|
2001
|
|
|
Orain dekretu berria gauzatu duten berdintsuak hasi ziren bere garaian euskara ahalik eta gehien zokoratu nahian. Betidanik aritu dira zeregin horretan,
|
baina
Espainiako Konstituzioak ematen zuen botere legegilea gauzatzen hasi ahala eman ziren lehenbiziko lege urratsak. 1980an Nafar Parlamentuan Foru Hobekuntzaren Eztabaidarako Oinarriak finkatzen ari zirenean, PSOEk euskararen ofizialtasuna defendatzen zuen Nafarroa osorako eta, egun bitxia badirudi ere, Victor Manuel Arbeloaren ahotik egiten zuen.
|
|
|
Demokraziarekin batera, gizarte osoan euskara eta euskal kulturari (eta, azken finean, euskal nazionalismoari) kalte ordain motaren bat zor zitzaielaren mezua zabaldurik zegoen oso. Nazionalistak ez zirenak prest agertu ziren euskalgintzaren arloan beraien pentsakeraz haratago joateko,
|
baina
Espainiako Konstituzioaren eta Estatutuarentestuinguruaren barruan. Amore emate honekin gizartearen egituratzea abertzaleen eskuetan utzi zuten (bidenabar, indarkeria eta terrorismoaren arazoa" anaien artean" konponduko zutelakoan).
|
|
2007
|
|
|
Amaitzeko, eta kalte ordainari dagokionez, Konstituzioak beti eta kasu guztietan egotea eskatzen du, hau da, ez desjabetzapen berezietan bakarrik, baita enpresen esku hartzea dagoenean ere, interes orokorrak hala eskatzen duenean (EKren 128.2 artikuluan ezarritakoaren arabera).
|
Baina
Espainiako konstituzio historian ez bezala, Konstituzioan inon ere ez da esaten kalte ordaina desjabetzapenaren aurrekoa izan behar dela, eta zenbatekoari dagokionez, desjabetutakoaren balio ekonomikoarekin bat etorri behar da. Desjabetze legeak balorazio modalitateak ezarri behar ditu.
|
|
|
Horren ondorioz, Gorteek ganbera bakarra izan zuten, Diputatuen Kongresu izenekoa. Konstituzioak eta 1933ko hauteskunde legeak ezarritakoaren arabera, diputatuak sufragio orokor, berdin, zuzeneko eta sekretuaren bidez hautatzen ziren, eta hogeita hiru urtetik gorako herritar guztiak hauta zitezkeen, sexua eta egoera zibila gorabehera, izen askodun barrutietan, gehiengoen hauteskunde sistema zuzendua erabiliz (gutxiengoei nolabaiteko ordezkaritza emateko), lau urterako(
|
baina
Espainiako konstituzio tradizioari jarraituz, legegintzaldi bat ere ez zen agortu); diputatuek ohiko parlamentu onurabideak zituzten (bortxaezintasuna eta ukiezintasuna, etab.).
|
|
2010
|
|
|
Zuk badakizu, esan nion, Euskal Herriaren errebindikazioa bidezkoa dela, historian sustraitua dagoelako; XIX. mendeko abolizio legeak, 1839koa eta 1876koa, gertaera latzak izan zirela, euskaldunen eskubide historikoak, Foruak, indargabetzea ekarri zutelako. 1978ko Konstituzioak eskubide horiek aitortu zituela; areago, beste nazio baten eskubideak aitortzen dituen Europa osoko konstituzio bakarra dela, konstituzioak nazio jakin bati buruz aritzen baitira, ez gainerakoez;
|
baina
Espainiako Konstituzioak, euskal nazioaren eskubideak aitortzen dituela.
|
|
2012
|
|
|
Espainiakoaren baitan egokitu beharra zegoen eta ondorioz unean uneko agintarien ikuspegi politikoen neurrira definizio berria hartzen hasiko zen. Foruak konstituzionalizatu egiten ziren,
|
baina
Espainiako Konstituzioa zen abiapuntu eta jomuga. Beste era batera, 1837ko Espainiako Konstituzioaren nagusitasuna edo gailentasuna azpimarratuta gelditu zen.
|
|
2016
|
|
|
Lehen urratsetan Generalitateak deitu zuen erreferenduma, herritarren prozesu parte hartzaile gisa antolatuta,
|
baina
Espainiako Konstituzio Auzitegiak bertan behera utzi zuen prozesua. ANCk, Omnium Culturalek eta Kataluniako Udalen Batzarrak hartu zuten lekukoa eta Ara es l' hora kanpaina antolatu zuten erreferenduma aurrera atzeratzeko.
|
|
2021
|
|
|
Espetxearen zeregina delitugilea gizarteratzea da. Ez da espetxeratzearen bitartez lortu nahi den helburu bakarra, delitua egin dezaketenak beldurraraztea eta kaltea ordainaraztea ere xede baitu,
|
baina
Espainiako Konstituzioak beren beregi aipatzen du espetxeratzeak gizarteratzeko helburua errespetatu behar duela. Zigorrak ezin ditu itxi gizartzeratzeko bideak, askotan gertatzen den moduan.
|