2015
|
|
Bertsoarekin harreman zuzenik ez dudan aldetik ekin diot hau idazteari, bertsoarekin harreman zuzenik ez dudala uste izango baituzu irakurtzen duzun horrek, eta horrexegatik egin baitidate enkargua aldizkari honetako arduradunek ere, niri, hain zuzen, ale bat ekartzekoa, bertsolarien agerkarira. ...bertsoarekin, aspaldikoa izan arren, eta jakin gabe lotura hori badela, gainera, hizkuntza honetan mintzo garen gehienon halabeharrezko bistazko ezagutza baino zertxobait estuagoa; eta eskatu didate alea osatzeko, gainera, juxtu loturarik eza hori lausotzen joan zaidan ikasturtearen ostean, bistazko ezagutza baino ezagutza koska bat sakonago horretatik makina bat urte pasatu diren honetan, bertsoa
|
etxera
sartu zaidanean, eguneroko elkarrizketa eta goizaldeko matraka dezentetara.
|
|
Kontuak kontu, bestelako toki batera ere badoakit gogoa bertso horren aurrean, hain zuzen jarreren inertzietara, eta auto ironiko irakurtzen dut azken puntx gisa saiatu nuen hura, amaren bronka, topikoagorik. Kuriosoa da, gainera, zeren eta neure ama pertsonalak,
|
etxera
blai iritsita, ez lidake sekula errietarik egingo ezpada toalla lehor eta posible zen heinean epel bat emango; zer nola azaleratzen diren errepresentazio ohikoak, ordea, tradizionalak, gizaldi eta gizaldietan transmitituak, norbere bizipenarekin bat ez datozenean ere, norbera hamar urteren bueltako mukizua denean ere.
|
|
Nondik zen? ” eta antzeko itxurako esaldiekin iritsi ginen Basque Blockera; GPSaren laguntzaz, noski. Bertan daude Euskal
|
Etxea
, frontoia, eta euskal jakiak prestatzen dituzten jatetxe eta abar guztiak. 100 metro inguruko kalea da eta Jaialdirako espresuki aldatzen dute legea, jendeak kalean edan ahal izateko, Idahon ezin baita kalean alkoholik edan.
|
|
Azkeneko momentuko emanaldia ere lotu zuen Jonek, abilezia miragarriz, Basque Blockeko kale famatuan. Euskal
|
Etxearen
bitartez hasi zen arratsaldeko bostetan, eguzkipean eta ia jenderik gabe Bertshow. Nekeza izango zenaren zantzu guztiak genituen, baina desertuan osatzen diren ispilu ilusio bat besterik ez zen izan, eta segituan batu zitzaizkigun entzuleak eta kuriosoak lurrean inprobisaturiko oholtzaren inguruan.
|
|
Azken egunean, San Frantziskoko Euskal
|
Etxera
abiatu ginen, ziztu bizian, eta, nahiz eta emanaldirik eman behar ez genuen, Johnny Curutcheti egin ez genion elkarrizketa grabatzera joan ginen. Oso era ederrean erakutsi zigun Euskal Etxea, eta zin egiten dut itzela dela.
|
|
Azken egunean, San Frantziskoko Euskal Etxera abiatu ginen, ziztu bizian, eta, nahiz eta emanaldirik eman behar ez genuen, Johnny Curutcheti egin ez genion elkarrizketa grabatzera joan ginen. Oso era ederrean erakutsi zigun Euskal
|
Etxea
, eta zin egiten dut itzela dela. Jatetxeaz gain, areto handia eta frontoia dauzkate, eta, nola ez, azken hau aukeratu genuen Johnny handiari elkarrizketa egiteko.
|
|
Kaixo handi batekin agurtu gintuen New Yorkek, eta, noski, Bertshowek AEBetan izango zuen azken konkista ere hura izango zen. Manexengatik hustuko genituen barruak, eta gure zaldi izan ziren kotxeen omenez ere lortuko genuen garaipena Euskal
|
Etxean
.
|
|
Saiora gerturatutakoen adin tartea 35 urtekoa izango zen. Alderantziz, ordea, bertako Euskal
|
Etxea
Estatu Batuetako zaharrena da, 100dik gora urte dituelarik. Aspaldiko kontuak, beraz, hiri gazte batean.
|
|
Aspaldiko kontuak, beraz, hiri gazte batean. Lotutako saioa erortzear egon zen
|
Etxea
berritzekotan zirelako. Baina, azkenik, pazientzia pixka bat izan zuten gu entzuteko.
|
|
Kultura zabaltzeko joan ginen eta berkonkistatu genuen euskaltzaletasuna. Hasieran geure taldeari jarri genizkion oinarrizko minimoei gain hartuta joan ginen NYCko Euskal
|
Etxetik
. Eta geratzen zitzaizkigun beste 4 egun. Urtzik bataiatu ninduen Casabal I Handia bezala, eta argi zegoen garaipena paseatu beharra genuela etxe orratzen artetik.
|
|
Hasieran geure taldeari jarri genizkion oinarrizko minimoei gain hartuta joan ginen NYCko Euskal Etxetik. Eta geratzen zitzaizkigun beste 4 egun. Urtzik bataiatu ninduen Casabal I Handia bezala, eta argi zegoen garaipena paseatu beharra genuela
|
etxe
orratzen artetik.
|
|
Aramendik grabazio guztiak Xenpelarrera eraman izan ditu beti. “Inoiz ez dut
|
etxean
gordetzeko saiorik grabatu, ez naiz-eta batere gauzak gordezalea. Ez du zentzurik, ez behintzat niretzat, norbere etxean grabazioak jasotzeak eta pilatzeak.
|
|
“Inoiz ez dut etxean gordetzeko saiorik grabatu, ez naiz-eta batere gauzak gordezalea. Ez du zentzurik, ez behintzat niretzat, norbere
|
etxean
grabazioak jasotzeak eta pilatzeak. Hobeto da ondo gordeko dituzten eta denon eskura egongo den leku batean edukitzea, eta han eskatzea, ezer behar izanez gero.
|
|
Hartara, azterlan edo ikerlanen bat egin nahi duenak badaki nora jo behar duen.
|
Etxean
gordetzen dudan gauza bakarra koadernoak dira. Izan naizen saioetan jarri dituzten gaiak eta saioan zehar hartutako oharrak daude koaderno horietan.
|
|
Amaia Agirrek ere,
|
etxean
gorde baino, nahiago izan du grabatutakoa Xenpelarren esku utzi. “Tamalez nahi baino bilketa eskasagoa egin dut, jakin badakidalako horrek garrantzia handia duela.
|
|
“Tamalez nahi baino bilketa eskasagoa egin dut, jakin badakidalako horrek garrantzia handia duela. Elkartean zuzendaritzan sartu nintzenean ohartu nintzen horren balioaz, duela 18 urte inguru, eta ahal dudanetan materiala eramaten saiatzen naiz, gure
|
etxe
eta karpetatan baino hobeto gordetzen eta artxibatzen eta katalogatzen dituztelako besteak beste, eta badakidalako bilketa lana garrantzitsua dela, eta egunen batean nik zerbait banu badakidalako non egongo den, baita beste inork balu ere”.
|
|
Subijana
|
etxea
, Kale Nagusia 70, Villabona
|
|
Sortzen ari denari lehentasuna eman arren, bertsolaritzaren ondare historikoa ere jasotzen da Xenpelarren. Hainbat norbanako eta elkarte gerturatu izan dira bertara
|
etxe
eta egoitzetan urtetan gordetako dokumentuak eramatera. Baina helburua ez da guztia toki berean gordeta izatea, dokumentu, audio, transkripzio edo artxibo bakoitza non dagoen identifikatuta izatea baizik.
|
|
“Behin erredakzio bateratuak zein saio grabatuko dituen zehazten denean biltzaile sarearekin grabazioak ugaritzen saiatzen da Bertsozale Elkartea. Alegia,
|
etxeko
hedabideak eta borondatezko biltzaile sarea dira hedapen eta geroratze asmoen bitarteko nagusiak. Saio bat grabatzen denean, borondatezko biltzaileek edo etxeko kazetariek grabatuta ere, beharrezkoa da saioaren fitxa ondo jaso eta baldintza duinetan grabazioa burutzea”.
|
|
Alegia, etxeko hedabideak eta borondatezko biltzaile sarea dira hedapen eta geroratze asmoen bitarteko nagusiak. Saio bat grabatzen denean, borondatezko biltzaileek edo
|
etxeko
kazetariek grabatuta ere, beharrezkoa da saioaren fitxa ondo jaso eta baldintza duinetan grabazioa burutzea”.
|
|
|
Etxekoez gain
, bestelako hedabideak ere elikatzen ditu Xenpelarrek. Horren adibide da Euskadi Irratian Xabier Sukiak gidatzen duen “Hitza jolas” saioa.
|
|
Hurrengo egunean, demagun igandea dela, beste saio bat dago arratsaldez; lagunaren tabernan kafe petrolioduna hartu eta berriz kotxe zaharrean, irratia ez dabil, banoa bidean ahozko tradizio honen balio objektiboak banan bana akatzen. Bederatziak inguruan
|
etxean
izango naiz”.
|
|
“Nik iritsi ahala makinaz kopiatzen nituen, fotokopiadorarik ez baitzen eta udan hemendik Loiolara joan eta han pasatzen nuen uda eta handik hasi nintzen batera eta bestera bertsopaperak biltzen, Azpeitia eta Azkoitia buelta horretan”. Askotan kosta egiten zitzaien jabeei
|
etxean
gordeta zuten altxor txikia askatzea, eta Zavalak truke sistema bat pentsatu behar izan zuen. “Artxibo batean gordetzeko orijinalek askoz ere balio gehiago dute eta esango dizut zer sistema erabiltzen dudan.
|
|
Zure buruarekin daukazun desafio bat da, ondo irten behar delako. Publikoaren aurrean jartzeak gauza askotan eragiten du, zure
|
etxeko
bakardadean eragingo ez lizuketenetan”, bukatu zituen borroka psikologikoei dagozkienak.
|
|
“Konplexu asko” ditu fisikoari loturik. “Ni ez naiz geratu inoiz
|
etxean
egin nahi dudan zerbait egin gabe lodi egon naizelako. Niri eskolan burla egin didate, baztertuta sentitu naiz nerabezaroan fisikoagatik eta karga hori nigan eroan dut.
|
2016
|
|
Gu ikastolako umeak gara; ikastola nola sortu zen, zein mailatako proiektu komunitarioa zen, auzolana… hori guztia oso presente egon da beti. Gu baserritarren semeak gara, Durangon hazi gara eta gure
|
etxean
beti esan izan da Durango karlisten herria zela. Gure etxean, esaterako, gurasoek beti oso garbi esan dute ez zirela durangarrak.
|
|
Gu baserritarren semeak gara, Durangon hazi gara eta gure etxean beti esan izan da Durango karlisten herria zela. Gure
|
etxean
, esaterako, gurasoek beti oso garbi esan dute ez zirela durangarrak. Gurasoek kontatzen dute garai hartan Durangon hiru familia zeudela euskaraz hitz egiten zutenak, ez gehiago.
|
|
Kirikiñoko bataloian egon zen, Kalamua, Intxorta, Gernika bondardatzen ikusi zuen… Beste aitite, berriz, Bilbo eta Zalla inguruan ibili zen gerran, eta duela gutxi arte ez dut jakin.
|
Etxe
askotan gertatu da hori. Batzuek kontatu egin dute.
|
|
Isiltasuna, gainera, ez da bakarrik
|
etxeetan
eman. Zergatik egon dira erakundeak isilik hainbeste urtean?
|
|
Krimen asko daude isilik. Dena harrapatzen duen sare bat da frankismoa; hor dago umiliazio pertsonala, kolektiboa, ondasunen eta enpresen lapurreta… Maite zituzten pertsonak kendu zizkieten, beren negozioak itxi zizkieten,
|
etxeak
kendu zizkieten. Era horretara esan nahi zietena zera da:
|
|
Errukia eta kristautasuna ere hor daude, ikusi besterik ez dago jende horrek guztiak zein eliza klase jan duen. Onartu egin dute eta oso gutxi dira hainbeste urte eta gero jarrera tinkoa mantentzen dutenak; «ni ez noa zuri
|
etxea
kentzera, baina jakin ezazu etxe hori nire aititerena zela» esaten dutenak, adibidez. Indartsua izan behar da jarrera horretan irauteko.
|
|
Errukia eta kristautasuna ere hor daude, ikusi besterik ez dago jende horrek guztiak zein eliza klase jan duen. Onartu egin dute eta oso gutxi dira hainbeste urte eta gero jarrera tinkoa mantentzen dutenak; «ni ez noa zuri etxea kentzera, baina jakin ezazu
|
etxe
hori nire aititerena zela» esaten dutenak, adibidez. Indartsua izan behar da jarrera horretan irauteko.
|
|
Igor Elortza: Lana banatu dugu, bakoitzak pertsonaia batzuk hartu ditu eta, uneren batean, bakoitza bere
|
etxeko
bakardadean aritu da lanean. Baina, gero, egoerak trukatu ditugu, pertsonaiak gurutzatu ditugu, egoerak partekatu… Eta biok batera aritzeaz gain, lantalde guztiarekin ere egon gara, aktoreek egin dituzten egonaldietan.
|
|
Iturriaga: “Isiltasuna, gainera, ez da bakarik
|
etxeetan
eman. Zergatik egon dira erakundeak isilik hainbeste urtean?
|
|
Ni astean behin herrira itzultzen nintzen arnasa hartzeko.
|
Etxean
sentitu nintzen obra ikusten nuen bitartean, ume txikia bezala pasatu nuen, eta oxigeno poltsa bat jaso”.
|
|
ez zena
|
etxera
jinen.
|
|
Miren,
|
etxean
internet eta telefonoa ezin erabiliz egon zara hilabete batez. Berriz ere hornitzailearen dendara joan zara laguntza eske.
|
|
Nahiz nik
|
etxean
|
|
Bazkaltzera
|
etxera
|
|
|
etxea
jatorri
|
|
|
etxekoak
zaintzen.
|
|
baina
|
etxe
zurian
|
|
Eta ostean, alde bietako biktimen aitortza minimo bat. Desagertuak bilatzea, beren
|
etxetik
indarka erauzitako jende horri bide bat ematea… Ezinezkoaren muga jo arte, justizia, zati txikietan bada ere, itzultzea jendeari. Eta ezin denean itzuli, denboran atzera egin ezinezko lur zati eta etxe puska horietan bezala, zergatik ez aitortu, eta izendaturik utzi lekuok:
|
|
Desagertuak bilatzea, beren etxetik indarka erauzitako jende horri bide bat ematea… Ezinezkoaren muga jo arte, justizia, zati txikietan bada ere, itzultzea jendeari. Eta ezin denean itzuli, denboran atzera egin ezinezko lur zati eta
|
etxe
puska horietan bezala, zergatik ez aitortu, eta izendaturik utzi lekuok: “justizia ezinezkoaren tokia”.
|
|
Baina nik uste eszena berdintsuak toki askotan errepikatuko zirela Euskal Herrian zehar. Ohikoa zen komodako kajoian, koltxoi azpietan eta abarretan bertsopaper ugari gordetzea, gero handik atera, buruz ikasi eta okasioa zen guztian kantatzeko, bai
|
etxean
bertan eta bai lagunarteko otorduen mahaiondoko moduan.
|
|
behin ordu batzuetatik aurrera, edozeinek egingo zizun bertsotan. Toki askotan, baserritar batzuk nekez itzuliko ziren azokatik
|
etxera
, tarteko tabernan bertsotan egin gabe. Esan daiteke bertsoa guztiz funtzionala zela:
|
|
Haietako asko hilik daude dagoeneko. Basilio Pujana Bilboko bere
|
etxean
ezagutu nuen, adinean oso aurrera ordurako, bi liburu eman zizkidan opari. Joxe Lizaso, ´Lizaso zaharra´ esaten geniona Sebastian semearengandik bereizteko.
|
|
Zelako jardun ederra, txinpartatsua haien amak, Antonio Maria aitaren alargunak, eta osaba mutilzaharrak, nire ustez Prantxisko deituak! 12 edo 16 orduko Santa Eskeen kronikak kontatu zizkidaten, elurte handien garaian Antonio Mariak egindako ibilera latzak, Tolosatik edo Azpeititik oinez
|
etxera
iristeko.
|
|
Laster hil zen; hotza da, nonbait, heriotzaren iragarle. Oteiza ezagutu nuen Bertsolari aldizkariari esker, eta barrez eman nituen lau ordu bere
|
etxean
. A zer mesedea nire osasunarentzat!
|
|
Atez ate harpideak egiten ere aritu nintzen pare bat urtez, Jehovaren testigu baten fedearekin. Azpeitian Xebastian Lizasok eman zigun jo beharreko ateen zerrenda; Zarautzen, Egañak; Zumaian, Maiak eta Dorronsorok… Estutasuna ematen zuen
|
etxe
arrotzetara horrela sartzeak (tipo lotsati eta uzkur samarra izanik, are gehiago), baina baita une politak bizitzeko aukera ere: ‘Aizu, gose aurpegia dakarkizu.
|
|
Izatez, eman izan dit astia, tarteka, erabat aspertzeko ere: badudala garaia aitaren
|
etxea
atzean uztekoa, Edipo edo gisakoren batek bultzatuta ari ote naizen, inork irakurtzen ote duen aldizkaria… Nire etxea ere bada, ordea. Gustatu egiten zaizkit aldizkarira bidaltzen dituzten testu eta argazkiak, maketaren gaineko eztabaida, inprentatik atera berriaren usaina, Azokako saltsa.
|
|
Izatez, eman izan dit astia, tarteka, erabat aspertzeko ere: badudala garaia aitaren etxea atzean uztekoa, Edipo edo gisakoren batek bultzatuta ari ote naizen, inork irakurtzen ote duen aldizkaria… Nire
|
etxea
ere bada, ordea. Gustatu egiten zaizkit aldizkarira bidaltzen dituzten testu eta argazkiak, maketaren gaineko eztabaida, inprentatik atera berriaren usaina, Azokako saltsa.
|
|
Duela urte batzuk Sarasuak Amaren Sua kontrajarri zion Arestiren Aitaren
|
Etxeari
. Aberrigintzari zegozkion haiek neure kontuei aplikatuta, barkatuko ote dit Jonek, nolabaiteko masokismo honek (sosek ez dute ezer askotarako ematen), Amaren Su horrekin zerikusirik izan dezakeelakoan nago.
|
|
70etik gora dira propio kamerarekin hara edo hona mugitu direlako, edo
|
etxean
zeukaten material interesgarria eskaintzeko modua ikusi dutelako, aldizkariari argazkiak ekarri dizkiotenak. Dozena bat marrazkilari baino gehiago aritu da bertsolaritzari buruzko irudiak sortu nahian arkatzari eta buruari eragiten.
|
|
Norbera
|
etxetik
lanean ari denean, telefonoa inork hartzen ez dionean, mezuak erantzunik ez duenean, iragarki bat lortzeko dozena bat ezezko jarraian jaso direnean, bilerara deitu eta bi lagun bakarrik azaltzen direnean, irudi dezake bakarrik ari dela borrokan bat.
|
|
Bakoitzak bere
|
etxetik
egiten du lan, dena koordinatzaileari bideratzen zaio, honek zuzentzaileari pasatzen dio, eta, bueltan, maketatzailearengana doa… Dena telefono eta email bidez. Bilerak, berriz, (Erredakzio Batzordearenak, Administrazio Batzordearenak, maketa erabakitzeko eta zuzentzeko egiten direnak…) tabernetan, elkarte gastronomikoetan, jatetxeetan, bakanen bat Kostite baserrian, egin ditugu urte ha... Koadernoa eta boligrafoaren, ordenagailuaren ondoan beti egon da kafe kikara, ardo kopa, zerbeza botilatxoa edota pikatzeko zerbait.
|
|
Norbera
|
etxetik
lanean ari denean, telefonoa inork hartzen ez dionean, emailak erantzunik ez duenean, iragarki bat lortzeko dozena bat ezezko jarraian jaso direnean, bilerara deitu eta bi lagun bakarrik azaltzen direnean, irudi dezake bakarrik ari dela borrokan bat. Baina argitaraturikoei errepaso bat ematen hasi eta bat bi hiru lau… seko harrituta utzi gaitu urte hauetan guztietan aldizkarian parte hartu dutenen kopuruak:
|
|
Are gehiago: aldizkaririk ez ateratzea erabaki bagenuen ere, ni konbentzitu ninduen Basarriren
|
etxera
joan eta lehen aldizkari hartarako elkarrizketa bat egin niezaion. Eta beti eskertuko diot Joxani aukera eman izana, ordura arte ez bezalako hurbiltasunetik ezagutu ahal izan bainuen laurogei urteak urruti ez zituen bertsolari handia.
|
2017
|
|
Bertsolaritzaren historiako irudi ikonikoeneko, Txirritaren 36ko omenaldiko familia argazkiko, protagonisten patuei erreparatu besterik ez dago: Aitzol (txapelketa haien ideologo eta eragile nagusia), 36ko urte berean fusilatua; Manuel Lekuona (mugimendu haren guztiaren inspiratzailea), Lasarteko
|
etxe
batean ezkutaturik 41 urtera arte, eta Calahorran deserritua 55era arte; Basarri (txapeldun lehenengoan, aurkezle nahiz epaimahaiko bigarrenean, eta eragile bietan), erbestetik bueltan Trabajadoresetan preso 45era bitarte; Joseba Zubimendi (lehen txapelketan aurkezle, bigarrengoan kronista eta, bietan, eragile garrantzitsu), erbestean gaixorik hila, 39an; Ander Arzelus Luzear (kronista eta eragil...
|
|
Eta aitortu beharra daukat (hau kontrastea),
|
etxera
bidean tristura puntu bat sentitzen hasi nintzela, inpotentziaren eragin nabarmena. Mutil debutatu berri hura bere buruarekin lotsatzen hasi zen pittin bat, lurretik eguzkira adinako distantzia sumatu izan balu bezala gizon harengandik bereganaino.
|
|
Barka iezadazue beste bertsolariez mintzatu ez izana, haiek ere egin zuten beren lana, eta geroz hamaika saio egin dugu elkarrekin, baina Amurizak txapela
|
etxeko
iltzean zintzilikatu zuen egun berean iltzatu zen nire bihotzean izen handi hura. Haren hitza zen ni harrapatu ninduen amua.
|
|
1960ko hamarkadakoetan artean gaztetxo nintzen, eta zeharkako erreferentziak baino ez ditut: irratiko emankizunen bat edo beste, eta
|
etxean
entzundako kontuak. Uztapideren aldeko giroa zegoen gurean, eta ziur nago hamarkadako azken txapelketan Xalbadorri txistu egin ziotenen sailekoa izango zela gure aitajauna.
|
|
Harentzat ez zen Uztapidek amari kantatutakoak baino bertso hoberik (1962ko txapelketan). Binilozko LP bat genuen
|
etxean
, bertso antologia moduko bat, eta buruz genekizkien hango bertso gehienak. Baina hori beste kontu bat da, niri 90eko hamarkadakoez aritzea eskatu didate eta.
|
|
Bertsoak irensten nituen, basamortuko lurrak euria nola. Ikastolako mahai,
|
etxeko
apal, koaderno eta karpetak bertsoz josita izaten nituen orduan. Geroztik, makina bat euri egin du, baina orain lehortetik gertuago nabil uholdetik baino.
|
|
Garai hartan eta lehenago droga batek Euskal Herrian zuen presentzia eta eragina ez da gaur egungoa, ez eta etorkinen kasuan ere. Bihotza mugiarazten digutela dirudi, baina apenas jarrera eta pentsamendua,
|
etxeko
ateraino etorri arte. Eta halaxe gertatu zitzaion Sorozabali:
|
|
Sarriegik kartzelarako bidean autoan alabarekin izandako elkarrizketa ere, bihotzean geratzen dena. Lujanbiok seme alaben
|
etxera
joateko aldian aldian maletak egiten dituen zaharraren paperean botatakoak ere, zakurako. Eta Gaztelumendik adimen urrikoen dantza taldearekin egindakoa, opari bat.
|
|
Txosnagunera. Bertan,
|
etxean
bezala eta masifikatutako kaleetatik at, euskal kanta ezagunen Frankenstein gisara, Gu ta Gutarrak taldearen Historiaren taberna kantua jo dute. Ondoren, Leonard Cohen handiaren Dance me to the end of lovekin hasi dira bat batean, ‘Aitona tipulin’ pare baten modura:
|
|
hasi ziren elkarrekin. Lana ere
|
etxetik
gertu izan zuen, Izarraizko basoetan
|
|
bezala egin zuen debuta ere herriko sarreran dagoen
|
Etxe
Zuri tabernan egin
|
|
Amak sukaldean bazekien pixka bat, eta zenbat bazkari eta afari prestatu zuen aitak bertsolari lagun batzuk gonbidatu zituelako. Guk
|
etxean
ezagutu ditugu asko. Kuadrillak ere etortzen ziren tarteka:
|
|
“Hor ibiliko dituk, bada, gure mutilak ere”, esaten omen zuen. Joxeren bi osaba horiek, denborarekin,
|
etxera
itzuli ziren eta, gose urteetan, hamahiru lagun biltzen ziren sukaldeko mahaiaren bueltan.
|
|
Eskerrak orain Jon Anderrek atera duen. Hark ekartzen du
|
etxera
Maider dantza entseguak bukatutakoan, autoa amari kenduta”, dio Arantxak.
|
|
2 Gure
|
etxean
bada
|
|
Zazpi senidetatik zaharrenak oso gazterik irten behar izan zuen lanera. Arreba zaharrenaren
|
etxean
ezagutu zuen Joxek berak 31 urte eta neskak 16 zituenean. Bertsolariak beti esan ohi zuen 16 urte bakarrik izangatik ere, oso emakume egina zegoela, zeuzkan baino gehiago zituela ematen zuela.
|
|
|
etxera
kolkuan:
|
|
Eta, lehen esan dudana, gauza guztien gainetik bertsotarako grina zuen. Niri gertatu izan zait Joxerekin norabait joan eta gai batekin larri samar ikustea, baina handik hamar egunera antzeko gai bat jarri eta primeran moldatzea,
|
etxean
landuta zekarrelako. Harrobian konpresorarekin zuloak egiten ari zela ere bertsotan jarduten zuen.
|
|
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri Etxe zuri
|
|
Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri Etxe zuri
|
Etxe
zuri
|
|
[Joxe Agirre IV]
|
Etxe
Zuri
|
|
|
Etxe
Zuri
|
|
Imanol Lazkano soldaduskara joan gabe zegoen artean, 17 bat urte izango zituen eta berak zazpi gehiago. Bi kuadrillek Azpeitiko sarreran dagoen
|
Etxe
Zuri tabernan egin zuten topo. Landetarrek bazekiten Joxe bertsotan ibiltzen zena eta Izarraizpekoek ere bazuten Imanolen berri eta han hasi omen ziren bakoitzak bere bertsolaria tentatzen.
|
|
Nik ere banekien landetar horiek erronkak joz zebiltzana. Egun batean, San Sebastian arratsaldea zela uste dut, ni Landetako kuadrillarekin eta hura Izarraizpekoarekin, hementxe egin genuen topo,
|
Etxe
Zuriko taberna honetan. Seguru asko nik Orandarekin lehebiziko hitzak bertsotan egingo nituen egun horretan.
|
|
Eta kontaketako hari muturrak josteko beste lau adituren testigantzak jaso genituen: Ruth Finnegan antropologoak ahozkotasunak XXI mendeko gizakiarentzat dauzkan funtzioen berri eman zigun; bertsolaritzaren transmisioaz aritu zitzaigun Bertsozale Elkarteko transmisio eragile den Ixiar Eizagirre; glosak katalanaren biziberritzean daukan garrantziaz jardun zen Albert Casals eta ahozko ondarearen berreskurapenaren inguruko xehetasunak eman zizkigun UNESCO
|
Etxean
aritzen den Begoña Guzmanek.
|
|
Sarietan kopla bat idaztea ideia polita da, eta seguru Patxi Castillok beti oroituko duela. Sari gisa taza banatu zen urtean,
|
etxera
bidean guardia zibilen kontrolarekin egin zuen topo, eta haien aginduz, tazako kopla kantatu eta jartzen zuena gaztelerara itzuli behar izan zien.
|
|
marmelada, gazta, bizkotxoak… Azkeneko edizioan hirugarren egin zuen taldeko kideei ongarri zaku bana eman zitzaien. Inor ez doa esku hutsik
|
etxera
.
|
|
Guk ez genuen ihes egiteko motiborik, baina borondate osoz joan ginen Argentinara. Bi asteko bira egin genuen hainbat euskal
|
etxetan
eta bertsoa uztartuz. Datozen orrietan bildu ditugu egindako tantoak eta Argentinak erantzun dizkigun puntu batzuk.
|
|
Familiatik jaso du Gabottok payada, aitona Enrique Repetto umetatik entzuten baitzuen
|
etxean
inprobisatzen. Ama ere (Susana Repetto) payadore ezaguna da eta bere “lehen sehaska kanta payada bat izan zen, ziur”.
|
|
Ama ere (Susana Repetto) payadore ezaguna da eta bere “lehen sehaska kanta payada bat izan zen, ziur”. Amarekin ikasi zuen payatzen, lehenik
|
etxean
pare bat urtez, 12 urterekin lehenengoz oholtzaratu arte: “Ni milonga [1] kaxkar bat joz hasi nintzen, letra bat buruz ikasi nahian oroimenari tiraka.
|
|
Euskal
|
etxeetan
ikastaro asko antolatzen da, Euskal Herriko tradizioari eta folkloreari lotuta. Gu euskara eskolek harritu gaituzte gehien; harritu eta harrotu.
|
|
Maite Bilbao de Ustaran, Necocheako Euzko
|
Etxean
euskara irakasle
|
|
Umetatik ibili gara Necocheako euskal
|
etxean
, gurasoek ere umetatik zutelako ohitura hori (aitak Necochean eta amak Rosarion); guretzat gure etxea zen. Euskal etxeetan beti eman zaio garrantzia dantzari eta gu ere hiru urterekin hasi ginen, gure gurasoek lehenago egin zuten bezala.
|