|
2000
|
|
|
Eta, azkenik, badakizue: egunen batean elkarrenganik bereiztea erabakiko bazenute eta, beraz, Joanikotek bere dorretxerat joaitea erabakiko balu, berarekin eramanen lituzke dorretxeari dagozkion morroi neskameak, baita abereak ere, testamentean sinatuaren arabera, zeren eta
|
etxe
bakoitzak baitu bere enborra, eta enbor horretan sartzen dira lurrak eta aziendak —eta, haiek erran ondoren, aitari eta osaba Joanikoti so egiten ziela, akabatu zuen—: Arratsaldean zuekin hitz egin nahi nuke bakarka, zeren ez bainuke nahi biharko egunean zuen artean liskarrik sor ledin, ene testamenta dela kausa.
|
|
2001
|
|
|
Gatza" dorla" izeneko pertzetan egiten zen, suaren gainean jartzen ziren lapikotzarretan, alegia. Herriko
|
etxe
bakoitzean" dorla" bakarra erabil zitekeen eta beste" dorla" bat eskuratzen zuenak berau saldu edo oparitu behar zuen, mendian egurra mozteko eskubidea galdu nahi ez bazuen behintzat. Dena den, XIX. mendearen erdialdean izan ziren uholde handiekin iturburua kaltetu eta bizimodu hau gainbeheran hasi zen.
|
|
|
Bide Frantziar osoko plaza kopurua 6.000tik gorakoa da, baina
|
etxe
bakoitzak 30 eta 50 plaza inguru izaten ditu, Campo Do Gozokoan salbu, 500 erromes ere sartzen baitira bertan (800 Done Jakueren urtea denean).
|
|
|
|
Etxe
bakoitzak bere berezitasunak ditu.
|
|
|
Etxeen batezbesteko tamaina 55 m2 koa zen, eta, ziur asko, familia bakar batekokupatuko zuen
|
etxe
bakoitza. Oro har, etxe gehienetan bi espazio bereizten ziren: batetik, sarrerakoa, dintelduna eta egurrezkoa?
|
|
|
Sorgin bilakatzen ziren norbaitek pata lehertzen bazien eta, orduan, zorteak botatzen zituzten askatasunaren pozez. Orriaren azpian oharño batek zioen
|
etxe
bakotxeko gatu beltzak hartzen zituztela sorgin bihurtzeko. Hori irakurrieta, buruzagiak erran zuen ezin zituztela munduko gatu beltzak hartu; beraz, hirurok joan behar zutela jendeen abisatzera.
|
|
|
Lehen herrira heldu eta, herri hortako buruzagia abisatu zuten eta erran zioten
|
etxe
bakotxeko gatu beltzak ehaiteko. Buruzagiak problemarik gabe ulertu zuen.
|
|
2002
|
|
|
Auzolanean, Gardate kofradiako
|
etxe
bakotxetik gizonezko bat izentatu eta hiru lau aldratan banatu, eta Otaio mendiko bideska, txaraka ta usa, gaztainadi ta pagadi ta sastraka eta txapar, bazter guztiak arakatuten ibili zirean, Asto Zuriko lezan, Jentil koban, Lamina koban diadarrak eginez. Mendi tontor ta itsasaldeko ertzak, zer ez eben aztertu!
|
|
|
Merkatari alemanak kanalaren aurreko etxeetan bizi ziren, eta biltegiak eta merkataritza harremanetarako bulegoak alboko pasabide estuetan ezarri zituzten.
|
Etxe
bakoitza produktu zehatz baten ekoizpenerako zen, eta fatxadan han aritzen zen gremioaren izena ageri zen. Beste produktu batzuen artean, alemanek zerealak, gatza, irina eta espeziak inportatzen zituzten, eta, esportatu, berriz, Ipar Itsasoan harrapatzen zen bakailaoa.
|
|
|
Batzuk eta besteak aztertu ondoren, aukerarik onena lehen aipatutako liburuxkak dira. Doakoa izateaz gain,
|
etxe
bakoitzaren ezaugarriei eta kokapenari buruzko informazio xeheagoa edo xeheagoa ematen da, eta argazkiak ateratzen dira. 10 eta 20 euro artean ordainduta, ordainketa giden informazioa ere ez da autonomia erkidego bakoitzeko administrazioak argitaratzen duena baino handiagoa izango, etxe bakoitzeko.
|
|
|
Doakoa izateaz gain, etxe bakoitzaren ezaugarriei eta kokapenari buruzko informazio xeheagoa edo xeheagoa ematen da, eta argazkiak ateratzen dira. 10 eta 20 euro artean ordainduta, ordainketa giden informazioa ere ez da autonomia erkidego bakoitzeko administrazioak argitaratzen duena baino handiagoa izango,
|
etxe
bakoitzeko. Hori bai, ordainpekoetan Espainiako erkidego batzuetako edo ia guztietako landetxeak sartzen dira.
|
|
|
Aparadoreak pieza klasikoak dira, eta etxeko egongelan edo jantokian egoten dira. Modelo asko daude, eta, beraz, komeni da zenbait baldintzatzaile kontuan hartzea
|
etxe
bakoitzaren beharretara eta lehentasunetara egokitzen den aparailua aukeratzeko orduan. Lehenik eta behin, komeni da emango zaion erabilera finkatzea, hau da, haren funtzionaltasuna zehaztea.
|
|
|
Gabonak hurbiltzen ari dira ezinbestean, eta apaindura eta gastronomia prestaketak etxe guztietan hasten dira betetzen. Dekorazioak dakarren zereginari erreparatuz, Gabonetako zuhaitz tradizionalak jaiotzarekin borrokatzen du
|
etxe
bakoitzeko protagonista bihurtzeko. Gutako bakoitzaren aukeraketa edozein dela ere, ezin da inoiz falta Jaiotza, hau da, Ama Birjina, San Jose eta Jesus Haurra.
|
|
|
Gai horretan aditua ez bada, konponketa txikiak, koketoak, egiten has daiteke, eta gustu ona da ezarri behar dena. Gainera, batzuetan, sinpletasuna konposizio handien gainetik jartzen da, eta
|
etxe
bakoitzeko zenbait txokori dotoretasun zorrotza ematen die. Konposizioak egitura politagoa izan dezan, komeni da tamaina desberdineko ibai harriak eta uharriak erabiltzea, bakoitzari gehien gustatzen zaion kolorea eta forma dutenak.
|
|
2003
|
|
|
CONSUMER ek Estatuko 13 hiriburu eta horien probintzietako ehunen bat ehorzketa etxeren tarifak aztertu eta konparatu ditu, eta horretarako, hipotesi bat erabili du, hau da, ehorzketa
|
etxe
bakoitzaren hiletarik merkeena aztertu da, elementu hauek hartzen dituena...
|
|
|
CONSUMER ek Estatuko 13 hiriburu eta horien probintzietako ehunen bat ehorzketa etxeren tarifak aztertu eta konparatu ditu, eta horretarako, kontuan hartuta hileta batean oro har ematen den zerbitzua oso maila handikoa dela, hipotesi bat erabili du, hau da, ehorzketa
|
etxe
bakoitzaren hiletarik merkeena aztertu da, elementu hauek hartzen dituena: hilkutxarik merkeena, gorpua sanitarioki prestatzea, gorpua hileta autoan eramatea, zerbitzu erlijiosorik arruntena, lore koroa xume bat, espedientea kudeatzeko eta tramitatzeko gastuak, heriotza ziurtagiria, probintzian zabalkunderik handiena daukan egunkarian ohiko eskela eta lur emateko tasa.
|
|
|
Eta fenomeno hori probintzia guztietan agertzen da: probintzia bakoitzeko ehorzketa etxerik garestienaren eta merkeenaren arteko desberdintasuna (gogora dezagun kasu guztietan ehorzketa
|
etxe
bakoitzaren hiletarik merkeenaren tarifa eskatu zela) 500 eurotik gorakoa izan zen azterketak hartu dituen 13 probintzietatik 10etan.
|
|
|
306 ehorzketa etxerekin harremanetan jarri ginen (aztertu diren 13 probintzietan lanean ari diren guztiekin), baina bakarrik 100ek onartu zuten CONSUMER eko teknikarien galdetegiari erantzutea, zeinek, CONSUMER eko teknikari diren heinean identifikaturik, irailaren 11tik 21era
|
etxe
bakoitzaren tarifa minimoak eskatu zizkieten.
|
|
|
Tarifak eskuratu eta gero, ehorzketa
|
etxe
bakoitzerako hiletarik merkeenaren kostua kalkulatu zen, horren baitan sartzen delarik hilkutxaren tasa, gorpua sanitarioki prestatzea, gorpua hileta autoan eramatea, erlijio zerbitzu, lore koroarik arruntena, espedientea kudeatzeko eta tramitatzeko gastuak, heriotza ziurtagiria, probintzian zabalkunderik handiena daukan egunkarian ohiko eskela eta lur emateko tasa.
|
|
|
Horrezaz gainera, gorpua hileta autoan garraiatzeko batez besteko prezioa 243 euro da (kontuan hartuta ehorzketa
|
etxe
bakoitzaren garraio merkeena).
|
|
|
Guztietan merkeena Murtziako ehorzketa etxe batean atzeman genuen, 58 euroko prezioan, eta garestiena (ez dezagun ahantz ehorzketa
|
etxe
bakoitzeko koroarik merkeenaz ari garela) Arabako batean aurkitu genuen, 203 eurotan.
|
|
|
Familiek gehixeago gastatu zuten aurtengo lehen hiruhilekoan, besteak beste prezioak igo zirelako, nahiz eta garbi ikusi zuten une ekonomikoa ez zegoela" alaitasun handietarako".
|
Etxe
bakoitzeko batez besteko gastua, 2002ko azken hilabeteetan %3, 52 jaitsi zena urteko kopuruaren aldean, %0, 9 igo zen, eta 5.298,62 euro geratu zen aurtengo urtarrila eta martxoa bitartean. Martxora arte, %3, 7 igo zen, inflazioa, elikagaiak, edariak eta tabakoa kontsumitzen dituzten familien batez bestekoa barne, eta gainerako gastuak %0, 15 baino ez ziren igo.
|
|
|
Musika, erosketen %31rekin, Espainiako internautek erosten duten produktu nagusia da, ondoren ikuskizunetarako sarrerak (%30) eta finantza produktuak (%25). Etxeetan Internet sartzeko ehunekoei dagokienez, Katalunia eta Euskal Autonomia Erkidegoa dira Sarera konektatutako etxeen% 27,1, eta Madril, berriz,% 27 Gaztela Mantxa (%14, 6) eta Extremadura (%15, 6) dira
|
etxe
bakoitzeko konexio gutxien dituzten bi erkidegoak. Guztira, SGAEk adierazten du Espainiak 12 milioi pertsona dituela etxetik Interneterako sarbidearekin.
|
|
2004
|
|
|
|
Etxe
bakoitzerako konponbiderik onena hautatu behar da
|
|
|
Espainian, batez ere etxebizitzetarako diren hamar eraikinetatik bi baino ez dira iristen ezintasun fisikoren bat duten pertsonentzat, Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) argitaratutako 2001eko biztanleria eta etxebizitza erroldaren arabera. Erakunde horrek uste du eraikin bat irisgarria dela gurpil aulkian dabilen herritar bat kaletik
|
etxe
bakoitzaren barruraino irits daitekeenean, beste pertsona baten laguntzarik gabe. Hala ere, datu horiek biltzeko, EINek soilik zehaztu du eraikinak igogailurik duen ala ez, eta ez ditu kontuan hartu mugikortasun murriztua duten pertsonei bidea errazteko balio duten beste elementu batzuk (arrapalak, barandak eta abar).
|
|
|
Menuaren hasierako lanak abantailak dakartza osasunean, denboran eta ekonomian.
|
Etxe
bakoitzeko menua desberdina izanen da, familia unitateko kide kopuruaren, haien beharrizan dietetikoen, norberaren gustuen eta elikatzeko aurrekontuaren arabera. Hala ere, beti hasi da jakiak prestatzen, eta gero jakitokia hornituta izateko modua ikusi da.
|
|
|
Errezeta batzuen arabera, gazpatxoa zati txiki txikitan ebakitako osagaiekin laguntzeko, beste ontzi batzuetan zerbitzatzen dira, edo barazki zoparekin nahasita. Gazpatxoa egiteko orduan, osagaiak eta osagaiak konbinatzea lekuaren, urte sasoiaren eta, batez ere, norberaren gustuaren edo
|
etxe
bakoitzaren ohituren araberakoa da. Gazpatxoaren gakoa freskoa hartzea da; horregatik, hozkailuan gorde behar da zerbitzatu arte edo izotz puskak gehitzen zaizkio hozteko.
|
|
|
Ikerketak 3.306 etxek eta 8.117 pertsonak osatzen dute, eta, gainera, etxeko ordainpeko telebistaren gastuak gora egin du (265 milioi euro). Jarduera honetan
|
etxe
bakoitzeko batez besteko gastua 34,4 eurokoa da, BEZik gabe.
|
|
|
mahai tolesgarriak funtsezko elementua dira etxe eta etxebizitza modernoetako altzarietan, non, gero eta txikiagoak direnez, espazioen aprobetxamendua lehentasun bihurtzen baita. Askotariko altzari aldakorrei esker,
|
etxe
bakoitzerako egokiena aurki daiteke. Artikulu honetan mahai tolesgarri eta eraisgarrien hainbat aukera nabarmentzen dira, diseinu berritzaileenak eta horman sarturiko eraisgarrienak barne.
|
|
|
Adituek diotenez, hozkailu batek batez beste 15 urteko bizitza erabilgarria du. Horregatik, komeni da
|
etxe
bakoitzaren behar berezietara egokitzen den eredu bat erostea. Hozkailuaren iraupena areagotzeko, bero iturrietatik urrun (eguzkia, labea, berogailua…) eta, ahal bada, gela lehor eta aireztatuan jarri behar da hozkailua.
|
|
|
Adin horretan, emakumeentzako tarifak gizonezkoenak bezalakoak edo oso antzekoak dira. Kasu horretan, arrisku orotako aseguruen eta aseguru
|
etxe
bakoitzaren gutxieneko frankiziaren arteko aldea %234koa da, eta 2.030 eurorainoko aldea dago, bai gizonentzat bai emakumeentzat. Frankiziarik ez badute, bariazioak %267ra igotzen dira, 3.335 euro.
|
|
|
Hor gertatzen da mintzatu beharra. Horietan erabiltzen da hizkuntza, nazio guzian, mutur batetik besteraiño, ordu bakoitzean,
|
etxe
bakoitzean, hiriburutik azken herriskaraiño.
|
|
|
oroit lehenagoko" nik ez dut esnatuko,/ baina maitatu bai" hura– historia ez du gaitzesten. Euskal gizartearen kaletartzea, eskola orokortua, autoa
|
etxe
bakoitzean, aurrerapena eta aldaketa: biziaren legea da, denboraren arau erremediorik gabekoa –" baina penagarria", esango du Bitorianok.
|
|
2005
|
|
|
Atez ate ibili behar da produkzio etxeren bati ideia interesatzen zaion arte eta gauza benetan zaila dago Euskal Herrian. Zuzendarien hitzetan, produkzio
|
etxe
bakoitzera gidoi pila iristen dira eta pelikula gutxi ekoizten dira. Altuna eta Esnal aurretik grabatutako film laburrei esker ekoizleekin zuten harremanaz baliatu ziren beraien proiektuan inbertitzea lortzeko.
|
|
|
François Pinault jaun txit agurgarriak mila milioi irabazi ditu," Executive Life" bere enpresak 500 mila milioi euroko isuna pagatu behar izan diolarik Kaliforniari; ez, barkatu, Frantziak du pagatuko: hamar euro
|
etxe
bakotx!
|
|
|
Proiektuaren bidez, gainera, energiaren %80 aurreztuko da eraikin konbentzional batekiko, orientazioa dela eta; izan ere, eraikin hori eraikitzean, ez da ingurumenerako kaltegarriak diren materialik erabiliko, hala nola, altzairuak, PVCa eta burdina, eta, horien ordez, material ez agresiboak erabiliko dira, hala nola termobuztinak, harria eta kortxoa. Ildo beretik, Nireoren kontseilari delegatuak azaldu du
|
etxe
bakoitzean panel fotovoltaikoak instalatzeak kontsumituko duen batez besteko kantitatea halako hiru baino gehiago sortzen duela, eta gainerakoa sare konbentzionalera esportatzen duela, edozein erabileratarako aprobetxatzeko. Oraingoz, Hirigintzako Lurralde Batzordeak 93.200 metro koadroko arau subsidiarioak aldatzeko baimena eman du.
|
|
|
Estilo apaingarrietan, taldeak eta bereizketak ezar daitezke: modernoa, vintagea, garaikidea, minimalista, landatarra, etab. Hala ere,
|
etxe
bakoitzak bere nortasuna du xehetasunen arabera. Artikulu hau dekorazioan pertsonalitate horrek duen presentziari buruzkoa da, hainbat objektu eta elementuren bidez:
|
|
|
Baina co2 aren emisioa kontsumitzaileek berek ere sortzen dute: Espainian,
|
etxe
bakoitzak 5 tona CO2 sortzen ditu urtean, Ingurumen Ministerioaren datuen arabera. Autoan eta berogailuan bakarrik pilatzen da familiak isurtzen duen co2 aren %54 Autoan eta berogailuan bakarrik pilatzen da familiak isurtzen duen co2 aren %54 Berotegigasak murrizteko, batez ere CO2, 1997ko abenduan sinatu zen Kiotoko protokoloa, non herrialde sinatzaileek konpromisoa hartu baitzuten emisio horiek% 5,2 murrizteko 2012ra arte, 1990eko mailekin alderatuta.
|
|
|
Elisa, aldiz, aspaldi joana zen antzara zelestiarren ferratzera. Egia erran Otsabideko
|
etxe
bakoitzetik bizpahiru kide azaldu ziren Seinanen ehortzetara, kabala zein baserriko lanak berehala utzi eta kuriositatez beterik.
|
|
2006
|
|
|
Euskal herritarren erdia baino gehiago (50,9) hiru kide edo gutxiagorekin bizi da etxebizitza berean. Zehazki, Euskal Herrian,
|
etxe
bakoitzeko, bataz beste, 2,8 kide bizi da. Biztanleriaren laurdena baino ez da bakarrik edo beste kide batekin bizi.
|
|
|
Semoioa, edo moi edo moio erdia? tributu unitate bakoitzak, zerga
|
etxe
bakoitzak, ordaindu behar zuen ale neurria da. Martxoko idia beste zerga bat da, baina horren esanahia eta zenbatekoa zaila da zehaztea, datuen falta dela eta» (Pastor, 1997:
|
|
|
[...] Salcedok, Sopuertak, Karrantzak, Bardulesek, Tabisonek, Aiarak, euren alfozetako hiribilduekin:
|
etxe
bakoitzeko, argizari libra bana.
|
|
|
Urduñak, Mena haraneko hiribildu orok, euren alfozetako hiribilduekin:
|
etxe
bakoitzeko ahari bana edo mihise beso bana.
|
|
|
Losak, hiribildu guztietatik,
|
etxe
bakoitzeko, gari emina bana eta garagarra; bestela, bildots bana.
|
|
|
Lantaron, hiribildu guztiek:
|
etxe
bakoitzeko, opalkuntzarako ardo neurri bana, eta, eskaintzarako ogi bana.
|
|
|
Encisok, Arnedillok, Oconek bere hiribilduekin, Peñalbak, Erzek, Préjanok, Quelek, Autolek, Beak, Kalagorrik, Andosillak, Carcarrek, Lerinek, Zaharrak, El Monesterio k eta Funesek euren alfozetako hiribilduekin eta Arga ibaiaren ondoan kokaturik dauden beste hiribilduak: horiek, jada aipatuak,
|
etxe
bakoitzeko, opalkuntzarako ardo neurri bana, eta, eskaintzarako ogi bana.
|
|
|
Eta Resak,
|
etxe
bakoitzeko, aingira arentzada bana.
|
|
|
Donemiliaga Kukullakoari ordaindu beharreko kantitatea agertzen zaigu. Normalean, kantitate horiek
|
etxe
bakoitzak ordaindu behar zituen; hala ere, salbuespen batzuk ikus daitezke; izan ere, Haza (Burgosko probintzian), Colindres eta Laredo (Kantabria) herriek olio zahagi bat ordaindu behar zuten populazio bakoitzeko, etxe bakoitzeko beharrean. Berdin berdin gertatzen da Bizkaiko eta Gipuzkoako alfozekin, idi bana ordaindu behar baitzuten alfozeko.
|
|
|
Donemiliaga Kukullakoari ordaindu beharreko kantitatea agertzen zaigu. Normalean, kantitate horiek etxe bakoitzak ordaindu behar zituen; hala ere, salbuespen batzuk ikus daitezke; izan ere, Haza (Burgosko probintzian), Colindres eta Laredo (Kantabria) herriek olio zahagi bat ordaindu behar zuten populazio bakoitzeko,
|
etxe
bakoitzeko beharrean. Berdin berdin gertatzen da Bizkaiko eta Gipuzkoako alfozekin, idi bana ordaindu behar baitzuten alfozeko.
|
|
|
Ur grisak berrerabiltzeko sistemek edateko uraren %30 aurreztea lor dezakete Ura berrerabiliz gero, edateko uraren eta hondakin uren kostuak murrizten dira, lurpeko ur erreserbak babesten dira eta hondakin uren karga murrizten da. Sistema horiek edozein eraikinetan erabil daitezke, eta
|
etxe
bakoitzean 45 litro edateko ur eta hondakin ur inguru aurrez daitezke pertsonako eta eguneko. Hoteletan edo kirol instalazioetan, pertsonako eta eguneko 60 litro aurrez daitezke.
|
|
|
Gainera, kontuan hartu behar da asko egunean 24 orduz piztuta uzten direla, urteko egun guztietan. Erabiltzen ez diren aparatuen kontsumoa
|
etxe
bakoitzeko kontsumoaren %5etik %16ra bitartekoa da, herrialdeen arabera, ‘International Energy Agency’ ren azterketen arabera. AEBn gastu hori 5.000 milioi dolarrera iristen da urtean, guztira.
|
|
|
Hondakinak sortzeari dagokionez, erakundeak hondakinak gaika ezabatzea eskatu zuen. Ildo horretatik, Ingurumen Ministerioak egindako txosten baten arabera,
|
etxe
bakoitzak tona bat eta erdi zabor sortzen ditu urtean. Basoetako Kontseilu Nazionalaren arabera, erakundeak suteei aurrea hartzearen alde ere egin zuen, gehienak giza ekintzek eragindakoak.
|
|
|
Sukaldeko altzariak osatzen dituzten piezetarako hautatutako materiala garrantzi handieneko faktoreetako bat da egonaldiaren beraren azken estiloan, bai dekorazioan, bai ekonomian. Hala, material bakoitzaren aukerak eta prezioak askotarikoak dira, eta
|
etxe
bakoitzeko ekonomia norberaren beharretara eta lehentasunetara egokitzeko aukera ematen dute. Hauek dira egungo merkatuan aurki daitezkeen aukeretako batzuk:
|
|
|
Horrez gain, 128 megako RAM memoria eta 512 megako flash memoria izango ditu, 400 megahertzera doan AMD Geode prozesadorea, hiru USB ataka, SD txartelentzako zirrikitua, “jack” larakoa eta kamera eta bozgorailuak integratuta. Abismo digitala Nicholas Negroponte One Laptop Per Childen sortzaileak ordenagailu bat jarri nahi du noizbait Hirugarren Munduko
|
etxe
bakoitzean. Haren iritziz, “ordenagailua da modu bakarra ikasleei XXI. menderako beharrezkoak diren trebetasunak benetan eskuratzeko”.
|
|
|
Zergatik ez partekatu sare bera guztion artean bizilagunak? Gehiago da Internet komunitate gastuetan sartzea satelite bidezko telebista bezain praktikoa eta asko
|
etxe
bakoitzean konexio bat baino merkeagoa. Alde horretatik, asko daude esperientziak Europako hiri askotan.
|
|
|
Eta ez zen gutxiagorako, bai baitzekiten gauza ezohikoren bat lortzen zuenak (kolore beltzeko tulipa, esaterako) aberastasuna bere esku izango zuela. Urte horietan
|
etxe
bakoitzean eta lorategi bakoitzean aritzen ziren saiakuntzak egiten, zeinek lortuko bitxikeria handiagoa. Lore bereziko tipulak garestiak ziren oso, noski, eta leku babestuetan gordetzen zituzten, lorezain bakoitzaren sekretuak baitziren:
|
|
|
Errazionamendua iritsi zenean ere, ez zitzaigun jatekoa falta izan. Jaboia ere bazegokigun
|
etxe
bakoitzerako. Baldin eta partitzen zuten gauza barregarri hari jaboia hots egiterik baldin badago behintzat.
|
|
|
– Begira, seme –semetzat hartzen zuen, trataeran, batzuetan; bere agintzeko modu naturala zen–, herri horietako
|
etxe
bakoitzean eskopeta bat dago, gutxienez. Batzuetan bi edo hiru, are lau ere.
|
|
2007
|
|
|
Zerbitzu honen fakturazioan funtsezko bi kontzeptu agertzen dira: batetik,
|
etxe
bakoitzak aplikatua duen tarifa, kontsumitu duen gas bolumenaren arabera; bestetik, hornitutako gasaren berotzeko ahalmenaren konbertsio faktorea; kopuru hau aldatu egiten da erkidego eta fakturatutako epe batetik bestera eta, gasaren kalitatea zeinahi dela ere, terminal bakoitzeko kobrantzagatik aplikatzen da.
|
|
|
Baleude ere ez litzateke haiei begira geldituko, errespetuagatik, baina Malinek ez du argazkirik etxean.
|
Etxe
bakoitzean nahikoa dira bi begi erantzungo lioke, galdetuko balio, baina ez dio galdetuko, eta Malinek Pär ek bezain ongi daki hori.
|
|
|
Ondo ikasi zuen, izan ere, Svenek teoria, eta bazekien, bazekien edozein unetan bere inguruko tximeleta zuri guztiak desager zitezkeela. Bazekien Karlstadeko bele beltzak irrikan egongo zirela tximeleta zuri nabarmenegiak jateko, eta iritsiko zela eguna hiriko
|
etxe
bakoitzaren aurrean haur bat egongo zena, bakarrik, egurrezko aulki batean eserita, mihia atera eta elur malutak urtzen. Tximeleta beltz bat etxe bakoitzean.
|
|
|
Bazekien Karlstadeko bele beltzak irrikan egongo zirela tximeleta zuri nabarmenegiak jateko, eta iritsiko zela eguna hiriko etxe bakoitzaren aurrean haur bat egongo zena, bakarrik, egurrezko aulki batean eserita, mihia atera eta elur malutak urtzen. Tximeleta beltz bat
|
etxe
bakoitzean. Pazientzia handiz itxaroten zuen eguna, xakeko piezei begira, arretaz, beltzek beltzen aurka jokatuko zuten egunaren zain.
|
|
|
Tenperatura igotzearen ondorioz, landareek ur gehiago igarotzen dute, nahiz eta espezie bakoitzaren egoera kokalekuaren eta berogailuarekiko distantziaren araberakoa den. Tratamendu artifizialen bat erabiltzen bada, kontuan hartu behar dira
|
etxe
bakoitzaren berariazko baldintzak, eta behar bezala aireztatu behar dira landareak dauden lekua, intoxikaziorik gerta ez dadin. Ur gehiegi Landareek espeziearen araberako zainketa bereziak behar dituzte.
|
|
|
2016ko irailera arte, energia gehien xahutzen duten gainerako modeloak pixkanaka kentzen jarraituko da, eraginkorragoak diren beste batzuekin ordezkatzeko. Neurriaren ardura duten Europar Batasuneko erakundeek, hartara, argien kontsumo handia eta haien ingurumen inpaktua murriztu nahi dituzte, eta, bide batez, urtean 10.000 milioi euro aurreztu nahi dituzte,
|
etxe
bakoitzeko 50 euro arte. Artikulu honetan dagoeneko fabrikatu ezin diren bonbilla ereduak azaltzen dira, zergatik erretiratzen diren merkatutik eta zein modelo diren eraginkorrenak.
|
|
|
Hona hemen aholku batzuk:
|
Etxe
bakoitzaren beharretara hobekien egokitzen den potentzia eta tarifa kontratatzea. Adibidez, aztertu gaueko tarifaren ezaugarriak eta ikusi errentagarria izan daitekeen.
|
|
|
Gas Naturalekin gas zerbitzua kontratatuta duten Espainiako etxeetarako gas tarifa berriak dira. Berritasun nagusia da urtean egiten den kilowatt kontsumoari buruzko tarifa jakin bat aukera daitekeela, eta hori erakargarria dela; izan ere, eskaintza dibertsifikatua da,
|
etxe
bakoitzaren benetako beharren araberakoa eta urtero egiten den kontsumoaren araberakoa. Tarifak kontuan hartzen ditu, halaber, etxebizitza mota eta hura osatzen duten kideen kopurua, alderdi horiek hobekien konbinatzen dituen tarifa hautatu ahal izateko.
|
|
|
Bestalde, gazta urtuak, 3,5 milioi etxebizitza baino gehiagoko oinarriarekin, 18 milioi euro eman zituen, eta birrinduak, merkatu kuota txikiagoa zuen barietateak, 9 milioi euroko muga gainditu zuen. 2006ko urrian 2,7 euroko gastua izan zuen
|
etxe
bakoitzeko.
|
|
|
Azkenik, EDAIk gogorarazi du datorren igandeko ordutegia aldatuta, etxebizitzek %5 inguru aurreztuko dutela argiztapenean. Espainiako familia baten batez besteko kontsumoa 3.200 kilowatt ordu bada,
|
etxe
bakoitzeko sei euro baino gehiago aurreztuko lirateke eta 60 milioi baino gehiago familia osoarentzat.
|
|
|
|
Etxe
bakoitzak, batez beste, 29.393 euro gastatu zituen; pertsonako, berriz, 10.632 euro.
|
|
|
Estatistika Institutu Nazionalaren Familia Aurrekontuen Inkestaren arabera, familiaren batez besteko gastua %7, 7 igo zen 2006an, aurreko urtearekin alderatuta. Hala,
|
etxe
bakoitzak 29.393 euro gastatu zituen batez beste, eta %26, 39 etxebizitzara bideratu zen. Gainera, pertsonako batez besteko gastua 10.632 eurokoa izan zen.
|
|
|
" Suziriekin hasten genuen festa, eta gero kalejira eta egiten ziren. Orduan, hemengoak ere mordoxka biltzen ginen,
|
etxe
bakoitzean zazpi edo zortzi ginelako. Gaur egun, berriz, gutxi gelditzen gara bertan.
|
|
|
Bateratasun horren ideia eta asmoa erabakigarriak gertatuko ziren berehala, aldizkariaren nortasuna definitu, hedapen soziala segurtatu eta hizkuntzaren batasunean ere eragile izateko. Gainera, ekimen hau laster eredugarri eta eragile gertatu zen Ikastetxe eliztarretako euskaltzale taldeentzat45, euskal lanetan zebiltzan onenei (edo ausartenei) gizarte osorako plaza zabalago bat eskaintzean, bide batez
|
Etxe
bakoitzeko kultur ekimen euskaltzaleak zuzenetsi eta bideratzen lagundu baitzuen Ordena edo Kongregazio bakoitzean.
|
|
|
Jakin aldizkaria (beste gisa batean baina Euzko Gogoa edo Egan zirena baino areago, nik uste) lantalde bilakatu zen, hau da, eliz ikasle euskaltzaleen bilgune, baina ez idazkien bidezko lankidetza eramateko bakarrik, baita laster eratuko ziren" jakinlarien" bileretan parte hartuz ere. Denon ahuldadeari aurre egiteko premiazkotzat geneukan lagunarte batasuna indartzea, komentu
|
etxe
bakoitzeko ikaslegoaren barruan eta Probintzia erlijiosoetako Nagusien aurrean. Jendeak pertsonalki elkar ezagutzeko balio izan zuten bilerek, eta bestalde, lan idatzirako batasuna bultzatzen ahalegindu ziren urteroko topaketa haiek.
|
|
2008
|
|
|
Boluntario taldeak atez ate bilketa sistema zertan datzan azaltzen aritu zen. Sentsibilizazio kanpaina haurrei zuzentzea ezinbestekoa ikusi zuten," hauek baitira gurasoengan eragina dutenak". Atez ateAtez ate zabor bilketa egiteko
|
etxe
bakoitzean ontzi bat eta konpostatu daitezkeen poltsak banatu zituzten eta aldi berean, asteko zabor bilketaren egutegi bat egin zuten: astean hirutan zabor organikoa, bitan ontziak, papera behin eta gainontzekoa astean behin ere.
|
|
|
Orain, alderdietako sektore bakoitzak bere asmoa zertu nahiko du, noski.
|
Etxe
bakoitzeko atea itxi eta barne borrokarako unea da, indarrak batzeko garaia da berriz ere alderdietan. Bien bitartean, Lokarrik Gernikan egin nahi duen" Bakearen aldeko" herri kontsultak gizartearen lozorroaren tamaina erakutsiko digu.
|
|
|
Konformatu zen Natividad aitaren erantzunarekin, agidanez; moldatu zen, bestalde,
|
etxeko
bakoitza ahal zuen bezala, mututasuna mozorrotzat hartuz, alegia, egoera berrira, senar emazteak eta alabak elkarrekin finkatuz joan zirèn arauak aintzakotzat harturik, haiek jakinaren gainean eta hauek auskalo, bi alabek susmoren baten mende egon behar baitzuten, Natividad egon zen bezala; esan zien aitak esan beharrekoa:
|
|
|
–
|
Etxe
bakoitzean urkabe bat, alegia? –Faustik, irri maleziatsu bat ezpainetan.
|
|
|
Astebete beranduago, uztailaren 15ean, Gipuzkoako Buruzagi Politikoaren aginduari erantzunez, biztanleriaren zenbaketa hasiko zuela adierazi zuen Betolaza alkateak, eginkizun hori lau errejidoreen eskuetan ipiniz. Abuztuaren 12an Ibarzabalek udalerriko arimen zerrenda bidali zion Villafuertesi, baserri eta
|
etxe
bakoitzean zenbat pertsona bizi ziren zehaztuta. Guztira 2.580 biztanle zituen Eibarrek,«?
|
|
|
Endesak gas galdara aldatzeko eskaintza bat aurkeztu du, hilean 90 eurotik hasita. Sustapen honen bidez,
|
etxe
bakoitzerako gas galdara egokiena aukeratu daiteke (galdara mistoa, ur beroko galdara eta tenperatura baxuko edo kondentsazioko galdara). Sustapenean, gasaren hurrengo fakturaren %20 itzuliko da, eta ekipoa eta instalazioa 12 hilabetez zero interesean finantzatuko dira.
|
|
|
Urteko txostenean, Miguel Ángel Fernández Ordóñez gobernatzen duen erakunde monetarioak adierazi du kalkulu horretan ez duela kontuan hartzen etxebizitzen batez besteko tamaina murriztea eragin duten faktoreek eragindako eskaera handitzea; adibidez, ezkontza banantzeak areagotzea. Espainiako etxebizitza parkea 315.000 unitate handitu behar da urtean 2010era arte, Espainiako Bankuaren arabera Murrizketa hori gorabehera, Espainian,
|
etxe
bakoitzeko batez besteko tamaina (2,8 kide) EBko batez bestekoa (2,4) baino “askoz handiagoa” da oraindik, bai eta Alemania (2,1), Frantzia (2,4), Italia (2,6) eta Erresuma Batua (2,3) ere. Bestalde, Espainiako Bankuak ohartarazi du ondasun higiezinak maileguak emateko berme gisa erabili ohi direla.
|
|
|
Jabetza Horizontalaren Legearen arabera, zaborra kalera jaitsi behar da, poltsa itxietan, eta edukiontzian utzi gauez. Jabekideen erkidego batzuetan,
|
etxe
bakoitzeko zabor bilketaren eginkizuna atezainarena edo finkako atezainarena da. Bartzelonako eta Lleidako Finken Administratzaileen Elkargoko aholkulari juridikoak dioenez, “udal ordenantza betetzeko, “erkidegoko arauak ezartzen dituen irizpideak hartuko dira kontuan, baina bizilagun bakoitzak bere aldetik egin beharrean, finkaren atezainak egingo du, talde mailan”.
|
|
|
Energia Dibertsifikatu eta Aurrezteko Institutuaren (IDAE) arabera, hozkailuak eta izozkailuak gure herrialdeko etxeetan kontsumitzen den elektrizitatearen %19 dira. Hori dela eta, funtsezkoa da
|
etxe
bakoitzaren beharretara egokitutako tamaina eta prestazioak erostea, eta, betiere, A motakoak baino etiketa zorrotzagoak badituzte, etxetresna elektriko horientzat berariaz onartutakoak. Eraginkortasun klaseak etxetresna elektrikoen kategoria berean eta funtzio berak egiten dituzten mota bereko ekipoen artean soilik konpara daitezke.
|
|
|
termostatoa ahalik eta gehien ez jartzeak 100 euro inguru aurreztea dakar, eta beste 100 euro gehiago galdarak kontrolatzen ari bagara. Ur bero sanitarioa
|
Etxe
bakoitzari ur beroa emateko sistemarik onenak ura berotu ondoren metatzen dutenak dira, galdara sistema metagarrienak deritzenak. Aholku hauek kontuan hartzea komeni da:
|
|
|
|
Etxe
bakoitzean mokadutxoa hartu eta bideari ekiten diote, hori bai, dantza saio eta kantaldia egin ondotik. Harrituta geratu gara bi pertsonek erratza zeramatela ikusita, baina ohartu gara arreta ez zutenentzat aproposa zela.
|
|
|
Praktikan, Espainian eta Hego Euskal Herrian 350 milioi bonbilla ordezkatzea esan nahi luke egitasmoak,
|
etxe
bakoitzeko 25 inguru. Hala, 6,5 milioi tona CO2 aurreztuko liratekeela uste du Pere Macias CiUko bozeramaile eta ekimenaren sustatzaileak.
|
|
|
Musikari eta kantari gehiago behar dira. Opera
|
etxe
bakoitzak gutxienez ekoizpen barroko bat egiten du egun, eta horrek kontratenorraren profesionalizatzea ekarri du, nahiz eta ez dugun soilik errepertorio barrokoa egiten. Kontratenorrak aukera gehiago ditu orain bere ibilbidea osatzeko.
|
|
|
Konformatu zen Natividad aitaren erantzunarekin, agidanez; moldatu zen, bestalde,
|
etxeko
bakoitza ahal zuen bezala –mututasuna mozorrotzat hartuz, alegia– egoera berrira, senar emazteak eta alabak elkarrekin finkatuz joan zirèn arauak aintzakotzat harturik, haiek jakinaren gainean eta hauek auskalo, bi alabek susmoren baten mende egon behar baitzuten, Natividad egon zen bezala; esan zien aitak esan beharrekoa: " Hemendik aurrera, maizago joan dut Andaluziara eta bolada luzeagoak egin, ene alaba bihotzekoak, negozioak direla-eta.
|
|
2009
|
|
|
Etxe zahar askok arkua dute etxeko atarian, eta horietako batzuetan zenbaki eta hizki batzuk agertzen dira markatuta: gerrate karlistetan erabiltzen ziren marka horiek, eta
|
etxe
bakoitzean zaldiak gordetzeko zenbat ukuilu zegoen adierazten zuten.
|
|
|
Urtean behineko azokari esker eztanda egiten duen herri lasaia da Garruze, Ipar Euskal Herrian" barnealdea" esaten zaion horren bihotzean kokatua.Garruze ene sorlekuko auzo herria da, eta lekukoa banintz bezala mintzatzen zait. Bide bakoitzak,
|
etxe
bakoitzak, harri bakoitzak, denek deitzen naute, eta hango bihotzaren taupadak sentitzen ditut. Gaineko aldean eliza eta plaza, beherean etxe multzo bat karrika zuzen eta hertsi baten luzaeran biribilduak, Amikuzeko herri polit bat muino tontor baten gainean datza, sai area bat bailitzan, eta bi mila urteren bizitza konta lezaketen harrien baitan dago bere historia.
|
|
|
Auzuneko gizon guztiak, hainbat beharretan
|
etxe
bakoitzetik bat gutxienez, derrigortuta zeuden auzolanean parte hartzera. Derrigortasun hori ez betetzea sano txarto ikusten zuten garaitiko auzokideek.
|
|
|
(...) Atxurreas.
|
Etxe
bakotxetik bat joaten zan ezta. Bai, danak yoten siren.
|
|
|
Auzokoa etxeko moduan hartzen da, etxeko lez.
|
Etxe
bakoitzean egiten diren ospakizunetan egotea eta parte hartzeko modua usadio eta ohituren arabera ezarrita dago.
|
|
|
XIX. mendeko lehenengo hamarkadetara arte, hildakoei eliza barruan lur ematea gauza normala izan zen.
|
Etxe
bakoitzak ehorzketarako leku bat, hilobi bat, zeukan tenpluko nabean. Gero, ortusantuak tenpluetatik aparte eraiki zirenean, etxeek elizetako hilobi zaharrak gorde zituzten, eta, bertan, antzinako moduko errituak egiten jarraitu zuten.
|
|
|
Sepultura bakoitzak zenbaki bat izaten zuen, etxeari zegokiona.
|
Etxe
bakoitzak bere sepultura ezagutzeaz gainera, ingurukoak ere ezagutzen zituen. Elizako hilobi bakoitzak bere gainean jarleku bat izaten zuen.
|
|
|
" Elixan sepulturek oten siren, kandelak, bakotxa (k) pere famelik.
|
Etxe
bakotxak beran sepulture. (...) Gixonak aurren bankutan ta andrak atzen silletan ta sepulturatan.
|
|
|
Afalostekoa ezberdina izaten zen
|
etxe
bakoitzeko zaletasunen arabera. Etxe batzuetan kartetan olgetan zuten, beste batzuetan kantatu egiten zen, ohera joaten ziren etxe batzuetan eta gauerdiko mezatara joateko itxaroten zuten garaitikoek.
|
|
|
Mari Alzaga eta Jose Agirre, 1950eko hamarkadan. kizun berezietan onartzen zen baltseoa. Dena dela,
|
etxe
bakoitzaren arabera izan zen ostean dantzaldia egitea ala ez.
|
|
|
Hala ere, XX. mende erdirako, Jataben, ezkontza elizkizuna, ezteguarekin batera, ospakizun handia izaten zen. Baina beti ere,
|
etxe
bakoitzak posible zuen neurrian.
|
|
|
Piperrak, tomateak, azak, frutak, gazta... izaten ei ziren gehien saltzen zituzten produktuak; baina beti ere
|
etxe
bakoitzaren aukeren eta ekoizpenaren araberakoa izaten zen eskaintza.
|
|
|
ardiak alde batetik eta ganadua esaten zaiona bestetik, hau da, idi, behi eta txahalak. Esan digutenez, Billelabaso auzoan, esaterako, baserri
|
etxe
bakoitzean hamasei ganadu ei zeuden bataz beste.
|