|
2009
|
|
|
–Euskara guztiona denez, guztiok erabaki behar ditugu hari buruzkoak?, nabarmendu zuen Garbi, e Mendizabal EAJko legebiltzarkideak atzo.
|
Hizkuntzen arteko
aukera berdintasuna lortzeko esku hartze politikoaren garrantzia nabarmendu zuen, eta lankidetza hitzarmenak garatzeko, ezinbesteko tresnatzat, jo zuen batzordea.
|
|
|
badirudi ere, eta horretaz kontziente izanik noski, halere, elebitasun simetriko edo erabatekoa eraikitzearen idealari eutsi egin behar zaio, ideal hori inoizko denboran lortzea posible balitz bezala jardun genuke, egunerokoan helburu apalagoak lortzeko bidean. Gisa horretako elebitasuna denez bi hizkuntza dituen gizartea gizarte bakar eta plural moduan kohesionatu edo bateratu lukeena, horrexegatik baino ez bada ere, komeni da izpiritu horri eustea, bi
|
hizkuntzen arteko
aukera berdintasuna eta berdintasun soziala lortzeko bidean, asko baita, pausoz pauso, mailaz maila, egiteko daukaguna.
|
|
|
Aukera berdintasuna eta askatasuna dira demokraziaren oinarri; hortaz,
|
hizkuntz
aukera berdintasuna eta askatasuna dira demokrazia linguistikoaren oinarri. Bi hizkuntza ofizial dituen gizartean, elebitasunak ahalbidetzen ditu aukera berdintasuna eta hizkuntza askatasuna.
|
|
|
Kontua ez da, inondik ere, inor hizkuntza bat edo beste erabiltzera behartzea, baizik eta hizkuntza bat edo beste erabiltzeko aukerak egiazki bermatzea. Ondorioz, gure gizartean
|
hizkuntz
aukera berdintasuna zabalduko badugu, egin beharrekoa ez da euskararen erabilera aukerak sortu eta zabaltzeari ateak ixtea, alderantziz baizik; hori bai, inor behartu gabe ate horretatik pasatzera, baina garbi edukita elebitasunean guztiok dugula habia, ez ordea elebakartasunean. Elebitasunak aukera berdintasuna ahalbidetzen du; elebakartasunak, berriz, bazterketa eta berdintasunik eza elikatzen ditu.
|
|
|
Hori da onartzen ez duguna. Gureak ditugun
|
hizkuntzen arteko
aukera berdintasunik ezari eustea eta hizkuntzei gizarte estatus berdintasunera iristeko ateak ixteko asmoa da komun adjektiboaren mozorropean agerian geratzen dena, ezkutatzen saiatzen diren arren.
|
|
|
Zilegi ez dena da hizkuntzak gizartean sua pizteko manipulatzea, hizkuntza gatazka bultzatzea eta, hizkuntza kontuei dagokienez, gizarte bizikidetza uniformetasunaren mantupean antolatzen saiatzea. Zilegi ez dena da
|
hizkuntza
aukera berdintasunari ataka jartzea, herritarren aukera berdintasunari sarraila giltzaz ixtea baita hori. Zilegi ez dena da eskubideekin eta askatasunarekin fundamentalismoa praktikatzea, auziak konponbidean jartzeko bainoago usteltzeko egitea eskubideen eta askatasunaren defentsa.
|
|
|
Ideia hori sakonago azalduz:
|
hizkuntza
aukera berdintasuna eta hizkuntza askatasuna beren kasa bermatu ezinezkoak direla uste izanik, hizkuntza hegemonikoaren ondoan egoera nabarmenki ahulean dagoen euskararen ezagutza ziurtatzeko eta gizarte bizitzako esparru ugarietan bere erabilera bermatzeko neurriak hartu beharra bizkarreratzen die herri aginteei Euskararen Legeak. Euskararen gizarte erabilerari dagokionez, berriz, aipatutako Hitzarmen Politiko eta Sozialaren arabera, baina laissez faire, laissez passer politikaren defendatzaileek esango luketenaren erabat kontra?, herri aginteak ezin dira izan behatzaile hutsak, protagonista aktiboak baizik.
|
|
2010
|
|
|
EUSKNELA H TAULAKO OSAGARRIRIK GARRANTZIZKOENEN IRUDIA (bariantza azaldua %29, 3) euskarari buruzko eztabaidan gaur egun bizi dugun politizazioak Frantziak iparraldean eta espainiak hegoaldean aplikatu izan duten estatu nazionalismoaren marka dute oraindik ere. Frantsesa edo gaztelera ezarri nahi izana euskotarren hizkuntza nazional bakartzat, euskaldunei beren jatorrizko hizkuntza erabiltzeko hamaika eragozpen ezarriz historikoki. erabaki politikoak eta beren kontrako ekimenak ere politikoak direnez, arazo politikoa gertatu da geroztik euskararena. eta
|
hizkuntzaren
aukeran berdintasun politikorik ziurtatzen ez den bitartean, hala izaten jarraituko duela dirudi. horren adierazle da prentsari dagokion ikerketa hau. gaur eguneko gaztetxoek, ez dute prentsak erakusten duen politizazio mailarik azaltzen beren euskarari buruzko hizpidean: eskola, Euskalerria, familia eta lana dituzte gairik aipatuenak. beste hizkuntzak ohi duten bezala, euskarak ere, herri izaera edo identitatearekin lotura estua du. baina honez gain euskara, kultur ondarea da gazte hauentzat, etxekoen bidez edo eskolaren bidez jasotzen dutena. bada, euskara ikasteak lana izateko aukera hobea eskainiko diola uste duenik ere; trukeordaineko jarrerari lotuago dago hizpide mota hau, aipatu tesi lanean (1996) agertu zitzaigunez. prentsan nagusitzen den euskarari buruzko hizpideak, politizatuegia jarraitzen du, eta hizpide horren ondorioz herrikideon gizarte erantzukizuna estaltzeko arriskua legoke, euskararen auzia politikoa dela uste izatea eta beraz, politikoei dagokiela berarekiko erantzukizuna edo erabaki hartzea. baina, jakina gurea bezalako gizarte eleanitzetan, ahulena den hizkuntzaren biziraupena ziurtatuko bada, hiztunen erantzukizunak izango du zer esana.
|
|
2015
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak lehentasunez erabili du euskara. Horren bidez herritarren
|
hizkuntza
aukeraren berdintasuna bermatu nahi izan du Aldundiak, eta hizkuntza ahularen aldeko jokabide positiboko neurriak zehaztu ditu. Era berean, Gipuzkoako Foru Aldundiak ereduzko jokabideak izateko erantzukizuna hartu nahi izan du.
|
|
2016
|
|
|
1 Administrazio publiko guztien jardunean hizkuntz politikak zentralitatea lortzea. 2 Administrazioak bermatzea herritarroi zerbitzu osoa euskaraz jasotzeko eskubidea, eta 3 Mahai bat osatzea
|
hizkuntz
aukera berdintasunaren alde dauden alderdi eta gizarte eragileekin, euskal hiztunok jasaten dugun diskriminazioari azkena emateko.
|
|
2018
|
|
|
hiztun gutxiko hizkuntzak badira nor zientzia egiteko. Davanten arabera, euskarari ukatu egin zitzaion, XX mendearen hastapenetan, modernitatean sartzea gure auzo
|
hizkuntzekiko
aukera berdintasunean. Onarpena izan balu ukapenaren ordez, batek daki, geure burua haiekin konparatzeko egoeran egon gintezke orain.
|