|
2000
|
|
|
Bai, garai hartako baserritar batentzat nahikoak, orduko nire garaiko askok izan ez zutena. 13 urte eta erdi arte behintzat ibili nintzen eskolan eta orduko gehienak behin 12 urterekin jaunartze handia eginez gero,
|
etxean
lanean hasten ziren, itzulean eta abar, edo bestela artzain joaten ziren. Gu alde horretatik gurasoei eskerrak eman beharrean gaude.
|
|
|
Zuk diozun sistemak berdin funtzionatzen du eredu euskaldunetan dabiltzan umeen guraso erdaldunekin. Hasierako kezka izaten da ezin izango diola lagundu umeari
|
etxeko
lanetan eta abar, eta gero ikusten du dakien apur hori nahikoa dela umeak hizkuntza hori garrantzitsua dela sentitzeko. Euskalkiekiko ere jarrera hori oso interesgarria da, prestigiodun pertsonak eta irakaslea prestigioduna da umearentzat euskalki horretan zerbait egiteak garrantzia ematen diolako umearen aurrean.
|
|
|
Umetatik hasita, eskolan betiko afizioa hura izaten zen. Aizkoran ez naiz ibili izan; bai,
|
etxeko
lanetan, lote bat egiteko edo egurra ekartzeko, pixka bat ibili dut aizkora eskuan, baina aizkora munduan ez naiz inoiz saiatu.
|
|
|
Familia egitura ere eraldatuz doa, batez ere gizarteko sektore txiroenetan, babes eta biziraupen mekanismo nagusia familia delako. Horrek atzera botatzen duemakumearen emantzipazio prozesua, berriz ere
|
etxeko
lanera itzularazten baitu.
|
|
|
Beren argitalpenetan agertzenzituzten emaitza bikainak, gaur egun oso eztabaidatuak dira. Formatu terapeutikoa, terapeutak lagunduta eta aurretik finkatutako
|
etxeko
lanen bidez, bikotearenhitzezko eta ez hitzeko komunikazioaren areagotzean oinarritzen zen funtseanMaster en eta Johnson-en proposamena.
|
|
|
Jakitunek diotenez, arreta? pasiboa gerta daiteke, zeren eta ahalgarri baita irakurtzea, gidatzea,
|
etxeko
lanak egitea etab., musika, albisteak edo publizitate mezuak entzunez. Izan ere, egunean zehar eta zenbait irratsaiotan arreta gabeko uneak gertatzen dira.
|
|
|
Gomazko eskuzorroak eskuetan zituen eta mandarra, berriz, soinean. Haren azpiko soineko zabal loredunaren gisakoa Kristinak ere probesten zuen,
|
etxeko
lanetan aritzen zen aldi bakanetan. Oinutsik zegoen, eta motots batera bildua zeraman adats kiribil gaztainkara.
|
|
|
Nire emazteari gisa bereko lukainka irentsaraztea ameskeria zen: elkarrekin egindako urteak eginda, neketan sinetsiko zidan horrelako zaflako bat hartzeko moduko
|
etxeko
lanetan ari izana.
|
|
|
Eta bere dohainak bide zuzenetik zuzenagora eraman ez bazituen, haren kemen handiagatik zela pentsatu nuen. A, eta gure
|
etxeko
lanak asko lotzen zuelako. Berak" aitortzen" zuen hori.
|
|
2001
|
|
|
Definizioetan ezkerra zer den eta zer ez den ez galtzeko, ezkerra zeren inguruan elkartu litzatekeen argi daukat; puntu horietan ados bagaude, horrek esan nahi du maila horretan behintzat denak ezkerrekoak garela (Arragoa ponentziatik irakurtzen du): " Enplegu betearen eta lan banaketaren bataila geure gain hartzea; pobreziaren forma zahar eta berrien aurka borrokatzea; gizarte soldata eta enplegu betearen alde, 35 orduak eta gizarte eskubideen gutuna exijitzeko konpromisoa; arrazista eta baztertzailea izango ez den politika berri baten alde egitea;
|
etxeko
lanak eta pertsonen zainketa etxeko guztien artean egin beharreko zeregintzat hartzea, gizarte zerbitzuak errebindikatuz eta zereginok gizonezkoen eta emakumezkoen artean ekitatez banatzea; sexualitate librea eta diskriminazio ororen amaitzea errebindikatzea"; eta hauei gehitu litzaieke bizi dugun gatazkaren inguruko gutxieneko adostasuna. Ideia hauen alde gaudenok, nire ustez, ezkerrekoak gara eta gai horien inguruan elkarrekin joatea gauza polita litzateke.
|
|
|
Eta ezkerreko pertsonei dagokienez, beste adibide batzuk: kontsumismo eroan erortzea, edo egungo neurri neoliberalak direla medio, bere zerbitzuan dauden gazteak zapaltzea; edo ordu extrak sartzea; edo grebara deitu eta lana uzterakoan ordu sindikalez baliatzea; kaka egitera joateko ere kotxea hartzea; edo, kanpoan uso eta etxean otso,
|
etxeko
lanetan eta seme alaben heziketan kolperik ez jotzea eta abar luzea.
|
|
|
CESek dio,
|
etxeko
lanen banaketa desorekatuak ondorio kaltegarriak dituela emakumeen gizarte eta lan arloko integrazioan, beren lan profesionala familia giroko premien arabera egokitu beharrean aurkitzen direlako sarritan, eta horrek bere eragina du gizarte babesaren mailan.
|
|
|
batetik, etxe gehienetan soldata bakarra ez da nahikoa, eta nahi ez badute ere, emakumeek etxetik kanpo ere lan egin beharra dute. Gainera, aparailu berriek
|
etxeko
lana erraztu eta azkartu dute eta bestalde, gaur ez ditugu sei seme alaba izaten.
|
|
|
Hainbat liburu ere baditu argitaratuak. Musika, literatura eta
|
etxeko
lanak ditu lanbide.
|
|
|
Guraso erdaldunek azaleratutako beste kezka nagusi bat beren seme alaben
|
etxeko
lanak segitzeko arazoak izan ditzaketela omen da, baina Seaskak honi zein aipatu beste guztiei aurre egiteko asmo tinkoa erakutsi du.
|
|
|
Bestalde, ongizatea, erosotasuna, intendentzia bermaturik edukitzea eta
|
etxeko
lanik ez edo gutxi egin behar izateak ere bultzatu egiten ditu egoera horretan jarraitzera.
|
|
|
Espainiako estatuan lanean ari direnen %2, 8k baino ez du
|
etxetik
lan egiten, baina Europan %6ra iristen da modalitate hori eta gora egingo duela ikusten da argi eta garbi: langile tradizionalen %60k baino gehiagok telelanaren aldeko interesa azaltzen du etorkizun hurbilerako.
|
|
|
|
Etxetik kanpo
lan egiteak bizilekua aldatzera behartu lezake langilea, horrek dakarren guztiarekin.
|
|
|
(Imanoli, mirestuta)
|
Etxean
lan egiteko kontratatuko zaitut.
|
|
|
21 zergatik uste izaten da oraindik
|
etxeko
lanak emakumeen kontua edo zeregina dela
|
|
|
JF./ eta iragarkien bueltan ia hementxe gaituzue hori da arrazoian ia gori goriangirotuta erabat ba fffff eztabaidan hasteko lixto gaia jarri dugu
|
etxeko
lanak etahorren bueltan eta bueno hortxe daukat hementxe ile horia polit politta leire eta botaetxeko lan lanetan z ze zure ustez zer lagundu beharra al dago ala etxeko lan hoiekden denen artean egin behar dira ala emakumearen kontua al dira
|
|
|
JF./ eta iragarkien bueltan ia hementxe gaituzue hori da arrazoian ia gori goriangirotuta erabat ba fffff eztabaidan hasteko lixto gaia jarri dugu etxeko lanak etahorren bueltan eta bueno hortxe daukat hementxe ile horia polit politta leire eta botaetxeko lan lanetan z ze zure ustez zer lagundu beharra al dago ala
|
etxeko
lan hoiekden denen artean egin behar dira ala emakumearen kontua al dira
|
|
|
LU./ ehhh nere nere ustez etxen dena lan denak banatu behar dia eta ez mutilakesaten dun bezela oaintxe honek esan dun bezela publizitate aurretik ehhh neskaknahi deula kendu lana beaiei ez dieu nai kendu X nik esaten det dena banatzeko eztazeatikan batzuk neskak
|
etxeko
lanak dena banatu ezta
|
|
|
AL./ jo baino badaukate emakumek eta gizonek kanpon itea lana eta normalen etxea jutenbazea emakumek iteitu
|
etxeko
lanak
|
|
|
JF./ direla eta
|
etxeko
lana emakumeen kontua dela
|
|
|
Ez daukatplazaratzeko arazorik, nire arazoa, plazaratzeko ezer ez izatea da azken urte parehonetan. Ezin dut idatzi beste betebehar batzuk dauzkadalako, denborarik ezdaukadalako,
|
etxetik kanpoko
lanarekin eta etxekoarekin egunak dituen orduguztiak eta gaueko batzuk ere beteta dauzkadalako. Horretan antzeman dut nikemakume eta gizonezkoen arteko alderik handiena...
|
|
|
Kaliforniako Unibertsitateko adituek arterosklerosia eta estres maila ebaluatu zituzten, enpresa bereko eta 40 eta 60 urte bitarteko 573 langileren artean. Azterlanean parte hartu zuten gizonek eta emakumeek bitan erantzun zieten, 18 hilabeteko aldian, laneko estresaren pertzepzioari, lo arazoei eta
|
etxeko
lan kargari buruzko zenbait galderari. Emaitzen arabera, “laneko estres handiena duten gizonek arterosklerosi arrisku handiagoa dute”.
|
|
|
Askotan, lana gutxi ezagutzen dute, egindako azterketen arabera.
|
Etxeko
lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen dioten emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio dira. Gizartean funtsezko eginkizuna duen taldea da, eta, aldiz, babesik gabe dago. izan ere, ez dira langiletzat hartzen, eta, beraz, ez dute lan eskubiderik estresak eragindako istripu edo gaixotasunen aurrean.
|
|
|
Mercé Jordi Emakumeari Laguntzeko Elkarteko lehendakariak salatu du orain arte ez dela inolako azterketarik egin etxekoandreek berezko gaixotasunik duten eta laneko gaixotasuntzat hartzen diren zehazteko. Haren arabera, medikuek berek ahazten dute
|
etxeko
lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen dioten emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio direla, eta dena botiken bidez konpontzen dutela. Proposamen bat egin da, eta bertan Estatuak ordainduko ditu bere kargura seme alabak, adineko senideak, gaixoak edo ezinduak dituzten etxekoandreen Gizarte Segurantzako kotizazioa.
|
|
|
Aisialdirako edo
|
etxeko
lanetarako produktuak aukeratzen dira, hala nola DVDa edo ontzi garbigailua.
|
|
|
Sektore ekonomikoek eta administrazioek informatikarekin eta telekomunikazioekin lotutako produktuak gure etxeetan sartzeko beharra azpimarratzen jarraitzen duten arren, espainiarrek, etxerako produktuak erostean, aisiarekin lotutako produktuak edo
|
etxeko
lanak errazten dituztenak aukeratzen jarraitzen dute. Horrela.
|
|
|
Zaharren egoitzan sartu nintzen, etxean bakarrik bizi behar nuen eta zaharregia nintzen
|
etxeko
lan guztiez arduratzeko.
|
|
|
Kanpotar edo ezagunen bat etortzen zaie alabentzako lana eskainiz. Alfonbra lantegietan edo
|
etxeko
lanetan jardungo omen dute alabatxook. Gauza bera egiten dute batzuek Latinoamerikako nazioetan, neskatxei Espainian lana emango dietela esanez.
|
|
|
Etorri eta ordu batzuen buruan ohartu zen zertarako etorria zen Bonbaira. Mandari
|
etxeko
lanetan laguntzeko. Ttikia izan arren, hamar litroko ontzietan ura ekarri behar zion urrutiko iturritik.
|
|
|
Beraren aginduz Geetha etxetik atera eta Tiruchiko familia batera igorria izan zen,
|
etxeko
lanak egin eta haurrak jagotera.
|
|
|
Lehenago neskame morroiak ahaideen artekoak izaten ziren, noizbait herrixketatik
|
etxeko
lanak egiteko ekarriak. Uste osoa izaten zen nagusien eta zerbitzarien artean.
|
|
|
Urtero Nepalen 9 urtetik 16 urtera bitarteko 10.000 emakume inguru, gehien gehienak neskatilak eta neskatxak, Indiara eta batez ere Bonbaira salduak izaten dira, prostituzio
|
etxeetan
lan egin dezaten.
|
|
|
Ttipi ttipitik ohitu dira aldez edo moldez lan egiten.
|
Etxeko
lanak egiten edo senideak jagoten. Kalean bost urteko haurra bi urteko senidetxoa lepoan edo bizkarrean daramala ikusiko duzu.
|
|
|
Ez du beti goxamen hori. Gaur, adibidez,
|
etxean
lanean gelditu behar. Euri jasa izan da bart.
|
|
|
Bere senarra laboraria da eta ez ditu urtean 3.000 rupia irabazten (12.000 pezeta).
|
Etxean
lana gogor egingo duen semea behar dute eta ez etxekalte den alabarik.
|
|
|
Gurean ere lau ahizpok ikasi genuen josten. Neskamea eduki arren, aita zenak
|
etxeko
lan guztiak egiten ikasi behar genuela esaten zigun beti. Gustura aritzen ginen gu, dendaren atzeko  gelan, erdi txantxetan, mutil kontuan gehienetan. Â
|
|
|
Hamazortzi urte egiten ditudanean, gidabaimena atera, eta autoa erosiko dut.
|
Etxetik
lanera autoan joango naiz. Sorbaldan eroango dut poltsa, gauza askorekin beteta.
|
|
|
Sos guttixeago sakelan, baina bizimodu lasaixeagoa. Eguna laburtzen joaki zen, eta
|
etxeko
lan pizarrak egiten genituenean Minesenera joaten ginen. Sadabarekin topo egin eta mus partidak berandu arte luzatzen ziren.
|
|
|
Orduan eman zizkion aitak nahita ere ahanzten ez direnak. Eskolarik nahi ez bazuen,
|
etxean
lanean. Panaderian eta gauaz.
|
|
2002
|
|
|
Audientzia gisa ere emakumeek kontsumitzen dutenari erreparatuta, berriro ere dikotomia bera ageri dela azaldu du Rodriguezek: «Garai batean emakumeak gehienbat irratia kontsumitzen zuen,
|
etxeko
lanak egiten zituen bitartean. Orain kanpoan ere lan egiten du eta telebistara pasa da.
|
|
|
Saiatzen gara tabernan agertu dadila euskal
|
etxeko
lanaren berri. Jatetxearen martxa euskal etxearenarekin integratzen saiatzen gara, horregatik antolatu dugu aste gastronomikoarena.
|
|
|
«Gurasoak heziz» eta «Gurasoak lagunduz» ikasunitateak plazaratu ditu HABEk. Ikasmateriala euskara hobetu nahi duten eta umeei
|
etxeko
lanak egiten lagundu nahi dieten gurasoentzat dago zuzenduta. Izan ere, aita amek hizkuntza transmisioan duten garrantzia azpimarratu du HABEk.
|
|
|
Garrantzitsuena denboraren kontua da.
|
Etxetik
lan egiteko aukera ematen du, ahal duzun orduetan.
|
|
|
Nahiz eta gu kaletik gertu bizi, amak ez zigun kalean gelditzen uzten. Beti
|
etxeko
lanen bat edo zereginen bat bazen. Hezitakoa nintzen.
|
|
|
Xake partida horren estrategian onartuta zegoen Madrilek inoiz ez zuela onartuko plan hori, baina estrategian ez zegoena zen bertako peoi batzuek enpresariek alegia ez zutela jokoa onartuko eta gainera ausartuko zirela PNVri gogorarazten
|
etxeko
lan batzuk egin gabe daudela oraindik, eta proiektu politiko berrietaz hitz egiten hasi baino lehen hobe dela beraiekin bukatzea, hau da, ETArekin amaitzea.
|
|
|
Af. As. Am. At, bainan txartelaren beheko zokoan ezkerretara, Pre letrak edukiko, askatuen mailakoek: eta Pos letrak, ordea, ezkerraldean,
|
etxetik kanpora
lan egiten zutenen txartelek.
|
|
|
Ikasgaiak,
|
etxeko
lanak, ikastorduak, eskolaz kanpoko jarduerak eta ikasturtean zehar eguneroko bizitzaren osagai diren eginbehar guztiak, denbora tarte batez bederen, bazterrean uzteko moduko oporraldiaren premia baitu ume txikiak, helduak legetxe.
|
|
|
Bertan, funtsezko arrazoirik eman gabe, nire
|
etxeko
lanak egiteari ezetza eman diote.
|
|
|
Hona gure iradokizuna, horrelako kasuetan: obraren ardura daraman profesionalari, jabekideen komunitatearen aurrean, eraikinaren segurtasunean, kanpo egituraketan nahiz gainerako etxebizitzetan gure
|
etxeko
lanek inolako eraginik izango ez dutela egiazta dezan eskatzea.
|
|
|
Lan munduan sartu eta aldi berean
|
etxeko
lanik gehienen kargu egiteak emakumeengan gehiegizko presioa sorrarazi du: jardun lanpetu baten ondorengo zigarro lasaigarriaren irudia ere ondo esplotatu dute tabako enpresek.
|
|
|
Gaur egun, argi dago
|
etxeko
lan gehienak emakumeek egiten dituztela. Banaketa hori emakumeak gizonarekiko izan duen menpekotasunarekin loturik dago, eta, ondorioz, generoen arteko lan banaketa horrek eremu askotan du bere eragina.Batetik, emakumeen lanegun osoa (ordaindutako lana eta ordaindu gabekoa) gizonezkoena baino luzeagoa izatea dakar, sarri oporrik gabekoa.
|
|
|
Gauzak horrela, gizonezkoen eta emakumeen arteko berdintasuna lortzekoosagarri diren soldatapeko lanaren eremua eta
|
etxeko
lanaren (edo lan birproduktiboaren) eremua, biak batera hartu behar dira kontuan.
|
|
|
Baina ordainetan (edo horretarako baldintza bezala) gizonei eta emakumeei aurrezartzen zitzaien eginbeharra gizarte garaikidean ahuldu egiten da. Gizonen eta emakumeen arteko generoaren auzien berregituratzeak (emakumeak heziketan eta lan merkatuan txertatzeak, dibortzioak, haurdunaldia ekiditeko bideak,
|
etxeko
lanen deskualifikazioak, etab.),, familia txikiak, bere baitan jasotzen zuen oro eraldatzen du.
|
|
|
hornitzaile ekonomikotzat eta, emakumea?
|
etxeko
lanen arduradunatzat izan duen joko osagarri eta baztertzaile hori.
|
|
|
Eta, horren ondorioz, ulertzekoa da zailtasunak zailtasun, bai lan merkatuan emakumea txertatzeak (honek dakartzan gaitasun ekonomikoekin), bai gizonek emakumeen berdintasunaren diskurtsoa onartzen dutela adierazteak, bai aldaketa sozialek, ekonomikoek eta teknologikoek etxean, lan merkatuan eta familia harremanetan aldaketak bideratu ahal izateak,, etxeko ondasun eta zerbitzuen ekoizpenen arduran aldaketarik ez ekartzea?.
|
Etxeko
lanetan, bereziki, emakumeen iraultza trabatu egiten da (del Valle, 1998: 63).
|
|
|
Bertan gainera, emaitzak eskuratzeko jarraitu den jardunbidea ere argi eta garbi azaltzen da. Dena dela, esan beharra dago,?
|
etxeko
lanak, kontzeptuarekin hau guztia barneratzen dela:
|
|
|
umeen zaintza, umeekin jolastea eta umeak heztea; adineko jendearen zaintza; gaixo dauden edo ezintasunen bat dutenen zaintza.
|
Etxeko
lanak zentzu zabalenean ikertuz gero, gizonen eta emakumeen arteko aldeak handiagotu egingo lirateke.
|
|
|
Zentzu honetan, aitatasun aktiboak genero deseraikuntzan bere bultzadatxoa eman dezake. Ahalegin horretan, gizonezkoak
|
etxeko
lanen ardura hartu ahala ohartzen dira ideologia maskulino zaharrak etxeko lanak espazio aske moduan definitzeko zuen joera okerra dela. Aitzitik, lanaz gain kate berberari lotuta daude:
|
|
|
Zentzu honetan, aitatasun aktiboak genero deseraikuntzan bere bultzadatxoa eman dezake. Ahalegin horretan, gizonezkoak etxeko lanen ardura hartu ahala ohartzen dira ideologia maskulino zaharrak
|
etxeko
lanak espazio aske moduan definitzeko zuen joera okerra dela. Aitzitik, lanaz gain kate berberari lotuta daude:
|
|
|
202). Rol maskulinoak eta femeninoak aurrebaldintza izan dira lana (soldatadun lana) eta bizitza(
|
etxeko
lanak bere zentzu zabalenean) ardatz nagusi izan dituen gizarte industriala ahalbidetzeko.
|
|
|
Produktu mediatikoetan, emakumeari
|
etxeko
lanen rola ematen zaio maiz. Patriarkatuan lau haizetara hedatzen diren produktu kulturaletan, emakumeari bere gizonaren ondoan egotea eskatzen zaio, hari laguntzeko eta hura aupatzeko.
|
|
|
Irudia zaintzea Hala ere, sexuaren eta emakumearen arteko lotura ez da CECUk hautematen duen bakarra, baina bai iraingarriena. Beste estereotipo batzuk ere ikusten dira, hala nola, emakumeak gizonarekiko duen mendekotasun ekonomikoa; ia esklusibitatea
|
etxeko
lanetan; etxekoandrearen lana debaluatzea eta garrantzi txikiagoko lanak egitea. Azterketa egin den argitalpenetan, publizitateak moda eta gorputzak kezkatzen duen emakume bat aipatzen du.
|
|
|
Horretarako, gaineratu zuen adinekoak gehiago sartu behar direla gizartean eta lanean jarraitu behar dutela, nahiz eta boluntario lanetan izan, gizartearen zati aktibo izaten jarrai dezaten. Azkenik, Canjak adierazi zuen formula berriak bilatu behar direla adinez nagusiak zaintzeko, emakumeek, tradizioz zaintza hori jaso dutenek,
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenean, gero eta gehiago.
|
|
|
Ingurunearen eragina Familia eta eskola inguruneak zehazten du haurraren egonkortasun emozionala. Gero eta familia gutxiagok, bi gurasoekin
|
etxetik kanpo
lan eginez, eta ikastetxe lehiakorragoak eta zorrotzagoak, haurren osasun mentala baldintzatzen dute. Testuinguru horretan geratzen den edozein flaskaskarik, berez hauskorra bada, trebatzen ari den nortasuna ekar dezake.
|
|
|
Liburu atseginen alde egiten dute,
|
etxeko
lanak dituen oporretako koadernoaren aurrean
|
|
|
«Egin ezazu oporretako liburu liburua, eta haurrak irailean garbi etortzen dira, eta lehen bi asteak errepasatzera bideratu behar dira». «Familiak hamabost opor egun hartzen baditu, hobe da
|
etxeko
lanak egiteko denbora hori ahaztea», dio Ane beste ikastetxe bateko irakasleak. Lana eraman behar dutenak gurasoak dira.
|
|
|
Baina ez da ahaztu behar hondartzara iristeko antolakuntza behar dela».
|
Etxeko
lanak, bai ala ez. Iraileko azterketak desagertu egin dira hamabi urte bete arte.
|
|
|
Azken urteotan gizarte ohiturak aldatu egin dira, eta, besteak beste, emakumea lan merkatuan sartu da eta, ondorioz,
|
etxeko
lanetarako denbora gutxiago behar izan da. Hori dela eta, nabarmen hazi da gure herrialdean prestatutako plateren eskaria.
|
|
|
Zenbait kalkuluren arabera, gaur egun, Espainiako langileen %60 inguruk etxetik kanpo jaten du, 8.300 milioi kilo baino gehixeago kontsumitzen ditu ostalaritza zerbitzu anitzetan, eta ia 26.000 milioi, etxeetan. Eskaera handitzeak
|
etxeko
lanetarako behar den denbora murrizteko benetako beharrarekin zerikusia izan du beti, eta horrek aisialdirako aukera ematen du. Hala ere, denborari lotutako eskaera hori gutxitan agertu da kontsumitzaileen segurtasun eskaera handiagoarekin lotuta, eta, eskuarki, inplizituki jotzen dute.
|
|
|
Espainiako emakumeek gizonek baino bizi itxaropen handiagoa duten arren, adituek diotenez, haien osasun egoera okerragoa da, “beren sexuaren araberako gizarte rol jakin batzuk onartu baitituzte, eta horiek kaltegarriak dira”. Hala, SESPASek adierazten du bikotekidea duten 25 eta 64 urte bitarteko emakumeek 20,1 ordu ematen dituztela astean batez beste
|
etxeko
lanetan (17,1 goi klasekoak eta 26 behe klasekoak), eta horrek “lan fisiko astunak” esan nahi du. Egoera hori larriagotu egiten da adingabeei edo adinekoei laguntzeaz arduratu behar dutenean.
|
|
|
Hala ere, 172.000 bat ikaslek beren familiei laguntzeko lan egiten dute: azienda, kalez kaleko salmenta,
|
etxeko
lanak, etab. Haurrentzako Nazioen Funtsak (Unicef) egindako azterlan baten arabera, ia %3, 5 etxeko lanetan aritzen da, %0, 51k negozioetan edo dendetan lan egiten du eta %0, 35ek nekazaritza eta abeltzaintza lanetan. Gainera, etxeko lan gehienak neskek egiten dituzte, eta beste modalitateak, berriz, haurrek.
|
|
|
Hala ere, 172.000 bat ikaslek beren familiei laguntzeko lan egiten dute: azienda, kalez kaleko salmenta, etxeko lanak, etab. Haurrentzako Nazioen Funtsak (Unicef) egindako azterlan baten arabera, ia %3, 5
|
etxeko
lanetan aritzen da, %0, 51k negozioetan edo dendetan lan egiten du eta %0, 35ek nekazaritza eta abeltzaintza lanetan. Gainera, etxeko lan gehienak neskek egiten dituzte, eta beste modalitateak, berriz, haurrek.
|
|
|
azienda, kalez kaleko salmenta, etxeko lanak, etab. Haurrentzako Nazioen Funtsak (Unicef) egindako azterlan baten arabera, ia %3, 5 etxeko lanetan aritzen da, %0, 51k negozioetan edo dendetan lan egiten du eta %0, 35ek nekazaritza eta abeltzaintza lanetan. Gainera,
|
etxeko
lan gehienak neskek egiten dituzte, eta beste modalitateak, berriz, haurrek. Baina baliabide gutxien dituzten familietako haurrak dira lan gehien egiten dutenak, eta, zenbat eta anai arreba gehiago izan, orduan eta handiagoa da adingabeen lan portzentajea.
|
|
|
Gainera, komeni da zehaztea “laguntza” eta “haurren lana” desberdinak direla. Unicef ek uste du lana dela egunean 5 egunetan 2 ordu edo gehiago lan egiten dutenean,
|
etxeko
lanak direnean izan ezik, non lantzat jotzen baita egunean 3 ordutik gora 5 egun astean. Madrilgo Erkidegoko Adin Txikikoen Defendatzailearentzat, Pedro Núñez Morgades, “Espainian arriskutsutzat edo esplotatzailetzat hartzen den haurren lana ez da, ezta hurrik eman ere, benetako arazoa”.
|
|
|
Etxekoandrearen jarduera eta errenta maila ere erabakigarriak dira produktu horiek erosteko orduan. Hala, AECOCren arabera,
|
etxetik kanpo
lan egiten ez duen etxekoandreak kanpoan lan egiten duenak baino fruta eta barazki gehiago erosten ditu, eta errenta txikienak dituzten gizabanakoek, berriz, gehiago kontsumitzen dituzte artikulu horiek baino. Erosketa maiztasunari dagokionez, Elkartearen txostenaren arabera, kontsumitzaileen %43k dio astean behin erosten dituela frutak eta barazkiak, %31k astean bitan edo hirutan eta %9k egunero.
|
|
|
Bada Elorrion ZAUNK deritzan erakunde bat, zakurren jokabide okerrak kentzen ahalegintzen dena.
|
Etxeetan
lan egiten dute. Ze oker egiten duen etxean, bertan saiatzen dira konpontzen.
|
|
|
Bilbora itzulirik, haren biografia bilatu eta gure jakin mina ase  tzera lehiatuko ginen. Bertan irakurriko genuenez," Franz Kafkak 1906ko ekainaren 18an jaso zuen Zuzenbidean Doktore titulua, eta, urtebeteko praktika judizialak egin ondoren, 1907ko urriaren 1ean hasi zen Assicurazioni Generali izeneko aseguru
|
etxean
lanean".
|
|
|
Familia erdalduna izanik aldi berean euskaltzalea baldin bada, eta umeei euskal hezkuntza eman nahi baldin badie, euskal programetara bidali behar dituzte seme alabak, ereduetara alegia, ez da horretan zalantzarik. Kontuan izanik, hori ere esan behar da inor ere engainatu gabe, etxean neketan ibiliko direla, eta umeek zailtasun batzuk izango dituztela,
|
etxeko
lanak egiteko orduan anitzetan behar duten laguntza dutelako eskuratu. Eta batzuetan umeek zailtasun objektiboak izan ditzakete, laguntzarik ez dutenez, lan horiek behar den bezala egiteko.
|
|
|
Beste ikasgai bat menturaz, matematikekin batera ikasi behar duzuen zerbait?
|
Etxeko
lanak egiteko gaia. Batzuetan mihian traba egiten dizuen bigarren hizkuntza?
|
|
2003
|
|
|
Azken hiru urtetan 1.500 «atzegizale» bildu dira elkartean. Bere inguruan 150 zentro edo abegi
|
etxe
lanean ari dira. Tailerrak eta eskolak ere badaude, bakoitzaren beharraren arabera atendituak izateko.
|
|
|
Bide horretan EAJren indarrekin soilik aurrera egingo duela uste al du Ibarretxek? Ez al da logikoagoa, Madrilekiko konfrontazio demokratiko bidea ireki baino lehen,
|
etxeko
lanak egin eta ahalik eta aliatu gehien bilatzea hemen?
|
|
|
Ijito kulturan nola ikusten duzue emakumeak
|
etxetik kanpo
lan egitea?
|
|
|
Telefonoz bidalitako
|
etxeko
lanak egiten hasi orduko, estu xamar eta zalantzaz beteta, inkestak erantzuten diren guztietan bezala, konturatu nintzen tontoarena egiten ari nintzela. Ez nengoen txostenarekin konforme, ez nengoen esaldien sistema baloratzearekin konforme, ez nuen astirik eta gehien amorrarazten ninduena:
|
|
|
Bestalde, Ibarra eta Ibarraren liburuak dioenez, Antilletako jabetzetako egoera oso egokia zen espedizio horietarako. Han, nekazaritzako eta
|
etxeko
lanetarako eskulan esklaboa erabiltzen zen, eta garaiko Kubako kolera epidemiak eragina izan zuen barrakoietan bizi zen eta garbitasunik ezagutzen ez zuen populazioaren artean. Baina mendearen garai haietan (1833) esklaboen merkaturatzea, nahiz eta erdi ezkutuan permititua izan, berez debekaturik zegoen.
|
|
|
Eta hori zergatik?
|
Etxeko
lanetan ematen duten denbora lau ordu eta erdikoa delako, gizonezkoek lan horietan ordu eta erdi besterik ematen ez duten bitartean.
|
|
|
Alderik esanguratsuenak
|
etxeko
lanetan edota familiari eskainitako lanetan aurkitzen ditugu. Gizonek ordu bat eta 29 minutu besterik ez dituzte ematen lan horietan; emakumeek, berriz, hiru ordu gehiago (lau ordu eta 29 minutu guztira).
|
|
|
Adin taldeetan ere ez dago emakumearen aldeko diskriminaziorik. Laburbilduz,
|
etxeko
lanak eta umeen nahiz adineko pertsonen zainketak emakumezkoen lana izaten jarraitzen du ia erabat, emakumeen %93k ia bost ordu ematen baititu horietan.
|
|
|
Koadernoan eginda zeuden buruketei begira zegoen. Benetan ezohikoa zen klasera
|
etxeko
lanak prestatuta ekartzea, eta gainera ondo zeudela jakinda, baina Ainhizek ez zekien pozik egon behar zuenentz. Alde batetik, positiboa eskuratu berri zuen, baina bestetik, buruketa haiek Unaxekin momentuz hori baino ez zuela egiten adierazten zioten.
|
|
|
|
Etxeko
lan arruntak egiteko ederki balio duten daratulu batzuk soilak eta merkeak dira.
|
|
|
Erabiltzaileak
|
etxeko
lan txikiak bakarrik (koadroa eskegi edo altzari bat muntatu) egin nahi baditu, ordea, Elem Technic eta Agojama laginek ederki betetzen dute eginkizun hori, askoz ere prezio txikiagoarekin: 30 euro eta 27 euro, hain zuen.
|
|
|
Beraz,
|
etxeko
lan txikiak bakarrik egin nahi dituenarentzat egoki gerta daitezke.
|
|
|
|
Etxeko
lanak lesiorik gabe
|
|
|
Gizarte Gaietako Sailak kanpaina bat hasi du gizonak
|
etxeko
lanen banaketaz sentsibilizatzeko
|
|
|
Emakumea ez da etxean geratzen, eta gizonak, kasu askotan, ez du bete bere etxeko konpromisoa. Bakoitzak
|
etxeko
lanak egiteko erabiltzen dituen orduei buruzko estatistika puntualez gain, “etxea edukiz husteko joera dago, eta, aldi berean, irudi maskulinoa galtzen ari da eta bere gizarte rolean desitxuratzen ari da”, laburbiltzen du Martín Herguedasek, Gaztela eta Leongo gizarte ikertzaileak. Aditu batzuek “Ulisesen sindromea” deitzen diote, duela zenbait hamarkadako “aita ausartaren” (fisikoki) bertsio modernoa.
|
|
|
Horietatik erdiek 65 urte bete dituzte, “baina haientzat ez dago erretiro pentsiorik”. Kanpaina Etxean konpromisorik ez izatea ez dela iraganeko belaunaldien kontua bakarrik, sexismoan hezia, Gizarte Gaietako Ministerioak astelehenean hasi zuen kanpainak frogatzen du, hain zuzen ere, hogeita hamar eta hirurogei urte bitarteko gizonak, ezkonduak edo bikotekidearekin eta seme alabekin,
|
etxeko
lanen banaketaren inguruan sentsibilizatzeko kanpainak. “Konbentzitzeko zailagoak dira, eta haien adibidea oinarrizkoa da gazteenentzat.
|