|
2001
|
|
|
Hizkuntza egoera ez dela isotropikoa, anisotropikoa baizik. Euskaldunak, euren artean, trinkoago bizi direla,
|
hizkuntza
harremanak harreman endogamikoak direla, laburrago esanda, euskaldunak erdaldunekin ez baino euskaldunekin bizi direla» (59 or.) 1996ko datuak erabiliz, eredu isotropikoaren arabera, euskararen erabilera%6, 22koa izango litzateke.
|
|
|
Euskara, uste denez, irla bereizia da, edota zehatzago esan, genetikaz bereizia7; ahaiko genetikoaren teoria, teoriari ipintzen zaizkion erreparoak8 gorabehera, eta bere frogabideak, edozein hizkuntzalarik onartzen baititu bere jardunean. Argi baitago
|
hizkuntzen arteko
harremanak betidanikoak direla, eta sekula ez dela egiazko bakardaderik izan, guztizkoa behintzat. Diogun ere, gaztelu hurbilgaitzean baino areago pasabideko lurraldean mintzatua denez, beste edozeinek hainbat harreman izan duela gureak bi mila urteotan zehar bederen.
|
|
2002
|
|
|
– Benetako
|
hizkuntzarekin
harremanetan; hizkuntza behar bezala erabilizbere gizarteko giroan.
|
|
|
Kontuak kontu, hizkuntzen sail kapen horrek argi uzten duenik baldin bada, ondoko hau da: gaur egungo mundu modernoan, Europa honetan,
|
hizkuntzen
harremanen piramidean badira batzuk, piramidearen goialdean kokatu direnak, estatu estatusa eskuratu ahal izan dutenak, beraz, aintzatetsiak izan direnak, estandarizatuak izan direnak, administrazioaren eta komunikazioaren nahiz hezkuntzaren esparru guztietara aupatuak izan direnak?; eta, badira beste batzuk, beheragoko estatusaren jabe direnak?
|
|
|
Egunkari eleanitzen kasua hurbiletik segituz gero, kultura aniztasuna eta
|
hizkuntza
harreman diglosikoa gainditu gura lukeen pluraltasuna sistematikoki baztertutako kontzeptuak dira. Dudarik ez dago:
|
|
|
Gizakiak sortu du hizkuntza bere beharren arabera, eta hizkuntza horrek, berak ere, moldatzen du sortzailearen pentsamendua. Sinbiosi moduko zerbait da gizakiaren eta
|
hizkuntzaren arteko
harremana.
|
|
2003
|
|
|
Fedearen eta
|
Hizkuntzaren arteko
harremanek gure baitan edo gutartean sortzen dituzten galdeei ihardestekotz, behar dugu beti gogoan eduki zer den fedea eta zer den hizkuntza, adimendua eta nahikundea, hots, gizakiaren izpiritu osoa hartzen duela fedeak, erran dugu haste hastetik. Nola dezake ahantz bestalde Fedearen arduradunak, gizartearekin komunikatuz edo hizkuntzaren bitartez dela egituratzen nagusiki gure izpiritua?
|
|
|
Mayans y Siscar, JoaquÃn Traggia  eta beste zenbait hizkuntzalarik gogor erantzun zioten: ez dago historiatik kanpo dagoen hizkuntzarik, eta denak aldatu eta egokitu ohi dira inguruko
|
hizkuntzekin
harremanetan jartzean. Larramendik entzungor egin eta bere horretan setatu zen:
|
|
|
Ikus ditzagun, bada,
|
hizkuntzarekin
harreman bereizgarriak dituen hainbat gizarte ezaugarri, bi multzotan sailkaturik: a) euskaldunen eta erdaldunen artean nolabaiteko ñabardurak azalarazten dituzten aldagaiak; b) bi hiztun multzo horien arteko bereizketa sakona erakusten dutenak. a) Hizkuntza eta hiztun taldeen arteko ñabardurak
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza aniztasunaren errespetua, bake eta justizia sozialaren oinarri gisa aurkeztu dute. Bestalde, hizkuntza aniztasuna, eremu handiko eta eremu txikiko
|
hizkuntzen
harremanak iraunkorrak izatean datza, hala ez bada, luzera harreman horrek txikien ordezkapena ekarriko baitu. Ikuspegi horrek, egungo mundu globalizatuan hizkuntzen arteko harremanak paradigma konplexu gisa azaltzen ditu eta, hizkuntza iraunkortasuna bermatzeko, hizkuntza handi eta txikien erabileraren arteko nolabaiteko" subsidiaritatea" proposatu dute:
|
|
|
Bestalde, hizkuntza aniztasuna, eremu handiko eta eremu txikiko hizkuntzen harremanak iraunkorrak izatean datza, hala ez bada, luzera harreman horrek txikien ordezkapena ekarriko baitu. Ikuspegi horrek, egungo mundu globalizatuan
|
hizkuntzen arteko
harremanak paradigma konplexu gisa azaltzen ditu eta, hizkuntza iraunkortasuna bermatzeko, hizkuntza handi eta txikien erabileraren arteko nolabaiteko" subsidiaritatea" proposatu dute: egin tokiko hizkuntzan egin daitekeen guztia, eta utzi hizkuntza handian egiteko soilik hizkuntza txikian egin ezin daitekeena.
|
|
|
Goazen ustezko askatasunaren bila
|
hizkuntza
harremanen paradisura: –Me gustaría ser vasco. Joseba Arregi ari zaigu?
|
|
|
Hau da, euskaldungoa kategoria izaerako azpi komunitatea besterik ez den bitartean, erdaldungoa, berriz, izaera unibertsalekoa da. Eta, jakina, gizataldeen arteko oinarrizko ideia hori baldin bada, irudi horren sortzaile den ideologiaz ezin gara ahantzi
|
hizkuntzen arteko
harremanak aztertzeko unean. Zeren eta ez dago gehiegi pentsatu beharrik, Euskal Herriko bi erdal komunitate nagusiek euskarari eta euskaldungoari buruz egiazki izan dezaketen irudia, itxurak itxura, guretzat bihotz urragarria izan litekeela uste izateko.
|
|
|
Salabururen ustea uste zabaldua eta onetsia da gure artean, baina ez da iritzi zorrotza eta landua, pentsaera nagusiari berez darion arrunkeria besterik ez denez.
|
Hizkuntzen arteko
harremanetan gehitzen edo kentzen omen diren zer horiek, orobat, aurrekoaren lepotik dute burua: hau da, kentze gehitze kontu hori ezein egoera soziolinguistikotan horrela dela uste duenak ez daki edota ez du jakin nahi hizkuntzen arteko harremanen izaerak ez duela ia inoiz halako aberastasun gehigarririk eragiten plano soziologikoan, eliteko giro kulturalean izan ezik.
|
|
|
Hizkuntzen arteko harremanetan gehitzen edo kentzen omen diren zer horiek, orobat, aurrekoaren lepotik dute burua: hau da, kentze gehitze kontu hori ezein egoera soziolinguistikotan horrela dela uste duenak ez daki edota ez du jakin nahi
|
hizkuntzen arteko
harremanen izaerak ez duela ia inoiz halako aberastasun gehigarririk eragiten plano soziologikoan, eliteko giro kulturalean izan ezik. Harreman horien izaera ez delako orekatua eta simetrikoa izaten, eta hizkuntza batekikoan gehitzen dena bestearekikoan kendu egiten da.
|
|
|
Begi zorrotza erakusten digu auzi honetan Joseba Barriolak, hizkuntza batekikoak bestearekiko loturan azaldu dizkigunean: . Normal bihurtu behar dena, gizalegezko jarri behar dena bi
|
hizkuntzen arteko
harremana da. Euskararen normalizazioaren parte bat da euskararekiko atxikimendua eta ezagutza lantzea eta erabilera osatzea, osoa egitea alegia.
|
|
|
Dena dela, ohartxo bat egitea zilegi izan bekit. Egungo munduaren konplexutasunak, oroz gainetik,
|
hizkuntza
harremanak ugaltzea esan nahi du, ez hizkuntza nazio bakan batzuen hegemonia egoera moteltzea, eta hain zuzen, besteak beste, elebakartasunean bizi ahal izateko aukera ahalbideratzea, eta gainerako guztien menpeko izaera leuntzea, hala moduzko sasi elebitasunean bizi beharraren bizi beharra arintzea.
|
|
|
Has gaitezen etxe giroko hizkuntza esparruaren lekua eta egitekoa arakatzen. Hots, familiaren baitako
|
hizkuntza
harremanen zer nolakoak aletzen. Hizketa modu ez formalaren eremu zabalean, dudarik gabe, sendiaren esparruko hizkuntza politika ez da bigarren mailako auzia izango euskararen normaltze ildoan.
|
|
|
Hizkuntzen erabilera arauak egitura soziolinguistikoaren harremanetan txertatuak daudela pentsatzeak lanak ematen dizkio halakoari, eta lanak diodanean, ez naiz ari adimen lanari buruz soilik, gogoeta lan horretarako darabilen galbahe ideologikoaren trabaz baizik. Adimena kamustu egiten dio delako galbahe ideologiko jakin horrek
|
hizkuntza
harremanak modu demokratikoan eratzeko dauden ereduetan sakondu nahi duenari.
|
|
|
Aldaera horiek guztiak bere baitan bildu bide dituen ikuspegiari arau soziolinguistikoa deitu zion Imanol Agotek artikulu mamitsu batean.
|
Hizkuntza
harremanen arau hori zehazteko asmotan, honako azalpen aipu gihartsua dakargu: –Euskal Herrian batez ere funtzionaltasunak definitzen du harremanen norma soziolinguistikoa.
|
|
|
Euskal Herriko
|
hizkuntza
harremanetan gailendurik dagoen hizkuntza joera zehaztu digu Agotek. Dirudienez, aldez aurretik jaun eta jabe ezarria dagoen legitimitate soziolinguistikoari darion araua izango litzateke espektatiba sozial gisa definitu duen jokaera.
|
|
|
bai orain arteko etnozidioaren arduradun nagusi gisa, bai orain bertan gertatzen ari den hizkuntza zapalkuntzaren eragile moduan.
|
Hizkuntzen arteko
harremanetan, egon, ez baitago botere harremanik gabeko oreka zerutiarrik, horiek gizarte antolamenduaren oinarrizko zutarri bihurtzen diren unetik. Eta, bistan denez, antolamendu horretan alde batera lerratuaz ageri zaizkigu Estatuak, nork bere hizkuntza interesak babestuz eta nork bere etnia eta kulturakoak ez direnak jazarriz.
|
|
|
Horregatik, Arana poJitikari abertzaJe az, euskaltzaJeaz eta euskaJariaz jardutean, Jau maiJa bederen bereizi beharra dago, hots: a) euskaltzaJetasunaren eta abertzaJetasunaren zein nazionaJismo aren arteko harremana, b) nazioaren eta
|
hizkuntzaren arteko
harremana, e) hizkuntzari euskarari ematen zaion trataera autonomoaren norainokoa, eta d) euskaJariaren gizarte inpJikazioa, SozioJinguistikak argitzen duena.
|
|
|
PoJitikaren eta
|
hizkuntzaren arteko
harremanaz, orobat, bada zer eztabai daturik. Izan ere, euskararena despoJitizatu beharra dagoeJa esan eta esanka ari zaizkigu, ez deJa inor susmopean hartu behar arrazoi ideoJogikoengatik.
|
|
2005
|
|
|
Erroek eta gainerako morfemek berezko dutelarik egitura kanonikoa, eta hizkuntza guti direlarik beren bilakabidearen garairen batean besteren bat (zu) ekin harremanetan izan eta haietarik lexikoaren eta gramatikaren ele mentu zenbait bertakotu edota eraldatu ez dituztenak, morfemen egiturak leku kotasunik eman lezake
|
hizkuntzon arteko
harremanaren historiaz, dela morfe mon mailegu izaera agertuaz, dela hauen kronologia ezarketa erdiesten lagun duaz, dela zein hizkuntzatatik eta bidetatik iritsi diren hartzailera zehaztuaz.
|
|
|
iberiera tartesiera berdin euskara berdin geneak (HLA haplotipoak). Arnaiz-en proposamena laburki esanda zera da,
|
hizkuntzen arteko
harremana geneetan ere islatzen dela. Baina hizkuntza berdin kultura materiala ekuazioa gutxitan gauzatu daitekeen heinean, hizkuntza bat berdin ezaugarri genetiko zehatz batzuk ekuazio sinpleegia dirudi, harreman zuzenik ez duten unitate desberdin bi direlako.
|
|
|
5 Alfabeto honen bitartez eginiko irakurketa berriek iberiera eta beste
|
hizkuntzen arteko
harremanen gaineko ikuspegia errotik aldatzen dute: iberiera eta euskararen arteko jatorrizko batasuna35, euskara aldi berean hizkuntza iberikoa dela36, eta aldi berean biak indoeuroparrak direla:
|
|
|
Euskararen ahaidetze lanetarako historikoki gehien erabilitako hizkuntzak hizkuntza semitikoak eta kamitikoak izan dira, batez ere iragan mendeetan. XX. mendean berriz, euskara eta afrikar
|
hizkuntzen arteko
harremanak interes handiagoa piztu zuen. Adib. H. Schuchardt-ek euskara eta bereberea harremanetan jarri zituen, zeren euskara berdin iberiera bazen, eta iberiera Afrikatik bazetorren, euskararen jatorri zein ahaideak han egon behar zuten.
|
|
|
A. Tovar-ek eta M. T. Echenique k (1987) euskara eta beste edozein
|
hizkuntzaren
harremana matematikaren bitartez aztertu zuten. Ohiko linguistika historiko konparatua erabili beharrean, Swadesh ek 50ko hamarkadan proposatutako metodo lexiko estatistikoa erabili zuten, glotokronologia11 izena ere baduena.
|
|
2006
|
|
|
|
HIZKUNTZEN
HARREMANA ETA KUDEAKETA
|
|
|
Ondoren,
|
hizkuntzen arteko
harreman baketsuak edo bortitzak jorratuko dira testuingu geopolitiko batzuetan non bi hizkuntzek idar harreman bat daukaten arrazoi politiko administratibo ala sozio-ekonomikoengatik. Kasu horietan, hizkuntza batzuk gutxituak, eskualdekoak ala lekukoak bezala izendatuak dira, hizkuntza nagusia nazionaltzat ala ofizialtzat jotzen den bitartean.
|
|
|
|
Hizkuntzen
harremana eta gatazka
|
|
|
|
Hizkuntzen arteko
harreman gatazkatsuetan, irudi eta ideologia diglosikoek pizu handia dute gatazka horren egonkortasunean eta bilakaeran. Lafont ek dion bezala:
|
|
|
Beste ikerlari batzuek, suizoak batik bat,
|
hizkuntzen arteko
harreman baketsuak aztertu dituzte, kalko, hartze, interferentzia, aldizkatzea ala lankidetza gertaerak agerian utziz. Fenomeno mikrosoziolinguistikoak hobesten dituzte, adibidez hizkuntza harremanak aztertuz.
|
|
|
Beste ikerlari batzuek, suizoak batik bat, hizkuntzen arteko harreman baketsuak aztertu dituzte, kalko, hartze, interferentzia, aldizkatzea ala lankidetza gertaerak agerian utziz. Fenomeno mikrosoziolinguistikoak hobesten dituzte, adibidez
|
hizkuntza
harremanak aztertuz. Horren arabera, hizkuntza aldaketak pertsonen arteko harremanen egituran dauden funtsezko aldaketak adierazten ditu eta ez testuinguru makrosoziolinguistikoarenak.
|
|
|
|
hizkuntzen arteko
harreman baketsu ala gatazkatsuak hizkuntza politika baten bidez jorratu nahi direlarik, beraien osagai indibidual zein kolektiboak kontutan hartu behar dira, zeren hizkuntz aniztasuna komunitateen eta pertsonen kontua da. Beraz, hizkuntza politika guztiek bi oinarri kontutan hartzen dituzte:
|
|
|
Printzipioz, Estadu guzien helburua bi edo hiru hizkuntzen artean dauden zapalkuntza eta gatazka harremanak desagertaraztea da giro baketsu batean. Haatik, hizkuntza politika ez da bakarrik zein simpleki osatzen eta gauzatzen, alde batetik, eta, beste aldetik,
|
hizkuntzen arteko
harreman baketsuak ez dira soilik lortzen goi mailako erabakien bidez, gizarte zibilaren eta berau osatzen duten gizakien ekintzei lotua dago. Alabaina, goi mailako erabakiak, hizkuntza gutxitu baten ofizialtasuna adibidez, ezinbestekoak dira helburu hori lortzeko.
|
|
|
|
hizkuntzen arteko
harreman baketsu ala gatazkatsuak hizkuntza politika baten bidez jorratu nahi direlarik, beraien osagai indibidual zein kolektiboak kontutan hartu behar dira, zeren hizkuntz aniztasuna komunitateen eta pertsonen kontua da.
|
|
|
Ez dago soziolinguistikaren batasunik zeren oso ezberdinak diren lan taldeak, beraien erreferentzia teoriko, objetu eta problematikekin, aurkatzen dira jakingaiaren definizioaren inguruan. Soziolinguistika garaikidea, hizkuntza komunitatera,
|
hizkuntzen arteko
harremanetara ala nortasun bera duten giza taldeetara interesatzen da. Bost alor nagusi aipa daitezke:
|
|
|
Bost alor nagusi aipa daitezke: 1) soziolinguistika esleitua eta hizkuntzen kudeaketa, 2) gatazka diglosikoen dinamika soziolinguistikoen azterketa, 3) hizkuntza komunitatearen barruan suertatzen diren aldaketa soziolinguistikoen analisia, 4) kreolizazio gertaeren eta kreoloen ikerketa eta 5)
|
hizkuntzen arteko
harremanen azterketa migrazio egoeretan.
|
|
|
2 Gatazka diglosikoen dinamika soziolinguistikoen azterketa. Alor honek historia eta hizkuntzen erabileran eragina duten irudi, jarrera eta iritziak kontutan hartzen ditu, batez ere
|
hizkuntzen arteko
harremanak gatazkatsuak direlarik eta indar harremanak daudelarik.
|
|
|
5
|
Hizkuntzen arteko
harremanen azterketa migrazio egoeretan. Barne eta kanpo migrazioek gertakari soziolinguistiko bereziak sortzen dituzte.
|
|
2007
|
|
|
Kalitatezko zerbitzua eskaini nahi diogu gure bezeroari eta kalitate horren ezaugarri nagusia bezeroak
|
hizkuntza
harremana aukeratzean datza. Beraz, euskaraz egin nahi duen horrek hizkuntza eskubideak bermatuak izateko gure lan taldeak elebiduna izan behar du, eta gainera, joera izan dezala hartu emaneko lehendabiziko hitza euskaraz egiteko".
|
|
|
Kulturaren eta
|
hizkuntzaren arteko
harremanaren auzia etengabeko auzia daeuskal identitatearen teorizazioan. Euskal identitatearen sistema orokorra osatzenduten osagarrien artean elementu batzuk euskaldun ditugulako, eta beste batzuk, berriz, Euskal Herrikoak.
|
|
|
Ordena preposizioei dagokie. Eta hemen razionalismo frantsesaren eta alemanaren konparazio kurioso bat ematen digu
|
hizkuntzarekin
harremanetan:
|
|
|
Denborak, herriak eta
|
hizkuntzak
harremanetan sarrarazten ditu elkarren artean, harremanotatik jalgitzen baitira historian diferentzia, nortasuna, eta hamaika modutako loturak ere651, ez gizakia gizakiagaz bakarrik, baizik herriak herriekaz, belaunak belaunekaz, oraingo gizadia lehenagokoekin, gizadi guztia bat hizkuntzan eta giza historia guztia hizkuntzazko elkarreragin geldigabekoan652 «Izpirituaren eta naturaren artean bita...
|
|
|
Hizkuntzak, bada, funtzio antropologiko sakon, zabal eta konplexua du berez, eta, egiaz, horren lekuko da berorrek gizarte eta giza zientzia guztietan betetzen duen aparteko papera: esan dezakegu, batez ere gizarte zientziei begira, gizakia ezin dela bere errealitate historikoan ezagutu bere hizkuntza aztertu gabe, alegia, gizabanakoak eta gizataldeak nahitaez behar direla izan kontsideratuak euren
|
hizkuntzekiko
harremanean. Aipatzekoa da ere, bereziki giza zientziei begira, gizakiari ezin zaiola bere proiekzio idealerantz bultzatu hizkuntzatik at, hau da, gizabanakoei eta gizataldeei euren garapen prozesuan laguntzeko ezinbestekoa dela euren hizkuntzez baliatzea.
|
|
2008
|
|
|
Kanadako gainerako lurraldeko gutxiengo frankofonoekin duela gutxi egindako ikerketa batek erakutsi zuen taldearen barruko bizindar subjektiboaren pertzepzioa lotuta zegoela esparru publikoetan nork bere taldeko hiztunekin izandako harreman kopuruarekin. Bestalde, esparru pribatuetako
|
hizkuntza
harremanak, etxe barrukoak, esaterako, bakoitzak bere hizkuntza taldearekin zuen identifikazio mailarekin zeuden lotuta gehiago (Landry, Deveu eta Allard, 2006a). Ikerketa horrek azaldu zuen, bestalde, komunitate bizindar subjektiboa eta hizkuntza identifikazioa lotuta zeudela bakoitzak bere komunitatearen zati izateko duen nahiarekin.
|
|
|
Horrez gain, hurbiltasun sozialak gutxiengoaren hizkuntza erabiltzen dutenek beren erakunde kulturaletatik hurbil bizitzeko beharra dutela ere adierazten du, hau da, beren ikastetxe, eliza, komunitate eta jostetako zentroetatik hurbil. Hurbiltasun sozialeko gune horretan, taldearen barruko beste hiztun batzuekin harreman kulturalak eta
|
hizkuntza
harremanak izateko aukera ematen duten ingurune sozialak bideratu daitezke (Gilbert, Langlois, Landry eta Aunger, 2005; Gilbert eta Langlois, 2006). Hurbiltasun sozialaren alderdi horiek guztiek lagundu egiten dute Fishmanek (1989) gutxiengodun taldeen komunitate bizitza deritzona sortzen.
|
|
|
Haurraren hizkuntza eta komunikazioaren egoerari buruzko txostena egiteko, atalez ataleko puntuazioari eta lagin osoaren araberako pertzentilari begiratzen zaie. Hala eta guztiz ere, adibideko haurrak aztertzeko adinaren aldagaia bakarrik izan da kontuan, eta txostenak egitean kontuan izaten dira beste aldagai batzuk, hala nola sexua,
|
hizkuntzarekiko
harremana edo senideen artean zenbatgarrena den.
|
|
|
Metodologia kualitatiboa erabili dugunez, ezin ditugu orokortu gure lagin mugatuarekin lortutako emaitza eta ondorioak. Hala ere, erabilitako metodologiak gaztetxoen gaitasun komunikatiboaren argazki sakona ateratzea ahalbidetu digu, sakona ñabarduretan, sakona hiru
|
hizkuntzen arteko
harremanetan. Hortaz, artikulu honetan erakutsiko dugun argazkia baliagarria izan daiteke gure hezkuntza sistemaren argi ilunak ezagutzeko.
|
|
|
Euskal atlas geo soziolinguistikoa ikerketa proiektuaren barnean dauden Etxebarria eta Bolibar herrietako hizkeren banakako azterketa egin da artikulu honetan eta, ondoren, hizkera biak elkarrekin konparatu dira, elkarren datuak parez pare jarrita. Azterketa, batez ere, belaunaldi biren arteko
|
hizkuntza
harremanetan oinarritzen da: helduen belaunaldia eta gazteena.
|
|
|
Berak eta senar estatubatuarrak OPOL metodoa erabili zuten hasieratik, gaur egun 13,10 eta 8 urteko hiru seme alabekin, “nahiz eta “aita bat, hizkuntza bat” metodoa erabiltzea gomendatu zidaten, orain dudan esperientziarekin, uste dut hobe izango zela hizkuntza baten metodoa erabiltzea familian eta beste bat gizartean”. Urteak igaro ahala, bigarren
|
hizkuntzarekiko
harremana murriztu egiten da lehen hizkuntzarekin alderatuta. Gloriaren arabera, arazoa da ezen, urteen joanean, bigarren hizkuntzarekiko kontaktua nabarmen murrizten dela lehenengoarekin alderatuta, hura baita gizarte testuinguruan erabiltzen dena.
|
|
|
Beraz, arabierazko estandar modernoa da herrialde guztien arteko bateratzaile bakarra, eta hizkuntza horren irakaskuntzan sartu nahi dutenek ikasi behar dutena. Alqantara Kultura eta Hizkuntza Ikasketen Institutuko Mostafa Mahmoud-ek dioenez," normalean jendeari estandarrarekin hastea interesatzen zaio, hori baita edozein euskalkiren oinarria, ikasi ondoren,
|
hizkuntzarekin
harreman handiagoa izan nahi bada, euskalkiren bat ikasten hasten da". Ideia hori berresten du Lucre Mbak, Arabiako Arabiar Lanbide Eskolako kideak," arabiar estandarra azter dadin aholkatzen dugu, harekin herrialde guztietan uler baitaiteke, batez ere bidaiatzeko oso baliagarria baita, komunikabideak irakurri edo entzuteko, errotuluak ulertzeko eta, azken batean, herrialdean zehar mugitzeko aukera ematen baitu".
|
|
|
Joseba Lakarra izan da kongresuaren koordinatzaile nagusia. Azaldu duenez, kongresua «euskararen ikerketarako eta inguruko
|
hizkuntzen arteko
harremana ezagutzeko aurrerapen handia» izango delakoan daude Euskaltzaindian, eta Andres Urrutia euskaltzainburuarentzat, euskararen espazio geografikoa eta linguistikoa ikertzeko parada da biltzarra. «Eta, aldi berean, euskarak Pirinioetan historian zehar auzo izan dituen hizkuntzen egoera ere ezagutaraziko du, ikuspegi akademikotik abiatuta».
|
|
|
«Inguruko
|
hizkuntzen
harremana ezagutzeko aurrerapen handia izango da kongresua»
|
|
|
|
Hizkuntzen arteko
harreman horiek hizkuntz politika aproposak, inteligentzia eta esperimentazioa eskatzen dute, jakinik euskararen tratamendua ere oso ezberdina dela lurralde eta administrazio bietan eta bere egoera sozialak osasun sintoma oso ezberdinak bizi dituela. Hezkuntza datu batzuk emate aldera, egun 18.000 inguruko atzerri ikasleria dago, itunpekoan %35 eta publikoan %65 Ereduka, %41 A ereduan matrikulatua, %29 ereduan eta %30 ereduan.
|
|
2009
|
|
|
Normalean errespetuz datoz eta hemengo ohituretara moldatzen dira," gaineratu du.EkintzakSara harrera ama izateaz gain, Oporrak bakean egitasmoa bultzatzen duen Sahara herriaren lagunak taldeko kidea ere bada." Giroa egokia da haientzat, gainera medikuari bisita egiten diote, Udalak antolatutako txokoetan daude, Saharako egoera ahazteko modu bat da," adierazi du Sarak." Txokoena oso ongi datorkigu bai haurrei, baita harrera familiei ere. Haurrak oso gustura daude, lasai dabiltza begirale eta beste haurrekin eta, gainera, haien
|
hizkuntzan
harremanak izateko aukera dute, herriarekin lotura mantentzeko," azaldu du Sarak eta" guri ere ongi datorkigu goiza libre izatea, etxeko gauzak edo erosketak egiteko. Haur gurekin balego, aspertuko litzateke," aipatu du Raquelek." Aurten gainera igeriketa ikastaroa antolatu dugu, Udalaren laguntzaz," aipatu du Sarak.
|
|
|
Hizkuntza errealitatea ikertuta hainbat jarraibide abiarazi zuten. Horietako batek planten arteko
|
hizkuntza
harremana zehazten du. Planta baten barruan lekuan lekuko hizkuntza, hizkuntza gutxitua lehenetsiko da.
|
|
|
Hizkuntzak gizarte euskarri txikia duela adierazten dute. Ikasle horietako askok
|
hizkuntzarekin
harremanetan jartzeko gogoa agertzen dute. " Eskolaz kanpoko jardueretan (solfeo, antzerkia...) etengabeko harremana nuen euskararekin, eta horrek indartu egiten zuen nire motibazioa.
|
|
|
Ikerketa honetan hainbat eta hainbat bikotek egindako
|
hizkuntza
harremanen berregituratze sakona aztertu ahal izan dugu, hain zuzen ere egunero jardunean nola burutu dituzten aldaketa 2 deritzan prozesua. Barneko eremu emozionaletik sorturiko prozesuak bezala, kanpotik eragindakoak ere ikusteko parada izan dugu.
|
|
|
Hizkuntza guztietan, ordea, elementu semantikoak ez dira modu berean lexikalizatzen, hau da, hizkuntza guztiek ez dituzte azaleko elementu berberak erabiltzen elementu semantikoak hitzez adierazteko. Talmyk, munduko
|
hizkuntzak
harreman horren arabera sailkatu nahian, dikotomia tipologiko bat proposatzen du, mugimenduzko ekintzen osagai nagusia (Bidea) adierazteko erabiltzen den azaleko elementua oinarri hartuta: batetik satelite hizkuntzak genituzke, eta bestetik aditz hizkuntzak.
|
|
|
Baita hainbat grabazio ere, aspaldikoak zein gaur egungoak. Atal batean, txalapartaren eta
|
hizkuntzaren arteko
harremana jorratu dute.
|
|
|
Inork espero ote dezake, beraz, ezer onik
|
hizkuntzen arteko
harremana gatazka bidean eta" hizkuntza bat ala bestea" ikuspegi baztertzailearekin egituratzetik. Molde horretako ikuspuntuak indar biziz plazaratu ziren Espainian, 2008 urtean," espainiera, hizkuntza komuna" manifestuaren bultzatzaileen eskutik.
|
|
|
Batzuena hala izango da, bai, baina beste batzuena ez; batzuena hala izango da esparru batzuetan, ez ordea beste batzuetan; toki batzuetan bai, beste batzuetan ez. Asimetrikoa izango da hemengo
|
hizkuntzen arteko
harremana, ezbairik gabe, eta erabileraren lehia horretan ahulago dago euskara gaztelania baino, eta uste izatekoa da oro har hala egongo dela.
|
|
|
Izan ere, mendeetan barrena iritsi zaigun hizkuntza izan arren, euskarak ez baitu, horregatik bakarrik, biziraupenaren bermerik. Are gehiago, ikusirik nola itxuratzen ari diren
|
hizkuntzen arteko
harremanak informazio eta ezagutzaren gizartetzat dugun mundu global eta interdependente honetan, heroikoa ere bilaka liteke giro eleaniztunean berez pisu txikiena duen hizkuntzaren aukera egitea, euskararen aukera, alegia?, aukera hori egiteko motor bakarra ideologia hutsa baldin badugu.
|
|
|
Prozesu horiek ez dira, gainera, bukatu, prozesu horiek ez baitira aldatzen ez diren argazki finkoak, dinamikoak baizik, hizkuntzen arteko prozesuak izan ohi diren bezalatsu. Gauza bertsua gertatzen da
|
hizkuntzen arteko
harremanetan ere: Estatuen mugetatik harantzagoko hizkuntzek eta estatu hizkuntzek ingelesa baino apalago ikusten dute beren burua munduan zehar, eta partekatzen dituzten zenbait eremutan elkarren artean lehiatu ere lehiatzen dira, esate baterako Europako erakundeetan, non ingelesa eta frantsesa baitira lehen mailako hizkuntzak, alemanaren, gaztelaniaren, italieraren edo portugesaren aurretik.
|
|
|
Rousseauk berdintasunaren gainean plazaratu zuen ikusmoldeari jarraiki, esan daiteke" berdinak jaio dira gizakiak, baina gizarteak desberdindu ditu". Hori bera aplika dakieke bete betean
|
hizkuntzen arteko
harremanei ere. Horregatik uste dugu justiziazko exijentzia dela berdinak berdin, baina desberdin direnak desberdin tratatzea, eta, beraz, egoera desberdinei trataera desberdina ematea azken emaitza berdinkidetasuna izan dadin.
|
|
|
Ez euskara ez Euskal Herria dira, zorionez, isolamenduaren harlauzapean bizi izan. Beste
|
hizkuntzekin
harremanetan eta, gainera, beste bi hizkuntza indartsuren ondoan biziraun baldin badu, jada esan dugunez, garaian garaiko premia komunikatiboak asetzeko baliagarri izaten jakin duelako biziraun du euskarak, eta horretarako etengabe egokitzen asmatu duelako [15].
|
|
|
erbesteratuak zein neurritan asimilatzen duen bera onartu duen erkidegoko hizkuntza, bere ama hizkuntzaren kaltean. Idazle batentzat, ordea, horrek ez du arazo izan behar, zeren ama hizkuntzatik urrundu eta atzerriko hizkuntzan idazten saiatzen bada, zilbor hestea moztuko du, eta baita bere kontzientzia eta ahalmen sortzailea bizirik gordetzen zizkion
|
hizkuntzarekiko
harremana ere. Pertsona batek idazten duenean atzerriko hizkuntza batean, espresa ditzake ideiak, baina idatzi, hau da, sortu, bere ama hizkuntzan bakarrik lor dezake.
|
|
|
D.H. Lawrence-ren Lady Chaterleyren maitalea nobelako pertsonaiek ingeles estandarrean hitz egiten dute, baina Mellors, lady Chaterleyren maitale basozaina, cokneyra pasatzen da haserretzen den aldiro, klase arteko maitasunari klase kontzientzia gailentzen zaionean. Demagun txiki txikitatik bi edo hiru
|
hizkuntzen arteko
harreman etengabeen lekukoa izan den idazle bat. PÃo Baroja, esate baterako.
|
|
|
Ez da harritzekoa kontuan hartzen badugu mendeak direla kultura katalana erlijioaren eraginpean bizi dela. Torras i Bages izan zen lehena nazio baten pentsamenduaren eta haren
|
hizkuntzaren arteko
harreman bereizezina seinalatzen. Lanak eztabaida handia piztu zuen zirkulu konfesionaletan, eta bertako Elizaren postulatu katalanisten hasiera izan zen.
|
|
|
Izan ere, berak adierazten du hizkuntzak maila kontzeptuala baino beheragoko gauzak izendatzeko eta adierazteko sortuak izan zirela. Modu horretan, hizkuntza eta pentsamendua ezberdintzen ditu Sapirrek, eta argi dago pentsamendu eta
|
hizkuntzaren arteko
harremana ez dela uniboko eta hertsia. Alegia, hitz baten esanahia ahaztu ahal zaigu, edo buruan dugun kontzeptu bat izendatzeko hitza ez ezagutzea posible da.
|
|
2010
|
|
|
Aniztasuna da gure elkarbizitzaren oinarri.
|
Hizkuntzen arteko
harremanak ezin dira arazo bihurtu, haatik, aberasgarri behar dute izan. Hamaika irakurtzeko jaio gara...
|
|
|
Herri euskaldun bateko eguneroko bizitzan gisako une eta egoera asko daude.
|
Hizkuntza
harremanen sarea konplexua da, konbinazio asko egon litezke. Aldebiko harreman gehienetan arauak finkatuta daude normalean, eta ez dago aldiro erabaki beharrik, baita koadrilakoetan ere adibidez, baina eguneroko bizitzan sortzen diren beste egoera askotan ez hainbeste, eta egoerak kudeatu beharra dakar askotan.
|
|
|
• Oso garrantzitsua iruditzen zaigu ikasleek hizkuntzekiko dituzten jarrera onak lantzea eta sustatzea, uste dugulako horrek ikasketa prozesuan eragin handia duela. Hainbat jarduera egiten ditugu dagoeneko, baina hasieratik egiten dituzten gogoetak gero eta sakonagoak izan daitezen,
|
hizkuntzekiko
harremana gero eta kontzienteago eta koherenteagoa izan dadin... jarraipen sistematikoa diseinatu behar dugu.
|
|
|
Hizkuntza ekologiak
|
hizkuntzen arteko
harremanak modu berrian ulertzen ditu. Harreman horiek, ezinbestean, gatazkatsuak eta baztertzaileak izan behar dutelako ideia gaindituz, honako ideiak azpimarratzen ditu:
|
|
|
Hizkuntza ekologiak
|
hizkuntzen arteko
harremanak modu berrian ulertzen ditu. Harreman horiek, ezinbestean, gatazkatsuak eta baztertzaileak izan behar dutelako ideia gaindituz, honako ideiak azpimarratzen ditu:
|
|
|
Historian zehar ohikoak izan dira
|
hizkuntzen arteko
harreman gatazkatsuak, eta gatazka horiek eragin izan dute hizkuntza batzuen ahulezia eta horietako askoren heriotza ere. Gaur egun" Ingelesaren zabalkundearen paradigmak" estatu nazioen hizkuntza bakarraren ereduari jarraitzen dio.
|
|
|
...ez, eremu erdaldun (du) etako belaunaldi berrien euskarazko sozializazioak duen ahulgunerik larriena haur gaztetxoen harreman eszentrikoak dira, adinkideen arteko harremanak, alegia (anaia arreba, lehengusu lehengusina, ikaskide, lankide, lagunak...). belaunaldi bereko euskaldun gazteen artean euskara aztura bihurtzea, erabilera ohiturak euskaraz ezartzea da gakoa. horretarako, belaunaldien arteko
|
hizkuntza
harremanak (gurasoek seme alabekin dituztenak, adibidez) lagungarriak dira, baina ez erabakigarriak. haurren hizkuntza sozializazioa ez da familiaren esparrura mugatzen, haurraren nafarroan euskaldunak zenbakiz hazten ari dira baina euskararen erabilera oraindik urrun dago kuantitatiboki nahikoa eta kualitatiboki arlo askotarikoa izatetik. ingurune hurbil osoa hartzen du (auzoa, eskola, aisialdia... Fishmanek adierazi xedea gure eginez, eremu erdaldunetako gazte euskaldunek orduan bitartean izandako modus vivendi soziolinguistikoa atzean uztea eta bertze bat, demografikoki kontzentratua eta belaunez belaun jarraitua, sortzea da helburua. hala bada, ahalbidetu behar dena da" [basque] speaking young folks with additional vital opportunities for the formation of new ‘Families of procreation’ and for informal interaction outside of the confines of their ‘families of orientation’" (Fishman 1997, 93 or.). harreman eszentrikoak ezker eskuin hedatuz, gazteek gizarte harreman euskaldunak, euskararen uharte moduko bizipen atomizatua gaindituko duen sare bilbea eratzea da bidea. harreman eszentrikoen garrantzia inguruko egoera soziolinguistikoa aldatzeko duten ahalmenean datza. hori horrela, euskararen harreman sareak eratzean garrantzia duten hainbat esparrutan nafarroan dauden defizit eta gabezia estrukturalak geratzen dira agerian:
|
|
|
|
hizkuntza
harremanak 132
|
|
|
Nafarroarekiko eta Ipar Euskal herriarekiko hezkuntza/
|
hizkuntza
harremanak aztertu nahi dira, berariaz, ataltxo honetan. Hezkuntza/ hizkuntza alorrean egin eta egiten al da ezer?
|
|
|
Autonomia Erkidego bien arteko harreman faktuala ohargarria da beraz, hori guztia dela medio. Horrek ere bere eragina du alde bietako hezkuntza/
|
hizkuntza
harremanei dagokienez. Handia oro har, eta uste dena baino handiagoa hizkuntza normalkuntzaren ikuspegitik:
|
|
|
" Euskara, uste denez irla da, edota zehatzago esan, genetikaz bereizia; ahaiko genetikoaren teoria, teoriari ipintzen zaizkion erreparoak gorabehera, eta bere frogabideak, edozein hizkuntzalarik onartzen baititu bere jardunean.Atgi baitago
|
hizkuntzen arteko
harremanak betidanikoak direla, eta sekula ez dela egiazko bakardaderik izan, guztizkoa behintzat. Diogun ere, gaztelu hurbilgaitzean baino areagopasabideko lurraldean mintzatua denez, beste edozeinek hainbat harreman izan dituela gureak beste bi mila urteotan zehar bederen". 761
|
|
2011
|
|
|
Eta bi hiruki horiek konbinaturik erakusten dute planifikatzailearen borondate oro kontrolatzaileak kale egiten duela behin eta berriz. Batik bat herritarrak praktika zuzenen bidez korporalizatzen duelako espazioarekiko/
|
hizkuntzarekiko
harremana. Euskararekiko jarrerak diskurtso tipoek planteatzen dutenetik urruti daude, eta norberaren esperientziak elikatzen ditu lehenik eta behin, eta ondorioz diskurtsoek moldatu behar dute errealitatetik at geratu nahi ez badute.
|
|
|
Eta zer ikusi du ba zibismoak eta euskararen gaineko ikuspegien arteko dialektikak? Bada, egitura sakon edo agerikoak direla medio, gaur eguneko
|
hizkuntzen arteko
harremanak, naturaltzat, kulturaltzat edo betikotzat jotzean, Udalaren euskararen aldeko politiken edo gainontzeko udal politiken hizkuntza – arloak kritikatu eta euskararen berreskurapen integrala eskatzen duten norbanako zein taldeak automatikoki inzibikoen eta kontsentsuaren eta hiritargo onaren kontrakoen taldean ezarriak izateko arriskuan eroriko direla, hain zuzen Espazio Publikoaren O...
|
|
|
ikuspegi diferenteek elkar elikatzen dute, gatazkan daude eta muga lausoak dituzte. ziren eremuan, non eta antropologia feministari jarraiki, espazioen asignazioan euskara eremu pribatuko fenomenoa zen hirian. Hau da,
|
hizkuntzen arteko
harreman historikoen eta gaur eguneko argazkiaren naturalizazioa eta jarraian datorkion asignazio funtzional eta espaziala kolokan jartzera datoz eta horregatik dira garrantzitsu. Mendezek naturalizazioaz dioena nola ez ulertu hemen aplikagarri:
|
|
|
Askatasun esparrua zabaltzen du horrek, eta ordura arte diglosiatzat hartu ezin ziren hainbat hizkuntza egoera (tartean, nola ez euskara erdaren artekoa) diglosiazkotzat har litezke (gainerako baldintzak betetzen diren neurrian). Askatasun marjina horren ildotik, era berean,
|
hizkuntza
harreman diferenteak deskriba litezke diglosiaren barruan. konkretuki, lau hauek: (a) h kodea hizkuntza klasikoa da, L kodea etxeko herri hizkera, eta biak genetikoki ahaide dira:
|
|
|
marko teorikotik proposamen praktikoetara demagun giza talde guztiak harremanetan egongo direla; nolakoa izan du harreman horrek iraunkorra izateko?
|
hizkuntza
harreman iraunkorrak baldintza hau bete behar du: erdararen eraginak eta erabilerak mugatua izan behar du; hau da, ez dio norberaren hizkuntzen jarraitutasun egonkorrari kalterik egin behar.
|
|
|
erdararen eraginak eta erabilerak mugatua izan behar du; hau da, ez dio norberaren hizkuntzen jarraitutasun egonkorrari kalterik egin behar. Nahiz eta beste hizkuntza batzuk jakitea eta
|
hizkuntzen arteko
harremana aberasgarria izan, horrek ez du arriskuan jarri behar norberaren hizkuntzaren iraunkortasuna eta garapena. zer egin dezake pertsona batek hizkuntza iraunkortasunaren aldetik ekologikoagoa izateko, esate baterako, babes handiena behar duen hizkuntza erabil dezake beti. ekologikoa izateko, harremanetan eta argitalpenetan, norberaren hizkuntzari eman behar zaio lehentasuna. zer egin dezakete erakundeek eta udalek?
|
|
|
Alderdi askoko pentsamoldea izan behar dugu, sarri tentsioan egoten diren gauzak antolatzeko. demagun hizkuntzak espezietzat hartzen ditugula eta alderdi horiek —esate baterako, alderdi ekonomikoa— kontuan hartzen ditugula; nola antolatuko dugu
|
hizkuntzen arteko
harremana, hemen, gizarte erantzukizun korporatiboaren aldetik ari zarete alderdi hori lantzen, gizarte erantzukizun korporatiboa euskararen, katalanaren eta beste hizkuntza batzuen aldeko apustua egiten duen enpresa etika eratzailea den aldetik. hori garrantzitsua
|
|
|
hizkuntzalaritzak hizkuntza guztiak gaitasun linguistiko berdinekoak direla esango digu (Moreno Cabrera, 2000, 2010) eta haien galera giza eraikuntza kultural garrantzitsuena galtzea dela (Crystal, 2000, adibidez). ...na, hizkuntza batek bestea ordezkatu duen kasuetan, berea galdu duen giza taldea pozik eta lasai geratu denik; hizkuntza galerak beti agertzen dira desgrazi, murriztapen eta askotan giza taldearen marjinazio ondorioekin (ikus bestela eeBBetako hainbat indio komunitate, bere hizkuntza eta kultura galdua eta giza talde moduan deseginda erakusten duten hainbat adibide); komunitate berean ematen diren
|
hizkuntza
harremanek zailtasuna edo gatazka ekar badezakete ere, inoiz ez dira ondo konpontzen homogeneizazioaren bidetik, bat eta bakarra ezartzearen bidetik. gizataldeen garapena eta orekarako bitartekorik indartsuenetarikoak haien hizkuntza eta kulturen mantentze eta garatzea dela erakutsiko digute soziologia edota politikako ikerlariek (kymlicka, 1996). psikologiak, zer esanik ez. zientzia honek ondo e... Joan den mende erdian, elebitasunak nolabaiteko eskizofrenia ekar zezakeela ere aitortzen zuenik bazen arren (ries et al. 1932), gaur pertsona eleanitza da prestakuntza aldetik eredugarrien agertzen dena.
|
|
|
–Naturaltasunaren pedagogia bat behar dugu bai euskararen etxe barrurako, baita
|
hizkuntzen arteko
harremanetarako ere; hizkuntza normal bizitzeko terapia psikologikoak aplikatu beharrean gaude: praktika psikologikoki orekatuak bilatu behar ditugu, eta ez neurotikoak, masokistak, morbosoak, agoniatsuak, konplexuz beteak?.
|
|
|
horra, labur beharrez, munduko hizkuntza azpiratuen baitan bizi den hiztun leialaren zori aztoragarria.
|
Hizkuntz
harremanen eremuan sortzen diren nortasun asaldurak bereak ditu hiztun gutxietsiak, eta, dudarik gabe, hizkuntza hegemonikoan patxada ederrean bizi den hiztunak uste duen baino mingarriagoak dira asaldura horiek. Hiztun hegemonikoa, bere zorionerako, hizkuntz nagusitasunak ahalbideratzen dion baldintza soziolinguistiko erosoetan bizi den bitartean, mendeko hiztuna larderia guztien biktima da.
|
|
|
Aztertzen hasi bezain laster ez direla hainbeste konturatzen gara. Baina horiek zeintzuk diren jakitea garrantzi handikoa da,
|
hizkuntza
harremanetarako tresna delako.
|
|
2012
|
|
|
Jakitea ez da nahikoa ordea,
|
hizkuntza
harremanetarako, komunikatzeko behar dugunez, ezinbestekoa da, erabiltzeko aukera eta nahia izatea. Euskaldunok oztopo gabe euskaraz lasai jarduteko lekuak behar ditugu.
|
|
|
Iruritako errekan aldiz, erdarazko eskolak ez zuen ez haurren arteko ez familien barneko
|
hizkuntza
harremana erdarara erakartzeko aski indarra izan euskara gizarte harremanetan sakonki errotuta baitzegoen. euskarazko eskolaren hastea eta bere ondorioak haranean euskara irakasbidea zuen irakaskuntza elizondoko Baztan ikastolan 1970ean hasi bazen ere6, eskola publikoetan euskarak aise beranduago izan zuen sarbidea. 1980ko hamarkadaren erdialdean eskola publikoetan jarduten zuten maisu maistra euskaldunak izan ziren, hein handi batean, irakaskuntza publikoan euskara sartze prozesuaren sustatzaile eta aitzindariak.
|
|
|
Txepetxen kategoria guneak kontzeptuaren arabera, hizkuntza bat erabiltzeko garrantzitsuena ez da espazio fisikoa baizik eta espazio sinbolikoa, pertsonen harremanen arabera garatzen dena (ikus Martinez de Luna et al. 1998). Izan ere, hitz egiteko era eta hizkuntza bera aldatzea eragiten duena ez dira hiri bateko espazio fisikoak, baizik eta pertsona konkretuen
|
hizkuntza
harremanak.
|
|
|
Taldeen funtzionamenduan pisu handia duen beste faktoreetako bat liderrarena da, zalantzarik gabe. Taldeetan dauden liderrek zer nolako sentsibilizazioa duten, zer nolako erreferentzia kulturalak dituzten, zer nolako aurreiritziak (lehen aipatu dugu baten bat)... sekulako eragina du bai produktuen programazioan eta, baita, nola ez, talde barruko
|
hizkuntza
harremanetan ere. esan bezala, debako taldeek ez daukate herriaren ikuspegi orokor eta bateratu bat, helburuak adosteko eta (balia) bideak markatzeko. kultur taldeek, orokorrean, ez dute euskal kultura eta euskara bera biziberritzeko, prestigiatzeko eta balioan jartzeko daukaten potentzialitateari buruzko kontzientziarik. ez da, aipatutako taldeetan izan ezik, euskara eta euskal kultura jarduerar... Ikusi dugunez, euskal hiztun komunitatearen elikagai izan daitezen, beharrezkoa dute taldeek kultura eta hiztun komunitatearekiko hausnarketa egitea. kulturgintzaren eraginaren inguruko diskurtso berriak lantzea ezinbestekoa dela esango genuke eta, bide horretan, baliagarriak izan daitezke, nik uste, ekologiak edo genero berdintasunak, parekidetasunak, eskaintzen dizkiguten euskarri eta argumentuak. kaletar, herri mugimendu, erakunde publiko zein merkatuan mugitzen diren enpresen artean diskurtso horiek zabaldu eta bere egin ditzaten saiatzea behar beharrezkoa dela iruditzen zaigu.
|
|
|
Ahozkoa da hiztunaren hizkuntza erabilerarik naturalena. Bi pertsona edo gehiagoren arteko
|
hizkuntza
harreman zuzenena da. Bat batekotasunak ere ezaugarritzen du ahozko erabilera.
|