|
2003
|
|
|
Erregimen erdi irekiko barneratzea. Neurri honen menpe dauden gizabanakoak zentroan biziko dira,
|
baina
zentrotik kanpo egingo dituzte formazio, heziketa, lan eta aisiaren inguruko jarduerak.
|
|
|
Epailearen ustez komenigarri diren beste betebehar guztiak betetzea. Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak hala eskatuta, halako betebeharrak ezar ditzake epaiaren menpe dagoena gizartean sar dadin berriro;
|
baina
neurri horiek ezin diote inoiz ere kalterik egin hark gizabanako gisa duen duintasunari.
|
|
|
Adingabea egitateekin ados badago,
|
baina
ez eskatutako neurriarekin, entzunaldi izapidea gauzatuko da azken autu horri dagokionez bakarrik; proposatutako frogak egingo dira, neurri horren aplikazioa agintzeko edo, eskatutako neurriaren ordez, beste bat ezartzeko, beste hori egokiagoa bada adingabearen interesarentzat eta alderdietatik edozeinek hala proposatu badu.
|
|
|
Adingabeak neurri bat hautsi badu,
|
baina
neurri hori ez bada askatasunaz gabetzen duten horietarikoa, Fiskaltzakkariari entzun eta gero, bai eta talde tek adingabearen epaileari eska diezaioke, harako neurriaren ordez, izaera bereko beste bat ezartzea. Salbuespenez, eta Fiskaltzak hala proposatuta, behin adingabearen letraduari eta legezko ordeznikoari entzun ondoren ere, adingabeen epaileak, aurretiaz ezarritako neurriaren ordez, beste bat ezar dezake, alegia, barneratze neurria, zentro erdi irekian, betetzeko dagoen denbora horretan zehar.
|
|
|
Araua hausten duten adingabeen zentro berezietan betearaziko dira lege honen arabera ezarritako neurri askatasun gabetzaileak, atxiloketak eta barneratzean dautzan kautela neurriak; zigor arloko adin nagusitasuna dutenei zigor kondenak eta askatasunaz gabetzen duten kautela neurriak ezartzen zaizkienean, espetxeetako legeriak zenbait zentro ezartzen ditu halakoak betearazteko,
|
baina
adingabeak beste zentro berezi batzuetan izango dira.
|
|
|
Erantzukizun zibilari buruzko piezan, ez da behar letradurik, ez prokuradorerik;
|
baina
, halakoa eskatuz gero, ustezko erantzulearentzat ofiziozko letradua izendatuko da. Adingabearen legezko ordezkarien kasuan, horien defentsa beregana dezake adingabearentzat prozedura nagusian izendatutako letraduak, horrek hala onartzen badu.
|
|
|
9 Konstituzio Auzitegiak adierazitako jarraibideen arabera, eta jarraibideok lehen aipatu direla kontuan hartuta, berme sistema ezarri da prozesuko uziari egokitua. Horrek bermatzen du zehapena ezarriko dela errugabetasun presuntzioa gainditu ondoren,
|
baina
heziketa irizpideak eta adingabearen interesa balioesteko irizpideak oztopatu gabe, irizpideok ezinbestekoak baitira prozesu honetan. Aldi berean ere, gutxieneko esku hartzearen printzipioa malgutasunez erabiltzen da.
|
|
|
Ingurune egituratu horretan, programazio terabulatorioa ez delako egokia, adingabearen baldintzak edo haren ingurunekoak kontuan hartuta.
|
Baina
, bestetik, ez dira arrisku baldintzak gertatzen, adingabe horri erregimen itxiko barneratzea aplikatzera behartuko luketenak.
|
|
2004
|
|
|
Prozedura Zibilari buruzko 1881eko Legeak prozesuaren atariko eginbideak ezarri zituen,
|
baina
eginbide horiek erabat zaharkituta zeuden eta ez ziren erabilgarriak; izan ere, urriak ziren legeak agindutako jokabide prestatzaileak ez betetzeagatik sortutako ondorioak, nahiz eta auzitegiak bidezkotzat jo interesdunak eginbideok eskatzea. Arrazoi horiek direla bide, prozesuko zuzenbide zibila eraldatzeko ekimen zehatz batzuek bazter utzi zuten erakunde hori.
|
|
|
Lege honen ariora, ordea, neurri egokiak badira izan, prozesua prestatzeko. Batetik, eska daitezkeen eginbideak gehitu dira,
|
baina
zehaztugabeak izatera iritsi gabe. Bestetik, justifikatu gabeko ezezkoa ematen bada, orduan, kalte galeren ondoriozko erantzukizunaren aldean eragingarritasun askoz ere handiagoa duten ondorio praktikoak ezarri dira, baina horien bitartez gehiegiko hertsatzea eragin gabe.
|
|
|
Batetik, eska daitezkeen eginbideak gehitu dira, baina zehaztugabeak izatera iritsi gabe. Bestetik, justifikatu gabeko ezezkoa ematen bada, orduan, kalte galeren ondoriozko erantzukizunaren aldean eragingarritasun askoz ere handiagoa duten ondorio praktikoak ezarri dira,
|
baina
horien bitartez gehiegiko hertsatzea eragin gabe.
|
|
|
Bestalde, alderdiak ez du hitzik eman behar edo zinik egin behar edukiari buruzko agiri, dez, inguruabar hori egiaztatzeko zama du. Horrekin bat etorriz, auzitegiei ahal eta beste idazki eta tresna horien berri izan ez duelako edo horiek lortzea ezinezko izan zaiolako;
|
baina
, horren ormena eman zaie agiriak kontuan hartzea komenigarri ez dela erabakitzeko, baldin eta, jarduna aurrera joan ahala, egiaztatu ez badira agirion berri ez izatea eta horiek lortzeko ezintasuna. Agiria aurkeztean gaitzustea edo prozesua luzatzeko asmoa dagoela erabakiz gero, auzitegiak isuna ere ezar dezake.
|
|
|
Agiri publikoek froga indar berezia dute, uste osoa jarri delako legez baimendu edo gaitutako fede emaileen esku hartzean. Prozesuko legeak, hizkera ulergarriarekin eta bere ondore zehatzetarako, aintzat hartu behar du esku hartze hori;
|
baina
prozesuko legea ez da aproposa fede ematearen betekizunak, eskumen esparrua eta beste inguruabar batzuk ezartzeko. Ildo horretatik, prozesuko legeriak ez ditu interpretazio eztabaidak ebatzi behar, horiek sortzen direnean fede emateari buruzko arauen inguruan edo negozio juridikoak agirian jasotzeko beharrezko laguntza juridikoaren inguruan.
|
|
|
Gainera, lege batzuen manuetan agiri publiko gisa hartu dira «kontrako froga» izenekoa onartzen duten agiriak, nahiz eta onarpen hori, batzuetan, esanbidez ezarri eta, besteetan, isilbidez. Lege honek errespetatu egin ditu beste lege horietako xedapenetan ezarritakoa;
|
baina
nahitaez bereizita arautu behar izan ditu kontrako froga onartzen duten agiri publikoak eta berez oso osorik frogatutzat jotzen diren gainerako agiri publikoak.
|
|
|
Agiri frogara ezin izango da bildu gainerako frogabideetara bildu ezin eta egitateen egiazkotasuna finkatzeko prozesura ekarri den guztia. Agiri itxurako irizpen eta txosten idatziak egin eta ekar daitezke;
|
baina
adituen eta lekukoen irizpen eta txosten izaera izango dute. Halaber, legeak, baztertu beharrean, beren beregi arautu ditu froga gauzatzeko tresna berriak, esate baterako, datuak, zenbakiak, eta kontuak jasotzeko egun oso zabalduta ez dauden euskarriak.
|
|
|
Egungo arauketarekin, alderantziz, aditu jarduera bat dator, oso osorik, froga jarduera arautu behar duten printzipio orokorrekin; eta, horregatik, guztiz zentzuzkoa da aditujarduerari buruzko balorazio askea. Bada, premiazkoa zen aditu jardueraren izaera argitzea, eta argitu egin da;
|
baina
horrek badakar zeharkako ondore garrantzitsua ere: adituei garaiz eta egoki ordaintzeko arazoa konpontzea, edo, behintzat, arazo hori arintzea.
|
|
|
Egin eginean ere, kasazioaren funtsari eutsi behar zaio, kasazioari datxezkion helburu eta ondoreekin.
|
Baina
kasazioan esparru objektiboak bat etorri behar du lehen aipatu beharrizanarekin, alegia, bereziki aginteduna den jurisprudentzia doktrinarekin.
|
|
|
Hori guztia dela eta, kasazio interesa modu objektiboan hartu da lege honetan; horrek esan nahi du kasazioko errekurtsoa ebazteak prozesuko alderdientzat berebiziko garrantzia duela,
|
baina
badagoela haratagoko interesik ere. Interes hori modu objektiboan jasotzeko, batetik, munta handiari buruzko parametroa erabili da; eta, bestetik, gaiari dagokion parametroa.
|
|
|
Erabateko aldaketa hori gogoan izanik, eta behin behineko betearazpenaren aurka jartzea kontuan hartuz, aintzat izan behar da zailtasun bera dutela aurka jartze horri buruz jurisdikzio organoak emandako erabakiak eta kautela neurrien eskaerari buruz emandako ebazpenak. Horrela, behin behineko betearazpenaren aurka jartzean, kontrajarritako faktoreak baloratu behar dira,
|
baina
faktore horiek eta kautela neurriak eskatzean kontuan izan behar direnak zailtasun berekoak dira.
|
|
|
lehenik, epaian agindutakoa ordaindu edo betetzea, hori agiri bitartez egiaztatuz gero; bigarrenik, betearazpen akzioa iraungitzea; eta, hirugarrenik, alderdiek ituna edo transakzioa egitea betearazpena saihesteko, itun edo transakzio hori agiri publikoan agertuta. Badirudi arrazoi horiek gutxi direla;
|
baina
, egia esan, funtsezkoak ere badira. Gainera arrazoiak ezin dira baztertu, epai irmoa betearaztea ez delako eragiketa automatikoa, eta, horrekin batera, ez delako zentzuzkoa epaia eman eta hori irmo denetik epaiaren betearazpena eskatu bitartean jasotako guztia alde batera uztea.
|
|
|
Parte hartzea onartu bada ere, jardunak ez du atzera egingo;
|
baina
parte hartzailea prozesuan alderdi izango da ondore guztietarako. Parte hartzaileak defendatu ahal izango ditu berak edo beraren auzikideak aurkeztutako uziak, horretarako prozesuan aukera badu, nahiz eta haren auzikideak uko egin, amore eman, atzera egin, edo, beste edozein arrazoi dela medio, prozesutik baztertu.
|
|
|
2 Prozesuan, gertaera kaltegarriaren ondoriozko kaltedunak erabat zehaztuta egon edo erraz zehatz daitezkeenean, demandatzaileak edo demandatzaileek interesdun guztiei aldez aurretik komunikatu behar izango diete demanda aurkeztu izana. Kasu horretan, deialdia egin ondoren, kontsumitzaileak edo erabiltzaileak prozesuan parte har dezake edozein unetan,
|
baina
prekluitu ez diren prozesu egintzak gauzatzeko soilik.
|
|
|
Aurreko lerrokadako autoaren aurka, ez da errekurtsorik onartuko,
|
baina
auto horrek ez du aurretik ezarriko, ezta zati batez ere, hurrengo epaiketa arruntean eman daitekeen epaia.
|
|
|
Auto horren aurka ez da errekurtsorik onartuko,
|
baina
auto horrek ez du aurrez ezarriko, ezta zati batez ere, hurrengo epaiketa arruntean eman daitekeen epaia.
|
|
|
Halaber, laguntza judiziala eska daiteke, jarduna agindu duen auzitegiak egoitza zein udal mugartetan izan eta horretatik kanpo
|
baina
epai barruti nahiz horretan bertan burutu beharreko jardunerako.
|
|
|
1 Epaileren bat edo auzitegiko kide den magistraturen bat aldatua izan bada, ikustaldirako data zehaztu ondoren
|
baina
hori egin baino lehenago, orduan aldaketa horiek alderdiei ezagutaraziko zaizkie, aldaketok gertatu bezain laster, eta, beti, ikustaldia hasi aurretik. Horrek ez dio kalterik egingo ikustaldia egiteari, salbu eta aldaketaren ondorioz auzitegiko kide nor egin eta epaile edo magistratu hori ezetsi denean, ezespen hori ahoz gertatu arren.
|
|
|
Arrazoia aditua izendatu eta gerokoa bada,
|
baina
adituak irizpena eman baino lehenagokoa, ezespen idazkia aurkeztu ahal izango da, epaiketa edo ikustaldirako zehaztutako eguna baino lehen edo horren hasieran.
|
|
|
3 Epaiketa edo ikustaldia egin ondoren, ez dago aditua ezesterik. Horrek ez dio kalterik egingo bestelako ezeste arrazoiak agertzeari, hain zuzen ere, irizpena eman aurretik zirenak,
|
baina
epaiketa edo ikustaldiaren ondoren jakin izan direnak; horiek auzitegiari agertu ahal izango zaizkio epaia eman aurretik, eta, hori ezinezkoa bada, bigarren auzialdiko auzitegi eskudunari.
|
|
|
Legeak araubide orekatsua ezarri du arau horien bidez. Araubide horrek ahalbidetzen du, batetik, hartzekodun betearazleak duen eskubidearen babes eragingarria, aurka jartzeko eta eteteko aurretiaz aipatu arrazoien zerrenda mugatuarekin,
|
baina
, zerrenda horrek hutsaltzen ez duela betearazpen tituluaren eragingarritasuna; eta, bestetik, araubide horrek ez du zordun betearazia defentsa bideez gabetzen, betearazpenaren ez zilegitasun kasurik astunenetan.
|
|
|
Alderdiek, aurreko paragrafoaren arabera, auzia hitzarmen bitartez amaitzen ez badute,
|
baina
egitate guztiekin ados badaude, eta desadostasuna arazo juridikoei begira gertatzen bada, auzitegiak epaia emango du, entzunaldia zein egunetan amaitu eta egun horren biharamunetik hogei egunetan.
|
|
|
Inor agertzen ez bada, demandatzaileari edukitzan berretsiko zaio;
|
baina
erreklamatzaileak agertzen badira, euren idazkiak demandatzaileari helarazi ondoren, horri ikustaldirako zitazioa egingo zaio, agertu diren guztiekin batera, hurrengo artikuluetan xedatutakoaren arabera jarduna gauzatuz.
|
|
|
Demandatuak erreklamazioari buruzko aurka jartzea iragartzen badu, aurreko lerrokadan xedatutakoaren arabera, alderdiei ikustaldirako zitazioa egingo zaie, eta, demandatua ikustaldi horretara agertzen ez bada arrazoi zuzenik gabe, edo, agertzen bada,
|
baina
aurka jartzerik aurkezten ez badu, edo aurka jartzea oinarritu nahi badu 444 artikuluko 3 paragrafoko zioez beste batean, orduan, besterik gabe, auzi jartzailearen uzien aldeko epaia emango du auzitegiak. Halakoetan, erreklamazioaren balioa zein izan eta horren bosten baterainoko isun zehapena ezarriko zaio demandatuari, hori 180 eurokoa gutxienez izango dela.
|
|
|
Aurreko paragrafoetako kasuetan, errekurtsoak ukatu edo ezerezean daudela adierazi aurretik, lege honen 231 artikuluan xedatutakoa beteko da, errekurtsogileak berari dagozkion kopuruak ordaintzeko, zainpean edo gordailuan jartzeko nahiz abala emateko borondatea azaldu badu,
|
baina
auzitegiaren iritziz, agiri bidez egiaztatu ez badu eskakizun horien betetzea.
|
|
|
Errekurtsogile batzuk badaude, eta euretako batek edo batzuek bakarrik atzera egiten badute, errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta ebazpen hori ez da irmoa izango atzera egite horrengatik;
|
baina
, halakoetan, atzera egin dutenei dagozkien aurkaratze uziak bertan behera geratu direla ulertuko da.
|
|
|
5 Gora jotzea prestatu dela ulertu duen probidentziaren aurka ez dago errekurtsorik;
|
baina
errekurtsoa jasan behar duen alderdiak gora jotzearen onargarritasunik eza alega dezake, lege honen 461 artikuluan aipatu errekurtsoaren aurka jartze izapidean.
|
|
|
Gora jotzeko errekurtsoak jarri ondoren, eta, kasuan kasuan, aurka jartzeedo aurkaratze idazkiak aurkeztu ondoren, gora jo den ebazpena zein auzitegikrak auzitegi eskudunari igortzea, azken horrek gora jotzearen inguruan ebazpe eman eta horrek aginduko du auzi papena eman dezan, alderdiak 30 egunez epatuz;
|
baina
, behin behineko betearazpena eskatu bada, lehen auzialdiko auzitegian utziko da betearazpen horretarako beharrezko denari buruzko lekukotza.
|
|
|
3 Galderaren bat onartu ez
|
baina
horri erantzuna ematen bazaio, aktan ez da erantzuna jasoko.
|
|
|
3 Idazkari judizialari aurkeztuko zaizkio jatorrizko agiriak edo kopia kautoak; berari ekarriko zaizkio frogarako beste baliabide edo tresnak; agiri pribatu baten kautotasuna aitortuko zaio; idazkera alderatzea egiteko idazketa multzoak haren aurrean eratuko dira; eta haren aurrean, orobat, adituaren irizpenaren egiletasuna berretsiko da.
|
Baina
auzitegiak berak aztertu ditu agiri froga, idatzizko txosten eta irizpenak, eta epaiketara ekarritako bestelako bitarteko eta tresnak.
|
|
|
2 Adierazlearen egoitzako galdeketan, gainerako alderdiak eta euren abokatuak egon daitezke, inguruabarren arabera berori ezinezkoa ez bada edo erabat desegokia ez bada.
|
Baina
, auzitegiaren ustez, pertsona nahiz tokiaren inguruabarrak kontuan izanda, bidezkoa ez bada gainerako alderdiak eta euren abokatuak bertan egotea, orduan galdeketa egingo da auzitegian eta idazkari judizialaren aurrean. Halakoetan, galdeketa proposatu duen alderdiak galdera agiria aurkez dezake, auzitegiak galderok egin ditzan, horiek egokitzat jotzen badira.
|
|
|
3 Artikulu honen aurreko paragrafoetan aipatu atzerriko agiriek borondatezko adierazpenak jasotzen badituzte, adierazpenok badirela frogatutzat joko da,
|
baina
euren eragingarritasuna izango da, negozio juridikoen gaitasun, objektu eta forma arloetan Espainiako eta atzerriko arauek zehaztutakoa.
|
|
|
Halakoetan, auzitegiak aginduko du, probidentzia bidez, agiriok noren esku egon eta hori bertan agertzeko aginduko du, eta, horrek esan beharrekoa entzun ondoren, bidezkoa dena ebatziko du auzitegiak. Ebazpen horren aurka ez da errekurtsorik onartuko,
|
baina
interesa duen alderdiak bigarren auzialdian egin dezake berriro eskaera.
|
|
|
2 Auzitegiak ere galderak egin diezazkieke adituei eta ekarritako irizpenaren objektuari buruzko azalpenak eskatuko dizkie;
|
baina
auzitegiak ezin dezake ofizioz agindu irizpena zabaltzea, salbu eta auzitegiak izendatu dituen adituak direnean, 339 artikuluko 5 paragrafoan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Aipamena, zinez, luzea da,
|
baina
argiro argiro erakusten du legegilearen asmoa. Legegile horrek, halaber, hobeto antolatu nahi du testuaren edukia, eta, bide horretatik, alferreko errepikapenei ihes egin nahi die:
|
|
|
Zinez, hainbat ahots entzun ziren, gaztelaniaz besteko hizkuntza horien tratamendua salatzeko;
|
baina
prozesuko legeek euren horretan iraun zuten, erregimen politikoak aldatu arren. Horrek indartu egin zuen gaztelaniaren eginkizuna, prozesu zibilaren berezko espresabide moduan.
|
|
|
Letra larri eta xehearen erabileraz denaz bezainbatean, irizpide orokorrak jarraikoak izan dira: izen bereziak letra larriz idatzi dira (Konstituzio Auzitegia/ Tribunal Constitucional);
|
baina
izen bereziok arrunt bihurtzekotan, letra xehea erabili da (auzitegi hori?/ el tribunal?); pluralez egindako aipamenak letra xehez idatzi dira (bake epaitegiak/ juzgados de paz); eta bizidunei dagozkien karguak izendatzeko ere, letra xehea erabili da (lehendakaria/ el presidente).
|
|
|
2 Prozesuari amaiera emateko epaia edo ebazpena demandatuari berari jakinaraziko zaio, lege honen 161 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
Baina
demandatua non dagoen jakiterik ez badago, jakinarazpena ediktu bidez egingo da, berori «Estatuko Aldizkari Ofizialean» argitaratuz.
|
|
|
Errekurtso horiek balia ditzake demandatu auzi iheslariak, epaia demandatuari berari jakinarazi ez bazaio;
|
baina
, kasu horretan, errekurtsook jartzeko epea zenbatuko da, epaia jakinarazteko ediktua «Estatuko Aldizkari Ofizialen», Autonomia Erkidegokoan edo probintziakoan noiz argitaratu eta egun horren biharamunetik hasita.
|
|
|
2) Demanda eta auziaren berri izan ez denean, zitazioa edo epatzea 161 artikuluaren araberako zedula bidez egin izan bada,
|
baina
zedula hori demandatu auzi iheslariaren eskura heldu ez bada, berorri egotzi ezin zaizkion arrazoien ondorioz.
|
|
|
3) Demanda eta auziaren berri izan ez denean, demandatu auzi iheslariak ediktuen bidez zitazioa jaso badu edo epatua izan bada,
|
baina
absente egon bada prozesua non gertatu eta bertatik, edota Estatuko nahiz Autonomia Erkidegoko beste edozein tokitatik, ediktuak haietako aldizkari ofizialetan argitaratu badira.
|
|
|
2 Aurreko paragrafoko epeak luza daitezke, 134 artikuluko bigarren paragrafoaren arabera, baldin eta ezinbesteko kasuak badirau, eta horrek auzi iheslariari agertzea eragotzi badio;
|
baina
hutsalketa akzioa ezin izango da inola ere egikaritu, epaiaren jakinarazpenetik hamasei hilabete igaro ondoren.
|
|
|
2 Kasazio errekurtsoa prestatutzat jo duen probidentziaren aurka, errekurtsoa jasan behar duen alderdiak ezin izango du errekurtsorik jarri;
|
baina
, alderdi hori kasazio auzitegian agertzean, errekurtsoa onartzearen aurka jar daiteke.
|
|
|
Prokuradoreak eta abokatuak ez dutekezteko;
|
baina
prokuradorearen eta abo parterik hartu behar eskabide hori aurkatuaren parte hartzea beharrezkoa da geroagoko idazki eta jardun guztietan.
|
|
|
1) Ezkontide edo guraso batek behin eta berriro hausten badu berari dagozkion kopuruak ordaintzeko betebeharra, isun hertsagarriak ezar dakizkioke, 711 artikuluan xedatutakoaren arabera. Horrek ez dio kalterik egingo, zordunduta
|
baina
ordaindu gabe dauden kopuruak kobratzeko, ezkontide edo guraso horren ondarea erabiltzeari.
|
|
|
Aurreko artikuluan ezarritakoari kalterik egin gabe, interesdunak euren kabuz agertu ahal izango dira,
|
baina
ezin izango dira baliatu prokuradore gaitua ez den beste pertsona batez, betiere prokuradoreak dauden herrietan:
|
|
|
Fiskaltza ere deituko da, horrek ordezka ditzan jarauntsian interesa izan
|
baina
ordezkaritza legitimorik ez duten adingabe edo ezgaituak eta toki ezezagunean dauden absenteak. Fiskalgabeek edo ezgaituek legezko ordezkatzaren ordezkaritza bukatuko da, adinria edo defendatzaile judiziala lortzen dutenean eta absenteak epaiketan agertzen direnean edo horiei zitazioa zuzenean egin dakiekeenean, nahiz eta gero berriro absente egon.
|
|
|
5 Aurreko artikuluko 5 paragrafoan aipatu hartzekodunak batzara deituko dira, prozeduran bertaratu badira. Bertaratu ez direnei ez zaie zitaziorik egingo;
|
baina
batzan har dezakete parte, batzarako ezarri egunean bertan agertu eta euron kredituak egiaztatzeko tituluak ekartzen badituzte.
|
|
|
Halakoetan, kontulari hori izendatuko da jarduneko abokatu direnen artetik, abokatu horiek, gaiaren inguruko jakite berezia izateaz gain, bulego profesionala badute epaiketa egingo den tokian. Adituen gaineko hitzarmenik izan ezean, kontulariak edo kontulariek balorazioak egiteko beharrezkotzat jotzen duten beste aditu izendatuko dira, prozedura berari ekinez;
|
baina
inola ere ez aditu bat baino gehiago, tasazioa egin beharreko ondasun mota bakoitzeko.
|
|
|
Egindako postura guztiek gainditzen badute ondasunak enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70,
|
baina
epeka ordaintzea eskaintzen badute, geroratutako prezioa behar beste bermatuz, banku nahiz hipoteka bermeekin, orduan alderdi betearazleari emango zaio posturon berri. Alderdi betearazleak, hurrengo hogei egunetan, ondasun higiezina adjudikatzea eska dezake, hori enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70ean.
|
|
|
1 Errematearen prezioa 654 artikuluko 1 paragrafoan ezarritakoaren arabera erabiliko da;
|
baina
gerakina, hori izanez gero, atxiki egingo da, eskubideak alderdi betearazleak baino geroago inskribatuta edo idatzohartuta dituztenei ordaintzeko. Horiei ordaindu ondoren oraindik gerakina badago, alderdi exekutatuari edo hirugarren edukitzaileari emango zaio gerakin hori.
|
|
|
1 Ordainketa agindeia egiten denetik, edo betearazpena agintzen denetik, agindeia epaiketaz kanpo egiten bada, hamar egun igaro ondoren, hartzekodunak hipotekatutako finka edo ondasunaren behin behineko administrazioa edo edukitza berari ematea eska dezake. Kasu horretan, hartzekodunak jasoko ditu muga eguneratu
|
baina
ordaindu gabeko errentak, horrela itundu bada, baita geroko fruituak, errentak eta ekoizkinak ere; horrekin guztiarekin, ondasunen artapen eta ustiapen gastuak eta, gero, hartzekodunaren kreditua, estaliko dira.
|
|
|
Ondorioztatutako eskaerak eta aurkakotasunak hitzezko epaiketaren izapideak erabilita ebatziko dira, auto bidez; horren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke, eta hori audientzia eskudunean gauzatuko da, Prozedura Zibilaren Legeko II. liburuaren VI. tituluko III. atalean ezarritakoaren arabera,
|
baina
auzi paperen laburpena sortu gabe.
|
|
|
Aurka jartzea gehiegi edo sobera eskatzean oinarritzen bada, aurka jartze horrek ez du betearazpenaren bidea etengo, salbu eta alderdi exekutatuak bere ustez zor duen kopurua auzitegiaren esku jartzen duenean, auzitegiak kopuru hori berehala eman diezaion alderdi betearazleari. Azken kasu horretatik kanpo, betearazpenak aurrera egingo du;
|
baina
enbargatutako ondasunak saltzearen ondorioz zer lortu eta hori ez zaio alderdi betearazleari emango, aurka jartzea erabaki arte, lortu denak alderdi exekutatuak aitortutako zorra gainditzen duen kopuruan.
|
|
|
Ordainketa agindeia egingo da, titulu betearazlean jasotako egoitzan.
|
Baina
, alderdi betearazleak hala eskatzen badu, agindeia egin daiteke alderdi exekutatua zein tokitan bilatu eta toki horretan, bertan ezustean badago ere.
|
|
|
Diruzkoa ez den kondena epaia behin behinean betearaztean aurka jartzea aurkeztu bada, eta auzitegiak uste badu, gerogarrenean kondena ezeztatuz gero, ezinezkoa edo oso zaila izango dela behin behineko betearazpenaren aurreko egoera berrezartzea edo betearazpena eskatu duenak egin dezakeen kauzioarekin ordainketa bermatzea, orduan autoa emango du, betearazpena eten eginez;
|
baina
erabakitako enbargoek eta berme neurriek indarrean iraungo dute, eta egokitzat jotzen diren berme neurriak hartuko dira, 700 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Betearazpena oinarritzen bada ezkontideetatik batek hartutako zorretan, eta zor horien gaineko erantzukizuna irabazpidezko sozietateak badu, demanda betearazlea jar daiteke ezkontide zordunaren aurka bakarrik;
|
baina
irabazpidezko ondasunen enbargoa beste ezkontideari jakinarazi zaio. Beste ezkontide horri demanda betearazlea eta betearazpena agindu duen autoa helaraziko zaizkio, ezkontide horrek, epe arruntean, betearazpenaren aurka jartzeko aukera izan dezan.
|
|
|
Egindako postura guztiak balorazioaren 100eko 50 baino handiagoak badira,
|
baina
eskaintzen bada ordainketa epeka egitea, goren mugako prezioa behar beste bermatuz, bankunahiz hipoteka bermeekin, orduan horren berri emango zaio alderdi betearazleari. Alderdi betearazleak bost eguneko epea izango du, ondasunen adjudikazioa eskatzeko, balorazioaren 100eko 50ean.
|
|
|
Betearazpenaren helburuetarako erabiliko dira enkantearen porrota eragin duten erremategileen gordailuak, 654 eta 672 artikuluetan xedatutakoaren arabera;
|
baina
soberakina, halakoa izanez gero, gordailugileei itzuliko zaie. Gordailuak ez badira nahiko alderdi betearazlearen eskubidea eta kostuak ordaintzeko, orduan gordailuak erabiliko dira, lehendabizi, beste enkante horrek eragindako gastuak ordaintzeko, eta gainerakoa enkante horretan lortutako kopuruei batuko zaie, eta 654 eta 672 artikuluetan xedatutakoaren arabera erabiliko da.
|
|
|
2 Jabariaren eta zamen ziurtagiria luzatu ondoren zein eskubide inskribatu eta eskubide horien titularrei ez zaie komunikaziorik egingo;
|
baina
, euren eskubidea inskribatuta dagoela egiaztazioan eta eurengan eragina duen gainetuz gero, parte hartuko dute balorarako prozedura jardunean.
|
|
|
4 Prozesuko arau haustearen ondoriozko errekurtso berezia zein probidentziaren bidez prestatutzat jo eta horren aurka ezin izango du errekurtsorik jarri errekurtsoa jasan duen alderdiak;
|
baina
alderdi hori aurka jar daiteke prozesuko arau haustearen ondoriozko errekurtso berezia onartzearen inguruan, auzitegi nagusian agertzen denean.
|
|
|
2 Kide anitzeko auzitegian auzia erabaki ondoren, botoa eman duten magistratuetatik edozein ezinduta geratu bada eta ezin badu ebazpena sinatu, orduan beraren ordez hori egingo du auzitegi horren buru denak; halakoetan, beraren ordez sinatuko duen magistratu horrek haren izena adieraziko du; eta magistratu ezinduak botua eman
|
baina
sinatu ezin izan zuela agerraraziko du.
|
|
|
1 Epai baten edo behin betiko auto baten botazioan parte hartu duten guztiek sinatuko dute erabakitakoa, nahiz eta gehiengoarekin bat etorri ez;
|
baina
, azken kasu horretan, botazio edo sinatze unean aditzera emanez gero, boto berezia eman dezakete epai formarekin. Bertan, auzitegiak eman epaian egitezko zein gairekin eta zuzenbideko zein oinarrirekin ados egon eta horiek onar ditzakete, horietara igorpena eginez.
|
|
|
2) Metatu akzioen jatorria titulu bera bada, edo, akzio nagusiarekin batera, korrituak, fruituak, errentak edo kalte galerak eskatzen badira, munta zehaztuko da, metatu akzio guztien balioen batuketaren arabera.
|
Baina
akzio horietatik edozeinen zenbatekoa zehatz eta likidoa ez bada, kontuan hartuko da zenbateko zehatz eta likidoa duten akzioen balioa bakarrik.
|
|
|
Adierazpen hori egin ahal izango da, orobat, interesdunek hala eskatzen badute,
|
baina
aipatu eginbideek lehentasuna izan gabe, abintestatoa aurretiaz eskatzea beharrezkoa ez denean edo eskatzen ez denean.
|
|
|
Ezinezkoa izan bada zitatu behar denaren edo zitatu izan
|
baina
agertu ez denaren egoitza edo egonlekua jakitea, izapidetza ez da egingo, eta erabakitako adopzioa baliozkoa izango da, hala denean, Kode Zibilaren 180 artikuluak gurasoei emandako eskubideari kalterik egin gabe.
|
|
|
Tutorearen kargua eman zaio, berebat, adingabea jaraunsle izendatu duenak, edo adingabearentzat agintzari nahiz legatu garrantzitsua egin duenak izendatutakoari;
|
baina
, hala denean, fidantzatik askatzea ulertuko da, bakar bakarrik, jarauntsia edo legatua osatzen duten ondasunei buruz.
|
|
|
Are zentzugabeagoa da, bertako justiziaren ordez, beste herrialde edo eremu geografiko eta kultural batzuetako justizia besterik gabe onartzeko joera, gehienetan hori konturatu gabe egiten dela. Egia esan, horrelako ordezpenak ezinezkoak dira,
|
baina
joera horrek duen eragin hutsa oso kaltegarria da legeak eraldatzeko: arazo berriak eta astunagoak sortzen dira, eta proposatu edo lortutako hobekuntzak, nabaritzeko modukoak bederen, oso urriak dira.
|
|
|
Horregatik, zorrotz jokatuz, legeak izapide eta errekurtsoak gutxitu ditu.
|
Baina
, jada esan bezala, legeak aintzat hartu du alderdien arteko gatazkaren agerpen logiko eta bidezkotu gisa uler daitekeena, bai eta epaia emateko prozesu uneak behar den moduko prestakuntza izatea ere.
|
|
|
Egin eginean ere, mende batetik gorako esperientzia juridikoa aprobetxatu behar da;
|
baina
prozesu zibilari buruzko kode berria ere beharrezkoa da, lege zaharraren katramila izugarriek, bata bestearen atzetik egindako ukituek eta xedapen bitxiek sortutako egoera gainditzeko. Lege berria behar da, batez ere, joan den mendeko legearen arabera konponezin edo konpongaitz ziren arazo askori aurre egin eta erantzuteko.
|
|
|
Lege berria behar da, batez ere, joan den mendeko legearen arabera konponezin edo konpongaitz ziren arazo askori aurre egin eta erantzuteko.
|
Baina
, biletan jasotako balio iraunkorreko prin batez ere, prozedura zibilari buruz lege berria behar da, horrek egiazkotasunez adierazi eta gauzatu behar baitu babes judizial eragingarriaren konpromisoak dakarren pentsaera aldaketa nabaria. Horretarako, legeak errespetatu behar ditu Espainiaren kultura eremu bereko beste herrialde batzuen prozesu lege zitzipio, erregela eta irizpideak.
|
|
|
Egia esan, hutsune horiek betetzean, legearen edukia gehitu egin da,
|
baina
horrek ez du adierazi nahi luzatu eta zaildu denik, ezpada hori osatu egin dela. Legegilearen zeregina eta erantzukizuna da, argi eta garbi, aspaldiko esperientziak nabarmendu dituen egiazko arazoei aurre egitea.
|
|
|
Asko dira, gainera, horren aldeko arrazoiak. Botere Judizialaren Lege Organikoak prozesuari buruz jasotako arau ugari egokiak dira;
|
baina
arauok ez dira behar bezala kokatu, eta duda muda anitz sorrarazi dituzte, horiekin batera prozedura legeek ezarritako arauak baitaude. Zentzuzkoa denez, lege honek eutsi egin die 1985eko prozesu arauketaren alde positiboei.
|
|
|
Legeak eutsi egin die lurralde eskumena eratxikitzeko irizpide orokorrei, gaiaren araberako foru bereziak alferrik ugaritu barik, eta erregela horiek guztiak nahitaez aplikatu beharreko xedapen bihurtu gabe. Horregatik, oraindik kasu askotan ahalbidetzen da alderdiak auzitegiaren eskumenpean jartzea,
|
baina
hobetu egin da demandatzailea eta demandatua auzitegiaren eskumenpean isilbidez jartzeko araubidea. Esangura horretan, demanda jarri, hori onartu eta demandatua epatu baino lehen, beren beregi ezarri da atariko eginbideak gauzatzea, edo kautela neurriak eskatu, eta, hala denean, horiek erabakitzea.
|
|
|
Hortaz, zigor arloko epaitu aurrekotasunak prozesu zibilean eragina izan dezan, ez da nahikoa kereila onartzea edo salaketa artxibatu gabe egotea.
|
Baina
, aipatu osagai guztiak izanda ere, prozesu zibila eten egingo da, bakarrik, epaia ematearen zain dagoenean. Prozesu zibilera ekarritako agiri baten faltsutze penala, izatez, kasu berezia da, eta kasu horrek soilik ahalbide dezake prozesu zibilaren berehalako etendura, betiere agiri hori erabakigarri denean prozesu zibilaren epaitzarako.
|
|
|
Ezagunak dira doktrinaren eztabaidak eta jurisprudentziaren nahiz lan zientifikoen teoriak eta joerak. Legeak gai hori zenbait tokitan arautu du,
|
baina
erregela berrien helburu bakarra da 1881eko Legeak konpondu ez eta konpontzeko aukerarik gabe utzi zituen egiazko arazoei aurre egitea.
|
|
|
Botere Judizialari buruzko 1985eko Legeak sartu zituen, sartu ere, ebazpena emateko proposamenak,
|
baina
horiek ez dute balio izan, idazkari judizialek dudarik gabe duten ezaguera teknikoa baliatzeko. Aitzitik, proposamenok areagotu egin dute idazkari judizialen eta auzitegien eginkizunei buruz zegoen nahastea, eta epaitegi eta auzitegien artean jarduteko irizpide desberdinak eragin dituzte, maiz, segurtasunik eza eta nahigabea sortuz.
|
|
|
Egia esan, jarduna deuseztatzeko intzidente bereziaren bitartez, irmotzat har daitezkeen epaiak eta beste azken ebazpen batzuk uki daitezke.
|
Baina
legegileak ezin dizkio, irmotasunaren izenean, aurretik dagoen errotikako deuseztasunari begiak itxi, deuseztasun horrek, bere ezaugarri, irmotasuna barne, eta ondore guztiekin, ebazpena ukitu duelako.
|
|
|
Prozesuko beste eskubide batzuekin gertatzen den bezala, jarduna deuseztatzeko salbuespeneko eskabidea bidegabe erabili eta horretaz abusatzeko aukera beti dago;
|
baina
legeak arrisku hori aurreikusi du, eskabidea oinarritzeko kasuak kontu handiarekin zehaztuz eta beste erregela batzuk ezarriz. Hala nola, betearazpena ez etetea, jarduna deuseztatzeko eskabidea ezestearen ondorioz; kostuak ordaintzera kondenatzea; eta eskabidea ausartegia izateagatik isuna ezartzea.
|
|
|
Zehaztapen hori egin da, gaiaren eta muntaren inguruko irizpideak aintzat hartuta.
|
Baina
, 1881eko Legeari helduz, muntaren aldean gaiari nagusitasuna eman arren, lege honek askozaz ere garrantzi handiagoko osagai gisa hartu du gaia bera. Hori guztiz zentzuzkoa da, legearen kezka baita babes judiziala eragingarria izatea.
|
|
|
Aurkezten ez bada,
|
baina
bere egonleku ezagunaren berriak badaude, modu pertsonalean jakinaraziko zaio absentzia edo heriotza adierazpenaren autoa; beraren nortasunaren inguruko frogak aurkeztea eskatuko zaio, eta, horiek eman zein ez eman, epaileak, Fiskaltzaren eta alderdien esku hartzearekin, horiek proposatutako frogak eta ofizioz erabakitakoak aurkeztu ondoren, autoa emango du, bidezkoa dena ebatzita.
|
|
|
...takozioa eragin duten finka edo finkak foro eskubidea, horren aurkakotasunaren oinarri bada apeoaren eskaerarekin batera aurkeztutako zerrendan barneratzen ez den finka bat adituak edo adituek foropekoen artean barneratzea, edo, 2077 artikuluaren bigarren lerrokadan ezarritakoaren ondorioz egindako eransketan, epaileak aurrekariak aztertuko ditu, eta hirugarren egunean onespen autoa ere emango du,
|
baina
egitate hura egiazkoa bada, erreklamatik bananduko ditu; hala ere, eskubideanari, horrek muntaren arabera bidezkoa den epaiketan egikari dezan. gordeko zaio kasuan kasuan dagokio
|
|
|
Mota horietako espedienteei aplikatu ahal izango zaie, berebat, 2083 artikuluan xedatutakoa,
|
baina
aldaketa batekin; adituek egin beharreko eragiketa izango da foroa eratzen duten finkak tasatzea, eta, ondorenez, horien arteko hainbanaketa egitea.
|
|
|
Ontziko kapitaina behartuta badago portuan sartzera,
|
baina
, beraren iritziz zama osoa edo horren zati bat iraunarazteko komenigarri bada hori deskargatu eta jarraian zamatzea, eta horretarako ez badu zamatzaileen adostasunik, epailearengana idatziz joko du edo agerraldiaren bidez, kasua presakoa izanez gero, kodearen 775 artikuluan ezarri baimena eskuratzeko.
|
|
|
1 Eskubide hobeko hirugarrengotzan emandako epaiak pribilegioa dagoen ala ez ebatziko du, baita epaia zein betearazpenetan eman eta horretan kredituak zer nolako hurrenkeran ordaindu behar diren ere;
|
baina
epaiak ez ditu baldintzatuko aurretiaz bakoitzak izan ditzakeen akzioak, eta, bereziki, aberaste akzioak.
|
|
|
5 Artikulu honen hirugarren paragrafoak aipatu hitzarmenik ez bada lortzen,
|
baina
, auzitegiaren ustez, kasuaren inguruabarrak direla eta, ondasunak diru bihurtzeko hobe bada, orduan hitzarmena lortzeko beste agerraldi bat egin daiteke, artikulu honen lehenengo bi paragrafoetan jaso baldintzekin.
|
|
|
Ondasunak diru bihurtu ondoren, kasuan kasuko pertsona edo erakundeak Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontuan sartuko du lortutako kopurua;
|
baina
kopuru horretatik kendu dira gastuak eta kasuan kasuko pertsonak edo erakundeak, bere parte hartzea dela eta, jaso behar duen zenbatekoa. Auzitegiak eragiketa onetsi du, edo, hala denean, ondasunak diru bihurtzearen eta horren inguruabarren gaineko justifikazioak eskatuko ditu.
|
|
|
Lehenengo xedapen iragankorrean xedatutakoa gorabehera, lege hau indarrean jartzean prozesu adierazleak bigarren auzialdian badaude, auzialdi hori gauzatuko da, aurreko legearen arabera;
|
baina
, epaia eman ondoren, lege hau aplikatuko da ondore guztietarako.
|
|
|
Lege hau indarrean jarri baino lehen hartutako kautela neurriei aurreko legeko xedapenak aplikatuko zaizkie;
|
baina
lege honen arabera eska daiteke neurriok berrikustea eta aldaraztea.
|
|
|
6 Prozesu monitorioaren hasierako eskarian, abokatuaren eta prokuradorearen lanbide zerbitzuak erabiltzen direnean, erkidegoari zor zaizkion kopuruakharko ditu bi bion esku hartzearen ondorioz sortutako zerbitzu sariak eta eskubideak, bai zordunak ordainketa agindeiari kasu egiten dionean, bai auzitegian ager erreklamatzeko, zordunak ordaindu betzen ez denean ere; edozein kasutan ere, Prozedura Zibilari buruzko Legearen 394 artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako mugak errespetatu dira. Aurkakotasuna dagoen kasuetan, erregela orokorrak aplikatuko dira kostuen arloan;
|
baina
epaia hartzekodunaren interesentzat guztiz onuragarria baldin bada, kostu horien artean sartu dira abokatuaren zerbitzu sariak eta prokuradorearen eskubideak, horiek esku hartu badute, nahiz eta esku hartze hori aginduzkoa izan ez.»
|
|
|
1) Prozesuko arau haustearen ondoriozko errekurtso bereziaren gaineko eskumena du Auzitegi Gorenaren arlo zibileko salak;
|
baina
, kasazio errekurtsoaren gaineko eskumena auzitegi nagusien arlo zibil eta zigor arloko salari badagokio, zein ebazpenen aurka errekurtsoa jarri eta ebazpen horiek ere aurkara daitezke, lege honen 469 artikuluan ezarri zioen ondorioz.
|
|
|
Ezarritako epean alderdi exekutatuak ez badu agindeia betetzen, alderdi betearazleak publizitatea kontrata dezake;
|
baina
aurretiaz beharrezko dirua lortu behar du alderdi exekutatuaren ondaretik, aurreko artikuluko 2 paragrafoan xedatutakoaren arabera.
|