2017
|
|
Baso eta ekonomia kontseilari erretiratua, teniente erretiratua, lehen mailako burdinazko gurutzearekin kondekoratua. Hirurogeita hamarrean erretiratuta bazegoen, bizirik bazen, ezinbestean, laurogei urte izan
|
behar zituen
. Baina pertsona aurreztaile orijinal eta absurdo hau jakinduria handikoa zen lamina zaharren bildumagile bezala:
|
|
Guri bakarrik mende erdian zehar erosi zigunak balio ikaragarria zuen, eta pentsatzekoa da eskuraketa gehiago egingo zituela beste zenbait enkante eta antikuarioetan. 1914az geroztik ez genuen bere enkargurik jaso, baina jakin banekien tamaina horretako bilduma bat nekez saldu zitekeela hautsak harrotu barik; hortaz, pertsonai kurioso horrek bizirik
|
behar du
egon edo bilduma bere oinordekoen esku dago.
|
|
Benetan, miraria da Berlingo jaun handi-mandi bat bidean galdu eta gure herrixkara heldu izana... Baina kontuz ibili
|
behar da
arte-merkatari batek trena hartzen duenean... Hemen esaten dugu poltsak eta ateak itxi behar direla buhameak agertzen direnean...
|
|
Baina kontuz ibili behar da arte-merkatari batek trena hartzen duenean... Hemen esaten dugu poltsak eta ateak itxi
|
behar direla
buhameak agertzen direnean... Bai, badakit zergatik zatozen nigana...
|
|
animatuta eta hordituta zegoen, ardoa edan balu bezala. Azkenean, alde egin
|
behar nuela
esan nuenean, ikaratu egin zen, mainak egin zituen ume baten moduan eta, haserre bizi, kolpe bat eman zuen hankarekin zoruan, bildumaren erdia ere ez nuela ikusi esanez. Ama-alabek eginahalak egin behar izan zituzten alde egiten utzi nezan, bestela, trena galduko bainuen.
|
|
Agindu egidazu katalogo ederra egingo duzula: ene oroitarria izanen da, ez dut besterik
|
behar
.
|
|
"
|
Behar bada
, beste horretan belar gehiago egongo da" erantzun zuen izebak gogorik gabe.
|
|
"
|
Behar bada
beste horretakoa hobea izango da" bota zuen izebak arretarik jarri gabe.
|
|
"
|
Behar bada
zuk zeuk kontatu nahi diezu ipuin bat" erantzun zion izebak.
|
|
Orduan beste tanta bat erori zen. " Hau gehiegi da, zertarako
|
behar dut
estatua bat euritik babesteko ez bada?" esan zuen. " Alde egin beharko dut hemendik".
|
|
Eta enarak: " Egiptora joan
|
behar dut
. Zain dauzkat nire adiskideak".
|
|
" Ez enaratxo" esan zuen printze koitaduak," Egiptora joan
|
behar duzu
".
|
|
-Garbi hitz egin
|
behar dizut
... Jakitun zara garai gogorrak bizi ditugula, horrexegatik ulertuko duzu esango dizudana...
|
|
Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi... Gainera, nire ahizparen senarra frontean hil zuten, eta ahizpak lau ume hazi
|
behar ditu
... Baina gure aitak ezer ez daki gure arazo materialez.
|
|
Ezin deskriba dezaket zein lazgarria egin zitzaidan ehun edo berrehun paper zuri eta erreprodukzio merke horiek berarekin batera ikustea; nolanahi ere, inozo tragiko honen oroimenean hain ziren benetakoak piezok ezen akatsik gabe eta zegokien ordenan deskribatzen baitzituen, pieza bakoitzari zegozkion detaileak erantsiz. Bilduma ikusezina, dagoeneko barreiatua egon
|
behar zuena
han-hemen, errealitate hautemangarria zen itsu honentzat, gizon honentzat, engainatu hunkigarri honentzat, eta hain zen indartsua bere ikusmenaren sua ezen ni ere sinesten hasia bainintzen ikusi egiten zuela. Behin baino ez zen agurearen segurtasuna arriskuan izan:
|
|
-Arrazoi duzu, Chichibio, zuk esan bezala egin
|
behar nuen
bart. Tira, barkatzen dizut, baino ez berriro holakorik egin.
|
|
Gaur goizean goiz jaiki naiz. Zapata denda ireki aurretik lan asko egin
|
behar nuelako
. Bezero asko izan ditut, udaberriko zapatak heldu baitzaizkigu, jada.
|
|
Denda itxi ondoren kafetegira joan naiz eta Petter-ekin egin dut topo. Poloniako lurralde batera bidali
|
behar dutela
dirudi, jeneral egingo dutela esan baitiote. 14:30ak dira eta Margot ez da etxera iritsi.
|
|
Sentitzen dut benetan. Orain dela ordu bete esan didate egin
|
behar zutena
.
|
|
Eta horrekin zer egin dezaket? Margot eraman egin dute eta nork daki zer egingo dioten, eta nik etxean egon
|
behar dut
–
|
|
-Nire lagunak ahal duen guztia egingo duela ziurtatu dit baina badakizu hau ez dela broma kontua, bere bizitza arriskuan jartzen ari da, eta baita ni ere. Orain itxaron egin
|
behar duzu
, itxaron besterik ez. Bizirik badago bere berri ekarriko dizut albait arinen.
|
|
Zergatik ez gaituzte bakean uzten? Ez dut ezer gehiago
|
behar
bizitzeko. Ez dakit zenbat denbora jasan ahal izango dudan hau.
|
|
-Berarekin joan
|
behar dut
. Hil egingo da bestela!
|
|
Hil egingo da bestela! Berarengana eraman
|
behar nauzu
!.
|
|
-Bihar Auschwitz-era noa. Jeneral izendatu naute eta jendea
|
behar dute
bertan.
|
|
-Andreas, galdera bat egin
|
behar dizut
eta ondo pentsatu erantzun baino lehen. Zure bizitza emango zenuke Margot ikusi ahal izateko?
|
|
-Bai, noski. Zer egin
|
behar dut
–
|
|
Gauez ohetik jaikitzen banaiz, munstroa haserretu egiten dela esaten dit amak. Eta geldi egon
|
behar dudala
. Nik izena jarri diot munstroari; Rodolfo.
|
|
Aste bi! Gehienetan lau egunetara egin ohi dio bisita... medikuarenera joan
|
behar du
.
|
|
Lotara noa. Bihar ere eskolara joan
|
behar dut
eta.
|
|
Joxeanengana joan
|
behar dut
. Eta kontatu egin behar diot.
|
|
Joxeanengana joan behar dut. Eta kontatu egin
|
behar diot
. Bizi bat daramadala nire barrenean.
|
|
Baina bizi hori, ez da nirea bakarrik. Berea ere bada; eta esan egin
|
behar diot
.
|
|
Ez dakit nola esango diodan... " Joxean laztana, haur bat izan
|
behar duzu
...". Ez, horrela ez!
|
|
Ez, horrela ez! " Joxean, hitz egin
|
behar dugu
. Haurdun nago.
|
|
Horixe pentsatzen aritu delarik bat-batean," Zer???" ozen batek murgildurik zegoeneko mundutik atera duen arte. " Joxean, hitz egin
|
behar dugu
..."
|
|
Sarritan iruditzen zait kartzela dela bizitza. Idazten dudanean, lanean
|
behar nuke
. Lagunekin nagoenean, idazten behar nuke.
|
|
Idazten dudanean, lanean behar nuke. Lagunekin nagoenean, idazten
|
behar nuke
. Bai, etxe handi hura bezala da bizitza; leihoez bestalde askatasuna ikus dezakedalako.
|
|
Eta horregatik, gizaki inperfektua mundu inperfektuan soilik izan daiteke zoriontsu. Kontua da, gizaki bakoitzak bere mundu inperfektua eraiki
|
behar duela
, arrosetatik urrun jaiotzen diren margaritak bezala. Nik bezala.
|
|
-Neska hori nirea izan
|
behar da
lehenbailehen.
|
|
Azkenean, Katalinen anaiek beraiekin mendira joateko esan zioten, egun hartan ardiak eraman
|
behar baitzituzten
larre batetik bestera. Mendiko haize freskoak onura egingo zion itxaropenarekin, neskatoa anaiekin batera abiatu zen zelai orlegi erraldoietarantz.
|
|
-Nik ekarriko dizut ostadarra. Zeruko jainko guztien aurka borrokatu
|
behar badut
ere, argirik politena lortuko dut zure aurpegira irribarre handi bat bueltatu dadin.
|
|
-Hemen dago zuk
|
behar duzun
botika irribarrea zure aurpegira bueltatzeko.
|
|
Nik ere Tomasek esandakoan ezin izan diat sinetsi, baina hala duk. Gainera ohitzen joan
|
behar gaituk
. Azken urte hauetan gero eta jende gehiago hiltzen ari duk.
|
|
Hitzik sortzen ez den egoera horietako bat zen. Bi agureak, mutu, bazekiten minutu batzutan ez zutela hitz egin
|
behar
, absurdua izango zela. Isiltasun horretan Balberantz abiatu ziren hezur zaharrak astiro mugituz.
|
|
Isiltasuna nagusi zen tabernan eta Puskasek eta Tomasek tragoa bukatu orduko beste hiru herritarrak alde egin zuten. Bi lagun zaharrak elkarri begira geratu ziren zer egin
|
behar zuten
ez balekite bezala.
|
|
Ez da ahaztu
|
behar
, Foërgell, Moërgell eta Zoërgell matriuskak, hil berri zen Mattin Gorriren anaia zahar, Sam Beltxen jostailu zirela; ume erabat zital eta berekoia berau, Jainko damu-gabe baten semea.
|
|
Normala da Dubiok lanetik irten eta berehala etxerako gogorik ez edukitzea. Izan ere, bertara ailegatzeko aldapa itzela igo
|
behar baitzuen
; herritik auzora 80 eskailera, ondoren bidezidor bat, eta gero beste 65 eskailerako propina; hori guztia, igogailurik gabeko zazpigarren solairuan aurkitzen zen etxe-zulo ziztrin eta ospel batetan sartzeko. Ezkonge zen Dubio.
|
|
Umeak hitz egiten zidan eta nirekin jolasten zuen, batzuetan min egiten zidan arren, hostoak kentzen zizkidalako eta gero jostorratz itxurako nire hosto horiekin marrazkiak egiten zituen lurrean. Azkenean zakarrontzian amaitzen zuten beti, amak batu eta bota egiten zituelako, horregatik beti hosto berriak
|
behar zituen
eta gehiago kentzen zizkidan.
|
|
Nire bizitzaren historia hau irakurtzen bukatzen duzunean, hartu minutu bat eta pentsatu lore, zuhaitz, animalia edota edozein izaki bizidun erosten duzunean bizi bat erosten duzula. Eta bizia gauza guztien gainetik errespetatu
|
behar da
. Edonor edo edozein izanda biziduna, gizakiok bizitzeko eskubidea badugu, beste izaki bizidunek zergatik ez?
|
|
Obusez ari garela, ez da ahaztu
|
behar
Ataulf Tarqquus jaunak, galera handiekin zen Moërgelleko zuzendaritzara iritsi, eta harturiko lehen erabakia, igorle, jasotzaile eta mezua zeukaten etorkizunik gabeko obusak ekoizteari utzi, eta ez mezurik, ez igorlerik, ez eta jasotzaile jakinik ez zuten pertsonen kontrako minaz ordezkatzea izan zela2 Hortaz, inbertsio handiak burutu eta gero, UNDER-APPLE markako mina merke bezain eraginkorrak... Erabaki horren eraginez, Moërgellen negozioak xanpain-aparraren modura egin zuen gora.
|
|
Zerbait egin
|
behar dut
. Maite dudan hura defendatu behar dut.
|
|
Zerbait egin behar dut. Maite dudan hura defendatu
|
behar dut
. Ezin dut hiltzen utzi.
|
|
Bai beharrez, ez gogoz. Bide zidorrean aurrera egin nahirik gabiltza mila kiloko gurdia besoen indarrez eraman
|
behar dugularik
. Nik indar guztiz bultza egiten diot, beti aurrera, aldatzean gora eta zirkin amiñi batek bete egiten nau.
|
|
Nahiko apartatuta zegoen. Bertara heltzeko hiriko errepide nagusia hartu
|
behar zen
, eta, Pagoa ostatuko bidegurutzea iragan ondoren, mendi aldera jo zenbakirik ere ez zuen bide estu batetik. Berehala, gaztainadi bat zeharkatzean, baserriak ikusten ziren lerroan, erreka ziztor baten erara kokatuak, eta artasoroak, sagastiak, belazeak haien jira guztian, eta gero berriro ere mendiak, basoak, milaka zuhaitz malda guztietan gora.5 Beste mundu bat zen.
|
|
Berriki entzundakoak, berriki irakurritakoak, ikasitako bertsoak, eta hoiek dira derrepente, azkarren ateratzen dianak. Eta bertsokera pertsonalago bat egiteko inertzia hoiek denak detektatu eta frenatu egin
|
behar dira
eta benetan hoien artean leku egin, garbitu bide hori eta benetan zuk esan nahi dezun hori bilatu.
|
|
Gaur egungo bertsolaritzaren beste ezaugarri interesantenetakoak, ez?, oso lurrari errotuta egonagatik, oso gauregunari eta munduari irikia dagoela. Eta benetan
|
behar bada
, superbibentzia instinto bategatik ausartzen geala probatzen, bestelako disziplinekin nahasten... bertso formak bilatzen, bestelako espresio moduak, bestelako doinukerak. Lengoa galdu gabe baino berriakin konbinatuta.
|
|
-ez duzuelako
|
behar
.
|
|
Zer daukan horrek arrakasta hori lortzeko? Bueno
|
behar bada
, hori bera, soiltasun hori, austeridade hori eta pixka bat ere gaur egungo gizarte joerekin kontra puntoan, nik uste, hor irabazten duela bere balioa.
|
|
Kasu honetan kopla bat egin beharko zuzu eta pantailan agertzen zaizun gaia erabili
|
behar duzu
|
|
Berstolariok pentsatzen dugu bukaeran esan
|
behar duguna
, hori da pentsatzen duguna eta bukaeran esan behar dugun hortatik eraikitzen dugu bertsoa. Gertatzen dena da entzulearentzat kontrako prozesua dela.
|
|
Berstolariok pentsatzen dugu bukaeran esan behar duguna, hori da pentsatzen duguna eta bukaeran esan
|
behar dugun
hortatik eraikitzen dugu bertsoa. Gertatzen dena da entzulearentzat kontrako prozesua dela.
|
|
Zurrunbilotik lehenengo irtetzen dena da hitz bat edo ideia bat. Lehenengo neurtu
|
behar da
, ideia hori egokia den zuk pentsatzen duzunerako edo publikoarentzat egokia izan litekeen. Gero esaldia jarri eta esaldi hori tolestatu errima batean bukatzen dela.
|
|
Gero esaldia jarri eta esaldi hori tolestatu errima batean bukatzen dela. Gero neurtu
|
behar duzu
ia aski errima ba dituzun famili hortakoak esan nahi duzuna esan ahal izateko. Eta hori 15 -20 segundotan.
|
|
Eta oso modu zailean sortzen dituzte gainera, doinua, errimak, hainbat poesia egitura, gaiari erantzun, aurrekoaren bertsoari ere bai eta abar. Gauza asko egin
|
behar dira
aldi berean."
|
|
Jazza ere inprobisazioa da, baina ezin da edozer gauza egin. Tonu jakin batean jo
|
behar da
, instrumentu jakin bat, melodia bat jo behar duzu nolabait, baina melodia horren inguruan zerbait sortzen duzu. Lehendik existitzen ez zen zerbait egiten duzu.
|
|
Jazza ere inprobisazioa da, baina ezin da edozer gauza egin. Tonu jakin batean jo behar da, instrumentu jakin bat, melodia bat jo
|
behar duzu
nolabait, baina melodia horren inguruan zerbait sortzen duzu. Lehendik existitzen ez zen zerbait egiten duzu.
|
|
Nik horretan, iruditzen zait inprobisazioak potentzial handia duela. Askotan uste dugu sorkuntza sofistikatua dela ba denbora asko etxean, hausnartzeko, behin eta berriz ikusi,
|
behar dena
ezta. Baina niri iruditzen zait sormenak askotan kolpeka funtzionatzen duela, baita idazten ari zarenean ere kolpe bat izaten da, intuizio momentu bat izaten da, eta bertsotan egiten duguna da sormen kolpe hori, intuizio hori, jende aurrean bilatu, sortzen ari zaren momentu berean bilatu, eta jada joan da, beste aukerarik ez daukazu.
|
|
Bertsotan ere etor daitezke sormen kolpe onak, eta nik uste dut hor inprobisazioak badituela mugak, ezin duelako gero elaboratu eta hobetu, baina sinisten dut jendearen aurrean eta estuasun horretan eta zure burua tentsio goren horretara eraman eta aldi berean erlaxatzeko gai baldin bazara, sormen kolpe bikainak sor daitezkeela eta sortzen direla. Beste gauza bat da elaborazioa, horretarako ez daukagula gaitasunik, eta gainera sormen kolpe hori errenditu
|
behar dugula
oso hizkuntza jakin estu eta prekario batean.
|
|
Nik uste dut gaur egun gehixeago ematen ari zaiola bere lekua inprobisazioari, ez bakarrik bertsogintzan, baita beste alor batzuetan ere. Hala ere ez dut uste ez gutxietsi, ez gehiegi handietsi
|
behar denik
inprobisazioa, inprobisazioak bere mugak ditu, sorkuntzarako bere mugak ditu, eta aldi berean bere potentziala dauka arte sorkuntza moduan. Eta zehazki geureak, eta kantu inprobisatuak, kantu inprobisazio biluziak ba uste dut dituela potentzial batzuk beste batzuk ez dituztenak eta aldi berean ba oso muga zurrunak ere bai.
|
|
" Bertsolaritza historikoki eta gaur egun ere dialektika da, argudiaketa argudiaketaren kontra eta horretarako gutxienez bi bertsolari
|
behar dira
. Hitza hitzaren kontra, argudioa argudioaren kontra.
|
|
Ordutik hona gure irudipena izan da, eta gaur eguneko diskurtsoak diona da emakume bertsolaririk ez dela egon gaur arte. Baina oraindik ere baserrietan eta etxe askotan aipatzen digute
|
behar bada
familia hartan bertsolaririk onena amona zela, edo ama zela, edo izeba zela. Noski emakume horiek egoera sozialagatik ez dute sekula plazan kantatu izan.
|
|
Emakumea heziketaz ere ez da hezia izan gaur egun arte zentroan egoteko, nabarmentzeko, espazioa okupatzeko, ozen hitz egiteko, bere buruaz eta bere iritziaz jabe eta sendo sentitzeko, heziketaz ere ezaugarri horiek ez dira lantzen emakumeengan.
|
Behar bada
gehiago gaur egun, baina orain arte ez asko.
|
|
Zeren hainbeste hitz egiten degu maskulinidadearen krisia eta abar, sasoi batean Balentziagak gure txapel euskalduna modan jarri zuan Hollywooden emakume aktrizen buruetan, feminizatu zigun fum txapela, gizonezkoen sinbolo totala txapela, gizona eta txapela, feminizatu zigun Balentziagak, eta orain zer da Maialen Lujanbiok neurri batean bereganatzen du, orduan dago alde batetikan satisfakzio handi bat, aurreratzen ari gera, baina bestalde gizonezkoak nik uste inkontzienteki, konturatzen gerala gure maskulinitate hori, ba en fin, badijoala, gure gizarte tradizionala ere badijoala, eta alde batetikan zelebratzen dugu, eta beste aldetikan arduratu egiten gera, zer gera gu? Eta nik uste lepotik heldu
|
behar diogu
alkarri, porque, eta horko besarkada hain, e, genuino haiekin, besarkada hain eder haien ondoren, besarkada hura argazki horrek neretzako esaten du dena.
|
|
Alegia, gaur egun zailtasunak oso sutilak dira, ez dira hainbeste kopuruzkoak, garai batean emakumerik ez zen ikusten plazan, eta gaur egun ikusten dira. Hor salto handi bat egin da dudarik gabe eta
|
behar bada
saltorik bortitzena. Baina orain behar bada dauzkagun arazoak sutilagoak dira, eta inkontziente mailakoak.
|
|
Hor salto handi bat egin da dudarik gabe eta behar bada saltorik bortitzena. Baina orain
|
behar bada
dauzkagun arazoak sutilagoak dira, eta inkontziente mailakoak. Emakumeak kantatzen duena nola jasotzen den, ba al daukan pisurik, emakumearen ahotsak eta gizonezkoarena pisu berdina al daukaten, iritzi horiek.
|
|
Bestalde, adibidez, maila azalekoago batean,. Kosta egiten zaigu umorea egitea emakumeari buruz, bere munduari buruz, bere jarrerari buruz, bere janzkerari buruz... gizonekiko lasai egiten dugun umore mota bat.
|
Behar bada
ez umore motarik interesgarriena baina bueno. Kasu batzuetan oso lasai egiten dena, emakumeei zuzentzen gatzaizkienean zenbat zailtasun umorea egin ahal izateko horrekin.
|
|
Niri ahalegin handia eskatzen duen prozesu luzea iruditu zitzaidan, egun osoko prozesua. Eta horri aurre egiteko ez da trebezia bakarrik
|
behar
, baizik eusteko eta erresistentziarako gaitasuna ere bai.
|
|
Eta maisuak erantzun: -ez, orain, ikasitako guztiak, ahaztu egin
|
behar dituzu
. Eta bakar bakarrik ahaztutzen dituzunian izango zara bertsolarietan bertsolari.
|
|
Nire saioa hasten da galtzerdi beltzak jasten ditudanean, ez dakit zergatik, maniatikoa naiz hortan. bertsotara joan
|
behar
badet behintzat galtzerdi beltzak behar izaten ditut, etxean petralaldi momentu bakarrak izaten ditudala, bertsotara joateko momentuan jazten ari naizenean edo, baina hori gainditu eta etxetik irten eta herriko irteerako taberna batean kafe bat hartu eta rosli txiki bat piztu eta ya mentalki jartzen naiz lanerako.
|
|
Ez da erreza asmatzen nola ondo egon bertsotarako, eta noiz zauden argi eta noiz zauden lanbro.
|
Behar bada
egun batean oso saio ona egin duzu, oso ondo sentitu zara, eta hurrengo egunean pauta berdinak errepikatzen dituzu, saioaren aurretik egiten duzu lehen egindako gauza bera, baina ez zaude berdin, burua ez dago berdin. Eta nik ez dakit, faktore askok eragingo dute hor, nekeak, lekuak, motibazioak, tentsioak, nerbioak, ilusioak, gauza askok eragin dezakete.
|
|
Baldin eta hau eta hau egiten badut saio aurretik emaitza ona izango da, hori ez da existitzen, eta batzutan ustez oso ondo zaude, eta tabladura atera eta beldurrak hasten zaizkizu, edo ez dituzu bertsoak ondo ikusten, ez datorkizu ideiarik. Kontrakoa ere bai, oso nekatuta zoaz eta
|
behar bada
egun brillante bat daukazu. Nekearen barruan axolagabekeria puntu horrek zaramatza gauza brillanteak egitera.
|
|
Hori alde batetik, bestetik, bertsolariak ahalegin berezia egiten dute txapelketarako prestatzeko, eta azkenean txapelketa bihurtu da mugarri artistiko bat. Lanketa intentsoena horretarako egiten dugu eta
|
behar bada
gure proposamenik berrienak eta hor plazaratzen ditugu. Eta normalki artistikoki inflexio puntu bat izaten da, edo izan daiteke.
|
|
Eta nik uste dut gaur egun euskarazko kultura denaren premian dagoela, eta ezin diogula uko egin horrelako aukera bati. Orduan, bueno, baloratu egin
|
behar da
, funtzio sozialak, funtzio linguistikoak, eta funtzio kulturalak, eta logika artistikoa nolabait. Logika artistiko hutsetik begiratuta txapelketa batek ez leukake zentzurik, baina guk ez diogu begiratzen hortik bakarrik, begiratzen diogu baita ere bestelako funtzio horien ikuspuntutik.
|
|
Eta momentuan nik uste egoeraren irakurketa orokorra eginda baloratzen dugula txapelketaren beharra badaukagula. Badaukala gure kulturak, badaukala bertsolaritzak berak, Bertsozale Elkarteak, bertsolariek, balantza horretan
|
behar bada
egun batean besteak hartuko du pisua, eta baloratuko da ez dela txapelketarik behar. Orain nik uste orokorrean baloratzen dela funtzio garrantzitsu bat betetzen duela txapelketak gaur egungo Euskal Herrian.
|
|
Eta momentuan nik uste egoeraren irakurketa orokorra eginda baloratzen dugula txapelketaren beharra badaukagula. Badaukala gure kulturak, badaukala bertsolaritzak berak, Bertsozale Elkarteak, bertsolariek, balantza horretan behar bada egun batean besteak hartuko du pisua, eta baloratuko da ez dela txapelketarik
|
behar
. Orain nik uste orokorrean baloratzen dela funtzio garrantzitsu bat betetzen duela txapelketak gaur egungo Euskal Herrian.
|
|
Eta uste dut bertsolaritzak bestelako eredu bat proposatzen duela, hain zuzen ere ez delako kirol lehia bat. Kultur jardun bat, jardun kreatibo bat delako, eta ezinbestean lehia beste erara ulertu
|
behar da
. Gu sortzen ari gara, ale ederrak, ale interesgarri izan nahi dutenak, lehengaia dialektika da, arrazoia da lehengaia, mundu dialektiko horretan, eta hoskidetasunaren eta estetikaren mundu horretan sortzen ari gara.
|
|
Gu sortzen ari gara, ale ederrak, ale interesgarri izan nahi dutenak, lehengaia dialektika da, arrazoia da lehengaia, mundu dialektiko horretan, eta hoskidetasunaren eta estetikaren mundu horretan sortzen ari gara. Orduan
|
behar bada
termino hauek, eta lehiaren terminoek ez dute bat egiten, inposibleak dira uztartzen, eta txapelketak nolabaiteko uztarketa bat egiten du bi mundu horiena. Behar bada hasi gintezke orain, eztabaida genezake ia zentzurik ba al daukan jardun artistiko bat puntuatzeak, eta baloratzeak, eta jardun artistiko baten lehia planteatzeak.
|
|
Orduan behar bada termino hauek, eta lehiaren terminoek ez dute bat egiten, inposibleak dira uztartzen, eta txapelketak nolabaiteko uztarketa bat egiten du bi mundu horiena.
|
Behar bada
hasi gintezke orain, eztabaida genezake ia zentzurik ba al daukan jardun artistiko bat puntuatzeak, eta baloratzeak, eta jardun artistiko baten lehia planteatzeak. Hori beste galdera bat da.
|
|
Zurrunbilotik lehenengo irteten dena da ba... hitz bat edo ideia bat. Lehenengo neurtu
|
behar da
ideia hori egokia den zuk pentsatzen dezunerako, gero esaldia jarri eta esaldi hori tolestatu errima baten bukatzen dela. Gero neurtu behar duzu ia aski errima badituzun familia hortakoak eta hori ba...
|
|
Lehenengo neurtu behar da ideia hori egokia den zuk pentsatzen dezunerako, gero esaldia jarri eta esaldi hori tolestatu errima baten bukatzen dela. Gero neurtu
|
behar duzu
ia aski errima badituzun familia hortakoak eta hori ba... 15 -20 segundutan, ezta?
|
|
Urbiara baldin bazoaz pentsatuz, joe! gaur beste denek jai dute eta nik hemen pasa
|
behar
eguna, seguru aski ez duzu ongi pasako, ez duzu bertsotan ondo egingo, bazkaria luzea gertatuko zaizu. Eta aldiz, baldin bazoaz Urbiara pentsatuz, jo!
|
|
Bertsotan egin, ezta? Eta bertso saioaren ondoren txukun ibili
|
behar zara
bereziki sentitzen duzun euforia hori, ezta. Iturriagak kantu batean esaten zuen... ez dakit....
|
|
-erarekin emanen ditut, emanen dut-era bukaera duten oinak bota
|
behar dituzue
, bai ados?, beti bezala, txandaka.
|
|
Tradizioa eten gabeko mugimenduan egon
|
behar du
. Behin gelditu ezkero, geldituta geratzen delako betikoz.
|
|
Laguntza eske herri hortan bizi zen maisu zahar jakintsu batengana jun tzan. -Maisua, bertso improbisatzaile on bat izan nahiko nuke, zer da egin
|
behar dudana
–Maisuak hala erantzun zion:
|
|
Bertsolariak pentsatsen dugu, bukaeran esan
|
behar duguna
eta bukaeran esan behar dugun hortatik, eraikitzen dugu bertsoa. Gertatzen dena da entzulearentzat, kontrako prosezua dela.
|
|
Bertsolariak pentsatsen dugu, bukaeran esan behar duguna eta bukaeran esan
|
behar dugun
hortatik, eraikitzen dugu bertsoa. Gertatzen dena da entzulearentzat, kontrako prosezua dela.
|
|
Ezin duzu gehiago jasan zure burua isilik, eta jendeak ere eskatzen du. Eta askotan hasi
|
behar duzu
benetan ezer inongo heldu lekurik eduki gabe, hasi eta...
|
|
Askotan esan izan dugu," puf, lasaiegi niok, hemen ez dator ezer onik", sentitzen baldin badugu erlaxazio handiegia dela, ez dugu beharbada sorkuntza puntakoa egiten. Ez dakit zenbateraino bihur litekeen, ez dakit biokimika ez dut gehiegi ezagutzen, baina adrenalina sorkuntza ere lika edo bizio txiki bat gugan, baina garbi daukat seguru asko bertsolari baten bizitzan adrenalina kolpe horiek ezinbesteko osagai direla, ohitu egiten garela, eta gainera
|
behar dugula
baita ere bizitzaren abiadura sentitzeko.
|