|
2000
|
|
|
Ez du irtenbide majikorik eskaintzeko asmorik, bai ordea ohituren poderioz egiatzat dauzkagun hainbat topiko zalantzan jartzekoa. Zirikatu eta ideia
|
berriak
eraginez, irakurlea bere kasa berpentsatzera bultzatuko al du!
|
|
|
Behi eroen alarma piztuta dago Euskal Herrian. Frantziako krisi
|
berriak
eraginda, Iparraldean neurri bereziak hartu dira azken hilabeteotan. Espainiako lehen kasuen agerpenak, aldiz, Hegoaldean izan du eragina.
|
|
|
Azken urteotan liburutegi gehienak aldaketa prozesu bat jasaten ari dira teknologia
|
berrien
eragina dela eta. Ez dago dudarik Internetek garrantzi berezia duela honetan guztian.
|
|
|
Une honetan teknologia
|
berrien
eragina gehien pairatzen ari den langintza liburuzain, artxibozain eta dokumentalisten eguneroko zeregina dela esatea ez litzateke gehiegizkoa.
|
|
2001
|
|
|
Artelekuko zuzendari Santi Erasok garbi dauka azken bi urteetan ezagutu duten krisia teknologia
|
berrien
eraginaren ondorioa dela. Erasoren aburuz," teknologia berriek azken belaunaldien jokaeran eragin ia hondatzailea izan dute, gaur egungo sormenari dagokionez".
|
|
|
Teknologia
|
berriek
eragindako gaixotasunak lanbide gaixotasun gisa integratuko dira.
|
|
|
Diodan, bada, labur beharrez, zerbait berri agertu dela gure artean gerra ondoko urte hauetan: bestelako pen  tsabidea bestelako bizimoduen eskutik, giro aldaera larria, herriko eta atze  rriko haize
|
berrien
eraginaz.
|
|
|
Friedrich von Schlegel-en Sprache und Weisheit der Inder 1808koa da. Ez ote zuen geroxeago esan Schopenhauer-ek Indiako literatura aurkitu
|
berriak
eragin behar ziola joan den mendeari antzinakoen izkribuek Pizkunde aldiari adina. Jakite berri horren hotsa ez ote zuen ekarri nolabait ere Xahok Euskal Herriraino?
|
|
|
Irizpide klasikoak, hala nola egia eta objektibotasunaren bilaketa, informazio iturrien egiaztapena, eta aniztasunaren adierazpena? mugatzen edo aldarazten ari diren aldaketa giroan murgildurik dago kazetaritza (kontzentrazioa oligopolio handitan, ikusgarritasunaren lehentasuna, bezeriaren konkista lehen irizpide gisa, aldaketak lan moldean teknologia
|
berrien
eraginez, eta abar). Egungo kazetaritza molde guztietan egiten dugu topo gisa horretako arazo eta joerekin:
|
|
|
Orain bost urte, andorran burutu zen galeuzca batean nioen baliabide
|
berrien
eraginez eta, zehatzago, interneten eraginez, nabaria zela zenbait idazleren lanetan eremu zabalagoetara heltzeko ahalegina, ahalegin horretan zehaztasunak galduz eta generalitateak irabaziz. Irakurle potentzialen eremua zabaltzean, lokalismoak baztertzen ziren etaerre fe rente kultural zabalagoak bilatzen ziren jende gehiagok uler zezan.
|
|
2002
|
|
|
Aspalditik ari zaizkigu esaten telebista goitik behera aldatuko zaigula Internet eta teknologia
|
berrien
eraginez. Eta aldaketak etengabe ari dira gertatzen, dudarik gabe.
|
|
|
II. Plangintza 1999koa izanik, oraindik ez dago perspektiba nahikorik hareneragina neurtzeko; baina begi bistan dago antzeko bidetik abiatu dela, eta errektore talde
|
berriaren
eraginez inboluzioa eta atzerakada gerta daitekeela euskalirakaskuntzaren egoeran.
|
|
|
Elkarteen eta administrazioaren 20 urtetik gorako lanari esker, kontsumitzaileen eskubideen kontzientziazioa handitu egin dela “zalantzarik gabe” esan zuten. UCEk nabarmendu zuen azken urteetan izan diren aldaketa garrantzitsuenak kontsumoaren munduan gertatzen ari direla, eta aldaketa horiek berehalakotasuna adierazten duten teknologia
|
berriek
eragiten dituztela. “Edozein zerbitzu eta produktu berehala eskuratzeko beharrak (edozein zerbitzu kontratatzea, telefonia, merkataritza elektronikoa, hipotekak, Interneteko aseguruak) kontratazioetan segurtasun juridikoa galtzea dakar”, adierazi zuten.
|
|
2003
|
|
|
Errealitate ekonomikoak errealitate soziologiko eta urbano komun bat sortua zuen Bilbo eta ibaiaren ezkerraldeko zein eskuinaldeko herrien artean (Barakaldo, Portugalete, Santurtzi, Sestao, Getxo eta abarrez ari gara, noski), eta horrek izugarrizko nahastura eta dibertsitatea ematen zion eta dio Bilbori. Dibertsitate hori zabaldu egin da oso gaur egun, metroaren eta inmigrazio
|
berriaren
eraginez. Metroak ahalbidetu du aipatu metropolian mugimenduak azkarragoak eta erosoagoak izatea, eta, horrenbestez, Bilboko kale batzuek (bereziki, Kasko Zaharrak, Areatzak eta Lopez de Haro Kale Nagusiak) inurritegi zoragarri bezain koloreanitza dirudite zenbait mementotan.
|
|
|
Brundtland Txostena argitaratu eta bost urte igaro ondoren, Rio de Janeironnazioarteko diplomaziak zein herri mugimendu
|
berriek
eragindako bilkura ekologikorik handiena egin zen. Lurraren Goi bileran, NBEren batzar batean inoiz egonden gobernarien kopuru altuena bildu zen Lurraren Gutuna, Agenda XXI eta Klima, Biodibertistatea eta Basoen Iraupenerako akordioak sinatzeko.
|
|
|
Hortaz, barrurago joan behar da, barrukoari begiratu, euskalsistema politikoaren eta sistema horretako alderdi politikoen eta, bestetik, gizartezibilaren artean oraindik bizi bizirik dirauten haustura eta gatazketan. Gatazka etaikuspegi desberdin horiek aldatzen ari dira, etengabe, eta ez bakarrik euskal gizartean dagoen banaketagatik (gizartearen zati batek bere burua nazionalistatzat jotzen du eta beste zati batek ez du bere burua horrelakotzat jotzen) baizik eta joerahoriek, itxuraz egonkorrak izanik, politika neoliberalen arazo
|
berriek
eraginda, krisian sartuta daudelako, eta egitez Euskadiri atzerritik begiratzen diotenentzatnahiz euskal herritzarrentzat oso panorama politiko, kultural eta sozial konplexuasortzen dute. Horrela, nazionalisten joeren artean badira globalizazio neoliberalaosagai positiboa dela uste dutenak, hazkundearen eta garapenaren aginduaren izenean eta munduan nagusia den ereduaren izenean; badira, berriz, globalizazioekonomikoa Espainiar Estatuak eta Frantziak Euskal Herrian daramaten esplotazioaren beste alde bat dela diotenak.
|
|
|
Informazioaren Gizartean bizi gara, gaur egungoa gizarte postindustriala da. Industriaren Gizartearen sorrerak energia sortzeko ere berriek eduki zuten protagonismoberezia industrian, garraioan eta oro har gizartearen antolaketan aldaketa iraultzaileak eragin zituztelako; orain, berriz, ezagutza gorde, mugitu eta trukatzeko era
|
berriak
eragiten ari dira aldaketa iraultzaileok eta honi erreparatu behar diogu gizarteberria azaltzeko (Castells, 1997). Ados, baina energiak, gehienbat elektrikoak, zenbait moduren bidez sortua?
|
|
|
Zuzentarauak informazio hori funtsezkotzat jotzen du; izan ere, horren bidez, herritarrek “hobeto ulertu ahal izango dituzte produktuen arteko prezio aldeak, eta beren lehentasunen arabera aukeratu”. Zuzentarau berria ekainaren 20ra arte egongo da indarrean, zaharrarekin batera, eskakizun
|
berriek
eragindako sektorera egokitzeko tarte bat emateko. Ordura arte, lehengo arauen arabera fabrikatutako produktuek lekua izango dute Europar Batasuneko establezimenduetan.
|
|
|
Hala ere, datorren ekaina amaitu baino lehen etiketatutako produktuak saldu ahal izango dira biltegiratutako izakinak agortu arte. Zuzentarau
|
berriaren
eraginen artean, haragiaren definizio berria nabarmentzen da, eskeletoa estaltzen duen muskulutzat hartzen baita. Era berean, zuzentarau horren arabera, kontsumitu ohi diren animaliaren beste zati batzuk, hala nola koipeak eta etxeko produktuak, halakotzat etiketatu dira, eta ez “haragi” gisa.
|
|
|
Airelinea frantseseko Concordeko bidaiarien indizea %20tik behera erori zen Irakeko gerra hasi zenetik (martxoaren 20an), Air Franceko sindikatuek jakinarazi zutenez. Horri gehitu behar zaio 2001eko uztaileko istripuaren arrazoiari buruzko hipotesi
|
berriak
eragindako nahasmena. Joan den hilaren amaieran prentsan zabaldutako peritu txosten batek lurreratze trenetik askatu zen pieza bati egozten dio istripua, eta horrek bertsio ofiziala kontrajartzen du; bertsio horren arabera, gailuak beste hegazkin batetik eroritako xafla metaliko bat zapaldu zuen.
|
|
|
Madrilgo ospitale batek egindako azterketa baten arabera, analgesikoen abusuak zefale kronikoen koadro
|
berriak
eragiten ditu.
|
|
|
Kanpoko bisitarientzat irekitzen zuten taberna bateko terrazan eseri ginen elkarri begira. Hego epelak mantso mugitzen zituen inguruetako zuhaitzen hosto oraindik berdeak eta intimitate estreinatu
|
berriek
eragiten duten barne ikaraz eta harriduraz gozatzen ari nintzen, berriro Romainekin gogoratu zenean. Gizonok sentibera jartzen gaituen trantze horretan sartzen ari nintzen, gutxi falta zitzaidan zoriontsu nintzela esan edo, jolas eginez bezala, bere ilea apartatzeko aitzakiarekin, bekokian fereka labur bat utzi edo etorkizunari buruzko galderaren bat egiteko, edozer gauza nahiago nuen iraganera itzuli eta begirada itzaltzen zion oroitzapen ilunetan murgiltzea baino.
|
|
|
Gogoan duk aurreneko eskola eguna fakultatean. Ikasle guztiei antzeman zekiekean unibertsitateak hasi
|
berriei
eragin ohi dien ezinegon edo beldur punttu hori âhik ez huen horrelakorik ezagutu, Sartre jauna, hogeita  hamarrak ederki beteak hasi hintzen-eta  ikastenâ. Alabaina, nork esan behar zian ez oso aspaldi, gazte garai haietan, ETA barruan astapotro gixajo bat besterik ez hintzela
|
|
2004
|
|
|
Demandatua atzera egitearekin ados badago edo aurreko lerrokadan aipatutako epean demandatua aurka jartzen ez bada, auzitegiak largespen autoa emango du; auzi jartzaileak, orduan, objektu berari buruzko epaiketa
|
berria
eragin ahal izango du.
|
|
|
1978 urtean Espainiako Konstituzioa argitaratzean, aitortu egin zen, gaztelaniaz aparte, beste hizkuntza batzuk ere ofizialak direla euren autonomia erkidegoetan. Bistan denez, jokatzeko eremu
|
berria
eragin du horrek hainbat arlotan, eta, horien artean, prozesu zibilaren esparruan.
|
|
|
Aitzitik, zur industriak poza adierazi du Etxe Zuriaren norabide aldaketagatik; izan ere, aste honetan ofizialki argitaratu zenetik 60 eguneko epea igaro ondoren, indarrean sartuko da, baina kereila berriak sortzeko mehatxupean. Araudi
|
berriek
eragin berezia izango dute Alaska, Arizona, Kalifornia, Colorado, Idaho, Montana, Nevada, Mexiko Berria, Oregon, Utah, Washington eta Wyoming-en. Urruneko baso eremu horien% 97 beren lurraldeetan biltzen duten estatuak.
|
|
|
“Carlos Anwandter” erreserba 1981ean sortu zen legez, eta 1960 urteko lurrikararekin lotuta dago. Lurrikarak lur handiak hondoratu zituen Valdivian, eta horrek uretako formazio
|
berriak
eragin zituen. Horrela sortu zen hezegune bat, gaur egun milaka hegaztirentzako habitat garrantzitsua dena.
|
|
2005
|
|
|
Azken urteotan, euskararen inguruko sorkuntzak belaunaldi
|
berrietan
eragina izateko ahalmena galdu egin duela dirudi, eta bestetik, erdal komunitatean duen bisibilitatea, are gehiago. Kezkatzekoa da euskarari darion sorkuntzaren errealitatea.
|
|
|
Zehapena bete zenetik, urtebete, bi urte edo lau igarotakoan, banantzearekin zehatu ez diren hutsegite arinak, astunak edo oso astunak diren kontuan hartuta, idatzohar horiek ezereztuta geratzen dira, salbu eta epe horretan interesdunak zehapena dakarren prozedura
|
berria
eragin duenean.
|
|
|
Alde batetik, subdukzio eremu berri bat sortu zen Eurasiako plakaren hegoaldeko ertzean, Makrango subdukzioa (12.12, 12.13 irudiak). Subdukzio
|
berriaren
eraginez garatutako arku bolkanikoaren jardueran eratu diren arroka bolkaniko eta plutonikoen adinen bitartez ezagutu ahal izan da Arabiako ertzaren gainean ofiolitaren obdukzioa gelditu eta berehala, subdukzio eremu berria jaio zela. Bestetik, Makrango subdukzio eremu berria sortzean, Arabiako ertza litosfera ozeanikoaren azpitik hondorarazten zuten indarretatik libre aurkitu zen.
|
|
|
Honetaraino 7/ 2003ko LOak esaten zuena baina, horren gainetik, Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak bere lehenengo Indikazioetan (9/ 2003ko Instrukzioan) agindu zuen bezala, xedapen
|
berrien atzera
eragina ez zen murriztu behar erantzunkizun zibila ordaindu edota autoritateekin elkarlanean aritu behar izatera. Segurtasun epeak ere atzera eragina eduki behar zuen eta hala aplikatzen hasi zen.
|
|
|
Motoneuronak arduratzen dira garuneko eta bizkarrezur muineko mezu elektrikoak muskuluei transmititzeaz. Britainia Handiko Gobernuaren baimen
|
berriak
eragin ditu saiakuntza horien aurka dauden erakundeen kritikak. Aurkakoak ziur daude Britainia Handia gero eta hurbilago dagoela gizakiak klonatzeko baimenera.
|
|
|
Izan ere, elikagaien etiketei buruzko araudian egin diren aldaketa berrienek, gure ordenamendu juridikoan jada jasota dagoenak, bide emango dute, bereziki aurtengo azaroaren 25etik aurrera, zeliakoek egun horretatik aurrera merkaturatzen diren elikagaietan glutenik baduten jakiteko informazio gehiago jaso dezaten, eta luzapen aldi bat utziko dute, izakinak agortu arte, aurretik etiketatuta daudenentzat. Betebehar
|
berriek
eragin berezia izango dute osagaien zerrenda nahitaez eduki behar ez den sektore batean: edari alkoholdunak (gradu alkoholiko bereganatua %1, 2 baino handiagoa dutenak); orain etiketan sartu dira horietan dauden alergeno efektuak dituzten osagai guztiak, eta, hedaduraz, baita intolerantziei dagozkienak ere, hala nola glutena.
|
|
|
Debeku hori 1988an onartu zen Erresuma Batuan, eta Espainian 1994ra arte aplikatu zen, Italian eta Alemanian EBBren kasuak bazeuden arte. Hala ere, 1996 urtera arte, Erresuma Batuan Creutzfedl Jakoben aldaera berriaren lehen giza kasua deklaratu ondoren, gai horri buruzko lehenengo neurri serioak hartu ziren, gaixotasun
|
berria
eragin zezakeela eta, batez ere, gazteei eragiten ziela susmatzen zelako, endekapen neurobegetatibo larria eragiten zielako. Europako Batzordeak, orduan, eta susmoari aurre egiteko lehen neurri gisa, erabaki zuen Erresuma Batutik behi azienda, behi haragia eta hortik eratorritako produktuak esportatzea debekatzea, nahiz eta ziurgabetasun zientifiko handia egon giza osasunerako arriskuen inguruan.
|
|
|
Beste ikerketa batzuetan frogatu denez, entzima horiek funtsezko zeregina dute miokardioko infartua eragiten duten prozesuetan. Konposatu
|
berriaren
eragin farmakologikoa ibuprofenoaren oso antzekoa da, hau da, antiinflamatorio ez esteroideoen (AINES) taldeko lasaigarria. Indar analgesikoa duelako eta erabilera espektro zabala duelako finkatu da merkatuan.
|
|
|
Arratsalde hartan, herrirako bidea hartzeko etxetik atera nintzenean, eguraldiarekin eta urteko kronikarekin baino endredatuago nenbilen telebistan aditutako beste lerdokeria batekin, urte
|
berriak
eragindako topikotzar horietako bat egia esan: urte berrirako nahiak eta desioak planifikatu beharra.
|
|
|
Kalamatatik eratorri Georgos taberna jabeak, grekatuz,
|
berriak
eragin loeria zamatsutik aterarazi zituen bi polizia gizonak:
|
|
2006
|
|
|
Testu hau aukeratzean, beraz, euskal herriak betidanik izan duen espiritu berritzaile, aitzindari eta enpresaren aldekoa berretsi eta indartu da; izan ere, gure herria gorputz eta arimaz aritu ohi da industria esparruan, eta, beste toki batzuetan, onartu eta jarraitutako erreferentzia bihurtu da halako dedikazioa. Bide bertsutik, lan arloko sailburu moduan goraipatu behar dut aurkezten dudan lanak enplegatzaile eta langilearen arteko harremanetan duen garrantzia, batik bat une honetan, toki eremuan zein nazioartean bestelako industria enpresa eta merkataritza ehunak dauzkagunean, ekonomia nahiz parametro ekonomiko
|
berriek
eraginda. Hortaz, ordena ekonomiko berriaren oinarri diren eredu eta zuzentarauek sorrarazi dituzte egungo lanbide harremanak, eta gizarte nahiz ekonomia errealitate berri horren araberako irizpideak arautu, eguneratu eta finkatzen dituen testua aukeratzea beste arrazoi bat da, lan honen garrantzia azpimarratzeko.
|
|
|
Gidatzeko azterketa teoriko
|
berriak
eragin handiagoa du bide segurtasunean
|
|
|
Alfontso Mellakoarekin batera predikuetan ibili ziren, gutxienez, beste bi fraide ere –frai Gilen eta frai Frantzisko Gaztelukoa–, eta bi biek kartsuki heldu zioten erlijioaren ikuspegi berri hari. Horrela, Durangotik kanpora ere zabaltzen hasi zen talde
|
berriaren
eragina. Badakigu 1440 urtean Erandioko apezak –frai Alfontso esaten ari zenarekin zeharo alditxartuta– pulpitutik kolpeka eraitsi zuela fraide lizuna.
|
|
2007
|
|
|
Askok «bertokoak diren kulturetako bat» menpeko kultura gisa antzematen dute. Hortaz, inmigrazio
|
berriak
eragindako kultura arazoei beste bat gehitu behar zaie. Horrexegatik, Euskararen Kontseiluak, adibidez, kezka azaldu du haur etorkinei eskolatzeko orduan esleitzen zaizkien hizkuntza ereduak direla eta.
|
|
|
Zeanuriko (Bizkaia) karmeldarrak 1924an Erromara egin zuenean ekin zion lan horri. Aita Santuaren Codex
|
berriak
eragin itzela izan zuen Eliza katolikoan eta horrek sekulako garrantzia ematen dio kanonista aita Hipolitok urte luzez egindakoari; are gehiago euskaraturiko lehen lege bilduma izan zenean.
|
|
|
Hona haien oroimen hariak.Busturiako elizan hileta elizkizuna deitu zuten. Baina frankisten alkate
|
berriaren
eraginez eta Bizkaiko gobernadorearen aginduz, beraien arimaren aldeko hileta debekatzea agindu zioten Busturiko parrokoari. Ofizialki desagertuak ziren.
|
|
|
Beraz, belaunaldi
|
berriak
eragindako euskal adimenaren eta sentimenduaren berritze prozesu horretan kokatu behar da Alfabetatze Batzordearen sorrera. Alfabetatze Batzordearen zeregina, bestalde, alfabetatze kanpainak antolatzea zen, euskaldunak beren hizkuntzan alfabeta zitezen bitartekoak ipintzea, alegia.
|
|
|
Haize
|
berriaren
eraginek zapalketa politikoaren teknologia agerian jarrita etakontu ekonomikoak aterata, lehen lanbrotsua zen maltzurkeria orain biluzik geratuda. Arazoek konponbidea izan dezaten, autoktonoek antolaketa propioa izanbeharko dute, bestela ez baita munduan pakerik izango.
|
|
|
Abiazio komertzialean gertatzen ari den aldaketa erradikala luze ari da Gipuzkoan. Konpainia
|
berriek
eragindako prezio jaitsierak ez du eraginik izan Hondarribiko aireportuan. Hori da beste aerodromoetara milaka gipuzkoar joatera behartzen duen arrazoietako bat.
|
|
|
Bizarra Lepoan euskara elkartearen eskutik, bi lehiaketa izango dira aurten, Euskal Kulturaren Jardunaldien baitan: batetik," Getxo 60 karaktere" SMS lehiaketaren bigarren edizioa, eta bestetik, gazteen artean hain errotuta dauden ohitura
|
berrietan
eragin eta euskararen erabilera sustatzea helburu duen" Getxo 60 segundo" izenekoa, sakelako telefono bidez hartutako bideotxoei buruzkoa. Mezuak telefono zenbakira bidali dira, eta eskuko ordenagailua, LG KG 220 sakeleko telefonoa, MP4a izango dira sariak.
|
|
|
Azken helburua euskararako hain beharrezko eta onuragarri izan daitezkeen sistema automatikoak egitea edo egiten laguntzea da, teknologia
|
berrien
eragina hizkuntzan ahalik eta onena izan dadin.
|
|
2008
|
|
|
Ai, nola hartu zuen Ernestinak kaiera eta nola irakurri zituen han eta hemen esaldi bat eta beste bat, kaiera itxi, bularrera eraman eta arnasa bete betean hartu zuen arte, frai Millan ardi larruz jantzitako kristau otsoez mintzatu zitzaion inoiz, eta hantxe zuen bat, kapilau berria, itxura guztien arabera!?, irakurraldi hura oxigeno punpuila bat gertatu balitzaio bezala, kapilau
|
berriak
eragin ziòn itoaldiaren iraulkagarri!
|
|
|
Horregatik, azken urteotan ez bezala, aurten ez gara udan iparraldera joango, barkatuko ahal didazue?!?, eta erantzun zioten alabek erantzun beharrekoa: . Ados, aita, baina gure urtebetetze egunean gurekin izango zaitugu, ezta??; bilatu zuen bakoitzak egoera
|
berriak
eragindako gabeziei aurre egiteko modua, amak batez ere, zeinari Ama Birjinari betidanik izan ziòn debozioa itxuragabeki areagotu baitzitzaion, senarraren desleialtasunak bihotzean utzi ziòn hutsunea betetzeko saioan; hots, familiaren egituraren barruan funtsezko zerbait apurtu bazen ere, villalbatarrek, kanpotik begira zituztèn begi zelatarien erasoei eutsiz, begi bakoitza buiraka bat da, mil...
|
|
|
herri hizkuntzatik hizkuntza lan durako jauzia. Jaio
|
berriak
eragindako ospakizuna da: euskara birjaio da.
|
|
|
Intelektual modernoa, hasteko, liberalismoaren hedapenari eta gizarte zibilaren eraketari lotuta dago. Lehenago, adibidez, ilustratuen garaian, filosofoek beren asmo politikoak hedatzeko askozaz traba handiagoak zituzten (Entziklopedia, adibidez, herrialde askotan galarazita zegoen), ezin zitekeen maila publikoan libreki eztabaidatu, eta ideia
|
berrien
eragite esparrua elite txiki bati mugaturik zegoen. Aldiz iraultza liberalarekin (AEBn, Frantzian, etab.), hainbat publizista eta ideologo azaldu ziren proiektu politiko berrian alde (eta aurka), prentsa askatasuna eta «ideien merkatu librea» baliatuz iritzi publikoan eragiteko.
|
|
|
Atal honetan sistema
|
berriak
eragindako aldaketak aztertuko ditugu. Sistema guztiz finkatzen den bitartean komenigarria izango litzateke krisiaz hitz egitea.
|
|
|
Hala ere, portaera gehienak ez dira bat batekoak, ikasiak baizik. Ikaskuntzaren teoriaren jarraitzaileen arabera, bizi zikloa ikaskuntza prozesu jarraitua da, eta hainbat esperientziak portaera
|
berriak
eragiten dituzte. Ikaskuntzaprozesu horretan, baldintzapena garrantzitsua da, estimulu zehatz batek erantzun zehatza eragiten baitu.
|
|
|
Telebistaren sorrera eta garapenean egin zen moduan, irratiak programazio egitura berriak eman behar dizkio entzuleari hedabidea ezin baita betiko egon antolamendu eta dinamika berdinetan oinarrituta. Edozein berrikuntza arriskutsua bada ere, irratiak ezin dio uko egin teknologia
|
berriek
eragiten duten entretenimendu gune berrien ugalketari. Bestalde, edukien berezitzea hainbat arrazoirengatik gertatuko da:
|
|
|
Azken urteetan eraikuntza berri dezente egin da, eta batez ere, hiri lurraren hedakuntza garrantzitsua gertatu da EAEn; bai babes ofizialeko merkatura bideratzeko egin diren etxebizitza berrien kopurua dela-eta, baita merkatu librerako egin diren etxebizitza
|
berrien
eraginez ere. Horretan eragin dute nola babestutako etxebizitzak sustatzeko politikek, hala lurzoruaren liberalizazio neurriek.
|
|
|
“Pitirekin amaitzen du” Minbiziaren aurkako Nazioarteko Eguna dela eta, AECCk abian jarri dituen ekimenen artean, nabarmentzekoa da 11 eta 20 urte bitarteko gaztetxoei zuzendutako “Amaitu Pitirekin” lehiaketaren bigarren edizioa. Urtero 160.000 pertsona
|
berriri
eragiten die gaixotasunak Espainian. Lehiaketa honen helburua, izenak berak dioen bezala, Piti “zigarro kirasduna” akabatzea da.
|
|
|
Aldaketetara egokitzen jakitea Enpresaren mundua eta lana ez dira estatikoak, gero eta aldaketa azkarragoak eta sakonagoak baizik. Lehiakide berriak, lan teknika berriak, bezeroen eskakizun berriak edo teknologia
|
berrien
eragina dira horietako batzuk. Nagusi ona izateko, beraz, ez da errutinen eta immobilismoaren esklabo izan behar, baizik eta beti prest egon behar da inguruko aldaketetara azkar egokitzeko.
|
|
|
Alborango itsasoko itsas hondoen 3Dko eredu digitala (Espainiako Ozeanografia Institutua) Aditu horiek, Espainiako Ozeanografia Institutukoak (IEO), Espainiako Geologia eta Meatzaritza Institutukoak (IGME) eta Cádizko Unibertsitatekoak, alboko ekorketa zunda baten bidez irudiak lortu dituzte. Horiei esker, material zaharrei eta
|
berrienei
eragiten dieten failen jatorria eta banaketa zehaztu ahal izan dira. Guztira, arroka bolkanikoei eragiten dieten 195 haustura kartografiatu dira.
|
|
|
Horren ondorioz, lur asko landatu gabe geratzen dira, eta familia pobreek diru gutxiago jasotzen dute. 15.000 lagun Urtero, pertsonen kontrako minek 15.000 biktima
|
berri
eragiten dituzte munduan. Kolonbia, Kanbodia, Afganistan, Angola, Bosnia edo Irak dira herrialde kaltetuenak.
|
|
|
Etxean egiten diren elikagaietako akrilamida edukia gutxitzeko jarraibideak garatu behar dira, eta substantzia horren eduki handia dutenak dietatik kentzeko. Zaintza jarraibide berriak prestatzean, industriek bermatu behar dute ez direla handituko eta ez dutela erakundearen osasunerako arrisku
|
berririk
eragingo. Azkenik, dieta osasungarria egiteko gomendioa indartu egiten da.
|
|
|
Ikasleen eta langileen errendimendua jaitsi egiten da, etengabe zarataren eraginpean egoteagatik. Azken batean, milaka herritarren atsedena eten egiten da etengabe, egunez egun. Zarataren aurkako babesari buruzko oinarrizko dokumentua Arazo horien larritasuna ikusita, eta eraikinaren baldintza akustikoei dagokienez dauden gabeziak konpontzeko, Zarataren aurkako Babeserako Oinarrizko Dokumentuak eraikin
|
berriei
eragiten dieten neurri batzuk sartu ditu. Errege dekretu horrek urtebeteko epea ematen du, eta bertan araudi berria edo aurrekoa, NBE CA, eraikinen baldintza akustikoei buruzkoa, aplikatu ahal izango da.
|
|
|
Kudeaketa txarra Azterketaren arabera, lurraren kudeaketa txarra da lurzoruaren degradazioaren arrazoi nagusia. Aldez aurreko ebaluazioekin alderatuta, lan honek erakusten du lurzoruaren degradazioak zona
|
berriei
eragin diela 1991z geroztik; aldiz, historikoki oso degradatuta dauden eremu batzuk egonkorrak dira, alde batera utzi edo produktibitate maila apaleko ustiatu ondoren. “Lurzoruaren degradazioak ere ondorio garrantzitsuak ditu klima aldaketa arintzeko eta klima aldaketara egokitzeko; izan ere, biomasaren eta lurzoruaren materia organikoaren galerak karbonoa isurtzen du atmosferara, eta lurzoruaren kalitateari eta urari eta elikagaiei eusteko duen gaitasunari eragiten die”, adierazi zuen Parviz Koohafkan ek, FAOko Lur eta Uren Dibisioaren arduradunak.
|
|
|
DVDak (452, horietatik 103 berri); bideoak (189); CDak (100); aldizkariak (49); ikus entzunezkoak (27), kaseteak (25) eta CD ROMak (20). Datu horiek arakatuz gero, argi dago irakurketak garrantzi handia duela liburutegian, baina teknologia
|
berrien
eragina ere nabaria dela, hortik DVD delakoen igoera. Erabiltzaileei dagokienez, 2007ko bukaeran 1.276 bazkide zituen Etxarriko liburutegiak, 2006an baino 53 erabiltzaile gehiago (22 heldu eta 31 gazte).
|
|
|
Ai, nola hartu zuen Ernestinak kaiera eta nola irakurri zituen han eta hemen esaldi bat eta beste bat, kaiera itxi, bularrera eraman eta arnasa bete betean hartu zuen arte –frai Millan ardi larruz jantzitako kristau otsoez mintzatu zitzaion inoiz, eta hantxe zuen bat, kapilau berria, itxura guztien arabera! –, irakurraldi hura oxigeno punpuila bat gertatu balitzaio bezala, kapilau
|
berriak
eragin ziòn itoaldiaren iraulkagarri!
|
|
|
Horregatik, azken urteotan ez bezala, aurten ez gara udan iparraldera joango, barkatuko ahal didazue...!", eta erantzun zioten alabek erantzun beharrekoa: " Ados, aita, baina gure urtebetetze egunean gurekin izango zaitugu, ezta?"; bilatu zuen bakoitzak egoera
|
berriak
eragindako gabeziei aurre egiteko modua, amak batez ere, zeinari Ama Birjinari betidanik izan ziòn debozioa itxuragabeki areagotu baitzitzaion, senarraren desleialtasunak bihotzean utzi ziòn hutsunea betetzeko saioan; hots, familiaren egituraren barruan funtsezko zerbait apurtu bazen ere, villalbatarrek, kanpotik begira zituztèn begi zelatarien erasoei eutsiz –begi bakoitza buiraka bat da...
|
|
|
2 Ikerkuntzari bultzada emateko, unibertsitateen giza baliabide eta azpiegituren erabilpenaren gainean tentsioa sortu nahi da. Irakaskuntza/ ikerkuntza elkar loturiko unibertsitate jardueren arteko oreka
|
berria
eragin nahi da, irakasleen ikerkuntza jarduera suspertzeko.
|
|
2009
|
|
|
Soziolinguistika Klusterra, sortu zenetik, buru belarri aritu da dinamika
|
berriak
eragiten eta sustatzen, ezagutza soziolinguistikoa ikertzeko, zabaltzeko eta aplikatzeko ditugun beharrei erantzuteko. Bere egitekoa da Euskal Herrian hizkuntza normalizazio prozesuan inplikaturik dauden erakunde eta taldeentzat datuak, metodologiak eta bestelako materialak eskaintzeko egitasmoak lantzea, beti ere, ezagutza eta normalizazio emaitzak hobetzeko helburuarekin.
|
|
|
Ibilgailu
|
berriei
eragingo die neurriak. Eskualdearen logotipoa izango dute plaka berriek, eta autoaren jabeak erabakiko du zein departamendutako matrikula izan nahi duen.
|
|
|
Herrialderik kutsatuena AEB da, guztira 226 kasu berretsi dituzte laborategian, eta gainera, iragan astean bi urteko haurtxo bat gripe
|
berriaren
eraginez hil zen.
|
|
|
Emaitzek bi taldeen arteko garunen artean desberdintasunak erakutsi zituzten. Horrek, aldi berean, jakin min
|
berria
eragin zuen: haurtzaroan irakurtzen ikasten denean garuneko gune horiek estrukturalki eta funtzionalki nola konektatuta dauden.
|
|
|
Izan ere, badira, espezializazioaren fenomenoa suspertu duten faktoreak.Hauek, alegia: zientzia eta ezagutzaren aurrerapena, kazetaritzaren garapena, herritarren eskaerak eta teknologia
|
berrien
eragina.
|
|
|
– Teknologia
|
berrien
eragina. Teknologia berriek merkatu egin dute produktuen kostua, eta, horrekin batera, errazagoa da, gaur egun, aldizkari batkaleratzea.
|
|
|
3.4 TEKNOLOGIA
|
BERRIEN
ERAGINA
|
|
|
13 Hona kazeta horietako batean, Bizkaitarran, 1894ko azaroaren 30ean agerturiko testu esanguratsu bat, derrigorrezko eskolatze indarrean jarri
|
berriaren
eragina erakusten duena (Gonzalezek aipatua in 2008: 22):
|
|
|
Lehenago, ordea, eta gazta ondu zedin, hasieran “Brevibacterium linens” mikrobioa gehitzen zen. Gustua, testura eta usaina dira, beraz, bakterio
|
berriak
eragiten dituen alderdiak, “Actinomycete” en parte dena, eta beste arlo batzuetan erabiltzen dira, hala nola, difteria bezalako gaixotasunak tratatzeko antibiotikoak ekoizteko. Mikrobio horien ondorioak eta erabilera berriak zehaztea da orain sortzen den erronka, “International Journal of Systematic and Evolutionary Mikrobiology” aldizkarian argitaratutako ikerketaren arabera.
|
|
|
Horren arabera, ikerketak zientzialariak ohartarazi nahi ditu, suteen eragina hobeto ikertu eta ebaluatu dezaten planetan. Sugarrak karbono dioxidoa askatzen duen zirkulu biziotsua nabarmentzen du Swetnamek, eta horrek, aldi berean, tenperatura igoarazten du, eta horrek sute
|
berriak
eragiten ditu. “Ondorio hori eta beste ezezagun batzuk direla eta, beti gutxiesten dugu suak klima aldaketan duen garrantzia”.
|
|
|
Kopuru absolutuetan, oinarrizko dokumentuaren aplikazioaren batez besteko kostua 9,56 euro izango da metro karratuko. “Araudi
|
berriaren
eragin ekonomikoa, hala ere, hainbat aldagairen mende dago; horien artean, etxebizitzaren tipologia eta hura dagoen eremu geografikoa nabarmentzen dira”, erantsi du testuak. Hala, bost etxebizitza mota eta sei eremu geografiko bereizten dira, jatorrizko prezioen antzekotasunaren arabera.
|
|
|
Proteina jakin bat, tumore nekrosiaren faktorea (TNF, ingelesezko sigletan) izenekoa, odolean aurkitzen da hantura dagoenean. Horrek larriagotu edo infekzio
|
berriak
eragin ditzake. Zientzialariek TNFren aurkako botikak erabili zituzten lanerako.
|
|
|
Haurrak dira gripeak gehien zigortzen dituen adin taldea; izan ere, aste horretan erregistratutako 44.084 gripe klinikotik ia hiru kasutik bat (%30) 5 eta 14 urte bitarteko haurretan diagnostikatu zen. Gainera, adin tarte horretan Espainian detektatutako gripe klinikoaren kasuen %95, 3 H1N1 birus
|
berriak
eragiten ditu. Aurreko asteari dagokionez, 5tik 14 urtera bitarteko 100.000 biztanleko 233 kutsadura erregistratu zirenean, tasa ia 20 puntu igo zen.
|
|
|
Zerikusirik ba al du horrek lehentasunak aldatu izanarekin? Alderdi komunistak gobernu
|
berrian
eragin handiagoa izango duela aditzera eman nahi du horrek?
|
|
|
Baina kanpainako lelo handienenak hutsean geratu dira. Dena den, hitza ez betetzea baino larriagoa da, bere aholkularien ustez, argazkiek sor dezaketen zalaparta, oraingoz, nahikoa izan dute-eta CIAko txosten desklasifikatu
|
berriek
eragindakoarekin, eta 2004an filtratu ziren preso torturatuen irudiek sortutako iskanbila dute aurrekari; hitza ez betetzea baino larriagoa iruditzen zaio ere, Guantanamo itxi eta estatubatuarrak kontra jartzea, hango presoak etxe ondoko presondegietan sartu dituelako; larriagoa, auzitegi militarren ordezkoetan presoek aske geratzeko arriskua dagoelako, haien kontrako frogarik ez egoteagatik....
|
|
|
1881ean, George M. Beard ek American nervousness izeneko liburua argitaratu zuen. Bere iritzian, askatasun indibidualak eta ideologia meritokratiko
|
berriak
eragiten zuten iparamerikarren urduritasuna. Norbanakoa aske zegoen, jaiotzatik jasotako posizio sozialetik gora egiteko aukera zuen.
|
|
|
Web orriak, posta elektronikoa, blogak, denetariko forumak..., bizitzaren erritmoa, edukia, forma eta kolorea definitzen ari diren tresna berriak dira. Badirudi espazio
|
berriak
eragiteko ahalmena duela bai harremanetan, nola psikismoan eta giza neurologian.
|
|
|
Urte horietan sortutako musika taldeek hizkuntza kontuan egindako jauzi handi horren adibide garbia da nazio kulturalari buruzko kontuak kantatzen dituzten taldeen kopuru handia, eta hori ezin da ulertu euskal kanta
|
berriaren
eragina kontuan izan gabe. Batzuek euskaraz eta beste batzuek gaztelaniaz kantatzen zuten.
|
|
2010
|
|
|
Egoera
|
berriak
eragina izango du hauteskundeetan
|
|
|
Mercola beti azaltzen da txertoen kontrako, farmaziako industriaren arerioa da, botika sintetiko gehienen ordez erremedio naturalak gomendatzen ditu eta janarien sukaldatzean teknologia eta material
|
berriek
eragiten dituzten pozoi eta bestelako kalteez ohartarazten du.
|
|
|
6) Gaur egun etengabe garatzen ari diren teknologia elektroniko
|
berriek
eragindako aldaketek hezkuntza sisteman eragina dute, baina baita hezkuntzatik kanpo ere. Hizkuntzen bitartez egiten diren harremanak aldatu dira, eta kontuan izan behar da hori garrantzizkoa bada hizkuntza handientzat, are garrantzizkoagoa dela euskara bezalako gutxiengoaren hizkuntza batentzat;
|
|
|
Ideia horrekin bat datoz ConArte webgunearen sortzaileak: Internetekin dugun etengabeko kontaktu horrek behar
|
berriak
eragin ditu. Bitxien eta osagarrien diseinuan espezializatutako webgune honen sortzaileen ustez, gogor lan egin behar da bezeroak erakartzeko; izan ere, urte pare bat barru enpresa hauek garatuta izan behar dira, Internet etengabe aldatzen ari delako eta gauza berriak eskaintzea ezinbestekoa delako.
|
|
|
galdetu zidan jarraian.
|
Berriak
eragindako lehen inpaktuaren ondotik, baina, pozaren harra nabaritu nuen neure baitan. Orain beste era batean sentitzen dut, harako hura har ezin nazkagarriago bat balitz bezala, baina orduan ez, fede ustez zintzoaren eskutik baitzetorkidan poza, buruan osatutako pentsamendu ezin logikoagoaren ildotik:
|
|
|
Inoiz izan dudan esperientzia harrigarrienetakoa izan zen, ez zait inoiz ahaztuko zelan ilundu zuten bat batean zerua matxinsalto itxurako milaka eta milaka intsektu haiek, zelako zurrumurru maltzurra sortu zuten nire buruaren gainetik pasatzerakoan, zelako begirada zoroa zeukan eskua luzatuz harrapatu nuen mamorro haietako batek... Hurrengo egunetan hainbat uzta hondatuko zuten herrialdean zehar, gosete
|
berria
eraginez Afrikako txoko hartan. Esperientzia hori erabili nuen ipuin honi hasiera emateko.
|
|
|
Aldaketa handiak gertatu izanik ere azken hamarkadetan, tarte edo eten handia zegoen euskara erdaren erabileran mendi zokondoetako baserrietatik hasi eta hiriburuetara. Etendura hori bat zetorren, gorago azaldu dugunez, kale baserri dikotomiak berekin zuen oinarri demolinguistikoarekin, euskaldun jendearen kontzentrazio edo dispertsio mailarekin eta urbanizazio
|
berriak
eragindako pauta soziokulturalekin. Horrek guztiak eragin bizia zuen mintzajardunaren lekuan lekuko gizarte moldaera nagusian.
|
|
|
Logikoa den bezala, hezkuntza lege
|
berriak
eragina izan zuen ikastoletan. Baina, alde horretatik, LOGSE ezin da alderatu 1970eko Hezkuntza Legearekin, Villar Palasí Legearekin, 1970eko legea benetan eraldaketa garrantzitsua zelako ikastolentzat.
|
|
|
Yves Beaupérinentzat. Jousseri jarraitzen dio? kultura idatziak eta hedabide
|
berrien
eragin neurriz kanpokoak baldintzatu eta ahuldu egin dute gizakiak ahozko jardunetarako duen ahalmen neurrigabe eta naturala. Ahulezia hori tratatzeko antidoto moduko bat proposatzen dute:
|
|
|
1939ko martxoaren 31an Tratado de amistad hispanogermano izenekoa sinatu zuten espainiar eta germaniar agintariek eta Espainiakoestatuak utzi zuen Nazioen Elkartea. Ramon Serrano Suñer atzerri ministro
|
berriaren
eraginez, Consejo de la Hispanidad sortu zen 1939ko urriaren 13an arrazarenegunean. Hispanitateko Kontseiluaren zeregina Espainiako estatuaren agenteenbitartez Hego Amerikako estatuen Ardatzaren aldeko jarrera bereganatzea zen.Bigarren Mundu Gerrako testuinguruan, 1940ko ekainean Espainiako estatua«neutral» izatetik «no beligerante» izatera pasatu zen eta urriaren 20 eta 24 bitarteSSko eta Gestapoko buru zen Heinrich Himmler Francorekin bildu zen Madrilen; hilabete eskas bat geroago, urriaren 23an, Franco eta Hitler bildu ziren Hendaian.1941eko otsailean Benito Mussolini-rekin bildu zen Franco Bordighera n etaPhilippe Petain-ekin Montpellier-en geroago.
|
|
|
Arrisku faktoreak kontrolatzea Herrialde garatuen edo garatze bidean dauden herrialdeen heriotza eragile nagusia gaixotasun kardiobaskularra da, eta bat bateko heriotza hilketen herenetan baino gehiagotan gertatzen da. Horregatik, beharrezkoa da prebentzio neurriak azpimarratzea, frogatuta baitago arrisku kardiobaskularreko faktoreetan esku hartzeak kasu
|
berrien
eragina murriztu edo atzeratzen duela. Prebentzio jarduerak bi zutabetan oinarritzen dira:
|
|
|
Segurtasunaren ikuspegitik ere positiboa da erreforma, azken helburua erakunde batek porrot egitea baita. Neurri horrek eta aurrezki kutxen konfigurazio
|
berriari
eragiten dioten neurri guztiek finantza mapa sendoagoa osatu nahi dute, Espainiako Bankuaren esku hartzeak kontuan hartu gabe. Partaidetza kuoten jaulkipenak ez dio eragingo entitateen produktu eskaintzari Ikuspuntu praktikotik, partaidetza kuoten jaulkipenak ez du eraginik izango entitateen produktuen eskaintzan.
|
|
|
Europako Erkidegoko Gobernuak aste honetan iragarri du sare sozialetan “ahanzturarako eskubidea” arautuko duela, erabiltzaileek Facebook bezalako enpresei eska diezaieten zerbitzuan baja ematen zaienean beren datu pertsonalak edo argazkiak erabat ezabatzeko. Europako Batzordeak (EB) 2011n aurkeztuko duen lege proposamenean sartuko da ekimena, Europar Batasuneko (EB) datuak babesteko arauak indartzeko eta teknologia
|
berriek
eragindako aldaketetara egokitzeko. “Datu pertsonalak babestea funtsezko eskubidea da”, nabarmendu zuen EEko lehendakariorde eta justizia arduradun Viviane Redingek.
|
|
|
‘Ezagutzen duzu ala...? ’ galdetu zidan jarraian.
|
Berriak
eragindako lehen inpaktuaren ondotik, baina, pozaren harra nabaritu nuen neure baitan. Orain beste era batean sentitzen dut, harako hura har ezin nazkagarriago bat balitz bezala, baina orduan ez, fede ustez zintzoaren eskutik baitzetorkidan poza, buruan osatutako pentsamendu ezin logikoagoaren ildotik:
|
|
|
EBk ibilbide berri bati ekin dio erkide barruko eta kanpoko mugaldeko eskualdeen tratamenduan, nahiz eta hartutako neurri
|
berrien
eragina ikusteko dagoen oraindik. Erkide barruko mugei dagokienez, gorago aipatu ditugun pausoek itxaropen neurritsua izateko bide ematen dute, zeren eta gaur arte gure artean erabili izan diren formulak (Pirinioetako Lan Komunitatea, Euskadi Akitania Lankidetza Hitzarmenak, Eurohiria, etab.), auzia behin betiko konpontzetik urrun, ahuntzaren gauerdiko eztula baino ez dira.
|