2000
|
|
EL MUNDO DEL PAIS VASCO, ELPAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST. Azken hauen kasuan azterketarako erabili ditugun unitateak, ez dira artikulu guztiak izan, Euskal Herriarekin nolabaiteko lotura zutenak soilik baizik (batzuk, kanpokoedizio osoan argitaratu arren, Euskal Herriko
|
berri
ematen dutelako, eta beste batzuk, Euskal Herriarekinzerikusirik eduki ez arren, bertako edizioan sartzen direlako). Horrek esplikatzen du egunkari horiekazterketaren zati batzuetatik kanpo geratu behar izatea.
|
|
Lehiakortasunaren aberastasun berria dakar, Radio Franceren aurrean, irrati soziatiboenagerpenak, nahiz eta zuzenduak zaizkien publikoa eta edukiak bat ez datozen; 1992an, ETB1ek. Iparraldearen orena? telebistako albistegia sortu zuen, France 3k Ipar EuskalHerriari buruz ematen dituen gaurkotasunezko
|
berriak
beste ikuspuntu batez eskainiz; are gehiago La Semaine du Pays Basque astekariaren agerpenarekin, tokiko prentsaSud Ouest eskualdeko egunkariaren euskal argitalpenera mugatuz. Hala ere, gehienetan ezin dugu aniztasunaz hitz egin gaien aukerari zein aurkeztu eta komentatzekoerari dagokienez, ez eta zuzendua zaien irakurleei eskaintzen zaizkien gaurkotasunezko berrien begirada eta ideia nagusiei dagokienez ere.
|
|
telebistako albistegia sortu zuen, France 3k Ipar EuskalHerriari buruz ematen dituen gaurkotasunezko berriak beste ikuspuntu batez eskainiz; are gehiago La Semaine du Pays Basque astekariaren agerpenarekin, tokiko prentsaSud Ouest eskualdeko egunkariaren euskal argitalpenera mugatuz. Hala ere, gehienetan ezin dugu aniztasunaz hitz egin gaien aukerari zein aurkeztu eta komentatzekoerari dagokienez, ez eta zuzendua zaien irakurleei eskaintzen zaizkien gaurkotasunezko
|
berrien
begirada eta ideia nagusiei dagokienez ere. Hauxe gertatzen zaie bereziki deszentralizatuak diren hedabide publikoei (France 3 Euskal Herri, Radio FrancePays Basque) baina baita ere, maila txikiago batean baina?
|
|
Irakurlegoa zaharkituz doa hamabost urtehauetan gutxienez18 Alabaina, egunkariaren erredakzioak ez du ez artikuluenaurkezpena, ez eta bere edukia aldatu. Sud Ouesten zuzendaritzak bere jarduerakdibertsifikatzeko hautua egin du, elkarte
|
berriak
sortuz nahiz jadanik existitzen direnhedabideen elkarteetako parteak erosi edota berrerosiz. Kudeaketa honek metatze prozesu ugari ekarri ditu.
|
|
Correo taldeari ere hurbildu zaio Sud Ouest. Biek asteroko prentsan duten intereskomun
|
berriaz gain
, Les Editions de la Semaine elkartean duten partaidetzaz islatzendena, geroago itzuliko gara honetara?, 1989an Sud Ouestek Bilbao Editorialelkarteko akzioak erosi zituen, orduan El Diario Vasco eta El Correo Español/ ElPueblo Vascoko argitaratzailea zena. Sud Ouest Correoko akzioduna izanik, egunkarienEspainiako lehen prentsa taldeari elkartu zaio (hamar titulu), eta besteren artean ElCorreo, El Diario Vasco eta El Diario Montañesen jabea da, eta baita Telecincotelebista katearen operatzaile eta akzioduna ere.
|
|
Frantses eta Espainiar Estatuen mugetan jokoan dagoen apostu nagusia, berezikiCorreo eta Sud Ouest taldeen adibideen bitartez, mugaz gaindiko eta nazioartekohedabideen erdi monopolio
|
berrien
balizko sorrera da, berrerosketen bizkortzearekin, kapital komunen hartzearekin, merkataritza akordioekin eta azkenik, sektore pribatuosoa menderatzen duten hedabide talde indartsuen sorrerarekin (irrati komertzialak, PHL, PQR, aldizkari prentsa, tokian tokiko eta estatuko telebista pribatuak, ekoizpen elkarteak, ikus entzunezko materiala sortzeko elkarteak) zenbait motatako metatze prozesuak dir...
|
|
Geroago, Akitania Euskadi euro eskualdea garatzeko rol bultzatzailea joka zezaketela ziur izanda, eta nahikoa erakarpen indar bazutela jakinda, Correo eta Sud Ouest taldeek. Forum Atlantique? izenekoa eratu zuten, ardatz atlantikoaren barruan mugaz gaindiko lankidetza hobetzeko ekimenak bultzatzeko helburuaz.Saiakuntza hau 1993ko abenduaren lehenean hasi eta 1996an amaitu zen, eta bereeginbeharra hiri ezberdinetan (Bordelen, Biarritzen, Donostian, Bilbon,...) eztabaidapublikoak antolatzea eta egunkariek honen
|
berri
zabala ematea zen.
|
|
Frantses estatuak deszentralizazio politikoaren prozesua martxan jarri zuenunean, tokian tokiko hedabide
|
berrien
eta apostu mediatikoen eremu bilakatu zenean, irratigintza publikoak inguru berri horretara egokitzen saiatzea besterik ez zuen, merkatuko parteak galtzeko arriskua izanik, programen gaiaren inguruan ekimenenjabetasuna galdu ondoren.
|
|
Frantziar estatuarentzat garrantzitsua zen era berean, tokiko irratiei askatasunosoa ez ematea, bere menpetik ihes egin eta bere aginpidea iharduki baitzezaketen.Honela, 1980an, Frantziar gobernuak deszentralizaturiko irratiren hiru esperientziapilotu burutzeko agindu zion Radio Franceri. 1981ean gobernu sozialista
|
berriak
bideaeman zion Radio Franceren deszentralizazio prozesuaren zabalkuntzari. Irrati deszentralizatu berrientzat aukeratu zen eredua, Radio Mayenne izeneko esperientzia pilotuarena izan zen, departamentuko edo, herriko?
|
|
1991tik aurrera, irratiak, eguerdian (13: 30tik 14: 15ra), magazin bat eskaintzen du eta ondoren euskarazko albistegi bat.. Radio sans frontiere? (Mugarik gabeko irratia) irrati saioak kirol eta kultura agendabat aurkezten du gaztelaniaz (Iparraldeko gaurkotasunezko
|
berriak
) eta frantsesezDonostiatik (EAEko gaurkotasunezko berriak), euskaraz ere aurkezten dena.
|
|
1991tik aurrera, irratiak, eguerdian (13: 30tik 14: 15ra), magazin bat eskaintzen du eta ondoren euskarazko albistegi bat.. Radio sans frontiere? (Mugarik gabeko irratia) irrati saioak kirol eta kultura agendabat aurkezten du gaztelaniaz (Iparraldeko gaurkotasunezko berriak) eta frantsesezDonostiatik (EAEko gaurkotasunezko
|
berriak
), euskaraz ere aurkezten dena.
|
|
Gaur egun oraindikerrekorrak gainditzen ditu, merkatu zatien %68, 1 lortuz, Noi Kortsikar emanaldiakjarraiturik, %65, 2rekin. Iragarle
|
berriak
erakartzeaz gain, France 3 Euskal Herrik, gainerako emanaldi lokalek bezala, estatu mailako kate publikoetan parte hartzen du, 19:00: 00 ordutegiaren gorako arrakastan. France 3k, beste hedabideen antzera, bertako estazio berri horiei esker, bere interes ekonomikoak zerbitzatzen ditu lehendabizi.
|
|
France 3k, beste hedabideen antzera, bertako estazio berri horiei esker, bere interes ekonomikoak zerbitzatzen ditu lehendabizi. Bertako eta mugaz gaindiko gune horiek eskuratzea, lotura
|
berrien
ezarketa etasare berrien sortzearen bidez ez baitio ekimen filantropikoari erantzuten.
|
|
France 3k, beste hedabideen antzera, bertako estazio berri horiei esker, bere interes ekonomikoak zerbitzatzen ditu lehendabizi. Bertako eta mugaz gaindiko gune horiek eskuratzea, lotura berrien ezarketa etasare
|
berrien
sortzearen bidez ez baitio ekimen filantropikoari erantzuten.
|
|
France 3 Euskal Herri irratiak Ipar Euskal Herria, EAEren eta Nafarroaren artekohurbilpenean parte hartzen du, mugaz gaindiko
|
berri
batzuk aipatuz eta larunbatetakomagazinean Hego Euskal Herriko bi Erkidego Autonomoetako gaiak erregulartasunezaipatuz. Hedabide honek ez du zalantzarik gai arras desberdinez aritzeko, hala nolaNafarroako ikazkintzaren ohituraz zein Herri Batasunaren burukideen auziaz.
|
|
Hori bai, Hego Euskal Herriko datu globalak guk kalkulatuditugu, CIESen 1999ko lehen olatuko datuak erabilita.DEIA, EL PERIODICO DE ALAVA eta GARAren kasuan, ez dago OJDren daturik. Lehen bienkasuan kontrol sistema horretatik kanpo daudelako eta, GARAri dagokionez, sortu
|
berria
izanik, aztertuaizateko beharrrezkoa zen denbora bete ez duelako. Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere.
|
|
Kirolari dedikaturiko denboran ematen den ezberdintasunik handiena, ETB1eko egun osokoprogramazioan kirolak berebiziko lekutzarra eskuratzean datza. Horren ondorioz, euskarazko kanaleankirola ez da albistegietan aparteko tarterik izatera iristen; aldiz, ETB2k kirol programaziorik ez duenez, hainbat minutu dedikatzen dizkio gai honi
|
berri
saioetan.
|
|
ituna sinatu ez zutenek ere, aurka joan arren, Euskal Herriaren osotasunari egin izan diote erreferentzia sarritan (esaterako, Frantziako Barne MinistroakEuskal Departamenduaren aurkako jarrera Hegoaldeko politikagintzarekin lotuduenean). Lizarra Garaziko itunetik abiatutako paradigma politiko
|
berriak
datuak bildugenituen garaian (1999ko udaberrian hain zuzen) eragindako irudia, koiunturalegia oteden galdetuko dute askok (hots, hau ote den egunkariek islatzen duten benetako irudia, ala une jakin batean gertatutakoa). Galderak, ordea, ez du zalantzan jartzen gureondorioa:
|
|
Aitzitik, egitate handiagoetan (Euskal Autonomia Erkidegoan, Hegoaldean edota Euskal Herrian) eragina duten albisteak gehiago dira lurralde hauetan gertatu direnak baino. Adibidez, Gasteizko Jaurlaritzak berak hartutakoerabaki baten
|
berri
ematen duenean, berri ematea (prentsaurrekoa esaterako) herrialdebatean gertatzen da, baina eragina Euskal Autonomi Erkidego osora heda daiteke.Ezberdintasun hori neurketak egiteko erabili dugun metodologiaren ondorioa da: izanere, gertaerak leku jakin batean gertatzen dira gehienetan (eta horretarako erabili dugunneurketa unitatea herrialdea izan da, Iparraldea bere osotasunean herrialdetzat hartudugularik).
|
|
Aitzitik, egitate handiagoetan (Euskal Autonomia Erkidegoan, Hegoaldean edota Euskal Herrian) eragina duten albisteak gehiago dira lurralde hauetan gertatu direnak baino. Adibidez, Gasteizko Jaurlaritzak berak hartutakoerabaki baten berri ematen duenean,
|
berri
ematea (prentsaurrekoa esaterako) herrialdebatean gertatzen da, baina eragina Euskal Autonomi Erkidego osora heda daiteke.Ezberdintasun hori neurketak egiteko erabili dugun metodologiaren ondorioa da: izanere, gertaerak leku jakin batean gertatzen dira gehienetan (eta horretarako erabili dugunneurketa unitatea herrialdea izan da, Iparraldea bere osotasunean herrialdetzat hartudugularik).
|
|
Datuen aniztasunak ondorio orokorrak ateratzea zailtzen badu ere, joera batzuetanantzekoak agertzen zaizkigu berriro EUSKALDUNON EGUNKARIA eta GARA: Iparraldearekiko joeretan hain zuzen. Bi egunkarietan, Ipar Euskal Herrian gertatutakoak aipatzen direnean, bereziki kultura eta euskararekin lotutako gertaerak aipatzendira, mota honetako albisteak Iparraldetik jasotako
|
berrien
erdia baino gehiago direlarik (%51 euskarazko egunkariaren kasuan eta %54 gazteleaniazkoarenean). Kontuanhartu beharra dago, bestalde, mota honetako albisteek %21 eta %19 osatzen dutela biegunkari horietan, hurrenez hurren.
|
|
Euskal Herriarekin zerikusia duen artikulu batek, hartara, Euskal Herri osoarekin zein haren parte batekin soilik izan dezake lotura. Geroxeagohelduko diogu Euskal Herria eta bere barneko eremu ezberdinen arteko alderaketari). Beraz, egunkariek gai hauen
|
berri
ematen digutenean, hurbileko kontuek garrantziairabazten dute (ezin bestela izan euskarari dagokionez, jakina; baina ez litzatekenahitaez horrela izan behar gainerako bietan).
|
|
Hots, badirudi gaien indarra edota lan errutinak nagusitzen zaizkiola egunkarien ideologiari, beren erreferentziak osatzean.Ezberdintasun bat nabarmentzen da, hala ere: eguraldiaren eta trafikoaren
|
berri
ematendutenean, EUSKALDUNON EGUNKARIAk eta GARAk besteek ez bezalako joeradute, eta Euskal Herria soilik izaten dute aipagai nagusi arlo honetan, gainerakoekEspainia duten bitartean (honi buruzko zehaztasunak 5 atalean daude aztertuta).
|
|
Horrela, EL CORREO, DIARIOVASCO, DIARIO DE NAVARRA, DIARIO DE NOTICIAS eta EL PERIODICO DEALAVA egunkarietan, eta bai DEIAn ere,, gizarte gaiak? ukitzen direnean, herrialdepropioaz ari dira gehienbat
|
berri
ematen (DEIAren kasuan Bizkaiaz). EUSKALDUNONEGUNKARIAn eta GARAn, ordea, gizarte gaiak orobat Euskal Herri osoan eraginadutenak dira lehen lehenik, eta herrialde bakoitzean dutenak geroago (herrialde bakoitzaren presentzia ezberdina izanik, Iparraldearekin ikusi dugun bezalaxe).
|
|
Kuantitatiboa da bata, egun osoko emisioetan bestegeneroekin alderatuta zenbaterainoko denbora okupatzen duten erakusten duena. Etakualitatiboa bestea, albistegiek kanalaren eskaintzan nolako zeregina betetzen duteneta
|
berri
saio horiek nolako mamia duten, pertsonaiak, tokiak eta abar, agerianutziko dituena.
|
|
Kontuan hartu ditugu, ordea, albistegi orokorretan kirolari eskainitako tarteak, nahiz eta batzuetan bestelako albisteetatikaparte ematen ziren (tartean iragarkiak sartuta). Era berean, albistegi orokorretan izaerabereziz agertzen ziren bestelako tarteak (burtsari zein eguraldiari buruzko
|
berriak
) albistegi horien barnean daude sartuta.
|
|
Iparralderako deskonexiorik egiten ez denez, Iparraldeko lagunek Gipuzkoako albistegia ikusten dute deskonexioen orduan. Era berean, Iparraldearen
|
berri
Euskal Herri osora hedatzen daIparraldearen Orena saioaren bitartez. Hala ere, begi bistakoa da bere herrialdeko izaera, Hegoal dean gertatzen den ezer ez baita aipatzen albistegi horretan.
|
|
Esandakoarenadibide gisa Aberri Eguneko ekitaldien albistea jarri ahal dugu: Donibane Garazinegindako ekitaldien
|
berri
eskaini zen, baina Hegoaldeko ekitaldien aipu bat ere egingabe. Izaera territorial horrek bultzatu gaitu albistegi hau gure analisitik kanpoan uztera.
|
|
Gaur egungo telebistagintzan albistegiek lotarako eta jatorduetarako mugarriaknon dauden markatzen dituztela esan ohi da. ETBren kasuan, bazkal eta afalorduenbueltan izaten dira
|
berri
saio entzutetsuenak.
|
|
Honainoiritsita, hauxe argudia lezake norbaitek: Gaur Egun eta Teleberri saioek ez dute Iparraldea aipatzen, jadanik herrialde hauetako
|
berriak
beste albistegi batek ere lantzendituelako. Ordea, argudioa ez zaigu zuzena iruditzen.
|
|
Azken baieztapenaren ildotik, azpimarragarria da, halaber, Nafarroaren kasua: herrialde honetan gertatzen den gauza gutxi aipatzen dute ETBko albistegi orokorrek.Ipar Euskal Herriko herrialdeek baino agerpen handiagoa badu ere, Nafarroak Hegoaldeko gainerako herrialdeekin alderatuta oso presentzia urria duela nabaria da. Ondorioz, ETBko albistegiek beren
|
berriez
erakusten duten Euskal Herria, eguraldi mapek besteladioten arren, neurri handi batean Euskal Autonomia Erkidegora mugatuta dagoela esandezakegu.
|
|
Ezberdintasunak daude, ordea, Espainian gertatzen direnalbisteen inguruan: gaztelaniazko albistegiak euskarazkoak baino joera handiagoa duEspainiako gertaeren
|
berri
emateko. Aldea ez da handiegia, baina joera bat erakustendu (esanguratsua, bestalde, bi albistegien artean ia erabateko parekotasuna egon litzatekeela kontuan hartuta, bata bestearen itzulpen izaki).
|
|
Eguraldiari eta trafikoari buruzko albisteetan, egunkarietan ez bezala, ez duguEspainiaren erreferentziarik aurkitu (apur batzuk soilik, eta Espainiarekin batera EuskalHerriarekin zerikusia duten
|
berriak
izaki). Gai honen inguruan Euskal Herria ia bakar bakarrik aipatzen da (geroago ikusiko dugu Euskal Herriaren zein zati edo mailaagertzen den gehien).
|
|
Albistegietako gaietan Euskal Herria ETBko albistegiek barrutik nola egituratzenduten begiratuta, berriro agertzen zaizkigu egunkarietan antzemandako joera batzuk.Eguraldiari eta trafikoari buruzko
|
berriek
(bereziki lehenek) Euskal Herri oso bat irudikatzen dute (joera hau lehenago ere ikusi dugu egunkari abertzaleetan). Politika gaieiburuzko albisteek, ordea, zatikatu egiten dute Euskal Herria:
|
|
Gogora dezagun hemen gertaera edo eragin eremua albistegarritasunerako irizpideetako bat bainoez dela, beste askoren artean. Zerrenda orohartzaile baten
|
berri
izateko, eta, oro har, eragile hauek guztiekEuskal Telebistaren albistegintzan duten indarra egiaztatzeko, ikus MARTIN SABARIS, Rosa Maria. (1999): La organizacion informativa y los procesos de produccion de la noticia.
|
|
Zentzu honetan, komunikazio askatasunaren gaineko legea etengabe osatzen, garatzen etaeraldatzen doan legea da. Arau
|
berriak
, batzuetan, oinarrizko legera bertara inkorporatzen dira, hauekere legeak diren heinean?; bestetan, berriz, haren xedapenen erreglamentuzko garapenak dira eta, hortaz, haren menpe daude, hori da, esate baterako, ikus entzunezko zerbitzuen editoreek programen aldetikbete beharreko zenbait baldintzaren kasua?, eta ez dira legean jasotzen.
|
|
Urte batzuk beranduago, 1986an, komunikazio askatasunaren legea eraldatu zuen lege
|
berriak
; HACAdesegin eta beste erakunde arauemaile bat eratu zuen, Komunikazio eta Askatasunerako BatzordeNazionala (CNCL), aurrekoak baino eskuduntza zabalagoekin eta telekomunikazioak ere araupetzekoahalmenarekin. Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?.
|
|
Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?. Komunikazio askatasunaren gaineko legea eraldatzeko 2000ko lege
|
berriak
ez du funtsezkoeraginik izango CSAren egituran (bai, ordea, eskuduntzetan, zabalagoak izango baitira hauek hemendikaurrera). Badirudi, hortaz, bere aintzidariek eskuratu ez zuten legitimitatea eta egonkortasuna lortu duelaCSAk.
|
|
Araupetzeko eskuduntzen gaineko mugak diskutitu zituen CSAk lege
|
berrirako
proposameari eginiko iruzkinean. Eskuduntza gehiago eskatzen zituen bertan, adibidez, zerbitzuen editoreei programazioaren gainean legez ezarri zaizkien zenbait muga CSAk berak finkatzeko.
|
|
Gaur arte sistema publikoaren presentzia oso mugatua izan da arlo berri hauetan eta TPS satelitebidezko zerbitzuan parte hartze minoritario batera mugatu da. Etorkizunean, baina, lurrazaleko telebistadigitalaren hedapenarekin eta France Television korporazioak hor jarduteko jaso duen filialak sortzekobaimenarekin, zabaldu egingo da ziurrenik ekimen publikoaren tokia teknologia
|
berrietan
.
|
|
Irratiaren eta telebistaren digitalizazioak baliabide irrati elektrikoaren berrantolamendu osoaekarriko du. Hori dela eta, frekuentzien berregokitzapen eta esleipen
|
berriak
izango dira. Bestalde, orainarte TDF konpainia publikoa izan da, telebista korporazio publikoaren seinalea garraiatzeko funtziohorretaz monopolioan arduratu izan dena.
|
|
Estatu mailakoak, tokian tokiko zerbitzu finkoak etaaldi baterako zerbitzu lokalak. Lege
|
berriaren
arabera, zerbitzu lokalek lehentasuna izango dute frekuentzien finkapenean eta esleipenean. Estatu mailakoek, berriz, aukera izango dute deskonexio erregional etalokalak egiteko, baina nahiko modu mugatuan.
|
|
Arloaren gaineko lege funtsezkoenak irrati telebista autonomikoak sortzekolegeak dira, dudarik gabe53 Horietako bakoitzean, betebehar berezituak ezartzenzaizkio korporazio publiko sortu
|
berriari
, eta horien artean hizkuntz normalizaziorakoprozesuetan laguntzea nabarmentzen da hizkuntza berezitua duten Erkidegoetan; honekin batera, hiritarren parte hartzea sustatu eta nazioaren edo, dagokionean, erregioarenkultur identitatea suspertzea ere aipatzen dira kasu gehienetan, irrati telebista autonomikoaren misio gisa. Euskadiko Autonomia Erkidegoa ez da horretan salbuespena 54.
|
|
Hainbat frekuentziaren erreserba ere eginda gestio zuzenerako: RTVErentzat Estatu mailako lau programa deskonexiorik gabeeta bi deskonexioak egiteko aukerarekin; Autonomia Erkidegoetako zerbitzupublikoentzat
|
berriz
, hedapen autonomikoko hiru programa deskonexioak egitekoaukerarik gabe eta bi zonaldekako deskonexio aukerarekin. Besteak, berriz, zeharkakogestioan emango direla zehaztu da, horretarako dagokion Aginteak zabaldu beharrekodeialdietan eta horien eskuragarritasunaren arabera.
|
|
Araudiari dagokionean, ordea, irizpide politiko, sozial eta kultural zehatz batzuenaraberako sektorearen ordenamendu orokorraren ikuspuntutik alegia, edo irratiak etatelebistak botere politikoarekiko duten autonomiaren aldetik, urrun daude oraindikEuskadi edo Nafarroa Kataluniako Erkidegoak ezarritako mailatik. Hala eta guztiz ere, aukera hori sistema estatalaren antolamenduak baldintzatzen du betiere, telebista lokalen edota sistema digital
|
berrien
arauketek erakusten duten moduan. Estatu mailakoikuspegiak, komunikazio taldeen interesak eta garapen tekniko azkarrak izan dutelehentasuna irrati/ telebista zerbitzuen oreka, bideragarritasun ekonomiko eta interessozialaren gainetik, sistema autonomikoak estatalekiko konkurrentzia marko zorobatean murgiltzera behartuz, eta Estatu mailako zerbitzuak, berriz, Autonomia Erkidegoen edozein eskuduntzetatik kanpo uzteaz gain, horiekiko inongo betebeharretatik ere aske utziz.
|
|
Alabaina, hauek hurrengo hamar urteetan kontzesio sistema
|
berrietara
(aurrerago aipatukodirenak) makurtu zirela zehaztu zen.
|
|
Telebistaren igorpen seinaleei eta baldintzapeko sarbidean oinarritutako zerbitzuen lege babesari buruzko Artezarauek78, eta telekomunikazioak, ikus entzunezkoaren eta informatikaren arteko bat egitearen eta Irrati espektroaren gestioaren inguruko liburu berdeek79, digitalizazioa dela-eta egin beharreko zerbitzu
|
berrien
sustapena, baldintzapeko sarbidearen babesa eta espektro irrati elektrikoaren gestioaren inguruko arazoak ukitzen dituzte, baita haren inplikazioak ere. Aipamen berezia merezi du jabego intelektualaren auziak, zeren1993an satelite bidezko igorpenak arautzeko oinarrizko Artezarau bat ezarribazen ere, ez baita oraindik adostasunik lortu etorkizunean garatu beharrekoarauez80.
|
|
Azkenik, nazioarteko komunikazio taldeak ere aipatu behar dira, indartsuakzenbait sektoretan, aldizkarietan bezala Espainiar Estatuan; eta horien presentzianabarmena da atal batzuetan, ikus entzunezko produkzioan adibidez. Eta baita bestesektore batzuetako enpresak ere, telekomunikazioen eta teknologia
|
berrien
garapenakbultzatuta, arlo berri hauetan beren lekutxo eta tartea egiten saiatzen direnak: Retevision, Cableuropa,....
|
|
1388/ 1997 Errege Dekretua, irailaren 5ekoa. Plangintza honen arabera eman diren frekuentziek ezdute eragin esanguratsurik irratigintzaren egituran, nahiz eta enpresa batzuk sare
|
berriak
eratzen saiatudiren.
|
|
aurreko deialdian saria lortu zutenak batzuk (Union Radio (SER), COPE, Onda Cero, Onda Rambla Planeta) eta banaketa horretatik kanpo geratu zirenak besteak (EuropaFM, Radio Blanca, El Correo eta Godo, hain zuzen ere). Azaroaren 24an, El Correo eta Godo LaVanguardia taldeei eman zitzaizkien, azkenean, emisio lizentzia
|
berriak
.
|
|
Beste kontua da Interneterako sarbidea eta Internet bidezko zerbitzuen hornikuntza. Hain zuzenere, komunikazio askatasunaren Legea eraldatzeko Lege
|
berria
eremu hau arautzera ere etorri da, edukiengaineko kontrola eta erantzukizunari dagokionean bereziki. Ez dago ezer, ordea, Internet bidez bakarrikemititzekoak edo ematekoak diren irrati edo telebista zerbitzuei buruz, zeinak, inongo esleipen prozeduraedo hitzarmen edo konbentzioa sinatu beharretik kanpo dauden.
|
|
bideratuko duten joko arauakezartzean datza bere zeregina. Horretarako jarduteko modu
|
berriak
eta, zenbaitetan, instituzio berriak ere garatu ditu. Funtzio horietan bietan, halaber, harreman etahierarkia berriak eratu dira botere politikoaren eta aginte publikoaren maila ezberdinenartean.
|
|
bideratuko duten joko arauakezartzean datza bere zeregina. Horretarako jarduteko modu berriak eta, zenbaitetan, instituzio
|
berriak
ere garatu ditu. Funtzio horietan bietan, halaber, harreman etahierarkia berriak eratu dira botere politikoaren eta aginte publikoaren maila ezberdinenartean.
|
|
Horretarako jarduteko modu berriak eta, zenbaitetan, instituzio berriak ere garatu ditu. Funtzio horietan bietan, halaber, harreman etahierarkia
|
berriak
eratu dira botere politikoaren eta aginte publikoaren maila ezberdinenartean. Horrela, lehen Estatuek zuten erabateko botere monopolioa, gaur egun banatuta agertzen da Europako Batasunaren, Estatuaren, Autonomia Erkidegoaren etaadministrazio lokalaren artean.
|
|
1 Ikus entzunezko komunikazioari buruzko 82 lege hau izan zen hurrengo urteetan gertatu zenirrati eta telebistaren desregulazioaren abiapuntua (funtsean, Canal Plus telebistaren eta hainbat irratipribaturen zabalkuntzan gauzatu zena). 1986an irratia eta telebista arautzeko lege
|
berri
bat ezarri zen? 86 Legea, 1986ko irailaren 30ekoa, komunikazio askatasunaren ingurukoa.
|
|
komunikazio askatasunaren ingurukoa. Lege
|
berri
honeksistemaren liberalizazioaren bigarren fasea zabaldu zuen (TF kate publikoaren pribatizazioa eta katepribatu estatal berrien zabalkuntza. M6 eta LaCinq?), eta, horrekin batera, azken hamabost urteotanFrantziako irrati eta telebistaren funtzionamendua ordenatu duen oinarrizko marko juridikoa eta instituzionala ezarri zuen. Lerro hauek idazten ari garen unean, marko horren eraldaketa prozesu sakon etaluzea amaitu berria da.
|
|
komunikazio askatasunaren ingurukoa. Lege berri honeksistemaren liberalizazioaren bigarren fasea zabaldu zuen (TF kate publikoaren pribatizazioa eta katepribatu estatal
|
berrien
zabalkuntza. M6 eta LaCinq?), eta, horrekin batera, azken hamabost urteotanFrantziako irrati eta telebistaren funtzionamendua ordenatu duen oinarrizko marko juridikoa eta instituzionala ezarri zuen. Lerro hauek idazten ari garen unean, marko horren eraldaketa prozesu sakon etaluzea amaitu berria da.
|
|
Azkenean, ordea, askoz sakonagoa izan da eraldaketa, datorrenlurrazaleko telebista digitalaren ezarpena gidatuko duten oinarrizko arauak eta Internetaren gainekoxedapenak ere jaso baitira. Lege
|
berria
–2000 Legea?, abuztuaren 1ean eman da behin betiko eraneta abuztuaren 2ko aldizkari ofizialean argitaratua izan da.
|
|
Alabaina, batzorde eta sozietate horiek ez ziren inoiz sortu. Alderantziz, xedapena baztertuta, ikus entzunezko lege
|
berriak
–86 legea, 1986ko irailaren30ekoa2?, komunikazio askatasunaren gainekoa, arreta handiagoa jarri zuen irrati etatelebisten pribatizazioan deszentralizazioan baino (E. Fossas, 1990:
|
|
111). Orain onartu berri den komunikazio askatasunaren legearen eraldaketarako lege
|
berriak
ere? 2000 Legea, abuztuaren 1ekoa?, ez du tokiko aginteen partetiko eskuduntzenalderdi honetatik inongo aurrerapenik egin1 2.
|
|
...o sozietate publikoekosatuko dute8 France Television eta Radio France korporazioak dira sistema publikohonen funtsa9 eta legeak Estatu mailako lurrazaleko zenbait kate hornitu eta gestionatzeko betebeharra ezarri die, betiere zerbitzu publikoaren betekizunen pean10.Legearen azken eraldaketarekin, betekizun horien artean, halaber, programa eskaintzaosatu edo aberastuko luketen zerbitzu eta programa
|
berriak
eta horiek ekoitzi etaemateko teknika berriak garatzeko agindua ere ezarri zaie. Alegia, teknologia digitalaerabiliz lurrazalez, kablez zein satelitez emitituko diren kanalak eta zerbitzu elektroniko berriak garatzeko betekizuna ere badu sistema publikoak, ez hortaz, bakarrik, lurrazaleko zerbitzu analogikoak?, eta horretarako filial berriak sortzeko baimenaeman zaio France Televisioni11 Horretarako, sistema publikoak betiere lehentasunaizango duela zehaztu da, hala behar izanez gero, frekuentzien edo baliabide irrati elektrikoaren esleipenean, modu analogiko zein digitalean.
|
|
...vision eta Radio France korporazioak dira sistema publikohonen funtsa9 eta legeak Estatu mailako lurrazaleko zenbait kate hornitu eta gestionatzeko betebeharra ezarri die, betiere zerbitzu publikoaren betekizunen pean10.Legearen azken eraldaketarekin, betekizun horien artean, halaber, programa eskaintzaosatu edo aberastuko luketen zerbitzu eta programa berriak eta horiek ekoitzi etaemateko teknika
|
berriak
garatzeko agindua ere ezarri zaie. Alegia, teknologia digitalaerabiliz lurrazalez, kablez zein satelitez emitituko diren kanalak eta zerbitzu elektroniko berriak garatzeko betekizuna ere badu sistema publikoak, ez hortaz, bakarrik, lurrazaleko zerbitzu analogikoak?, eta horretarako filial berriak sortzeko baimenaeman zaio France Televisioni11 Horretarako, sistema publikoak betiere lehentasunaizango duela zehaztu da, hala behar izanez gero, frekuentzien edo baliabide irrati elektrikoaren esleipenean, modu analogiko zein digitalean.
|
|
Sistemaren egiturari dagokiolarik, legeak atal edo sektore publiko oso batenzehaztapena egin du, sistema horren funtsezko ardatz gisa7 Azken eraldaketarenondoren, sektore hau France Television telebista korporazioak, gaur egun bere baitanFrance2, France3 eta La Cinquieme sozietateak hartzen dituena?, Reseau Outre mer, irrati telebistakoek, Radio France eta Radio France Internationale irratiek eta InstitutNationale de l. Audiovisuel (INA) eta ARTE France aparteko sozietate publikoekosatuko dute8 France Television eta Radio France korporazioak dira sistema publikohonen funtsa9 eta legeak Estatu mailako lurrazaleko zenbait kate hornitu eta gestionatzeko betebeharra ezarri die, betiere zerbitzu publikoaren betekizunen pean10.Legearen azken eraldaketarekin, betekizun horien artean, halaber, programa eskaintzaosatu edo aberastuko luketen zerbitzu eta programa berriak eta horiek ekoitzi etaemateko teknika berriak garatzeko agindua ere ezarri zaie. Alegia, teknologia digitalaerabiliz lurrazalez, kablez zein satelitez emitituko diren kanalak eta zerbitzu elektroniko
|
berriak
garatzeko betekizuna ere badu sistema publikoak, ez hortaz, bakarrik, lurrazaleko zerbitzu analogikoak?, eta horretarako filial berriak sortzeko baimenaeman zaio France Televisioni11 Horretarako, sistema publikoak betiere lehentasunaizango duela zehaztu da, hala behar izanez gero, frekuentzien edo baliabide irrati elektrikoaren esleipenean, modu analogiko zein digitalean. Are gehiago, programaziohorien banaketa zerbitzuaren horniketarako, seinalearen banaketarako, alegia, berariazsortutako elkarte publiko bat osatuko dela xedatu da12.
|
|
Sistemaren egiturari dagokiolarik, legeak atal edo sektore publiko oso batenzehaztapena egin du, sistema horren funtsezko ardatz gisa7 Azken eraldaketarenondoren, sektore hau France Television telebista korporazioak, gaur egun bere baitanFrance2, France3 eta La Cinquieme sozietateak hartzen dituena?, Reseau Outre mer, irrati telebistakoek, Radio France eta Radio France Internationale irratiek eta InstitutNationale de l. Audiovisuel (INA) eta ARTE France aparteko sozietate publikoekosatuko dute8 France Television eta Radio France korporazioak dira sistema publikohonen funtsa9 eta legeak Estatu mailako lurrazaleko zenbait kate hornitu eta gestionatzeko betebeharra ezarri die, betiere zerbitzu publikoaren betekizunen pean10.Legearen azken eraldaketarekin, betekizun horien artean, halaber, programa eskaintzaosatu edo aberastuko luketen zerbitzu eta programa berriak eta horiek ekoitzi etaemateko teknika berriak garatzeko agindua ere ezarri zaie. Alegia, teknologia digitalaerabiliz lurrazalez, kablez zein satelitez emitituko diren kanalak eta zerbitzu elektroniko berriak garatzeko betekizuna ere badu sistema publikoak, ez hortaz, bakarrik, lurrazaleko zerbitzu analogikoak?, eta horretarako filial
|
berriak
sortzeko baimenaeman zaio France Televisioni11 Horretarako, sistema publikoak betiere lehentasunaizango duela zehaztu da, hala behar izanez gero, frekuentzien edo baliabide irrati elektrikoaren esleipenean, modu analogiko zein digitalean. Are gehiago, programaziohorien banaketa zerbitzuaren horniketarako, seinalearen banaketarako, alegia, berariazsortutako elkarte publiko bat osatuko dela xedatu da12.
|
|
Alabaina, dohaineko eskaintzari lehentasuna emango zaiola zehaztu da; aregehiago, lurrazaleko telebista digital publiko guztiak doakoak izango direla xedatu da.Halaber, mugatu egin da telebista publikoek eman dezaketen publizitate kopurua, gehienez jota ere orduko zortzi minututara irits daitekeela zehaztuz. Hortaz, kanona etabalizko ekarpen publiko bereziak izan dira etorkizunean sistemaren funts ekonomikoa, eta honek zalantzak sorrarazi ditu irrati telebista publikoen gaitasunaz, arloteknologiko
|
berrietan
bere presentzia ziurtatzeko. Azkenik, Estatuarekin hiruzpabosturtetarako kontratu programa sinatu beharra ezarri zaie elkarte publiko hauei, non tartehorretarako egitasmoak, kostuak eta finantzaketa moduak zehaztu diren.
|
|
Kuota bereziak daude, ordea, honakokasu hauetarako: ondare musikalaren balorizazioan espezializaturikozerbitzuetan, tituluen %60 frankofonoa izan behar da, eta produkzioberriak %10eko maila gainditu behar du, gutxienez orduko titulu batazalduz; talentu gazteen promozioan espezializatutako zerbitzuetan, emititutako tituluen %35 izan behar da frankofonoa, halaber, %25gutxienez talentu
|
berriena
izan delarik.
|
|
– Norbaitek ikus entzunezko komunikazio zerbitzu bat eskainiko duen sozietate baten botoen edo kapitalaren %10 baino gehiago izatekotan, egoerahorren
|
berri
eman behar dio CSAri; baita egoera horretan gerta daitekeenedozein aldaketarena ere.
|
|
Baina gero ez du maila edo eremu erregionala ezagutzen, ezikuspegi administratibotik ezta politikotik edo kulturaletik ere, ez sistema publikoan ezeta pribatuan ere. Hortaz, deszentralizazioa herritarrarenganako hurbiltasuna adierazinahi duen maila lokal orokor baten arabera ulertzen da bakarrik, zeinari, hori bai, tratuona eskaintzen zaion, paperaren gainean behintzat, lege
|
berrian
:
|
|
Prozesu honen guztiaren oinarrian Europako Batasunaren 95/ 47/ CE Artezarauadago, Telebista Seinaleen Transmisio Arauen Erabileraren gainekoa. Artezarau honenhelburua, besteak beste, telebista mota
|
berrien
garapena sustatu eta aldi berean inorennagusitasun posizioak ekiditea zen, sarbide sistemen arteko bateragarritasuna ezarriz.Horretarako, bereizi egin zuen programatzaile difusore eta Baldintzapeko SarbideZerbitzuaren Kudeatzaileen artean (OSAC), baina ez zuen ez baldintzapeko sarbidesistema zehatz bat agindu, ezta transmisiorako mekanismo bakar bat zehaztu ere, zeina, edozein modutan, normalizaz... Artezarau honek satelite bidezko telebistan eragin zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka.
|
|
Artezarau honek satelite bidezko telebistan eragin zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka. Lehenik eta behin, 1/ 1997 Errege Dekretuaren bidez, artezarauaren egokitzapen ia zuzena egin zuen gobernu espainiarrak, Erregistro berezi bat sortuz eratukoziren OSACak zerrendan jasotzeko, eta horrekin bidea irekiz, hortaz, satelite bidezkotelebista digital
|
berriari
, zeinerako PRISA Sogecable taldea bakarrik zegoen prestatuta (Canal Plusen esperientziarekin abonatuen gestioan eta Canal Sateliterenarekinemisio modu horren gestioan). PPren gobernuak, orduan, 17/ 1997 Legearen bitartez, baldintzapeko sarbide sistema zehatz baten aldeko apostua egin zuen. Multicryptdelakoaren aldekoa, alegia?
|
|
Bigarren itema Jon Kortazarrek idatzitako Berlin Metropoli izeneko lana da.Berlin
|
berriari buruzko
iritzi artikulua da, oroitzapen zaharrak gogora dakartzana etaetorkizunaren ateak iradokitzen dituena. Itemak Pais Vasco atalean ikusi zuen argia.
|
|
Eguraldiari buruzko informazioa eskaintzean, gune informatiboa EFE
|
berri
agentziak eskainitako Meteosaten argazkiak hartzen du.
|
|
Era berean, egunkari madrildarrak Euskal Autonomia Erkidegoa lausotzearenaldeko lan mediatikoa egiten du. El Paisek, hurbilekoak izan arren, Euskal AutonomiaErkidegokoak ez diren zenbait herriren eta hiriren
|
berri
grafikoa dakar eguraldiarenatal berezitura. Horretara, EAEren mugak berak ere lausoturik agertzen dira begienaurrean.
|
|
Daudela Frantzian edo Espainian, zazpi lurraldehistorikoak hor agertzen dira batera modu ikusgarrian. Hala eta guztiz ere, EuskalHerri osotuaren irudikapena grafikoa besterik ez da, izan ere, Iparraldeari buruzkoeguraldi
|
berririk
ez baita eskaintzen. Deia k Euskal Herri osotu sinbolikoa erakustendu, baina informazio praktikorik ez Iparraldeko eguraldiaz.
|
|
Ildo horretatik, Hego Euskal Herria autonomia erkidego bitan banatua da katehorietan: Mendebaldeko hiru probintziak alde batetik eta Ekialdekoa bestetik.Are gehiago, TVE2k eskaintzen duen eguraldi emanaldian, Euskal AutonomiaErkidegoari eta Nafar Erkidegoari buruzko informazioa eskaintzean, denbora tarte luzea uzten da Erkidego bien artean, denbora horretan Pirinioetako etaMediterraneoko Autonomia espainiarren
|
berri
eskaintzen delarik. Espainiakotelebista kate horretan, Nafarroak eguraldi tartea, beste Euskal Herriekin edoAragoekin konpartitu beharrean, Gaztelarekin konpartitzen du, nola Soriarekinhala Salamankarekin.
|
|
Edo, askotan esaten diguten moduan, euskaldunak ez ote gabiltza modaren aztarnak galduta, burujabetza aldarrikapenekin beti bueltaka? Ez ote gabiltzageure zilborrari begira, inguratzen gaituen mundu
|
berriaz
pentsatzeko betarik hartugabe. Galdera horiek guztiek modan jarri dute burujabetzaren inguruko eztabaida.
|
|
Kontua da, modernia puskatu denetik (puskatzen aridenetik), bai askatasuna eta bai identitatea zer diren berriz pentsatu beharra dagoela. Horrela, mundu
|
berrian
identitateak urtzen ari direla esaten digute, sekula santaidentitaterik izan ez dugun Euskal Herrikooi, ez behintzat identitate aitortua edoegitura instituzionalekoa. Identitatearen ordez, etorkizuneko aldarrikapenak mestizaia, herritartasuna eta antzekoak direla esaten digute.
|
|
Identitatearen ordez, etorkizuneko aldarrikapenak mestizaia, herritartasuna eta antzekoak direla esaten digute. Eta berdin askatasunarekin.Sekula askatasunik izan gabe, ez behintzat aitortua edo egitura instituzionalekoa, mundu
|
berrian
askatasuna ilusio hutsa dela eta gaur egun joeraren muina interdependentzia dela esaten zaigu. Hori da egoera, aldrebes samarrean azalduta beharbada.
|
|
Ondoren, mundializazio prozesuak ekonomian, gizartean eta kulturan izandezaketen eragina aztertu dugu. Esan beharrik ere ez dago, zientziaren eta, batezere,
|
teknologia
berrien garapen itzelak modu erabakigarrian eragin duela behin etaberriz aipatzen ari garen, burujabetza, kontzeptuaren debaluazioa.
|
|
Honen aurrean, nazionalismoari erronka
|
berriak
egokitu zaizkio; beste erabatean esateko, garai berrietara egokitzeko beharra suertatu zaio. Bizi dugun modernitatearen luzapen kritiko honetan, globalizazio prozesuen aurrean eta tendentziapotentzial ugari eta ez definituen artean, nazionalismoak bere buruaren gainekohausnarketa egin behar du2 Garapen honen baitan, independentzia edo burujabetzabezalako kontzeptuak berreraiki behar ditu.
|
|
Honen aurrean, nazionalismoari erronka berriak egokitu zaizkio; beste erabatean esateko, garai
|
berrietara
egokitzeko beharra suertatu zaio. Bizi dugun modernitatearen luzapen kritiko honetan, globalizazio prozesuen aurrean eta tendentziapotentzial ugari eta ez definituen artean, nazionalismoak bere buruaren gainekohausnarketa egin behar du2 Garapen honen baitan, independentzia edo burujabetzabezalako kontzeptuak berreraiki behar ditu.
|
|
Mundu
|
berriaren
aurrean nazionalismoak egin behar duen egokitzapen horretan, pentsamenduaren baitan ematen ari diren joerak eta korronteak aztertu behar ditugu. Gaur egungo filosofia, jite juridiko?
|
|
Libre izan bakarrik. Guk ez dugu munduedo ilargi arras
|
berriren
baten aspiratzen. Munduaren azkeneko iraultza egitera.Errepublika eta betiko bakera.
|
|
Euskal Herrian ere konstituzionalismoak orain arte ia urratu gabe egon denbidea irekitzen du abertzaleontzat. Nazionalismoa erronka
|
berrietarako
berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela, baina gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan.
|
|
Ikusi AZNAREZ, C. (2000) Los sueños de Bolivar en la Venezuela de hoy. Txalaparta, Tafalla.Liburu honetan herrialde amerikarrean emandako prozesuaren
|
berri
ematen da, kronika gisa konstituzio berriaren ezarpenak ekarri dituen aldaketei buruzko hausnarketa eginez (Konstituzioaren inguruan, ikus 284 orrialdea eta hurrengoak).
|
|
D, accord! Bainaintelektual espainolek bi adiera desberdin eman nahi diote panazea intelektual horri: batetik, zerbait
|
berri
esango balute bezala aipatzen dute, eta bestetik, konstruktokulturalen balioa gutxietsi nahian dabiltza.
|
|
Bitartean, estatu modernoak ontologia konstruktibista horretatik libratu nahiandabiltza, makiabelikoa izateko Maquiavelo ren aurka egotea bezalakorik ez dagoela agerian utziz. Hobbes engandik dator estatua gizakiek eraikitako gailua, tresna, makina besterik ez deneko ideia?
|
berri
–hau.
|
|
konstituzionalismoaren ildokotzat hartu behar. Aitzitik, lehenengo Mundu Gerrarenondoren idatziriko zenbait konstituzioren antzera, estatuko egituraren
|
berri
ematendigute; baina ez dute balio, estatuaren aurrean giza eskubideen defentsa behar adinabermatu ahal izateko.
|
|
Lehen eta bigarren mundu gerren tartean hasitako deskolonizazio prozesuari dagokio hirugarren globalizazioa. Iparraldean, lehen iraultza sozialistak emandakoSobiet Batasuna baldintzatuz, eredu fordistak emandako ongizatearen gizartea da.Hirugarren munduko herrietan nazio askapenerako gatazken bitartez, independentzia politiko
|
berriak
lortu ziren. Alabaina, independentzia berri horiek, ia arlo guztietan metropoliarekiko dependentzia erakusten digute:
|
|
truke ekonomikoetan, sistema teknologikoetan, heziketa eta osasun egituretan, hizkuntza eta kulturan, etaabarretan. Eta ugazaba
|
berriek
, beren interes propioak finkatu nahian, antzinakokolonialisten zereginaz jarraitzen dute. Bertako elite berriak zurien ordez ezarriziren.
|
|
Eta ugazaba berriek, beren interes propioak finkatu nahian, antzinakokolonialisten zereginaz jarraitzen dute. Bertako elite
|
berriak
zurien ordez ezarriziren. Horrela, neokolonialismoa dugu.
|
|
Eta bertako komunitateetan erroturik zegoen demokrazia zuzena ezabatuz, Estatuko eremu berrian demokraziarik gabeko ordezkaritzako demokrazia inposatu dute. Eta prozesu osoa zilegizkoa izan dadin, bertakointelektual eta funtzionario
|
berriek
botereak eskatutako ekoizpen ideologiko etakultural aproposa bideratu dute.
|
|
Hemen akumulaziorako oinarriberriak gauzatu dira. Lehen, sistema teknologiko fordista geneukan, eta orainmikroelektronikak bideratutako teknologiak
|
berriak
. Lehen Nazio Estatuak zirenekonomiaren motorea, eta orain, gero eta gehiago, munduko merkatuak ezartzenditu denontzako legeak.
|
|
Lehen Nazio Estatuak zirenekonomiaren motorea, eta orain, gero eta gehiago, munduko merkatuak ezartzenditu denontzako legeak. Egoera berri honetan, Nazio Estatuaren eremua gaindidezaketen prozesu integratzaile
|
berriak
agertu dira Europan, Amerikan eta Asian.Aldi berean, enpresa multinazionalen arteko uztartze prozesuek beren garrantziestrategikoa berrindartu dute. Eta mundu mailako soldaten eta lan baldintzen arteko ezberdintasunak ezinbesteko bihurtu dira enpresa handien akumulaziorako, produkzioaren leku-aldaketak ugarituz.
|
|
Laugarren globalizazioarekin batera, ezagutzaren gizarteak, kapital ukiezinaren aldeko diskurtsoak, mundu mailako eredu neoliberalaren inposizioak, komunikabideen garrantzi estrategikoak, Internet ek, produkziorako sistema
|
berriek
etaabarrek, geure egunerokotasuna, geure aurreikuspena eta geure etorkizunerako begirada eraldatu dizkigute. Halaber, laugarren globalizazio honetan, mundu mailakoamerican way of life, homogeneizazioa eta inperialismo kulturala ditugularik, maremoto berria izango balitz bezala, intentsitate ezberdineko gerratan islatuz, zazpi milakultura eta herriren matxinaden bultzakadak ditugu agerian.
|
|
Lanaren antolakuntza. Teknologia
|
berriek
duten ahalmen produktiboa bideratzeko, sorkuntza, ekimena, enpresarekiko atxikimendua eta kualifikazioa dituenlangileria berria behar da. Jakina, fordismoak zekarren ekimen gabeko eta kualifikazio gabeko langileriak ez du hemen balio.
|
|
Lanaren antolakuntza. Teknologia berriek duten ahalmen produktiboa bideratzeko, sorkuntza, ekimena, enpresarekiko atxikimendua eta kualifikazioa dituenlangileria
|
berria
behar da. Jakina, fordismoak zekarren ekimen gabeko eta kualifikazio gabeko langileriak ez du hemen balio.
|
|
Jakina, fordismoak zekarren ekimen gabeko eta kualifikazio gabeko langileriak ez du hemen balio. Teknologia
|
berriek
produkzio seriemotzak egiteko ahalmena dute, eta horrek malgutasun handia eskatzen du, aldaketa azkarrak egin ahal izateko.
|
|
Balio aniztasuna duen produktua eskatzen du sistema produktibo
|
berriak
, eta lan-taldeak bihurtzen dira gestio sistemaren oinarri. Jakina, ahalmen produktiboberriak bideratzeko, kapitala enpresa barneko boterea birbanatzera derrigortutadago, eta, ondorioz, hemen dugu kapitalaren eta erakunde sindikalen artekogatazka, egoera berria bakoitzaren kontrolpean ezartzeko.
|
|
eskatutako unean, eta ez bestean? egitea exijitzen du produkzio
|
berriak
. Hirugarren tendentziak zeregin guztien integrazioa bideratzen du, informazio trukaketa multidirekzionalean oinarrituta, informatikari esker?.
|