2000
|
|
31 ibilbide hauek Miguel Anguloren mapek osatzen dituzte. Eta hauez gain, liburuak Peña Santiagoren lan zein fruituen
|
berri
ere ematen du Juan Garmendia eta Fermin Leizaola etnografoek eta beste hainatek idatzirikoaren bidez
|
|
Izan ere, hustutako lurralde horietako hiztun asko industri guneetara joan da eta Zaragozan adibidez, Goi Aragoiko jende ugari bizi da. Hiztun
|
berriak
ere ez dira ahantzi behar, Aragoi osoan, Zaragoza hiriburuan bereziki, hizkuntzaren berreskurapenerako taldeak antolatu ohi baitira.
|
|
», Francho Nagorek aipatu duenaren arabera. Orain arte poema, ipuin eta ikerkuntza zenak alor
|
berriak
ere baditu gazteei esker. Zaragozan adibidez, fanzine eta komikigintza ere landu izan dituzte, horrela kutsu modernoagoa eman diote hizkuntzari.
|
|
Literotura bilduma iritsi arte bi hauek izan dira euskal literatura erotikoaren zerrenda laburra osatu dutenak. Orain, beste lau gehitu ditzakegu eta
|
berriak
ere aurki etorriko dira. Gora doa beraz, euskal literatura lizuna ez zen zaila, baina.
|
|
Horri guztiari honelako operazio baten kostu ekonomiko izugarria gehitu behar zaio. Amortizazio epeak aztertu dira eta baita enpresa elektrikoek, planifikazioa eta inbertsioak egin ziren garaian ezarritakoa aldatzeagatik eskatzen dituzten konpentsazio
|
berriak
ere.
|
|
Eta ez ziren soilik landareetera mugatzen, suge, zorri, apo eta marraskiloak ere erabili ohi zituzten osasun arazo anitzen konponbide gisara. Juan Garmendia Larrañaga etnografo tolosarrak urte asko darama herriz herriz euskal bizimodu tradizionalaren aztarnen atzetik, eta beste eremuen artean, herri sendabideen
|
berri
ere jaso du kanpo ikerketa lanetan.
|
|
Funtzionamenduak ere bere bilakaera izango du eta alor desberdinetan plangintzak zehaztea bultzatuko da horretarako lan talde bereziak sortuz. Teknologia
|
berriek
ere euren tokia izango dute, informazioaren trukaketa hobetzeko sare bat antolatzeko asmoa baitago.
|
|
" Edizio labur" aren arrakasta zela-eta, hirugarren edizioan, lehenengo bietako 22 ipuin inguru baztertu ziren, batzuk gordinegiak zirelako eta besteak ez zirelako guztiz alemaniarrak. Ipuin
|
berriak
ere gehitu zituzten eta mantendu zirenetan, gordinkeria mugatu zuten. Adibidez, ama gaiztoa amaorde bihurtu zuten eta heriotza agertzen zen lekuetan, zauria asmatu zuten.
|
|
Baina talde
|
berriak
ere hasi dira.
|
|
Halaxe, bi aktore hauek jendartean duten tiradizoa baliatzeko asmoz," Festaburu" aurkezteko aukeratu dituzte. Saioak Euskal Herriko zenbait hiritara joko du hango lagunik ezkutuen, dibertigarrien eta xelebreenak ezagutarazteko, bide batez, leku horietako kultura eta tradizioen
|
berri
ere emanez. " Festaburu" ko ostera Lekeition hasiko da eta gero Lesaka, Donostia, Bakio, Sara, Gasteiz, Azpeitia eta Zarautz bisitatuko ditu, datorren uztailaren 6an hasita eta zortzi ataletan zehar.
|
|
Honela," Gasteizko postale ezagunak dira batzuk, giro underground ezezagunago batekoak beste batzuk" (Jakin 101). Hiri baten berri emateaz gain, pertsonaien bidez gizakiaren sentimendu unibertsalen
|
berri
ere ematen digu. Heriotza, esaterako, etengabe agertzen den gaia da.
|
|
" Udarbe dugu tradizioa eta euskaltasuna adierazten dituen nekazal herria. Urtuellaren ardatza, berriz, meatzean dago, industrializazioan eta baita ideia
|
berrietan
ere." (Egan 48) Antza denez, gertu dauden bi herri hauen arteko urruntasuna deskribatzeko asmoz, bi mundu erabat ezberdin deskribatu dizkigu.
|
|
I Congrés D. Història de la família als Pirineus hartan, 1991ko maiatzaren 10ean,. El Pirineo, eje en los orígenes de nuestra lengua? zeritzana, Andorra bertako zenbait leku izenen
|
berri
ere emanaz, eta euskararen sustraizkoak zeintzuk ziren adieraziz. Hitzaldi haietan zen Jacques Allières irakasle hizkuntzalaria ere, eta bukaerako elkarrizketetan arrazoia eman zidan.
|
|
bideratuko duten joko arauakezartzean datza bere zeregina. Horretarako jarduteko modu berriak eta, zenbaitetan, instituzio
|
berriak
ere garatu ditu. Funtzio horietan bietan, halaber, harreman etahierarkia berriak eratu dira botere politikoaren eta aginte publikoaren maila ezberdinenartean.
|
|
111). Orain onartu berri den komunikazio askatasunaren legearen eraldaketarako lege
|
berriak
ere? 2000 Legea, abuztuaren 1ekoa?, ez du tokiko aginteen partetiko eskuduntzenalderdi honetatik inongo aurrerapenik egin1 2.
|
|
– Alde batetik, kanpo ezaugarriak deitzen direnak daude, orduko krisialdi sozio historiko politikoarekin zerikusi dutenak, zientziagintzan eragina duten neurrian; adibidez, azkeneko mundu gerra, mundu deskolonizazioa, etab. Hauen ondorioenartean daude, adibidez, hizkuntz ukipenezko egoeraren zabalkundea mundu osora, ukipen egoera tradizionalen ondoan
|
berriak
ere sortuz; baita orokorki zein partikularki hartutako hizkuntzak, beharrezko aztergai bihurtzea gizarte zientzietan; horrela uler daiteke hizkuntzaren inguruan eraikitzen diren zenbait diziplina berriren sorrera: psikolinguistika, soziolinguistika, etnolinguistika, psikosoziolinguistika, edo hizkuntzaren filosofia, soziologia, politika, pedagogia, eta abar.Antzeko zerbait esan daiteke komu nikazioari buruz, zeren eta informazio etakomunikazio teoriak garai horretan hasten baitira beharrezko erreferentziakizaten, baita edozein gizarte zientzietan ere.
|
|
Hori guztia gorabehera, egon zen Atotxan hamarkada oso beteko predikari ibilaldia egokiro bete zuenik (J. Lasa), eta etorri ziren ahots
|
berriak
ere, beharbada, arrazoi guztiz, berreskuratutako status a motza eta jasanezina aurkitu zutenak.Belaunaldi berri bat hain zuzen hau, gogo berriztatuak zekartzana (S.
|
|
Erregimen Zaharreko pasadizo ezagunetara gabe (esaterako, Kalahorrako Sinodalak ditut gogoan), 1885eko Sinodo Arauek tradizio zaharrari eutsi zioten, eta bidehorretatik zetorren. Eusko Pizkundeko planteamolde
|
berriak
ere tarteko zirela. Gotzaindegiaren beraren eta, ondorioz, apaiz diozesitarren hizkuntz politika eliztarzahar eta berritua. Hor, berez, ez zegoen artean geroagoko politika, separatistarik?, gatazka berezirik gabeko eliz tradizio heldua baizik.
|
|
Gaur egun, aldiz, bi olatu ematen dituzte argitara, udaberrian eta udazkenean. Guztira, 3.750 elkarrizketa egiten dituzte olatu bakoitzean (7.500 elkarrizketa urtean) lau herrialdeetan (900 elkarrizketa inguru herrialde bakoitzean) eta bigarren olatuan emaitza metatuaren
|
berri
ere ematen dute. CIESen lanak herrialdekako ikerketen esparrua betetzen du batez ere, Hego Euskal Herriko bi erkidego politikoen mailarako EGM enpresak ere datu errepresentatiboak ematen baititu.
|
|
Baina, oker ez banago, jauregiari buruz egin dizudan deskripzionean, ez dizut ziega haren
|
berri
ere eman, zer zen eta nolakoa zen, ezta nondik zetorkion izen hura ere, eta hori ere ez genuke kontakizun honetan sobera, jakin dezazun zein zen ene beldurra eta ene izu ikara harat sartu aitzin.
|
|
Eta hala, bada, nik neure burua zafratzen nuen, harik eta oinaze oinazetsu batean sartzen nintzen arte. ...u orduko, estaltzen dituen eta isilarazten, bere boz mingarriarekin, bertze boz guztiak, eta nola, gisa berean, oinazearen boza ahultzen eta isiltzen den, oinazea arindu orduko, bertze boz guztien alde eta fabore, hala itzartzen eta mintzatzen zitzaizkidan betiko boz haiek azoteen eragina gozatu eta baretu orduko, eta hala jarraitzen zitzaizkien arrazoin berriei zaharrak... baita arrazoin zaharrei
|
berriak
ere.
|
|
Ordea, anaia Madrildik itzuli zen, eta, handik aitzina, Villagrandeko dukearen semearen gutunen aiduru egoiten zen hura, ezin urduriago. Eta asteazken goiz hartan ere —tigreak basorat ihes egin eta handik urte erdirat edo izan zen, hurrengo urteko martxoan— gutun bat jaso zuen, non Villagrandeko dukearen semeak Madrilgo kontuen berri emaiten baitzion, baita bere etxearen eta etxekoen
|
berri
ere; eta gutun hartan eta bere gutun guztietan beti izaiten zuen esker oneko hitzen bat azken aldera, batik bat gure amarentzat, zeinak ezin hobeki tratatu baitzuen, hura gure etxerat etorri zenean, aitaren berrogeita hamargarren urtemugan.
|
|
Ordea, ez al da egia, halaber, ezen lehen ere luzaz mintzatu natzaizula osaba Joanikoten kalbarioaz eta hark enegan eragin zuen amorruaz... eta deus guti berri erants niezaiokeela, oraingo kontakizunaz denaz bezainbatean, orduan erranari? Eta ez al da egia, finean, ezen neure bizitzako sufrimenduen katea hagitz ere luzea dela, eta kateko bertze hainbat mailaren
|
berri
ere eman nahi nizukeela, eta hobe dudala, halatan, aditzerat eman nahi dizkizudan gertakien koadroa osatzeko, pintzelada berri batzuen emaitea eta ez lehengoen errepikatzea, zeren, alde batetik, arinagoa eta aberatsagoa izan baitaiteke, eta zeren tipiagoa izan baitaiteke, bertzetik, zu gogaitzeko arriskua ere?
|
|
Eta interesatzen bazaik, badiat gainera, bertze erreportaje bat autobideko zerbitzuguneetan egiten ari diren lapurketez. Honen
|
berri
ere ez huen, ezta?
|
|
Telesforo Monzon, Manuel de la Sota eta Antonio Armentia horren adibide goiztiarrak izan daitezke, ezen laster Herria aldizkarian kolaboratzaile gisa idazten hasi baitziren. Giro horretan proiektu
|
berriak
ere agertuko dira, esaterako Gernika kultur aldizkariarena, erbesteko publikazioen artean maila altuenetarikoa lortuko zuena.
|
|
Morris, Ernest Nagel eta Willard v.O. Quineren harrera ikusi eta gero. Eskandinabiako zientzialari eta filosofoekin ere izan zituzten harremanak —han zeuden gaur egun ezagunak diren Jorgen Jorgensen edo Eino Kaila— eta, nola ez, baita Erresuma Batuko analitiko
|
berriekin
ere: Richard B. Braithwhite, Bertrand Russell, Gylbert Ryle, Alfred J. Ayer, etab. Alfred Ayer, Quinek egin bezala, Vienara abiatu zen eta Zirkuluaren bileretan parte hartzen hasi zen, Erkenntnis aldizkarian artikuluak argitaratzeaz gain.
|
|
Pozezko irria loratu zitzaion Lauaxetari aurpegian Egunkaria ko eguraldiaren mapak Euskal Herriko zazpi herrialdeak batzen zituela ikustean, eta zinema emanaldien agendan Donibane Garazi, Donapaleu eta Mauleko aretoetako programazioen
|
berri
ere ematen zela. Gainerakoan ez zen Nafarroa Behereko edo Zuberoako albiste gehiagorik, baina Haur Kantu Txapelketako finalaren berri ematen zuen artikulu batek; igandean Miarritzen jokatzekoa zen final hura, Euskal Herri osoko kantariak lehiakide zirela, baxenabartarrak eta zuberotarrak haien arteko asko eta asko.
|
2001
|
|
Beren buruak jakiteaz ornitzen eta lantzen ari dira, andik ateratzen diranean, lehen baiño ere sakonago errigintzako lanari berriro ekiteko". Baina preso eroritakoez gain, bazuen gehiagoren
|
berri
ere: " Ezagutzen ditugu, norbaiti biderako bi sos eskatuta, Europako unibersidadetara joan diranak, gaurkotasunezko jakitatez beren buruak jantzi nahiz, gure erriari hobeki erakusteko.
|
|
Akordio horretan Estatuak organu horri jarriko zituen neurrien berri emateko konpromisoa hartu zuen. Baina Estatuak ez du neurri bat beraren
|
berri
ere eman. Gobernu zentralak ez du akordioa errespetatu.
|
|
Kontuan hartuta orain dela gutxi ikasi dudala, bere idatziak gaztelaniaz irakurtzen nituen, eta itzulita ez dagoena, ez nuen ezta ezagutzen ere. Orain bere obraren irakurketa berri bat egin dut, eta sumatzen ez nituen dimentsio
|
berriak
ere aurkitu ditut. Euskal filologiari buruz, denetarik aurkitu dut berau ikasten.
|
|
Arte sistema horrek 70eko eta 80ko hamarkadak arte bizirautea lortu zuen, baina gero goitik behera erori da, berau sustengatzen zuen egitura eta inguruko baloreak erori diren bezala. Erasoren hitzetan," Horretan azken sortzaile belaunaldien jarduerak zeresan handia izan du eta baita teknologia
|
berriek
ere". Horrek guztiak desmaterializazioa eta desobjektualiazioa ekarri ditu artera.
|
|
Jaso zuten laguntzaren
|
berri
ere ematen al duzu?
|
|
" Zenbat gara" zeritzan sail estreinatu berriak," txokokeriak utzi eta Euskal Herria osoan barna" berriak biltzeari ekingo zionak, momentuz izenpetu gabea, baina gerora Amatiñok eramango zuena. Argi zeukaten" guztion laguntzarik gabe ez garela gai horren zabal iharduteko", ze" Gipuzkoako eta Bizkaiko berriak ez ezik, Nafarroa handi, Araba isil, eta mugaz handiko Lapurdi, Baxenafarre nahiz Zuberoako
|
berriak
ere nahi genituzke aipatu", eta bistan da, dei egiten zieten balizko irakurleei" Zenbat gara" n parte hartzera
|
|
Nafarroa Behereko hizkuntza jator eta jantzian, haur zenean eskolara egindako joan etorriak, orduko jolasak, etxean egin beharreko lanak eta abar azaltzen ditu. Halere, apaiza ere badugu orain" Herria" aldizkariko zuzendaria dena, eta seminarioko ikasketa eta ondorengo apez lanen
|
berri
ere ematen du Emile Larrek. Baita bizitzea egokitu zitzaion Amerikarena ere:
|
|
Eta horietatik, batek ez zuela ezer jakin nahi, besteak ez dakit zer... Idazle
|
berriak
ere sortu beharra zegoen. Lehenengoetarikoa Rikardo Arregi izan zen, gero Toledo, Mikel Lasa...
|
|
(82.or.)" Hotza sentitzen du, sentitzen duk, sentitu huen
|
berri
ere urrutian..."
|
|
• Euskal kantagintza
|
berria
ere, Ez dok amairu bezalako taldeen eskutik, garai hartan indartu zen.
|
|
Txillardegiren nobela ez zen berria mundu urbanoa irudikatzen zuelako, edo lehenengo heroi problematikoa testuratu zigulako bakarrik, nobelaren beraren egitura ere berritzailea zen, lehenago esandakoaren ildotik, Leturiaren egunkari ezkutua ren oinarrian dagoen unibertso literario gatazkatsua molde berriz soilik adieraz baitzitekeen. Sartre-ren La Nausée n (1938) erabilitako teknikak bere eginez, biltzailearen mozorropean ezkutatzen den instantzia narratibo horrek istorioaren beraren denbora testuratzeko modu
|
berria
ere bazekarkigun. Pertsonaia nagusiaren arabera antolatutako gertakarien aurkezpen kronologikoa zen, finean, nobelak eskaintzen zigun emari berria.
|
|
Hautemaniko matxura
|
berriak
ere bezeroari jakinarazi behar
|
|
Beste aldetik, ibilgailua konpontzen ari den bitartean bestelako matxurarik hauteman balitz, tailerrak erabiltzaileari jakinarazi lioke horren berri, matxura horren kostu erantsiarekin batera, eta ibilgailuaren jabeari onespena eman dezan eskatuko zaio, lanean segi eta matxura
|
berriak
ere konpondu ahal izateko.
|
|
Horrek esan nahi du aurrekontu
|
berria
ere onartu beharra dagoela.
|
|
Hautemaniko matxura
|
berriak
ere bezeroari jakinarazi behar
|
|
Aterpetxe
|
berriak
ere sortu dira: Gareseko Santiago Apostol (Nafarroa), Villalvilla eta Castrojeriz (biak Burgosen) eta Riego de Ambrós eta Laguna de Castilla, Leonen.
|
|
Nutrizioari buruzko informaziorik ematen ez duen lata bakarra Escuris da eta datu gehien agertzen dituena, berriz, Isabel lagina: gantz edukia ez ezik, saturatu eta intsaturatuen kopurua adierazten du eta, ondoan, zein kopurutan dautzan omega gantz azidoak; bukatzeko, gure organismoaren osasunean azido horiek dituzten eragin onuragarrien
|
berri
ere ematen digu.
|
|
Nabigazioa zeharkakoa da beti: informazio bat irakurtzen ari zaren bitartean, bertan aztertzen den gai horri buruzko bestelako informazioen
|
berri
ere izan dezazun erraztasunak ematen zaizkizu: azterketa edo analisiak, albisteak, erreportajeak, artikulu bereziak, internautari interesgarri gerta dakizkiokeen gaiak jorratzen dituzten consumaseguridad.com az bestelako orrietarako lotuneak, etab.
|
|
Izan ere, aldaketa orokor eta sakon batean murgilduta gaude, eta bizitzaosoan du eragina. Hain da sakona aldaketa, non paradigma
|
berriaz
ere hitz eginbaitezakegu.
|
|
Urrezko kondairaren eragin handia izan arren, estilo berri kritikoagoa azaldu zuten. Santu
|
berriak
ere sartu izan zituzten, haienartean apokrifo batzuk. Gure santuen artean, adibidez, Antzinako Erregimenareneuskal erlijiozkotasunaren irudirik garrantzitsuenaren kasua dugu:
|
|
Alde horretatik, iraultza herderiarraren jarraipena eta hedapena baino ez da: nazioburujabe
|
berriek
ere beren aldarrikapen liguistiko zein kultural nahiz literarioakburutuko dituzte[.] ipuin eta kondaira herrikoien bilketak ahozkoa den literaturaidatzizkoa bihurtuko du. Herrien arima eta jeinuarekiko sinesmenean oinarritutadauden folkloristen lanen ondotik, etnologoenak etorriko dira, zeintzuk baserritargoanoinarritutako herritartasunaren ideiari segida emanez ahozkotasunaren ondareariberezitasunaren eta nazionaltasunaren zigilu zientifikoa emanen baitiote.
|
|
– Euskal kantagintza
|
berria
ere, garai hartan indartu zen, Ez dok amairubezalako taldeen eskutik.
|
|
Hori onartuz, zuzenagoa litzateke, I. Aldekoak berriki iradoki duen moduan (1998), Leturiaren egunkari ezkutua (1957) nobelak euskal nobela modernoarenhasiera zedarritu zuela esatea, nobela existentzialistaren ildotik antolatutako testuhorretan ordura arte indarrean zegoen ohiturazko euskal eleberria baztertzen baita.Txillardegiren nobela ez zen berria mundu urbanoa irudikatzen zuelako edolehenengo heroi problematikoa testuratu zigulako bakarrik; horrez gain, nobelarenberaren egitura ere berritzailea zen, lehenago esandakoaren ildotik, Leturiarenegunkari ezkutuaren oinarrian dagoen unibertso literario gatazkatsua molde berrizsoilik adieraz baitzitekeen. Sartre-ren La Nausee liburuan (1938) erabilitako teknikak bere eginez, biltzailearen mozorropean ezkutatzen den instantzia narratibohorrek istorioaren beraren denbora testuratzeko modu
|
berria
ere bazekarkigun.Pertsonaia nagusiaren arabera antolatutako gertakarien aurkezpen kronologikoa zen, finean, nobelak eskaintzen zigun emari berria. Urtaroen araberako denborarenantolaketa tradizionalaren oinarrian, Leturiari adierazgarriak zaizkion bizikizunaksoilik aipatuz egiten da igarotako denboraren testuratzea.
|
|
Aingeru Epaltza, Rock & Roll; Juan Luis Zabala, Agur, Euzkadi; Luis Mari Mujika, Memoria galduak; Aitor Arana, Onan eta Ipuin entzulea, kasu. Hauekin batera, hainbat idazle
|
berrik
ere beren lehen eleberria eskaini ziguten epe jakin honetan. Honako hauek dira plazara lehen aldiz jauzia egin duten ahots berriak:
|
|
Espainiako autobideen enpresa emakidadunen diru sarrerak %6, 2 igo ziren iaz, eta guztira 196.458 milioi pezetara iritsi ziren, nahiz eta Sustapen Ministerioak, ustekabean eta itundutakoaren aurka, bidesarien tarifak izoztera behartu zituen. Prezioak ez dira aldatu 1999 urtearekin alderatuta, eta autobideko kilometro
|
berriak
ere ez dira jarri martxan. Hori dela eta, 2000 urtean sarrerak asko hobetu dira, erabiltzaile kopurua asko hazi baita.
|
|
Murtziako Auzitegi Nagusiko Fiskaltzaren iturriek argitu zutenez, abian jarri duten jardunak “prebentziozkoa besterik ez du, eta erantzun judizial azkarra eman nahi du, beharrezkoa izanez gero, gauzatzen ari diren administrazio jarduketei laguntzeko”. Guardiako epaitegia eskualdeko gobernuari bidali zaio, epidemiaren aurka hartu diren neurrien berri eman diezaion, bai eta bakterioa emititu ahal izan den guneen
|
berri
ere. Osasun egoerari dagokionez, Francisco Marqués Murtziako Osasun sailburuak atzo baieztatu zuen legionellak jotako pertsona bat hil zela joan den asteazkenean Murtziako Arritxakako Ama Birjina ospitalean.
|
|
Aldaketa horien oinarrizko zutabeen artean daude, besteak beste, esnea pasteurizatzea, elikagaiak kontserbatzea eta ura edangarri bihurtzea. Baina infekzio
|
berriak
ere sortzen ziren, hala nola Campylobacter edo E.coli 0157: H7 Gaur egun, elikadura intoxikaziorik ohikoenak mikroorganismoek kutsatutako elikagaien kontsumoak eragiten ditu. Hauek dira eragile inplikatuenak:
|
|
Erkidego horietako bakoitzean bisitatu ziren bost farmazietan ez zen eragozpenik jarri, errezetarik gabe erosi ziren. Bestalde, Granadan eta Jaénen ez ziren botikak eman, eta bezeroari dagozkion baldintzen
|
berri
ere eman zitzaion. Gauza bera gertatu zen Cadizen, Sevillan eta Malagan, non botikariak medikuaren errezeta eskatu baitzuen.
|
|
Harrizorrotzetako izkinadatik ababorrera egin zuten apur bat, urdinberdea ilundu eta gaua koloreen materiaz jabetzen zela eta lehorreko argi bonbillak, geroago eta urrunago, pizten ziren artean. Eta Erribera, eta Ontziola, eta Petit Maison, eta Ikastetxea, eta Zubietako etxe
|
berriak
ere desagertu ziren, ume txizatien malkarraren ostean, eta Kaioarri geratu zen bakarrik agertuan, enbarkazio herdoildua, eta kaioak gainean jirabiraka, eta orain Kalaportu atzean utzi eta istriborretik ateko bandako iluntasunera so egin zuen.
|
|
Eta klasearen eskuinaldean zegoen mutil ilehori lotsagorrituari betaurrekoen gainetik so eginez esan zion baloi gutxiago eta liburu gehiago erabili zuela kurtso hau pasatu nahi bazuen. Ikasle
|
berria
ere bagenuela esan zuen, Antonio Martinez Anacabe, neu seinalatzen ninduela, Bilbokoa.
|
|
Jostunetxen bizi zenekoak eta amamari eta amonari en  tzun  dakoak kontatu dizkizu. Aitaren
|
berri
ere emango dizu. Lehen pertsonan arituko da, eta amamaren eta amonaren, bien, hizkeren ukitua agertu arren, haiek baino esaldi motza  goak erabiliko ditu.
|
|
Gizonaren aizkoraz ebaki antzerakoak egingo dizkio ertzean. Berdin larru
|
berriarekin
ere. Elkarren parean jarri, eta arrain hezurra eta zain luzea pasatzen hasiko da parez pareko zuloetatik.
|
|
Nirekin bahator esan zion, datorren  udaberrian, haria ez ezik, nahi adina soineko
|
berri
ere edukiko den.
|
|
Eta Urruzunok eta Urruzunoren Ipuinak zaletasun bizia sortu eta iraunarazi zuten euskaldun askoren gogoan eta ez zait iruditzen giro hori zeharo amaitua denik. Nolanahi ere den, jende
|
berria
ere zaletuko da aldi honetan, horrela gertatzekotan.
|
|
Bide berrietan barrena abiatzeko nagitasun hori zabalduxea dago, nolanahi ere: ez ote dute  horrelako zerbaitekin topo egiten behin baino gehiagotan euskal idazle
|
berriek
ere?
|
|
badugula, aspaldidanik, gure artean harako Nafarroan genuen" osin ondargabe" haren antzeko zerbait, eta osin hori komunikabiderik ezak zabaldu eta sakondu duela. Gazteagoek, eta ez dira hain gazte, ez dakite gure berri (ez ote dut, bada, oraindik orain irakurri Pikabea Donostiatik ihesi joan zela? 9), eta zaharragoek ez dugu gazteagoen
|
berririk
ere jakin nahi, esaten eta egiten dutena okerreko aldetik hartzeko ez baldin bada. Badakigu, noski, nondik datorren elkar ezin aditu hori.
|
|
c) Larramendik bazekien, eta idazten ari ziren imitatzaileek hobeki, zerbait eta zerbait baino gehiago gorde (eta are hartu) behar genuela aldameneko hizkuntzetarik. Prest zeuden, aspaldidanik fidatuei eusteaz gainera, zor
|
berriak
ere egiteko mailegu bitartez, beharraren beharrez eta hoberik asmatzeko sormena ernatzeko modurik aurkitzen ez zenean behinik behin. Horrelako okerrak zuzentzeko tankera egokia Larramendik gehitu eta zabaldua zuen, ez aitzindaririk gabe:
|
|
Mendiburu berriak Larramendi gogorarazi dit. Eta Altunak, zeharka nahiz artez, Larramendiana
|
berria
ere idatzia eta argitara emana eskaini digu.
|
|
AzorÃn batek, de mortuis delako sonatu hartaz ahaztu gabe3, ez du neure gogorako irakurgarri den gai mamitsurik aski eman, baina itsukeria litzateke âlekuak, jendeak eta hautsez orakatuak zeuden liburu zaharrak begi berriz ikusten erakusle eta gidari izateaz gaineraâ gaztelaniaren ibilera eta hotsa bera aldatu zituela ez aitortzea, nahiz gero aldaketa hura cliché zurrun aspergarri bihurturik akabatu. Eta alde horretarik âbestetarik ere bai, tokirik eta astirik balitz hemen bertan ager zitekeen bezalaâ zordun dira aurrekoen gaurko idazleak, baita
|
berrienak
ere, konturatzen direlarik nahiz ohartzeke, beren baian eta beren ezean.
|
|
Erregelen arabera eginak ez daudelako lehenbizi, frantsesez berak dioenez: " Euskaldunek, poesiara aski emanak izanagatik, ez dituzte orain arte honen legeak bete; bete ez ezik, bai baitirudi haien
|
berririk
ere ez dutela izan". Bi huts aurki  tzen ditu ikusi dituen kobletan:
|
|
Oraingoz maila apala duten talde
|
berriak
ere sortzen ari dira, hainbat urtetan talde profesional berberak aritu eta gero. Lehorteari amaiera eman diote sortu berriak diren Dar Dar eta Kanpingags taldeak.
|
|
Horri lotuta, Quebecek bere oraingo lurraren zatiezintasuna aldarrikatzen du, eta zatiezintasun horretan 1898 eta 1912 urteetan bereganatu zituen Cree, Inuit eta beste Lehen Nazioen lur
|
berriak
ere sartzen ditu: " Quebeceko probintziaren lurren balizko zatitzea, estatu baten moduan, hori ez dago mahai gainean", esan zuen David Cliche Parti Quebecois eko buruzagiak 1994.ean (Niezen 1998:
|
|
Nire oroimenari zer gogoratu —gogora ekarri— agintzen diot. Eta naizenaren
|
berri
ere daukat, dakit; naizen gogoak ematen didana, nigan —ni gogoan— dago.
|
|
Erran gabe doa, Euskal Elkarteen Ordezkaria ez zela Balantsunen omenaldian egon, baina ezagutu zuen egoeraren
|
berririk
ere ez zuen eman. Isilik geratu zen, minaren samina heste bihurrietan hausnarrean hutsaren bola lekedatsua zeramala goiti eta beheiti.
|
2002
|
|
Nahasi samarra egiten ahaleginduta ere, gehientsuenak rockeroak atera zaizkigu. Halaber, talde
|
berriei
ere aukera ireki nahi genien: ez genuen nahi talde ezagunen bilgune bat izatea bakarrik.
|
|
Haatik, ur hotz haietatik Esmeraldako ur beroetara ihes egitea lortu duen itsas txakur kumeak Dimitri eta bere piratak ezagutuko ditu, eta itsas txakurrek daukaten arazoa azalduko die. Bide batez, euskaldunak Groenlandian aspaldi utzitako altxor baten
|
berri
ere ematen dienez, Groenlandiarantz abiatzea erabakiko du Kaineko eskifaia osoak. Baina une horretan Walker eta besteen ontzi beltza azalduko da Esmeraldako uretan...
|
|
92an Zabaltzenek egoitza berria hartu zuen Donostiako Igaran bertan. Eta hara joan ziren Elkar argitaletxea eta grabaketa estudio
|
berria
ere.
|
|
Etxetresna elektrikoen gestioan ere laguntzen du domotikak. Esaterako, izozkailuan tenperatura gehiegi hozten bada abisu emango dizu, baita garbigailuaren ur isurien
|
berri
ere.
|
|
Orain asmatzen ari diren Nafarroaren identitate hau oso gauza berri berria da. Gero ikusiko dugu zer gertatzen den eta bakoitzak nola egiten duen lan, gauza
|
berriak
ere finkatzen baitira. Baina Nafarroako identitate berri hau ez dago memoriatik jaioa.
|
|
Euskal Herriko kultur ekitaldiak biltzen dituen Gure Agendako ekitaldien
|
berri
ere ematen dugu Sareko Argiako atarian. Dena den, egun horretarako aurreikusitako ekitaldi guztien aukeraketa txiki bat baino ez da bertan ageri dena.
|
|
Lauaxeta Lurgorri Josu Peña (Aitza)" da Euskeraren Erri Akademia deitu erakundeko partaideek, Mari Karmen Garmendia Kultura sailburu ohia eta beste hainbaten laguntzaz, elkarlanean egin duten liburu honen izenburua. Baina bertan, fusilatutako idazleei eta haiek eginiko lanei eskainitako tarteaz gainera, Gerra horretan garaile gertatutakoen esku heriotza jasan behar izan zuten era guztietako gizon emakumeen
|
berri
ere ematen zaigu.
|
|
\ «Gaur, aldaketa literaturatik dator, baina komunikabideek ez diote literaturari esparru duinik eskaintzen, eta beraz, kazetaritza
|
berriak
ere ezin du esparru hori izan».
|
|
Lehenengo eleberrian, Beluna Jazzen, Bob Ieregi tronpeta jotzaile beltz ospetsuaren bizipenak dira kontagai eta, bigarren planoan, eroetxe bateko gertakari nagusiak. Bi planoek berez duten erakargarritasuna gutxi bailitzan, hilketa baten
|
berri
ere ematen da eleberriaren hasieran, eta irakurlearen arreta lehenengo orrietatik bereganatzen du horrela. Hilketa horri egindako erreferentziak hasi eta bukatzen du eleberria.
|
|
Polizi, umore, amodio edo zientzia fikziozko eleberrietan, irakurlea entretenitu egin nahi da, istorio bat kontatuz, haren ardura eta atentzioa bereganatu. Uste dut beharrezkoa litzakeela gurean eleberrigintza mota horiek azken hamarkadetan izan duten igoera aztertzea eta irakurleen artean izan duten harrera onaren
|
berri
ere ematea.
|
|
1998f). Euskal liburugintzak irakaskuntzaren zirkuituarekin duen mendekotasuna kontuan hartuta, uste dugu 14 eta 18 urteko ikasleen artean egin genituen 2.700 inkesten emaitzek kanon literarioa bermatzen duen irakaskuntza sistemaren
|
berri
ere ematen digula. Alegia, irakurketa gehienen oinarrian eskolak agindutako liburu bat bazegoen, bertan agertzen diren egileen zerrendak eskolak agindutako liburuen egileez osatua behar luke izan, hau da, eskolak irakaskuntza programen bidez kanonizatutako liburuen egileez.
|
|
Ezta txirimiria eragonketa hori. Agiri denez, eman nahi deraukuzun lan horren
|
berririk
ere eztuzu. Lagun gehiago ba gengoz, Parmenideri othoi hori egin beharrik ezgenuke:
|
|
Suebaki horren sentsibilitatea areagotu egin daiteke, amenazorik txikienaren
|
berri
ere eman dezan, baina zorrotzegi jokatzea ere ez da komeni, alarma faltsuek itota amaitu nahi ez badugu.
|
|
Port Ainé (Lleidan orobat) estazioak aurtengoan eski kros eta boader kros egiteko berariazko tokiak ez ezik, goi mendiko eskola
|
berria
ere eskainiko ditu.
|
|
Salgaia behar bezala erabili eta instalatzeko behar adina jarraibide ere saltzaileak eman du, eta baita behar diren erreklamazioak egiteko bide egokiaren
|
berri
ere.
|
|
garatu zen, ardandegi profesionalak sortuz; Beran eta Araian burdinaren produkzioa berriztatuzen. Industria
|
berriak
ere sortu ziren: Tuterako (1899), Marcillako (1899), Cortesko (1920), Iruñeko (1927) eta Gasteizko azukre fabrikak; Portland zementu fabrika (1903), Olaztin; Iruñeko superfosfatoen fabrikazioa Navarra de AbonosQuimicos konpainian (1908) edo Lodosako Sociedad Navarra de Industrias izenekoan (1916); Nafarroako erriberako kontserben sektorearen indartzea; Gasteizkoenpresa mekanikoak, La Metalurgica kasu (1903), edo Heraclio Fournier naipe fabrikaren handitzea (1888).
|
|
Zentzurik zabalenean erabiliko dugu Natur Zientziak izena, naturarekin zerikusia dutenesparruak bilduz, baina osasun zientziak eta arlo teknologikoak albo batera utziz.Hortaz, garai batean Fisika, Kimika, Matematika, Geologia eta Biologia biltzenzituen ezagutza arloa berrikusiko dugu, eta baita horiekin zerikusi handia dutenzenbait arlo aplikatuena ere, hala nola Agronomia. Zientziaren espezializazioakgero eta esparru berri gehiagoren agerpena ekarri du, baina baita lotura
|
berriak
ere, esparru askoren arteko mugak erabat lausotuz. Hortaz, goian aipaturikoak markatudituzte gure berrikuspenaren ildo nagusiak, baina, era berean, argi izan dugu osoizen desberdineko ikasketak eman daitezkeela horien baitan.
|
|
Bizilagun berriak aurkitzen hasi dugu, eta konturatuko gara ustebaino gehiago direla lagun zaharren artean
|
berriak
ere badirenak.
|
|
Conversa
|
berria
ere oso zabala eta zehaztasun gutxikoa izan arren, 1536koarekiko aldaketa nabarmenak zituen. Batetik, itsasoz haraindiko arrantza babesten zuen; jarduera hori, Ternuan, hau da Frantziaren menpeko lurretan?
|
|
Gerra garaiari dagokion hezkuntzaz ere, baduguarreta jarri duen lanik, hain zuzen ere, oraintsu aurkeztu den doktorego tesi bat (Rekalde, 2000), eskola eta haurtzaroa bere baitan biltzen saiatu den lan zabal etaondo dokumentatua. Egindako lan monografiko horiez guztiez gain, ikertzaileentzat garrantzitsuak diren beste tresna baten
|
berri
ere eman behar dugu, zeren Bizkaiko eta Arabako kasuan eskuragarri baititugu hezkuntza gaitzat hartuta prentsanargitaraturiko artikuluen bibliografiak13.
|
|
Botere harreman
|
berriak
ere sortzen dira, lan hitzarmen eta lan merkatuaren harremanak lehertzearekin. Toki jakin batean kokatutako lan ekoizpen prozesuaren zatikatzearekin eta lan denbora eta zikloen harreman egonkorraren hausturarekin, langileei automatikoa izan zaien nortasun komuna, elkartasuna eta bizitzeko forma homogeneoak eratzea zaildu egiten zaie, ezinezko bilakatzen dela ez esatearren (ikus:
|
|
Orain arte, besteak beste, familia nahiz lanbidea egitura egonkorrak eta gure bizitza antolatzeko eta segurtatzeko forma finkoak izan badira, azken urteetako bilakaerak egoera kualitatibo berria sortu digu. Noski, honek bere arriskuak baditu, baina baita aukera
|
berriak
ere. Egoerari emandako erantzunaren araberakoa izango da bata zein bestea.
|
|
Politika erreflexiboaren mezua bikoitza da: Estatuak eginbehar berriak bereganatu behar ditu, baina baita modu
|
berriak
ere.
|
|
kontzeptua. Beharrezkoa da gizarte garaikidea modu egoki batean irakurtzeko betaurrekoak ez ezik, hitz
|
berriak
ere asmatzea, edo behintzat lehengoei zentzu berria ematea. Izan ere, XVII. mendeaz geroztik,, izadiari?
|
|
Karpeta batean gordetzen hasi nintzen irrati txikiei buruz argitaratzen ziren informazioak, prentsa baita iturririk onena auzo, eskola edota herri emisoren berri jakiteko, liburuetan ia agertzen ez direnez. Lan horretan behin baino gehiagotan lagundu didate ikasleek, eta emisora baten edo besteren
|
berri
ere eman didate, baita telefonoak edo kontaktuak ere. Beraz, hauek dira erabilitako iturririk garrantzitsuenak:
|
|
295). Lizarran izandako irrati askearen
|
berri
ere badago, Lizarra Irratia izenaz emitzitzen zuena, hain zuzen.36
|
|
Horrrela, diru iturria lortzeaz gain, parte hartze zuzenagoa lortzen dute. Teknologia
|
berriak
ere sartu dira emandegi horietako estudioetan eta, askok, ekipamendua digitalizatzeaz gain, Interneten aurkitu dute beste dial berri bat, muga geografikorik ez duena.
|
|
Dena den, espainiar emanaldien arduradunekin arazoak zirela tartean, emisora propioa sortzeko proiektuak aurrera jo zuen. Bitartean, Radio Paris izeneko emisoratik estatuaren barruan zentsuratuta ziren albisteak heltzen ziren euskal biztanleengana, baita Jaurlaritzak erbestean egiten zituen jardueren
|
berri
ere, beti erdi debakaturik zeuden abestiz lagunduta. Oso harrera ona izan ohi zuten albiste egarri ziren barruko biztanleen artean, eta eragina ere bai (Ibidem:
|
|
Burgosko kartzelan ziren preso politikoek, gehienak PCEko militanteak ziren? ere beren kronikak bidaltzen zituzten irratian irakurtzeko, eta Burgosko Epaike taren
|
berri
ere eman zuen emisorak, epai gelan bertan egindako grabazio batzuk barne.
|