|
2002
|
|
|
Jakina denez,
|
hizkuntza
diskurtsoa da. Talde bateko kideek elkarren artean komunikatzeko beharrezkoa duten sistema da hizkuntza.
|
|
2003
|
|
|
64 Hernandez, J.M., (2000): " Gaztetxoen
|
hizkuntzekiko
diskurtsoak eta bizipenak", in Martinez de Luna et al., (2000): Op.
|
|
2004
|
|
|
Baina, noski, zer gertatzen da? Izaeratik abiatzen den
|
hizkuntzaren inguruko
diskurtsoa derrigor esentzialista behar duela, izaeratik abiarazten baita, eta diskurtso horrek zera bilatuko luke: denok ere hizkuntzaren auzia modu existentzial batez gure gain hartzea, eta nik neuk jada ez dakit hori hain erraza ote den gaur egun, hainbat arrazoi direla medio, eta baita ere »eta hori da liburuaren tesi txikia» funtsean iruditzen zaidalako hizkuntza esperientzia, batez ere esperientzia estetikoa dela.
|
|
2007
|
|
|
Iñaki Mart� nez de Luna – Egoeraren gaineko gogoetak eta norabide proposamenak bestela esanda, hizkuntza inguruko diskurtsoak edo framing ak (Mart� nez de Luna, 2010). Gizartearen
|
hizkuntza
diskurtsoa nolakoa, gizartearen hizkuntza balorazioak eta arauak halakoak. Aipaturiko hiru dimentsioek elkarri eragiten diotela gogoraraziz, hauxe esan behar dugu:
|
|
|
Zenbait girotan dagoen euskararen erabileraren inguruko uzkurtasun horrek ez dio mesederik egingo elebidunari eta horrek, askotan, amore emango du parean duen erdalduna kopetilun ez ikustearren. Bestela esanda, dimentsio makroan kokatzen den
|
hizkuntza
diskurtsoak dimentsio mikroko egoeretan eragingo du eta, norbanakoaren motibazioa ahulduz, euskararen erabilera eragotziko du.
|
|
|
Azpimarragarria da azken kasu hori batez ere, ezin modu argiagoan ematen duen testigantzagatik. Izan ere, dimentsio makrosozialeko oinarrizko lege estatusa EAEko hiru lurraldeetan bera izanda ere, Gipuzkoako beste baldintza makrosozialak(
|
hizkuntza
diskurtsoa, batez ere), baldintza indibidualak (gaitasun erlatiboa zein motibazio nahikoa) eta baldintza mikrosozialak (euskaldunen arteko elkarrekiko ezagutza eta harreman trinkoagoak, besteak beste) beste inon baino egokiagoak dira euskararen erabilerarako eta, horren ondorioz, lorpenak ere Bizkaikoak eta Arabakoak baino handiagoak.
|
|
|
Laburbildurik, euskal identitateak tradiziotik modernitatera igarobidean hainbat harrobi izan zuen: foruak, kristau fedea, baserritar munduko elkargo txikienoroimina, arraza eta
|
hizkuntzari buruzko
diskurtso zientifikoen objektibitatea, arteeta literatura erromantikoa... Guztien artean, euskal baserritarraren irudia sortuzuten.
|
|
2008
|
|
|
|
Hizkuntzen inguruko
diskurtsoak aldatzen ari dira. Estatuek hizkuntzak eta gutxiengoak aintzat hartzen dituzten legeak egiten dituzte edota hizkuntzak ondare gisa onartzen.
|
|
2009
|
|
|
Enpresak ez ditugula konbentzituko euskara gure kulturaren, nortasunaren zati dela aldarrikatuz, horrela beti segiko du euskarak periferia izaten enpresan. Iritzi horretakoa da Irizar, eta
|
hizkuntzen
diskurtsoa enpresan txertatzeaz berriketan dezente luzatu gara, Kutxari zein beste edozein enpresari balio diolakoan hausnarketak. Enpresari, enpresariari, zuzendaritzari...
|
|
|
|
Hizkuntzen
diskurtsoa enpresan txertatzeaz azken hausnarketa utzi dugu Irizarren esku: " Normalizazioaz baino interes komertzialez hitz egin genuke.
|
|
|
Mugimenduaren kontzeptua munduko hizkuntza guztietan agertzen da, baina mugimendua adierazteko moduak desberdinak dira hizkuntza bakoitzean, hots, hizkuntza bakoitzak «lexikalizazio eredu» desberdinak ditu1 Hori dela eta, lexikalizazio tipologia desberdina duten
|
hizkuntzen
diskurtsoa eta estilo erretorikoa desberdinak dira mugimenduzko ekintzen adierazpenean. Desberdintasun horiek zailtasun nabarmenak eragin ohi dizkiete itzultzaileei, sorburu hizkuntzaren estilo erretorikoa xede hizkuntzarenera egokitzean aldaketa edo egokitzapen batzuk egin beharrean aurkitzen baitira.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, eta ajeak aje, euskalgintza sasoiko dago eta orain bada gai
|
hizkuntza
diskurtso zaharkituak beharrezko duen berrituari ekiteko; horretarako, iturburu ezin egokiagoa du Baztarrikarengan.
|
|
|
Orain egin beharreko galdera honakoa litzateke: " zein da ikuspuntu ekologikoaren benchmarking a edo hizkuntzen merkatuko kokapena
|
hizkuntzen inguruko
diskurtsotan. Eta hizkuntzak produktu gisa hartuta?
|
|
|
•
|
Hizkuntza
diskurtsoak
|
|
|
Bi nozio horiek ez dira jada bi entitate ezkonezin, ezpada operazio berberaren elementu aldi berean osagarri eta osakin:
|
hizkuntzatik
diskurtsora (Benvenisteren terminologian) jauziarena. Diskurtsoan eta berbaldian jartzea da (la mise en discours) operazio hauen egitekoa.
|
|
2011
|
|
|
Haustura tentsiotik normalizazioan aurrera joateko gakoa
|
hizkuntzaren aldeko
diskurtso berri bat zabaltzean dago, Txepetxen iritziz. Horren inguruan gertatuko dira hiztun osoen gune sinbolikoaren nuklearizazioa eta komunitatearen artikulazioa (ibid., 394).
|
|
2012
|
|
|
euskara eta euskaldunontzat baldintzak aldatu behar ditugu, aldatzen ez badira, orain goia jota eta etenda dagoena, bilakaera negatiboan sartuko baita biharetzi; egiten ari garena birpentsatu eta arlo ezberdinetan gogoeta egin behar dugu: Hizkuntza Politika, gizarte mugimenduaren funtzioak eta jarduna, hizkuntza plangintza,
|
hizkuntzaren gaineko
diskurtsoak,...
|
|
2013
|
|
|
Martinez de Luna, Iñaki (2010)
|
Hizkuntza
diskurtsoaren gaineko gogoeta in: Topaberri 63.Abadiño:
|
|
2014
|
|
|
Bestelako herri bat osatzearen sentimenduari esker, batez ere, oinarri batzuk ezarri ziren aurreko mendean zehar, gure hizkuntzak biziraun dezan.
|
Hizkuntza
diskurtso identitarioak, ordea, quechuadunengan ez du biderik egin. Euskaldunek, hizkuntza baliatu izan dugu askotan berariazko nortasuna zedarritzeko; euskararekiko aldekotasun hori instrumentala izan da, kasu batzuetan.
|
|
|
Horren aurrean, mugimendu etnolinguistikoko militanteek
|
hizkuntzaren aldeko
diskurtsoa sustatzen eta zabaltzen jarraitu zuten, eta ordura arte helburu politikoekin erabat lotuta egonagatik ere, hainbat sektoretan hizkuntzaren aldeko eskariak aldarrikapen formalki politikoagoei gailendu zitzaizkien. Esparru politikoaren eta linguistikoaren ordura arteko batasuna hausten hasi zen, nolabait.
|
|
2015
|
|
|
13 Louis Jean Calvetek ere (1981: 123)
|
hizkuntzei buruzko
diskurtso koloniala mitoz josia dagoela idatzi zuen, eta baita puntuan zera gaineratu ere: –(...) pero los mitos tienen una vida más resistente que las teorías.
|
|
|
PPk euskal nazionalismoaren errotiko ukapena burutzen du eta nazio estatu zibikopolitikoaren idealekin bat egiten du; hain zuzen, estatuaren egiteko nagusia banakakoarenaskatasuna babestea dela goraipatuz. Hortik, askatasun linguistikoaren defentsa sutsua, alderdiaren
|
hizkuntzen inguruko
diskurtso ideologiko eta politiko osoa gidatu duena. Halaber, esan daiteke PPren ageriko diskurtso zibiko politikoa nazio estatuaren ikuspegi etniko kulturalezkutuagoak baldintzatua dagoela.
|
|
2016
|
|
|
Bestela esanda, errealitatearen gainean diskurtso desberdinak osa daitezke: diskurtso neoliberala, globalizazioaren aurkako diskurtsoa, diskurtso arrazista, diskurtso feminista, etab.
|
Hizkuntza
diskurtsoak ere ezberdinak eta kontrajarriak izan daitezke.
|
|
|
Euskararekiko atxikimendua (nire jarrera, nire motibazioa...) garatzeko hiru dimentsio horiek nituzke: ...kaltegiak, euskara irakasleak, bertsolariak, eta abar luze bat); b) behar ditut talde, gune edo komunitate ezberdinak zeinetan hizkuntz harremanak gauzatzen diren (mintzalagunak, euskara elkarteak, hezkuntza komunitateak, nire antropologia ikasleak, nire lankide antropologoak, dendariak, tabernariak, nire seme alabak, eta abar luze bat) eta c) behar ditut ideiak, irudikapenak, argudioak, metaforak
|
hizkuntzaren inguruko
diskurtsoa (k) osatuko dutenak (maitagarria, nirea, gurea, praktikoa edo pragmatikoa, politikoa, negozioa, sexista, beharrezkoa, etxekoa, eta horrelakoak).
|
|
|
Errealitate honen aurrean,
|
hizkuntzaren gaineko
diskurtso berrien falta sumatzen da: nola komunikatu euskararen egoera agertoki berri honetan/ hauetan?
|
|
|
Euskararen etorkizuna airoso ikustearekin lotuta, gazteen artean diskurtso bat zabaltzen ari dela ohartarazi du: «Bi
|
hizkuntzetako
diskurtsoa da. Hizkuntza bien garrantzia azpimarratzen dute.
|
|
2017
|
|
|
Ondoren, egile honen txanda izan zen eta bere aurkezpenean" Euskararen gatazkarik ba al dago?" gaia jorratu zuen, euskararen inguruko diskurtso gatazkatsuen azterketa kritikoetatik abiatutako lana, alegia. 16 pertsona bertaratu ziren aurkezpen honetara eta hainbat galdera izan ziren 10 minutuko tarte horretan, bereziki gatazka armatuak
|
hizkuntzaren gaineko
diskurtsoetan izandako eragina eta euskararen babes ofiziala hizpide.
|
|
|
Baieztatu da EAEko gazteek beste taldeek baino kontzientzia gutxiago dutela euskararen eta gaztelaniaren egoeraren inguruan. Bi
|
hizkuntzen
diskurtsoa nagusitzen da hautatzen duten transmisioereduen artean, etorkizunean seme alabek" bi hizkuntza ondo ikas ditzaten". arteko harremanetan, euskal hizkuntzaren auzia euskal identitatearen auziari subordinatu izan zaio gaur egun arte. hizkuntza identitatearekiko eta identitatea hizkuntzarekiko, bi erlazio hauek bereizten ditu. lehenengoaren kasuan, identitatea eztabaidaren muinea...
|
|
|
...oru aldundiarekin batera argitaratu du euskal hiztun berriei buruzko ikerketa azken urtean. gazteen inguruko hausnarketari atal bat eskaini diote eta, beste hainbat ideien artean, deigarria da euskararen atxikimendu mailaren inguruan gazteen diskurtso landugabea. oro har, baieztatu da eaeko gazteek beste taldeek baino kontzientzia gutxiago dutela euskararen eta gaztelaniaren egoeraren inguruan. bi
|
hizkuntzen
diskurtsoa nagusitzen da hautatzen duten transmisio ereduen artean, etorkizunean seme alabek" bi hizkuntza ondo ikas ditzaten" (ortega eta bestek, 2016: 251).
|
|
|
|
Hizkuntzei buruzko
diskurtso orokor berritu baten beharrarekin batera, prest da Euskaltzaindia lankidetzan aritzeko euskararen ikuspena lagunduko duten jarduera guztietan, hala nola: besta egunak, kolokioak, jardunaldiak, erakusketak, funts prestaketak, liburuak, artxiboak, eta beste.
|
|
|
–
|
Hizkuntzari buruzko
diskurtso berritua haztea, partikularki euskaldun izan nahi dutenen aldera,
|
|
2018
|
|
|
Soka horretatik tiraka, eta
|
hizkuntzaren gaineko
diskurtsoez ari garenez, bereziki interesgarria iruditzen zait Deborah Cameron hizkuntzalari feministaren ekarpen bat: hizkuntz ideologia kontzeptua, alegia.
|
|
|
Ez nuke desioko, bestalde, inork arinegi pentsatzea boterea hierarkia baino ez dela, eta uko egitea haren dimentsio politiko produktiboei. Jakin badakit gutxiengo sexual bateko kide izateagatik aintzatespena jasotzea eginkizun zaila dela legearen, politikaren eta
|
hizkuntzaren
diskurtso menderatzaileen baitan, baina oraindik ere uste dut aintzatespen hori bizirauteko behar beharrezkoa dela. Identitateak kontra egiten diogun boterearen tresna bihurtzeko duen aukerak beti mehatxatuko du identitate kategoriak mobilizatzea, politizazioa helburu.
|
|
2019
|
|
|
|
Hizkuntzaren aurkako
diskurtso ideologikoaz gain, zigorrak oso agerikoak ziren, batez ere eskolako haurrengan.
|
|
2020
|
|
|
Kontuz... Horregatik, ohiko hitzen eta balizko hautazko
|
hizkuntzaren
diskurtso politikoki zuzenen aurrean literaturak mintzaira berreraikitzailea erabiltzeko aukera ematen digunez, hizkera literarioa lantzen segitu beharra dago.
|
|
2021
|
|
|
Interpretazio marko berriaren barnean garatu diren
|
hizkuntzaren inguruko
diskurtso ‘despolitizatzaileek’ eta ‘desideologizatzaileek’ era askotako gogoetak sortu dituzte euskalgintzako kulturgileen artean azken urteetan. Izan ere diskurtso horiek adarkadura eta ondorio asko dauzkate:
|
|
|
Euskal Herriko egoera soziolinguistikoan itzulpenak duen garrantzia ez eze, eleaniztasunak norberarengan eragindako itzulpena ere agertzen digu Saizarbitoriak. Hain zuzen ere, Saizarbitoriaren hitzak ekarrita,"
|
hizkuntzak
diskurtsoa bera baldintzatzen du", eta hori are nabarmenagoa da pertsona eleaniztunen kasuan (Saizarbitoria, 2015). Euskal Herria kanpora azaldu beharrak eragindako itzulpen arazoak dira aipagai, eta" errepresentazioaren mugak" nabarmentzen dira, itzulezintasuna izanik etengabe errepikatzen den auzietako bat.
|
|
|
...aurrez aipatutako aktibazio garaiarekin bat datorren hiztun gazte profil zehatz batez jardun behar dugu; hau da, babesgunearen genealogia eta elementuez hitz egin baino lehen, ereduko kirola ikerketaren muinean zeuden hiztun gazteez mintzatuko gara, zehazki hiztun gazte horien artean nagusitzen zen profilaz, hiztun berrien profilaz, alegia, baita gazte hauen artean azken urteetan nabaritu ditugun
|
hizkuntza
diskurtsoez ere. Azken batean, garai eta giro jakin batean sozializatutako hiztunak dira, eta hizkuntza ideologia, praktika eta bizipenetan antzematen da hori.
|
|
|
Aktibazio prozesuetarako gakoa da eremu hori, baina, gure ustez, euskal soziolinguistikak arreta handiagoa eskaini lioke. Hainbat ikerketek azpimarratzen dute
|
hizkuntzaren inguruko
diskurtsoen pisua; zehazki, hizkuntza baten benetako hiztunaz (Ortega et al. 2016, 89) dagoen kontzepzioaren garrantzia, ez irudikapen indibidual edota kolektiboetan bakarrik, baita praktika errealetan ere. Egile hauen arabera, bertako hiztuna edo hiztun natiboa (hiztun tipo ideal gisa) lehenengo helburutzat hartzen bada, eskuratu ezin den identitate utopiko edo ideal bati buruz ariko ginateke hitz egiten (Ortega et al. 2014).
|
|
|
Hizkuntzen arteko hierarkien ideiak ere jasotzen dituzte.
|
Hizkuntzei buruzko
diskurtsoak jasotzen dituzte.
|
|
2022
|
|
|
turismo eta demografia fluxu eta politikak, herritarren parte hartze eskubideak eta bideak, zaintza egiten den sektoreen egoera... Eta baita gizarte zientzietako kontzeptuak ere, hala nola babesgabetasun ikasia, hizkuntza prestigioa eta erresilientzia, asimilazioa, ekonomiaren legea, boterearen teoriak edota
|
hizkuntza
diskurtsoak. Konplexua bai, baina beharrezkoa eta aukera ere bai.
|