|
2005
|
|
|
Bazekien norbere ama hiz kuntzan esaten eta entzuten ez diren albisteak ñabardura ezberdinez janzten direla; handiagoak diruditela, eta, normalean, egiatan diren baino larriagoak. Bazekien baita ere
|
hizkuntzaren
ulermen falta, erantzukizunei muzin egiteko estakuru ezin hobea bilaka zitekeela. Erantzukizun eta maitasun ororen intentsitatea leundu egiten dela zeharo, eta urruntasunak dena barkarazten edo ulertarazten duela.
|
|
2007
|
|
|
Aipatu dugu Humboldt-en eboluzioa, eta borroka gero,
|
hizkuntzaren
ulermenaren aurka zeinu arbitrario soil gisa. Hori hizkuntzaren naturaltasuna errebindikatzea baino ez da:
|
|
|
Jada Hobbes problema honekin aurkitu da nolabait, gizon emakumearen eta (beste) abereen «hizkuntzak» eta
|
hizkuntz
ulermena (zenbait hitzek esan nahi dietena ederki ulertzen duten zakurrak edo zaldiak, adibidez) bereizi nahi dituenean. Abereen komunikazioa ez da hizkuntza, erabakitzen du?
|
|
2008
|
|
|
Atal honen helburua da
|
hizkuntzaren
ulermenaren lehenengo keinuen erabilera ebaluatzea. Hitzen benetako ulermena iritsi baino lehen, badirudi haurrek zenbait hitz eta esaldi ulertzen dituztela; izan ere, nolabaiteko erantzuna ematen dute keinuen aurrean.
|
|
2010
|
|
|
10
|
Hizkuntza
ulermena
|
|
|
Gaixoaren
|
hizkuntza
ulermena ebaluatzen da. Alegia, ulertzean egon daitezkeen zailtasunak.
|
|
2013
|
|
|
Baina diziplina guztien esparru komun hori ez da ideia honetan amaitzen. Beste ikuspegi batzuk ere soziolinguistikaren adiera zabalarekiko zeharkakoak dirudite, bai eta ekarpen kolektibo bat ere
|
hizkuntzaren
ulermen orokorrerako.
|
|
|
" Komunikazio modu guztietan elementurik garrantzitsuena esaten ari ez denaren
|
hizkuntzaren
ulermena da."
|
|
2014
|
|
|
hizkuntzaren prozesamendu automatikoan ikertzen diren hainbat atazatan, hala nolasintaxi mailako desanbiguazioa edo
|
hizkuntzaren
ulermena, eta era berean, aplikazioaurreratuen (itzulpen automatikoa, galderak sortzeko sistemak, etab.) emaitzakhobetzeko erabil daitezke. Hizkuntzalaritza teorikoan, aldiz, fenomeno linguistikoenazterketarako balia daitezke horrelako baliabideak baita hizkuntzen arteko aldeakaztertzeko ere (Estarrona et al., 2013).
|
|
|
Haluzinazioetako ahotsak ahots normalaren bolumena izan ohi du, eta eskuarki pertsona ezagunen ahotsak izaten dira, nahiz eta batzuetan ahots ezezagunak ere entzun ditzaketen. Entzumen haluzinazioaren garaian aktibatzen den garun eskualdea ez da
|
hizkuntzaren
ulermenarekin lotua dagoen Wernicke-ren eskualdea izaten, baizik eta hizketaren ekoizpenarekin erlazionatua dagoen Broca-ren eskualdea. Fotoi igorketa bidezko tomografia konputerizatuak agertu duenez, haluzinazio garaian aktiboen dagoen garun eskualdea Brocaren eskualdea da.
|
|
2016
|
|
|
Publiko mugatua, espazio gero eta hertsiago, murrizten ari, ezagutza eza, ezabatze arriskua, harrera eskasa, beste
|
hizkuntzekiko
ulermen zaila edo ulertua izateko zailtasuna edo ezina; hauek ziren hastapenetik literatura sorkuntzaren sorkuntza. Urtez urte okertzen joan den egoera, gaiak aldatzera eta helburuak egokitzera gure autorea eraman dituzten indarrak ditugu.
|
|
2017
|
|
|
Baina ez gara garuna soilik, gorputzak ere egiten gaitu, eta uste dugun baino neurri handiagoan, agian. Esate baterako,
|
hizkuntzaren
ulermenean eta sentipenetan eragiten du, baita oroimenean ere. Gorputza ere bagara.
|
|
|
Neuroiruditeriaren bitartez ere frogatu dute ekintzaren eta esaldiaren bateragarritasun efektua. Lehendik ere bazekiten ekintza bat azaltzen duen esaldi bat entzutean, garunean,
|
hizkuntzaren
ulermenarekin lotutako guneak ez ezik, ekintzarekin lotutakoak ere aktibatzen direla. 2013an, pauso bat harago joan, eta bateragarritasun efektua neurtu zuten.
|
|
|
Bi egunez, lehengo Euskal Herria eta gaur egungoaren arteko desberdintasunak deskubritu ahal izan dituzte aktibitate konkretu eta ludikoen bitartez. Elgarrekin eta euskaraz bizitzea bi egunez, bidaia honen beste helburu bat zen
|
hizkuntzaren
ulermena eta erabilpenaren indartzeko eskolatik kanpo. Ikasleak liluraturik itzuli dira eta jadanik ados dira bidaiatzeko heldu den urtean.
|
|
2018
|
|
|
Lau bektoreen arteko harremana aldatzeaz gain, horien baitan ere aldaketa nabarmenak gertatzen dira gaur egun. Ezagutzaren eremuan, hizkuntzaren jabetze prozesu naturalean oinarritutako mailaketa bat nagusitu ohi da hizkuntzaren ezagutza neurtzeko. Horrela, emantzat hartzen da lehenik hizkuntza ulertu egiten dela (ahozko
|
hizkuntzaren
ulermena esan nahi baita), geroago mintzatu, horren ondoren irakurri eta azkenik idatzi. Horiek lirateke ume batek ama hizkuntza eskuratzeko duen bidea eta ordena, eta maila bakoitzak aurrekoa bere baitan hartzen du:
|
|
|
Izkriburik gabe, poesia kantabriarrak ez zuen beste oihartzunik ukan, koblakarien bat bateko bertso landugabeak eta haien kantu galkorrak baizik, berehala ahantzirik zirenak. Euskaldunek beren
|
hizkuntzaren
ulermena bera galdu zuten. Argi sozialaren iluntze honek, Nafarroako hiri zenbaitetan, politeismoa ekarri zuen eta, ondotik, egun menditar guziek gurtzen duten erlijio katolikoa.
|
|
2019
|
|
|
Baina ez gara garuna soilik, gorputzak ere egiten gaitu, eta uste dugun baino neurri handiagoan, agian. Esate baterako,
|
hizkuntzaren
ulermenean eta sentipenetan eragiten du, baita oroimenean ere. Gorputza ere bagara.
|
|
|
Neuroiruditeriaren bitartez ere frogatu dute ekintzaren eta esaldiaren bateragarritasun efektua. Lehendik ere bazekiten ekintza bat azaltzen duen esaldi bat entzutean, garunean,
|
hizkuntzaren
ulermenarekin lotutako guneak ez ezik, ekintzarekin lotutakoak ere aktibatzen direla. 2013an, pauso bat harago joan, eta bateragarritasun efektua neurtu zuten.
|
|
|
Hizkuntzaren prozesamendua (NLP Natural Language Processing) informatika, adimen artifiziala eta hizkuntzalaritza diziplinen arteko arloa da.
|
Hizkuntzaren
ulermena behar duten hizkuntzaren prozesamenduko atazetankorreferentzia ebazpena oinarrizko urratsa da.
|
|
2022
|
|
|
Viola astindu du Sebastiaok, soinu biziko alanbre gitarra. Kantu inprobisatua da, hain zuzen ere,
|
hizkuntzaren
ulermena zailen gertatzen zaidan generoa. Baina harrapatzen dudanak zapore ederra du.
|