|
2000
|
|
|
Oro har, sei ikerketa alor jorratuko dituzte: euskal ikasketak eta teknologia berriak, kultura eta nortasuna, literatura, bake prozesua eta gatazkaren konponbidea, norabide
|
berriak
euskal hizkuntzalaritzan eta gizartea eta hedabideak. Hizlari lanetan, arlo horietako profesionalak eta Euskal Herriko, Estatu Batuetako eta Britainia Handiko unibertsitatetako irakasleak egongo dira.
|
|
|
Iparralderako deskonexiorik egiten ez denez, Iparraldeko lagunek Gipuzkoako albistegia ikusten dute deskonexioen orduan. Era berean, Iparraldearen
|
berri
Euskal Herri osora hedatzen daIparraldearen Orena saioaren bitartez. Hala ere, begi bistakoa da bere herrialdeko izaera, Hegoal dean gertatzen den ezer ez baita aipatzen albistegi horretan.
|
|
|
Existentzialista kutsu handia nabaritunion: zinez gauza
|
berria
euskal munduan.
|
|
|
Haietako batzuei bisita egiteko aukera aztertu zuen Lauaxetak, baina haiek ere ez zutela seguru askorik ez ikusiko eta ez entzungo pentsatu zuen; eta ikusi, entzun eta ezagutuko balute ere, halako agerpen fantasmagoriko bat senide, ahaide, adiskide eta burkide zaharren osasunerako kaltegarri izan zitekeela, laurogei urtetik gora baitzuten guztiek ere. Ez zitzaizkion, gainera, andre eta gizon haiek iruditzen garai
|
berriko
Euskal Herria ezagutzeko izan zitzakeen lagunik egokienak. Garaiko norbait nahi zuen ondoan Lauaxetak.
|
|
2001
|
|
|
Euskal literaturaren lehenbiziko kondaira zein da? Nik esango nuke aita Aranak norbaiten historiaren bukaeran, oker ez banago Labayruren Historia del SeñorÃo de Vizcaya liburuaren azken aldean, sartu zuela zenbait
|
berri
euskal literaturaz, baina ezin esan daiteke, eta Aita Aranak ere ez zuen hori pentsatzen noski, hori euskal literaturaren historia denik. Lehenbizikoa dirudienez Orixerena da, Orixek euskaraz egin zuena8 Nik ez diot Orixerenari deus kenduko, baina esate baterako hau esan daiteke:
|
|
2002
|
|
|
Objektiboak edota erronka demokratikoak ez luke Batasuna legeen harresietatik at utzi, harresietan barrena (legearen markoan) joka dezala posible egin baizik. Lege
|
berriak
euskal arazoari irtenbide bat bilatu lioke marko juridikoen baitan, eta ez alderdi bat klandestinitatera bultzatu, hau da, indarkeria praktikatzen dutenen eremura bultzatu. Legearen objektiboak alderdi horren baitako aniztasuna indartu behar luke, jendea demokraziaren markotik urrundu beharrean, jende gehiago ekarri luke.
|
|
|
Abiapuntua, UEUren Historia Sailak 1999an Biarritzenantolaturiko udako ikastaroan dago. Ikerketa
|
berriak
Euskal Herriko historianizenburuko ikastaro hartan, hainbat aditu izan genituen hizlari. Aurrerago, berenekarpenak idatziz biltzeko eskatu eta bertan esandakoa hobeturik idatzi ziguten.Haien testuek osatzen dute liburu honen muina.
|
|
|
Gizarte erakundeen erronka
|
berriak
Euskal Herrian Casquete, Jesús, Uztaro 30, 105
|
|
2003
|
|
|
Baina hilgo zan aurretxoan be, holakoxe lan bi izan zituan esku artean: bata," Mezaren Eguneroko" barria aztertu ta zuzentzea, gure mezalibururako; bestea, Juanjo Elezkano abade gaztearen doinu
|
barrientzako
euskal berbak asmatzea. Bigarren hau izan zan, hain zuzen be, Mikelen azken lana.
|
|
|
Historia eta fikzioa: Karlomagno Euskal Herrian VIII IX mendeetan (2001) eta Ikerketa
|
berriak
Euskal Herriko historian: metodologia aitzindariak eta berrikuntza historiografikoak (2002)
|
|
|
Historia eta fikzioa: Karlomagno Euskal Herrian VIII IX mendeetan (hainbat egile, K. Artetxe arg., 2001, UEU, Bilbo) eta Ikerketa
|
berriak
Euskal Herriko historian: metodologia aitzindariak eta berrikuntza historiografikoak (hainbat egile, J. Kintana?
|
|
|
Esaten ez dutena da, nahiz eta ikas eta fuel olioko zentral batzuk ordezkatu, ziklo konbinatuko zentralenugalpen neurrigabeak eskariaren hazkundea ekarriko duela eta isurketak ez direlagutxitu ko, ikusten ari garen moduan. 7 edo 8 zentral
|
berriekin
Euskal Herriandatozen urteotan, nork pentsaten du isurketak gutxituko direnik?
|
|
|
Horren ezean, euskaldun berri horiek erdarazko harreman sareen baitan jarraituko dute, euskaldundu daitezen egindako ahaleginak alferrikakoak izanik. Hori ez ezik, euskaldun
|
berriak
euskal hiztunen komunitatean txertatuz gero, azken hau ederki zabaldu eta indartuko zen.
|
|
2004
|
|
|
459 Imanol Murua Uria: Geografia
|
berriak
Euskal Herriari jarriak, Euskaldunon Egunkaria, 1996/1/21.
|
|
|
Lurra eta Herria, sortetxea eta hiria, Jainkoa eta aberria, laborariak eta uzinetako langileak..., elementu naturalak eta sozialak loturik agertzen zaizkigu Erdozaintzi renidatzietan, elkarren osagarri eta ezin bereiziak. Naturareneta herria ren arteko alegoriak, nekazal giroari, hiriarenmunduari edota aldarrikapen sozialei dagokien sinbologia, ez dira
|
berriak
euskal literaturan. Halako edukiak eta forma poetikoak landu dituzten autoreak izan dira haren aurretik (Aresti, Gandiaga, Lekuona, Lete, Artze...); azken batean gure imajinario kolektibotikdato rren iruditegia da, nork bere moduan eta helburu jakin batez landu, moldatu edo eraldatu duena.
|
|
|
Joana Albret Bibliotekonomia Mintegikoak iaz jarriginen harremanetan bertako teknikariekin argibideak eskatzeko. Harreman horren
|
berri
euskal bibliotekarien posta zerrendan eman genuen.20In fo rmazio zabalagoa nahi duenak mezu horietan aurkituko du.
|
|
2005
|
|
|
Baina aste batzuk lehenago Txiki eta Otaegi fusilatzeko denbora eman zion «urtetako bakea eman duen Buruzagia»ri. Trantsizio politikoa abiatu zen orduan eta Zeruko ARGIA
|
berria
euskal gizarteak urtetan isildutakoak ozen eta garbi esaten hasi zen: Presoak kalera!
|
|
|
11 Herriaren beheko aldean Astillero plaza dago, udaletxe, kasino eta musika kioskoarekin. Udaletxe
|
berria
euskal estiloan eraiki zuten.
|
|
2007
|
|
|
Aldi berean(), Arantzazuko Basilika
|
berria
Euskal Herriko proiektu artistiko handi bilakatu zen, garaiko nabarmenena; eztabaidatua zelako ere etorkizun berri baten ikurra izateraino. Esan dezagun, Oteiza zigortua kultur askatasunaren bandera ere bilakatu zela.
|
|
2008
|
|
|
jendea literaturarik gabeko azpieuskalkietan alfabetatu nahi izatea; kultura jendeaga na hurbiltzeko aitzakiaz herri aldizkariak azpiazpieuskakietako forma tradizio gabe bitxienekin argitaratzea; lurralde historiko bateko
|
berriak
Euskal Herri eta mundu osorako prentsaz eta internetez euskalki hutsez eskaintzea, herrialde horretako zona erdaldunetan eredu batua ikasteko hainbeste ahalegin egin duten euskaldun berriei beren herriko albisteak, iseka nabariaz, dialektoz emanez; Euskaltzain batek euskara batuan esandako hitzak, edonork ulertzeko modukoak, ondoren Euskaldunon Egunkarian dialektoz eskaintzea, berak halaxe esanak... Biblia osoa euskaraz daukagunean, oraindik mezako liturgia, aita gurea barne, lurraldez lurradeko euskalkietan izatea, maiz hiztunen egiazko euskararekin bat etorri ez arren (Eibar, Oñati, Oiartzun, Hondarribia, Irun...).
|
|
|
Ruizekin eginikako konparantza, Gil Berak (1992) seinalatu zuen bezala, ez zen arras
|
berria
euskal literaturaren historiografian, Mitxelenak egin zue nean. Izan ere, pixka bat lehenago jadanik solas bera erabili baitzuen Etxaidek,
|
|
|
Jeltzaleek 1911 urtean Vatikanoaren baimena lortu zuten ume jaio
|
berriak
euskal izenekin bataiatzeko (ordura arte hainbat parrokiatan trabak izan baitzituzten). Azkueri, ordea, ez zitzaion egokia iruditzen jeltzaleek zerabilten sabindar izendegia, euskaraz ondo sortu gabeko izenak jasotzen zituelako.
|
|
|
Azkue, «Aita Manuel Larramendi, ren Corografia de Guipuzcoa», Yakintza, 7 zb., 16 orr.). Andoaingo ekitaldiaren
|
berri
Euskal Esnalean, 1929, 310, 162.
|
|
|
«Prestará su concurso para la euskerización[...] de las etiquetas en Museos y laboratorios;[...] de los anuncios comerciales en la Prensa, catálogos y vía pública»112 Izatez Euskaltzaindiak mota honetako kontsultaren bat edo beste jaso ere egin zuen, nahiz oso bakan izan113 Eskaria, antza, zertxobait ugariagoa zen txalet eta gisako jabetza partikularrei zegokienean. Esan denez, Azkuek berak aipatuak zituen Euskalzalen aberats batzuen etxe
|
berrien
euskal izenak:
|
|
|
–Historian barrena: historiografiaren arazoak?, Ikerketa
|
berriak
Euskal Herriko historian: metodologia aintzindariak eta berrikuntza historiografikoak, Udako Euskal Unibertsitatea Bilbo.
|
|
|
Zapatero eta Raxoiren arteko itun
|
berriak
Euskal Herriaren egoera txartu baizik ez du eginen, AAMren arabera
|
|
|
Horiez gain, beste eskaera batzuk ere egin zituen Banatuzek. Balizko kutxa
|
berriak
Euskal Herriko finantza motor izateko konpromisoa onartu behar duela esan zuen, eta irizpide «erabat espekulatiboekin egindako» inbertsio politikak alde batera utzi. Hala, inbertsioak garapen iraunkorrean eta industriaren suspertzean egin behar dituela uste du Banatuzek.
|
|
|
Ez da gauza
|
berria
Euskal Herrian Erdi Aroari buruzko azoka bat izatea, aspaldian Estatu mailan zenbait enpresek horretan dihardute eta. Baina orain arte hauetako enpresa batzuen ikuspegi historikoa ez da batere zaindua izan.
|
|
2009
|
|
|
Zenbat eta zein kalitateko, igualeko artaleak eta babarrunak bilduko zituzten kareztatutako sailetan. Bala bala, soroz soro, ahoz aho, ziztu bizian egingo zuen kare
|
berriak
Euskal Herri hezea aldenik alde, agudo asko! Karearen mirakulua halaxe hartuko zuten garai hartako goseteetan, mirari, eta gurtu.
|
|
|
Hauxe dugu europeismo federalistaren alde antolatu zen lehen euskal erakunde sendoa. Eusko Jaurlaritzaren helburua, Europa
|
berrian
euskal nortasunarekin azaltzea zen. Urte berean, 1947an, Haga hirian Europar Batasunaren aldeko mugimenduen koordinakundea eratu zen eta 1948ko maiatzaren 7tik 10ra Europako Kongresua antolatu zen.
|
|
|
BBK eta Arriaga Antzokiari esker, Gran Via (Kale Nagusia) 19 BBK Sala arte eszenikoei, dantzari eta musikari zuzendutako espazio berria bilakatuko da, eta, bereziki, kontuan izango dira formatu txikiko eta ertaineko konpainiak eta dantza, musika eta forma eszeniko
|
berrietako
euskal profesionalak.
|
|
|
Blanca Urgell Kultura sailburu
|
berriak
euskal hizkuntzaren eta bertako hiritarrentzat ezinbestekoak diren ekintzei babesa emango diela argitu du.
|
|
|
Joan den ostiralean, Frederic Mitterrand Kultura ministro
|
berriak
Euskal Konfederazioa, Seaska, Biga Bai eta Euskal Haziak elkarteetako ordezkariekin elkarrizketa bat izan ordez Donibane Lohitzuneko Zinemaldira joatean nahigo izan zuen. Ordezkariak ministroaren kontseilari batekin bildu ziren eta horrek ministerioa lege baten egokitasuna eztabaidatzen ari direla esan zien eta Konstituzioko 75.1 artikulua nahikoa dela uste duela.
|
|
|
Etxaidek azpimarratu du Euskal Herriaren eta Espainiaren arteko bizikidetza modelo
|
berria
euskal herriaren onarpenean eta errespetuan oinarritu behar dela eta gizartearen gehiengoak berretsi behar duela.
|
|
|
Alejandro Sanzen bira
|
berria
Euskal Herrira iritsiko da. Artista madrildarrak 2010ean egingo duen birako lehen datak iragarri ditu eta horietako bat Barakaldon izango dela aurreratu du:
|
|
|
Arantzazuko mitoaren arabera, agerpenak lehorte luzeko eta gerra zibiletako iragan iluna amaitu eta(. Jentil Aroa?), kreazio berri bat piztu du Euskal Herrian, aldi berri bat zoriaratza Andre Mariaren argipean. Aita Leteren ametsean, orobat, gerra zibilaren eta hondamen suntsikorraren ostean, basilika
|
berriak
Euskal Herri umiliatuarentzat indar berri bat, itxaropen berri bat sinbolizatu behar zuen. Kamarinaren alboetan burdinolak eta olagizonak irudika genitzake, industria eta gerra, bizi nahi borroka; edo berdin, kosmogenesiko eztandan lehen forma trauskilak kaosetik irteten, indar basa informeak, edo jigantomakia antzeko bat.
|
|
|
Ikerketa
|
berriak
Euskal Herriko historian
|
|
|
Aro
|
Berriko
Euskal Herriko itsas ekonomiaren historiaren egoera
|
|
|
Egoera kaxkar horrek eraginik, «Prentsa Euskaraz» kanpaina antolatu zen 1980ko azaroaren 14. Anaitasuna, Argia, Herria, Jakin eta Saski Naski aldizkariek bultzatutako kanpaina haren publizitateak «Harpidedun
|
berririk gabe
euskal prentsak ez du etorkizunik» zioen, eta esloganak «Euskal Prentsarik gabe ez dago Euskal Herririk».
|
|
|
Gainerakoan, ohiko euskarrietan diharduten hedabideak ere Interneti neurria hartu guran dabiltza. Horren erakusgarri da, esate baterako,
|
Berriak
euskal kantagintzari eskainitako webgunea aurkeztu izana 2009ko abenduan: www.badok.info.
|
|
|
Elene: Urte berri on, bai, gure oso oso
|
berri
Euskal Telebista estudiotik. Urte hau aurrekoa baino hobea izan dadila zuretzat, zure senideentzat, zure lagun eta adiskideentzat, herri honetako seme alabentzat eta munduko herri guztikoentzat.
|
|
|
Kotiloietan edo etxeetako sukalde epeletan egin zitzaion abegi urte
|
berriari
Euskal Herrian, horretarako ez baita toki esanguratsurik izaten. Baina behin kanpaikadak entzun eta mahatsa janda gazte eta horren gazteek badakite nora joan:
|
|
|
Hori da euskal subiranotasunak jaso beharreko polarizazio etiko eta politikoa, artikulazio hegemonikoaren adierazle
|
berria
euskal demokrazia bilakatzeko (Lizarrako akordioa aurrena, eta orduan gero Anoetako Mahaiak), jakitun baita ere auzolana dela aterabidea gure interesetara lerrokatzeko bide makulua, jendartea ilusionatzetik pasatzen dena. Bitartean agonia eta shock egoera etenbakoa; hiper politika, interes jakinen mesedetan.
|
|
|
Txostenak jasotzen duenez, ELAren eta LABen arteko akordio
|
berriek
Euskal Herrian langile borrokaren beste fase bat has dezakete. Sindikalismo abertzaleak, era berean, aldaketa politiko eta sozialaren bidean ekarpena egin behar duela dio, gure aldarrikapen laboral eta sozialei bultzada berri eta sendoa emateko.
|
|
|
–Beste indar abertzale batzuek bezala, ezker abertzaleak ere askapen prozesu nazional eta sozialean sakonduko lukeen indar metaketaren aldeko ildo politikoa zehaztu behar du. Ziklo
|
berriak
euskal independentismoa jarri behar du taularen erdigunean, proposamen taktiko eta estrategiko baten bidez, EAJren autonomismo erregionalismoa baldintzatuz?.
|
|
2010
|
|
|
2 horrela eginda, posible litzateke agenda setting
|
berria
euskal gizartean ezartzea (2 fluxua), eta euskara desiragarri berriz bihurtzea gizartearentzat.
|
|
|
Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. aipamen hauek egiterakoan beren jarrera honako hau da: ...otua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa, hizkuntza eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan behar da hala ere, euskal prentsan ere ageri dela euskararen gaia eztabaida politikoan kokatzeko joera, honela gara eta
|
berriak
Euskal Herria edo eskuinaren aipamena egiteko joera dute. honelako jarrera adierazten dute egunkari hauek: euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte egoera normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute euskararen gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:
|
|
|
Larunbatean arratsaldeko 16: 30etan hasita finala emango da Markinatik. Koldo Aldalurrek eta Javier Arkarazok emango dute lehiaketaren
|
berri
Euskal Telebistarentzat.
|
|
|
Bestalde, curriculum
|
berrian
Euskal Herria terminoa mantentzen da, baina ez batasun juridiko politiko administratibo bezala, baizik eta kontzeptu kultural eta linguistiko moduan.
|
|
|
Testu
|
berriak
Euskal Herria terminoa mantentzen du, kontzeptu kultural eta linguistiko bezala. Horrez gain, ETAren biktimen testigantzak bildu dituzte ikastetxeek.
|
|
|
En Zugwang. Bizardunak taldearen disko
|
berriak
euskal folk erradikal estiloko 14 kantu bilduko ditu. Nafarrek azken bi urteetan oihartzun handia lortu du euskal agertokietan, garagardo beltzez blai datorren proposamenarekin eta ildo beretik iritsiko da lan berria.
|
|
|
En Zugwang. Bizardunak taldearen disko
|
berriak
euskal folk erradikal estiloko 14 kantu bilduko ditu. Nafarrek azken bi urteetan oihartzun handia lortu du euskal agertokietan, garagardo beltzez blai datorren proposamenarekin eta ildo beretik iritsiko da lan berria.
|
|
|
Aldi berean, martxoaren 22ko Adierazpenean agertutako helburuak berresten ditugu gaur euskal herritarren aurrean. Norabide horretan urrats sendoak egitetik zabalduko zaizkio ate
|
berriak
Euskal Herriaren etorkizunari.
|
|
|
euskarazko harreman sare berriak eratzen zituzten kale giroan, eta belaunez belauneko transmisio bidea indartzen zuten nonahi. Euskaltzaletasun modernoaren bideragarritasun faktuala erakusten zuten aldi berean, garai bateko zenbait aurreiritzi euskal galgarri ekinaren ekinaz indargabetuz eta belaunaldi
|
berriaren
euskal hazia ereiten lagunduz.
|
|
|
Muga gabezia estruktural horiek guztiak tartean zirela heldu behar izan zitzaion hortaz, 1978 aurrera, marko politiko
|
berrian
euskal eskola eraikitzeko saioari. Lan gaitzak ziren horiek:
|
|
|
Jendarteko eta jendaurreko erabilera zainduaz hizkuntza errepertorioaren lagungarri gerta zitekeen hizkera molde jaso hori ezin izan du elizak herri bizitzan indarrean gorde; ez lehengo neurrian behintzat. Atzera egin da alde horretatik, aurrera ordez, belaunaldi
|
berrien
euskal girotze edo euskalduntze lanean. Eskolako lau hormetatik kanpora nekez bilatzen du oraingo ikasleak, oro har, idatzizko eta ahozko hizkuntza landuaren erreferente zabalik.
|
|
|
Bilbon, halaber, Plaza
|
Barriko
Euskal Eskolak sortu ziren 1908 urte inguruan, eta Colon de Larreategiko Euskal Eskolak 1914an.
|
|
|
Euskal Eskola Publikoaren (EEP) auzia ez zen
|
berria
Euskal Autonomia Erkidegoan. Ikastolentzako ere ez zen gai arrotza, inondik inora, Gipuzkoako Ikastolen Elkarteak berak erabili zuelako estreinakoz kontzeptu hori, 70eko hamarkadaren bukaeran egindako batzar batean, ikastolek Euskal Eskola Publikoa izan nahi zutela aldarrikatuz.
|
|
|
Xabierrek haurretan Xalbador bertsolaria ikusi zuen saio batean, bertsoak biziki laketu zitzaizkiola esateko eskutitz bat idatzi zion eta bi familiak adiskidetu egin ziren betiko. Sinestezina eta harrigarria iruditzen zitzaidan pasadizoa, garai hartan Xalbador zendu
|
berria
euskal kulturako pertsonaia mitiko urrun bat iruditzen zitzaidalako. Xabierrek Urepelera ere eramango ninduen Xalbadorren heriotzaren lehen urteurrenagatik eskaini zuten mezara; baserri polit eta txukun bat gogoratzen dut eta jende adeitsu asko.
|
|
|
(Ezpata Dantza) ostegun saindia jin hakitala hilargia amandre gaubia igortzadazu laztan horma fereka nazazu hil adina garaituen besta ospa dezagun herioarekin batera ni nuzie kapitain
|
berria
euskal senideetan premu bipilen ohoslaria gerrak akabatu gaitu premutzak antzu mendera Donamariako ordokian Artazulen galdu dena Teodosio Goñikoak ehoa kausi dezala
|
|
2011
|
|
|
Presidente izateko ordua heldu zaio. Espainiako Estatuko aro
|
berria
Euskal Herriko bera ote den ikuskizun dago.
|
|
|
Prestakuntza erabilera errealetik eta euskal hiztun herritik abiatu behar da, euskaldun
|
berria
euskal gizarteko —eta lantegiko— kide bihurtuko bada. Beraz, euskaldun gai berriak ikasketa prozesuan bertan izan behar du tokia euskaldunen sarean, edo gutxienez gune euskaldun baten inguruan.
|
|
|
Berriren
|
berri
euskal kritikari bat kexu agertu da Euskal Herrian benetako kritikarik ez ei dagoelako, hau da, kritikari (propagandista ote?) dihardutenen arabera, liburu baztergarririk ez dagoelako. Inon ez bide da liburu baten gaineko kritika txarrik agertzen.
|
|
|
Alderdi
|
berriak
euskal nazioa eta bere etorkizuna erabakitzeko zilegitasuna defendatuko omen du. Azaldu duenez, alderdi berria inflexio puntua izango da aurreko ereduekiko, izan ere, indarkeriazko ekintzen testuinguruaz harago, ezker abertzaleak bere proiektu politikoa bide politiko eta demokratikoetatik soilik gauzatzeko erabakia hartu du.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzaren zortzigarren kongresuan (1954) ere, erdara nagusi izan zen, baina bi egilek beren lanak euskaraz aurkeztu zituzten. Alde batetik Andima Ibiñagabeitiak («Itun
|
berriaren
euskal itzulpenak eta J. Zaitegi Abaren. Bidalien egiñak?») eta bestalde Jon Balerdik («Abaltzisketa' ko artzantza»). Balerdik Gipuzkoako Abaltzisketa inguruko artzainen komunitatea, inguru geografikoa eta bizimoldea aztertu zuen.
|
|
|
Lan honen egileek esperientziadun irakasleengana jo zuten, teknologia
|
berrietan
Euskal Herriko eskola eta institutuetan aitzindari izan diren maisu eta maistrengana. 2008 eta 2009 bitartean zenbait elkarrizketa sakon egin genituen beraiekin, beraien eremura joan ginen, beraien terrenora.
|
|
|
Jakin badakigu Disney Channel ez dela
|
berria
Euskal Autonomia Erkidegoan, Nafarroako Foru Erkidegoan ezta Espainiako estatuan ere, baina Lurreko Telebista Digitala heldu arte, kanal hori ikusteko ordaindu egin behar zen. LTD ezartzeaz batera, Hego Euskal Herriko bi autonomia erkidegoetako eta Espainiako ume gehienek irekian ikus ditzakete egunero Disney faktoriaren ekoizpenak.
|
|
|
Entzun! aldizkariak plazaratu du azken urteotako disko ekoizpenaren
|
berri
Euskal Herrian. Disko borobilekin irudikatu dute urtez urte argitaratutakoen kopurua.
|
|
|
Edo jatetxe batean gauerako menua zela eta, kantari eta antzezle talde bat bertaratutakoekin inprobisazioak eta kantak, baserritarren inguruko egoerari buruz eztabaidarekin tartekatuz. Mende
|
berriko
euskal herri/ hirian ote nago, galdezka neure buruari.
|
|
|
Merlinek ama zeltikoa du eta Jaun Zuriak, eskoziarra. Mitologia zeltikoari erreparatzea, bestalde, ez da gauza
|
berria
Euskal Herriko literaturan. Pio Barojak ere, Jaun de Alzate liburuan, Arthur erregearen elezaharra erabili zuen euskal izartegi eta jainkoak azaltzeko, dena bat baita:
|
|
2012
|
|
|
Aieteko Konferentzia, ETAk behin betiko armak utzi izana... Ekimen horien ondoren nola garatzen ari da aro politiko
|
berria
Euskal Herrian. Hots, nola baloratzen duzue bake prozesuak egin duen bidea Iparraldetik?
|
|
|
Hegoko lautadaren ertzetik disko
|
berriarekin
euskal musikagintzaren lehen lerrora itzuli zarete. Laster iturri zaharretik ur berria edaten arituko da zaletu ugari.
|
|
|
Gerra aurrean, lehen olerkiak argitaratzen hasi zenean, aire
|
berria
euskal letretara zekarren gazte bezala, ongietorria egin zioten. Izan ere, berariazko zerbait ikusi zuten harengan.
|
|
|
Euskal herritartasunaren definizio
|
berriak
euskal nazioaren ateak irekitzenzizkion bertako kide izan nahi zuenari, euskara ikastearen baldintzarekin; etasekulako jauzia izan zen euskal nazionalismoaren planteamenduetan, ondorioamigratzaileen eta abertzaleen arteko harremanetan errotikako aldaketa izanez (Shafir, 1995: 112).
|
|
|
Abertzaletasun
|
berriak
euskal nazionalismoaren barruan zituen idatzizkoerreferentzia bakarrak abertzaletasun klasikokoak ziren, Sabino Arana, Aitzol... Hutsune hura bete eta helduleku bat luzatzera etorri zen Vasconia, ezinbesteko urratsanaziotasunaren ikuskera esentzialistatik dialektikorako igarobidea eraikitzeko.
|
|
|
Abertzaletasun
|
berriak
euskal nazionalismoaren barruan zituen idatzizkoerreferentzia bakarrak abertzaletasun klasikokoak ziren, Sabino Arana, Aitzol... Hutsune hura bete eta helduleku bat luzatzera etorri zen Vasconia, ezinbesteko urratsanaziotasunaren ikuskera esentzialistatik dialektikorako igarobidea eraikitzeko.
|
|
|
Hiru hedabideek AEBko politika albiste kopuru berdintsua plazaratu zutela kontuan izanda, honakoa egiazta daiteke: Espainiako
|
berriek
euskal politikaren jardunari lekurik ez kentzeko, Berriak aplikatzen duen iragazki editorialak ez du AEBn sortutako informazioa errefusatzen.
|
|
|
" Fase politiko
|
berria
Euskal Herrian iraultza demokratikoa egiteko baliatu behar dugu", adierazi zuen Barrenak. Bide horretan," lehentasunezkotzat" jo zuten Euskal Herria subjektu politiko gisa onartuko duen eta erabakitze eskubidean oinarrituko den esparru demokratikoa lortzea, eta ezinbestekotzat jo zuten" herritarren parte hartzea bermatuko duen gizarte eta instituzio eredua" bultzatzea.
|
|
|
Honela, xix. mendean barrena Espainiako erresumarako asmaturiko gorpuzkera politiko edo konstituzio liberal
|
berriak
euskal autogobernuaren auzian eta iraupenean erronka berriak sortu zituen. Euskal Batzar Nagusietako ordezkariek, behin eta sarriago adierazi zuten Konstituzio foralak iraun egin behar zuela.
|
|
|
Geroago, 1790eko otsailaren 8an, Departamentuaren barne barrutien banaketa egin zenean, hiru Euskal Herritan bereizten dira, Maule, Donapaleu eta Uztaritze hiri buru zirelarik, iraganean izandako euskal herrialdeen banaketa nolabait errespetatuz. Antolaketa
|
berriaren ondoren
euskal lurraldeak elkarren arteko kidetasuna eta batasuna sentituz Pays Basque kategoria sustraituko da aurreko garaiko zatiketak gaindituz. Basque nortasunaren indartzea gertatu zen ohiko irudipenean eta kulturan, erakundetze juridiko politikoa erabat ezabaturik izan zenean.
|
|
|
Baina euskal nazionalitatearen aitorpena eta sustapena Espainiar erresumaren baitan egiten zen. Euskal nazionalitatearen kontzeptu
|
berria
euskal aginte politikoa eta juridikoa bidezkoa zela erakusteko erabili zen. 1864an, Barroeta Aldamarrek euskal autogobernua definitzeko" Estatuto" eta" autonomia" kontzeptuak erabili zituen, eta urte horretan Bilbon autogobernuaren aldeko mugimendu sozial zabala sortu zen.
|
|
|
Hiru hedabideek AEBetako politika albiste kopuru berdintsua plazaratu zutela kontuan izanda, honakoa egiaztatu dugu: Espainiako
|
berriek
euskal politikaren jardunari lekurik ez kentzeko Berriak aplikatzen duen iragazki editorialak ez du AEBetan sortutako informazioa errefusatzen.
|
|
|
Begira bestela zer nolako kuxidadea utzi duen Nafarroa aldean bere ditxosozko Fundazioa dela eta. Azkenean bere teorizazio eta asmo (euskara, ikastolak eta haur euskaldun berria, hezkuntza estetiko
|
berria
euskal ikuspuntutik abiatuta...) guztien aurka dauden jendearen eskuetan utzi baitu dena. Horrelako adibideak bat baino gehiago aipa daitezke, bere bizitzan zehar egindakoak. eta baita hil ondoren ere.
|
|
|
Urrun XVI. arrondizamendutik, batez ere Passyko metro geltokitik, Eskual Etxean beti egoten da ikasle deserriratu herrimindunik, bera iritsi zenean bezalakoak oi Eskual Herri goxua zein latza den Pariseko bizitzia. Ez hurbildu Maison de la Radioren inguruan dagoen Eusko Jaurlaritzaren ordezkaritza bertan behera utzitakora ere, belaunaldi
|
berriko
euskal errefuxiatuek soilik bizitza pixka bat ematen zioten hartara, ba al dakizue nor den metrailetari balak zerbitzatzen dizkion hori galdetzen zien gudari zaharrak katea etengo ez bazen bere arduradunek laidotzen zituzten etarrekin ahokatu behar zuela bulegoetako politika oro ezeztatzen duen intuizio abertzalez blai, neroni! Harro.
|
|
2013
|
|
|
Hartzen zaitu». Soinuak berenganaturik, musika antolaketa
|
berriarekin
euskal urratsak nola uztartu aritu dira, beste koreografia batzuk pentsatuz. Direla Fandango edo Arin arinenak, Zuberoatik Bizkaira hautaketa zabala egin dute, gustukoenak hartuz:
|
|
|
Testuinguru horretan, ezinbestekotzat jotzen zen, euskal kulturaren eta hizkuntzaren berreskurapenerako, euskarazko telebista sortzea. Mugimendu horrek indar handia bildu zuen bere inguruan, eta, zalantzarik gabe, 1982an Eusko Jaurlaritza eratu
|
berriak
Euskal Irrati Telebista (EITB) sortu zuenean, guztiz markatu zuen haren izaera. Horrela, EITB bere osotasunean, baina bereziki telebista, euskararen berreskurapenerako ezinbesteko tresna gisa definitua izan zen testu legaletan, eta baita pertzepzio sozialean hartua ere (Torrealdai 1985).
|
|
|
Zuzena izango naiz: eskolak ez ditu hezten, prestatzen, belaunaldi
|
berriak
euskal hiztun izateko behar dituzten baliabideetan.
|
|
|
Hezkuntza arautuan ez dira prestatzen belaunaldi
|
berriak
euskal hiztun izateko behar dituzten baliabideetan.
|
|
2014
|
|
|
Ikastolen diruztatzeari begira azken hogei urteetako statu quo apurtu ondoren, hautsi mautsi berria prestatzen ari omen da. Kantonamenduetako berrantolaketa dela eta, bazterrak inarrosi zituen lehengo proiektua baztertua izan da eta mapa
|
berriak
euskal lurraldea ontzat eman du. Baina lurralde gobernantza atalean ari da prestatzen kontraofentsiba nagusia.
|
|
|
Europako zentro zentroan ez dagoen lurralde bat zentraltasun gisa eratzeko garraio azpiegitura handiei —AHT, errepideak, portuak, aireportuak— protagonismo osoa eskaini behar zaie eta, beste gai guztien gainetik. LAG
|
berrien
Euskal Hiriak metaforatik gutxi baitu. Benetako Euskal Urbanizazioa eratzeko gidalerroak baitira, euskal kulturaren behin betiko akabera ekarri dezakeena, batzuek aspaldi iragarri —eta bedeinkatu— bezala (Lekuona, 1966):
|
|
|
Plazaratu zen garaian, 70eko hamarkadaren amaieran, oso oihartzun zabala izan zuen Far East Banden Hard Times kantuak, baina azken urteetan ez da haren bertsio askorik egin, eta kantua oso gustukoa dutenez egokia iruditu zaie harekin riddim bat egitea Revolutionary Brothers Sound Sistemako kideei. Kantu horren erritmoan oinarrituta sortu dituzten kantu
|
berrietan
Euskal Herrira egokitu dute mezua parte hartzaileek, proiektuaren izenburuak. Basque Times Riddim?
|
|
|
Uste dut bide bertsua planteatzen duela Andoni Olariagak ere hastera doan ikasturterako graduondokoez aritzean. «UEUk sustatu eta EHUk eskainiko dituen lau graduondoko
|
berriak
euskal unibertsitaterako trantsizio bidean ulertu behar dira», Olariagaren ustez.
|
|
|
ETAn eta ezkerreko euskal alderdi zein talde abertzale zenbaitetan garaturiko immigratuekiko ikuspegi
|
berriak
euskal nazionalismo osora hedatu ziren. Hots, euskal herritar bilakatzeko arraza eskakizunak azpimarratzen zituen ildoa desagertzen joan zen, guztiz zehazturik egon ez arren25; eta, oro har, etorkinekiko jarrera irekiagoa, esklusibismoa gainditzen zuena, garatzen joan zen.
|
|
|
Espainia mailan ere ezkerreko nazionalismoa indartu zen, marxismoari loturik, Galizian eta Herrialde Katalanetan batik bat (Rubiralta, 2000). Marko horretan jaio zen ezkerreko abertzaletasun
|
berria
Euskal Herrian, ETAren inguruan, eta hainbat eragile sortu zen ildo horretan. Espainiatik iritsitako migratzaileek mugimendu horrekin izandako harremanari dagokionez, nahiz eta autoktonoen parte hartzea etorkinena baino handiagoa izan (Shafir, 1995:
|
|
|
Aita Bugninik berak, Iruñako biltzarrean laudorioak eman diozka Baionako Elizari: hoin laster eta hoin itxura ederrean argitaratu baititu liturgia
|
berriko
eskual liburuak." 26
|
|
2015
|
|
|
" Zeren inpresio hori baitago [kalitate faltarena], ez Mugako editorialistarengan bakarrik, hor zehar entzuten da ere behin baino gehiagotan". Hernandezen ustetan arazo hori ez zen hain justu
|
berria
euskal literaturan, kontua, besteak beste, exijentzia maila handitu zela zen bere ustez. Horrekin batera arazo handiagoa ikusten zuen argitaletxeen mailan eta medio ekonomikoetan idazleen gaitasun mailan baino.
|
|
|
Hizkuntza da mintzo, zenbateraino daukagun seme alabok baztertua eta abandonatua. Ez da gai
|
berria
euskal literaturan, eta ikuspegiak ere ezer gutxi du originaletik. Ia ehun urte lehenago kantatu zituen Felipe Arrese Beitia otxandiarrak. Ama Euskeriari azken agurrak?:
|
|
|
1789ko Iraultzaren ondoren, egitura
|
berriak
Euskal Herriari kaltea besterik ez zekarkiola iritzita, iratzartze eta suspertze txiki bat gertatu zen. Gizarte nekazari eta txiro batek egin zezakeen neurri apalean, berriro agertu ziren euskarazko liburuak plazan.
|
|
|
1 Artikulu honetan jorratuko diren hainbat eduki, ideia, kontzeptu eta baieztapen oinarrituta daude Euskonews aldizkarian argitaratutako artikulu sorta batean, «Arkitektura garaikidearen erronka
|
berriak
Euskal Herrian» izenburupean 2013 eta 2014 urteen artean argitaratu zirenak. Bertan, hamaika artikulutan honako gai hauek garatu nituen:
|
|
|
ETAren ondorioz euskal abertzaletasunak proiektu politiko gisa zilegitasuna galdu duela argudiatzen du Joseba Arregiren liburu argitaratu
|
berriak
euskal bake prozesuaren azken urteen kontakizuna argitaratzea 2013an, 2006ko su etenaren aurretik ETAren eta Espainiako Gobernuaren artean harremanik izan ote zen ziur jakin gabe, 2006ko irailean hastekoa zela jakin zuen" zerbait inportante" hori zer izan zen argitu gabe ezezaguna baita oraindik, egilearentzat, Loiolakoa, eta 2011ko urrira bitartekoa 2006an hasitako etenik gabeko bake p... ingelesez vanity publisher esaten zaionetakoa da; alegia, egileei kobratu egiten diete liburua argitaratzeagatik, kalitateari erreparatu gabe.
|