|
2000
|
|
|
Ahozko hizkuntzarekin lotzen dut. Ezagutzen dudan adibide bat, pediatra
|
batena
da. Euskalkia erabiltzen den leku batera, lehen eta behin euskaraz dakien pertsona bat bidaltzen ahalegindu zaitez, eta kontuan izan ezazu euskalkia ezagutzen duen edo ez.
|
|
|
Badagoela tesi baterako gaia: Goyaren zakur buru baten pinturan, izpiekin begiratu eta lehenago egindako irudi bat azaltzen omen da, baserri etxe
|
batena
hain zuzen ere. Arbasoen jaiotetxea ote?
|
|
|
Antzezlan batek arrakasta izan dezan, zenbateraino baldintzatzen du Shakespearerena edo egile berri
|
batena
izateak?
|
|
|
Batetik, Lizarrako Akordioaren testuinguruan zabalduriko adierazpidea dago. Fronte abertzale baten nolabaiteko kontsolidazioa ekarri zuena; ez fronte homogeneo
|
batena
, hala ere. Bestea, Ermuko izpiritua deitua da.
|
|
|
Venezuelan," Eusko Gaztedi" eta" Euzkadi" aldizkarietako zuzendari (1948)," Elite" astekarian erredakzio buru (1948)," Nosotros" aldizkariko zuzendari (1954 Aldizkaria petrolio konpainia
|
batena
zen: " Creole Petroleum Corporatinon" ena), eta" El Nacional" egunkarian aritua.
|
|
|
Telefonica enpresa Caja Pamplona, Universidad de Navarra eta Diario deNoticias ekin elkartu da horretarako (%20ko parte hartzearekin lehena eta %5ekin beste bietakobakoitza). Retena, berriz, Reteriojarekin batera, Tenaria delako enpresa
|
batena
da, non, besteak beste, Retevision ekin batera (%16, 4), Caja Navarra (%19, 48), Empruni (%15, 21) edo Irutel (%10, 35) enpresakdauden; hor barruan daude, halaber, Nafarroako Sodena eta Errioxako sustapen ekonomikorako agentziapublikoa.
|
|
|
– Kableari dagokionean, sare baten titularra ezin liteke aldi berean beste
|
batena
ere izan, baldin eta guztira 8 milioi biztanletik gorako biztanleria potentzialera helduko balitz.
|
|
|
«Felipe zan hor goian bizi zan agure bat» argitu zidaten Elbiraren auzoek, eta hariohartarazi zioten bahitua ez zela Feliperen arreba izan, haren aurreko
|
batena
baizik, baina beti familia berekoa.
|
|
|
Herri baten kultura kolektiboa izaten da bere egituraketan. Norbanakoarennortasunak, neurri batean, indibiduala izan behar badu ere, Herri
|
batena
gizarte ororennortasuna da. Herri kulturgintzan aritzen direnak ezin dira frankotiradore gisa ibili.
|
|
|
Balioen kontuan dagoen krisia ez dago bakarrik Euskal Herrian. Balioek estaltzenduten esparrua kultura
|
batena
baino zabalagoa da, zibilizazioarena. 2.000 urtearenhasieran ikus dezakegu orain arte zibilizazioaren gorputzaren baitan odola arrosatzenizan ditugun balioak sakonki aldatu direla.
|
|
|
kritika, egoaren interesetan zentratua da osoki. Egoareninteresetan zentratuak diren bezala ezkontzaren eztabaida instituzio gisa, dibortzioarena, ezkon aurreko proba aldi
|
batena
, etab. (Eta nola ez gogoratu Kierkegaardironikoaren orri umorez beteak dibortzioaren alde! Edonola ere, Euskadi frankistakatolikoan gogoeta modu hauek probokazio bat ziren jende askorentzat).
|
|
|
–Liburu berria benetan gure elertian?, komentatuko du Andimak. . Orrelakorik eztugu irakurri euskeraz lenago?, aitortuko duZaitegi k14 Hemen, azkenean, pertsona bat bere (herri
|
batena
zen bere) angustiatikmintzo zen. Gizaki erreal bat, garai erreal bat mintzo zen obra honetan.
|
|
|
Biltzaile batek aurkituriko Leturiaren egunkari ezkutua, bestela ere hainbataspektutan Kierkegaard gomutarazten duena, nahiz ez den limurtzaile
|
batena
–erabaki horrekintxe hasten da. Bakarrik nago, baina nahita nago bakarrik.
|
|
|
Gordailuen balizko multiplikatzailea logikoki 1 zenbakia da. Moneta sormenbaten objektua da, ez biderketa
|
batena
.
|
|
|
Horrexegatik azal dezake Kojeve k Aristotelesenean azalgaitz dena: mamut kontzeptuaren iraupena, gizakiongan, nahiz galdurikoespezie
|
batena
izan, bai baitugu are fosilik gabekoen kontzepturik ere?.
|
|
|
Ondo frogatuta ez badago ere, batzuen ustez Karrantzako haraneko meatzeak erromatarren garaian hasi ziren ustiatzen. Lehenengo erreferentzia idatzia, ordea, 1581 urtekoa da, Matienzoko meatze
|
batena
hain zuzen.
|
|
|
Zast!, entzun zen auzoan, eta ondoren kexu txiki bat, ozenegi hitz egiten ez dakien oilarren
|
batena
edo.
|
|
|
Edo nigar hark, uraren itxurapean eta iduripean, esku ikustezin bat gordetzen ote zuen, zeinak emozione itoen korapiloak laxatzen baitzizkidan bat banaka eta bat bederaka? Eta alkimista jakintsu
|
batena
ote zen esku hura, malkoen gazitik bozkarioaren gozorat eraman ninduena, eta kateen mundu hertsitik libertatearen mundu zabalerat.... Eta itxuraldatze hura eta mudantza hura obra zedin eta konpli, zer on egin zidan zure jokabideak...!
|
|
|
Hirugarren oroitzapena, irri
|
batena
da: ene anaiaren irri sardonikoarena, zeina baita, bertze hitz batzuetan, oinazearen irria.
|
|
|
Eta, honegatik edo hargatik aitaz ordu arte kexu izan banintzen ere, mementu hartan ez, zeren ezin eskuzabalago jokatzerat baitzihoan, bere bizia ere Mattinenaren faboretan jarririk... eta zeren hura ezin izan baitzitekeen buruan dirua baizik ez duen merkatari baten obra, baina zinezko heroi
|
batena
. Eta kontsiderazino haiek ene beldurraren areagotzea ekarri zuten, zeren eta istant hartan nabaritu bainuen ezen bihotzez maite nuela aita ere, luzaroan mesprezatu eta arbuiatu izan nuen arren.
|
|
|
Eta libertateak ere bere matematika dik, eta matematika hori ez duk numero bakarrerat mugatzen... Eta numeroen mundu horretan bakoitzak bere inportantzia dik, zeren numero bakoitza izan baitaiteke zurrunbilo baten sorleku edo ustekabeko pintzelada
|
batena
. Eta munduaren kontzepzione berri honetan eta magiarekin zerikusirik ez duten numeroen errealitate horretan —zeren eta ni ez bainaiz Ficino edo Pico della Mirandolaren eskolakoa eta ez baitut aritmologia mistiko misteriotsurik sinesten—, goia eta behea eta koadroaren alde guztiak mugimenduak lotzen ditik... eta arestian aipatu numeroen zurrunbiloek lotzen ditiztek.
|
|
|
Handik itzultzean erranen diat gurekin etortzea merezi duan ala ez —eta, behakoa zorrozten zuela, erran zion—: Eta, baldin gurekin bahator, igurikitzen dudan bezala, ez ahantz ezen koadro bat zor didaala —eta, nola Pedrok ez baitzion ulertu, osaba Joanikotek oroitarazi zion nola Urbiaindik adio egin baino lehen present bat egin zion, koadro bat, txakur
|
batena
, zeinari Leonardo baitzeritzan, eta nola orduantxe Pedrok promes egin zion ezen Urbiainerat itzultzean bertze koadro bat eginen ziola: erretratu bat —eta, behakoa are zorrotzenago zuela eta hatza goratzen, akabatu zuen—:
|
|
|
Aitak harriduraz so egin zion... baita kezkaz eta mesprezuz ere, nik uste, zeren eta kezka eta mesprezua izan ohi baitira erotasunaren ordaina, eta ideia hura ezin izan baitzitekeen ero
|
batena
baizik: ordea, ni aitzinean nengoelako edo, aitak ez zion osabak erranaren gutiesteari ekin, baina haren asmoei ate guztiak hersterat entseiatzen zela, ihardetsi zion:
|
|
|
—Erranen diat, hasteko, ezen badirela, hemen Iruñan eta Nafarroako hainbat tokitan, koadro horien egiteko gai izan daitezkeen pintoreak, eta, beraz, baten edo bertze baten aldeko hautua egin genezakek, hik hala deliberatuko bahu... Iruñan egon nintzen azkeneko aldian, berriz, koadro polit bat ikusi nian, Tuteran dagoen pintore
|
batena
, zeinari Vicente Berdusán baiteritza, oker ez banago... Ordea, Italia aipatu duk eta uste diat ezen Jainkoak baizik ezin zezakeela hitz hori hire ezpainetan jar, zeren eta, Italia aipatu orduko, Pedro Huizi etorri baitzait bururat, Sagrario Landaluzeren semea...
|
|
|
Eta mirakulu hura bertze mila mirakuluz osatua zegoan, zeren iduri bakoitza zuan mirakulu bat. Eta hura titan baten lanaren fruitua zuan, eta guztia zuan su-mendi baten eztanda... eta, su-mendi haren aitzinean, ene indarra euli
|
batena
zuan, eta ene argia ipurtargi batena. Eta iduri haiek haize bortitz bat bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark nik ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian.
|
|
|
Eta mirakulu hura bertze mila mirakuluz osatua zegoan, zeren iduri bakoitza zuan mirakulu bat. Eta hura titan baten lanaren fruitua zuan, eta guztia zuan su-mendi baten eztanda... eta, su-mendi haren aitzinean, ene indarra euli batena zuan, eta ene argia ipurtargi
|
batena
. Eta iduri haiek haize bortitz bat bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark nik ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian.
|
|
|
Eta ni ohe ertzean eseri nintzen, eta osabak eskurat eman zidan fosila: itsas sagarroi
|
batena
zen, ederra zinez.
|
|
|
Uste baino gehiago zekien amak: bururat etorri zitzaidan nik bizpahiru aldiz ikusi itzal hura, neskame
|
batena
zirudiena eta eneganik ihesi zihoana, zelatan ari izan balitzait bezala...
|
|
|
patatak, aguakateak, guaiabak, mangoak, bananak, eta bertze mila tuberkulu eta fruitu, hauek zaku batzuetan, horiek moritxearen palmaz eginikako saskietan eta haiek ihizko otarreetan—, bortz gizon iritsi ziren Santo Tomáserat, zaldiz, gibeletik morroi batzuk zituztela, batzuk zuriak, beren asto eta mandoetan, eta bertzeak, gehienak, indiar horiak, oinez zihoazenak, bakoitza bere kargarekin, zeren eta haien artean lau motatakoak baitziren zamariak: zaldiak, astoak, mandoak eta indiar horiak... hauetarik hainbat eta hainbat biharamunean salgai jarriko zituztenak, zeren esklaboak baitziren eta esklabo gisa saltzen baitzituzten, beltzak eta bertze jende miserable batzuk bezala; eta bortz gizon haiek herriko bertze ostaturantz zihoazen, zeina baitzen Octavio Hernando zeritzan gaztelau
|
batena
. Mementu hartan Fernando Pachecorekin geunden, eta hari aditu genionetik jakin ge nuen ezen gizon haiek bigarren semeak zirela eta Espainiatik etorriak —Avilatik eta Zamoratik—, aberasteko edo kargu inportant baten erdiesteko asmotan, nahiz eta azkenean fortunak bere lekurat ekarri zituen eta, halatan, xede apalagoetarat etsi behar izan zuten —Joxe Aberasturik ere egin zuen bezala, itxura guztien arabera—, zeren kapataz gisa trabailatzen baitziren, bazter haietako jauntxo boteretsu batzuen lurretan; eta jakin genuen, halaber, ezen aldian behin etortzen zirela, bai jendearekin eta bai balizko erosleekin hainbat tratu egiteko, zeinetarik gehienak beren etxaldeetako ganaduarekin loturik baitzeuden, bai jan edanen eta bertze hornizoin batzuen erosteko eta beren nagusien etxalekuetarat garraiatzeko... baita kalapitaren bat sortzeko ere hainbatetan, zeren guztiak ere baitziren, ostatatzen gintuen gizonaren erranetan, gizon gaitzak eta ondikozkoak, gerlatiak eta maliziatiak, okasinotsuak eta inkontru gaixtokoak.
|
|
|
Adi egon, bada, zeren kontatuko baitizuet nola sendatu zuen Avilako Teresak gure aita —eta ikusirik ezen guztiek kasu egiten zidatela, nahiz eta zaldunek, artean, mesfidantzaz behatu, aitzina segitu nuen, hiztun onen antzera, hitzaren jabe—: Gure etxean oro zen ditxa eta oro zen zorion, harik eta egun batean aitari gaitz hura sartu zitzaion arte, ezin eriago jarri zuena eta ezin flakoago, betartea zurbil eta gorputz osoa hil hurran; haren begiak martiri batenak ziren, haren hatsa hauspo hautsi
|
batena
zen... eta han eta hemen garau gorri zornetsu batzuk bihitu zitzaizkion, guztioi goragalea eragiten zigutenak; eta ez zegoen, ez, hilik, baina, hilik ez zegoen arren, hila baino hilagoa zirudien, hatsa eta kiratsa zeriola; eta, hala, aita sendatzeko asmotan, etorri ziren hango eta hemengo medikuak, iragan ziren gure etxetik, eta ez zuten hura sendatzerik erdietsi; eta, hala eta halatan, lurraz et... " Mutila, ez didazu sinesten, baina erradazu:
|
|
|
Zeren eta jauzi batean eta dantza batean jaiki baitzitzaigun hil hurran zegoena, zeina baitzen, arestian erran dizuedan bezala, gure aita. " Horra hor zure aita sendaturik", mintzatu zitzaidan gizona; eta hala zen, zeren aitaren begiek orain dohatsu zeruratu berri batenak baitziruditen; haren hatsa haizearen hatsa zen, eta haren azala, berriz, guri guria zen, haur jaioberri
|
batena
iduri; eta mirakulu hura neure begien aitzinean nuela, ihardetsi nion gizonari: " Hala da, bai, sendatu duzu gure aita, eta ikus dezazun ezen ohorezko gizona naizela, oraintxe bertan trenkatuko dut behatza".
|
|
|
Jaun Esteban Etxegoienek, bai, etxegoiendarren leinuko ardi beltzak! Eta harekin batean bertze gutun bat zegoen, mezu edo manu bat zekarrena, jaun Eusebio Etxegoienena, Estebanen anaietarik
|
batena
, alegia! Eta biak larru honetan zetozen, kanabera puska baten barrenean bilduak eta biribilduak.
|
|
|
Eta, bertze batzuetan, iduri krudel haien desegitetik sortzen zen bertze iduri bat, zeina izaiten baitzen aingeru
|
batena
, bere belauntzian bisita egiterat zetorkidana eta aingura aintziraren uretan egozten zuena... Eta jaisten zen aingeru hura untzitik eta ur bazterretik paseatzen ibiltzen ginen elkarren konpainian, zeren Rosa aingeru bat ere izan baitzitekeen, ene aingeru begiralea eta ongi egilea...
|
|
|
Agertu dizut nolakoa zen aita bere menekoekin, grosier eta deskortes, hertsi eta itxekin, eta erran ere dizut ezen arras bertzelakoa zela haren jokabidea, bera baino handiagoak edo aberatsagoak zituenean bisitari. Zeren goikoentzat beti baitzituen prestik so argiak eta errepuesta eztiak, hitz onak eta salutantzia arraiak, eta haiei egiten zien, halatan, festa eta begitarte, eta zeren ikustekoak baitziren haren manerak eta mugimenduak, emetasun puntu batek ukituak bezala, eta haren boza, castrato
|
batena
zirudiena, haien erranetarat plegaturik eta malguturik, kanabera bezala...! Begirune falta idurituko zaizu, beharbada, jaun André, gure aita izan zenaz horrela mintzatzea, baina egia erraiterat etorri natzaizu, neure egia; ordea, gezur erranen nizuke, baldin egia apaintzen ibiliko banintzaizu.
|
|
|
Eta nik, zirkunstantzia haietan, nola erranen nion, bada, ezetz, zeren edozertarako prest bainengoen, baita neure buruari adarrak jartzeko ere, orain amorante eta orain senar, haren zerbitzaririk tipiena eta obligatuena banintz bezala...! Zeren eta Mi gno nen azala —kriseiluaren argi tipi misteriotsuak jantzia, urrezko izara bat iduri— ezin izan baitzitekeen jainkosa eta dibinitate
|
batena
baizen, eta zeren nik azal hura eta gorputz hura bainuen bazka eta gozotasun, Fortunaren present eta atsegin sari! Eta, nola ni egarritua bainengoen berriro, zeren gazte nintzen eta gaztetasunaren goren puntuan nengoen, hala, harenganat hurbildu, eta orain eskuz ferekatu eta hazkatu, eta orain mihiz eman nion musu han eta hemen, bizkarrean eta sorbaldan, lepoan eta bularretan, noiz Mignonek berak gidaturik eta noiz neure senak...
|
|
|
Koadroak, lehen planoan, sutan zegoen or zuri bat erakusten zuen, zutik zegoena bere gidailen gainean, eta su metaren erdiko makilari katez lotua... baina betartea gizon
|
batena
zuen, zeina baitzen, aldi berean, osabarena eta oinazearen arima biluziarena: Lutheroren eta osaba Joanikoten iduri batua zen, beraz —Lutheroren gorputza eta osabaren bisaia—, izugarria, nornahi den dar dar ipintzeko modukoa, suaren argi itzalen magalean sufrimenduak eta bakardadeak bere habia aurkitu balute bezala; bigarren planoan, berriz, tribunan zeuden agintari zibilak eta eliz ordezkariak agertzen ziren, bakoitza buruan adar pare banarekin, deabrutto edo txorimalo irrigarriak iduri.
|
|
|
Gorputz haren ederra, jaun André, edergarri gehiagorik behar ez zuena, zeren eta edergarri guztiak baitzituen bere! Jainkosa
|
batena
behar zuen, zinez, gorputz hark! Zeren, baldin egia bazen ezen eguzkiak, ilargiak eta munduko bertze kreatura guztiek bere bertutearen eta balioaren zazpigarren partea galdu zutela gizonaren bekatuagatik, egia izan behar zuen, halaber, ezen nik ez nuela gorputz hura deusen faltan igartzen eta hala atzemaiten nizkiola Mignonen gorputzari, zazpi parteak ez ezik, parte gehiago ere bai, zein baino zein osoagoak eta ederragoak...
|
|
|
Lagunaren gorputz tikia oilar
|
batena
bezala harrotu zen berriz.
|
|
|
Gorputza berez itzulikatu zitzaidan oheko mutur batetik bertzera: boz logaletu hori ez zen Josurena, emakume
|
batena
baizik. Emakume gazte batena.
|
|
|
boz logaletu hori ez zen Josurena, emakume batena baizik. Emakume gazte
|
batena
.
|
|
|
Zorutik hiru lau metrora sentitzen nintzen. Altuera horretatik erantzun nion, bertze
|
batena
iduritu zitzaidan bozaz.
|
|
|
Indarrak deusezetik atereaz, neronek atxiki nizkion eskumuturrak, neronek gibelat egin, neronek neure sexua bere ziega tristera itzularazi. Mintzoa, aldiz, bertze
|
batena
egin zitzaidan.
|
|
|
—Oso duk posiblea mandatari baten lana izatea. Hiltzaile profesional
|
batena
, alegia. Bi tiro baizik ez zitian egin.
|
|
|
Organo trafikatzaile izan nintzela Somalian eta Ugandan? Neurekin daramadan buztana ez dela nirea, beltz gizagaixo
|
batena
baizik, eta hark kutsatu zidala danbolinari eragin eta eragin ibiltzeko joera itsusi erreprimiezina. Gogoratzekoak al dira astakeria hauek guztiak?
|
|
|
Berdin gertatzen zait hainbat oroimenekin ere. Gaur ahaztuak ditut atzo gogoratutakoak, eta Astarraingo hondartzan egindako zulo batez gogoratzen banaiz, inpresio edo bihoz  kada astun baten neurri gehiago du oroitzapenak, anekdota huts
|
batena
baino. Gainerakoa, nire lorik gabeko gau luzeetan erantsia dela iruditzen zait.
|
|
|
Nik badakit, ongi jakin ere, joko hau beldurti
|
batena
dela. Zain ditut egoerak, eta leize zuloko hotsak entzuten ari naiz.
|
|
|
Goiko Kale, besteak beste, sekularizazio garai hartan, literaturaren alde apustu egin zuen pertsona baten lekukotza da: erlijioak ordu arte bere bizitzan bete zuen esparru izugarritik ihesi zebilen idazle
|
batena
. Halaxe da, eta ez dago zertan ezkutatu:
|
|
|
Utzidazu barre egiten, eta barkaidazu, baina net barregarria egiten zait. Seguruenik zuk ez duzu jakingo, baina Patxi horrek beste batean gereziak oparitu zizkion Rakeli, fardeltxoarekin ohar bat bidali zuen eta testua, Rakelek Patxirena zela uste zuena, nik gogoko dudan idazle galiziar
|
batena
zen, Manuel Rivasena hain zuzen ere. Futxo!
|
|
|
Alabaina, nola esango nuke, handik gutxira Dabidek egia osoa esan aitortu behar izan zidanean, egiaz tiro egin zidanean alegia, zuloa neuri sortu zidan eta, zabaldu zitzaidan hutsuneari erreparaturik, pistola
|
batena
baino gehiago kanoi batena zirudien. Egia esatera, nik ere halakoxe zuloa eragingo nion eskultura hura ezustean hartu, eta jaurti nionean, baina ez nuen jo, eta zulo bakarra neuri zabaldu zitzaidan, handi eta biribil, eta halako hustasuna uzten duen zulo bat, halako neurria duen zulo bat nekez itxi daiteke, nekez...
|
|
|
Alabaina, nola esango nuke, handik gutxira Dabidek egia osoa esan aitortu behar izan zidanean, egiaz tiro egin zidanean alegia, zuloa neuri sortu zidan eta, zabaldu zitzaidan hutsuneari erreparaturik, pistola batena baino gehiago kanoi
|
batena
zirudien. Egia esatera, nik ere halakoxe zuloa eragingo nion eskultura hura ezustean hartu, eta jaurti nionean, baina ez nuen jo, eta zulo bakarra neuri zabaldu zitzaidan, handi eta biribil, eta halako hustasuna uzten duen zulo bat, halako neurria duen zulo bat nekez itxi daiteke, nekez...
|
|
|
Baina inplikazio larriak ditu: Irun.org enpresa pribatu
|
batena
bada, zer gertatzen da Irungo Udalak webgunea beste norbaitekin egitea merkeagoa edo komenigarriagoa dela iruditzen bazaio. Ba, bueno, akaso bukatuko du informatika enpresa horrekin duen kontratua beste norbaitekin kontratu hobea sinatzeko, baina domeinuari agur esan dio:
|
|
|
Zaitegiren Euskal Herrira itzultzeko erabakia, nolabait, garai berrien iragarpen bezala ere azter daiteke. Erabaki horren atzean justifikazio pertsonalak izan arren —Zaitegiren ama bakarrik bizi zen Arrasaten eta honi laguntzeko gogoa azaldu zuen idazleak—, egoera politikoaren aldaketa txiki batzuen inpresioa ere sor zitekeen, zabaltze eskas
|
batena
. Hori ikusirik, Zaitegik bultzada berri bat eman nahi izan zion bere proiektuari, berez irakurlego potentzial nagusia aurkitzen zen ingurura hurbilduz.
|
|
|
Zoritxarrez, gure herrian ez ziren planteamendu hauek justifikatzeko beharrezko baldintzak betetzen: unibertsitaterik gabe, euskararen irakaskuntza erabat baztertuta, populazio euskaldun gehiena analfabetismoan murgilduta, Euzko Gogoa ren bidea intelektual talde txiki
|
batena
izan zen, apenas ondorioak jaso zituena. Gaur egun, urteak igaro ondoren, aldizkari honekin oraindik ordaindu gabeko zor handi bat dugu, mitikoa bihurtu den izengoitia inoiz ez baita berriro ere berrargitaratu eta publikazio osoa eskuratzea zaila baita.
|
|
|
Honi dagokionez, esan zuen, alde batetik, (1) joko guztien artean zerbait komuna izan arren, horrek ez duela inplikatzen, joko jakin bati" joko" deitzen diogunean, esan nahi duguna hori denik, eta, beste aldetik, (2) hain desberdinak diren ekintzei" joko" deitzeko arrazoiak ez duela izan behar horien guztien artean zerbait komuna dagoenik, baizik eta erabilera batetik bestera igarotzeko" mailaz mailako iragaite" bat dagoela, sailaren bi muturren artean ezer komunik izan ez arren. Bazirudien" eder" hitzaren gure erabilera desberdinetan ezer komunik ez dagoelakoan zegoela," hamaika joko desberdinetan" erabiltzen dugula esanez —adibidez, aurpegi baten edertasuna eta aulki baten edertasuna, edo lore
|
batena
, edo liburu koadernaketa batena, desberdinak direla—. " On" hitzari dagokionez, esan zuen halaber norbaitek, A k, beste norbait, B, zerbait" ona" dela konbentzitzeko modu desberdin bakoitzak finkatzen duela eztabaida horretan" ona" erabiltzeko esanahia —" eztabaidaren gramatika finkatzen du"; baina" mailaz mailako iragaiteak" izango direla, esanahi horietako batetik bestera, eta" zerbait komunaren lekua hartzen dutenak" —.
|
|
|
Honi dagokionez, esan zuen, alde batetik, (1) joko guztien artean zerbait komuna izan arren, horrek ez duela inplikatzen, joko jakin bati" joko" deitzen diogunean, esan nahi duguna hori denik, eta, beste aldetik, (2) hain desberdinak diren ekintzei" joko" deitzeko arrazoiak ez duela izan behar horien guztien artean zerbait komuna dagoenik, baizik eta erabilera batetik bestera igarotzeko" mailaz mailako iragaite" bat dagoela, sailaren bi muturren artean ezer komunik izan ez arren. Bazirudien" eder" hitzaren gure erabilera desberdinetan ezer komunik ez dagoelakoan zegoela," hamaika joko desberdinetan" erabiltzen dugula esanez —adibidez, aurpegi baten edertasuna eta aulki baten edertasuna, edo lore batena, edo liburu koadernaketa
|
batena
, desberdinak direla—. " On" hitzari dagokionez, esan zuen halaber norbaitek, A k, beste norbait, B, zerbait" ona" dela konbentzitzeko modu desberdin bakoitzak finkatzen duela eztabaida horretan" ona" erabiltzeko esanahia —" eztabaidaren gramatika finkatzen du"; baina" mailaz mailako iragaiteak" izango direla, esanahi horietako batetik bestera, eta" zerbait komunaren lekua hartzen dutenak" —.
|
|
|
Beraz: zer nolako ezgaitasuna bere garaiko ingeles
|
batena
ez den bizitza pensatzeko!
|
|
|
Antzeko hainbat kasutan bezala, euriaren Afrikako errege
|
batena
irakurtzen dut, euri garaia heltzen denean euria eragiteko eskatzen diotena11 Baina horrek esan nahi du ez dutela uste euria eragin ahal duenik, izan ere, bestela, urteko sasoirik lehorrenetan, lurra" a parched and arid desert" [basamortu idor eta elkor bat] denean, egingo lukete. Baina suposatzen bada, hasiera batean, jendeak euriaren erregearen ofizioa ergelkeria hutsez sortu izan zuela, orduan garbiago agertzen da martxoan euriak hasi izanaren esperientzia lehenagotik izan zutela eta urteko gainerako sasoietan euriaren erregea jardutera behartuko luketela.
|
|
|
Beraz: zer nolako ezgaitasuna bere garaiko ingeles
|
batena
ez den bizitza pensatzeko!
|
|
|
Zerbitzariak telebista itzali eta irratia piztu zuen. Minutu gutxiren buruan Uitziko mendatean ikusi genuen gorpua Iruñeko exekutibo
|
batena
zela jakin genuen. Zalantzak bazituen ere, Guardia Zibilak ez omen zuen uste Uitziko hilketa ETAren atentatua zenik.
|
|
|
Gauzak benetan konpontzeko, dena errotik irauli eta aldatu beharra zegoela pentsatu nuen, Euskal Herria, Europa eta mundu osoa; gizarte eredu berri baten premia zegoela, gizadi berri
|
batena
. Baina ez nuen hori guztia Lauaxetari taxuz eta konbentzimenduz azaltzeko gogorik eta kemenik.
|
|
|
Kartak utzi genituenean Lauaxetak egunkarien irakurketan sakondu zuen eta ni, nahiz eta ostatukoek soinurik gabe jarria zuten –diskogailuan jarritako musika entzuten baitzen aretoan–, telebistari begira geratu nintzen. Ordura artean ikusi gabea nuen beste iragarki bat ikusi nuen, telebista marka
|
batena
. Negu giroa, elurra eta haizea zegoen hiri bateko kaleetan.
|
|
|
Itsasoari buruz poema bat baino gehiago idatzi zuela ekarri zuen gogora, baina itsasoaren narru nabarra pantera batenarekin alderatuz idatzitako lerroen ausardia zela, XX. mendearen amaierako idazle eta kritikarien begietan behintzat, poema haien alderdirik goraipagarriena. Pantera
|
batena
zirudien, bai, begien aurrean zuen itsasoaren narru nabarrak. Pena sentitu zuen aurreko bizitzan idatzi gabe utzitako poesia guztiagatik.
|
|
2001
|
|
|
Hori zen sindikatuaren lema nagusia bere sorreran. Ez zen ustegabetarik" hobe" baten helburua eta ez" gehiago"
|
batena
.
|
|
|
Ahaztuta neukan, duela pare bat urte arte. Paperak atera eta berridatzi nuenean, nola bertan badagoen lurpetik ateratze bat gizon horren gorputzaren zati
|
batena
baldin bada ere, pentsatu nuen idatzi behar nuen liburuaren haria hor zegoela.
|
|
|
Bere iritzia idatziz jartzen duen irakurle bat. Berea interpretazio bat da, eta beste irakurle
|
batena
beste bat.
|
|
|
Bateren bat arkeologo profesionala izan bada, gainontzekoak haatik, irakasleak, administratiboak, komertzialak dira. «Hilharriak» izena, aldiz, ez da elkarte zehatz
|
batena
, zaletasun bera duen lagun taldearen emaitzak eta lanari berezko izaera emateko asmoz sortutako marka baizik. Luis Millan, talde honen partaide eta bultzatzaileak azaltzen digu zertan datzan haien lana:
|
|
|
Bi aldeen jarreren ondorioa al da, edo alde bakar
|
batena
–
|
|
|
Teknikaren alderditik narratzaileak egindako saio objektiboa, pertsonaiaren beraren ezaugarriek eta azaltzen den egoera sozialaren pisuak ezabatu egin dute. Horregatik, ihesa ETAko militante
|
batena
izateak eta nobelan komentarioen bidez suma daitekeen garaiko giro politikoak euskal irakurle askorentzat" nobela nazionala" bilakatzea eragin zuen.
|
|
|
Nahiz eta onartu konkistatzaile horiek emakumezkoei sufriarazi egiten dietela (222), ezin du mixerable kontsideratu margolaria, hori onartzea bere burua ere mixerable dela onartzera eramango bailuke. Alferrik izango da Eugeniarekin duen gertakizun bortitzaren ostean ispiluan islatzen den gizonaren irudia mixerable
|
batena
dela ikustea (208). du onartu horrelakorik, hori onartzeak bere buruaren suntsipena ekarriko bailioke.
|
|
|
Gorago ikusi dugunez, The Ancient Mariner poemaren egitura, bidaia biribil
|
batena
da. Bere herritik urruntzen den marinel batena, bere herrira itzultzeko.
|
|
|
Gorago ikusi dugunez, The Ancient Mariner poemaren egitura, bidaia biribil batena da. Bere herritik urruntzen den marinel
|
batena
, bere herrira itzultzeko. Azken batean, honelako egiturak analogia baino ez dira.
|
|
|
Hala ere, honelako sinkope bat gaitz larriagoren baten agerpena ere izan liteke, bihotzeko gaitzen
|
batena
esaterako.
|
|
|
Garbiketa fasea bete ondoren (ikuzteko ur kloratua baliatzen dute batzuek, mikroorganismoen agerpena murrizteko), barazkiak ebaki eta plastikozko ontzi edo zorroetan gordetzen dira, atmosfera eraldatuan (gas nahastea da hori: aireko oxigenoaren proportzioa urritu eta beste gas
|
batena
areagotu egiten da).
|
|
|
JESUSek beste marrazki bat jartzen du aurrean. Txakurtxo
|
batena
da.
|
|
|
1862 urteetan geografo arituko da Mongoliako paraje ezezagun batean. 1869an Sechuan en (Txinara egin zuen bigarren bidaian) ezagutzen ez zuen piztia baten larrua aurkitu zuen, eta Parisa bidali; panda hartza
|
batena
zen. Baina Txinatik kanpo animalia hori bizirik ikusteko aukera ez da 1937a arte iritsiko.
|
|
|
Bigarren antolaketa mota nekropoliaren ekialdean atzemandakoa da: kasuhonetan hilobi baten inguruan antolatzen dira lurperaketak, elkarren gainean jarrita.Hilobi nagusi hori, ostilamenduaren aberastasuna kontuan izanik, gizartearen gorenmailako pertsonaia
|
batena
izango litzateke. Kasu honetan norabidea hegoalde iparraldekoa da.
|
|
|
Baina emakume bulartsusenar jipoitzaile horren jokabidea garai bateko arautzat hartzen duena oso okerdabil: arautik kanpoko egoera bat salatzen ari da xaribaria (hain zuzen ere, senarraoilo eta emaztea oilar den hankaz gorako egoera
|
batena
). Beste modu bateraesanda:
|
|
|
Eta hortxe, neure bidearen erdian. Dante konjuratuz, bizitza berri (Vita Nuova) baten atarian?, neure berezitasunaren gailur horretan, egin dut topo bi irakurketahoriekin (egia esan, hainbestetan berritu ditut, non ez baitaukak data jartzerik). Lehena eleberri handi
|
batena
da, dagoeneko, ai ene!, idazten ez diren horietakobatena. Ez naiz obra batez ari, asaldura batez baizik; niretzat, asaldura horrekBolkoski agurearen heriotzarekin iristen du gaina, bere alaba Mariari esaten dizkionazken hitzekin; herioren hurbilez, bi izaki horiek, aurrez inoiz maitasunarenberbakera (berbakeria) erabili gabe elkar maite zuten bi izaki horiek inarrosten dituensamurtasun eztandarekin (R.
|
|
|
Analogikoki, moneta estandar anitzeko sisteman, munduko likidezien gehiketa karakterizatzen du euromoneta gisa harturiko pasibo nazionalen biderketa batek. Atzerriko kapital metaketaren eta nazioarteko likideziaren arteko lotura, izaera hertsi oso
|
batena
dela dirudi. Inpresio hori are gehiago egiaztatzen du, SDR direlakoen eta beste NMFko medioen erabilerak kapital espekulatzailearen kopuru eskuragarria gehitzen duela ikusteak.
|
|
|
Trentza moduko irudi bat egiten duena. Neska
|
batena
seguruena, estuegia baita mutil batentzat. Kanpairik ez zen beraz, ulertu dut, eta autotik atera dugunean eskuineko ukabila nola itxi itxi eginda zuen oroitu naiz baita ere.
|
|
|
Txiza zorrotadaren erdian zegoenean, Lucasek bira egin eta aingeruaren oinarrira apuntatu zuen, plazer handia ematen baitzion mausoleo haren azpian garai bateko alkatearen hilobia zegoela pentsatzeak, edo diputatu
|
batena
.
|
|
|
Jauregiaren atzealdea ikusten zen handik eta lorategiaren parte bat. Politiko
|
batena
omen zen jauregia. Atzerriko kongresuetako azafaten orrazkerak emaztearen grinak baino hobeto ezagutzen zituen politiko batena.
|
|
|
Politiko batena omen zen jauregia. Atzerriko kongresuetako azafaten orrazkerak emaztearen grinak baino hobeto ezagutzen zituen politiko
|
batena
.
|
|
|
Ordura arte Neguriko familia
|
batena
zen Loramendi txaleta erosia zuen, eta izena ere aldatua omen zion etxeari. Orain Petit Maison deitzen omen zen, eta han bizi omen zen bera bere putekin.
|
|
|
Gero, itzuli eta burua tanbutxutik agertu zuen berriro. Lanbro hozkirria egiten zuen eta gauzarik ezdeusenek ere garrantzi itzela hartzen zuten ikara une ilun haietan, zaratarik xumeenak, han uraren alboan segundo batzuetan piztu zen linterna, bota ilunen hotsa nasa busti isilean, seguru asko armaren
|
batena
izango zen klik metalikoa...
|
|
|
Ez zakiat, adiskide. Zakurren
|
batena
segurasko!
|
|
|
Ez dut uste guztira ehun bertso gorde direnik (eta bertso esatean lerro esan nahi dut) edo gehienez berrehun, eta horiek ere zatika eta bakanka heldu zaizkigu. Teatroaz beste horrenbeste esan behar; orain badakigu, Oihenarti eskerrak, hamaseigarren mendean pastoralak eta bestelakoak bazirela Baxenabarren ere, ez Zuberoan bakarrik, eta Oihenartek berak ematen digu horien egile baten edo besteren izena eta obra
|
batena
ere bai, Artzain gorria; baina izena baizik ez dakigu zoritxarrez eta artzain hori nor zenik ere ez.
|
|
|
Suziri
|
batena
bezalako bat bateko eztandaren eragina izan zuen aipu luzeak, nire asmo zaharraren eta Koldo Mitxelenaren pentsamenduaren gaurkotasun erabatekoaz hitz egitera eraman baikintuen. Halatan, Mitxelenaren testu interesgarrienen erdaratze lana zehaztu, lagina bideratu eta egitasmoa gauzatu egin behar genuela erabaki genuen egun hartan.
|
|
|
Zaharrak omen gara, beste edozein herri baino zaharragoak. Egia dirudi, baina herri baten adina, gizon
|
batena
baino areago, urtez bakarrik neur ote daiteke. Ez ote gara euskaldunok âez naiz holako edo halako euskaldunez ariâ, urtea joan urtea etorri, betiko haurtzaroan bizi?
|
|
|
Idazten ez nintzen Eganen hasi, beste nonbait baizik, San Martinek aipatzen duen Espetxian hori ez da leku baten izena, aldizkari
|
batena
baino7 Hor agertu ziren lehen aldiz, moldezko letretan, euskal artikulutxo batzuk, beste zenbait erdarazkorekin.
|
|
|
Gal gal dirakin euskalkien arteko gerra ez da inondik ere euskalkiena, euskalkiak hartzen badira ere ahotan, titare batean aise kabitzen den huskeria baizik. Adizki sail
|
batena
dugu, hondarrik hondarrenean: deust, dit ala deraut; eustan, zidan ala zerautan (zautan?), eta abar.
|
|
|
Hizkuntza, beraz, guztiona da,
|
batena
bezain bestearena, eta, zerbait aldatzekotan, jabearen baimena behar dugu. Eta guztiok garenez gero jabe, guztion baimena behar29, guztion aho batezko baimena.
|
|
|
Eta hona hemen eta hagitz goiztiarra da lekukotasun hau, zuzendarietako beste
|
batena
, Aingeru Irigarayrena, Egan 1960, 87: " Gure irakurleak ohartu bide dira Gabriel Aresti bizkaitar olerkari zorrotzari.
|
|
|
Olerkari batek Musa baten beharra du eta beste batek beste Musa
|
batena
—eta honi" menpean izatea" deritzogu, hots," norbaitek hartua" izatea—, beste batzuk lehenengo eraztun hauen, olerkarien, beharrean daude, eta azken hauetatik batzuk Orfeoren beharrean eta beste batzuk Museoren beharrean daude, baina gehienak Homeroren beharrean daude, hau da, Homerok hartu egiten ditu. Zu, lon, azken hauetako bat zara, zu Homerok hartzen zaitu.
|
|
|
gatazka errealitatearen baitan sartu du. Bere ongiaren ideia ez da aurrezarritako harmonia
|
batena
, maila kosmikodun indarren arteko borrokaren ondorio baizik.
|
|
|
76 Honela dio Xabier Andonegik: " Ze, batek baino gehiagok pentsatu izan du, egungo filosofian ezeren premiarik badago, hizkuntzaren filosofia orokor
|
batena
dela." Unibertsitatea eta Zientzia Erdi Aroan. Roger Bacon," Sarrera", Jakin, Donostia, 1999.
|
|
|
Ederra, ezta? Bon, gero zaldia erosten du(" Dexente gehiago ordaindu behar izan nion lotsagabe hari, zaldia ofizial
|
batena
izandakoa zelakoan. Poztu nintzen, baina, hanka artean mugitzen zen zaldiaren jabe bainintzen") eta gatazkaren erdira sartzen da:
|
|
|
Horrek guztiak profil psikologiko zehatz bat margotzen du. Gizabanako basati, anker eta grinatsu
|
batena
, odolgose fanatiko batek bere egindako killer bero eta bertatik bertarakoa, edozertarakoa. Gizon izugarria, inondik ere.
|
|
|
Berlusgoñik hazka egiten zuen buruan: ezer gutxi... tira, zoro batek idatzita dirudien saiakera bat leitzen ari naiz, traidorea eta heroia aldi berean den baten beste historia bat, eta gero, aitonaren trikitixa galduaren bila abiatzen den hirukote
|
batena
...
|
|
|
Atea zabaldu eta kanpora atera behar nuen une bertsuan Amaiak dei egin zidan. Bere ahotsa etsigarria zen, zulo beltzean sartu eta atera ezinik dagoen
|
batena
. Burua poliki jiratu nuen atzeraka.
|