|
2000
|
|
|
Bizkaiko bertsozale elkartean posibleen mapa egin genuen, eta eskualde bakoitzean saio
|
bat
behintzat posible zela ikusi genuen. Beraz, lehengo eskualdeetako ohiturari heltzeko aukera zegoen, eta zabalago egiteko ere bai, Lea Artibain, Arratian eta Bilboaldean kanporaketak egin behar izan baitira.
|
|
|
Bai baina hori ere bada, batez ere EAJren aldetik biak kontrajarri izan direlako," ez zeundeten bake prozesu batean, bakearen izenean nazio eraikuntza egiten ari zarete" eta horrelakoak esanez. Eta gakoaren alde
|
bat
behintzat hor dago. Hemen gatazka bat badago, hori da nazio bati, Euskal Herriari, bere eskubide kolektibo eta indibidualak onartzen ez zaizkiolako, hemen espainiar edo frantziar sentitzen diren nazionalisten eskubideak bakarrik onartzen dira bere osotasunean, eta gainera estatuek daukate eskubide horiek bermatzeko edo inposatzeko eskubidea.
|
|
|
Gehientsuenak Bizkaitik emigratutakoak dira. Elkarte honetako kide izateko, euskal jatorrikoa izan behar du izena ematen duenak edo familiako kide
|
batek
behintzat. Euskal Etxeak duela 51 urte ekin zion bideari, eta ez da gutxi jaso duen uzta.
|
|
|
Hauxe da El Correo taldearen kasua, zeinaren beste ezaugarria, hain zuzen ere, Euskal Herrian bertan jarraitu duen hedapen multimediatikoaindartsua izatea den. Euskal Herria, hortaz, edo horren zati
|
bat
behintzat, EuskadikoAutonomia Erkidegoa hain zuzen, funtsezko markoa izan da taldearen kontsolidazioeta garapen enpresarialaren ikuspegitik. Are gehiago, bere estrategia enpresarialeanlehentasunezko marko geografikoa ere badela esan daiteke, eremu lokaletan etaeuskararenean egindako sarrera saioek erakusten duten bezala.
|
|
|
Hasiera
|
batean
behintzat, konstituzionalismoa kosmobisio desberdinak dituzten ikuspegi eta jarrerei erantzun bat emateko ahaleginaren baitan kokatzen da, betiere aniztasun hori prozesu eratzaile iraunkorraren oinarri gisa hartu denean.
|
|
|
P. Goodman ekin harreman estua mantendu zuen, bere terapeuta ere izanzelarik, hasiera
|
batean
behintzat.
|
|
|
–Leartza, liburu ontako giza-nagusia, europar biurtu zaigu, izurri gaizto
|
batean
beintzat?,, europear biurtu nai gaituzte?, asaldatu zen Orixe, ik.. Peru Leartzako, Txillardegiren liburua?, JAKIN [Yakinen geigarri I (5)], 1960, 5 eta 7.
|
|
|
Erreka ertzetako berezko landaredia, hein handi
|
batean
behintzat, desagertu egin da; ibaiertzak nekazaritza eta abeltzaintzarako lur onak izatetik aparte, garraiobideak, etxebizitzak, industriak eta bestelakoak eraikitzeko erosoak dira. Hau gutxi balitz, ur ertzeko zuhaitzen hazkuntza azkarrak, egur horien aprobetxamendua bultzatu du, haltzaren egurrarena batez ere.
|
|
|
(1 art). Jokoan dagoen Nazioarekiko identifikazioak duen garrantzia ezagutzeko bidea eskaintzen digu egoera horrek; zentzu honetan uniformizatzearen bidean izandako arrakastaren arrastoa antzeman daiteke, neurri handi
|
batean
behintzat, esate baterako, Revue pédagogique k 1833an frantses abertzaletasunarekin zuzenean lotzen eta txalotzen zuen eskolako eskuliburuen homogeneitatean, hau funtsezkoa baitzen dotrina, dissolvantes, en aurka egiteko94.
|
|
|
–Txema... Errespetu
|
bat
behintzat...
|
|
|
Eguneroko beharretan izango zuen nahiko kezka eta buruhauste niri kargu hartzen ibili gabe. Boladaren
|
batean
behintzat, Acumuladores Oxibol enpresan lan egin izan zuen.
|
|
|
Zortzi ume ginen etxean, eta ez da harritzekoa itolarria izatea. Bi aldiz ihes egin nuen etxetik, eta guardia zibilek ekarri ninduten ostera, Nafarroatik, Faltzestik aldi haietako
|
batean
behintzat. Azkenik, 1951ko abenduan alde egin nuen Donostiara, hogei urterekin.
|
|
|
Goizeder haien ondotik pasatzean erreparatu nuen haiengan. 50etik 60 urtera bitartekoak ziren biak, itxura
|
batean
behintzat. Belardian eserita zeuden, andrea jertse bat josten, gizona egunkari edo aldizkari bat irakurtzen.
|
|
|
Nik nahiago zaituztet zuek. Ni zuek nauk, neurri
|
batean
behintzat.
|
|
2001
|
|
|
Arrazoi asko dira egoera hau azaltzen durenak. Etxaldea ttipi izateagatik, garai
|
batean
behintzat, baserria uzten zen hirietarat joaiteko. Gauza bera gertatzen zen mendialdeko laborantzetan.
|
|
|
" Komunismoaren aitak arrazoi du, gizonak burruka bat ari duela munduarekin esaten digunean. Eta egi da ere, burruka ortan gizona ari dela gallentzen, alde
|
batera
behintzat, berriro esanda. Munduaren sekretoak argitzen ari da gizona eta sekreto oien giltzak pillatzen dijoa, mundua bereago duelarik egunetik egunera eta etekin obea ateratzen diolarik.
|
|
|
Horixe da gakoa, mutikoek ez sekula ikasketak uztea. Hartara, profesional izateko zortea izan edo ez, oinarrizko kultura
|
bat
behintzat edukiko dute. Gainera futbolean, gehiago dira bide bazterrean gelditzen direnak profesionaletara iristen direnak baino, eta ikasketak utziz gero, damutzeko arrisku handiak daude.
|
|
|
Dena den, elikagaien aditiboek aspaldi honetan ospe txarra izan dutenez, osasuna eta aditiboak elkarrekin lotzeak tarte
|
batean
behintzat gaiztakeriaren edo kalteko izaeraren zantzua izango du, gutxienez: nornahik esango dizu aditiboak irensteak hamaikatxo arrisku eta ondorio kaltegarri eragingo dituela, nahiz eta hiztunak zientzian euskarri sendoegirik ez daukan.
|
|
|
azalpen teoriko batzuk adierazteko beharrezkoak kontsideratu direnakbakarrik; adibidez, bi tesietan baieztatzen diren eredu psikosoziolinguistikoakazaltzean, horien bitartez orain arteko tradizioan berrikuntzak proposatu ahalizateko; edo euskararen egoeraren deskribapen orokorra adierazteko beste datuenpiriko batzuk. Lan honekin, hain zuzen, euskararen ikaskuntza eta erabilera gaieiburuzko gaur egungo ezagutza teorikoaren egoera nolakoa den adierazi nahi da, neurri handi
|
batean
behintzat; horixe da lan honen helburu berezia.
|
|
|
Esan bezala, lan hau batez ere ikerketa psikosozialaren barruan kokatzen da.Lanaren mugak non jarri aukeratzerakoan, irizpide nagusi batzuk jarraitu dira, adibidez: 1) doktorego tesia izanik, Unibertsitateko arlo batean kokatu beharra izatea eta psikologia sozialaren arloan egotearena; 2) ikuspegi psikosoziala izateaagian interes handiena duena helduen euskalduntze prozesua eta portaera ulertzeko; hori horrela da, neurri
|
batean
behintzat, helduen euskalduntze prozesua EuskalHerrian pertsona bakoitzaren baitan edo aukerapean dagoelako; 3) euskalduntzearen hizkuntz politikarako eta hizkuntz plangintzarako erabat beharrezkoa delako, hain zuzen, aldagai psikosozialak pertsona bakoitzaren aukeran gehiago oinarritzen direlako aldagai psikosozialak eta soziolinguistikako eta psikopedagogiakoaldagaiekin konparatuz, horiek baino...
|
|
|
2 Hala ere, gure aztergaiak konplexuegiak dira, eta beharrezkoa da bestelakoikusmirarik ere erabiltzea. Lan honetan kontuan hartu dira, neurriren
|
batean
behintzat, ikusmira soziologikoa eta soziolinguistikoa: alde batetik, gehienbat ukipen egoerako hizkuntzei buruzko, euskara bezalakomenpeko hizkuntzari buruzko?
|
|
|
‘Euskal Herrira itzultzeko proposamena egin nahi dut, kauenlaputadeharo! Azken berrehun urteotako euskaldun emigrante eta erbesteratuekin zazpi nazio egin daitezke eta, itzuli egin genuke, zazpi nazio osatu ezin baditugu, ea nazio
|
bat
behintzat antolatzen dugun... ’
|
|
|
‘Alderantziz, ’ jarraitu du, ‘edozein arrisku baldin bada abisatu egingo digu. Ezin duzue etengabe alde batetik bestera ihesean ibili, Maribel, michelin edo touring gidaliburuetan ez da leizerik ez osinik ikusten, baina bidaian doanak era guztietako zulo beltzak topatuko ditu, eta Goiok behintzat lasaitasuna behar du aldi
|
batez
behintzat, nire aitaren etxean edo berdin da Tirofijoren txabolan... ’
|
|
|
‘Kafea alarguna emango didazu ala? ’ esan zuen agureak, tabernariak kafea kea zeriola atera zionean kristalezko edalontzian. ‘Malko
|
bat
behintzat bota egiozu... ’
|
|
|
Nik aski duda egingo nuke. Beste hizkuntza
|
batean
behintzat ez lirateke literatura bezala hartuko, baina, jakina, gure artean hamazazpigarren mendean ez da hainbeste Dotrina eta ez da hainbeste hizkuntzaren lekuko, non eta Kapanagaren Dotrina bazter daitekeen. Gipuzkoan hemezortzigarren mendean ez dira hainbeste Larramendi baino lehenago idatzi zuten lekukoak eta horien artean Otxoa de Arinek oso leku nabarmena du eta nahiz berak hizkuntzagatik eta beste zenbait arrazoi berezirengatik literatura aldetik  interes gehiegirik ez izan, beti izango da aipatua.
|
|
|
Oker ez banago, azken asteleheneko Hoja del Lunesen Juan San Martinek bazekarren artikulu bat, bigarren zatia Iztuetaren oroigarri, eta han zioen bezala folklorea mila zortziehun eta berrogei inguruan sortu zen hitza da. Noski, hitza baino lehen folkloristak izan ziren eta honek dioenez, Iztueta ere alde
|
batetik
behintzat  halakoa zen. Baina Iztueta eta Iztuetaren antzekoak hemeretzigarren mendean hasten dira eta Euskal Herrian bilketa erdi osoa (oso osorik ez baita behin ere izaten), egiazko eta benetako bilketa mende honetan bertan egin da, batez ere Azkueren eta Barandiaranen bidez.
|
|
|
Pentsatzen dut arazoa patxada handiagoz hartzeko nahikoa denbora igaro ote den. Baina (hein
|
batean
behintzat) nire lan bat polemikaren iturburuan zegoela kontsideratuz, zer edo zer idatz nezakeela pentsatu dut. Hauxe da emaitza.
|
|
|
Euskarazko (baina baita erdarazko) unibertsitate munduan zabor dezente egoteak ez du esan nahi ahalegin itzelaz metatutako esperientzia guztia zakarrontzira bota daitekeenik, besterik gabe. Gure euskarazko irakaslegoak zientifikoki (baina baita, neurri
|
batean
behintzat, euskararen aldetik ere) gutxienez" zalantzagarria" kontsidera daitekeen Euskal zibilizazioa bezalako liburu bat ekoitz dezake (Donostia, 1998), baina baita hari kritika zorrotza egiten dion Joseba Lakarraren iruzkina ere (Uztaro 31, 15, euskaraz gauzatutako zientzia onarenadibide eskergarria) edo, beste maila batean, unibertsitateko irakasle zabar horiekin Historia ikasi duen... Ez dut uste salbuespenak direnik:
|
|
|
" Eskuindarrak dira, euskararen kontrakoak... beraz, normala daeuskararen kontra egitea". Arrazonamendu horri esker atera ahal izan ditu aurrera UPNk, hein
|
batean
behintzat, hainbat neurri. " UPNkoak dira, fatxak dira... zer beste espero zitekeen!".
|
|
|
Euskarak atzera egin duen bakoitzean, gizartearen mugimendu natural edo hautu kulturalak ez baino erabaki politikoak izan dira benetako eragileak, eta kasu honetan ere tresnarik eraginkorrenetakoa erabiltzen jakin dute" Del Burgo’s boys" hauek. Ez dago jada euskaraz idatzitako kartelikUnibertsitate eta Hizkuntza Politikarako zuzendaritzan; hainbat eta hainbat inprimaki gaztelania hutsez eginak daude dagoeneko; euskararen presentziak galdu du dagoeneko hainbeste kostatako eremuaren zati
|
bat
behintzat.
|
|
|
Julia eta biok aurkeztu eta gero, maletak uztera lagundu genuen. Den denok eskertu genuen une
|
batez
behintzat Steve bistatik galdu izana; Louis, bestalde, maitagarria zen.
|
|
|
Oraingoan lasaiago hitz egiten zuen. Itxura
|
batera
behintzat heziera oneko gizona zirudien eta estutzen zuen izu laborriarengatik izan ez balitz, mutil adeitsu eta atsegina zela pentsa nezakeen.
|
|
2002
|
|
|
Egiari egia zor, gutxitxo ezagutzen gintuela izan zen bere arrapostua. Bide horretan argigarri izan gurean, aitatu nion, nik barrutik begira ez nuela bertsogintzaren iceberg aren urgaineko zatian bederen, halako uniformetasunik ikusten, ezagutzen nituela nire kantulagunak amini
|
bat
behintzat, eta ez zitzaidala iruditzen horiek guztiak, kasurako, nire aukera ideologikoaren zaku berean sartzen zirenik, ezta ni beraienean ere.
|
|
|
Zorionez, ordea, nahaspila horri aurkitua zioten konponbide
|
bat
behintzat, hain zuzen ere Bilbo Behobia autobidea. Eta honela goratzen zuen Errialdek proiektua:
|
|
|
Esaldia literala da. Lan mundua euskaldundu ezean, neurri
|
batean
behintzat, jai dugu.
|
|
|
Era labur eta sinple batean esateko, herriko berriak euskaraz irakurtzeko aukera. Hemen ez dago euskarazko prentsa erosteko ohiturarik, eta «Otamotz»ek neurri
|
batean
behintzat hutsune hori bete du. Guk ez dugu helburu erraldoirik, baina bertan lanean gabiltzanontzat balio handia du Urretxu Zumarragan euskarazko hedabide bat izateak.
|
|
|
autonomia eremuko gizarte politikarengarapena ez da lehentasun modura aurrikusten. ...n du Europako Batasunaren jarduketa, eta kapitalaren, ondasunen etazerbitzuen zirkulazio askeari langak ezabatzea lortu nahi duenez, gizarte eremuanlangileen mugikortasun eta zirkulazio askeari oztopoak kentzean jartzen du arreta.Hortaz, gizarte politikari dagokionez, orain arte, lortu nahi den gauza bakarraeuropar merkatu bakarraren sortzeak dakartzan ondorio desegonkortzaileakarintzea da, neurri
|
batean
behintzat; eta, hortaz, legeria komunitarioak emigranteeibabesa eman eta sexu diskriminazioa ezabatu baino ez du egin.
|
|
|
Euskal Herriko unibertsitateetan dagoen irakasleen %20 bakarrik dira, euskalirakasleak?, alegia, euskaraz irakasgai
|
bat
behintzat irakasten dutenak.
|
|
|
Beste kasu batzuetan, nahiz eta proiektuko ikertzaile guztiak euskaldunak izan, proiektua erdaraz garatzen da, komunitate zientifikoan hedapen eta eragin handiagoa izango duelakoan. Ahulune hori gainditzeko, euskaraz egindako ikerkuntza, horren zati
|
bat
behintzat, nazioarteko aldizkarietan ere argitaratu edo ezagutzera eman litzateke.
|
|
|
Kopuru horretatik, %26 inguru dira, euskal ikasleak?, alegia, beren irakaskuntza osoa edo partziala euskaraz hartzen dutenak, irakasgai
|
bat
behintzat?. Horrek esan nahi du, irudikapen teoriko bat eginez, baina funts erreala duena, ia25.000, euskal ikaslez, osatutako, euskal unibertsitate sakabanatua?
|
|
|
Izanere, Nafarroako Unibertsitate Publikoko eta Deustuko Unibertsitateko ikasleenkopuruak batuta bezainbat ikasle ditu euskal unibertsitate sakabanatu honek. Beraz, jadanik bada ikasle multzo nahikoa euskal unibertsitate multiespazial horretantitulazio guztiak euskaraz osorik, edo osotasun neurri handi
|
batean
behintzat, ikasteko.
|
|
|
Dena den, irakasle euskaldunek beren kaxa euskal irakasgaiak eskaini etaikasle euskaldunek horiek hautatzen zituztela ikusirik, zenbait oztopo jarri ziren, ustegabeko arrakasta hari, hein
|
batean
behintzat, galga emateko. Horrela, 2000/ 01ikasturtearen hasieran, 60 irakasgai debekatuak izan ziren, unibertsitateak orduanezarritako baldintza berriak betetzen ez zirelako.
|
|
|
Ondorioz, Europa osoan, hein
|
batean
behintzat, lan merkatuarekin duenerlazioaren arabera, gazteen frustrazioa dakarren erreferentzia sistema bihurtzenari da unibertsitatea. Alde batetik, unibertsitate heziketara ailegatzeko dituztenzailtasunengatik, eta, bestetik, lan munduan ikasitakoa baino kualifikazio gutxiagodituzten lanpostuak betetzen ari direlako.
|
|
|
Gainera, Ekonomiak erakargarritasun berezia izan du Soziologia, Politika etaHistoria ikasten dutenen artean, eta Ekonomiaren metodoak, neurri
|
batez
behintzat, zabaldu egin dira aipatutako arlo horien artean. Zer esanik ez, abstrakzioak beharrezkoak ditugu zer edo zer ulertu dugula esateko, eta nahitaezkoak ditugu zientziaegiteko.
|
|
|
– Ikasleek ahoz ekoizten dutenaren eta entzumenaren bidetik ulertzen dutenaren arteko aldea txikitzeko gai dela uste dugu, neurri
|
batean
behintzat.
|
|
|
Lehenago esan dugun bezala, dokumentazioak berak argitu digu jarraitubeharreko metodologia, hein handi
|
batean
behintzat. Erabilitako dokumentazioaetxe haien egunerokotasuna jasotzen duena da:
|
|
|
eraikitzen dituzte ulertarazle kolektiboetarik asko eta asko; eta, arma kontzeptuatzaile publiko horren kontrola dela medio, bermaturik dute munduaren berrezagutza eta birsemantizazio propioa, euren nahierakoa, beren komenentzien araberakoa?. Gizarte kontrolaren erreprodukzioa ulertzeko, arma ideologiko garrantzitsua dira hedabideak, interpretazio publikoaren giltza kontrolatzen baitute, hein handi
|
batean
behintzat.
|
|
|
Baina datu basean ez ditugu kategoriak eta azpikategoriak bakarrik aipatuko. Informazio morfologikoa eskaini nahi badugu, neurri
|
batean
behintzat azpikategorizazioa hartu dugu kontuan. Ez da hori gure helburua, baina tasunik orokorrenak bildu nahi izan ditugu, besteak beste analisiaren irteeran beharrezko izango ditugulako.
|
|
|
3.4 adibidean agertutako toki izenaren marka, T batez edo [Toki Izen] sinboloaz adierazia, diakritikoen atal honetan ager daiteke, bi baldintzak bete ditzakeelako: ez da azalean gauzatzen batetik, eta testuinguruan ez da, hasiera
|
batean
behintzat, kontuan hartu behar, ez bada r ren galerarako eta k/ g bihurketarako.
|
|
|
Adibide hauekin frogatu dugu, neurri
|
batean
behintzat, kapituluan zehar aurkeztu duguna. Hala ere, adibide hutsak dira hauek eta prozesadorearen benetako balioa corpus oso batean probatzean ikusten da, adibideak ez baitira, aukeratuak?
|
|
|
Aurreko atalean sorkuntza eta analisiaren emaitzak ikusi ditugu eta formalismoa bietarako egokia dela erakutsi ere bai, nahiz muga batzuk aipatu ditugun. Beraz, gure helburua, neurri
|
batean
behintzat, bete da. Baina, morfologia hutsa gainditu eta morfosintaxiaren beharraz ere aritu gara gorago.
|
|
|
Estatuko araudiak, joan den azaroan onartutako Errege Dekretu gisa, ekoizpen integratuaren oinarriak ezartzen ditu, ekoizpen integratuko landare produktuen ekoizpen eta merkaturatze sistemari atxikitzen zaizkion operadoreek bete beharreko baldintza orokorrak ezartzen ditu, eta ekoizpenaren berme nazionalaren identifikazioa arautzen du. Planteatutako egoera, neurri
|
batean
behintzat, sektorearen bilakaerari dagokio. ASAJAK emandako informazioaren arabera, Andaluzian bakarrik landatu ziren 12.505 hektarea 1997an (berariazko araua onartu eta bi urtera), eta gaur egun ia 48.000 hektarea ditu ekoizpen mota horretarako.
|
|
|
Zientzia eta Teknologia Ministerioak abiarazi du ekimen hori, eta Sarea erabiltzen duten haurren nabigazio segurua bermatu nahi du. Izan ere, lau urtetik hamahiru urtera bitarteko lau adingabetik
|
bat
behintzat badira, Raquel Casero Save the Children Espainiako presidenteordeak adierazi zuenez. “Bitarteko telematikoaren hedapenak Interneten sorrera ekarri du”, esan zuen.
|
|
|
Halatan, ez dago komunismorik klase diferentzia hori ezabatuko duenik. Zuk langileriaren aldeko apustua egin duzu, eta haien neke eta arazoek kezkatzen zaituzte, eta niri ondo iruditzen zait noski, baina ez ahaztu kontaduria buru zarela eta, neurri
|
batean
behintzat, euren etsai.
|
|
|
Zeren, esaten digute, eta guk sinesten, euskaraz idazteko orduan kalitatezkoa den zerbait idatzi behar dela, itzulpenaren froga pasatzeko gai izango den zerbait idatzi behar dela alegia. Itzulpenaren froga gainditzen badu, kalitatearen maila
|
bat
behintzat gainditu duela seinale. Alabaina, diot nik, horrek oker bidera eraman gaitzakeela.
|
|
|
horren frogagarri, eta oso desberdinak diren lanak aipatzearren, hor daude: Xabier Mendigurenen Berriro igo nauzu (1996), Hasier Etxeberriaren Arrainak ura baino (1999), Unai Iturriagaren Berandu da gelditzeko, eta, baita ere, hein
|
batean
behintzat, Koldo Izagirreren Agirre zaharraren kartzelaldi berriak (1999) nobela eta Ramon Saizarbitoriaren Gorde nazazu lurpean narrazio bilduma (2001).
|
|
|
Ironia eta, hein txikiago batean, sarkasmoa eta umore beltza, horren aurrean erreakzionatzeko bide dira, testuaren gaia gatazka bera ez denean ere. Ironia, neurri
|
batean
behintzat, umore konplizea da, irakurlearekin nolabaiteko konplizitatea bilatzen duena, baina, aldi berean, kritikatutako objektuarekiko lotura edo konplizitatea edo are maitasuna ere erakusten duena (eta gogoan artu, Linazasorok aipatu bezala, ironiaren lehenengo baldintza autoironia dela...). Eta, zergatik ez, baita nolabaiteko matxinada isila ere; Koldo Izagirrek uste duenez, herri xehearen umorea ironian oinarritzen da, eta, ziurrenik, ez zaio arrazoirik falta.
|
|
|
Aldatu dena, beraz, merkatua litzateke (neurri
|
batean
behintzat): argitaletxeak eta komunikabideak konturatu dira kontsumitzaile esparru inportante bat osatzen dutela emakumeek, inguruko literaturetan bezala gurean ere, eta literatura gero eta mundu merkaturatuagoa denez, erosle horiengana hurbiltzeko ahalegin handixeago bat egiten ari dira.
|
|
|
Nahita aukeratu ditut berez oso bide ezberdinetatik abiatzen diren liburuak, nire ikuspuntutik badutelako hurbiltzen dituen ezaugarri
|
bat
behintzat: gertuagotik hitz egiten diote irakurleari; poesia izateari utzi gabe, hitz lauaren doinu eta baliabideetara hurbiltzen saiatzen dira:
|
|
|
Eta hibridoak dira, baita ere, Xabier Mendiguren Elizegiren Nerabearen biluzia eta Errekarteko koadernoa oroi  tzapenen bilduma modukoak, neurri
|
batean
behintzat (1999 eta 2001, hurrenez hurren); dena dela, onartu behar da genero memorialistikoa ez dagoela gurean inguruko literaturetan bezain garatuta (memoriak min egiten digulako. Memoriak, benetakoa izateko, historia izan behar duelako...
|
|
|
mugimendu orokorragoa da, beste diziplina eta medio batzuetan ere eragina izan duena; gogoan hartu, besteak beste, telebistaren munduan azken urte hauetan gertatutako aldaketak (reality show delakoen hazkundea, Anaia Nagusia eta antzeko fenomenoak), edo zineman gauzaturikoak (Dogma mugimendua, The Blair Witch Project bezalako filmak...). ...ados de Salamina nobelaren arrakastaren kasua, edo Paul Austerrek argitaratutako azken lana (I Thought My Father Was God), hiritar anonimoek bidalitako testuen aukeraketa bat, non bilduman sartzeko baldintza bakarra benetako istorioak izatea baitzen; nobela historikoaren salmenten eta produkzioaren gorakada, eta baita dibulgazioko historia liburuena ere, errealitate gose honekin lotuta daude, hein
|
batean
behintzat. Gure literatur mundura itzuliz:
|
|
|
Zenbaiten ustez, euskal literatura une ezin hobean dago. Gailurra jo dugu, edo gailur
|
bat
behintzat, bai kalitatearen, bai argitarapen kopuruaren ikuspuntutik. Hitz bat entzuten da askotan:
|
|
|
90eko gure hamarkada luzeaz hitz egitean, ordea, narratiba nobelaren sinonimo bihurtzen dute kritikariek, kasik salbuespenik gabe. Eta egia da, hein
|
batean
behintzat, 80koa aipatu ipuin liburuek markatzen duten bezala, 90eko hamarkada hiru eleberrik ardazten dutela: Bernardo Atxagaren Gizona bere bakardadean (1991), Anjel Lertxundiren Otto Pette  (1993) eta Ramon Saizarbitoriaren Hamaika pauso (1995).
|
|
|
Azken hamarkadetako estatubatuar narratibagintza eta, bereziki, Raymond Carver ekar nezake gogora, baina ez litzateke zuzena izango: Lizarraldek mundu  eta estilo propio bat eraiki ditu; Un ange passe âisilaldietanâ (1998) hurrengo narrazio liburuak bide horren jarraipen logikoa dirudi, hein handi
|
batean
behintzat.
|
|
|
hizkuntza txiki eta gutxitu batena izateak eransten dizkion ajeak (eta ez dira gutxi; nabarmenena, irakurleria urriarena) eta abantailak (oraindik oso argi ez ditudanak, Ramon Saizarbitoria behin baino gehiagotan azaltzen saiatu den arren). Hori da une hauetan pentsatzen dudana, eta, hein
|
batean
behintzat, liburu hau idaztera bultzatu nauena. Urrun nago, beraz, garai bateko baldintzarik gabeko nire atxikimendu garaitik, zeinetan euskarazko literaturari buruzko artikulu erabat panegirikoa idatzi bainuen, Atxagak bere lanak gaztelaniaz edo euskaraz idazten ote zituen zalantzan jartzen zuen gure arteko gaztelaniazko idazle (ustez) ironiko bati arrapostua emateko hain zuzen ere; bestelako gehiegikerien artean, hauxe nioen:
|
|
|
Gauza
|
batez
behintzat seguru nago. Aurrera joateko eta hainbat arazori konponbidea aurkitzeko dauden oztopo nagusiak hauexek dira:
|
|
|
EHU eta Mondragon Unibertsitatea alde batera uzten baditugu, Euskal Herrian dauden beste unibertsitate guneetan euskara ez da erabiltzen ohikoak diren unibertsitate jardueretan, ez gutxieneko normaltasun
|
batez
behintzat. Guztietan ikas daiteke zerbait, bai, baina oso gutxi.
|
|
|
Beste alde batetik, orain egiten den eskaintzari erreparatzen badiogu, esan behar da izugarrizko desorekak daudela. Tokian tokiko interesen arabera moldatu da, neurri
|
batean
behintzat, tituluen eskaintza. Errepikapenulertezinak daude eta, errepikapen horiekin batera, gabezia nabarmenak ere.
|
|
|
Hasiera
|
batean
behintzat, desberdinak dira batzuetan eta besteetan eskaintzen diren ikasketak. Horrela, goi ikastegietan bigarren zikloko ikasketak ematen dira, etaerdi mailakoetan lehen ziklokoak bakarrik.
|
|
|
Oinarrizko ikerkuntza da jakintza zabaltzea eta handitzea helburu duena. Hasiera
|
batean
behintzat, horren bitartez lortu nahi denak ez du izan behar erabilgarria, epe laburrean bederen. Estrategiazko ikerkuntzaren helburua, berriz, aurkikuntza erabilgarriak lortzea da, baina era horretako emaitzak ez dira epe laburrean esperobeha r.
|
|
|
Salbuespenak egon daitezke, sorkuntza jarduerarik gabeko irakaskuntza ona egon daiteke, baina unibertsitateakplus bat eduki behar badu, harantzago joan behar du. Eta harantzago joateko, neurri handi
|
batean
behintzat, ezinbestekoa da ikerketa jardunak irakasleari bere jakintzan ematen dion ezagutza kritikoa. Ikerketarik gabe ez da sortzen metodologi zalantzarik, ez eta epistemologi zalantzarik ere.
|
|
2003
|
|
|
Bakoitzari bere ondorioak ekarriko dizkio mapa horien ikusteak. Baina ur sakonagoetan sartu gabe,
|
bat
behintzat nabarmena da: Latinoamerikan dabiltzala munduko mediatik hurbilen, eta ondorioz hortik gora batzuek daukagun soberakina dela mediaren azpikoek falta dutena
|
|
|
Alde horretatik zuhurrak izan behar dugu eta gertatu denaz ondo jabetu. Hau da, neurri
|
batean
behintzat zergatik gertatu den ondo jakin behar dugu eta berriro ere horrelakoetan ez erortzeko puntu ahulak non dauzkagun ezagutu. Proiektu sendo bat eraikitzen asmatu behar da eta orain arteko ahuleziak non izan diren ondo aztertu.
|
|
|
Duela bi mende jende gehiena analfabetoa zela erran dugu. Egun alderantziz da, edo jende gehienak badu kultura oinarri
|
bat
behintzat. Eta are gehiago, egungo jendearen herri nortasuna ordukoa baino ageriagoa dela azpimarratuko nuke, jendeak herriko usadioak gorde nahi ditu, interes berriak erakusten ditu.
|
|
|
Etengabe egiten dut hori. Ia egunero erosten ditut liburuak Internet bidez. Normalean, egunero gauza
|
bat
behintzat erosten dut Internet bidez.
|
|
|
Alabaina, pertsonak ez gara jaio estatuan bizitzeko, antza, edota estatuak ez du garatu etika sendo
|
bat
behintzat. Zeregin horretan, norberaren ongizateak eta ongizate komunak elkarren aurka egiten dute.
|
|
|
Gerora etorri jatan burura orriok osotutea, bai lehenagoko idazleen atalakaz, bai oraingoenakaz be. Holan gure euskal idazlerik gehienak ezagutu zeinkez, apurtxo
|
bat
behintzat: ganetiko lana zehatzago ta sakonago ezagutzea zure ahaleginari dagokio, idazleon txatalak barik liburu osoak sarri sarri irakurriaz.
|
|
|
Neurri honen lehentasuneko helburua da ingurune zehatz bat prestatu eta ingurune horrek hezkuntza baldintza egokiak izatea, adingabearen jokabideak gizartearen kalterako zein joera edo gabezia izan eta halako joera edo gabeziak berriro ere orientatzeko. Horretarako, aldi
|
batean
behintzat, noiz eta nahitaezkoa denean, araua hautsi duen adingabeari ezarriko zaio haren askatasuna fisikoki murrizten duen erregimen berezia. Murrizketa hori handiagoa edo txikiagoa izan daiteke, eta, horren arabera, barneratze mota desberdinak ezarri dira, jarraian azalduko den bezala.
|
|
|
Jadanik aurreratzen dugu,, euskarazko historiografia? gaiak ez duela berez, barne izate sendoegirik; baina guk, aurrerantzean autoerreferentzialtasun minimo
|
bat
behintzat izan dezala nahiko genuke5 Eta ikergai guztiak beren garaiko errealitate, gurari eta beharrizanetatik abiatuz formulatzen diren bezalaxe,, euskarazko historiografia, gaia ere guk boluntarioki sorturiko konbentzio bat da (beste edozein ikergai den legez, berdin. Alemaniako historiografia?, zein, espainiar literaturaren historia?
|
|
|
Hondar lubiziak dira beste hondamen mota berria. Lubiziak berezko prozesuak dira naturan, neurri
|
batean
behintzat, baina hondar lubizia (debris flows) esaten duguna jatorriz nagusiro antropikoa den lubizia da. Izan ere, sarritan gertatzendenez lurraren erabilpen desegokiak (lurren hara honako mugimenduak, lur metaketa desegonkorrak, landaretzaren desagertzea,...), mendi hegal aldapatsuan batezere, lurra indargabetu, askatu, hondartu eta higalanaren esku uzten ditu lur zoruaeta honen azpiko harriak ere; horren ondorioz, baldintzak aldekoak direnean, lurrak blaitzen direnean, kasurako, bolumen handiko hondar lubiziak izan daitezke.Azken urteotan, horrelako lubizi hondatzaile batzuk gertatu dira munduan zehar, Hego Amerikan eta Asian batez ere, basoak oso arin soildutako leku menditsuetan, hain zuzen.
|
|
|
49 Sailaren asmoa urtekariari amaiera ematea eta Eusko Ikaskuntzaren Historia Sailak argitaratu behar zuen aldizkarian lanak euskaraz argitaratzea zen, urtean zehar ale
|
bat
behintzat euskaraz buruturiko ikerlanekin, baina ez zen horrelakorik gertatu. Ia hamar urte geroago Historia eta Gizarte Zientzien urtekariaren hirugarren alea kaleratu zen eta handik gutxira plazaratu zen Uztaro, UEUren Giza eta Gizarte Zientzien aldizkaria.
|
|
|
Azulejuaren erdigunetik zenbat eta hurbilago egon, orduan eta hobeto, erdialdea baita erresistentzia handiena duena. Bi azulejuren (edo gehiagoren) junturan zulo bat egiten bada, litekeena da horietako
|
bat
behintzat pitzatzea. Hartu beharreko beste neurri garrantzitsu bat da zulatu beharreko horman zulagailuak kaltetu ditzakeen hodirik edo barne konexiorik ez dagoela ziurtatzea.
|
|
|
Aleak banatzea, urratsez urrats Landare bat zatitzeko prozesuaren lehen urratsa loreontzia kentzea da. Horretarako, erroak ez kaltetzeko, sustrai osoa kentzea komeni da, zati handi
|
bat
behintzat. Horretarako, substratua heze samar egotea da egokiena (prozedura hasi aurretik denbora batez ureztatzea gomendatzen da).
|
|
|
Hatzeko kolpea ere begiratu egin zioten Otaegiri eta orduan ikusi zuten hatza hautsita zuela. Otaegik Uztarriari esan dioenez" hilabete
|
batean
behintzat ezin izango dut jokatu, kolpetik errekuperatu arte". " Orain ez nituen partida asko, eta nituenak bertan behera geldituko dira".
|
|
|
Ez nuen ikasturterik huts egin arazo fisiko eta psikologikoak eduki arren; ez nion neure buruari ahulaldirik ametitu. Oso barneratua neukan eginbeharraren zentzua eta, neurri
|
batean
behintzat, onerako izan zen.
|
|
|
Agian ume bat da, edo agure bat. Gizaki humano
|
bat
behintzat, horretan ez dago zalantzarik.
|
|
|
Bestela, gaur" Egunkaria" gabe egongo ginateke, beste egunkaritxo klandestino bat egiten eta erosten ibiliko ginateke, denbora
|
batean
behintzat. Ahal dugula erakusteko.
|
|
|
Jantokian lasai lasai afaltzen ari ziren faxista haiengatik izan ez balitz erabat ahaztuko nintzen. Eta eskertuko nuen gerrarekin une
|
batez
behintzat ahanztea, ezin bainuen Gure Gizonaren akordua burutik kendu.
|
|
|
–Harrezkero Elenak ez zuen nirekin ohekorik nahi izan. Tartetxo
|
baterako
behintzat.
|
|
|
Eta orria harrapatu izan ez balu baino okerrago ote zen pentsatu nuen. Manda
|
batera
behintzat.
|
|
|
–Ba jauzi egiteko lau gizonik ez badago, dantzarako
|
bat
behintzat bai, ezta? –eskutik oratuz esan zidan Elenak.
|
|
2004
|
|
|
A. OLANO. Liga Profesionalean aipatzen den lau urteko baimena (lehen mailan aritzeko), hasiera
|
batean
behintzat, urtero berritu litzaioke klubari. Hala ere, gauza asko daude oinarri gisa jarri gabe oraindik.
|
|
|
Ezinezkoa da, ordea, ziklismoak sortzen duen dirutza, ziklistei esker eta ziklisten esfortzuari esker lortzen den diru guztia, hirugarren bide batek, antolatzaileek eramatea. Ziklisten bizkar sortzen den dirutzak ziklistengana bueltatu behar du neurri
|
batean
behintzat.
|
|
|
T. PERURENA. Neurri
|
batean
behintzat. Antolatzaileek ere dirua behar dute, eta antolatzailerik ezean ez dago ezer.
|
|
|
Literaturak »idazleak alegia» errepikatzen baldin badu prentsak kontatzen duena, modu estetizatu batean eginda ere, gureak egin du. Orduan, idazleok beste zerbait idatzi behar dugu, edo beste gisa
|
batez
behintzat. Idazlea ez bada bazter inarroslea, ez badator errealitatearen beste ikuspegi bat proposatzera, ez du merezi idazteak.
|
|
|
Irrati alternatiboa izan nahi hori are erdaldunago izatean badatza, jakin bezate estrategia horrek entzuleak eman baino kendu gehiago egingo diela seguruena.
|
Bat
behintzat galdu dute, eta ez dut uste euskaltzaleen artean bakarra izango naizenik.
|
|
|
Zergatik? Bada, bideak joko politikoa eman ziezagukeelako, edo aukera
|
bat
behintzat. Ez zigun egoera normalizatuan legozkigukeen ordezkariak emango, baina, bide onargarria izan zitekeen.
|
|
|
V. Lehenengo atalaren berrikuntzarik garrantzitsuena, beharbada, naturaren araberako seme alabatasuna inskribatzeko modua da. Azken gai horretan, amatasunari dagokionez, gaur egun arte indarrean egon den legeria kontraesanekoa zen neurri
|
batean
behintzat. Areannak agertzen ziren hori jaiotza inskrip ere, naturaren araberako amatasuna ikertzea baimentzen zen artean, eragozpezioan agerrarazteko, eta errealitatean eragozpen horiek gainditzeko zailak ziren.
|
|
|
Jakinaren gainean, edo oharkabean, ez dakit nola, baina euskararen auzia ez dugu sarrienik gure izatearen baitan hezurmamiturik ikusten. Hainbatetan eta hainbatetan, hainbatek eta hainbatek, euskararen zoriaz hitz egiten dizunean ez du ematen, itxura
|
batean
behintzat, bere eta nire egoeraren zoriaz mintzo denik, gugandik landa dagoen landare baten antz handiagoa hartzen baitiozu euskararen auziari. Euskalduna, ordea, euskalduna den neurrian, euskararen soroan landatutako izakia da, eta haren ongarriak garatuko du bere euskaltasunaren neurria.
|
|
|
Baina, damurik, zibilizazioaren historiaurrean bizi garenez, beste munduren bateko helburu eskuraezinak eskatzen ari garelako irudipena daukagu. Era batera edo bestera, gauza
|
bat
behintzat argi finkatzea komeni zaigu: zibilizazioaren historiaurrean gure zentzumen pragmatikoa zorroztera behartzen bagaitu ere, ez dezagun, haatik, gerta ahala gerta, gatibuaren gogamen xalo memeloa gure pentsamenduaren euskarritzat hautatu sekula.
|