|
2000
|
|
|
Hozkailua, garbigailua eta beste tresnak konektaturik egongo dira," garun" elektroniko baten agindupean. " Garun" hau arduratuko da sare horretako gailuen gestio eta kontrolaz, baita
|
etxetik kanpora
duen harremanaz ere. Izan ere, etxean ez gaudenean, telefono dei baten bitartez edo web orri batean sartuta, sistemari aginduak eman ahal izango dizkiogu.
|
|
|
Baina, batzuetan, irakurle kontsideratzen dugu soilik gure liburua irakurri duena, gure literatura kontsumitzen duena edo Jon Alonsoren azken itzulpena daukana. Irakurleak, egunero euskaraz irakurtzen dutenak, milaka dira Euskal Herrian," Euskaldunon Egunkaria" edo ARGIA irakurtzen dutenetatik hasi eta
|
etxean
duten liburu zaharra irakurtzen duteneraino.
|
|
|
Erakustaldiez aparte, hamasei idi ditut eta idi probetan ibiltzen naiz. Gainontzean,
|
etxean
dugun sagardotegiaz arduratzen naiz.
|
|
|
Elkarte honetako kide izateko, euskal jatorrikoa izan behar du izena ematen duenak edo familiako kide batek behintzat. Euskal
|
Etxeak
duela 51 urte ekin zion bideari, eta ez da gutxi jaso duen uzta. Garai hartan euskaldunak nahikoa sakabanatuak zeuden eta, eta haien biltoki izateko asmoz sortu zen.
|
|
|
Duela hogeita hamar bat urte ezberdintasunak genituen eta Jakes Abeberrik garai hartan gaudela uste du. Iraganeko eskemetan ainguraturik dago eta Miarritzeko Herriko
|
Etxean
duela hamar urte bizi izan genituen gertaeren eskemekin eta klabeekin jarraitu nahi du Abeberrik. Ezin dugu 1990ko gertaera partikular batek eragin zuen egoeraren ondorioekin bizi betirako; Abeberriren gustuko egoeran beti bizi alegia.
|
|
|
Honela, Legia kalean (aipatutako bi erdiguneak lotzen dituen kalea) Elzaurpea
|
Etxea
dugu, gotiko bakarra. Illekueta auzuneko Zelaia Etxea, berriz, Berpizkundeko estilokoa da.
|
|
|
1809koabenduaren 17anatxilotuzutenFrantziskoAntonioAlzaajaunaren etxean BilbokoAuzitegiKriminalekoAnbrosioEgiaIrigoienjaunak eta honen eskribauazenFernandoEtxebarrijaunak; etaBilbora eramanzuten; Frai Bartolomek, Etxebarrin, PedroAlzaajaunaren
|
etxean
zituen paperak eskuratu zituztenetaeraguztitakolekukoakhartuerebai.Honeladioskuberak:, hastaalas mujerzuelaspreguntabanaquellosJuecesdeloqueelP.Predicadorenseñabaen el confesonario?. Atxilotzearenarrazoia 1809kourriaren14an, SantaTeresaren aurreraturikojaianegindakosermoiaizanzen; komentutikaldeeginbeharizan zutenegunazenhau.
|
|
|
Bai, guztiz oroitzen dut orain eszena hura, zeina nik hamar urte bete berriak nituela eta jaun Marcel —don Frantziskoren ondoko prezeptore berria— orduko
|
etxean
genuela izan baitzen; eta oroitzen dut bazkal aitzin izan zela, eta ama ere, halakoetan ohi ez bezala, ondoan izan genuela egun hartan. Eta, horrela, eni xuxendu hitz haien ondotik amari artezten zitzaiola, aitak erran zuen:
|
|
|
Irri zabala egin zenidan, erran nizunean baietz, baina ez nuela artean haren liburu famatua zatika baizen irakurri, hura Urbiaingo
|
etxean
banuen ere, ene prezeptore jaun Mar cel Dibarsoro zenak present gisa emanik; eta erran nizun, halaber, ezen zure mintzamolde pausatuak jaun Marcelena oroitarazten zidala, hain zuzen ere; eta erran nizun, finean, ezen jaun Mar celek Gero ko pasarteak diktatzen zizkigula aldian behin, euskaraz ere zerbait jakin genezan, baina ez nuela oroitzen Demostenesen konturik kontatu zigunik......
|
|
|
Eta predikari ezin trebeagoa zen, eta are trebeagoa skribatzaile gisa. Eta jakizu, halatan, ezen hain nintzela, eta hain naizela Axularren prosa ederraren zale, non
|
etxean
nuen Gero a ere zorroan sartu eta Salamancarat ekarri bainuen, beharrezko bertze gauza guztiekin baterat, Zuberoatik Espainiarat ihes egin behar izan nuenean, Mathalasen denboran... —eta, begiak begietan iltzatzen zenizkidala, erran zenidan—:
|
|
|
Mattin ere, Villagrandeko dukearen palazioan hiru urte eskas egin ondoren,
|
etxean
genuen; edo, xeheroago eta zehatzago erraitearren, gure etxean aitaren berrogeita hamargarren urtebetetzeko festa ospatu zenetik genuen Mattin etxean —erran behar ote dizut, jaun André, ezen nehoiz ez bezala ikusi nuela Mattin nigarretan, noiz eta, festaren ondotik, Villagrandeko dukearen semea Madrilerat itzuli baitzen, Mattin Urbiainen utzirik? —, zeren aitak nahi baitzuen, alde bate... " Seme, hik ere badaukak zer ikasirik negozioen mundutik, zeren, biharko egunean markes izanen bahaiz ere, eta, halatan, trabailuaren neketan higatuko ez bahaiz ere, ez zaik gaizki etorriko jakitea zein diren diruaren bideak, heure ondasunen hobeki enplegatu ahal izaiteko", eta hargatik ere zuen donejoanetarako prestaturik eta istalgaraturik bidaia bat, harat eta honat; eta nahi zuen, bertzetik, bidaia hura egin baino lehen familiakoak elkarrekin egoitea, zeren hura ere ez baitzen egunoroz egin genezakeen gauza, aitaren etengabeko bidaiekin eta anaiak Madrilen egin izan zituen egonaldiekin.
|
|
|
Eta hark min izugarria eman zidan, eta mina handitzen eta handitzen hasi zitzaidan... Eta osaba Joanikot ere
|
etxean
genuen... Eta nik ez dakit zer gertatu zitzaidan orduan, bihotza harenganat erortzen hasi zitzaidala apur bana...
|
|
|
Baina, ororen buruan, handik lau bat hilabeterat jakinen nuen kontu ilun haien kausa, zeren eta, don Fidel gizon fidagaitza zen arren, enekin zabaltzen hasi baitzen apur bana, harik eta goiz eguzkitsu batean ezin arraiago agertu zitzaidan arte, goresten zituela ene lana eta ene dohainak... Erdi hordi zegoen, zeren eta aldian be hin edanari emaiten baitzion, eta nik mementu hura profitatu nahi izan nuen, Gorukiren alde zerbaiten erraiteko, baina, ohi bezala, ez nuen jaso igurikitzen nuèn ordaina; eta,
|
etxean
zituen zazpi emazteki haietaz mintzatzen hasten zitzaidala, erran zidan:
|
|
|
Festa hartarat aurkientza hartako jauntxo eta kargudun kasik guztiak etorri ziren —aitak bere menerat zituenak, hainbat traturen, edo hainbat herriko
|
etxerekin
zituen harremanen ondorez—, beren emazte eta seme alaben konpainian; eta etorri ziren, halaber, Ubarneko izeba ilobak: edo Ubarneko dama damatxoak erran behar ote dut, gure aitak deitzen zien bezala, nahiz eta anitz herritarrek erdi sorgintzat zituzten?
|
|
|
Non ostia sartu zara? Unai arreba Marixaren
|
etxean
duzu. Ez saiatu haren bila joaten, lo baitago.
|
|
|
" Kristina: Unai arreba Marixaren
|
etxean
duzu. Ez saiatu haren bila joaten, lo baitago", mezu bera, lehenbiziko galderaz eta hondarreko jakingarriaz arinduta.
|
|
|
Hondarrean, koadernoko orrialdean idatzitako zorioneko lerroetara murriztu nuen neure protesta hargatik ere ur-ardotua. " Unai arreba Marixaren
|
etxean
duzu..."
|
|
|
Litro bat esne —gaingabetua—, ogi egin berria eta lau croissant poltsa batean nekartzala itzuli nintzen ordu laurden geroago. Mahaia amen batean antolatu nuen, Edurne gure artean zegoenetik
|
etxean
genituen erreximenta, gurina eta guzti. Paretako erlojuaren orratz luzea grabitatearen legera makurtu orduko, Kolonbiako urrina sukaldeaz jabetua zen, kafeontzitik isurka.
|
|
|
En plus, gidariak era guztietako galderak egin dizkio, baina Rakel ere ez zaio atzetik ibili: ea andregaia duen, ea zelako
|
etxea
duen... Edozein modutan, ez dut uste berarekin kezka  tzeko arrazoirik duzunik:
|
|
|
Era horretan, 1939 urtean eta Comite Basque de Secours aux Refugies delakoaren laguntzaz, Euzko Enda aldizkaria agertu zen. Publikazio hauSu dO uestegunkariaren moldiztegian argitaratzen bazen ere, administrazioa eta erredakzioa Angeluko Endara
|
etxean
zituen.
|
|
|
Tortellateko
|
etxeak
bazuen baratza bat ondoan,. Geurea balitz bezala erabiltzen genuen baratza, barazkiak eta landatzeko.
|
|
2001
|
|
|
Guk zera esaten diegu EAJ eta EAri: " Begira, zuek hiru gelako
|
etxea
duzue, guk sei gelakoa nahi dugu. Zuek duzuen porlanarekin ezin da sei gelako etxea egin, beraz lehen porlan kapa Udalbiltza da.
|
|
|
Paue nahiz Bordeleko euskal diasporaren ezaugarriak antzekoak dira: Eskual
|
Etxea
dute bilgune na gusia eta agerkari bana argitaratzen dute. Pauekoek" Lagunt eta Maita" eta Bordelekoek" Agur".
|
|
|
Bordeleko euskaldunek Palais de L' Ombriere karrikan dagoen Eskual
|
Etxea
dute bilgune nagusia. Etxe berean" Agur" izeneko aldizkaria burutzen dute.
|
|
|
Bere pisukidea aldiz Heletakoa da, baina bera ere euskaltegiko ikaslea. Euren
|
etxean
badute beste batentzako tokia eta pisukide euskaldun zaharra topatzeak mesede handia egingo lieke euskaraz hitz egiteko orduan.
|
|
|
Ezagutzen dut: Danik ere gauza bera esan dit
|
etxean
zuen beste batekin...
|
|
|
Espainian, kalkuluen arabera, 4.256.000
|
etxek
dute ordenagailu bat, eta ia %50ek Interneterako sarbidea dute, Komunikabideen Azterketa Orokorraren arabera. Azken urtean, etxeen erdietan, batez ere ohiko telefono linearen bidez sartu da.
|
|
|
bata, jostun batengana joan; bestea, liburuetara jo. Jostunak
|
etxean
ditut amama eta amona, baina liburuak ere ez ditut hain urrun: etxean ale batzuk eta liburutegian, berriz, nahi beste.
|
|
|
Diren baino hamar halako ardandegi gehiago irekiko balira, ez da hau nik asmatua?, ez lirateke hordiak hamar aldiz gehituko;
|
etxean
ditudan halako bi ohe baneuzka, ez nuke horregatik lo gehiago egingo. Ipar Amerikan, dantza-leku eta jolas-tokiak ugariak izanagatik, ez da jendea, Martyk erakusten digunez, bestetan baino alaiago.
|
|
|
Zertarako sor sendia dagoeneko familia (eta mainada eta abar) eskumenean geneukalarik? (Zertarako aberria esango zukeen ausartagoren batek, sorterria (jaioterria, etc.)
|
etxeko
genuelarik?). Eta ez dut lehen ukitu ditudan gabeuki, gabeukatz eta gainerakoez deus gehiago esango:
|
|
|
–Nahitaez, gaur euskaraz ari denak
|
etxean
baitu gerra, emazte ederraren jabeak bezala. Gu erdialdeko epel horietakoak gaituzu, besterik baino gehiago, eta hala ere ez dugu erraz jendea pozik edukitzen.
|
|
|
Hura da harrigarri, ez hau. Hor aipatzen nuen lurrikara
|
etxean
dugu orain eta nola ez genuke izango horrelakorik. Ez gaitezen gehiago mundu honetako, garai honetako munduko, ez diren Paradisu galduen bila ibil.
|
|
|
Halaz guztiz, ordea, urriago direlako batetik eta geurekikotzat dauzkagulako bestetik, ez lukete isilpean gelditu behar. Eta hemengoena eta geurekikoena hizkuntza denez gero, Euskaltzaindiari dagokio,
|
etxeko
zuenez, haren izena eta omena goraipatzea.
|
|
|
Orduan erotu zen.
|
Etxean
zituen botila guziak hustu zituen, zer egin ez zekiela. Leihotik atera eta atetik leihora, infernuzko ezinegona bere baitan.
|
|
|
|
etxean
dun hiltzen
|
|
2002
|
|
|
Gure alboan, aitona aurpegiak ezagutu nahian dabil, galdezka: " ze
|
etxetakoa
duk hori?"" eta beste hura?". Gizonak dira denak, aurreko emakumeen maskaradari" odolkiak ordainetan".
|
|
|
egun, familia asko pertsonez eta beste animalia batzuez osatuak daude. Izan ere, askok
|
etxean
dituzten zakur, katu eta abarrak familiako kide gisa onartzen ditu eta eurekin duten portaera ere halakoxea da. Gizarteak ere animalia hauei zuzenduriko geroz eta zerbitzu gehiago eskaintzen du:
|
|
|
Era berean, autore horien proposamenei jarraituz, guztiz beharrezkoa da garaihartako emakume kapareak beren gizartearen errealitatearen barnean aztertzea. Etazentzu horretan, ez zaigu erabilgarria iruditzen, emakume kapareak beren generoaren perspektibaren baitan bakarrik aztertzea, norbanako emakume modura batezere, Antzinako Erregimeneko gizarte korporatibo eta estamentalean murgildurikzeudenean,
|
eta
etxearen baitan zuten eginkizuna ulertu nahi dugunean. Ulertu beharduguna honako hau da, alegia, zer esan nahi zuen emakume kapare eta etxe batenpartaide izateak Gipuzkoako Antzinako Erregimenean; eta horrelaxe ulertukodugu, zer gizarte zentzu zuen genero femeninoak konfigurazio hartan.
|
|
|
Turista beti itzultzen da beka amaitutakoan bere etxera, edo behintzat oheratzean beti du etxea gogoan,
|
etxea
baduelako. Turistak bere borondatez bidaiatzen du, bere borondatez itzultzen da.84 Dogmatismoa ez da nortasuna, diferentzia, nazioa.
|
|
|
Emakumeak eta neskak sarritan dira lotsorrak, emozio errazekoak, sumisoak eta arazoei modu autonomoan irtenbidea aurkitzeko ez-gauza. Gainera, maitasun istorioak dituzte gogoko,
|
etxea
dute ardura eta euren itxura fisikoa zaintzen dute. Emakume gaiztoek badute puntu sexi bitxi bat; emakume onek ez, ordea.
|
|
|
Goi aldetik, gaiñera, antzoki antzeko oian urduri dirdaitsua agiri da, basarte zurbilla itzal ikaragarriz zintzilika daukala. Beste aldetik leiza bat dago, aitz mutur esekiekin; ur gezak ditu barruan, eta jarlekuak arri bizian; ur lamien
|
etxea
duzu. Ontzi abailduak an eztute lokarririk bear, ezta ortz makurdun aingurarik ere.
|
|
|
Energia aurreztea da bi hilabetean behin etxera iristen zaizun argiaren faktura murriztu nahi duzunean helburu gisa markatzen duzun funtsezko helburua. Helburu hori lortzeko,
|
etxean
dituzun etxetresna elektrikoak eta zure etxebizitzan instalatutako argiztapena buruarekin erabiltzen jakin behar duzu. Argiztapena egoki erabiltzeko, gogoratu kontsumo txikiko bonbillak erostea komeni zaizula, %80 energia gutxiago gastatzen baitute.
|
|
|
Gainera, konturatu nintzen askok Donejakue Bidea egiten dutela, baina ez dakite horretaz asko», azaldu zuen. Pugliesek bere
|
etxean
dituen liburu ugariak jendaurrean jartzea erabaki zuen eta, gainera, materiala eman duten hainbat elkarterekin harremanetan jarri zen. Urrira arte irekita egongo den erakusketa aterpetxearen zati bat izan da, inolako erabilgarritasunik gabea.
|
|
|
Energia elektrikoaren kontsumoari dagokionez, gure
|
etxean
ditugun tresna elektriko guztiak arduratsuago kontsumitzeko alda daitezkeen ohitura asko daude. Elektrizitate kontsumoko beste iturri batzuen artean, funtsezkoa da etxetresna elektrikoak ongi erabiltzea elektrizitatearen fakturan euro batzuk aurrezteko.
|
|
|
Hala erakusten dute Madrilgo Carlos iii.a Osasun Institutuko Epidemiologiako Zentro Nazionalaren estatistikek. Era berean, kasu guztien %50ek baino gehiagok
|
etxean
dute jatorria. Datuetatik ondorioztatzen da desinfekzioa ez dela behar den tokian aplikatzen, eta kasu gehienetan ez dela behar bezala aplikatzen.
|
|
|
Eta, gogorra badirudi ere,
|
etxean
dituzun zakurrak zikiratu. Nazio zibilizatuetan zikiratzea gauza normala da, jaiotzen diren zakur guztientzat ez baita bizitegi aski.
|
|
|
Jende askok
|
etxean
du bake bakean horrelako zakur bat. Zakur gogor, latz, borrokalariekin ibiltzea eguneroko kontua da.
|
|
|
Ingridek bazeukan etxean doberman beltz handi bat. Bera lehendabiziko pisuan bizi zen eta
|
etxeak
bazituen hamarren bat pisu.
|
|
|
|
Etxean
bazuten txakur bat, hizketan ez, baina bestela, arima salbu, kristauak bezalakoa zena. Jose Antonioren amak auzoko bospasei urteko haur baten ardura zuen eta, bazkalorduan, txakurrari" Txiki, hoa haurraren bila", esaten omen zion.
|
|
|
Katuak ez du nagusirik.
|
Etxea
du bizitoki eta janleku. Zakurrak nagusiari jarraituko dio, edonora doala ere.
|
|
|
Gero, hirurok etxean sartu, eta izeba errosarioa errezatzen hasi zen. Eta
|
etxean
genuen Ama Birjina txit garbiaren irudiari kandelatxo bat piztu zion.
|
|
|
ama hilzorian zegoela. Zenbat agurmaria errezatu nizkion nik egun haietan
|
etxean
genuen Ama Birjinaren irudiari! Eta promes egin nion Itziarko erromesaldira joango nintzela, oinez, baldin eta gure ama sendatzen bazuen.
|
|
|
diru konturik tartean ez balego, ez litzateke hobea izango eskolak beste hizkuntza batean ematen diren ikastetxe batera bidaltzea umea? Horrela,
|
etxetik
duten euskara galdu gabe, eta ahuldu gabe ere, beste hizkuntza baten ikasteko gai izango lirateke.
|
|
|
Oroz gain, nire
|
etxea
baitut hau, bakoitza bere zoroak bizi duenez: batzuetan etxe asea eta zabala, beste batzuetan gela estuko eraikina.
|
|
|
Baina, dena dela, liskar guztiekin ere eta zenbaitetan basatzarik basatza baldin bagabiltza ere, nire
|
etxea
dut, nik hala aukeratu dudalako, zenbaitek moldakaitz, barbaro eta bokantzarik gabea ikusi badute ere. Beste etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe hau etxe irekia da, hizkuntzaren erabilerak jartzen dizkion ateek bakarrik zedarritua:
|
|
|
Bigarren hizkuntza mota hau, batzuek" ikastolako hizkera" deitzen diotena, nagusitzen da gazteen mintzoan azkeneko urteetan. Euskaltzale batek esaten zidan bere andrea ere, ikastolako andereño, halako klabe ezezagun batean hasi dela hizketan orain," ikastolako hizkeran", eta hola mintzatzen dela irakaskideekin, nahiz berak
|
etxetik
duen euskara Tolosakoaren parekoa izan, garbia eta txukuna inon bada.
|
|
|
Lagunarteko zaharrena zen Inaxi, berrogeita hamar urtetik gora aski aurrera behar zuen, eta sarritxo biltzen zen bikote hura kontu kontari aritzeko. Alargunduta ezagutu zuten herrira etorri zirenean, eta hiru semeak
|
etxetik kanpo
zituen jadanik behargin. Egun hartan ez zeuden kalaka hutsean, mahai moduan patioaren erdian ipinitako aulki batean joskintzako tresneria eta mota desberdineko oihalak baitzeuden.
|
|
2003
|
|
|
" Espiral" izena duen ihi barietate berri bat; betikotasuna adierazten duen espiral forma hartua dute ihi batzuk eta azkar merkaturatu ere azkarren batek...
|
Etxean
dut orain ihitza, betirako...
|
|
|
Ez geneukan Belodromoko esperientziarik, eta bi etxe kontratatu genituen. Bi
|
etxeek
zituzten aparailu denak ekarri zituzten.
|
|
|
1912an, dioskunez,, plazako bi etxerik handienetarat bidatua izan da tutetan, handik goraxago pentze batean sortzen zen iturria. Orai delako bi
|
etxek
badute ura ausarki, beherean bezala estai guzietan?. Antza, Baigorri eta Donibane Garaziko laborari etxe anitzek ezarri zuten. Etxepareren lerroetan jakin dugu, halaber, lehen irratiak 1926an entzun zirela, eta urte berean iritsi behar zela argindarra Alduderaino, baina, hitzarturiko epeak bete ziren arren, enpresak ez zuela argirik eman, eta, okerrago, etxeetaraino heltzeko sariak itsuski emendatu zituela.
|
|
|
Aitaren egungo irudia eta
|
etxean
duen eginkizuna inoiz baino lausoagoak dira orain. Emakumea ez da etxean geratzen, eta gizonak, kasu askotan, ez du bete bere etxeko konpromisoa.
|
|
|
Oraingoan, kartoiaren oinarria izango da markoa. Kartoi horrek ez du berezia izan behar, nahikoa da
|
etxean
duen edozein kaxa aprobetxatzea eta markoa egiteko behar den azalera moztea; hori bai, komeni da hondatuta ez egotea, bigunduta egotea, eta zurruntasuna galtzea. Kartoiarekin, marraztu markoaren neurriak erregela eta eskuairarekin.
|
|
|
Kontrakoa gertatzen da oilaskoekin eta arrainekin, Bretainiatik Bosniara jaitsiera handiak jasaten ari baitira. Nekazari talde batek esan zuen, aurreko astean, 25.000 oilo hil zirela beroagatik Ille et Vilainen (Bretainia frantsesa), eta, Bosniako iparraldean, Djuro Cvijic baserritarrak esan zuen 1.600 polluelo, bi
|
etxetan
dituen 16.000 oiloetatik, egun bakar batean hil zirela. Bosniako iparraldean dagoen Sanicani mintegiko arduradunek esan zuten beldur zirela lakuetako bizitzagatik; izan ere, urmaila erdira jaitsi da eta oxigenomuga onargarrien azpitik erori da.
|
|
|
Kanpotik ikusiz, lehen begiradan, etxeak biziki xarmanta zirudien, eta inpresio horrek Oya umore onean jarri zuen. Azkenean beren
|
etxea
ukanen zuten, bi hilabete luze horiek amatxi tzarraren etxean pasa ondoren.
|
|
|
Biharamunean, ezustekoa, behia sendaturik ikusi zutenean, ohetik jaiki bezain laster! Handik aurrera, jakina, gutxienez hamar katu izateko ohitura hartu zuten Soroetan,
|
etxean
zituztenei kanpotik zetozenak erantsita. Horregatik, garai hartako azpildarrek izen berria jarri zioten baserriari:
|
|
|
–Hemen aipatzen den industria gizona, Mallonak balizko heriotza batetik salbatu zuen beste faxista bat zena,
|
etxekoa
dut. Aitaitaren aldetik.
|
|
|
|
Etxean
bagenuen moto bat,
|
|
2004
|
|
|
Baiona edota Bidaxune ere Euskal Herria ote diren zalantzak ditugu.
|
Etxea
duzula jakiteak nortasuna ematen dizu. Ez bazara etxearen jabe nortasuna motelagoa duzu.
|
|
|
X. ALBIZU.
|
Etxea
dugula aipatu duzu, etxe zatikatua. Iparra Hegoa ekimenean ariketa xume bat egin dugu mugari buruz.
|
|
|
Barojatarren xarma izenburupean, Barojatarren lanak biltzen dituen erakusketa zabaldu dute Nafarroako Artxibo Nagusiaren egoitzan. Familiak Berako Itzea
|
etxean
zituen Serafin, Pio, Rocardo, Carmen eta Julio Caroren argazkiak, hainbat eleberriren jatorrizko lanak eta Julio Carok Pio Carori bidalitako eskutitzak aurkituko ditu bisitariak, besteak beste, abenduaren 12ra arte zabalik egongo den erakusketan. Pio Caro Barojak esan du Itzean dagoena Nafarroako Artxibo Nagusiaren egoitzan ikus daitekeena baino gehiago dela eta Beran museo bat zabaltzeko gogoa adierazi du.
|
|
|
Biak euskaldunek sortuak omen dira. Horregatik, eta aspaldidanik
|
etxeko
dugulako, esan zuen behin Mitxelenak Euskaltzaindiko batzarre batean: –Erdara ere hemengoa da, gero!?
|
|
|
Aitzitik, familiako elikadura ohiturak elikagaien kontsumo maiztasunari buruzko gomendioetatik urruntzen badira edo elikagai aukera gutxi badituzte (bi edo hiru barazki edo fruta mota bakarrik), ez da koherentea haurrarentzat denetik jan behar duela ulertzea. Haurrak
|
etxean
dituen elikadura ohiturei buruzko adibideak ia seguru markatuko ditu bizitza osorako elikadura ohiturak. Aholku praktiko batzuk Haur eta nerabe gehienek ez dituzte jaten gomendatutako landare errazioak dieta orekatuaren irizpideen barruan.
|
|
|
Gainera, aurrez ordaintzeko txarteletik kontratu txartelera pasatzen diren erabiltzaileak lekuz aldatzen jarraitzen du. Internet, gorantz Interneti dagokionez,
|
etxeetan
duen presentzia %25, 4tik %26, 9ra igo da 2003ko hirugarren hiruhilekoaren eta 2004ko lehen hiruhilekoaren artean. Azken hilabetean teknologia hori erabili duten pertsonen kopurua %27, 3tik %31, 8ra igo da.
|
|
|
Auna Fundazioak “eEspaña 2004” txostenean bildutako datuen arabera, Suedia eta Danimarka dira Internetera konexio azkarrak dituzten etxeen artean Espainia gainditzen duten Europako herrialde bakarrak (%84 eta %82, hurrenez hurren). Hala ere, Espainiak atzerapen nabarmena du oraindik Sareak
|
etxeetan
duen sartze tasan, hamar etxebizitzatik hiru bakarrik baitaude konektatuta. Datu horren arabera, Espainia Internetera konektatutako etxe gutxien dituen EBko bigarren herrialdea da, Greziaren aurretik soilik, eta beste estatu kide batzuen atzetik, hala nola Herbehereak, Danimarka eta Suedia, Espainiako zifrak bikoizten baitituzte.
|
|
|
Higiezinen balioa handitzearen ondorioz,
|
etxeek
duten aberastasun efektua nabarmentzen du erakundeak
|
|
|
Hala ere, metro karratu erabilgarririk eza simulatzeko eta gela bakoitzean zabaltasuna emateko moduak ere badaude. Jakina, ezin dugu aldatu gure pisuak edo
|
etxeak
duen azalera, baina etxeko elementuak banatzeko modu ezin hobea aurkitzeak benetan duguna baino zabalagoa den espazioa hautematen lagunduko digu. Lehenik eta behin, gure etxeko geletako banaketa planteatu dezakegu.
|
|
|
Bestelakoak ardoak, cavak, likoreak… eta Gabonetako gozokiak. Zazpi aholku Gabonetan gastu gehiegi ez egiteko Eguberrietako giro kontsumistatik ateratzea zaila den arren, ez da gehiegi gastatu behar, are gehiago kontuan hartzen bada milioika espainiar daudela langabezian eta krisiak, nahiz eta badirudi desagertzen hasi dela, milaka
|
etxetan
duela eragina. Ahalik eta gutxien gastatzeko, aholku hauei jarraitzea komeni da:
|
|
|
Eta, nola nik artean ez bainekizkien kontu haiek, amonak ematen zizkidan esplikazioak,
|
etxean
genituen arbel txiki bietako batean, non aitak, normalean, otartekoen eta kaxuelen zerrendak eta prezioak jartzen baitzituen, bezeroen informaziorako.
|
|
|
Fermin Donostian zegoenez, Jexus Mariri hots egitea bururatu zitzaion, baina telefonoa eskuetan gelditu zen. Seguru guardia zibilak
|
etxean
dituela dagoeneko. Iluntasunak irudiak ikusarazi zizkion:
|
|
2005
|
|
|
Baztertu ez zintuena
|
etxean
zenuten liburutegia izan zen. Familiako liburutegian murgildu zinen irakurketara.
|
|
|
Elkarrizketatu ditugun hiru artisauek
|
etxea
dute euren lanaren erakusgarri, eta lantokia etxe. Irazuk kontatzen duenez:
|
|
|
Beha zaude irratiko boz goxo hark noiz erranen ote dion, jadanik ezkondua denaz gain, lehen emaztea maite duenaz gain, haurra maite duenaz gain, utz dezan gizon hori eta beste bat bila. Gutienez haur ttipi hori ez dadien betikotz, edo aita edo ama
|
etxean
ukan gabe bizitzera kondenatua izan. Bainan ez.
|
|
|
Ez ahaztu hark bere
|
etxea
duela.
|
|
|
Handik gutxira, berriz, lotara joan ziren etxeko lau emakumeak, Emili ere bai, beste etxe batean bizi zen arren
|
etxekotzat
baitzuten beste hirurek.
|
|
|
Fededun guztiak bat ziren bihotzez eta gogoz, eta inork ez zuen esaten zeukana berea zuenik, baizik eta dena denena zuten(?); izan ere, ez zen haien artean behartsurik, zeren lurrik edo
|
etxerik
zutenek, dena saldu eta salmentaren ordaina apostoluen esku jartzen zuten; eta bakoitzari behar zuena ematen zitzaion.
|
|
|
Sustatzailearen arabera, enpresaburua Martin Varsavsky zati guztiak irabazten ateratzen dira. Erabiltzaileak irabazi egiten du, lehendik zuenari(
|
etxean
duen banda zabala prezio berean) WiFi bidez Internetera sartzeko aukera gehitzen baitio, Foneko beste kide bat konektatuta dagoen munduko edozein tokitan. Sarbide hornitzaileak, bestalde, irabazi egingo du, aparteko zerbitzu bat eskaini ahal izango baitu hatza mugitu gabe, eta horrek bezero berriak erakarriko ditu, banda zabaleko konexio baten erabiltzaile direnek soilik parte har baitezakete ‘Fon iraultza’ horretan.
|
|
|
Hire lehengusina dela, txo! Baina zer nahi duk, urtebete ez duk alferrik joan, eta
|
etxean
dudana ez duk umea, emakumea baizik. Ixo.
|
|
|
Erlojuari begiratu dio: 9:18 Madoka oraindik etxean egotea espero du, ez du Tetsuorenean bilatu nahi eta haren
|
etxean
du behar duen informazioa. Bost minuturen buruan noren laguntzarekin fida daitezkeen jakitea espero du.
|
|
|
Bi solairu gehi ganbara eta ukuilua. Egurrezko zutabeak eta gapirioak ageri,
|
etxeak
badu halako" baztandar" kutsua, nolabait erretikula sare molde hori zer den nik hemen azaltzeko. Dozena bat leiho; baita hauetako baten azpian eskualdearen erliebe mapa bitxia ere.
|
|
|
Nire amarentzat ere, bizitzen ari zen bigarren nerabezaro hartan, aire berri bafada bat izan zen Idoia.
|
Etxean
genuenean, amari bularra igotzen zitzaion, aurpegia argitzen, jolas zirraragarri baten parte hartzera gonbidatu duten haurrari bezala.
|
|
|
|
Etxeak
zituen bi solairuetarik behekoan ginen Inez eta biok. Inezek ondoegi kalkulatzen zuen aukeran edalontzietara isurtzen zuen Benedictinea, gehiegi ez botatzeko kontu handia izanez, eta hori ez zitzaidan larregi gustatu.
|
|
|
Zaharreria nagusitu da hemengo fraileetan; akitu dira. Badira hilabete zenbait Lakoizketaren gauza guziak nere
|
etxean
ditudala. Merke jabildu nintzen, kasik debalde.
|
|
2006
|
|
|
Borda pasa eta eskuinerantz bidezidorra hartuko dugu. Eta aurrean Zugarramurdiko
|
etxeak
ditugu berriz ere.
|
|
|
Blob arkitekturak berriz, forma organikoak bilatzen ditu eta egun teknologia berriekin, gero eta errazagoa da horrelakoak lortzea. Joera kontrajarrion adibide bana ipintzekotan, Greg Lynnen enbrioi itxurako
|
etxeak
ditugu batetik, erabateko blobak; beste muturrean Jean Nouvelen Monolitoa dago, eraikuntza kubiko hutsa.
|
|
|
Horietako batzuetan lurra mugituta dago. «Jendeak bere kabuz industen ditu eta badira interneten harro harro hemengo hezur zatiak
|
etxean
dituztela esaten dizutenak». Otxate bi hankako otsoen herri bihurtzen ari dela pentsatuz egin dut Uzkianorako bidea.
|
|
|
Manex Goienetxe zure osabak
|
etxeari buruz
zuen begirada eta jakintza baliatu dituzu zure gogoetaren abiapuntuan.
|
|
|
Izan ere, haur bat zentro batean errezibitzea ez da nolanahi egiten, Gazteria Sailaren Ministerioa, Familien Laguntza Kutxa eta udalen babesa bateratu behar da». Arazoa, baina, herriko
|
etxeekin
dute. 80 udaletako haurrak joaten dira Uda Lekuren ekintzetara eta horietarik 30ek baino ez dute atxiki proiektua laguntzeko konpromisoa:
|
|
|
Nik nire bezeroek, bertan jandako janariaz eta tokiaz gozatzea nahi nuen. Horretarako jantokiak bere baratza, bere sukaldariak, bere zerbitzariak, xumetik, baina den dena
|
etxekoa
zuen. Baina nire ametsetako bezeroek ez zioten horri erreparatzen, zerbitzaririk gabe, eurak aukeratu eta nahi zuten eran eta tokian jateko moduko janaria nahi zuten:
|
|
|
...stria baloreak, urrezko nahiz zilarrezko bitxiak edo harribitxiak badira, horiek Gordailuen Ku txan, Espainiako Bankuan edo halako helburua duten establezimenduetatik beste edozeinetan gordailutuko dira, kasuan kasuan; gainerako ondasun higigarriak inbentariopeko gordailuan emango dizkio enbargoa egin behar duen arduradunak berak izendatutako auzokoari, baldin eta horrek jendaurrean zabalik dagoen
|
etxea
badu.
|
|
|
Lehia arazoak berrager daitezkeneba arrebek beren gurasoez nola arduratu antolatu behar dutenean, azken horiekberen kabuz bizitzeko gai ez direlako. Zahartzaroan neba arreben arteko harremanaren berraktibazio garrantzitsua gerta daiteke, bereziki ezkongabe edo alargundiren eta seme alabak
|
etxetik kanpo
dituzten pertsonen kasuetan. Bizitzako unehorretan, eguneroko bizimoduan garrantzitsuak diren erreferenteek (lanak eta bizitzasozialak, kasu) intentsitatea galdu dutenean, neba arrebak identitate propioarenerreferente esanguratsu bihurtzen dira.
|