|
2000
|
|
|
Norbaitek ezer gehiago jakin nahiko balu, badaki nora jo: irautetik pausoa eman eta herrigintzan urrats
|
berriak
asmatzen ari den txoko horretara
|
|
|
Jende apal bezain geldigaitza. Ez diet eskatzen ezer
|
berririk
asmatzeko, soilik beraien mezua bihotzeraino hel dakidala, musika nahiz hitzen bitartez(...). Kultura musikalean hutsune nabarmena dago.
|
|
|
" Europako gizarte mugimendu bat eraiki ahal izateko osagairik garrantzitsuena sindikalgintza, gizarte mugimenduak eta nazio mailako ezberdintasunak ulertzeko ohiko modu topikoetatik ihes egitea da. Prekarizazioak ezarritako eginkizunik beharrezkoena pentsatzeko eta jarduteko modu
|
berriak
asmatzea da. Lan munduko mailarik onenak ere eragiten dituen prekarietatearen eta langabeziarekiko beldurraren esperientzian sustraiturik, prekarietatearen hedapen zabalak elkartasun modu berriak ekar ditzake, bereziki guztiz eskandaluzkoak gertatzen diren krisialdietan, esate baterako, Frantziako Elf eta Alcatel enpresetan gertatu den bezala, nahiko errentagarriak diren enpresetako akziodunei etekin handiagoak eskaintzeko gogoak bultzaturik langile kanporaketa erraldoiak gertatzen direnean
|
|
|
' Gizartearen desmilitarizazioa',' gastu militarren desagerpena' eta' soldadutzaren apurketa' dira bilatzen ditugun xedeak. Hamarkada honetan borroka antimilitaristan izan den tresna erabilgarriena, insumisioa alegia, amaitu egingo da, baina horrek ez du esan nahi bide
|
berriak
asmatu ditugunik, zaharrak berreskuratu baizik: gastu militarraren salaketa, bake heziketa, gerra enpresa eta egoitza militarren aurkako ekintza zuzenak eta bake tsuak.
|
|
|
Burua nekatu beharra dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere, hauek ere protagonismoa ezin baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak. Azken batean gauza beretsua egiteko jantzi
|
berriak
asmatzea baino ez da. Erreza dirudi baina ez da hain erraza.
|
|
|
Euskaldunak barnetik trinkotu, bizkortu eta hobetzeko egiten ari den lana izugarri garrantzitsua da eta bultzatu behar da. Era berean, estrategia
|
berriak
asmatu behar dira erabilera formaletarako euskarari hain balore txikia ematen dien euskaldunei zuzenduak, joera eta jarrera horiek gainditzeko.
|
|
|
Agian. Baina, epe luzera begira, ikusiz gure inguru guztian eredukulturalak konkistaren eta harrapakaritzako zibilizazioak direla, gure kontestutikkanpo gelditzen diren eredu
|
berriak
asmatu beharrean garela uste dut.
|
|
|
Zuzenbidez Alde Zaharreko bizilagun bilakatzeko saiorik ere egin gabea nintzen Herriko Etxean, kanpotarren kondena jasatera behartua egonik ere: autoa Zabalguneko nire etxe inguruetan utzi behar izaten nuen, bizitegi berritik ordu laurden batera, Udalak hiritarrak torturatzeko modu
|
berria
asmatu baitzuen bizkitartean, auzo bakoitzeko aparkatze noiznahikoa bertakoei mugatuz.
|
|
|
Demagun, adibide gisa, baten batek ‘babiga’ hitz
|
berria
asmatzen duela, objektu batzuk ‘babigak’ direla eta beste batzuk ez direla mantenduz. Hitz honen esanahia ulertzeko bere aplikapen irizpideez galdetuko genioke:
|
|
2001
|
|
|
XIX. mende bukaeran eta XX. mende hasieran asmatu ziren joko onenak, egurra eta burdina bakarrik baliatuz. Egun zailagoa da gauza
|
berriak
asmatzea. Material berri piloa asmatzen ari da, eta hortik etorriko dira asmakuntzak.
|
|
|
Esaterako, 50eko hamarkadan Euskal Herrian talde enblematikoa izan zen" Los Xei». Eta ez zuten ezer
|
berririk
asmatu, modu sinpatikoan kantatzen zuten. Beraz, beti egon izan dira formula hauek.
|
|
|
Gorago ikusi dugu nolako laguntza eman dion" Ainhoa" ren poema irakurtzeko. Orain erretorika berri horrek asmatzen dituen laguntza bideak aztertzen jarraituko dugu, zeren garbi baitago, irakur ditzagun, poema berriek pistak jarri dizkigutela erretorika
|
berria
asmatuz.
|
|
|
Gehienetan, gaia eleberrien esparruan jorratzen da, alde ludikoa/ kulturala/ historikoa azpimarratuz. Gainera, sarritan perfumegileek perfumea artelantzat hartzen dute, batzuetan alkimistek garatutako formula ezkutuekin lotuta, eta besteetan usain
|
berria
asmatzea prozesu artistiko/ intuitibo modura ulertuta. Dena dela, liburu horien irakurketa oso laket suertatu ohi da, sekula dastatu gabeko arlo berri bat iradokitzen baitute; gainera, irakurketarekin batera usain berri batzuk deskribatzeko unean dauden zailtasunaz jabetzen gara.
|
|
|
Gurutzadetan (XI XIII. mendeetan) Ekialdearekiko topaketa gertatu zen; bertako espeziak eta perfumeak agerian jarri ziren, eta Veneziako portuaren bidez Italiaren eta Ekialdeko herrialdeen arteko harremanak hasi ziren. Gaztelak Granada eskuratu ondoren, bertan bizitzen geratu ziren mairuek perfumearen teknika garatu zuten, eta Amerikatik ekarritako lehengai berriekin, usain
|
berriak
asmatu zituzten. Oso perfume gogorrak erabili omen ziren Gaztelako kortean, hala nola anbar grisa eta algalia eskularruetan, etab.
|
|
|
Moneta
|
berriaren
asmatze programa oso aurreratuta dago
|
|
|
Euroa sei hilabete baino gutxiagora behin betiko martxan jartzeak txanpon zaharrak suntsitzera eraman ditu Moneta Ekonomia Batasuneko (UEM) herrialdeak,
|
berriak
asmatzeko. Hala, 300.000 tona txanpon zahar suntsitu dira dagoeneko, eta horietatik nikel eta kobre kantitate handiak atera dira.
|
|
|
Hala, 300.000 tona txanpon zahar suntsitu dira dagoeneko, eta horietatik nikel eta kobre kantitate handiak atera dira. Horrela, txanpon
|
berriaren
asmatze programa oso aurreratuta dago, eta jadanik deskontatu da Eskandinaviako urre deritzonaren eskaera. Oro har, kobrez osatutako aleazioa da, eta datorren urtean nabarmen jaistea espero da.
|
|
|
Komunean sartzeko esaten zidan, gauzak gogoratzera, besterik gabe. Eta oroitzapenak amaitzen zirenean –ustez, klaro–
|
berriak
asmatzeko, imajinatzeko; total, gauza bera zela gogoratzea edo imajinatzea, disfrutatzea zela kontua.
|
|
|
Nire nagitasunak eta nire beldurrek ez zuten oinarririk. Ingmar Bergmanek ez du film horretan hizkuntza
|
berririk
asmatu. Ongi dakien eta ongi dakigun hizkuntzan dakarren mandatua, ordea, ohi ez bezalakoa da hagitz.
|
|
|
Jean Bordaxar baten kasutik haratago, dena den, euskal gizartearen ikustatea edo eskertasuna garrantzizkoak dira kultur egile berriak ager daitezen. Ez bakarrik ikusgarri landuak, ia ia ausartuko nintzateke erraiterat" korapilatsuak" —Matalaz, esaterako— sortzeko; bai, ordea, kantu
|
berriak
asmatzeko, He rria Ohoretan bezalako antzezlanak idazteko, maskaradetan gauza berriak sartzeko eta besterik...
|
|
|
Luze joango litzaiguke diru berriaren alde onak erabat zerrendaraztea. Alde okerrak, alabaina, berehalakoak izango ditugu, orain artekopezetak eta liberak esku artetik laprast egin eta billete eta moneta ezohikoak gureganatzen ditugunean; orobat, behinola ikasi ohiturak desegin eta usadio
|
berriak
asmatu behar ditugunean.
|
|
|
Gauak hain zuzen Sigmundek aipatzen zuen" amodioa eta lanaren" xendak irekitzen zizkidan, Lukatxukairaino, biharamunean lankideek preseski disgustuz begiratzen baldin bazidaten ere, ene bizitza entoila ikaragarria zela ezpainak handikoiki plegatuz gaineratzean. Ohar horiek mintzen ninduten baiki, baina berak arraiez edo lili arrosez hornitu pijamak leporaino tinkaturik, gizonaren edo emaztearen ondoan etzaten ziren tenoreetan, Ushuaiako lautada hotzetan ibil nintzatekeen, Lukatxukaiko zeruan zirurikan zebilen arranoa begiz jaten, nahiz oraino zure bular beltzen laztantzen, ene ohizko hiztegi urriaren kolpatzeko mintzaira
|
berri
asmatzen. Egia, garenaz beste izan gintezkeen, garrantzitsuena zela hala ere, haurreko ametsen ildotik ahalik fidelkien bideratzea.
|
|
2002
|
|
|
Jakituri sailak alderdi ugari ditu. Lehengo zeren gorabeherak aztertzea ezezik, gauza ta modu
|
barriak
asmatzea be, gizonaren goienengoko zeregina izan diteke. Halan be, Unamunok inoiz arbuio:
|
|
|
– Botere publikoen bitartekotza finantzazio bide
|
berriak
asmatzeko, batezere hezkuntzarekin lotuta dauden sistemen bitartez, esaterako, komunikazioaren eta edizioaren bidez.
|
|
|
Informazioz beteriko gizarte batean, zail egingo da ikaslearenarreta mantentzea. Informazioa kanal askotatik iritsiko zaigu, eta etengabekoestimulu eta arreta izateko, irakaskuntza metodo
|
berriak
asmatu dira.
|
|
|
Aktoreak, indibidualak edokolektiboak, gizarte programatu baten aurrerakadaren ondorio bihurtu dira. Etaazken hamarkadan, alde batetik, historiak idazteko moduak, eta, bestetik, iturriberriak sorraraztean, bereziki jende oldeei so?, subjektu
|
berriak
asmatu dira, gai berriak, geure begirada behetik gorakoa bihurtu dugulako. Indibidualizazio prozesua bizi dugu, jende oldea erabat abstraktua gertatzen zaigu, eta taldebereziek eta, beraz, biografiak garrantzia hartzen dute berriz ere; baina oraingoantestuinguru soziala, jende oldeena?
|
|
|
73 Erantzun edo jarrera berriak ondokoaren ondorio dira: Eduardo Galeano ri jarraiki «erantzunak geneuzkan unean, galderak aldatu dizkigute», galdera
|
berriak
asmatu eta berauek egiteagatik ala galdera zaharrei erantzun berriak emateagatik?
|
|
|
Besteak eguneroko kontuekin zebiltzan: Â Kandido eta Paulo, norgehiagoka
|
berriak
asmatzen, eta Txantoi txikia eta Fernando, komenioaren gorabeherak lardaskatzen. Josu R ahapeka mintzatu zitzaion Traukori:
|
|
|
Ala, egunerokotasunetik ihesi, publikoari ahalik gauza gehien kontatzeko ahalegina egingo du? Zer
|
berririk
asmatuko ibiliko ote da, ezer berririk eskaintzeko?
|
|
|
Euskal Herriaren Adiskideen Elkartea edo Bergarako Erret Mintegia. Erakundeen izenak gorabehera (unibertsitate, akademia, elkarte, mintegi...), jakinzaleen komunitateakau rrera darrai, eta egituratzeko formula
|
berriak
asmatzen ditu.
|
|
2003
|
|
|
Dana hain ondo antolatu ostean ea alde batera ixten ez doan. Beti gabilzak
|
barriak
asmau gurean, bion artean ondo pasetako, eta ez joat gura orain neska haregaitik dana pikutara bota dagiaan. Beraz, espabilau eta pentsau zer edo zer neuk be parte hartu daidan.
|
|
|
Demografiaren aldetik ordea, aldaketa ikaragarria gertatu zaigu azken bi mendeetan, eta hori Frantziaren menpe dagoen Iparraldearen kaltetan: XIX. mendean alabaina, ekonomiaren beherakadak eraman gaitu jendetzearen erdia galtzera, eta XX. mendean ez dugu jakin herriaren odolustea geldiarazten, ez aterabide
|
berriak
asmatzen.
|
|
|
Lorategia planifikatzea eta erreminten egoera berrikustea. Udaberrian espezie asko jarduerara itzultzen direnez eta beste asko landatzea komeni denez, neguaren amaiera da unerik egokiena lorategia planifikatzeko, aldaketak pentsatzeko, landaketa
|
berriak
asmatzeko, etab. Halaber, etapa hori aprobetxatzea komeni da, beharrezko tresna guztiak eta egoera onean daudenak daudela ziurtatzeko. Horrela, etorkizuneko inprobisazioak ekiditen dira edo presaka erosi behar izaten dira, eta horrek arazo edo gastu handiak ekartzen ditu.
|
|
|
Forma bereziak Pasta italiarren fabrikatzaileek forma berezi ugari sortu dituzte. Denbora guztian forma
|
berriak
asmatzen dira, baina tradizionalek nagusitzeko joera dute. Ez dago, ordea, ikusmena hobetzeko helburu bakarra duenik:
|
|
|
Mekanikoen jefeak, Pedrok, Ingeniari esaten zidan eta beste mekaniko guztiek ere Ingeniari esaten zidaten. Nik tren mota
|
berriak
asmatzen nituen. Tren imajinarioak planoetan jarri eta Pedrori erakusten nizkion.
|
|
|
Beharbada. Begiratu zion, beraz, leihoaren islan, begiratu zion artez, eta begiratzeko modu
|
berriak
asmatu zituen Matiasek alargunari begiratzeko, hitzez azaltzeko erabat problematikoak direnak. Imajinatu ere, hainbat gauza imajinatu zituen, beraren eta alargunaren artekoak.
|
|
|
Egia esan, gustatu zitzaion laranjaren usaina hasieran, baina atzamarrak elkarri itsasten ari zitzaizkiola nabaritu zuenean zehaztasun zientifikoz madarikatu zuen Malco. Hiru madarikazio
|
berri
asmatu zituen Matiasek. Asmatu eta ahaztu ere bai.
|
|
|
Eskolan bakoitza bere zoroak bizi, jakina. Izaskun eta Luis Koldok, kupido ipurmasailgorriz inguraturik gau eta egun, euskalki
|
berria
asmatu ziguten, nor maitearen akatsak bereganatuta, eta horrela, bietako edozein gai zen" ezin leikezut adieraz dakusadana" esateko.
|
|
|
Eta arazo horiekin guztiekin eta beste askorekin batera, zailtasun instrumentalen multzoa ere maiz errepikatzen da. Indar elektrikoaren legearen Coulomben zehaztapena ahalbidetzeko, aparatu
|
berria
asmatu eta eraiki zen. Teleskopio mota berriak behar izan ziren, osatu ondoren, newtondar perturbazioaren teoria hobetu bat eskatzen zuten behaketak egiteko.
|
|
|
Zientzialariak esploratzaile izan ezin duen arren, behin eta berriro aurkitzen ditu fenomeno mota berri eta ustekabekoak. Edo, bestela esanda, zientzialariaren xedea normalean oinarrizko teoria mota
|
berriak
asmatzea ez izan arren, halako teoriak agertu dira sarritan ikerkuntzaren etengabeko jardueratik. Baina ez zen halako berrikuntza motarik sortuko baldin eta zientziagintza normaldua deitu dudan eginkizun horrek beti arrakasta izan balu.
|
|
|
66). Teoriak gertakarien ereduari jarraituz hartzen du forma; espero ez genituen fenomeno berriak agertzen direnean, orduan zientzialariak teoria egokitu edo
|
berriak
asmatzen ditu gertakari horiek sortutako arazoei erantzuna eman diezaieten. Arazo horiek enigma edo kontradibideen fisionomia hartzen dute, eta beti paradigmaren baten baitan sortzen dira.
|
|
2004
|
|
|
Gauza jakina da Francoren diktadurak »ehun urte lehenago, eta Bidasoaz bestaldean, Iraultza Frantsesaren oinordekoek bezala» guztiz debekatu zuela euskara Hego Euskal Herriko eskoletan. Francok ez zuen ezer
|
berririk
asmatu ordea, Gerra Zibilaren aurreko egoera ere parekoa baitzen Espainiako Estatuan: irakaskuntzak gaztelaniaz izan behar zuen derrigorrez.
|
|
|
Historikoki Mendebaldeko sendagintzan fitoterapiak berebiziko eginkizuna bete zuen arren, kimikaren aurrerakadak (printzipio aktiboak sintetizatu eta
|
berriak
asmatzeari esker) bigarren mailara baztertu zuen.
|
|
|
Ama, hari jokoan aritzeko teknika
|
berria
asmatu dut!
|
|
|
Galaxia izeneko teknika
|
berria
asmatu du Nobita Nobik.
|
|
|
...garaiaren amaierari aurre egiteko lehiakortasun eskasa, gehiegizko espezializazioa ekoizkin helduetarako eta gainbeheran zeuden merkatuetarako, behar baino ekoizpen eta plantila handiagoak, enpresa kultura urria, eskala ekonomiak lortzeko tamaina murritza, teknologia eta komertzio politikan ezintasun etahutsuneak, etab. Egoera horren aurrean, Arrasateko kooperatibak gai izan diraerantzun egoki eta
|
berriak
asmatzeko, industria enpresa gehienak baino goizago.Baieztapen horrek indar handiagoa hartzen du enpresa txiki eta ertainen multzoramugatzen bagara, halakoxeak baitira kooperatiba horietako gehienak. Erantzunhoriek eguneroko zereginean orientazio estrategikoa erakusten dute, etorkizunekoeszenatoki posibleak aurreratuz eta beroiei aurre egiteko mekanismoak gertatuz.Hona hemen erantzun aitzindari horien zenbait adibide:
|
|
|
Gurasoak Elkarteak argi eta garbi salatu duenez, Ertzaintzak azken aldian arazoak izan ditu beren kontra jarritako tortura salaketa ugariekin, eta ADN metodo
|
berria
asmatu du zigortu nahi dituen gazteak espetxera sartzeko. Metodo horren bidez saihestu egiten ditu tortura salaketak, inkomunikazioan lortutako deklarazioen inguruko zalantzak... eta polizia moderno eta zientifiko gisa agertzen da, inongo kontrol eta berme judizialik gabe poltsikotik ateratzen dituzten ADN aztarnak erabiliz gazte burrukalariak inolako frogarik gabe zigortzeko.
|
|
|
Eta, alere, ahalik eta gutxienetan sortu bear dugu itz berririk. Ontarako, ikasi egin bear da aurrena sufijoak nola eta noiz erabilli diran orain arte, eta, bigarren, itz
|
berria
asmatzea bearrezkoa ote dan. Erderaz" comedor" atera dugu" comer" itzetik; ez, alere," cenador" edo" desayunador".
|
|
|
izen
|
berriak
asmatuz
|
|
|
Bere lana, gauzen artean hitza kokatzea izan da, gauzen ahalik berdinena, horman morteroa bezala harrien artean – gauzei gauzak izaten utziz, edo agerpen beti berriak gauza beti berriak bihurtuz hain zuzen hitzen orean: " izenak jarriz/ ibili ihardun/ norbere bizikizun/ egunero berriei...,/ egunero estreinatzen ditugun/ uneei/ izen
|
berriak
asmatuz" (inpresionista esanen ote diogu?). Poesia hitza da, eta hitza –bere eskuetan–, a) gauzen izena da lehen lehenik," egunez eguneko/ angelu berriz/ gauzei adi", mundu beti berri bati egokitzeko hitza beti berrituz.
|
|
|
Desertuan aurrera, gero eta bakartiago, gero eta aspertuago, lehenengo erorialdiak nozitu nituen, eta sufrimendu handia eragiten zidaten indarrak egin behar izaten nituen Balantzategiko ukuiluaren epelera ez itzultzeko; ukuiluaren epelera eta ukuiluaren musikara, zeren nenbilen bezala, behi makalengandik bereizita eta beste, galdu egiten bainuen Genovevaren diskoak entzuteko txanda. Baina ez nuen nolanahiko behia izan nahi, eta itzuli ordez, denbora pasatzeko modu
|
berriak
asmatzeari ekin nion. Eta baita asmatu ere, nik hosto jostaketa deitzen nuena tartean.
|
|
2005
|
|
|
Sarrera Diego Catalán. Madrid, 1991 CATALAN, D., Contribución de la historiografía a la creación de los españoles, Langaiak, 8 Pamplona 1985, 45 57.37] OSERA AGIRREAZKUENAGAikuspegi kritiko batez burutua zegoena, berez hiritar talde berri batentzat, erakunde desberdinetan banaturik zegoen jende multzoen komuntasun lotu rak azpimarratzen zituen eta, beraz, diskurtso historiko
|
berria
asmatu; sub jektua, diskurtso berrian, euskaldunak ziren, hau da, Vasconiakoak, etni ikus pegi batetik euskaldunak, eta Aro Berriaren modernitateak eskatzen zuen hiritar status hatera jauzia egiteko, bidea eta ikerlana urratu zuen. lnperio berrien baitan herri nortasuna azpimarratu zuen. Vasconia, lurralde kontzep tua, berriz, hasi zen erabiltzen, horrek definitzen baitzuen euskaldun guztien batasun esparrua, ohizko besteak, dela Nafarroa, dela Bizkaia, gaindituz.
|
|
|
Bainan zer ote bada dukezue dukegu, dukete hain itsusirik egin? (E 784,). Hots eta esanahiaz jokatuz hitz
|
berriak
asmatzen daki zorrozki. Hona hemen crasis figuraren erakusburu polit zenbait.
|
|
|
Urte batzuk geroago, 80ko hamarkadan, carpaccioa Espainiara iritsi zen eta ordurako ezaguna zen ondo batean Europako herrialdeen kopurua. Denborarekin aberasten den platera Behin carpaccioak hutsune garrantzitsu bat bete zuenean gastronomia, sukaldariek ez zuten zalantzarik izan errezeta
|
berriak
asmatzeko carpaccioak. Hasieran idi haragia laguntzen hasi zen gazta, oliba olioa, ozpin olioa…, besteak beste.
|
|
|
Gurasoak Elkarteak behin eta berriro salatu duenez, Ertzaintzak azken aldian arazoak izan ditu beren kontra jarritako tortura salaketa ugariekin, eta ADN metodo
|
berria
asmatu du zigortu nahi dituen gazteak espetxera sartzeko. Metodo horren bidez saihestu egiten ditu tortura salaketak, inkomunikazioan lortutako deklarazioen inguruko zalantzak… eta polizia moderno eta zientifiko gisa agertzen da, inongo kontrol eta berme judizialik gabe poltsikotik ateratzen dituzten ADN aztarnak erabiliz gazte borrokalariak inolako frogarik gabe zigortzeko.
|
|
|
Batzuek, izenaren erabilera halamoduzkoaren aurrean, nahiago bide dute izen berri baten bila abiatzea. Guk, aldiz, uste dugu oker handiena ez dagoela izenean, eta uste dugu hobe dela denon ahotan dabilen izenaren benetako izana zein den argi eta garbi azaltzea, gutxi batzuek baizik ezagutzen ez duten izanari izen
|
berriak
asmatzen jardutea baino.
|
|
|
konpontzeko bide bakarra. Sen onari jarraiki, beraz, botere egitura (politiko, sozial, administratibo...)
|
berriak
asmatu ditugu nahitaez. Gizarte antolamendu berri bat sortzea da, azken batean, kontua, gizateriari, oraingo eta geroko gizakiei, alegia?
|
|
|
Estrasburgon, 1996ko martxoaren 21ean, Idazleen Nazioarteko Parlamentuan," Cosmopolites de tous les pays, encore un effort!" izeneko hitzaldia eman zuen Derridak, globalizazioaren eta mundializazioaren garaian kosmopolitika
|
berria
asmatzearren. Kosmopolitika hori Nazio Estatuaren subiranotasun eta nazioarteko egituretatik harantz doa.
|
|
|
8 Etniarteko gerrak arkaismoan eta zaharkerian sartu dira, Nazio Estatu, komunitate, subiranotasun, muga, lurzoru eta odolaren kontzeptu mamua erabiliz. Arkaismo hori ez da guztiz okerra, baina lurralde, lurzoru, hiri eta gorputzen ontopologia
|
berria
asmatu behar da, egokitzen ez diren gizabanakoek eta kulturek bere lekua eta denbora aurki ditzaten.
|
|
|
Nik ezetz esango nuke, baina Linorekin, ez dago sekula jakiterik... Beti dabil zer edo zer
|
berria
asmatu nahian. Profesional aparta da.
|
|
|
Haren zimurretan kare horitua nola pilatu den denborarekin ikusi du, eta urratu ñimiñoek nola eransten dioten erliebea formari ere bai. Tapiesek ez duela deus
|
berririk
asmatu, etorri zaio burura. Berehala pentsatu du zozokeria ere badela halako pentsamenduetan ibiltzea, baina balitekeela Bizimodu Berriak ekarritako lehen aukeretako bat izatea zentzuak betetzen dizkion mistikotasun moduko hau.
|
|
2006
|
|
|
Ez al da susmagarria? Ez da zori kontua izan, koartzak arrantzarako sistema
|
berria
asmatu du.
|
|
|
konstelazioek beti garaian garaiko gizakien mitoak eta ardurak islatu dituztela. Gaur egunean konstelazio
|
berriak
asmatu bagenitu, ziur kotxea, telebista edota mikrouhin labea edukiko genituzkeela!
|
|
|
Oraingoz, etxebizitza erosteko batez besteko hipoteka 134.612 eurokoa da, duela urtebete baino %12 handiagoa. “Hipoteka Gaztea” Etxe bat erosteak dakarren zorpetze handia ikusita, banketxeek produktu
|
berriak
asmatu dituzte hipoteka eskatzaileei segurtasuna emateko. Horietako bat Caja Madrid-en “Hipoteka Gaztea” da.
|
|
|
Herbehereetako lorezainek ahalegin ikaragarriak egin zituzten ohikoak ez bezalako lore bereziak lortzeko, bai eitez bai kolorez. XVII. mende osoa eromen hutsa izan zen, eta kontaezinak landareekin egindako gurutzamenduak eta kolore
|
berriak
asmatzeko ikerketa lanak... Eta ez zen gutxiagorako, bai baitzekiten gauza ezohikoren bat lortzen zuenak (kolore beltzeko tulipa, esaterako) aberastasuna bere esku izango zuela.
|
|
|
–Gizonek, bizkitartean –are erresumin handiagoz–, aski ditek munduarendako norabide eta ikusmolde
|
berriak
asmatzea edo, bertzerik gabe, elkar hiltzea. Zenbaitetan, alde guti duk batetik bertzera.
|
|
|
Erraza da kritikatzea, noski. Zailagoa da, ordea, bide
|
berriak
asmatzea. Eta kritika hutsean gera ez gaitezen, probatu gabeko zenbait bide proposatuko ditugu, ortodoxiaren soka lodia alde batera utzita.
|
|
|
Bada, nire ustez behintzat, horien guztien arteko sintesia izanen litzateke formularik egokiena. Eta badakit ez dudala deus
|
berririk
asmatu. Baina segi dezagun hariarekin.
|
|
|
nolabaiteko euskarazko entziklopedia unibertsal eta orokorra, jakintza modernoetako alor eta gai guztiak hartuko zituena, eta liburuxka monografikotan banatua. Ideia berari heldu zion liburu sail
|
berria
asmatzean. Dena dela, eta ezinbestean, bere liburugintzako alorra mugatu egin zuen Jakinek, giza zientzien, zientzia sozialen eta historiaren alorrak aukeratuz.
|
|
|
Oso interesgarria da hasiera bateko jainko andere heroikoak —gutxi gorabehera Iliada n aurki daitezkeenak— nola bilakatzen diren jainko andere politiko, Zeusek zuhurtasuna (mhtij) erabiltzen ikasi eta ordena juridiko politiko
|
berria
asmatzen duenean, alegia, Temis zuzenbidearen jainkosa izendatzen duenean.
|
|
2007
|
|
|
Era berean, Bigarren Hezkuntzako ikasleak ekarri izan ditugu EHUra, bertan saiakera batzuk egitera. Baina beharbada irudimen handiagoa dugu, bide
|
berriak
asmatze aldera". Gazteek, laborategietako esperimentuetan biziki gozatu arren, nahiago dute oraingoz lapikoa betetzeko beste inora jo.
|
|
|
Milaka eta milaka orri eskaini dizkiete planetako sukaldaritzei erabiltzaile amateur eta profesionalek eta, horietan oin harturik, saltseroek formula
|
berriak
asmatu dituzte eta, ez irudimenik, ez dirurik, ez denborarik ez dutenek pasadizotik irteteko bideak bilatu dituzte.
|
|
|
Philip Dick en Do androids dream of electric sheep? liburuan (Blade Runner pelikularen oinarria), merkaturatzen ziren androide berriak detektatzeko, test
|
berriak
asmatu behar izaten zituzten. Eta errealitatean ere asmatu dira makinen adimena neurtzeko testak.
|
|
|
–Arrantzarako sistema
|
berria
asmatzen ala??
|
|
|
Birjaiokundeaz gero Alemaniako Printzerri ugarietan zuzenbide erromatarra geroz eta nagusi sartuagoa egon da, baina erruz nahastura germaniar eta tokian tokitar diferentziarekin lorrindua edonon. Askapen Gerren ostean, liberalismoaren gorakada, Konstituzioaren gatazka, batasun nazionalaren aspirazioa, estatu feudalak erreformatzeko mugimenduak nahinon, honek guztiak batetik razionalismo juridiko bat akuilatu du, Kode Zibil berri unibertsal baten asmoaz Frantziakoaren antzera (Thibaut) 647, eta frontalki joera horren aurka, bestetik, Eskola Historikoa, lege eta kode
|
berririk
asmatu ez, baina tradizionalak zientifikoki garbitu eta egokitzeko (leheneratzeko) asmoz, zentralismo eta uniformitate proiektu ororen antitesia beraz648 Zuzenbidearen filosofia razionalista edo positibistentzat, legea legegilearen nahiari baino ez dago atxikia, legegileak edozein unetan delibera eta promulga lezake, h. d., legegilearekin identifikatzen da legearen arrazoia, ez dauka zerikusirik ... Eskola Historikoarentzat zuzenbidearen edukia beti eta osoki herriarena (nazioarena) da, herriak ekoizten du bere baitatik inkontzienteki (estreina ohitura gisa, etc.), eta iragan nazionalaren osotasunak determinatua da. Volksgeistak?, h. d., ezin da nahierara diktatu, aldatu, zaharra kendu berria sortu, ez herri batetik bestera trukatu, herri bakoitzari bere bere zuzenbidea baitagokio, ez edozein lege edozein herriri.
|
|
|
155 Ib., 367 Ik., orobat, 325 (Ronsard ek hitz
|
berriak
asmatzen zituen,, qui n? étoient point encore introduits dans le commerce de la nation?); 376 (poëtes de notre nation?), 305(, la langue de Louis le Grand?).
|
|
|
Ib., 367 Ik., orobat, 325 (Ronsard ek hitz
|
berriak
asmatzen zituen, «qui n? étoient point encore introduits dans le commerce de la nation»); 376 («poëtes de notre nation»), 305 («la langue de Louis le Grand»).
|
|
|
This delakoak berak zehazten dituen helburu nagusiak hauek dira: gastronomia eta sukaldaritza atsotitzak ikertzea, lehendik dauden errezetak miatzea, sukaldean tresna berriak sartzea (osagaiak eta metodoak), plater
|
berriak
asmatzea eta, agian, Gastronomia Molekularra erabiltzea, zientziaren bidez askotariko jendearengana iristeko, interes orokorreko gai bat jorratzeko, hala nola elikadura. Hamar urte baino gehiago daramatza honek sukaldaritzako liburuak biltzen eta ikasten.
|
|
|
Hipoteka merkatua etengabe ari da formula
|
berriak
asmatzen; azkenekoa, goi mailako etxebizitzetarako kredituak sortzea da. Horien bidez, kopuru handiko etxebizitza eta etxeen erosketa finantzatu daiteke, eta horien prezioa, normalean, 400.000 eurotik gorakoa izaten da, eta milioi bat eurotik gorakoa ere izan daiteke.
|
|
|
• Gerra egiteko molde
|
berria
asmatu zen, jadanik VIII. mendean: taktika hoplitikoa5.
|
|
|
Agur egin baino lehen zerbait erran nahi zion Arseniok, eta Migeli beldur aztarren bat egin zitzaion bere gogoetaren
|
berri
asmatu ote zuen. Ez zegoen halakorik; azkeneko momentuan, beharrik, lenteak etorri zitzaizkion gogora; eredua behar zuen berriak egiteko.
|
|
2008
|
|
|
Azken epaiketek erakusten dute bat izan daitekeela ETAkoa ETAkidea izan gabe (eta, larriagoa dena, epaileek hori jakinda). ETAkidetza kontzeptua txikle baten moduan zabalduz, doktrina juridiko
|
berria
asmatu dute zeinean" ETAkoa" izatea zigortzen den. Eta kontzeptu berri horren aurrean, batzuk jada ez dakigu ETAkoak ote garen orain.
|
|
|
Orduan Minority Rights Group buletinak eta The Guardian egunkari ingelesak eman zuten albistea. 2000.ean irabazi zuten lehenbizikoz ostera herriratzeko eskubidea, baina Londresko gobernuak apelazio
|
berriak
asmatzen zituen. Hala ere, ehun txagostarrok egun bete pasa ahal izan zuten Diego Garcia uhartean, birrindutako etxe eta soroak ikusi, arbasoen hilobiak ikusi eta penatuta itzultzeko Mauriziora.
|
|
|
Argitaletxeen apustuak hiruzpalau autorerekin egiten dira, eta" besteen" lanen promozioa, neurri handi batean, idazleak egiten du. Hain zuzen ere, idazlea bera izan da azken urteotan promozio bide
|
berriak
asmatu dituena: irakurketak, aurkezpen orijinalak, musikarekin egindako errezitaldiak, eta abar.
|
|
|
Han izango dira oraindik banakaren batzuk. Sasoi baten, erreminta
|
barriak
asmau aurretik, asko erabilten ziran. Neu be ikusita nago anaia nagusiak eta gurasoak laia bana hartu eta, lerroan jarrita, lurrean tinkatu, hankaz bultza egin eta gero, ahots baten agindura, guztiek batera lurra iraultzen.
|
|
|
Elikadura arloko teknologia eginahalak egiten ari da produktu horien jatorrizko ezaugarriei eusteko (zaporeari, elikagaiei, itxurari, garbitasunari), eta hori lortu nahian, elikagaiak kontserbatzeko ontzi eta sistema
|
berriak
asmatzen ari da.
|
|
|
Hadroiak 7 TeV eko energia hartu arte azeleratzea ametsa izan da orain arte. Posible ikusi dutenetik, baina, esperimentu
|
berriak
asmatzen hasi dira fisikariak. Ederki dakite zer egingo duten azeleragailu berriarekin, epe motzean behintzat.
|
|
|
Urteak aurrera joan ahala, eraikitzeko teknikak findu zituzten, eta, pixkanaka, indarrak bideratzeko, xurgatzeko eta arintzeko bide
|
berriak
asmatu zituzten. Une batean, arkuen itxura aldatu zuten.
|
|
|
Tresna
|
berriak
asmatu eta probatu zituzten, eta haietatik sortu dira gaur eguneko ekipo bikainak. Begira honi, esate baterako.
|
|
|
Hau Oihal Teknologiarako Zentroa da, Kanadako oihalen proba eremu latza. / Zentroko teknikariek oihalen iraunkortasuna ikuskatzen eta oihal
|
berriak
asmatzen dituzte. Erraz urratuko ez den izara bat erosi nahi baduzu, adibidez, hobe â?, bihurritze testaâ?
|
|
|
Gainera euskara, hizkuntza gutxiagotua izanez, edo ez dakigulako, edota alboko erdaren estutzea ezin bortitzagoa delako alor honetan erabil genezakeen bezain ondo ez dugu erabiltzen. Mendeen joanean metaturiko hainbat berba eta esapide, gure hitz altxorra, ahantzi samarturik dugu eta uste dugu gauza
|
berriak
asmatu baino lehen, geureari eutsi behar diogula. Daukagunetik abiatu behar dugu eta ez badaukagu, nola ekin pentsatuko dugu, baina errazkerietan jausi gabe.
|
|
|
Ez dut deus
|
berririk
asmatuko erraten badut, eskuarki, euskara batua erdialdeko euskalkian oinarritu dela. Eta erdialdeko euskalki hori mintzo da egun Nafarroako
|
|
|
Esaera aberats eta jakingarriak, ezta? Eta gu, hor ibiltzen gara, sarritan, zer
|
berriak
asmatu nahian, inguruan ditugunak ezagutzen ez ditugulako. Badugu, bada, oraindik zer jorratu!
|
|
|
Nolanahi ere den, argi ikusten da Zola aurretik afera jada prentsan zebilela. Eta 1898ko urtarrilaren 13ko «J, accuse!» artikulua, egungo topiko historiografikoak une fundazional gisa nabarmentzen badute ere, lehendik zetorren debate baten parte zen, eztabaidaren gailurra nahi bada, baina ezer
|
berririk
asmatu gabe. Azkuek berak Zolaren artikulu honetatik hilabetera idatzi zuen berriro, gaiak hartu zuen protagonismo handia aipatuz («Egun auetan, Dreiffus [sic] salkindaria dala ta eztala, lur bira guziko i a albistari geienak gut, si edo asko Juduen gaiñean itz egin dute») 470 Baina Azkueren bigarren artikulu hau lehenaren segida zen, ez bereziki sakonagoa, eta ezta kualitatiboki desberdina ere.
|
|
|
«Asaben ogasunak», Euzkadi [aldizkaria], 1905.07, 3 zb., 197 or. Jatorrizkoan rr barik r azentudunak: «Arazo onetan, itz
|
barriak
asmatzen, oso errimea izan zan Albiako seme argi ta abertzale andia, Arana tar Sabiñ jauna. [...] Euskadin sakabanatuta dagoz itz garbi asko erritxuetan bastertuta, erdi aiztuta.
|
|
|
Baina hau ez zen beti gertatzen eta edozein kasutan ikasgai nagusiak (zein testuliburuak oro) gaztelaniaz ziren. Beraz, euskararekiko sentiberatasun minimo bat zuten norbanako irakasle batzuen parean, hezkuntza osoa gaztelaniaz ezarri zuen sistema ofiziala zegoen, erdara ez erabiltzea gogor zigortzen zuen «pedagogia» ahantzi gabe (eraztuna erabiliz, etab) 221 Izatez euskararen bazterketa eskoletan Antzinako Erregimenetik zetorren222 XIX. mendeak ezer
|
berririk
asmatu baino lehenagokoa areagotu zuen, orokortu, eraginkortasun handiz III. Errepublikako Frantzian, dorpeago Errestaurazioko Espainian, baina ezin ukatuzko moduan azken honetan ere.
|
|
|
236 Olabidek euskal hitz
|
berriak
asmatu baino gurago zuen euskara berba zaharrekin garbitzea. Arriandiaga, aldiz, osotara zen sabindar neologismoen zalea eta hitz berri (ulertezin) ugariren sortzailea.
|
|
|
Gorago aipatu denez, erregistro bakarra besterik ez darabilte gazte askok eta gabezia horretatik datozke, besteak beste, euskararen kalitate eskasa eta egoera eta esparru ez formaletan erdaraz aritzea. Egoera hori irauli nahian, lehenik eta behin, bi kontzeptu horiek zer diren ondo ulertzea ezinbestekotzat jotzen dugu eta, bigarren pauso batean, egoera eta esparru ez formaletan erabili beharreko erregistro hutsunea nola bete proposatu nahi dugu, ezer
|
berririk
asmatu beharrik ez dagoela azpimarratuz eta dagoeneko erregistro ez formal hori ondo garatuta duen hizkera eredua kontuan hartuz Ikastolako erabilera esparruetan, betiere bakoitzaren ingurune soziolinguistikoaren arabera.
|
|
|
Napoleon eta bere jeneralen estrategia militarrak eskemak apurtu bazituen ere, haren okupazioari aurre egiteko penintsulako biztanleriak asmatu zuen taktikak ere haustura bat suposatu zuen, zeren gerrilla taldeetan antolatuta bonapartetiarrei aurre egiteko modu
|
berria
asmatu baitzuten387 Gipuzkoan lehenengo gudu taldea Juan Angel Lizarraga eta Joaquín Ieregi tolosarrek osatu zuten, eta, maleteros, izena hartu zuen, beraien eginkizun nagusia frantziarren posta edo, mala?
|
|
|
Aitor, Amaia...). Santuen izenak euskalduntzeko lan horretako buru izan zen Sabino Aranak eraldaketa fonetikoen tradizioarekin hautsi eta izen berri
|
berriak
asmatu zituen. Izen haiek asmatzeko zenbait arau edo baliabide proposatu zituen, batzuk oraindik orain oso erabiliak, esaterako:
|