|
2000
|
|
|
Osabak?", galdetu zuen Xanek. "
|
Etxekoek
ez zekiten. Berak esan zigun"; pentsakor gelditu ziren; handik pixka batera:
|
|
2001
|
|
|
Trivandrum, Keralako hiriburuan gurasoak etengabe arranguratzen ziren, alaba zaharrenak ezkontzerakoan
|
etxetik
ez dakit zenbat diru eraman zuela eta.
|
|
2005
|
|
|
Halaber afal ondotik eta oheratu arte, besaulkietan erroraino sartuak daudelarik denak, telebistari begira. Zenbat
|
etxetan
ez dakite Irakeko gerlaren berri xehetasun guziekin, emaztea, senarra edo haurraren kezka bihi bat ez delarik ezagutzen, ez delakotz elgarren arteko solasik?
|
|
2009
|
|
|
Beste
|
etxeetan
ez dakit, baina gurean amonak landu izan du lurra. Esku indartsu haiekin, berdin ematen zituen laztanik beroenak eta aitzurkadarik bortitzenak.
|
|
2013
|
|
|
Joanes Otermin eta Catalina Recalderen semea, Tolosako Santa Maria elizan bataiatua 1621eko abenduaren 19an. Aralar mendiaren hegaletan jaio zela ere aipatzen da nonbait, Otromin Haundi izeneko
|
etxean
Ez dakigu.
|
|
2014
|
|
|
Armarri berarekin beste bi errota, jauregi bat eta abar aurkitu dira. Hortaz,
|
etxekoek
ez dakite Erdi Aroan zein jauntxorena zen egungo sagardotegia, baina XV XVI. mendetik aurrerako historia zertxobait argitu ahal izan dute.
|
|
|
Mitxitxi marriau. Kuttuna dut, baina egin baino lehenago ere ipuina aunitz gustatzen zitzaidan. [Kazetariari] Ez dakit ezagutzen duzun, zuk
|
etxean
ez dakit ibili duzun leloa, umeekin jostatzeko. Mitxitxi marriau/ katu, jain hau/ biher edo gaur/ kor kor kor kor. Guk egiten genuen.
|
|
2015
|
|
|
|
etxeak
ez daki nola korrika egin
|
|
|
Pisuaren egoera, ostera, deitoragarria zen. Etxetresna modernoak alde batera utzita, azken hogeita bost urteetan, behintzat,
|
etxeak
ez zekien berrikuntza hitza zer zen. Egia esan, Gortarik gorroto ikaragarria zion igeltseroaren paleta hotsari.
|
|
|
IRENE. Ez, baina preokupatuta nago.
|
Etxekoek
ez dakite non dagoen. (Mostradoretik irten eta) Zerbait potoloa pasako zen Martinek horrela erreakzionatzeko?
|
|
|
|
Etxean
ez zekiten ezer?
|
|
2016
|
|
|
Nahikoa da Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako institutu batera hurbiltzea, zeinahi institututara ia. Agian, euskara
|
etxetik
ez zekiten ikasle horiek, aurretik euskal identitate handirik ez zutenek, ikasi dute euskara eskolan, eta berehala konturatu dira eta esan dute:
|
|
|
Hogei urte pasa igaro dira ordutik, eta berrogeita bi Aresti hil zela. Poetaren aitaren
|
etxea
ez dakit zertan den, baina Peñafloridarenak zutik dirau. Azkoitian Zalduntxoek kalea dute, eta beste bat gure kondeak; hori bai, titulua apalduta eta ponte izenera ekarrita.
|
|
|
Besteak ere bazitezkeen ni bezala. Handik eta hilabete baten buruan itzuli banintz
|
etxerat
ez dakit joanen nitzen. Eri, beheitikoa eta mediku gaxte hark ematen zidan gatz purga eta, esana dizut.
|
|
2018
|
|
|
Lasai, hija, ez diogu inori ezer esango; zu erdu Urira eta han batuko zaitugu.
|
Etxekoek
ez zekiten besoetan bultoak zituela eta bi hortz falta zitzaizkiola urtetan ikusi ez zuten alabari, eta hori ez dutela arropa eta xaboi garbiek janzten.
|
|
|
Eta
|
etxean
ez dakit ondo irudituko zaien. Bueno?
|
|
2019
|
|
|
Tomateak eta letxugak, bainak eta arrautzak bai, baina hortik aurrerako guztiak kanpotik eskuratu behar ditugu. Hortaz, bazkalondoko siesta amaituta, amama
|
etxeko
ez dakit zer lanetan hasi, eta niri orri erdi bat eman dit, koaderno batetik ebakita, eta bertan, arkatzez eta letra dardarti samarrez idatzita, erosi beharrekoen zerrenda. Astean behin herriko dendakoak furgonetan ekartzen omen dizkio etxerako behar dituenak, bera jaitsi ezin bada, baina propina emanda ere marmarrean ibiltzen omen da dendaria, jenero eskas horrek furgoneta hartzeko nekea ordaintzen ez duelakoan; beraz, orain ni hemen nagoela aprobetxatuta?
|
|
|
Hurrengo belaunaldien eskuetan jarri behar dugu ondare hori: etxetik eta lagunartetik euskaldun direnei beren hizkuntza gaitasuna osatzeko eta aberasteko bidea emango diegu horrela, eta
|
etxetik
ez dakitenei euskaldun askoren esparrura erakartzeko aukera eskainiko. Belaunaldi berri horiei dagokie, eskuratu dieguna osatu, hobetu eta hurrengoei transmititzea.
|
|
|
Lanetik eta eskoletatik itzuli direnean, ostera, eserita daude zuhaitzetako guztiak, apenas mugimendurik gabe, zerbaiten zain, isilik.
|
Etxekoek
ez dakite hori guztia nola interpretatu, ez dute euren artean komentatu, ez daukate astirik, gauzak antolatzen hasi behar dute.
|
|
2020
|
|
|
Kalera atera nahi dute denek; zerbait egin. Baina
|
etxean
ez dakigu zer egin. Eta neure buruari galdetzen diot ea jendeak zertarako hipotekatu duen bere bizitza guztia etxebizitza bat izateko, gero ez badaki bertan zer egin.
|
|
|
Orduko hartan ere, Martinen galdera egin zion Luisak Micaelari. Artean,
|
etxean
ez zekiten sobietarrek preso hartu zutela.
|
|
2021
|
|
|
" Zuk gustua baldin baduzu, nik uste dut transmititzen duzula. Zuk bizi baldin baduzu gustu bezala eta plazer bat bezala, eta gero
|
etxean
ez dakit zenbat liburu irakurtzen badituzu edo baldin badaukazu horretarako zaletasuna, hori transmititzen da, hori sumatzen da. Ez baldin baduzu, ez duzu transmititzen; hori ere horrela da.
|
|
|
" Zuk gustua baldin baduzu, nik uste dut transmititzen duzula. Zuk bizi baldin baduzu gustu bezala eta plazer bat bezala, eta gero
|
etxean
ez dakit zenbat liburu irakurtzen badituzu edo baldin badaukazu horretarako zaletasuna, hori transmititzen da, hori sumatzen da. Ez baldin baduzu, ez duzu transmititzen; hori ere horrela da".
|
|
|
1984 liburuan dagoena, alegia. Atxilotua inoiz filmetan ere ikusi ez dituzuen iskiluekin, autoan bertan jipoia hartzen hasia,
|
etxekoek
ez zekiten lekuren batean itxita eta bost egunez habeas corpus barik, kolpeak, Jiménez, un maketo, no te da vergüenza, quieres tirarte por la ventana, coge la pistola, cógela, un maketo como tú, lorik eza, quién es más abertzale, Arzalluz o Garaikoetxea, quién es más lista, quién es más tonta, la policía española o la francesa, zer ere erantzunda ostiak barra barra, mehatxuak, jonki b...
|
|
2023
|
|
|
" Ni presoak Euskal Herriratzearen aldekoa naiz guztiz. Baina libre uztearena… Euskal Herrira bai, baina
|
etxera
ez dakit ba… Hilketak eragin dituenak zigorra bete behar du…". Zilegia da iritzia, noski, eta neurri batean uler dezaket euren argumentazioa ere.
|
|
|
Badakit nire abizena eta nire izena euskal jatorrikoak direla, baina nire euskal jatorri horren inguruko informaziorik ez dut izan inoiz.
|
Etxean
ez dakigu zein den Kubara emigratu zuen euskaldun horren historia, eta gaurdaino ez diogu garrantzia handirik eman.
|
|
|
Baina libre uztearena... Euskal Herrira bai, baina
|
etxera
ez dakit ba... Hilketak eragin dituenak zigorra bete behar du».
|
|
|
Oraindik ezin dudala sosik bidali gero Francisco ekarrarazteko. Badakit
|
etxean
ez dakitela irakurtzen, nik neuk hona etorri aurretik bezalaxe, eta zuk irakurri diozula; baina bera paper gordezalea da eta, zuri diktatu zizun hartan zioen bezala, paperari musu eman, eta altzoan gordetzen du.
|