkatzen diren ala eusten zaien azaltzen laguntzen dute-eta (romaine 1980, woolard 1989, Coupland, williams eta garrett 1994). izan ere, hizkuntza gutxituen kasuan, sarri, hiztunek ospe txikiko hizkuntza modura hautematen dute eurena, estatusaren aldetik —overt prestige, ageriko o... eragile izanarazleak (euskaldun izaerari lotutakoak) eta trukeordaineko eragileak (lana edo ikasketei lotutakoak). hala, lehenbizikoen bidez euskara nortasun hizkuntza (euskaldun egiten gaituena, arbasoen hizkuntza) dela azpimarratu zuten gaztetxoek eta bigarrenen bidez euskararen balio instrumentala (lana topatzeko, ikasketetan aurrera egiteko, hizkuntza bat gehiago jakiteko, baita euskaldunekin harremanak izateko ere) indartu zuten. hirugarren atalaren ondorenean, ikerketa kualitatiboan euskararen balio instrumental eta integratzaileari buruz aurkitutako emaitzak aurkeztuko dira; gero, ikerketako lekukoen datuak aztertzeko bi dimentsio klasikoak ez direla nahikoa defendatuko da, eta beste dimentsio bi proposatuko dira. kontuan izan behar da ikerketa kualitatiboaren helburua ahalik eta jarrera eta ideia gehien biltzea dela, sarri zein gutxitan agertuta. horregatik ez da ideien maiztasunari buruzko ondoriorik atera behar. ikerketa kuantitatiboa da biztanlerian ideia bakoitzaren maiztasuna neurtzen duena.
|
|
|
Ugari dira testu horretan hizkuntzaren inguruko gai eta arazoak: hizkuntzaren corpus aren baliabideekin zerikusia dutenak,
|
hizkuntzekiko
aurreiritzi atzerakoiak, hizkuntzatan maisu izan luketenen ezgaitasun eta ezinak, idazle biblikoen herritartasuna, itzulpen sakratuen zilegitasun eta ortodoxia, Elizan herrihizkuntzari zilegiko aitortzen zaizkion erabilera soziolinguistikoak, idazle greko erromatarren balio eta mugak, kultura eskolatuaren elitismoa, abertzaletasun linguistikoa, hizkuntzari eman litzaiokeen kultur proiektu soziopo...
|
|
|
Jakitate teologikoak latinez eman behar zirenean, unibertsitate munduak ohikoa hori zuenean, bigarren hautabide bat urratu nahi du Malon etxaide unibertsitate irakasleak, jada aipatu ditugun zenbait idazleren konpainian. ugari dira testu horretan hizkuntzaren inguruko gai eta arazoak: hizkuntzaren corpus aren baliabideekin zerikusia dutenak,
|
hizkuntzekiko
aurreiritzi atzerakoiak, hizkuntzatan maisu izan luketenen ezgaitasun eta ezinak, idazle biblikoen herritartasuna, itzulpen sakratuen zilegitasun eta ortodoxia, elizan herri hizkuntzari zilegiko aitortzen zaizkion erabilera soziolinguistikoak, idazle greko erromatarren balio eta mugak, kultura eskolatuaren elitismoa, abertzaletasun linguistikoa, hizkuntzari eman litzaiokeen kultur proiektu sozio-... arrisku instituzionalak eta aurkako iritziek atzera eragin zioten Malon etxaideri lehenengo batean, lehendik idatzita zeukan lanari moldiztegirako bidea urratzeko hartan. aurrera egiteko sentitu zituen erreparoak nagusien aginduz bakarrik gainditu zituen, eta orduan ere ez kezkarik gabe:
|
|
|
Hipotesia indartuko lukeen oinarri gisa, euskararen beraren, isolamendua? aipatu zuen, edo haren, berezitasuna?, inguruko
|
hizkuntzekiko
joan etorria galaraziko lukeena.
|
|
|
Hizkuntza komunitate bat bere errotiko izaeran zer den ezagutu duen batek, bada, zalantzarik gabe onartuko du estatu mailako zereginak eta ikuspuntuak modu jakin batean ikusi eta argitu behar direla, hala nola, hizkuntza komunitatearen bizi legeekiko halako gatazkak saihesteko moduan. Eta horri jakite bereizi bat dagokio, alegia, hizkuntza komunitateak zertarako existitzen direnari buruzko jakite bat, eta, bide batez, beroriek euren ama
|
hizkuntzekiko
interakzioan —eta giza osotasuna dela eta— egin behar dutenari buruzko jakite bat.
|
|
|
Menperatze minimo hori, jakina, errazago lortzen da hizkuntza nagusi batean hizkuntza gutxitu batean baino, eta, horrexegatik, azken horretan eskolaren laguntza beharrezkoagoa izango da281 Bestea" hizkuntz konpetentzia bikoitzaren printzipioa" da, non Cumminsek berak" egoera informaletan eskuratutako trebetasun komunikatiboa eta egoera akademikotan eskuratutako trebetasun gramatikala bereizten dituen" 282 Bigarren hizkuntza batean ikasten duten haurrek, nola ez, lehenago garatzen dute harekin loturiko elkarrizketazko gaitasuna horrekin loturiko gaitasun analitikoa baino. Azkena" elkarmenpekotasun linguistikoaren printzipioa" da, zeinen arabera —eta Arnauren hitzetan—" ikasleek
|
hizkuntzekiko
independentea den azpiko gaitasun komun bat duten, zein hizkuntza batean garatzen bada ere, egiaz, bestean ere aplikatzen den" 283 Transferentzia hori teorian bi noranzkotakoa da, bai, baina egia da berori errazago gertatzen dela hizkuntza gutxitu batetik hizkuntza nagusi batera alderantziz baino284 Printzipio horietaz gain, bestela, hizkuntz irakaskuntzaren jarduerak nahitaez hartu behar di... azken batean, psikolinguistika ez da gai dena azaltzeko, eta, zentzu horretan, Cummins bera ere" pedagogia elkarreragilearen" garrantziaz mintzo da, zein egiaz" hizkuntzaren beraren oinarrizko funtzio esanahitsu eta komunikatibotik abiatzen den" 285 Kontua da hizkuntza berez jarduera dela —giza jarduera— eta, horrexegatik, hizkuntza berri bat irakasteko modurik onena berorren edukizko erabilera aktiboa bultzatzea dela, hain zuzen, horrela bakarrik delako posible hizkuntza horrekiko ikaslearen barruko motibazioa piztea.
|
|
|
" Hizkuntzak Pentsamendua erlazioa": horren inguruan, eta muturreko jarrerei begiratuz, batzuek pentsamenduaren
|
hizkuntzekiko
independentzia aldarrikatuko dute, eta besteek aldiz haiekiko horren menpekotasuna. 3.
|
|
|
Ofizialak ez ziren
|
hizkuntzekiko
erdeinua ez zen berria Monarkiaren aldetik.331 Erdi Arotik zetorren, baina sofistikatuz joan zen, derrigorrezko eskolatzearekin eta XIX. mendean batez ere," eraztunarena" 332 lako metodo pedagogikoekin. Hala, errege horrek koroa bezala heredatu zuen euskararen kontrako jarrera.
|
|
|
Finlandiako
|
hizkuntzekiko
maitasuna
|
|
2011
|
|
|
Bide zuzena konstituzioaren 3 artikulua aldatzea izango litzateke, batetik, gaztelania jakiteko derrigortasuna baztertuz eta, bestetik, hizkuntza guztiak ofizial eginez. Ez zait iruditzen hori posible denik, ezagututa Estatuan gure
|
hizkuntzekiko
dagoen jarrera itsua, bidenabar, bat egiten ez duena Grabiel Arestik Tomas Meaberi esan zion harekin, «buen español es quien sabe las cuatro lenguas de España». Sobra ere, Espainia espainol gaiztoz beteta dago.Bestalde, inoiz euskara ofiziala izango balitz Estatuan, Europako Batasunean ere guztiz ofiziala izateko aukera izango luke, Irlandako galeikoak izan duen modu berean.
|
|
|
Zazpi urteko epean testigantza zentzuduna mantendu du, konplexua. Horregatik, eta Don Blasek gogoratzen zuenaren eta antzinako txanaren arteko loturak, baita txarrua familiako gainontzeko
|
hizkuntzekiko
dituen antzekotasunengatik ere, testigantza egiazkoa dela esan daiteke.
|
|
|
Kalean, gaztetxean, tabernetan, teknologia berrietan, komunikabideetan edo musikaren munduan erdarekin lehian dabil euskara eta aurrera egingo badu, aipatu ditugun esparru hauetara zabaldu behar du. Beste
|
hizkuntzekiko
duen desoreka leundu du. Izan ere, umeak gaztarora iristen direnean eta esparru berri horietan murgiltzen direnean, askok euskara alde batera uzten dute.
|
|
|
posizio soziala, apropiazio ezegokiak eta anonimaturako eskubidea. Elementu guzti horiek Bilbon elkar eragiten eta dialektikan ari diren euskararekiko ikuspegien alboan jarri ezkero, Bilbo berriak hizkuntzarekiko(
|
hizkuntzekiko
) zabaltzen dituen proiekzioak noraino diren benetako, noraino heltzen diren herritarrarengana eta noraino diren naturalizazio berrietarako oinarri aztertu dezakegu.
|
|
|
posizio soziala, apropiazio ez egokiak eta anonimaturako eskubidea. Elementu guzti horiek Bilbon elkar eragiten eta dialektikan ari diren euskararekiko ikuspegien alboan jarri ezkero, Bilbo berriak hizkuntzarekiko(
|
hizkuntzekiko
) zabaltzen dituen proiekzioak noraino diren benetako, noraino heltzen diren herritarrarengana eta noraino diren naturalizazio berrietarako oinarri aztertu dezakegu.
|
|
|
" Identitate lehian ikaragarrizko asimetria dagoenez, hizkuntzen arteko aldeak eta xehetasunak zehatz mehatz azaltzen ez bazaizkio umeari, ideia okerrek mendean hartuko dute hura. Alegia, [Ameriketako] maia hizkuntzen egoera diglosikoan dago horrelako pedagogia baten premian" 2 hemendik kanpo ere oso hedatua den diglosiaren esanahi ideologiko hori arbuiatuz gero, gurea bezalako egoera duten
|
hizkuntzekiko
distantzia terminologikoa alferrik jarriko genuke, beste lekuetan erabilera horri eutsiko liokete-eta. hala ere, zalbide ez da kontzeptuaren inguruko adostasuna bilatzen saiatzen den bakarra, berak dioenez: " Egoera hori izanik, merezi al du adostasun lanketan saiatzea?
|
|
|
Liburu honetan, sakon aztertzen da hizkuntzaren normalkuntzaren esparruan garrantzia nagusia duen gaia,
|
hizkuntzekiko
jarrerak eta aurreiritziak. Ikerketa honen helburu nagusia da, batez ere arrakastaz euskaldundu ez diren euskal herritarren jarrerak eta aurreiritziak aztertzea. honela, elebitasunerako mesedegarri diren aurreiritziak arakatzen dira, eta jarrerotan zein faktorek eragiten duten antzematen dira. helburu hau betetzeko osagarriak diren bi metodologia nagusi erabiltzen dira; kualitatiboa eta kuantitatiboa. kualitatiboari dagokionez, hainbat eztabaida talde egin dira, inguru soziolinguistikoaren arabera sailkatuak, eta bertan 47 lagunek parte hartu dute. helburua batez ere euskaldundu ez direnen
|
|
|
haien habitat naturala suntsitzen denean desagertzen dira espezieak. hizkuntzekin hori bera gertatzen da. gainera, guretzat hizkuntzen arazoa beste hizkuntzak dira: zein da beste
|
hizkuntzekiko
loturaren oinarrizko kontzeptua, hizkuntza bat ez da galtzen hiztunek bat batean hitz egiteari uzten diotelako edo mututu egiten direlako, baizik eta hiztunek beste hizkuntza bat hitz egitea erabakitzen dutelako, hau da, hizkuntza ordezten dutelako. hizkuntza bat hiltzen denean, giza komunikazioa ez da bertan behera gelditzen; hizkuntza kodea ordezten da.
|
|
|
Ikasleek euren jatorrizko kultura eta
|
hizkuntzekiko
dituzten jarrerak zein diren identifikatzea izan daiteke eskolak eman ditzakeen aurreneko pausoetako bat. Abiapuntu interesgarria izan daiteke jakitea ea ikasleek nola bizi eta irudikatzen dituzten euren jatorrizko kultura eta hizkuntzak.
|
|
|
Eskolaren funtsezko ekarpena izan daiteke ikasle etorri berriei jatorrizko
|
hizkuntzekiko
irudikapen positiboa eraikitzen laguntzea. Jatorrizko hizkuntzekiko atxikimendua indartzen lagundu behar zaie, eta horretarako, gorago aipatu dugun Eskisabelen artikuluan agertzen zena bezalako ekimenak bultzatu behar dira.
|
|
|
Eskolaren funtsezko ekarpena izan daiteke ikasle etorri berriei jatorrizko hizkuntzekiko irudikapen positiboa eraikitzen laguntzea. Jatorrizko
|
hizkuntzekiko
atxikimendua indartzen lagundu behar zaie, eta horretarako, gorago aipatu dugun Eskisabelen artikuluan agertzen zena bezalako ekimenak bultzatu behar dira. Ikasleei eleaniztasunaren onurez ohartarazi behar zaie, baina ez ingelesa edo frantsesa edo gaztelania bezalako hizkuntza handiak ikasiz eleaniztun izatea soilik.
|
|
|
Garbi dagoena da samiera ikasgai modura irakatsita bakarrik ez dagoela ikasleek hizkuntza hau ikastea lortzerik, nahiz eta
|
hizkuntzekiko
jarrera positiboak bultza litzakeen.
|
|
2012
|
|
|
Eta ordurako Eusko Legebiltzarra eta Jaurlaritza aldatzen badira? Familiek eskaria egiten dute hizkuntzetarako, hezkuntzak
|
hizkuntzekiko
bokazioa du, eta ez da erraza izango sistema funtsean aldatzea beste esku politiko batzuetan egon arren. Egungo ereduek bete dute beren fasea:
|
|
|
edo antzekorik bilatzea, hizkuntzak kontaktuan egon orduko gertatzen baitira harreman, elkarreragin edo, kutsatzeak?. Hizkuntzak ez dira itxiak, mugatuak; aitzitik, etengabe aldatzen dira beste
|
hizkuntzekiko
kontaktuen ondorioz. Kontaktu horiek bereziki agerikoak dira testuinguru postkolonialetan, non, hizkuntza hibridoak?
|
|
|
Interesgarria da Sarrionandiak
|
hizkuntzekiko
zaletasunaren inguruan dioena. Hasiera batean dio, espainieraren bitartekaritza gainetik kentzeko?
|
|
|
Hala, bada, Argibide bibliografikoak liburuak ematen duenaz gain, atari honek argibide osagarriak eskainiko ditu, Euskararen Historia Soziala ezagutzeko, herritar ororentzat interesgarri eta ikertzaileentzat lagungarri izan daitezkeenak. Ataleko edukiak euskararen historia soziolinguistikoaz ari dira, hizkuntzaren iragan gizarteko egoera aldakorren berri emanez, euskal hiztunen eta euskarazko kulturaren bizitza gogoan hartuta eta inguruko
|
hizkuntzekiko
harremanak ere begiratzen direla.
|
|
|
Era berean, euskararen jatorriaz, eboluzioaz eta inguruko
|
hizkuntzekiko
harremanez dakizkigun datuak eman zizkien, gure hizkuntzaren ezaugarri eta berezitasunak nolakoak diren jakinarazteko. Ondoren, ikasleen txanda etorri zen, eta euskaltzainari beren galderak egin zizkioten, oso interesgarriak:
|
|
|
Kasu horietan, haurra beste hizkuntzarekiko esposizioa beste ingurune batzuetan gertatzen da, eskuarki eskolan edo eskolan, non haurrak beste komunikazio hizkuntza bat eskuratzeko aukera baitu, bai modu independentean, bai ama hizkuntzarekin batera. Etxetik kanpoko ikaskuntza hori indartzeko, gurasoek ekintza plan bat diseina dezakete, haurrek beste
|
hizkuntzekiko
esposizio askotarikoagoa eta dibertsifikatuagoa izan dezaten. Colin Baker hizkuntzalari ingelesak gomendatzen du haurrei ahalik eta testuinguru gehien eskaintzea beste hizkuntza bat entzun eta erabiltzeko, eta horretarako hainbat material eta baliabide ditu.
|
|
|
Ez dakigu Deiadarraren manifestaziora joango diren Frantxua Maitia eta bertze estatu Frantseseko ordezkariek holakorik aldarrikatu dutenez. Ez dugu uste.Estatu frantsesak eta bere ordezkariek euskara eta estatu frantsesean existitzen diren
|
hizkuntzekiko
duten mespretxua aski ezaguna dugu denok. Frantsesek erraten duten gisara, “eskualdeko hizkuntzendako” egin behar zuten legea eta Konstituzoaren 75 artikulua, mespretxu horren adibide onenak dira.
|
|
|
Demolinguistikan agertu ohi diren hiru gai nagusiak aztertzen dira inkestan: hizkuntzen ezagutza, hizkuntzen erabilera eta
|
hizkuntzekiko
jarrerak. Aztergai bakoitza hainbat ikuspuntu eta hainbat aldagai kontuan harturik analizatzen da:
|
|
2013
|
|
|
1 Boterea zer den ikusteko, bi alderdi dituela esan behar da, gutxienez, elkarren artean lotuta datozenak, gizartean: 1) alde batetik, ezberdintasun sozialak (politikoak, laboralak...; estatuekiko, herriekiko, taldeekiko...; kulturalak,
|
hizkuntzekiko
...;...) daudelako, eta beren artekotasuna modu hierarkikoan eta ez orekatuan funtzionatzen dutelako, funtzionamendu horri boterea deitzen zaio, ondorio moduan interpretatuz, 2) bestetik, boterea dagolako, bere zeregina da hierarki hori mantentzea, edo handitzea, beti ere hierarkian ondoen kokatzen den ahalmena denez, horren alde egiten du, kausa moduan funtzionatuz. Horrela ba, gorago ikusi bezala, bi alderdi hauen artekotasuna da funtsezkoa, ondo ulertu beharrekoa izango direlako, interdependentzia hori ulertzeko.
|
|
|
2 Horrez gain, botereak dituen funtzionatzeko erak anitzak dira, beti ere menpeko egoera bakoitzera ondo egokitu nahi direnak, dominatzaile egoerako taldeko (komunitateko...) helburu nagusiak lortzeko. Adibide onak aurkitzen ditugu Txostenean, hau adierazteko,
|
hizkuntzekiko
, gurenean ere aplikatu aurretik beste egoera batzuetan aplikatu ondoren (46 or.): 1) hizkuntza" nazionalista" eta" nazionista" bereizteko beharra sortu da dominatzaile egoerakoak menpeko hizkuntzak nola tratatu errazteko, zeren horrelako bereizketa ez da beharrezkoa eta ez da erabiltzen dominatzaile egoeran dauden hizkuntzekiko; 2) baita deitura ezberdinak erabili ere bakoitzarentzako:
|
|
|
Adibide onak aurkitzen ditugu Txostenean, hau adierazteko, hizkuntzekiko, gurenean ere aplikatu aurretik beste egoera batzuetan aplikatu ondoren (46 or.): 1) hizkuntza" nazionalista" eta" nazionista" bereizteko beharra sortu da dominatzaile egoerakoak menpeko hizkuntzak nola tratatu errazteko, zeren horrelako bereizketa ez da beharrezkoa eta ez da erabiltzen dominatzaile egoeran dauden
|
hizkuntzekiko
; 2) baita deitura ezberdinak erabili ere bakoitzarentzako: hizkuntza erregionala/ nazionala (Europan ere), beste hizkuntza/ hizkuntza besterik gabe...; 3) edo menpeko hizkuntzak duen ezaugarri bat dominatzaile egoerakoak beren hizkuntza dominatzaileari aplikatuz, arrakastatsua dela ikusiz:
|
|
|
Txostenean ere aipatzen den Bizindar Etnolinguistiko Erlatibo Teoria (objektiboa, gehiago soziologia ikuspegitik, eta subjektiboa, gehiago gizarte psikologia ikuspegitik). Laburbilduz, honako hiru faktore osatzen dute hizkuntza bakoitzaren deituriko" bizindar etnolinguistikoa", batez ere ukipen egoerako
|
hizkuntzekiko
sortu eta baliagarria dena, eredu erlatiboa edo konparatiboa delako: 1) soziodemografikoa dena, honen arabera ukipenezko hizkuntzak dira erlatiboki" gehiengo/ gutxiengo", 2) boterearena dena, babesa eta kontrola instituzionala erlatiboaren arabera:
|
|
|
• Euskararen egoeraren berri zehatza eskaintzea, eta baita Euskal Herriko gizarteak
|
hizkuntzekiko
eskaintzen dituen baldintzenak ere.
|
|
|
Aldiz beste bi dimentsioak, hizkuntzari buruzko irudikapen sinesmenena (3) eta hizkuntza ezagutzena (4) kontuan izan ditugu egindako analisietan. Esate baterako, ikasleen
|
hizkuntzekiko
gogo lehentasuna berariaz neurtu izan dugu (ikasleek euskara, gaztelania eta ingelesa zein neurritan duten gustuko galdetuta, adibidez), edo ikasleen hizkuntza irudikapenak (egoera jakinei zein hizkuntza doakien hobeto galdetuz). Gaitasunari eta hizkuntza jabekuntzari dagokienez ere, aldagai aske modura txertatu izan ditugu ikasleen gaitasunak hizkuntza erabilerei buruzko analisietan, Pablo Suberbiola, Iñaki Mart� nez de Luna etaMikel Zalbide – EAEko ikasleen eskola giroko hizkuntza erabilera aztertzen:
|
|
|
Lau edo bost hizkuntza dakizkiten ikasle trebe gutxi batzuk ezagutzeko aukera izan dugu, eta oso ikasteko modu desberdinekin egin dugu topo. Euskara beste hizkuntzen oso desberdina da denen ustez, eta zaila omen da beste
|
hizkuntzekiko
antzekotasunak topatzea. Hala ere, bakar batzuk saiatzen dira eduki gramatikalak alderatzen, eta jada menderatzen dituzten gramatiketan oinarrituz hobeto ulertzen.
|
|
|
Nahiz eta ikerketaren azken helburua ez izan, zati hori, berez, oso interesgarria da, 9 eta 13 urteko ikasleen ezaugarri soziolinguistikoak ezagutzeko balio baitigu: bizi diren testuingurua euskalduna den edo ez (herriko euskaldun proportzioa), haien lehen hizkuntza, hizkuntza eredua, hitz egiteko gaitasun erlatiboa,
|
hizkuntzekiko
atxikimendua, hizkuntzen erabilera familian... Luzea da informazio zerrenda, eta oso baliagarria gaur egungo gazteen errealitate soziolinguistikoa zein den ezagutzeko.
|
|
|
Orain dela gutxi arte ekarpenak askoz txikiagoak izan dira matematiketatik, fisikatik, biologiatik, medikuntzatik eta zientzia gogorretatik orokorrean. Azken urteetan aldaketa bat gertatzen ari da, eta
|
hizkuntzekiko
interesa pizten ari da zientzia arlo horietan ere. Ekologiatik eta neurozientzietatik ekarpen handiak eta oso interesgarriak egiten ari dira.
|
|
|
Zenbaki osoa framing delakoari eskainita dago eta oso interesgarria da. Are gehiago kontuan hartzen badugu
|
hizkuntzekiko
jarrerei dagokienez aldaketa garai batean gaudela. Gogora dezagun framing horrek ondoko definizioa duela Iñaki Martinez de Lunarentzat:
|
|
|
Dena dela, zaparradaren erdian su baten jarraidurari eustea amets izan duenak beste etika bat jariatzen du oharkabean. Bada tonu etiko batez besteko bat gurean,
|
hizkuntzekiko
, bestearekiko.
|
|
2014
|
|
|
Lan honetan, jarrera mota jakin bat aztertuko dugu; jarrera linguistikoak, hain zuzen ere. Pertsonek
|
hizkuntzekiko
eta barietateekiko egiten dituzten balorazioak dira, eta hizkuntza eta barietate horiek ordezkatzen dituzten norbanakoekiko eta taldeekiko jarrerei egiten diete erreferentzia (Ryan, Giles eta Sebastian, 1982: 1, Baldaqu�, 2004n aipatua).
|
|
|
Dena den, ez da ezinbestekoa gazteek boteretzean eta identitatearen ezarpenean hizkuntzarekiko zein jarrera hartzen duten determinatzeko. Etxean erabiltzen d (ir) en hizkuntza (k) baino garrantzitsuagoa baita,
|
hizkuntzekiko
lantzen den jarrera, atxikimendua, begirunea, maitasuna... Ikuspegi eta balio kontua litzateke, beraz.
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko
|
hizkuntzekiko
lotura afektiboa eta hizkuntza horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|
|
|
Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko
|
hizkuntzekiko
lotura afektiboa eta hizkuntza horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania – Naroa Odriozola
|
|
|
Naroa Odriozola – Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko
|
hizkuntzekiko
lotura afektiboa eta hizkuntza horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania
|