|
2000
|
|
|
Jakitunek diotenez, arreta? pasiboa gerta daiteke, zeren eta ahalgarri baita irakurtzea, gidatzea,
|
etxeko
lanak egitea etab., musika, albisteak edo publizitate mezuak entzunez. Izan ere, egunean zehar eta zenbait irratsaiotan arreta gabeko uneak gertatzen dira.
|
|
2001
|
|
|
Espainiako estatuan lanean ari direnen %2, 8k baino ez du
|
etxetik
lan egiten, baina Europan %6ra iristen da modalitate hori eta gora egingo duela ikusten da argi eta garbi: langile tradizionalen %60k baino gehiagok telelanaren aldeko interesa azaltzen du etorkizun hurbilerako.
|
|
|
|
Etxetik kanpo
lan egiteak bizilekua aldatzera behartu lezake langilea, horrek dakarren guztiarekin.
|
|
|
(Imanoli, mirestuta)
|
Etxean
lan egiteko kontratatuko zaitut.
|
|
|
Askotan, lana gutxi ezagutzen dute, egindako azterketen arabera.
|
Etxeko
lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen dioten emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio dira. Gizartean funtsezko eginkizuna duen taldea da, eta, aldiz, babesik gabe dago. izan ere, ez dira langiletzat hartzen, eta, beraz, ez dute lan eskubiderik estresak eragindako istripu edo gaixotasunen aurrean.
|
|
|
Mercé Jordi Emakumeari Laguntzeko Elkarteko lehendakariak salatu du orain arte ez dela inolako azterketarik egin etxekoandreek berezko gaixotasunik duten eta laneko gaixotasuntzat hartzen diren zehazteko. Haren arabera, medikuek berek ahazten dute
|
etxeko
lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen dioten emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio direla, eta dena botiken bidez konpontzen dutela. Proposamen bat egin da, eta bertan Estatuak ordainduko ditu bere kargura seme alabak, adineko senideak, gaixoak edo ezinduak dituzten etxekoandreen Gizarte Segurantzako kotizazioa.
|
|
|
Beraren aginduz Geetha etxetik atera eta Tiruchiko familia batera igorria izan zen,
|
etxeko
lanak egin eta haurrak jagotera.
|
|
|
Lehenago neskame morroiak ahaideen artekoak izaten ziren, noizbait herrixketatik
|
etxeko
lanak egiteko ekarriak. Uste osoa izaten zen nagusien eta zerbitzarien artean.
|
|
|
Urtero Nepalen 9 urtetik 16 urtera bitarteko 10.000 emakume inguru, gehien gehienak neskatilak eta neskatxak, Indiara eta batez ere Bonbaira salduak izaten dira, prostituzio
|
etxeetan
lan egin dezaten.
|
|
|
Ttipi ttipitik ohitu dira aldez edo moldez lan egiten.
|
Etxeko
lanak egiten edo senideak jagoten. Kalean bost urteko haurra bi urteko senidetxoa lepoan edo bizkarrean daramala ikusiko duzu.
|
|
2002
|
|
|
Audientzia gisa ere emakumeek kontsumitzen dutenari erreparatuta, berriro ere dikotomia bera ageri dela azaldu du Rodriguezek: «Garai batean emakumeak gehienbat irratia kontsumitzen zuen,
|
etxeko
lanak egiten zituen bitartean. Orain kanpoan ere lan egiten du eta telebistara pasa da.
|
|
|
«Gurasoak heziz» eta «Gurasoak lagunduz» ikasunitateak plazaratu ditu HABEk. Ikasmateriala euskara hobetu nahi duten eta umeei
|
etxeko
lanak egiten lagundu nahi dieten gurasoentzat dago zuzenduta. Izan ere, aita amek hizkuntza transmisioan duten garrantzia azpimarratu du HABEk.
|
|
|
Garrantzitsuena denboraren kontua da.
|
Etxetik
lan egiteko aukera ematen du, ahal duzun orduetan.
|
|
|
Af. As. Am. At, bainan txartelaren beheko zokoan ezkerretara, Pre letrak edukiko, askatuen mailakoek: eta Pos letrak, ordea, ezkerraldean,
|
etxetik kanpora
lan egiten zutenen txartelek.
|
|
|
Bertan, funtsezko arrazoirik eman gabe, nire
|
etxeko
lanak egiteari ezetza eman diote.
|
|
|
Horretarako, gaineratu zuen adinekoak gehiago sartu behar direla gizartean eta lanean jarraitu behar dutela, nahiz eta boluntario lanetan izan, gizartearen zati aktibo izaten jarrai dezaten. Azkenik, Canjak adierazi zuen formula berriak bilatu behar direla adinez nagusiak zaintzeko, emakumeek, tradizioz zaintza hori jaso dutenek,
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenean, gero eta gehiago.
|
|
|
Ingurunearen eragina Familia eta eskola inguruneak zehazten du haurraren egonkortasun emozionala. Gero eta familia gutxiagok, bi gurasoekin
|
etxetik kanpo
lan eginez, eta ikastetxe lehiakorragoak eta zorrotzagoak, haurren osasun mentala baldintzatzen dute. Testuinguru horretan geratzen den edozein flaskaskarik, berez hauskorra bada, trebatzen ari den nortasuna ekar dezake.
|
|
|
«Egin ezazu oporretako liburu liburua, eta haurrak irailean garbi etortzen dira, eta lehen bi asteak errepasatzera bideratu behar dira». «Familiak hamabost opor egun hartzen baditu, hobe da
|
etxeko
lanak egiteko denbora hori ahaztea», dio Ane beste ikastetxe bateko irakasleak. Lana eraman behar dutenak gurasoak dira.
|
|
|
Etxekoandrearen jarduera eta errenta maila ere erabakigarriak dira produktu horiek erosteko orduan. Hala, AECOCren arabera,
|
etxetik kanpo
lan egiten ez duen etxekoandreak kanpoan lan egiten duenak baino fruta eta barazki gehiago erosten ditu, eta errenta txikienak dituzten gizabanakoek, berriz, gehiago kontsumitzen dituzte artikulu horiek baino. Erosketa maiztasunari dagokionez, Elkartearen txostenaren arabera, kontsumitzaileen %43k dio astean behin erosten dituela frutak eta barazkiak, %31k astean bitan edo hirutan eta %9k egunero.
|
|
|
Bada Elorrion ZAUNK deritzan erakunde bat, zakurren jokabide okerrak kentzen ahalegintzen dena.
|
Etxeetan
lan egiten dute. Ze oker egiten duen etxean, bertan saiatzen dira konpontzen.
|
|
|
Familia erdalduna izanik aldi berean euskaltzalea baldin bada, eta umeei euskal hezkuntza eman nahi baldin badie, euskal programetara bidali behar dituzte seme alabak, ereduetara alegia, ez da horretan zalantzarik. Kontuan izanik, hori ere esan behar da inor ere engainatu gabe, etxean neketan ibiliko direla, eta umeek zailtasun batzuk izango dituztela,
|
etxeko
lanak egiteko orduan anitzetan behar duten laguntza dutelako eskuratu. Eta batzuetan umeek zailtasun objektiboak izan ditzakete, laguntzarik ez dutenez, lan horiek behar den bezala egiteko.
|
|
|
Beste ikasgai bat menturaz, matematikekin batera ikasi behar duzuen zerbait?
|
Etxeko
lanak egiteko gaia. Batzuetan mihian traba egiten dizuen bigarren hizkuntza?
|
|
2003
|
|
|
Bide horretan EAJren indarrekin soilik aurrera egingo duela uste al du Ibarretxek? Ez al da logikoagoa, Madrilekiko konfrontazio demokratiko bidea ireki baino lehen,
|
etxeko
lanak egin eta ahalik eta aliatu gehien bilatzea hemen?
|
|
|
Ijito kulturan nola ikusten duzue emakumeak
|
etxetik kanpo
lan egitea?
|
|
|
Telefonoz bidalitako
|
etxeko
lanak egiten hasi orduko, estu xamar eta zalantzaz beteta, inkestak erantzuten diren guztietan bezala, konturatu nintzen tontoarena egiten ari nintzela. Ez nengoen txostenarekin konforme, ez nengoen esaldien sistema baloratzearekin konforme, ez nuen astirik eta gehien amorrarazten ninduena:
|
|
|
Emakumea ez da etxean geratzen, eta gizonak, kasu askotan, ez du bete bere etxeko konpromisoa. Bakoitzak
|
etxeko
lanak egiteko erabiltzen dituen orduei buruzko estatistika puntualez gain, “etxea edukiz husteko joera dago, eta, aldi berean, irudi maskulinoa galtzen ari da eta bere gizarte rolean desitxuratzen ari da”, laburbiltzen du Martín Herguedasek, Gaztela eta Leongo gizarte ikertzaileak. Aditu batzuek “Ulisesen sindromea” deitzen diote, duela zenbait hamarkadako “aita ausartaren” (fisikoki) bertsio modernoa.
|
|
|
Hezkuntza Ikastetxe publikoetako matrikula gastuen %100eko salbuespena ezarri da kategoria bereziko familientzat, eta %50eko hobaria kategoria orokorrekoentzat. Familia eta lana bateratzea Bi ezkontideek
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenean, dela besteren kontura dela norberaren kontura, zaintzaile bat kontratatzeko laguntzak izanen dituzte, Gizarte Segurantzako kuoten %45eko hobarien bidez. Handitu egiten da kotizatutzat jotzen den aldia eta lanpostu bera 12 hilabetetik 15 edo 18 hilabetera erreserbatzeko aldia, gurasoak seme alabak zaintzeko eszedentzian daudenean. Aurreikusitako hobari eta laguntzak jasotzeko errentaren mugak Hiru seme alaba dituzten familientzat, muga 14.200 eurokoa izanen da.
|
|
|
Espainiako bikoteen herenak (%32) bakarrik partekatzen ditu etxeko lanak, eta gizonen %1ek baino ez ditu horietaz arduratzen. Gainera, hiri handietan bizi diren espainiarren %13k kanpoko laguntza kontratatua dute
|
etxeko
lanak egiteko. Demoscopiak Ajax-entzat egindako azterlan baten arabera, 18 eta 65 urte bitarteko 503 emakumeren artean, hamar emakumetik seik onartzen dute emakumeak direla, bai etxekoandreak, bai ez, etxeko lanez pertsonalki arduratzen direnak, eta etxeen %14tan dira lan horiek.
|
|
|
Gurasoen inplikazio urri horrek, haurren soziologoen arabera, eskola porrotaren ehuneko handia eragiten du. Hala ere, familiek uste dute asko laguntzen dutela
|
etxeko
lanak egiten. Izan ere, hala uste dute hamar gurasotatik zortzik, eta hamar haurretik lauk bakarrik, INCEren arabera.
|
|
|
Hogeita bost urte eta
|
etxeko
lanak egin gabe. Puntako zenbat politikarik (abertzaleak) gaindituko lukete EGAren ahozko froga hedabideen aurrean egindako adierazpenak, ekitaldi publikoetako hitzaldiak eta parlamentuko grabazioak aintzat hartuta?, eta sindikalistak?
|
|
|
bestea sukaldean irudikatzen nuen
|
etxeko
lanak egiten.
|
|
2004
|
|
|
Egoera honetan EAJk badu epe baterako
|
etxeko
lana eginda. PPrengandik inor gutxik espero du ezer berririk, gutxiago ezer berri eraldagarririk.
|
|
|
Katalunian Estatut a aldatzeko eta eguneratzeko ponentzi bat sortu dute eta horretan buru belarri lanean dabiltza. Extremaduran eta Madrilen ordea, horrelakoak onartezintzat jotzen dira, eta Euskadiri dagokionez, abertzale ohi bat fitxatu dute hurrengo hauteskundeei begira
|
etxeko
lanak egiteko.
|
|
|
Egoera soziala dela eta edo osasuna dela eta, oinarrizko beharrizanak betetzeko laguntza behar dutenentzako zerbitzua da: jaten ematen diete, beren burua garbitzen laguntzen diete,
|
etxeko
lanak egiten, konpainia ematen diete etxean nahiz kanpoan eta abar.
|
|
|
Are zehatzago: aiton amonen %15 ez da gai
|
etxeko
lanak egiteko, eta 85 urtetik gorako 3tik 2k ezin dute etxea garbitu edo gobernatu, ezintasunen bat dutelako.
|
|
|
|
Etxeko
lanak egin behar ditut eta gaurkoa errepasatu, eta biharkoa ere prestatu.
|
|
|
Ongi!
|
Etxeko
lanak egingo ditut!
|
|
|
Hondamendi hori saihesterik balego,
|
etxeko
lanak egin, amari lagundu eta dena delakoa egingo nuke.
|
|
|
Nobita,
|
etxeko
lanak egin dituzu?
|
|
|
|
Etxeko
lanak egin dituzu?
|
|
|
Eta
|
etxeko
lanak egin gabe.
|
|
|
Nobita,
|
etxeko
lanak egingo zenituen, ezta?
|
|
|
Eta zoaz oraintxe
|
etxeko
lanak egitera!
|
|
|
|
Etxeko
lanak egin gabe zenituelako.
|
|
|
AIRMEDek adinekoen jarraipen eta zainketa geriatrikoa ahalbidetuko luke, narriadura hori saihesteko. AIRMED, pazienteak egunero bere egoerari buruzko informazioa ematea errazteaz gain, test batzuk ere baditu, pazientearen eguneroko jarduerekin zerikusia duten alderdiak ebaluatzeko, hala nola janztea, garbitzea, erosketak egitea,
|
etxean
lanak egitea, eskailerak igotzea, ibiltzea eta abar. Mugimendu abiaduraren proba batekin osatzen dira.
|
|
|
“Osasuna eta Internet: edukiaren bilaketa, gaia eta kalitatea” izeneko azterlanak nabarmendu duenez, sarean osasun informazioa bilatzea sareko bideojokoetan aritzea, lana bilatzea,
|
etxetik
lan egitea edo “online” ikastaroetan parte hartzea bezalako jardueren gainetik dago. Era berean, lan horrek adierazten du inkestatutako hamar pertsonatik lauk ohitzen direla kezkatzen dutenari buruzko informazioa ematera, medikuarekin hitzordua izan aurretik, baina %4, 3k bakarrik galdetzen die medikuari edo beste osasun langile batzuei non lortu Interneten tratatzen dituzten arazoei buruzko informazioa.
|
|
|
Hezkuntza Departamentuak arbel digitalak erabiliz (ikasleak eta tutoreak aldi berean partekatuko lukete ordenagailuaren bidez) gainditzeko asmoa du. Gurasoei eta seme alabei
|
etxeko
lanak egiten laguntzeko prozedura hori DBHko 3 eta 4 mailetako matematiketan aplikatuko da lehenik, pedagogoek uste baitute edukiak konplexuagoak direla Bigarren Hezkuntzako maila horietatik aurrera. Irakaskuntzako telelaguntza irakasgai honekin hasiko da, baina pixkanaka beste batzuk gehituko dira.
|
|
|
Abantailak Telelanak aukera ematen dio langileari denbora gehiago pasatzeko etxean, eta, hartara, haren familia bizitza aberastu egiten da. Hori horrela da, batez ere seme alaba txikiak izanez gero,
|
etxetik
lan egiteak haurrengandik hurbilago egoteko aukera ematen dio langileari. Gainera, dirua aurrezteko aukera ematen du, langileak ez baititu hilero ordaindu behar joan etorrietako gastu onartuak.
|
|
|
Langileak askatasun handiagoz antola dezake ordutegia, eta bere beharretara egokitu. Eragozpenak
|
Etxetik
lan egiteak lan ingurunearekiko harremana galtzea ekar dezake. Horrek, batzuetan, produktibitatea gutxitzea dakar, eta hori da enpresen eragozpenik handiena.
|
|
|
Bien bitartean, 6 eta 12 urte bitarteko haurren gurasoen %40k ez du kanalez aldatu edo telebista itzali egiten du adin txikikoarentzat egokia ez den programa bat ikusten ari badira. Bestalde, azterketak adierazten du haurren %92k nahiago duela telebista ikusi eskolatik itzultzean, jolastu (%86, 3), askaria (%85) edo
|
etxeko
lanak egin aurretik. Hala ere, une libreetarako beren jarduera gustukoena zein den galdetuta, telebista hirugarren postura joan da lagunekin jolastu eta kirola egin ondoren.
|
|
2005
|
|
|
Patriarkatuak gidatu du gizartea urte askoan. Horren arabera, emakumeak seme alabak izan behar ditu, hezi behar ditu,
|
etxeko
lanak egin behar ditu eta familiaren osasun fisiko eta emozionala zaindu behar du. Eta gainera horiek guztiak «maitasunez» egiten ditu.
|
|
|
Madrilgo Gizon Baldintzaren Zentroko zuzendaria den Luis Boninok hala dio: «Diskurtso oso positiboa dago gizon sentibera berriaren eta aita berriaren inguruan, baina gizonek gaur aitatasunaren zati dibertigarrienean hartzen dute parte »futbolean jolasten dute,
|
etxeko
lanak egiten laguntzen diete» baina ez dituzte haurrak janzten edo beraien elikadura kontrolatzen». Sentimenduak ere adierazten ikasi omen dute, «baina kontua ez da hainbeste bere sentimenduak agertzea, baizik eta besteen mundu emozionalaz arduratzea.
|
|
|
|
Etxerik gabekoekin
lan egiten duten pertsona gehienek, erakundeen ekimenen eta erakundetik kanpokoen arteko koordinazio falta sumatzen dute, baita baliabide publikoen artekoa ere.
|
|
|
" Baionara hiru oren laurdenez joaten naiz mintzo da monsieur Galant, Pauera joateko oren bat eta erdi behar dut. Beraz, bilkura Pauen banu ez nuen astirik ukanen goizean Herriko
|
Etxeko
lanak egiteko". Pauera bidea luze da.
|
|
|
Ez dut uste oraindik konfrontazio fase batean gaudenean, jarrera negoziatzaile zehatzetaz hitz egiten hastea egokia denik. Guk agertu nahi genuen
|
etxeko
lanak eginak ditugula, negoziaziorako prest gaudela, eta negoziazioan norbera berea ateratzen saiatzen bada ere, jakin badakigula guk ere mugitu dugula. Nelson Mandelak dioen bezala, etsai batekin bakea egin nahi baduzu etsai hori kide bihurtu behar duzu.
|
|
|
Haietako lauk elgorria izango zuten seguruaski, eta lau elgorrik, bata bestearen atzean, denbora asko ematen dute ipuinetarako. Nik
|
etxean
lan egiteko zortea izan nuen: haurrentzako ipuinak idazten nituen edo gidoiak egiten nituen.
|
|
|
Esan dugu biktima erosoak zaretela. Ez dituzue umeak zaindu behar, ez
|
etxean
lan egin behar...
|
|
|
Ez dago sekretismorik prestakuntzan. Eta
|
etxeko
lanik egiten ez duenari, igarri egiten zaio, gaizki egiten duelako. Errimen lanketak bertsotarako ondorio eta etekin berehalakoa du, eta lau puntuko bertsoetan ez, baina zazpi zortzi puntukoetan igarri egiten da.
|
|
|
Eta, aldeko eta aurkako argudioak balantzan jartzen zituztela, azkenean baietz erabaki zuten Tomasek eta Teresak, halako moldez, non, Teresak haurra etxean izan zuenerako. Ines, nexka ezin ederragoa?, hantxe izan baitzuen, aldi berean, amona Kontxi,
|
etxeko
lanak egiteko prest.
|
|
|
Gero, ordea, Teresa jaio, eta gogor heldu behar izan zion amona Kontxik lanari bospasei urtez, haurra zaintzen eta
|
etxeko
lanak egiten, sukaldekoak, gehi gelen eta bazter guztien garbiketa, gehi bogada, gehi plantxa, gehi erosketak, gehi jertseak, jertseak ere egiten baitzituen etxean enkarguz, familiaren diru sarreren lagungarri, gehi beste mila kontu txiki?, egunaren hogeita lau orduak ere motz geratzen zitzaizkiola.
|
|
|
Izan ere, kartzelatik aterata gero, bere anaiaren lagun batek zuzentzen zuèn kooperatiba batean hasi zen lanean, baina, handik gutxira, Anbrosiorekin maitemindu behar, eta orduan komediak?! Anbrosiok garbi esan baitzion berak etxekoandre batekin ezkondu nahi zuela, eta etxekoandreen egitekoa
|
etxean
lan egitea zela: ez zuela hartan amorerik emango, eta nola bera?
|
|
|
–Barkatu, ez nuen gerra esan nahi, greba baizik:
|
etxeko
lanak egiteari utzi, edo halako zerbait; keinu bat gutxienez?! –zuzendu zuen Kontxik.
|
|
|
Beraz, emakumeak ama eta emazte izatera mugatu behar zuten, eta besterik ez. Emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ez zen begi onez ikusten; doktore batzuek emakumeak arrazoi natural eta biologikoengatik lan egiteko gai ez zirela defendatu zuten, gizonak umeak hazi eta hezteko gaitasunik ez zuten legez. Lana ez zen osasuntsua emakumearentzat, gaixotasunak areagotzea eragiten zuen, eta testuinguru horretan, emakumeek etxetik kanpo lan egitea ekiditeko ahal izan ziren neurri legal guztiak jarri zituen indarrean erregimenak, beranduago ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Emakumeek etxetik kanpo lan egitea ez zen begi onez ikusten; doktore batzuek emakumeak arrazoi natural eta biologikoengatik lan egiteko gai ez zirela defendatu zuten, gizonak umeak hazi eta hezteko gaitasunik ez zuten legez. Lana ez zen osasuntsua emakumearentzat, gaixotasunak areagotzea eragiten zuen, eta testuinguru horretan, emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ekiditeko ahal izan ziren neurri legal guztiak jarri zituen indarrean erregimenak, beranduago ikusiko dugun bezala.
|
|
|
1938ko martxoaren 9ko Lanaren Foruaren(, librar a la mujer casada del taller y de la fábrica?) eta 1945eko uztailaren 17ko Espainiarren Foruaren(, la familia tiene derechos y deberes anteriores y superiores a toda ley humana positiva?) artean, Francoren erregimenak seme alaba gehiago edukitzea bultzatzeko eta emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ekiditeko 30 neurri juridiko inguru hartu zituen. Horietako batzuk finantza neurriak izan ziren, eta beste batzuk, neurri errepresiboak.
|
|
|
Garapen Planak argi utzi zuen emakume langileen kopurua handitzeko beharra zegoela. Horrela, haurtzaindegiak eta zahar etxeak eraikitzeko planak ugaritu ziren, helburua emakumeak
|
etxetik kanpo
lan egin ahal izatea zelarik.
|
|
|
legea eta Pilar Primo de Rivera izan zen Gorteen aurrean beraien proposamena aurkezteko ardura bete zuena. SF kezkatua zegoen geroz eta emakume gehiagok
|
etxetik kanpo
lan egiten zutela ikusita, baina argi zutenez ezin zela joera hori atzera bota, emakumeak beraientzat egokiak ziren lanbideetara bideratzen saiatu ziren. Horrek ez du esan nahi SFk bere oinarriak traizionatu zituenik, Pilar Primo de Riverak Gorteetan emandako hitzaldian argi utzi zuen bezala:
|
|
|
Emakumeak askatasun handiagoaz gozatu ahal izan zuen. Etxetik gehiago ateratzen zen, nahi zuen bezala jantzi eta jokatzeko askatasun gehiago zuen eta geroz eta gehiago
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen, nahiz eta soldata baxuak kobratu eta muga handiak izan zenbait lanpostuetara iristeko. Esparru legalean ere aurrerapausoak egon ziren, 1958ko eta 1961eko legeak eta 60 hamarkadetan zehar emandako zenbait dekretu azpimarratu behar ditugularik.
|
|
|
Espainiar gizartea aldatuz joan zen, eta ondorioz, erregimenaren diskurtsoa emakumeari buruz aldatu behar izan zen. Emakumeek askatasun handiagoaz gozatu zuten, geroz eta gehiago
|
etxetik kanpo
lan eginez, nahi zuten bezala jantziz, nahi zuten lekura joanez, etab.
|
|
|
Baina, emakumea etxeko kontuetara mugatu behar zela, gizonen menpe zegoela (hasieran, bere aitaren menpe, eta ondoren, senarraren menpe),
|
etxetik at
lanik egin behar ez zuela eta bizimodu publikoan parte hartu behar ez zuela defendatzen zuen diskurtso horrek, tradizionalismo katolikoaren eraginaz gain, oinarri biologista argia zuen. Gizon eta emakumeen arteko ezberdintasun biologikoak zirela eta, emakumeak amatasunera mugatu behar ziren, eta testuinguru horretan, alor ekonomiko, sozial eta juridikoan diskriminaturik egotea justifikatzen zuten.
|
|
|
Faxismoentzat, emakumea, arrazaren tenplua? zen, haurrak munduratzea, zaintzea eta erregimenaren baloreen arabera sozializatzea zen bere ardura, eta besterik ez; horrela,
|
etxetik kanpo
lan egitea Estatuari eta aberriari traizioa egitea zen. Frankismoak ere, horrelako diskurtso bat garatu zuen, etxetik kanpo lan egitea eta emakume bezala zituzten funtzioak betetzea inkonpatiblea zela defendatuz.
|
|
|
zen, haurrak munduratzea, zaintzea eta erregimenaren baloreen arabera sozializatzea zen bere ardura, eta besterik ez; horrela, etxetik kanpo lan egitea Estatuari eta aberriari traizioa egitea zen. Frankismoak ere, horrelako diskurtso bat garatu zuen,
|
etxetik kanpo
lan egitea eta emakume bezala zituzten funtzioak betetzea inkonpatiblea zela defendatuz.
|
|
|
Beraz, erregimenaren aburuz, etxea zen emakumearen lekua, bertan bere senarra eta haurrak zainduz. Bere
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakumeek frankisten kritikak jaso zituzten. Normalean, neskek ezkondu arte lan egiten zuten (krisi ekonomikoari aurre egiteko beharrezkoa zen) eta ezkontza ostean, lana utzi eta soilik etxeaz arduratzeari ekiten zioten.
|
|
|
Normalean, neskek ezkondu arte lan egiten zuten (krisi ekonomikoari aurre egiteko beharrezkoa zen) eta ezkontza ostean, lana utzi eta soilik etxeaz arduratzeari ekiten zioten. Izan ere, frankismoaren begietara
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen emakumea gaitzesgarria zen: –La mujer trabajadora, como proyección de la emancipación moderna, constituye una amenaza a la femeneidad, a la maternidad y a la dedicación total del hogar?.
|
|
|
Emakumeak baino hoberik ez dago (medikuak eta dietistak salbatuz) txahal bistec mehe baten balioa ikusteko; 10 g eskasekin, egun baterako behar diren proteinak, burdina, zinka, selenioa eta B6 eta B12 bitaminak bezalako elikagai espezifikoak 10 aldiz ematen ditu. Emakumezkoak ere txapeldunak dira
|
etxeko
lanak egiteko orduan, eta horiek ariketa fisikoa eskatzen dute, igogailuaren ordez eskailerak jartzea eta ibilaldi luze eta osasungarriagoetan entretenitzea. Estatu Batuetan, gainera, emakumeek Council for Women’s Nutrition Solutions (CWNS) bat dute.
|
|
2006
|
|
|
Sekulako distortsioa sortzen da emakumeak lan mundura ateratzean, zortzi ordu edo gehiago etxetik kanpora egitean. Gauzak horrela, oso zaila da bizitza publikoa eta pribatua uztartzea, bikote batek
|
etxetik kanpora
lan egiten badu eta seme alabak baditu. Pentsatzen genuen poliki poliki hobera egiten ari ginela baina ez da hala.
|
|
|
|
Etxetiko
lana egitea planteatzen denean erabaki behar den aurreneko kontua, lanerako zein aparatu mota erabiliko dugun zehaztea da.
|
|
|
Guraso biek
|
etxetik kanpoko
lana eginez gero lau aukera leudeke ume txikiezarduratze aldera: gurasoetako batek baimen luzea hartzea, senitartekoren bategotea umearen kargu (amona bat izan ohi da), zaintzaile ordaindu bat kontratatzeaedo haurtzaindegira eramatea.
|
|
|
Emakume etagizonezkoen arteko aukera berdintasuna erdiesteko, beraz, ez bide da nahikoaeskubide eta betebeharren berdintasun formala aldarrikatzea; neurri ekonomiko etasozialak ere hartu behar dira, beharrezkoak baitira kultura mailako aldaketaksustatzeko: gizonezkoak
|
etxeko
lanak egitera bultzatzeko, zein euren familiakopertsonak zaintzeko ardura emaztearekin partekatzeko, eta baita soldatapekolanaren berdintasun materiala indartzeko ere.
|
|
|
Emakumeak aspaldi
|
etxetik kanpo
lan egiten duen arren, eta etxeko lanenbanaketarako berdintasuna handiagoa den arren, aita edo ama bihurtzeanatzerapausoa egoten da etxeko arduren banaketan, banaketa hau tradizionalagobihurtzen baita trantsizioko garai honetan (e.g., Belsky eta beste, 1985; Cowan, Cowan, Heming eta Miller, 1991). Etxeko lanen banaketa horrekiko satisfazioakontuan hartzea garrantzitsua da, bikote harremanaren zoriontasuna adieraztenbaitu (Oronoz eta Alonso Arbiol, 2006).
|
|
|
Guraso berrien lan jarduera aldatua gertatzen da lehen haurraren etorrerarekin, eta batez ere ezkontide biek
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenean izaten diraondorio nabarmenak bikotearentzat. Egun dauden haurtzaindegietako zerbitzuakareagotu diren arren, eta legeriaren bidez lana familiarekin bateratzeko ahaleginakegiten diren arren; oraindik ere gurasoetako batek, gehienetan emakumeak, lanekokarrera moteldua ikusten du halabeharrez haur txiki baten beharrei egokiro erantzuteko.
|
|
|
aldagaia gisa. Horrela, lehenengo, bigarren eta hirugarren irizpideen bidez identifikaturiko haur gehienen amek mailakultural altua dute, baina ez dute
|
etxetik kanpo
lanik egiten. Lehenengo irizpidearenbidez identifikaturikoak, esanguratsuki maila ekonomiko altuagoko familietakoakdira.
|
|
|
Ikasle askok
|
etxeko
lanak egiten laguntzen diote ordenagailuari
|
|
|
" eramangarria" modua, pantaila panoramikoa koloretan eta “eBook” modua, pantaila islatzailea zuri beltzean duena. Ekialdea modua, ‘ovillo’ izenaz ere ezaguna, aztertu,
|
etxeko
lanak egin eta bertikalean irakurri (liburu bat bezala) argia erabiliz naturala eta bateriez arduratu gabe. Ordenagailua hibernazio egoeran egoten da aplikazio guztiekin lotan, eta elektrizitate gehiago kontsumitzen du liburu bat.
|
|
|
Langile publikoek
|
etxetik
lan egitea nahi du
|
|
|
Herri Administrazioen Ministerioak eskuliburu bat prestatu du telelana ezartzeko, hau da, langileek
|
etxetik
lan egin ahal izateko. Telelanak “zerbitzu ez presentzialak emateko modalitate orori” eragiten dio, dokumentuak adierazten du.
|
|
|
Eta Lewis hauek kontatzen hasten zaionean bere buruari galdetzen dio nola moldatuko litzatekeen senarrak egun osoa etxean igaroko ez balu itzulpenak egiten. Zer gertatuko litzatekeen bera bezala
|
etxetik kanpo
lan egingo balu eta berandu helduko balitz, egunkarian itxierako txanda egokitzen zaionean bera iristen den bezala. Eta horrelakoetan hotzikara sentitzen du.
|
|
|
Lewisen inbidia izaten du, etxean lanean, arratsaldeetan Maialenekin olgetan, gauez ipuina irakurtzen. Baina Lewisek sarritan esan dio nahiago lukeela
|
etxetik kanpo
lan egin, etxetik irtetea lasaitu ederra dela askotan. Eta ingelesez esan dio.
|
|
|
–Orduan emakumeok ez zineten horrenbeste kexatuko
|
etxeko
lanak egin behar izateagatik.
|
|
|
Erdi ahaztuak zituen Tai txi ariketa arin batzuk egin ondoren, kaloria gutxiko gosaria hartzen zuen, irratiko albisteak entzuten zituela. Gero,
|
etxean
lan egiten zuen bizpahiru orduz. Garbiketak martxa ederra hartu zuen:
|
|
|
Ni aterpean nengoen ordea, eta gaitz erdi. Blai eginda iritsi nintzen eta, aldatzeko beste arroparik ez nuenez, sukaldeko ate atzean zintzilik egoten zen bata bat jantzi nuen, Elenak edo Mariluzek
|
etxeko
lanak egiteko erabiltzen zutena.
|
|
|
Kaleak aldatu egiten ziren, eta autoak eta gidariak ere bai, baina beti egoten ziren auto lasterketak eta esplosioak azkenean.
|
Etxeko
lanak egiten nituen bitartean ikusten nituen, eta hantxe geratzen nintzen, telebistaren aurrean. Zain.
|
|
|
Ama bakarrik dago itsasargian, hiru gizonekin. Geratzen utzi digute
|
etxeko
lanak egiten dizkielako, eta nik ihes egin dut zu topatzeko. Handik alde egin behar dugu...
|
|
|
Benetan, ez diot meriturik kendu nahi Aintzaneri: oraindik imajinaezina egiten zait nola eraman ahal izan zuen urtebeteko istorio paraleloa putakume horrekin (barkatu, Richardekin)
|
etxetik kanpo
lan eginez eta gure semea zaintzen, ni nenbilen bezalatsu alegia. Ni unatuta sentitzen nintzen benetan zama horrekin guztiarekin.
|
|
|
Ez nengoen behartuta, hori zen bion arteko ituna:
|
etxeko
lanak egiteaz gain emazte plantak egitea ordaintzen nion, halaxe adostua genuen tratua, ez baitago bikote arrunt baten itxurak egitea baino modu egokiagorik mihigaiztoengandik libratzeko. Herr Öchler eta frau Öchler, hala ginen jende aurrerako, hori zen ituna.
|
|
|
Apple k (1984: 46), Estatu Batuetako eskolei dagokienez, lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleek gelan pasatzen duten denboraren %75 eta eskolaz kanpoko
|
etxeko
lanak egiten pasatzen duten denboraren %90 testuliburuen laguntzaz egiten dutela esaten du. Antzeko ondorioak ateratzen ditu Ingvar Sigurgeirsson ek Norvegiako eskoletan testuliburuen erabilpenari buruz egindako ikerketa batean oinarrituz (Johnsen, 1996:
|
|
|
Elisabete lehoi domatzailea, Kaskarintxo globo bidez zeruetatik barrena bidaiatu zena eta Partxela ahalmen magikoak dituena aipatuko ditugu fantasiazko eredurik garbienak bezala. Hirurek ere bidaia magikoak egingo dituzte eta ahalmen bereziak izateko gaitasuna erakutsiko dute; aldi berean, eskola eta
|
etxeko
lanak egiteko laineza erakutsiko dute. Fantasia eta abentura maite dituzte pertsonaia femenino horiek.
|
|
|
Mamen, beltzarana, almendra begi mindu apalak, figura ederrekoa, ixila, eskuak inoiz ez geldirik, gorri minez pintatuta azazkalak, han eta hemen txapuza batzuez aparte
|
etxeko
lanak egin izan ditu orain arte, orain berriz, niri bezalaxe: Ez baldin bazatoz... mehatxatu dute.
|
|
|
Handik astebetera giltza bat eman zion Txerrari, Playabarriko txabola biltegikoa. Garai hartan, Joxanek, boxeorako entrenamendu gisa,
|
etxetik
lanera egiten zuen korrika. Ganguren aldetik, Egirleta eta Artxanda igaro, eta Enekuritik, Fatimaren elizaren ostetik aldapan behera, lanera, Lutxanako tailerretara.
|
|
2007
|
|
|
Ezer ez, haiek konforme izaten ziren, mutikotan beti jaietara joaten ginen, eta beste anaia batzuk izaten ziren
|
etxeko
lanak egiteko, beraz ni konforme joaten nintzen, eta gurasoak ere bai gelditu.
|