|
2015
|
|
|
|
munduaren
jiran,
|
|
|
“Jaialdi 2015” zioen kartelak egin zigun harrera Idahoko hiriburua zapaldu genuenerako, eta, ez badakizue ere, ez da horren arraroa euskara entzutea han. Izan ere, Boisen bizi da euskaldun gehien
|
munduan
, Euskal Herria albo batera utzita, noski, eta hainbat euskal belaunaldi dira bertan jaioak. Horregatik, 1987az geroztik ospatzen da euskaldunon topagunea den jaialdia.
|
|
|
“19 urterekin hasiko nintzen gutxi gorabehera, 1993ean. Bertso
|
munduan
banenbilen lehendik, baina ez nuen bertsotan egiten. Gaiak jartzen nituen han hemen, baina oraindik oso gutxi.
|
|
|
argia ez transmititzea da”. Maiz hartu zituen hizpide haurrak emozioak azaltzerakoan, eta haurrak ez direla horrelakoak erakutsi zuen, ilusioa, bizitza eta
|
mundua
zirela deskribatuta. “Gizartean kulturak eta hezkuntzak eramaten gaituzte errepresiora:
|
|
|
Barroso ere bai, baina Barrosorentzat ere oso eremu delikatua da: “Haurrak ere 20 dituzu, hogei
|
mundu
dituzu, hogei emozio memento berean… Kudeatzen aski zaila egiten zait, baina indar handia egiten dut nik emozioak lantzen”. Agirrek kasu batzuetan bere “kopiak” egin dituela igarri du:
|
|
|
Bertso eskoletan emozioak modu zehatz batean landu behar direla erakusten hastearekin, kontuz ibili behar da Igor Elortzaren iritziz, “patroi modukoetan” ez erortzeko. “Seguru hor badela egin bako bidea, baina kontu eduki behar da seguru ez dagoelako
|
mundu
guztiarentzat balio duen patroirik. Kontu teknikoekin ez da interesantea, eta kontu emozionalekin desastre samarra izan liteke.
|
|
|
Bere burua Onintza Enbeita bertsolariarengandik “800 kilometrora” askotan ikusten duen arren: “Beti ez, baina askotan sentitzen naiz
|
mundua
jateko kapaz. Bertsotan aukeratu behar baldin badut, beti aukeratuko dut mundua jateko kapaz den hori”.
|
|
|
“Beti ez, baina askotan sentitzen naiz mundua jateko kapaz. Bertsotan aukeratu behar baldin badut, beti aukeratuko dut
|
mundua
jateko kapaz den hori”. Izan ere, publikoaren aurrean jartzea ariketa psikologiko bat da, eta ez da “ariketa psikologiko erraza”.
|
|
|
Adinaren eta ofizioaren talaiatik iritsi zen ondoriora: “Bizipenak ugaritzen joan ahala, gaien gaineko emozioak ere ugarituz doaz, eta ofizioarekin bertsoa bihurtzen da tresna bat, zure adierazpide bat, zure
|
munduaren
interpretazioa ateratzeko”.
|
|
|
Atzera sekula geratzen ez zena, beti ausarta eta beti lotsagabea”, lotu zuen Agirrek. Adinarekin lotutako jarrera —18 urtetatik 22 urtera artekoa, gutxi gorabehera— antzera deskribatu zuen Enbeitak
|
mundua
irentsi nahiarekin, haustezintasunarekin eta sendotasunarekin.
|
|
|
Kantatuko banu, triste bizi naizela eta niretzat pena handi bat dela bakarrik lo egitea, jendeak pentsatuko luke neskazahar samindu bat naizela. Popatik joan daitezela
|
munduko
mutil guztiak eta batek ere ez duela merezi kantatuko banu ere, ez dakit zer pentsatuko luketen. Orduan, borroka horretan askotan ez dut esan nahiko nukeena esaten”.
|
|
2016
|
|
|
Gure umezaroa oraindino garai hori zen, 1974koa naiz ni. Eta ordukoa ez zen
|
mundu
hau. Gu ikastolako umeak gara; ikastola nola sortu zen, zein mailatako proiektu komunitarioa zen, auzolana… hori guztia oso presente egon da beti.
|
|
|
Hura zen hura apote zaharra! ’, zioen gure amak. Horretaz gain Txirritak bazeukan euskal
|
mundu
tradizionalean indar handia duen gaitasuna: hitz gutxitan asko esateko gai diren esamoldeak sortzea.
|
|
|
Zuen herrian ibilian zabiltzate. Lehen
|
Mundu
Gerran hildakoei eskainitako monumentuaren parean gelditu zarete.
|
|
|
bost axola zait
|
mundua
dagon
|
|
|
Hamakan nago
|
munduko
puntan
|
|
|
ta
|
mundua
triste.
|
|
|
|
Mundu
hontan ez daude
|
|
|
|
Munduko
hainbat txokotatik etorritako inprobisatzaileen saioetan gaiak jarri behar genituen, beraz. Dozenaka galdera egin genizkion lehenengo geure buruari eta, gero, Bertsozale Elkarteko aurpegia zuen norbaiti:
|
|
|
kantu inprobisatuaren jatorri desberdintasunak ez du bat batekotasunaren magia zapuzten. Bada jendea
|
munduan
kantu inprobisatuak konektatzen duena.
|
|
|
Gaztetan, modu hippy eta cool batean hasi nintzenean, nire irakasle Jick Johnsek —XX. mendeko bardorik onena denak— esan zidan: “Agian oso olerki ona egin duzu,
|
munduko
onena nahi baduzu, baina hain gaizki eta zatar irakurrita ez du batere balio! ”. Niretzat irakasgaia izan zen.
|
|
|
Egia esan, Galesen ez ditut oso konpartituak sentitzen nire kezka hauek, eta hemen berriz,
|
munduan
beste leku batzuetan gertatu zaidan bezala, ikusi dut nire ideiak ez direla hain eroak, eta egin, egiten direla.
|
|
|
Ez nago batere kontentu
|
munduan
eta Galesen gertatzen ari denarekin. Ni ezkertiarra naiz eta zeharo dezepzionatuta nago, ikusita nola, mundua, Europa, Gales, dena eskuinera doan.
|
|
|
Ez nago batere kontentu munduan eta Galesen gertatzen ari denarekin. Ni ezkertiarra naiz eta zeharo dezepzionatuta nago, ikusita nola,
|
mundua
, Europa, Gales, dena eskuinera doan. Sinestezina da UKIPek (Erresuna Batuko alderdi neofaszistak) hainbeste boto edukitzea Galesen.
|
|
|
|
Munduak
eskuinera egin du, eta nik idatzi egiten dut hori salatzeko. Batetik, kazetaria naizelako —eta hor, akaso, arrazoitik aritzen naiz—, propaganda hori guztia faltsua dela esateko.
|
|
|
|
Munduan
eta Europan biolentzia eta era guztietako diskriminazioa erabiltzen da Demokrazia jantziarekin. Aztoragarria zait, adibidez, Gales Brexitaren alde azaltzea.
|
|
|
Europan eta
|
munduan
badago artisten mugimendu bat, artistak ari dira mugitzen, eta horrek poz pixka bat ematen dit. Artistek ez badugu egoera salatzen esan nahiko du Trumpek, Nigel Faragek eta Boris Johnsonek irabazi dutela partida.
|
|
|
Eta niretzat, galesa bazara, maite behar duzu Cynghanedd; niretzat hori banaezina da. Bertso mota hau
|
munduan
inork ez duela egiten ohartu behar dute. Zergatik?
|
|
|
Bi egun zeramatzan mikromunduak egosten, eta igartzen ziren lehen burbuilak ordurako. Aurretik aste bat, eta
|
mundu
bat hizketan.
|
|
|
Markoa da ebaki edo luzatu beharrekoa. Baina arazoa da, egun,
|
munduan
eta europan, establezitutako markoetara kabitu nahi direla marrazkiak, indarka bada ere, eta ez, alderantziz, markoak moldatu gauden marrazkietara. Agian markoak berak dira denak desegin beharrekoak… Zipren bezala, non itsasoak egiten duen marko, eta lurrak margo.
|
|
|
Euskal kultura ez dute aztergai bakan, askotariko proiektuak egiten dituzte urtean zehar askotariko gaien gainean. Berbarako, aurreko urte batean Pirritx, Porrotx eta Marimototsen
|
Munduko
loreak kantaren bideoklipa ere egin zuten. Orduko hartan beste herri batzuk izan zituzten aztergai.
|
|
|
Ez nuke izan nahi errepikakorregia nire bertsozaletasun historiari dagokionez, baina onartuko ahal didazue aipamentxo bat bederen egitea, lehen ere inoiz esan izan dudanaren gainean: bertso giroan murgildua etorri nintzen
|
mundura
, hurrengo bertso honetan gogoratzen dudan moduan:
|
|
|
Baina zer gertatu zen? Bizi
|
mundutik
atera zutela eta pixkana pixkana espektakulu bihurtu. Eta orain lanak bertsolaritzak espektakulu mundutik bizi mundura etortzen.
|
|
|
Bizi mundutik atera zutela eta pixkana pixkana espektakulu bihurtu. Eta orain lanak bertsolaritzak espektakulu
|
mundutik
bizi mundura etortzen. Hortxe du erronka nagusia».
|
|
|
Bizi mundutik atera zutela eta pixkana pixkana espektakulu bihurtu. Eta orain lanak bertsolaritzak espektakulu mundutik bizi
|
mundura
etortzen. Hortxe du erronka nagusia».
|
|
|
Gazterik ez dut aipatu; ez zuten, oro har, lilura berezirik niretzat. Denboraren legea jarraituz, suposatzen dut zahartzen doazen heinean kazetari gazteentzat izanen dutela lilurarik, eta hauek egin dutela antropologia berri bat Euskal Herria eta
|
mundu
zibilizatuaren erdia txunditurik daukan kuadrilla honen sekretuak ikertuz.
|
|
|
Planeta txiki bat da bertsolaritza, eta hura deskubritzea ez zegoen nire planetan. Baina berak deskubritu ninduen, eta bere
|
mundu
txikira –txikiegira, askotan eraman.
|
|
|
Gero, heldu bihurtu ninduten eta fundamentuzko lan bat topatu nuen. Hegazkina hartu, eta
|
mundua
ezagutzeko aukera izan nuen, haur izaten jarraitzeko aitzakia baino ez zen kazetari lan bati esker. 2006 urtean Kuba zeharkatu nuen Indio Nabori repentista handiaren heriotzari buruzko ale bat osatzeko.
|
|
|
Kanpoko inprobisatzaileen maila (ordura arte gutxiesten nuena) zenbateko altua izan zitekeen ikasten hasi nintzen. Las Tunaseko Cornito hartan jakin nuen bazirela beste gune batzuk
|
munduan
, guri Belodromoak edo Bertso Eguneko afalosteak sentiarazten digutena sentiarazteko gai. Orduan konturatu nintzen gure mundu txiki hau beste planeta txiki batzuen lehengusua dela.
|
|
|
Las Tunaseko Cornito hartan jakin nuen bazirela beste gune batzuk munduan, guri Belodromoak edo Bertso Eguneko afalosteak sentiarazten digutena sentiarazteko gai. Orduan konturatu nintzen gure
|
mundu
txiki hau beste planeta txiki batzuen lehengusua dela. Bakoitza, bere baobab eta arrosekin.
|
|
|
|
Munduko
inprobisadoreak izan ditu ardatz nire kolaboratzaile jardunak gehienetan. Mundutxoz mundutxo ibiltzeko aukera eman dit.
|
|
|
Dena den, batzen gaituen zerbait dugunaren sentipena ederra da. Mundutxo txiki hau eta antzerako
|
mundu
txikiak batzen dituen soka txikiak eraikitzen ari gara, amaraun ikusezin bat eraikitzen. Baina ondo gogoratzen ez dudan autore batek esaten zuen:
|
|
|
Tristea litzateke, ordea, urteurrena atzera begiratzeko bakarrik baliatzea, gerora zer datorkeen kontsideratu gabe. Garai zailak dira
|
mundu
guztian paperezko aldizkarientzat, eta Bertsolari aldizkariak ere hausnarketa sakona egin luke, aldatu beharrekoak aldatuta ondorengo hogeita bost urteetan ere aintzat hartzeko moduko eskaintza izateko.
|
|
2017
|
|
|
Kasu honetan traba aurrekoak baino prosaikoagoa suertatu zen: “Hainbat urte geroago, politika
|
mundua
. ETA eta abar, pilpilean zegoen, eta Lizundia etorri zitzaidan txapelketa bat egin behar genuela.
|
|
|
Bi kasete bidali zizkidan garai hartan andre nahi eta orain emazte dudanak, Amaiak, eta haiek ere buruz ikasi nituen gehien gehienak. Amuriza epaile izana zen 1967koan, eta Arrasateko ikastolan irakasle nenbilela plazaren batean edo bestean ikusia eta entzuna nuen arren, deskubritu txapelketa hartan deskubritu nuen nik Amuriza,
|
munduan
beste askok bezala. 1982ko txapelketa da, Euskaltzaindiak antolatutako azkena, entzule soil gisa entzuteko aukera izan dudan bakarra.
|
|
|
Mendiluzek eta Arzallusek beren seme alaba nerabeak elkarri biluzik argazkiak ateratzen aurkitu zituztela eta egindako elkarrizketa dialektikoa geratu zait buruan. Lujanbiok “norbere
|
mundu
intimo” doinua estreinatu zuen desamoreari kantatutako bakarkakoan. Iturriagak ere lan ederra egin zuen kartzelako gai horretan, “orain beste aldean zaude” gaiari erantzunez, banaketaren osteko umeen zaintzaren gaian.
|
|
|
Herrietako jaiak, hiriburuetakoak, pueblora bisitak, eta giriak, Zarautzen. Baina batez ere, bereziki eta gehienbat, ideia nagusia, egia absolutua eta
|
mundua
birarazten duen trending topic a hiru silabatan labur daiteke: #ZeBero!
|
|
|
Baina gure haur eta gaztetxoengan duen eraginean baino, hobe genuke terapia horretatik ikasiko bagenu. Horren premiarik bada, helduen
|
munduan
delako. Horregatik galdetzen dizut, Saioa:
|
|
|
Bertsoak entzuten dira gitarra soinuz, eta eskailerapean batu zara beste batzuekin, goiz bilakatutako gauean, haizeak dilindan daramatzan bitartean
|
mundu
oso bat barnebiltzen duten solasak.
|
|
|
|
mundura
sortu ninduten.
|
|
|
etzen izango
|
munduan
.
|
|
|
|
Mundu
bat ahoz aho. Dokumental baten istorioa.
|
|
|
|
Mundu
bat ahoz aho –
|
|
|
“Europa Bat Batean” ekimena abiapuntutzat hartuta,
|
munduko
kantu inprobisatuaren inguruko dokumental bat osatu du Bertsozale Elkarteko Hedapen Taldeak. Hona hemen prozesu eder eta sakon honen atzean dagoena.
|
|
|
2015eko udazkenean Herrialde Katalanetan eta Espainian izanak ginen bertsotan eta jada inprobisatzaile kanariar, katalan eta galiziarrak ezagutuak genituen. Aurretik ere bagenuen
|
munduko
hainbat herriren kantu inprobisatuen berri: 90eko hamarkadatik aurrera bertsolari dezentek egin zuten saioren bat Euskal Herritik kanpora, eta 2003an Nazioarteko Topaketak antolatu ziren Euskal Herrian.
|
|
|
2003ko Topaketa haiek mugarri izan ziren bertsolaritzaren mugimenduarentzat: belaunaldi berri batek beste hizkuntza eta gorputz batzuetako kantu inprobisatuak ezagutu zituen eta bertsolaritza gure hizkuntzaren parte izanik
|
munduko
beste diziplina batzuei lotuta dagoela ikasi zuen. Kanpo xamarretik bizi izan genuenok bagenuen halako astindu baten premia.
|
|
|
|
MUNDUA
: KONTZEPTU ZABAL ETA ESTU HORI
|
|
|
Alegia: “mundu” esaten dugunean oso
|
mundu
murritza dela, gehienetan, adierazten duguna.
|
|
|
“Europa bat batean” proiektuan hasieratik ihes egin nahi izan genion
|
munduaren
esanahi estuegi horri. Beharbada hizkuntzak eraginda, gazteleraz jarduten zuten inprobisatzaileekin izan genituen harremanik estuenak.
|
|
|
Idazkera asmatu ondoren, botereari lotu zitzaion historia idazteko eskubidea. Boterea zeukanak idazten zuen historia, boterea zeukanaren emozioak agertzen zituen idatzitakoak, botereari lotutako
|
mundu
ikuskerak. Idazketara sarbiderik izan ez zuten kulturak ziren ahozko transmisioa gehien garatu zutenak.
|
|
|
Dokumentala inprobisatzaile bakoitzaren kontaketa pertsonaletik abiatzen da: nola murgildu ziren kantu inprobisatuaren
|
munduan
, zer ematen dien bat batean eta ahoz aritzeak… Eta kontaketa pertsonal horietatik abiatuta poliki poliki ikuspegia zabaldu eta kultura bakoitzean kantu inprobisatuak dauzkan funtzio, balio eta moduez azalpenak ematen dituzte. Eta ederra da ikustea nola gehienak jolas egin nahi hutsagatik murgildu ziren mundu honetan, eta hain oinarri antzekoa duten jardunek nola funtzio eta gorputz desberdinak hartzen dituzten kultura bakoitzaren egoeraren arabera.
|
|
|
nola murgildu ziren kantu inprobisatuaren munduan, zer ematen dien bat batean eta ahoz aritzeak… Eta kontaketa pertsonal horietatik abiatuta poliki poliki ikuspegia zabaldu eta kultura bakoitzean kantu inprobisatuak dauzkan funtzio, balio eta moduez azalpenak ematen dituzte. Eta ederra da ikustea nola gehienak jolas egin nahi hutsagatik murgildu ziren
|
mundu
honetan, eta hain oinarri antzekoa duten jardunek nola funtzio eta gorputz desberdinak hartzen dituzten kultura bakoitzaren egoeraren arabera. Bat batean eta ahoz ari dena plazan ari baita.
|
|
|
Eta, horrez gain, bertsolaritza urrundik ezagutzen duten horientzat ere gonbidapen bat izan nahi luke “Mundu bat ahoz aho” lanak: bertsolaritza bera
|
mundu
ederra izateaz gain beste kultura eta beste mundu ikuskera batzuetarako sarbidea ere izan daitekeela erakutsi dugu. Momentuz zazpi mundu bildu ditugu ikus entzunezko honetan.
|
|
|
Eta, horrez gain, bertsolaritza urrundik ezagutzen duten horientzat ere gonbidapen bat izan nahi luke “Mundu bat ahoz aho” lanak: bertsolaritza bera mundu ederra izateaz gain beste kultura eta beste
|
mundu
ikuskera batzuetarako sarbidea ere izan daitekeela erakutsi dugu. Momentuz zazpi mundu bildu ditugu ikus entzunezko honetan.
|
|
|
bertsolaritza bera mundu ederra izateaz gain beste kultura eta beste mundu ikuskera batzuetarako sarbidea ere izan daitekeela erakutsi dugu. Momentuz zazpi
|
mundu
bildu ditugu ikus entzunezko honetan. Etor daitezela gehiago.
|
|
|
|
Mundu
bat ahoz aho
|
|
|
|
Mundu
bat ahoz aho Mundu bat ahoz aho Mundu bat ahoz aho
|
|
|
Mundu bat ahoz aho
|
Mundu
bat ahoz aho Mundu bat ahoz aho
|
|
|
Mundu bat ahoz aho Mundu bat ahoz aho
|
Mundu
bat ahoz aho
|
|
|
Buenos Aires hiriko kanpoaldeko Morenon hazi zen eta gaztetatik gustatu zitzaion Hip Hop mugimendua. Nerabezaroan lagunekin parkean elkartu eta freestyle
|
mundua
jarraitzen hasi ziren, laster rapeatzen. Bi urtera (1998) ari zen lehenengoz jendaurrean eta ‘La Organización’ izenarekin abiatu zuten Argentinako lehen rapero taldea.
|
|
|
Lehen bi edizioetan irabazle izan zen Yoda. Hip hop
|
munduan
bidea egin nahi zutenen zailtasunak ulertuta, ordea, ‘Secretos de Sócrates’ plataforma sortu zuten, “errimaren gerlariei eztabaidarako gune bat” eskaintzeko.
|
|
|
Elkarren lana ezagutu ostean, elkarrekiko miresmenak bultzatu zituen gerturatzera. Gabottok harrituta ikusten du hip hop
|
munduarena
: “Herrialde honetan ez da azken hamar urteotan hainbeste hazi den diziplina artistikorik”.
|
|
|
Elkarlanak irakatsi die bi diziplinak ez direla hain desberdinak, funtsean: payadoreek, raperoek hainbeste baloratzen duten “errematea” dutela uste du Yodak, “hip hop
|
munduko
jendeak ez du espero eta harritu egiten dira”. Gabottok ere, euren errematea rapeko ‘punch line’aren berdintzat jotzen du, dezimaren baliokidetzat du raperoen zortzikoa eta, azken batean, “izen desberdina jarri arren teknika asko berdinak” direla ikusten du.
|
|
|
Ez ninduen asko erakarri. Baina 2009ko Txapelketan Hernanin nengoen eta gogoan dut ezin izan nuela BECera joan tabernan lana nuelako (anaia joan zen lagunekin); guk telebistatik jarraitu genuen eta
|
mundu
osoa zegoen horren pendiente, telebistari adi, isil isilik. Anaiak gauza bera esan zidan:
|
|
|
Momentu hartan Lekeitioko mutil bat zegoen Euskal Etxean, euskara klaseak antolatzen zituena; bera izan zen nire lehenengo irakaslea. Hurrengo urtean, Euskara
|
Munduan
programan parte hartzen hasi nintzen. (HABEk eta EABAk antolatua).
|
|
|
|
mundu
onetan neragatikan/ ez dira asko gordeko;
|
|
|
|
mundu
ontako arratoiakin/ geiago ez dezu lanik.
|
|
|
gaur potea hustu ta/
|
mundua
bete da.
|
|
|
Mezatatik irtetean proposatu zion ea modelo gisa posatzera etxera etorriko zen. Gizona denboraz urri zebilenez, Valverdek estra gisa ordaintzen zizkion orduak, eta Antonio Lekonak
|
mundu
guztiari kontatzen omen zion kolperik jo gabe dirua irabazten hasi zela. Valverderen irudi hori hartu izan dugu, geroztik, Xenpelarren irudi benetakotzat.
|
|
|
Bertsolaritzaren
|
munduan
sartzea oso erraza izan da niretzat, jendea oso irekita egon da. Gogoratzen dut nola inongo arazorik gabe bidaiatu nuen Hitzetik Hortzerako kideekin, edo nola Xenpelar Dokumentazio Zentroa erakutsi zidaten, eskatu orduko.
|
|
|
Niretzat istorioa garrantzitsuagoa da argazkia baino. Ez naiz
|
munduko
argazkilari trebatuena. Argazkia hartzeko botoia sakatzear nagoenean, ez nago ziur argazkia nola aterako den, baina badakit zer esan nahi dudan argazki horren bidez. Argazki baten edertasuna bilatu dezaket, bai; baina, kasu horretan, jakin nuke zergatik bilatzen dudan edertasun hori.
|
|
|
|
Mundu
post-moderno honetan, globalizazioaren zapalkuntza etengabearen ondorioz, gauza asko desagertzen ari dira. Dokumentalgileon betebeharra da agerpen hauek guztiak jasotzea.
|
|
|
Euskal Herrian, berriz, logikoki desagertzera zihoazen agerpenak berreskuratu, garatu eta aurrera doazela ikusi ahal izan dut. Iruditzen zait Euskal Herria bezalako leku gutxi egongo direla
|
munduan
, zentzu horretan, eta gizateriarengan itxaropen pixka bat izateko balio dit hau ikusteak. Beren izatea hain benetako mantendu duten leku gutxi daude.
|
|
|
Kopla oso estua da, baina, hala ere, oso kantu molde bizia da, adarra jo eta ziria sartzeko bereziki. Trikitiaren
|
munduan
koplatan dakiten pandero jotzaileek ondo dakite horren berri eta oso ausartak izan ohi dira. Jolas hutsa da kopla.
|
|
|
Nik ezagutu nuen momentutik izan nuen maitea eta gogokoa. Orain baldarkeriak esaten zituela esaten dugu, baina hura ez zen baldarkeria, umorea zen, eta
|
mundu
guztiari barre egiteko prest agertzen zen, berdin zion Eliza, apaiza edo agintariak izan. Txapel, berriz, oso zuzena eta elizkoia zen, jaiero jauna hartzera joaten zen horietakoa.
|
|
|
Besteak ‘gurean bai, alabari edo aitonari esan zizkioan ederrak’, erantzun ziezaiokeen, eta horrela ibiltzen ziren. Ni mutikoa nintzenetik
|
mundu
hori izugarri landu zen inguru hauetan. Gerra bukatu eta berehalako kontuak dira horiek.
|
|
|
Baina beti ez zuten asmatzen. Askotan kontatu izan dut, behin, Elosuko baserri batera bidean, etxekoandrea alargundu berria zela esan zidan informatzaileak, eta han jardun nuen nik
|
mundu
honetan lagundu baldin bazion, zerutik ere lagunduko ziola senarrak esanez, eta ahalik eta kopla txukunenak egiten. Baina saioa bukatu nuenean esan zidan oso ondo jardun nuela, baina senarra oraindik bizirik zuela.
|
|
|
“Ez da neure buruari dominak jartzeagatik, baina neure egoskorkeriagatik berreskuratu ziren irudi horiek. Banekien,
|
mundu
guztiak zekien, 1967an TVEk bost minutuko txistualdiaren berri eman zuela gau horretan bertan. Bertsolaritzaren historiaren une gogoangarrienetako bat izan zen hura.
|
|
|
X.K.: Bi
|
mundu
dira, nahiz eta guztiak koplak edo laukoak diren.
|
|
|
Horrekin paraleloan dantzako koplen
|
mundua
dago. Kopla horietan pikardia eta erotismo gehiago suma daiteke, baina hain da erotismo neurtua, zer urria iruditzen zaigula gaurko begiekin begiratuta.
|
|
|
Batzar hauetako ohizko* sekretarioaren eritasun bat dela medio, oraingoz nik hartzen dut esaten direnak gordetzeko eginkizuna, eta
|
munduari
azaltzekoa, izan dadila denon onerako, eta gaiztoen txarrerako.
|
|
|
Gure
|
munduko
bizimodua
|
|
|
Hala zeritzon Bilboko Athletic klubaren lehenbiziko estadioari, eta oraingoarekin alderatuta hura ermita eta hau katedrala direla ikusita, normala da berriak jasotzea zaharraren deituraren herentzia. 2015ean
|
Munduko
Kirol Eraikin onenaren saria eskuratu zuen Singapurren, eta 2020an Eurokoparen egoitzetako bat izango da.
|
|
2018
|
|
|
Joan zen
|
mundu
hura. Etorri zen beste bat, eta azken hau ere badoa pixkanaka, eta ez dakigu zer datorren.
|
|
|
Aussterben. Hizkuntza horiek ez dira desagertuko, baina litekeena da
|
munduan
diren 6.000 hizkuntzetatik %50 %90 artean desagertzea 2100 urterako. Ez da hondamendi naturala, jakina.
|
|
|
Arraroa egingo zaio baten bati bertsolaritza gizarte mugimendu bat dela esatea, baina, egia esan, erraz defini daiteke hala: egiturazko arazo historiko bati erantzuteko antolatzen da,
|
munduari
begiratzeko eta funtzionatzeko ikuspegi bat eraikitzen du, aukera leihoak aprobetxatzen ditu, gainerako agenteekin interakzioan sartzen da, jendea mobilizatzeko baliabideak martxan jartzen ditu, jende asko mobilizatzen du, eta, batez ere, bere egoeraren jabe egiteko eta bere existentziaren baldintzetan eragiteko antolatzen da. Agente bihurtzen da eta bere egoera eraldatzeko gai da.
|
|
|
Kultura gutxiagotu baten testuinguruan dago indartsu. Kulturaren eremuan beste adierazpide erraldoi batzuek baldintzatzen duten
|
munduan
bizi baita bertsolaritza.
|
|
|
Funtsean, elkarrekin ez zeuden
|
munduak
elkartzeko ahalmena da artikulazioa. Egin dezake talde xenofobo batek, egin dezake justizia soziala ardatz duen talde batek, egin dezake balio liberalak lehenesten dituen mugimendu batek…
|
|
|
Kultura eremu bateko sortzaileak eta zaleak artikulatzea oso bitxia da, eta oso eraginkorra, bertsolaritzarentzat behintzat. Baina, gainera, sortzaileen eta zaleen artean hainbat
|
mundutako
jendea badago, sinergiak handiagoak izan daitezke. Artikulazioa ez da normalean bat bateko fenomenoa.
|
|
|
Lehenik, rockaren belaunaldiko bertsolari gaztea animalia exotiko baten moduan hartu zuten. Orduan bakanak ziren bertsolari horiek arrotz sentitzen ziren bertsolaritzaren
|
munduan
. Ez zuten gozatzen.
|