|
2005
|
|
|
Esan genezake Pasaiako datu konkretuekin deskribatutako bilakaera hau EAEko beste hainbat lekutan ere ematen ari dela. Bilakaera hau ulergarria da kontuan hartzen badugu, III. Mapa Soziolinguistikoaren datuek erakutsi bezala, euskara
|
etxean
jaso ez duten euskaldun gehien gehienak euskaraz" pasiboak" direla erabilerari dagokionean (hemen eskura daiteke orain, PDF formatuan (7,27 Mb): www. euskara. euskadi. net/ r5 9 7 3 8/ eu/ contenidos/ in fo rmacion/ mapasoziolinguistikoa 2001/ eu 10261/ mapa sociolinguistico2 0 0 1. html).
|
|
|
Datu horiek oso adierazgarriakdira. " Euskaldun zaharrak" eta" jatorrizko elebidunak" haziz joan dira gazteenen artean, neurri txikian; askoz neurri handiagoan hazi dira" euskaldun berriak" (euskara
|
etxean
jaso ez duten euskaldunak). Horrela," nolako" euskaldunak diren aztertzen hasita, ikusten dugu 24 urtetik beherako euskaldunen artean, adin talde guztietan" euskaldun berriak" tipologiako euskaldunak" euskaldunzaha rrak" eta" jatorrizko elebidunak" batuta adina edo gehiago direla.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, emakume txinatar gazte ugarik oso gustuko dute loreak lanorduetan jasotzea.
|
Etxean
jasotzea ez da gauza bera, dio saltzaileak. San Valentin eguna indar handia hartzen ari da Txinan, baina oraindik ere Urteberri txinatarraren hasiera askoz errotuagoa dago.
|
|
2011
|
|
|
Ideia honek liburu honetan zehar behin baino gehiagotan atera den ondorio batera garamatza berriro ere: murgilketa bidezko irakaskuntzak arrakastaz lortzen du ikasleek
|
etxekoan
jasotakoa ez duten hizkuntza bat ikastea. Baina hori lortzeko orduan, eskolaz kanpo hizkuntza horrek dauzkan presentzia eta erabilera hedatua izateak ere garrantzia handia daukala dirudi.
|
|
2013
|
|
|
Iruritako eredua erabili du tesia azaltzeko. 1990eko hamarkadan jarri du Kasaresek euskararen inguruko diskurtsoak eta jarrerak aldatu zireneko garaia, guraso askok
|
etxean
jaso ez zuten euskara ikasteko erabakia hartu zutenean. Euskara, beraz, ondorengoen bidez sartu zen.
|
|
2014
|
|
|
Eta beren burua ezin izan dutenek beren seme alabarena behintzat. Kulturara iristeko euskara funtsezkoa da, eta hori lortu dute euskara
|
etxean
jaso ez zutenek, euskaraz hitz egiten ez zutenek. Hori Bilbon izan da eta Euskal Herrian orobat.
|
|
2015
|
|
|
Herri handiagoetan, ostera, salbuespenak salbuespen, ez (Tolosa, Ibarra eta Villabona aipatzen ditu egileak). Baina herri horietako gazte batzuek hitanoa erabiltzeko urratsa egin dute,
|
etxean
jaso ez arren (eskolan irakasten den hitanoaz ere luze egiten dute berba gazteek ikerketan, baina horren inguruko argibideak nahi dituenak jo dezala artikulu originalera).
|
|
2016
|
|
|
«Euskara erabiltzera gonbidatua sentitzen ez denarengan eragin behar da». Euskara
|
etxean
jaso ez dutenekin ere lan egin beharra dagoela nabarmendu du Albak: «Erabilera erraztu egin behar da, estigmak gainditu».
|
|
2017
|
|
|
Aitorpenerako proposamena
|
etxean
jasotzen ez dutenek apirilaren 10etik aurrera jasoko dute errentarako kodea gordea duen gutuna. Horrekin egin dute errenta aitorpena banketxeek hartarako egokituko dituzten 300 bat bulegoetan edo foru aldundiak hartarako martxan jarri duen webgunean.
|
|
2018
|
|
|
19 Txapelketetako datuei begiratzen badiegu, IEHko lurraldekakoan 2014an hartu zuen parte lehen aldiz euskara
|
etxean
jaso ez duen bertsolari batek (hemezortzitik bakarrak), Aitorrek, hain zuzen ere, eta bi izan ziren (2014ko parte hartzailea horietarik bat) 2016an parte hartu zutenak (hamabostetik bi), Aitor eta Nahia. Eskolarteko txapelketei begiratzen badiegu, proportzioa altuagoa da, eta baita haurren bertso eskoletako proportzioa ere.
|
|
|
Azken hamarkadetan, hizkuntza berreskuratzeko ahaleginaren ondorioz, euskara
|
etxean
jaso ez duten euskaldun kopuruak izugarri egin du gora. Ez da datu anekdotikoa:
|
|
|
Muturrera eramanez gero, euskaldun gisa identifikatzen direnetako batzuk portaera berdinak lituzketen euskaldun zaharrekiko bereizten dituen elementu bakarra euskara
|
etxean
jaso ez izana da. Beste era batera esanda, hiztun berriok euskaldun zaharraren passinga10 dute, passinga ulertzen badugu norberari ez dagokion kategoria (altuago) bateko kide gisa irakurria izateko gaitasuna (izan arraza, kasta, klase soziala, generoa, aniztasun funtzionala, edo bestelako edozein kategoria) (Guzmán eta Platero, 2012; Renfrow 2004).
|
|
2019
|
|
|
Esti Amorrortu, Jone Goirigolzarri eta Ane Ortega ikertzaileak ari dira, besteak beste, euskaldun berrien egoera problematizatzen azken urteotan (adibidez, Ortega et al., 2016). Euskara
|
etxean
jaso ez duten asko ez omen dira “euskaldun oso” inoiz sentitzen, eta frustrazioa sortzen die euskaldun berri etiketa sekula kendu ahal ez izateak, baita zilegitasuna kendu ere euskaldun zaharren aurrean. Aipatu autoreek “hiztun berri” terminoa proposatu dute, euskaldun berriaren estigma hori kendu edo arintzeko.
|
|
|
Kate Caminok (AEB) eta Arantza Zubillagak (Argentinako Necochea) hitzaldi hunkigarriak egin dituzte. Caminok bere euskal jatorria azpimarratu du, baina euskara
|
etxean
jaso ez eta oraintsu ikasi duela aitortu du. 1983an hasi nintzen euskara ikasten, Hondarribian, adierazi du Caminok, eta Txomin Peillen euskaltzainarekin ere ibili zela esan du.
|
|
2021
|
|
|
Bruselatik etorri da
|
etxean
jasotzen ez dugun aintzatespena. Izan ere, Donostiako Udal Gobernuak ezikusia egiten du gure jardunaren inguruan, eta bere aldetik ari da parkea erabat desitxuratu nahi duen proiektu ofizial bat pentsatzen.
|
|
2022
|
|
|
Honela, laburbilduz, ikusi dugu hiztun berri euskara
|
etxean
jaso ez dutenei deitzen zaiela, nahiz eta eztabaida dagoen terminoaren inguruan. Hain zuzen ere, galiziarrek novo falante eta neofalante bereizten dituzte, euskaldunok ordea bi horiek multzo berean sartzen ditugu, nahi bada hiztun berri proaktibo eta erreaktiboak bereiziz.
|
|
2023
|
|
|
hori da», zehaztu du Segurolak. Eta ugaritzen ari dira, herri euskaldunenetako eskoletan ere, euskara
|
etxean
jaso ez duten haurrak, eta, ondorioz, eskolan hastean usu euskara hizkuntza gaitasun urria dutenak.
|