|
2007
|
|
|
b) Irakasleek irakaskuntza jarduera askatasunez garatzeko duten eskubidea, hau da, «katedra askatasuna» izenekoa (EKren 20.1.c. art.). Berme hori Unibertsitatean sortu zen, irakasleen askatasuna bermatzeko estatuaren esku hartzeen aurrean, eta 1931ko Konstituziora bildu zen. Gaur egungo Konstituzioak 20 artikuluko adierazpen askatasunaren inguruko eskubideen barruan jaso du,
|
baina
EKren 27 artikuluko edukiekin lotuta dago zuzenean. Konstituzio Auzitegiaren arabera, ez da unibertsitateetan soilik aplikatzen, hezkuntza sistema osoan baino, zentro pribatuetako irakasleak barne hartuta (otsailaren 13ko 5/ 1981 KAE).
|
|
|
Ezkontzeko eskubideari lotuta, ezkontzari eta egitezko loturei buruzko gaiek ere polemika sortzen dute; horrez gain, antolamendu juridikoak ezkontza familia soilik babesten duen edo ezkontzaz kanpoko beste familia mota batzuk ere aitortzen dituen eztabaidatzen da. EKren 32.1 artikuluan ezkontza familia arautu da,
|
baina
EKren 39.1 artikuluan ezarri da botere publikoek familiaren babes sozial, ekonomiko eta juridikoa babesten dituztela, eta hor ez dira bereizi ezkontza familiak eta ezkontzaz kanpoko familiak. Seme alabei dagokienez, ez dago inolako arazorik, EKren 39.2 artikuluan ezarritakoaren arabera, botere publikoek seme alaben babes osoa ziurtatzen baitute, seme alabok legearen arabera berdinak direla eta seme alabatasuna gorabehera.
|
|
|
|
Baina
EKren 25.1 artikuluak legezkotasun printzipioa ez die aplikatzen soil soilik delitu edo falta diren egite eta ez egiteei; horren ordez, legezkotasun printzipioa administrazio zehapenetara ere hedatzen du. Hala ere, zigor zehapenetarako esandakoa ezin da administrazio zehapenetara modu mimetikoan hedatu, zenbait arrazoi direla bide:
|
|
|
Ildo horretatik, gogoan izan behar da babes errekurtso askoren oinarri juridikoa eskubide hori ustez urratzea dela, baina egia esan behar bada, askotan, benetako urratzea ez dagokio artikulu horretan jasotako eskubideari, konstituzio babesa onartzen ez duten beste eskubide batzuei baino.
|
Baina
EKren 14 artikulu honetakoa «lotura eskubidea» denez, Konstituzio Auzitegira iristen ahalegintzeko erabilienetakoa da (beste horrenbeste gertatzen da benetako babes judiziala lortzeko eskubidearekin, EKren 24 artikuluan jasotakoa). Hain zuzen ere, eskubide hori ez da eskubide autonomoa, lotura eskubidea edo eskubide lotua baino (abuztuaren 5eko 76/ 1983 KAE), hau da, berdintasun eskubidea lotura juridiko zehatz baten barruan urratzen da, eta beste eskubide bat urratzea dakar, ez baita eskubide bera abstraktuan urratzen, beste eskubide batzuk arautzean, aplikatzean, egikaritzean, etab. baino.
|
|
2023
|
|
|
Horien eskumenak egikarituko dituzte EKren 149.1.18 artikuluak esaten duena kaltetu barik.
|
Baina
EKren xedapen horren isla TAOLn eta TOLn dago eta horiek beren beregi lurralde historikoak aplikazio esparrutik salbuesten ditu.
|