|
2009
|
|
|
Karrera amaierako proiektuan hiru gai ezberdinen arteko erlazioa jorratu nuen
|
nik
, alegia, azalak, egiturak eta instalazioek osatzen duten sistemarena. Interesatu zitzaidan egitura eta instalazioak batera ebaztea.
|
|
|
Bai! Batzuek besteek baino garrantzi handiagoa ematen diete zenbait gairi, eta bakoitzaren momentu pertsonalaren arabera Ion, Aitor edo
|
nire
pisuak zama gehiago pilatu dezake proiektuan. Azkenean elkar ulertzean eta konplizitatean oinarritzen den lana da.
|
|
|
Azkenean elkar ulertzean eta konplizitatean oinarritzen den lana da. Ez gara inola ere oso erreflexiboak, eta hori
|
niretzat
oso garrantzitsua izan da, karrera urteetan oso prozesu ideologikoetatik mugitzen bainintzen.
|
|
|
Hara,
|
nire
usteak erdi ustel berriz ere. Martinen apaltasunak, nire arkitekturarekiko konexio hori eginaraztea zapuzten du.
|
|
|
Hara, nire usteak erdi ustel berriz ere. Martinen apaltasunak,
|
nire
arkitekturarekiko konexio hori eginaraztea zapuzten du. Dena den, bere hitzak entzuten ditudan heinean, bi prozesu sortzaileren arteko lotura gero eta gehiago sendotzen doa.
|
|
|
Egun. Kea? proiektuaz galdetzen didazu, eta agian hasierako ekoizpen material horrek ez dauka
|
niretzat
hasieran hartu zuen garrantzia. Urrun gelditzen zaigu, eta tartean beste mila pauso egin ditugu.
|
|
|
metodologia aipatuko nituzke. Gu proiektatzean, oso ohituta gaude ideia nagusi bat izatera, eta eskolan,
|
nire
bizipenen arabera, nahiko proiektu irrealen aurrean jartzen gaituztela ematen dit, konstruktibitatetik aldentzen direnak. Fisikotasunetik aldentzen direnak, alegia.
|
|
|
Fisikotasunetik aldentzen direnak, alegia. Ez naiz irakatsi diguten metodologia hori zalantzan jartzera sartzen, baina proiektu honetan
|
nire
ekarpen nagusia fisikotasun hori dela uste dut: arazo erreala, eta horri nola egin aurre.
|
|
|
|
Nire
etxearen Jaun eta Jabe.
|
|
|
Ez dago misterio gehiagorik.
|
Nire
ikuspuntutik horixe da Indie deitu zuten horren balio nagusia.
|
|
|
Ingurunearekin transpiratzen duen benetako azal bat, zeinuen mintzaira horretan, gai guztiak batera biltzen dituena eta eraikuntzaren barne bizitza azaltzen duena. Ikono eta sinboloez dihardugu, baina
|
nire
ustez, pena da arkitekturan naturan ageri den zeinuak, objektua beraren adierazle bezala, duen izaera unibertsal horretara iritsi ahal ez izatea, kea bezala, gizaki nahiz animalientzat ulergarria.
|
|
2010
|
|
|
2008 bitartean geratatu zen. Egun bigarren egoeran murgil duta gaude, eta,
|
nire
ustez, urte batzuk dira irteteko. Horrek guztiak hauxe pentsarazten dit:
|
|
|
Partaidetza federalismo baten emaitza da eredu hori, eta hiritarren parte hartzea ezinbestekoa du, betiere estatu mailako lege kontrolekin eta berrikusketa judizialekin.
|
Nire
aburuz, hori litzateke ibili beharreko bidea, eta udalak bakean utzi, gutxiena jasota gehien ematen dutenak baitira.
|
|
|
Espainian XIX. eta XX. mendeko hirigintza printzipio pozoitsu horretan oinarritu zen: ?
|
Nik
(Administrazioa) ez dut urbanizazio lanak egiteko diru aski, eta berorri (jabeari) eskatzen diot lan horiek bere kabuz egiteko, etorkizunean izango duen eraikuntzaren (etxebizitza, bulegoak, etab.)
|
|
|
Hotelak Azpeitian! Hotel bakar batekin, gaur egun eraikia dagoena eta
|
nik
neuk proiektatutakoa, nahikoa da inguruko hotel eskariari erantzuna emateko. Beraz, lehenik eta behin Arauak egokitu behar izan genituen, sektorean nagusiki etxebizitzak eraikitzea ahalbidetzeko.
|
|
|
Ez dago eskubiderik.
|
Ni
sinetsi ezinik nabil; baina, baina, zer da hau. Azpeitiko sektore honetan gertatzen ari dena, Euskal Herriko egoeraren ispilu ez ote da?
|
|
2012
|
|
|
Energia kontsumoa honela de?
|
ni
daiteke: energia eskaera zati atonduren eraginkortasuna (2):
|
|
|
|
Ni
ez naiz haatik hiri konpaktuaren apostolua. Lurralde batek antolaketa eredu ezberdina badu, eta eredu horrek etorkizunean jasangarriak izango ez diren desorekak sortzen ez baditu, arazorik ez orduan.
|
|
|
Begi onez ikusten dut. Gaur egun, gizartearen ikuspegitik eta hiriaren ikuspegitik, mahai gainean ditugun erronka nagusiak bi dira
|
nire
ustez: jasangarritasuna eta aro berri batean sartu izana, informazioa eta ezagutzaren aroan, alegia.
|
|
|
jasangarritasuna eta aro berri batean sartu izana, informazioa eta ezagutzaren aroan, alegia. Beraz,
|
nik
ongi deritzot halako teknologia berriak zerbitzuen kudeaketan txertatzeari. Zergatik?
|
|
2013
|
|
|
M.M.: Natura
|
niretzat
hainbat elementuren metaketa da. Batetik, geologooi gehien interesatzen zaiguna dago, hots, elementu eta prozesu abiotikoen multzoa.
|
|
|
M.M.: Arestian esandakoari jarraituz,
|
nire
ustez heziketan dago gakoa. Egia da hasiera batean, larregi pentsatu barik, sinetsi daitekeela kontrako esangura daukatela ingurumen eta turismo berbek.
|
|
|
turismotzat hartzen dugu, oro har, nonbaitera joan eta bertako errekurtsoak baliatuta ondo pasatu edota erlaxatzea. Naturaz, berriz, normalean ulertu ohi dugu ukitu ezin daitekeen eta babestu beharra duen izaki bizidunen multzoa dela; biak nahastuz,
|
nire
ustez hezkuntzaz berbetan ari gara, jasangarritasunaren hezkuntzaz hain zuzen, zeren eta, arraroa badirudi ere, naturarekin bat ikasiz ere ondo pasa baitaiteke edota erlaxatu baikaitezke. Hau da, turismoa egin daiteke naturarekin bat eta berau kolokan ipini gabe.
|
|
|
Oso hedatua da abentura turismoa eta natura turismoa sinomimotzat hartzea eta, hortaz, erreken jaitsiera masiboak, tirolinak, kirol eskalada, quad en ibilaldiak edo bestelakoak natura turismotzat hartzea, soilik ingurune naturalean egiten diren jarduerak direlako.
|
Nire
ustez, bestelako natura turismoa egin daiteke lehen aipatu dugun ildotik. Horrekin ez dut gura esan abentura turismoa erabat baztertu litzatekeenik, baizik eta bestelakoa ere bultzatu beharra dagoela.
|
|
|
Arestian, antza, ez zegoen kontrolik eta autoak non nahi eta kontrolik gabe ibiltzen omen ziren.
|
Nire
ustez, kasu honetan galderak dira: Noraino hartu neurriak?
|
|
|
M.M.:
|
Nik
neuk orain dela urte batzuk Aiguestortes eko goiko lakura igotzeko, oinak erabili nituen eta bide hura eginez asko disfrutatu nuen, bailara ikusiz, txorien kantuak entzunez eta paisaiaren zati ezberdinez ohartuz. Zoritxarrez nire gozamena apurtu egiten zuten arrapaladan ondotik pasatzen ziren menditaxiek altxatutako hauts eta egindako zaratarekin.
|
|
|
Nik neuk orain dela urte batzuk Aiguestortes eko goiko lakura igotzeko, oinak erabili nituen eta bide hura eginez asko disfrutatu nuen, bailara ikusiz, txorien kantuak entzunez eta paisaiaren zati ezberdinez ohartuz. Zoritxarrez
|
nire
gozamena apurtu egiten zuten arrapaladan ondotik pasatzen ziren menditaxiek altxatutako hauts eta egindako zaratarekin.
|
|
|
M.M.: Printzipioz komentatzea turismoaren sustapena Urdaibain beste hainbeste eremuetan bezala, ez dela,
|
nire
ustez, era bateratuan aurrera eraman den gaia. Erakundeek euren plangintzak aurrera eraman dituzte nahiz eta euren artean adostasun handirik ez eduki helburuetan.
|
|
|
|
Nire
ustez, horrek hankaz gora jarriko lukeelako udalen finantzaketa. Gaur arte, udalen diru sarreren kopuru handi bat lurraren antolaketaren ondorioz sorturiko baimen kudeaketan oinarritzen delako.
|
|
|
|
Nire
ustez, hiri plangintzek hiriaren sorkunde anarkikoa mugatu eta kontrolatzeari ekin liokete besterik gabe.
|
|
|
Oinarriak eta epaimahaia desegokiak zirela utzi zuen agerian; honako hau esan zuen: , gure aurkako epaia eman dute;
|
nire aurkako
epaia, hiriaren aurkako epaia. Epaimahai honen konformismoa arbuiagarria da, ezin baitzuten alde batera utzi oinarrien ergelkerietan oinarrituta hiriaren zerbitzura jardutera behartuta zeudela?.
|
|
|
Eta, berriz ere, hirirako artearen ideiaren saiakerak egin gabe agurtzeko idatzi zuen. . Ametzagañako hilerri hau
|
nire
azken aukera izan da, eskultore naizen aldetik nire herriaren zerbitzura jarduteko nire azken aukera? (?); Ametzagaña nuen buruan, tokirik zirraragarriena eta egokiena, benetakoa zela pentsatzen nuen, erlijio monumentaltasunaren saiakuntza egiteko, ia zerutiarra, Montevideoko proposamenarekin?.
|
|
|
Eta, berriz ere, hirirako artearen ideiaren saiakerak egin gabe agurtzeko idatzi zuen. . Ametzagañako hilerri hau nire azken aukera izan da, eskultore naizen aldetik
|
nire
herriaren zerbitzura jarduteko nire azken aukera? (?); Ametzagaña nuen buruan, tokirik zirraragarriena eta egokiena, benetakoa zela pentsatzen nuen, erlijio monumentaltasunaren saiakuntza egiteko, ia zerutiarra, Montevideoko proposamenarekin?.
|
|
|
Eta, berriz ere, hirirako artearen ideiaren saiakerak egin gabe agurtzeko idatzi zuen. . Ametzagañako hilerri hau nire azken aukera izan da, eskultore naizen aldetik nire herriaren zerbitzura jarduteko
|
nire
azken aukera? (?); Ametzagaña nuen buruan, tokirik zirraragarriena eta egokiena, benetakoa zela pentsatzen nuen, erlijio monumentaltasunaren saiakuntza egiteko, ia zerutiarra, Montevideoko proposamenarekin?.
|
|
|
Aurreko hiru puntuek testu honen alde utopikoa aurkezten dute, krisi garai honetan arkitekturarekin mundua hobetzea posible dela oihukatzen duten proposamenak, utopia guztiak bezala, bai antzinako Greziaren garaikoa, bai 60ko hamarkadakoa bai eta gaur egungoa ere, ordura arte egin izan denaren aurkako erreakzioak dira. Laugarren puntu hau baina, aurkako bidetzat interpretatzen dut
|
nik
, hau da, utopiaren ondorio den distopia aurreikusten duen iritzia da. Cedric Priceren Fun Palace, Lacaton eta Vassal en Palais de Tokyo, Almudena Canoren Ahmedabad eko esku hartzeak edo azkenaldiko arkitektura gehienera hurbiltzeko ikuspegi kritiko bat aurkezten digu Richard Sennett pentsalari amerikarrak.
|
|
2014
|
|
|
«Pertzepzioa ez da ezagututako ikusizko, ukitutako eta entzundako datuen multzoen batuketa bat. Forma bakar batez hautematen dut
|
nire
izatearen osotasunarekin: gertakizunaren egitura bakarra jasotzen dut, izateko modu bakarra, zeinek aho batez hitz egiten dien zentzumen guztiei batera».
|
|
|
Egoera lauso bat bezala hurbiltzen zaigu ingurura gehienetan oharkabean gure errealitate periferikoa eraikiz, eremu aurre kontzientean zuzenean eraginez. Ikusmenarekin
|
ni
heltzen natzaio objektuari, baina soinua objektuarengandik heltzen zait niri, intrusiboagoa da. Jasotako irudia nire eremu fisikotik at dago eraikia, baina jasotako soinua nire barrura sartu eta kolpatu egiten du nire eremu fisikoa nahi eta nahi ez.
|
|
|
Egoera lauso bat bezala hurbiltzen zaigu ingurura gehienetan oharkabean gure errealitate periferikoa eraikiz, eremu aurre kontzientean zuzenean eraginez. Ikusmenarekin ni heltzen natzaio objektuari, baina soinua objektuarengandik heltzen zait
|
niri
, intrusiboagoa da. Jasotako irudia nire eremu fisikotik at dago eraikia, baina jasotako soinua nire barrura sartu eta kolpatu egiten du nire eremu fisikoa nahi eta nahi ez.
|
|
|
Ikusmenarekin ni heltzen natzaio objektuari, baina soinua objektuarengandik heltzen zait niri, intrusiboagoa da. Jasotako irudia
|
nire
eremu fisikotik at dago eraikia, baina jasotako soinua nire barrura sartu eta kolpatu egiten du nire eremu fisikoa nahi eta nahi ez. Gorputzak, berez, ez ikustea erabaki dezake baina ez entzutea ez.
|
|
|
Ikusmenarekin ni heltzen natzaio objektuari, baina soinua objektuarengandik heltzen zait niri, intrusiboagoa da. Jasotako irudia nire eremu fisikotik at dago eraikia, baina jasotako soinua
|
nire
barrura sartu eta kolpatu egiten du nire eremu fisikoa nahi eta nahi ez. Gorputzak, berez, ez ikustea erabaki dezake baina ez entzutea ez.
|
|
|
Ikusmenarekin ni heltzen natzaio objektuari, baina soinua objektuarengandik heltzen zait niri, intrusiboagoa da. Jasotako irudia nire eremu fisikotik at dago eraikia, baina jasotako soinua nire barrura sartu eta kolpatu egiten du
|
nire
eremu fisikoa nahi eta nahi ez. Gorputzak, berez, ez ikustea erabaki dezake baina ez entzutea ez.
|
|
|
kalkuluak eskuz eginda edo kalkuluak ordenagailuaren laguntzaz eginda, emaitza zelan lortu nahi dugun aukeratzea.
|
Nik
eskuz hamalau elementuko eredu baten ekuazioak lortzen ditudanerako, nire lagun ordenagailuak hamalau mila elementuko hainbat ereduren azken emaitzak lortu ditu eta, gainera, errorerik egin gabe. Eskuz lortu dudan problemaren emaitza begiratzean baliteke kalkuluak eskuz egin izanagatik poz berezi bat sentitzea.
|
|
|
kalkuluak eskuz eginda edo kalkuluak ordenagailuaren laguntzaz eginda, emaitza zelan lortu nahi dugun aukeratzea. Nik eskuz hamalau elementuko eredu baten ekuazioak lortzen ditudanerako,
|
nire
lagun ordenagailuak hamalau mila elementuko hainbat ereduren azken emaitzak lortu ditu eta, gainera, errorerik egin gabe. Eskuz lortu dudan problemaren emaitza begiratzean baliteke kalkuluak eskuz egin izanagatik poz berezi bat sentitzea.
|
|
|
Eta honetan dihardugun gehienok, bizitzan gutxienez behin, elementu kopuru txiki bati dagokion emaitza eskuz lortu dugu, eta ondo egin dugun ziurtatzeko ordenagailuak eskaini digun emaitzarekin konparatu dugunean eta emaitzak bat etorri direnean poz hori sentitu dugu. Kalkulu erraldoi hauetan egindako akats txiki txiki batek emaitza zuzena ez lortzera eraman gaitzakeenean,
|
nik
nahiago dut deribatu partzialeko ekuazioen ebazpena makinaren esku utzi eta problemaren definizioa eta emaitzen interpretazioa izatea nik eskuen laguntzaz eta buruaren laguntzaz egingo ditudanak.
|
|
|
Eta honetan dihardugun gehienok, bizitzan gutxienez behin, elementu kopuru txiki bati dagokion emaitza eskuz lortu dugu, eta ondo egin dugun ziurtatzeko ordenagailuak eskaini digun emaitzarekin konparatu dugunean eta emaitzak bat etorri direnean poz hori sentitu dugu. Kalkulu erraldoi hauetan egindako akats txiki txiki batek emaitza zuzena ez lortzera eraman gaitzakeenean, nik nahiago dut deribatu partzialeko ekuazioen ebazpena makinaren esku utzi eta problemaren definizioa eta emaitzen interpretazioa izatea
|
nik
eskuen laguntzaz eta buruaren laguntzaz egingo ditudanak.
|
|
|
Gizatalde bat trebetasun eta jakintza gabe badago, talde hori maila baxuko lanetan enpleatu behar izaten da, eraikuntza kasu.
|
Nire
ustez gizarte desoreka ugari ekidin daitezke hezkuntza egoki batekin eta produkzio sistema robotizatu eta automatizatuen bitartez. Halaber esango nuke, produkzio sistema automatizatuetan trebatua dagoena gai dela itsasontzi, eraikin zein trenak fabrikatzeko.
|
|
|
Arkitektoa eta gaztea nintzenez, 1979an
|
nire
etxea neronek eta neure eskuekin eraikitzeko erabakia hartu nuen. Eraikina arrunta zen teknologia aldetik:
|
|
|
Eraikina arrunta zen teknologia aldetik: hormigoizko zimentazioa, zurezko bilbedun egitura solairuetan eta estalkian, dena
|
nire
kabuz muntatu nuen. Lan astuna iruditu zitzaidan.
|
|
|
Takayama ri galdetu nion TPSri buruzko detaile gehiago produkzio lineen inguruan, erabiltzen zituzten roboten inguruan eta beste. Eta
|
nire
harridurarako esan zidan Toyota k berak eraikinak egiten zituela sistema horrekin. Are gehiago, Sekisui Heim ek oso garatuak omen zituen diseinu, produkzio eta muntaia sistemak.
|
|
|
Oso esperientzia ona izan nuen
|
nire
doktoretza garaian, Robot Oriented Design, aurrefabrikazioa eta eraikuntza muntaia automatizatuak asko landu bainituen.
|
|
|
Luzuriaga eta beste fabrikak eraisteak utzitako espazio libreak eraikitzeko erabili dira. Horiexek ziren Antxoko gabeziak zuzentzeko azken aukeretako bat, baina bertan bizi diren antxotarren bizi egoera egokitzea baino hobe omen antxotar berriak sortzea, ez dakit
|
nik
bada.
|
|
|
Nahitaez, herrigintza hor dugu eta indartzen ari da. Oinarri horretatik diziplina berria dator,
|
nik
herrigintza deituko diot, non ekintzaile sozialek instituzioen (gure) baliabideak eskura izanik herria sortzen, moldatzen eta eraldatzen duten.
|
|
2015
|
|
|
batetik, moderno eta apurtzailea, Luis Peñak defendatzen zuena, eta, bestetik, klasiko eta kontserbadorea, Alberto Ustarrozek, Manuel Iñiguezek, José Ignacio Linazasorok eta Miguel Garaik aldarrikatzen zutena.
|
Nire
proiektua Peñaren ildo ausartago eta berritzaileagoan txertatuko nuke.
|
|
|
|
Nik
Peñarekin birritan zuzendu nuen bakarrik.Gogoratzen dut, halaber, eraikuntza enpresa bati ere kontsulta tekniko bat egin niola: Lanik enpresako ingeniari batekin hitz egin ondoren, hotelaren fatxadarako tetraedroz osatutako ageriko egitura metaliko bat proposatu nuen, «barra bola» delako egitura espazial bat, baina modu berri samar batean, ia ia gotikotzat jo daitekeena, beirazko azal handia kanpotik eutsiko lukeelako.
|
|
|
Eskakizun maila altuegia zen, hartara, eta arraroa zen zazpitik gorako nota bat Karrera Amaierako Proiektuan. Poztekoa izan zen, ondorioz,
|
nik
lortutako zortziko nota. Garai hartako KAPeko nota baxuek, gainera, beldurra eragin zuten ikasle askorengan; askok ez zuten ezta bukatu ere egin.
|
|
|
Ez,
|
nire aurretik
bizpahiru bat izango ziren. Nik, gainera, ez nuen osorik ordenagailuz marraztu.
|
|
|
Ez, nire aurretik bizpahiru bat izango ziren.
|
Nik
, gainera, ez nuen osorik ordenagailuz marraztu. Gutxi gorabehera KAParen erdia edo ordenagailuz marraztu nuen, AutoCAD programa ezagunaren orduko bertsioak lagunduta (hamargarrena, oker ez banago), eta, beste erdia, eskuz, hiru dimentsiotako marrazkiak bereziki.
|
|
|
Gainera, nahiko modu inpertsonalean marrazten zen hasiera hartan, oro har.
|
Ni
saiatu nintzen nire KAPean ez zedin nabaritu zer zegoen eskuz marraztuta eta zer ordenagailuz.
|
|
|
Gainera, nahiko modu inpertsonalean marrazten zen hasiera hartan, oro har. Ni saiatu nintzen
|
nire
KAPean ez zedin nabaritu zer zegoen eskuz marraztuta eta zer ordenagailuz.
|
|
|
Uste dut polarizazio horren bertsio berri bat dugula. Lehen, modernoen eta klasikoen artean ematen bazen, gaur egun, arkitekto artistagoen eta arkitekto teknofiloen arteko polarizazioa ikusten dut
|
nik
. Epaimahaikideen artean, eta, ondorioz, baita ikasleen artean ere.
|
|
|
Manuel Delgadok horrela azaltzen du: «Hiriko gatazka pleonasmoa da, hiriko bizitza definizioz baita gatazkatsua(?)
|
Nik
funtsean, izatez gatazkatsua izanik, azkenean era batera edo bestera elkarren arteko sostengua eta solidaritatea ekoizten dituen bizitza sozialean sinesten dut» (Delgado, 2015).
|
|
|
Zu publikora eta
|
ni
pribatura. Espazio publikoen eta pribatuen arteko harremanak aztertzen.
|
|
|
Bestalde, eragin handia izan zuen aitaren esperientziak, hark duela 25 urte oso argi ikusten baitzuen inguramenaren gain, bazela faktore berri bat paisaiarena, desberdina zena, eta hori ere txertatu zela. Horrela sortu zen
|
nire
paisaiarekiko interesa beraz. Karrera amaitu eta gero, Ingalaterrara joan nintzen, eta hasieran paisaiaren arkitekturan trebatzen aritu banintzen ere, oso urrun geratzen zen zerbait zela iruditu zitzaidan biologiatik etorrita eta hortaz paisaiaren plangintzara jo nuen.
|
|
|
Karrera amaitu eta gero, Ingalaterrara joan nintzen, eta hasieran paisaiaren arkitekturan trebatzen aritu banintzen ere, oso urrun geratzen zen zerbait zela iruditu zitzaidan biologiatik etorrita eta hortaz paisaiaren plangintzara jo nuen. Hala, iruditu zitzaidan aproposagoa zela
|
niretzako
paisaiaren plangintzaren arloan graduondoko ikasketak egitea, eta horretan lan egiteko apustu zaila egitea Euskal Herrira bueltatutakoan.
|
|
|
Bai,
|
nik
uste baietz, oso argi. Definizioak berak dio paisaia lurraldearen zati bat dela, bertako biztanleek hautematen duten moduan.Argi adierazten du paisaia ez dela lurraldearen baliokidea.
|
|
|
Hor lan asko dago egiteko. Baina oso inportantea den zerbait da; izan ere, denok ezagutzen ditugu pertsona adinduek hemen edo edozein herritan dituzten esperientziak, eta haien jaioterrira doazenean esaten dutenean «hau ez da
|
nire
herria». Zer galdu da bidean pertsona batek hori esateko?
|
|
|
Horrelako gauzak oraindik egiteko dauzkagula uste dut. Eta
|
nik
atsegin dut ikuspegi positibo hori, eramaten gaituelako ekintzetara, zer egin behar dugu lasaitasuna mantentzeko eta hedatzeko. Zarata mapeatzen baldin badugu soilik, ekintza izango da zarata kentzea, eta nahiz eta zarata kendu, igual ez duzu lasaitasuna sortu!
|
|
|
|
Nik
esango nuke pertsona adina definizio daudela. Nik uste dut Europako Paisaiaren Hitzarmena (EPH) indarrean sartu zenetik gainditu egin dela arazo hori.
|
|
|
Nik esango nuke pertsona adina definizio daudela.
|
Nik
uste dut Europako Paisaiaren Hitzarmena (EPH) indarrean sartu zenetik gainditu egin dela arazo hori. Izan ere, urte askotan zehar bakoitzak paisaia erabiltzerakoan gauza ezberdinak esan nahi zituen profesioaren arabera.
|
|
|
Arauek arazoaren zati bat konpon dezakete, baina gehienbat egin dena da identifikatzen diren gauza onen aldeko erabilerak eta jarduerak bultzatzea, eta horientzat arriskutsuak diren jarduerak frenatzea. Frenatze horretan araudiak eta erregulazioak balio dute, baina sustatzean zuk ezin diozu inori esan «eta orain
|
nik
esan dudalako zuk jarraitu behar duzu zure larreak mantentzen, oso inportantea delako eta balio positibo asko dituelako».
|
|
|
Definizioak berak dio paisaia lurraldearen zati bat dela, bertako biztanleek hautematen duten moduan.Argi adierazten du paisaia ez dela lurraldearen baliokidea. Paisaia dela guk geure buruan sortzen dugun irudi bat, lurralde horrekin harremanetan sartzen garenean, eta gainera errekonozitzen du ikuspegi horren alde indibiduala; hau da,
|
nik
eta zuk paisaiari begiratzen diogunean, paisaia desberdinak ikusten ditugu gure esperientzia pertsonalen ondorioz. Baina esperientzia kulturalak ere, hau da, gizarte osoak partekatzen dituen esperientziak eta urteen poderioz eta kulturaren bitartez transmititu dituenak, horiek ere, bakoitzak ditugun paisaiaren betaurrekoetako kristaletan daude.
|
|
|
Eta
|
nik
uste horiek ematen dutela berrikuntzarako aukera. Non egingo duzu bada berrikuntza?
|
|
|
Artista naizen aldetik,
|
nire
lan metodologia esplorazioaren ideiaren inguruan egituratzen dut; ideia hori begirada arretatsu eta zuzendutik sortzen da, eta metodo praktikoa ezartzeko gai den tresna kritiko bihurtzen da. Jarduteko modu horrek lurraldea aztertzea ahalbidetzen du, interpretazio sinboliko bat egiteko, pentsatu, zundatu, bilatu, ikertu eta aztertzen duen irakurketa aktibo baten bitartez.
|
|
|
Oraingoan, artista eta ikertzailea naizen aldetik,
|
nire
zereginaren ardatza da nola lotu daitekeen behatutako lekuan? «La Carpa» izenez etorkin komunitate baten barruan ezagutzen den tokia, gertatzen dena, espazio publikoaren «okupazio» batzuk birpentsatzetik abiatuta ezar dezakegun zalantzan jartzearekin.
|
|
|
gertatzen dena, espazio publikoaren «okupazio» batzuk birpentsatzetik abiatuta ezar dezakegun zalantzan jartzearekin.
|
Nire
asmoa ez da espazioa argazki batzuen bidez dokumentatzea; hau da, hemen agertzen diren irudiak ez dira laguntzeko; aitzitik, irakurketa osagarri eta zehatza planteatzen dute, subjektu talde baten esku hartzearen eraginez itxuratutako leku horren konplexutasuna nolabait erakusteko.
|
|
|
«Siento una particular debilidad por los criminales y artistas:
|
ni
unos ni otros toman la vida como es». (Stanley Kubrick)
|
|
|
«Siento una particular debilidad por los criminales y artistas: ni unos
|
ni
otros toman la vida como es». (Stanley Kubrick)
|
|
|
|
Nire
etxe barruko «errepublika independentean» (pedagogikoki oso «herrikoia» den Ikea marka mundialaren publizitateak maltzurki dioenez, isolamenduaren eta masa kontsumoaren arteko diskurtso interesatua erabiliz) daukadan intimitatezko eremu pribatuaren eta inguratzen nauten horma hauez kanpoko mega supermerkatuetako espazio publiko erraldoien tartean mugitzen garen honetan (hirietako alde zaharra... etengabeko joan etorri alderantzikagarri honetan, graduzkoa den soka kategorial batean kateaturik aurkitzen ditugu hemen ukitu nahi ditudan hiru esparruak:
|
|
|
«Res Publica» delakoa, erkidegoa, plural handi baten magalean, edota ingelesen «Commonwealth» litzatekeena ere, hau da, unitate familiar zelularra baino haratago, singularra gaindituz, pluraltasunean xurgatua, ondasuna amankomunean banatzeko antolaera sistema, alemanek «Gemeinwesen» deritzotena. Beraz, amankomunean publikoki ditugun interesen inguruan ezarriko da soberania, betiere «Polis» edo «Urbe» baten magalean, eta ez bakarka pribatuan
|
NI
handi baten menpe (unitate familiarra, antolaera politiko sozialaren metafora edo analogia modura erabiltzeak bere mugak ditu, eta honelako paralelismo mekanikoek bere arriskua). Errepublika ezin da izan, definizioz, «independentea», zerengandik norengandik independente izango litzateke?
|
|
|
elizan ginenean, barrunbeetako izaera sakratua ekintza kanpotar profanoak mamiz betetzen zuen, eta frontoian ari ginenean, kanpoaldeko sentipen profanoa sakoneko erritual sakratuari esker gauzatzen zen, bata eta bestea elkarren osagai bilakatuz, harrigarriki. Transpirazio horren emaitza barrua/ kanpoa motorraren erabateko zirkuitu mozketa zen,
|
nire
kontzientzia irizpide guztiak suspentsoan geratzen zitzaizkidalarik. Kondentsaturik, kanpoan pilota jokoa, eta barruan meza ospakizuna, denbora espazio berberean elkartuak, hori lehergailu bat izaten zen, eta han entzun nituen mezu nahasien kontraesanek oihartzuna izan zuten nigan gaztetatik, sentsibilitate estetikoa areagotuz:
|
|
|
Transpirazio horren emaitza barrua/ kanpoa motorraren erabateko zirkuitu mozketa zen, nire kontzientzia irizpide guztiak suspentsoan geratzen zitzaizkidalarik. Kondentsaturik, kanpoan pilota jokoa, eta barruan meza ospakizuna, denbora espazio berberean elkartuak, hori lehergailu bat izaten zen, eta han entzun nituen mezu nahasien kontraesanek oihartzuna izan zuten
|
nigan
gaztetatik, sentsibilitate estetikoa areagotuz: apaiza, Jainkoa gurtzen ari zen horretan, demagun Ebanjelioen pasarteren bat irakurriz, kasurako,«, extendíais las manos al Dios Todopoderoso, suplicándole que os fuera propicio, en caso de que, sin querer, cometierais algún pecado» (Epístola a los Corintios), beste batzuen eskuak ez ziren Jainkoarengana irekitzen, pilotarengana baizik, akatsak egin bakoitzean,« ¡ mecagüen Dios!» eta« ¡ puta Hostia!» moduko esalditxoak lagun.
|
|
|
6 Arantzazuko basilikaren sarrerako frisoa, Oteizaren apostoluekin eta Andra Mari goian, betidanik izan da
|
niretzat
pilotalekuaren aurreko horma, pilota jokoaren frontis bat eta arkitekturaren frontispizio bat, eta, aldi berean, harrizko zeru lau bat, Saenz de Oiza arkitektoak Oteizaren eskulturentzat prestatua, non gure zalantza existentzialak edo erlijiosoak, tenpluan sartzen gauden une horretan (kanpoko errealitate gordinaren eta barruko babes sakratuaren inflexio gunean), pilotakadak balira bezala, pareta ... Apostoluak txapapean leudeke.
|
|
|
«Bihotz indigenako emakume batek hala galdetu zidan behin: Ekonomialariek zergatik jotzen duzue
|
nire
herria garatugabetzat, gure erkidegoan egunero bizitzak oparitzen diguna partekatzen badugu eta inork, ez haur, ez adineko, babesgabetasuna eta arimaren bakardadea ezagutzen ez badu?» (Jurado, 2014: 39).
|
|
|
2013an, Harald Neuber ek Berria rentzat Rafael Correa Ekuadorko presidenteari egindako elkarrizketan: «Ez da
|
nire
gobernuaren kontzeptu bat, antzinako gure herrietatik datorkigu: aimara eta kitxua herrietatik.
|
|
|
Artikulu hau idazterakoan
|
nire
arrebak hain gustuko dituen Conan Doyle en nobelak gogoratu nituen. Zilarrezko izar nobelan txakurrak ez zuen zaunka egin lapurra ezagutzen zuelako.
|
|
2016
|
|
|
Irudi bakunen bitartez sendotasun kontzeptual eta bisual handiko egitasmoak aurkeztuz, hiriaren espazio fisiko jakin batzuen «memoria» eraldatzeko gaitasunarekin jolasean aritzea izan zen erakusketaren helburuetako bat. Street Art interbentzio eredugarrienek eremu fisikoan material sarrera minimo batekin hiriaren irudia edo esanahia guztiz eraldatzeko gaitasuna badute ere,
|
nire
lanak hiria «ukitu gabe» eraldatzea bilatzen zuen. Graffiti baten ordez, graffiti horren proiektuaren irudiak ere hiriaren irakurketan eragina zuela frogatzea, hain zuzen ere.
|
|
|
Ezta puntako sistema teknologikoak ezartzean oinarritutako Smart City kontzeptuaren ohiko definiziora hurbiltzea ere. Hiri osasuntsuak,
|
nire
ustez, aldaketen abiadurari erantzun azkarra emateko gaitasuna izan luke, behar iragankorrei behin behineko irteerak emateko baliagarriak diren formulak garatuz.
|
|
2017
|
|
|
Egun ederra zeru urdin argi batez gertatzen zaigu...
|
Niretzat
haizeak eguzkiaren tokia hartu du eta egun eder bat haize gozoa dabilenean suertatzen zait. Haizeak soinu guztiak biziarazten ditu nire inguruan.
|
|
|
Niretzat haizeak eguzkiaren tokia hartu du eta egun eder bat haize gozoa dabilenean suertatzen zait. Haizeak soinu guztiak biziarazten ditu
|
nire inguruan
. Hostoek krisk egiten dute, paperezko zapitxoak zoruan zehar zabaltzen dira, eraikin handietako horma eta kantoiak haizearen pare tente daude, haizea nire ilean, nire aurpegian, nire arropan sentitzen dut.
|
|
|
Haizeak soinu guztiak biziarazten ditu nire inguruan. Hostoek krisk egiten dute, paperezko zapitxoak zoruan zehar zabaltzen dira, eraikin handietako horma eta kantoiak haizearen pare tente daude, haizea
|
nire
ilean, nire aurpegian, nire arropan sentitzen dut. Bero sanoa dagoen egun bat ederra litzateke agian, baina trumoiak ederrago lezake egun bera, lekune eta urruntasunaren zentzua guregana erakarriz.
|
|
|
Haizeak soinu guztiak biziarazten ditu nire inguruan. Hostoek krisk egiten dute, paperezko zapitxoak zoruan zehar zabaltzen dira, eraikin handietako horma eta kantoiak haizearen pare tente daude, haizea nire ilean,
|
nire
aurpegian, nire arropan sentitzen dut. Bero sanoa dagoen egun bat ederra litzateke agian, baina trumoiak ederrago lezake egun bera, lekune eta urruntasunaren zentzua guregana erakarriz.
|
|
|
Haizeak soinu guztiak biziarazten ditu nire inguruan. Hostoek krisk egiten dute, paperezko zapitxoak zoruan zehar zabaltzen dira, eraikin handietako horma eta kantoiak haizearen pare tente daude, haizea nire ilean, nire aurpegian,
|
nire
arropan sentitzen dut. Bero sanoa dagoen egun bat ederra litzateke agian, baina trumoiak ederrago lezake egun bera, lekune eta urruntasunaren zentzua guregana erakarriz.
|
|
|
Bero sanoa dagoen egun bat ederra litzateke agian, baina trumoiak ederrago lezake egun bera, lekune eta urruntasunaren zentzua guregana erakarriz. Ostotsak teilatu bat ipintzen du
|
nire
buruaren gainean, oso sabai altua soinu arrastagarriz betea. Leku zabal zabalean nago, lehentxeago deus ere ez zen tokian.
|
|
|
Ikusten duen pertsona batek beti du teilatu bat bere gainean, zeru urdin zein hodei itxura n, edo izarrez jantzita gauez. Gauza bera gertatzen zaio pertsona itsuari zuhaitzen buruak haizeak zehamatzen dituenean; soinuak zuhaitzak sortzen ditu
|
niretzat
, zuhaitzez inguratuta nago lehen ezer ez zen lekuan (Hull, 2013: 27).
|
|
|
Asteburuetara
|
nire
bisitak mugatu nituenez, eraikitzen zeuden sektoreak mutu ziren niretzat. Ikustean, hondakinez betetzen ari den paisaia gizakiak egindakotzat jo dezakegu, adreilu eta porlanezko metak direlarik.
|
|
|
Asteburuetara nire bisitak mugatu nituenez, eraikitzen zeuden sektoreak mutu ziren
|
niretzat
. Ikustean, hondakinez betetzen ari den paisaia gizakiak egindakotzat jo dezakegu, adreilu eta porlanezko metak direlarik.
|
|
|
Baina soinuak berak non nenbilen gogoratu zidan, hiri eremuaren barnean. Inguru gertuan dagoen Billy Bishop aireportuan abioien irteeren eta sarreren run run luzeek edo ibiltari askoren ahots eta urratsek zapuzten zuten
|
nire
gozamena eta bide batez inguru naturalean egiten ari nintzen erregistroa.Geroago ko bisitetan, berriz, soinu «artifizial» horiek ez zitzaizkidan hain nabariak gertatu, beharbada soinu latz horiek leuntzen ikasia nintzelako, bestelako soinuak entzungarri egiteko (Westerkamp, 20 15). Nire bigarren bisita penintsulara abuztuaren amaiera aldera izan zen, beste egun bero bat zen, baina askoz aktibitate gutxiagoko eguna gertatu zen.
|
|
|
Inguru gertuan dagoen Billy Bishop aireportuan abioien irteeren eta sarreren run run luzeek edo ibiltari askoren ahots eta urratsek zapuzten zuten nire gozamena eta bide batez inguru naturalean egiten ari nintzen erregistroa.Geroago ko bisitetan, berriz, soinu «artifizial» horiek ez zitzaizkidan hain nabariak gertatu, beharbada soinu latz horiek leuntzen ikasia nintzelako, bestelako soinuak entzungarri egiteko (Westerkamp, 20 15).
|
Nire
bigarren bisita penintsulara abuztuaren amaiera aldera izan zen, beste egun bero bat zen, baina askoz aktibitate gutxiagoko eguna gertatu zen. Egun horretan entzun nuen kilkerren kirkir luzeak niregan dirau.
|
|
|
Nire bigarren bisita penintsulara abuztuaren amaiera aldera izan zen, beste egun bero bat zen, baina askoz aktibitate gutxiagoko eguna gertatu zen. Egun horretan entzun nuen kilkerren kirkir luzeak
|
niregan
dirau. Hirugarren bisita, irailaren azken aldean, oraindik egun bero beroa zen.Aintziraren ura bizi bizia zen eta atzealdetik entzuten nuen uhinen soinua lagun izan nuen bidean zehar.
|
|
|
Gardiner peko lekuetara egin nituen bisitak lanegunetan izan ziren, goizez erdiko orduetan eta arratsaldez lehenengoetan, trafiko gogorreko orduak ekiditeko.Trafikoaren zurrumurrua eta estrukturaren erreberberazioa
|
nirekin
izan ziren bisita guztietan.Soinu horien ozentasuna estrukturan zehar tokiz toki aldatuz zihoan, gutxituz estruktura altuago doanean edo aldameneko guneak irekiago zabaltzen direnean. Bisitaz bisita, arkuen arkitektura ederresten ikasi nuen eta estrukturetatik iragazten zen argiak amaigabetasunaren ilusioa ematen zidan.
|