|
2000
|
|
|
Ez dadin batzuek ez besteek estutua izan, alegia. Denbora eman
|
behar zaio
bera izan dadin. Ez dezagun berarekin gehiegizko itxaropenik sortarazi ere.
|
|
|
Duela urte dexentetatik hona ordaindu egiten diote gainera, komentarista eta artikulugile izateagatik. Abertzalea ez dakit, baina euskaltzale fina dugu bederik, irakurri egin
|
behar dira
bere artikulu landuak. EMK-ko alderdikideek kartel ikusgarriak eta txispadunak egiteko zuten ahalmenaren parekoa ikusten diot.
|
|
|
Mineral eskaerak gora egin zuen nabarmen, baina bertako meategietako fosforodun minerala ez zen oraindik aproposa tresna berrientzako. Fosforo gutxiko hematite bizkaitarra
|
behar zuen
bere altzairu produkziorako. Mende horretako 60ko hamarkadan esparru honetako legedia liberalizatu eta exportazioak boom izugarria ezagutu zuen.
|
|
|
Nahiz ETAk indarkerian jarrai-tzen duen, HBren esku dago ETAk desmontatu duen guztia berriz martxan jar-tzea. HBk oso garbi azaldu
|
behar du
bere diferentzia ETArekiko. Eta HBk hori egitea bai miraria dela.
|
|
|
Beraz dakarren aurrerapausoa ez da txantxetakoa. Herri edo auzo mailan normalkuntzarako planak jarri dira martxan eta horiengan aurkituko du ikastetxeak zer funtzio eta zein eremu bete
|
behar dituen
bere hezkuntza proiektua definitzerakoan.
|
|
|
Alegia, Sevillan, Caceresen edo Lugon antzeko epaia emango zela diote adituek. Fiskaltzak helegitea jar-tzea normala da, bera zen salataria eta beste kasuetan bezala mantendu
|
behar zuen
bere jarrera. Cardenal Fiskal Nagusia asko inplikatu zen, hala ere.
|
|
|
Joseba Sarrionandiak liburuaren sarreran bertan adierazi bezala," literatura oro literaturaren literatura da", alegia, tradizio literarioaren oihartzunak islatzen ditu literatura orok. Gero bereziki aztertuko den Narrazioak liburuan ere irizpide honi beroni eusten dio Sarrionandiak, eta horretan eredu, maisu edo inspiratzaile dituen Kavafis, Pessoa, Auden eta XX. mendeko beste zenbait poeta handiren iritziko da, Iñaki Aldekoaren ustez: " Gure garaian poesia hoberenak literatur tradiziotik datozkigun isladak nahitaez errefraktatu
|
behar ditu
bere literaturan. Ahaztu gabe, betiere, ironia, poeta edozein tradiziotatik urruntzen duena, tradizio hau errepika ezina bihurtuaz.
|
|
|
Lehendik zeuden horiek idatzirik eta, argitaratzeak ez dio talentuan murrizketarik eragingo egileari. Auzia beste bat da hemen, nik uste; hain zuzen ere, idazkuntzatik bizi nahi duen euskal idazleak non eta zelan erabili
|
behar duen
bere talentua. Edo beste modu batera esanda, Canok eta bestek erakusten duten bokazio sendoak zein etorkizun duen hedabideetatik kanpo geratuz gero.
|
|
|
Hizkuntza-komunitateek biziraupena ziurtatzeko, erreprodukzio soziala bermatubehar dute. Gure kasuan, euskararen komunitateak bere biziraupena ziurtatzeko, besteak beste, hedabideen laguntza
|
behar du
bere buruaren erreprodukzio sozialabermatzeko. Gure inguru hurbileko hedabideak urrun daude laguntza-emate hipotetikohorretatik.
|
|
|
Aldi berean, Hirugarren Munduko herrietan mota guztietako diktadore eta militarrak sortu ziren mendebaldekoeredu demokratikoaren gerizpean. Baina, kapitalismoak demokrazia burgesa edoordezkatzailea
|
behar du
bere garapen egokirako, eta laugarren globalizazioan honenaldeko saio berria bideratzen ari da.
|
|
|
Berriz, analistak ez du izan behar ez sistematikoki zapuztaile, ez sistematikokipermisiboa: bidezko eta egokia izaten saiatu
|
behar du
bere jarreran eta erabakiteknikoetan, sendaketaren aurrerabidea eta pazientearen eboluzioa bakarrikkontuan hartu behar dituelarik. Beraz, giza harreman bereziaren aurrean gaude:
|
|
|
Konplexuz josita azaltzenzaigula euskalduna. Kanpotarrek homologatuta sentitu
|
behar duela
bere burua kulturaren edozein esparrutan. Eta gure gizartean, Euskal Herriko erreferentziak zeintzukdiren, soziologikoki, laino eta argitzeke ditugu oraindik.
|
|
|
Gizakia askatasuna da, hots, zabalune edo hutsune bat, zulo bat unibertsoan, ekintzak bete behar duena. Gizakiakorain bere gain hartu
|
behar du
bere burua (existentzia), hots, bere buruaren eraikuntza, erantzukizuna. Hau ez da etika-arazo bat, ohiko esanahian:
|
|
|
Gizakia, existentziara jaurtirik dagoela?, esangoda. . Mundua?, bakoitzak asmatu behar du; bakoitzak izan
|
behar du
bere balioen asmatzailea. Askatasuna, angustiaren iturria, balioen kreatzailea da, horregatixe.
|
|
|
Programatzaileak gogor borrokatu
|
behar du
bere estazioa jitoan gera ez dadin, hedabide lehiakideek egiten dizkioten erasoei itzuriz eta beste irratikideen beraien erasoei ere zirkin eginez, azken hauen estrategia programazioen diferentziazioan eta ustekabetasunean datzalarik, gero eta nabariago.
|
|
|
Azken finean, benetako arduraduna Estatua izango zen: hortik aurrera maila guztietan egin
|
behar zena
berak diktatzen zuen eta kontrola ziurtatzeko dispositiboen sarea sortu zuen (buletin ofiziala, irakasleen agiriak, batzorde ezberdinen osaera, azterketa-programak, ikuskariak, etab.). Urte gutxi batzuen buruan makineria hori martxan egon zen eta esan genezake Estatuak kontrolpean izan zuela oinarrizko irakaskuntza, berau laster garatuz93 Edonola ere, esan behar da, halaber, nahiz barealdia ekar...
|
|
|
Zeren jaun Santiago de Tapioles y Villarrínek zinez izan
|
behar baitzuen
bere osaba inkisidorearen eskolakoa, eta zeren hala ibili baitzen hura hiru euskaldunon gibeletik, nola or hisikatua ehizaren arrastoan, etsi gabe.
|
|
|
Zeren, aitzin-solasean erran dizudan bidetik, jakinik ezen gure egunorozko historiak berdin faltsu daitezkeela nola alferrik erantsiarekin hala ahantziarekin... ez ote zaigu, Axularrez ari garelarik ere, halako zerbait gertatzen, eta ez al zaizu zuri ere iduritzen ezen Sarako maisua luze mintzatu izan zela mintzatu behar ez zuenaz eta, aldiz, ez zela mintzatu mintzatu be har zuenaz...? Mintza zitekeen, konparazione, sorginek jasan zituzten torturez; mintza zitekeen, halaber, Migalena eta Bokal Ziburuko apezez eta Dargibel Azkainekoaz, zeinak sutan erreak izan baitziren, De Lancreren manuz; mintza zitekeen, finean, Carranza artzapezpikuaz, zeinak erraiten baitzuen ezen elizak pobreen artean banatu
|
behar zituela
bere ondasunak; edo Martin Azpil kuetakoaz — zeina Gero osoan behin aipatzen duen, munta eskaseko aipuan— eta haren teologiaz eta Nafarroari buruz zuen ikusmolde politikoaz; edo Frantzisko Vitoriakoaz —ez al zituen, bada, Erromako elizako teologo handi hark erran, bertzeak bertze: Nunquam imperator fuit dominus totius mundi, 34 eta Papa non est dominus civilis aut temporalis totius urbis? 35 —, eta has zitekeen, halatan, bekatu mortalen lista zabaltzen, kontuan hartuz, hartarakotz, estatuen eta elizen gehiegikeriak eta bidegabekeriak, zeinak baitira, oro har, bertze bekatuak baino mortalagoak.
|
|
|
—Ez. Kapitainak erran dit ezen presoak hilabete egin
|
behar duela
bere etxean desterrurat joan aitzin, eta haren hobeki zaintzeko dela.
|
|
|
Mutikoak esan zion neskatoari jaits zedila bere begietatik. Gizagaixoa, pentsatu nuen nire kabutan, hori esaten duenak oinaze esanezinetarako prestatu
|
behar du
bere burua. Baina neskatoa isilik gelditu zen.
|
|
|
Horra ba. Eta abokatuak aipatu duen gizontasunaren neurri horrek-jarraitu du, erreakzionatu ezinik eta ahoa bete hortz zeuden abokatu, fiskal eta epaileari begira-, kaxkarra izan
|
behar du
beraren lehen neskalaguna haurdun utzi ondoren, haurra ekartzea galarazi, eta, txeke baten kontsolamendu eskasarekin, andregaia bertan behera utzi zuen, zenuen momentutik. Ez al da hala, Billy Haurra?
|
|
|
-Andere eta jaun, gabon. Defentsak ez du argumentu gehiegirik
|
behar
bere bezeroaren errugabetasuna frogatzeko. Lehenik eta behin, adierazi nahi dut fiskalarekin bat natorrela eta ez dugula presidentearen iragana zertan kontuan hartu; aitzitik, atzoko adierazpenenetatik datu bat, datu oso esanguratsu bat nabarmendu nahi nuke:
|
|
|
Aurreko urteetako zurrumurrua oihu bihurtzen ari da: planifikazio sistematikoa
|
behar da
bertako lanak kanpoan ezagutuak izan daitezen.
|
|
2001
|
|
|
Literaturan aurten Nobel saria irabazi duen idazleak, Gao Xingjian txinarrak, dio politikariak manipulatzaile hutsak direla eta politika ez dela manipulazioa baino. Politikariak jendea erakarri egin
|
behar du
bere botoa erdiestearren eta horretarako, askotan, edozein gauza esango dizu baita baldarrena baldin bada ere. PP-ko buru den Aznarrek behin eta berriro errepikatu izan du" España va bien" delako lelo hori nahiz eta guk badakigun Espainia ez doala ondo.
|
|
|
Alde batetik, iragarleek barneratu behar dute komunikazio komertzialaren garrantzia eta horren atzean datorren profesionalen beharra. Publizitate sektoreak ahalegin gehiago egin
|
behar du
bere zerbitzuak kalitatezkoak izan daitezen, eta Euskal Herriko profesionalen kapazitatea iragarleei erakuts diezaien. Eta jakina, Euskal Herriko Unibertsitateak ere bere erantzukizuna hartu behar du enpresei zein publizitate agentziei oso profesional onak eskaintzen.
|
|
|
ZUZEN. Gizartean dagoen indarra neurtu behar da, eta azken finean salerosketa batean bezala da, ordaindu
|
behar dena
bere neurrian ordaindu behar da.
|
|
|
Ezdago testu pururik; izatez, testuak era nahasian agertzen zaizkigu, eta bertan dagohizkuntza bidezko komunikazioaren arlorik zailena. Gure ustez, ikasleari aukeraeskaini
|
behar diogu
bere burua prestatzeko, hau da, gaitasun komunikatiboaeskuratzeko; eta hori helburuak ondo isolatzen baditugu soilik lortuko dugu, geroarretaz, patxadaz eta sakontasunez lantzeko. Baina, era berean, aukera eskainibehar diogu ikasleari arlo sortzailea landu dezan, eta zatika landutakoak bere beharkomunikatiboen arabera ager ditzan, aldez aurretikako inolako irizpiderik gabe, irizpide bakarra komunikazioa bera izanik.
|
|
|
Ikasleek badute estrategien berri, modu esplizituan ez bada, moduinplizituan?, baina horrek ez du eraginkortasun handiagorik bermatzen3 Ikasleakhobeto ezagutu
|
behar ditu
bere beharrak, bere lan egiteko moduak, aktibitatebakoitzaren aurrean eraginkorragoa izan ahal zaion estrategia...
|
|
|
Lurraldearenhego eta mendebaldean hiriburu bat zeukan gunea zen konderria (pagus, alegia). Bertan kondeak defentsa-betebeharrak zeuzkan; horrez gain, zergak jaso, justiziabanatu eta horietatik kopuru batekin geratzen zen. Gainera, lurrari zegozkion karguak (ministe-rium edo comitatus) eta, noski, kondeak berak bere patrimonioanzituenak gehitu
|
behar zitzaizkion
bere jabegoei. Bere ordezkoa vicecomes-a zen.Bere menpe, lurral-de txikiagoetan (vicaria eta centena-tan) vicarii edo centenarii-akziren (bikario edo zendeariak).
|
|
|
Sistema egoki batean, herrialdea bitartekari moduan aritu
|
behar da
bere egoiliarren eta gainerako munduaren artean; hain zuzen ere, egoiliarren kanpo-zorra herrialdeak berak eraman behar duela eta herrialdea bere egoiliarrekiko hartzekodun bilakatu behar dela esan nahi du horrek. Beraz, bitartekari gisa arituz, herrialdeak gainerako mundutik maileguz hartuko luke bere etxeko egoiliarrei maileguz emateko, eta gero bere kanpo-zorra zerbitzatuko luke beraien izenean.
|
|
|
Zorpeko herrialdea-H-egoera txarragoan dago: beraren zorpeko egoiliarrek-R multzoa-ezin diezazkiete ordaindu interesak eta amortizazioak beren kanpo-hartzekodunei, barneko edo etxeko errentaren kopuru baliokidea emanez ez bada; hori horrela izanik, H herrialdeak ez luke sakrifikatu
|
beharko
bere kanpoko errentarik. Baina, gaur egungo mundu errealean erraz ikusten da ezen, bere kanpo-zorra zerbitzatzen duen bakoitzean, zorpeko herrialdeak-H-barneko errenta bat eta, gainera, kanpoko errenta baliokidea bat ere eman behar dituela.
|
|
|
Arau zuzen bakarra ondokoa da: bere zorra ordaintzearren, ezein eragile ekonomiko-gizabanako edo herrialde-ez litzateke beharturik egon
|
beharko
bere barneko errentatik eta kanpoko errentatik, bietatik, ateratzera.
|
|
|
Bistakoa da Hegoa ez dela bortxatu
|
behar izan
bere merkataritza-soberakinaren bidez berak irabazten dituen monetak erosteko eta ordaintzeko, bere diru propioaren kanpo-balioren kalterako. Alta, izatez, Hegoak bere kanpo-zorraren zerbitzuaren zama bikoitza jasaten du; hots, Hegoaren kanpo-hartzekodunei transferitutako monetak birritan ordaintzen ditu Hegoak:
|
|
|
Ikusi dugun desoreka funtsik gabekoa da. Izatez, Hegoak I diruko y unitate eskuratu
|
behar ditu
bere merkataritza-inportazio netoak ordaintzearren; hori benetako erosketa da, zeinaren kontrapartida halabeharrez erreala den, edozein erosketak betetzen duen baldintza baita. Baina zein da kontrapartida hori?
|
|
|
Edozein artetan bezala, entrenamendu eta ikasketen bidez norberak landu eta trebatu
|
behar ditu
bere burua, bere usaimena eta bere ahalmena. Ikasketa batzuk oso teknikoak izan daitezke.
|
|
|
Menuek kontuan hartu behar dute elikagai talde bakoitzak zenbat kontsumitzen duen (esnekiak, haragia, arraina, zerealak, lekaleak, frutak eta barazkiak) eta plater bakoitzaren errazioa (kasu horretan, eskola-umeen adinaren araberakoa izango da). 3 eta 6 urte bitarteko haur batentzat, haragi-anoa osasungarria 70 -80 gramokoa da; 7 eta 12 urte bitarteko haur batek, berriz, 100 eta 120 gramo bitartean
|
behar ditu
bere proteina-eskakizunak asetzeko, eta nerabeek, 150 gramoraino. Elikagai bakoitzaren errazioa ikasleen adinaren arabera egokituko da.
|
|
|
Sei hilabetetik aurrera, esnea elikagai bakarra denez, ez ditu ematen bularreko haurrak adin horretatik aurrera behar dituen energia eta mantenugaiak, eta, gainera, digestio-funtzioak heldu direnez, elikagai berriak sartu
|
behar dira
bere dietan, arau arautuei jarraiki.
|
|
|
Sei hilabetetik aurrera, esnea elikagai bakarra denez, ez ditu ematen bularreko haurrak adin horretatik aurrera behar dituen energia eta mantenugaiak, eta, gainera, digestio-funtzioak heldu direnez, elikagai berriak sartu
|
behar dira
bere dietan, arau arautuei jarraiki. Ez dago justifikatuta lau hilabete igaro baino lehen elikagai berriak sartzea, baina ez da komeni sei hilabete baino gehiago egitea, dibertsifikaziorik ez izatea anorexia (jateko gogoa galtzea) eragiten baitu maiz, eta, aldi berean, desaprobetxatu egiten da dastamena hezteko eta oinarrizko elikagaiak ezagutzeko oso garai egokia, haurrari elikadura orekatua, askotarikoa eta nahikoa egokitzen lagunduko diona.
|
|
|
Mariaren ipuina Azalduko banio ere, ez luke ulertuko amak. " Txorakeriak" esango luke, bere ondoan egon beharko nukeela esango lidake," batez ere orain", orain inoiz baino gehiago
|
behar nauela
bere ondoan, aita hil ostean. " Txorakeriak" esango luke.
|
|
|
‘Espedizioan doazen zientzialarietako bat gaixorik zagok eta ingelesez dakien erizaina
|
behar ditek
bera zaintzeko.’
|
|
|
Ez dio maitasunak ernatu zion zorion-nahiari ukorik egingo. Kontuak zeharo garbitu
|
behar ditu
bere buruarekin, horretarako etxetik ihes egin behar badu ere. Eta bere buruarekin bakarrik hasiko du" Neguko" hizketaldi larria, hil ala bizi, bide bila, nahigabez inguraturik eta ilunpetan haztamuka.
|
|
|
Ezin uka, gainera, egoki eta estutasunik gabe burutu duela Etxaidek. Oztopoak, eragozpenak ezin konta ahala aurkitu
|
behar zituen
bere bidean eta gehienetan ez zaio irudituko ere irakurleari leku hartan eragozpenik izan zitekeenik. Zenbait pasartetan euskal ordain hoberik aurkituko lukeela beste norbaitek?
|
|
|
Zein euskalkitan idazten du Kintanak? Tradizioz jaso ditugun euskalkien artean kokatu
|
behar bagenitu
bere izkribuak, nik behintzat, dudarik gabe, giputzat joko nuke, bestetzat baino lehenago. Ez baita aski zenbait axaleko forma aldatzea, bat nator honetan Aita Mokoroarekin?
|
|
|
Orobat, dirudienez, Gero eta Peru Abarka. Gidari den buruzagiak kontuzago isuri
|
behar lituzke
bere irakaskizunak.
|
|
|
Euskaraz idazteak baditu alde gaitz nabarmenak, hala nola maizegi txinoz mintzatzea (txinorik gabe) dirudiela, eta zirika ari arren ez dela inor asko konturatzen, batez ere ez dela konturatzen konturatu
|
behar lukeena
bera. Bada lerro hauetan nahikoa ziri aspaldiko adiskide dudan Pepe  Berruezori, garai hartan El Diario Vascon idazten zuenari, zuzenduak.
|
|
|
Arrunki Kritika-ren bigarren atal nagusi hau ez da apenas aipatzen, baina 150 orri betetzen ditu eta, beraz, Kantentzat berarentzat bazuen garrantzia. Hala ere, onartu
|
behar da
bere edukiaren batasuna ez dela hain argia, eta atal osoaren azken asmoa ere ez dela hain erraz ulertzen, nahiz eta han eta hemen gai interesgarriak aurkezten dituen. Hauek geroko lanetan azalduko dira berriro.
|
|
|
Arrazoimenak bere erabilera hutsean ez du ezer positiborik lortzen eta, gainera, zentsura, diziplina
|
behar du
bere ilusioei muga bat ezartzeko. Baina, bestalde, diziplina hori berak bere buruari ezartzeak, goian beste botererik izan gabe, konfiantza ematen dio.
|
|
|
Arrazoimenak kritikaren mende egon
|
behar du
bere ekimen orotan, askatasun horretan oinarritzen da bere izatea bera.
|
|
|
Galileo, Torricelli eta Stahl aipatzen ditu Kantek. Hauek ikusi zuten arrazoimenak berak sortu duena soilik ulertzen duela, eta, ondorioz, arrazoimena bere objektuari aitzinatu behar zaiola judizioaren printzipioekin eta arrazoimenak izadia behartu
|
behar duela
bere galderei erantzutera. Ez da, beraz, maisuaren ikasle otzana izango, baizik eta lekukoak galderak erantzutera behartzen dituen epailea.
|
|
|
Bestalde, ordea, ez du inoiz zientziaren bide segurua aurkitu. Behin eta berriz atzera egin
|
behar dugu
bertan bideak nahi dugun helburura eramaten ez gaituelako eta, horrela, Metafisika iritzi ezberdinen borroka-lekua bihurtu da. Egoera tamalgarri hau gainditzeko Matematikari eta Fisikari begiratu behar diegu, hauetan gertatu den metodo aldaketa ulertzearren.
|
|
|
Ideia benetan adigai heuristikoa baino ez da, ez ostentsiboa, eta ez du erakusten objektu bat nola antolatua dagoen, baizik esperientziako objektuen antolaera eta elkarlotura oro har nola bilatu
|
behar dugun
bere gidaritzari jarraiki (A671/ B699 (E508)).
|
|
|
Oro harrezko gauzez irakaspen sistematiko batean apriorizko ezagutza objektiboa ematen duela uste duen Ontologiaren izen harroak adimen hutsaren Analitika soil apalagoari utzi
|
behar dio
bere lekua (A247/ B303 (E252)).
|
|
|
" gehiago naiz zordun nirekiko, beste gizakienganako baino" 94 Eta bai Tomas Akinotar Santuak ere: " Horregatik, karitatea dela-eta, gizakiak maiteago izan
|
behar du
bere burua, hurkoa baino." 95.
|
|
|
Gehienetan, bekatutik bekatu gehiago dator, bekatuaren eraginez gizakia ilunago, makalago, eta gaizkira ohituago geratzen delako. Espiritu Santuak ez ditu gure hutsegiteak
|
behar
bere maitasunezko ekintzak Berak nahi bezala burutzeko. Bekatutik konbertitzea pozgarria da?
|
|
|
Hain balienteak baldin baziren, zergatik joanak ote ziren hain agudo. Pedro Lizasok erran ziola ea lagunduko ote zien, Iruñetik etorri ziren militarrek
|
behar zutela
bertako jendea, mendiko bideak ongi ezagutzen zituena. Aitatxi mahaitik altxatu zen, deus erran gabe.
|
|
|
Atea zabaldu nuenean bere ohea niregandik urrunegi zegoela iruditu zitzaidan. Urrats gehiegi egin
|
behar nituela
bere gorputz ttikia ikusteko, alegia. Leihoko estoreek apenas iragazten zuten argi laru xume bat ohe erraldoiraino.
|
|
2002
|
|
|
M. KAZALIS: Kontuan izan
|
behar da
berak aurretik ere Euskal Herriarekin harreman handia izan duela. Hemen askotan izan da jotzen, horrez gain, hemengo musika guztia ezagutzen du eta entzuten du, euskaldun askok baino hobeto.
|
|
|
Egunerokotasuna bera abenturatzat duen Xantik bere bizitzako aldaketa sakonena biziko du Adosek proposatzen digun istorio honetan, ama zenduta anaia Karlosekin bizitzea egokituko baitzaio. Antzerki zuzendari den anaia, ordea, ez dago bere mementorik onenean, Frankenstein pertsonaian oinarritutako" Munstroaren bakardadea" muntaia estreinatzeko egun gutxi gelditzen direnean, arduratu
|
behar baitu
bere nebaz. Xanti Koldo Losadak gorpuzten du eta Karlos, berriz, Martxelo Rubiok.
|
|
|
Baieztapen guztiek
|
behar dute
bere froga, ordea, eta hona hemen artikulugileak aurrekoari eransten ziona: " Erbiak begi biziak ditu eta bera ere bizkorra da benetan.
|
|
|
Bakea, demokrazia eta aniztasunaren aldeko defentsa egiten duen agiri bat da. Bakoitzak ez du zergatik egin
|
behar
bere aldeko interpretazioa. Ez da etikoa
|
|
|
Honezkero, batzorde horretan aurkezten ditugun proposamenak departamenduaren egiturarekiko kontraesankorrak direla agertzen hasiak dira. Laster, erabakien hartzeko mementoan, Iparraldeko sindikatu nagusiaren (ELB) proposamenak baztetuak izanen direla agertuko da, laster agertuko da halaber, Euskal Herriko laborantzak bere eskuduntzak
|
behar dituela
bertako erabakiak hartzeko, eta orduan, berriz ere, Euskal Herriko laborantzaren beharra oraino handiagoa izanen da. Hots, ez gara ICAPB delako batzordean zahartuko!
|
|
|
Ikasleek hasieran beldurra izaten dute. Azken finean norberak izan
|
behar du
bere lanaren kudeatzailea eta sarritan bakarrik aurkitzen zara etxean inolako laguntzarik gabe. Horregatik guk ikasleen harreta zerbitzua dugu lau orduz arratsaldez, ikasleek beren kezkak eta abar galdetzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Andereñoen beharra sortuzen eta, zoritxarrez, ez zen nahikoa orduko Magisteritza Eskolan ikasten zena.Batzuek, malas maestras españolas" deitzen zietela aipatzen dute (Femandez, 1994: 86). Elbirak oso garbi zeukan, berak sortu eta garatzen ari zen ikastola hura bestebatzuek eraman behar bazuten, praktikak egin
|
behar zituztela
berarekin. Horrela, andereño berriak urtebete osoan aritzen ziren goizez eta arratsaldez praktikakegiten.
|
|
|
Horiek guztiak kontuan izanik, ikaslea bere ikaskuntza-prozesuaren erantzulebihurtu nahi badugu, ikaskuntzaren teoriaz hitz egin
|
behar dugu
berarekin, adostu egin behar dugu hizkuntza ikasteko erabili dugun metodologia, estrategiak, etab.?, eta baita hizkuntza bat ikasteko garatu eta erabili behar diren estrategiez ere. Estrategia horiek asko ikertu dira azken urteotan eta hemen horietakobatzuk aipatu baino ez ditugu egingo:
|
|
|
– Ikaslea izango da ardatza, ikaslea da hizkuntza eskuratzen duena eta ikasleak parte aktiboa hartu
|
behar du
bere ikas-prozesuan.
|
|
|
56x21x6 cm. Aitortu
|
behar da
bere forma berezkoa dela, eta soilik alderdi bateko lepo-sorbaldaren zatia izan daitekeela, talkabatez egindakoa. Hau horrela izan arren, harrigarriena bere oinetan hiru harrizulatu edo konder (eta beste baten zatia) aurkitzea izan zen.
|
|
|
Dena dela, Europar Batasunak (EB) garbi eduki
|
behar du
bere estrategia den barne-eta kanpo-eramangarritasunaren bereizketarekin adi ibili behar duela. Europa barneko garapen-eramangarriaren (Cardiff-eko prozesua eta Goterborg-eko estrategiak) eta munduko garapen-eramangarriaren bereizketa (2002an Johanesburgon egingo dena) errealitatean artifiziala da.
|
|
|
Administrazioek euren kazetari-eskola edo fakultateak sortu ohi dituzte etorkizuneko komunikazio-profesionalak fidelak izan daitezen. Espainian sortutako lehen kazetari-eskolan sartzeko, esate baterako, ikasleek FE de las JONS erakundeko militante-txartela eduki
|
behar zuen
bere esku. Sobietar Batasuna izan zenekoan, militantzia komunistaren agiria behar izaten zuen ikaslegaiak kazetari-eskolan sartzeko.
|
|
|
Botere politikoaren oinarrian konfiantza da eskertzen den atributu nagusienetariko bat: liderrak konfiantza eduki
|
behar du
bere ondokoengan; era berean berari botua emango diotenek konfiantza izan behar dute lider horrengan. Konfiantzarik ez badago, akabo demokrazia liberalaren jardun elektorala.
|
|
|
lurralde bat. Taldeak, azkenik, subjektu kognitibo gisa identifikatu
|
behar du
bere burua, bai eta expresibo gisa ere. Horietan guztietan, hizkuntza aparteko tresna da.
|
|
|
Erroman egin zituen ikasketak baina ez zion ekin ez ohorebideari ez merkataritzari, agian ez zuelako behar. Lagunartea maite zuen eta bereziki Kornelio Nepote edo beste guztien gainetik Kalvo eta Zina poeta berriak aipatu
|
behar dira
bere adiskideen artean. Bere beste zaletasuna maitasuna da, maitemin grinatsua; Klodia da ziurrenik bere poemetako Lesbia.
|
|
|
“Beharbada, informazio gehiago egon daiteke obesitateari edo arazo psikosomatikoei buruz, hala nola bulimiari edo anorexiari buruz”, ohartarazi du Anteparak. Bilatu behar ez dena Interneteko erabiltzaileak “inoiz ez, inolaz ere ez” egin
|
behar duena
bere osasun-arazoei irtenbidea bilatzea da. Internet ez da familiako medikuaren edo espezialistaren ordezkoa.
|
|
|
Haren iritziz, “ez die mesederik egiten espainiar guztien interesei”. Bestalde, PSOEk esan zuen emendakina “arretagune” bat dela Espainiako Gobernuari dagokionez, “apalagoa izan beharko luke, eta ez lituzke beti deskalifikatu
|
behar
bere alde ez daudenen iritziak”. Cristina Narbona PSOEko Ingurumen idazkariarentzat, zuzenketa hau onartzeak “Europako Parlamentuko Ingurumen Batzordean indar politikoen gehiengoaren iritzia islatzen du”.
|
|
|
Inkestaren arabera, gainera, elkarrizketatuen% 34k uste du bere lantokiko airearen kalitatea hobetzeko neurriak hartu behar dituela edo hartu behar dituela. Ildo horretatik,% 52k onartzen du enpresak hartu
|
behar duela
bere gain barneko airearen kalitatea hobetzeko ekimena, eta% 10ek, berriz, uste du ardura hori zuzendariei dagokiela. Era berean, %64k esan du lan egiten duten lekuan erre daitekeela, eta proportzio hori handiagoa da elkarrizketatuaren estatus okupazionala eta sozioekonomikoa zenbat eta handiagoa izan.
|
|
|
Bestalde, Kataluniako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeko (OCOCi) Ingurumen Saileko arduradunak, Beatriz Martinezek, ziurtatu zuen «informazio falta dagoela eta zerbait ezkutatzen digutela sentitzen dugula». «Jendeak kezkatzen duena osasunean izan ditzakeen eraginak dira, transgenikoak minbiziarekin edo alergiekin lotzen dituelako», gaineratu zuen Martínezek, erabiltzaileak berak erabaki
|
behar duela
berak kontsumitu nahi duen ala ez.
|
|
|
Horregatik, azaldu behar da hasierako igoera hori berrhidratazioaren ondorio dela, eta ez koipe-pilaketaren ondorio, pertsona larritu ez dadin. Elikaduran aldaketak egiteko orduan, oso zuhur jokatu behar da, eta “negoziatu eta hitzartu” egin behar da kaltetutako pertsonarekin, haren asmoa ez dela “gizentzea” uler dezan; bestela, saiatu
|
behar da
bere beharretara egokitutako pisua lortzen, epe laburrean helburuak jarriz. Ez da zentzuzko jarrera plater ugari aurkeztea, ez baitira onartuko?
|
|
|
Industriak erabiltzailearengandik hurbilago dagoen hizkeraz defendatu
|
behar ditu
bere berrikuntzak.
|
|
|
Inposaketa Era berean, EBUk salatu zuen arbitraje-organo horrek «abusuzko klausulak» ezartzen dituela kontsumitzaileari, eta kontsumoko arbitrajea, berriz, borondatezko prozedura. Bi erakundeen arteko beste alde bat da AEGAn arbitro bakarra dagoela, «arbitraje-batzordea kontsumoari buruz ebazten duen arbitraje-batzordea hiru alderdikoa da», eta, lehen postuan, batez ere kontsumitzailearen bizilekua da, eta EAEak Madrilera joan
|
behar du
bere egoitza dagoen tokira. Laudoa, gainera, protokolizatzen du notario baten bidez, eta horrek kontsumitzaileari dagozkion gastuak jasotzen ditu.
|
|
|
Pediatrian aditu den T estatubatuar batek gidatu ditu. Berry Brazelton Diziplina eta zigorra bereizi egin behar dira, ulertu ahal izateko haur batek portaera jakin batzuk izan
|
behar dituela
bere burua kontrolatzeko. “Diziplinarik gabeko mutiko bat zoritxarreko haurra da, ez baitu inor kezkatzeko”, azaldu du Brazeltonek, “ume mimatu batek ez baitu mugarik”.
|
|
|
Sararen irri zabala, hitz haiek entzun zituenean! Petardo bat
|
behar baitzuen
berak, hain zuzen ere, señoritaren klasean nola edo hala lehertzeko! Petardo bat, eta punnn...!
|
|
|
Bestetik, egia baldin bada euskal eta erdal irakasleen artean badela adin guztietako jendea, ehunekoen neurrian jende gazteago aurkitzen da euskaldunen artean. Irakasle gazteak, pentsatzekoa denez, esperientzia urriagoa du eta aurrean patxadaz prestatu
|
behar du
bere bizitza akademiko osoa. Gainera, sarriegi, irakasgai bat baino gehiago hartu behar du bere gain.
|
|
|
Irakasle gazteak, pentsatzekoa denez, esperientzia urriagoa du eta aurrean patxadaz prestatu behar du bere bizitza akademiko osoa. Gainera, sarriegi, irakasgai bat baino gehiago hartu
|
behar du
bere gain. Euskara kontuetan ere ziurgabetasun handia sentitzen du, batzuetan doi-doi gainditu baitu unibertsitatean sartzeko eskatzen zaion euskara azterketa.
|
|
|
Eta ingelesez irakurtzeko orduan, bai ikasleek bai irakasleek ere, aski lan! Kasu honetan, eta egoera hau ez dut uste salbuespena denik inola ere, irakasleak borrokan egon
|
behar du
bere jarduera akademikoarekin (doktoregoa, titularitatea, ikerketa,...), emeki bada emeki eta nekez bada nekez. Gainera, edukiz nahiko diferenteak diren eskolak prestatu behar izaten ditu.
|
|
|
Gaizki ibiliko gara euskara nahitaez, gustatu nahiz ez, beti-beti ideologia batekin lotzen baldin badugu eta euskara zaleak baldin bagara ez euskara maite dugulako, baizik herri hau menderatzen duten balizko kate batzuk hautsi nahi ditugulako, berdin dela zein den erabiltzen dugun hizkuntza, nahiz badirudien, euskara ez den beste zerbait baldin badarabilgu ahoan, mingaina hortz artean trabaturik geratzen zaigula. Euskarak ideologia guztietako jendea
|
behar du
bere alde egiten dutenen artean, eta hori ulertzen ez badugu, edo hori onartzen ez badugu, euskararen hilobiaren zuloa handiagotu besterik ez dugu egiten, euskaltzaletasuna itota eta askatasunik gabe gelditzen delako. Gaizki ibiliko gara, eta mesede gutxi egingo diogu denek, nonbait, hain gustukoa dugun hizkuntza honi.
|
|
|
egungo mundu honek lehenagokoak baino lastertasun handiagoa eskatzen du; Euskaltzainditik kanpo idazle eta ikertzaile asko daude, oso prestatuak eta oso prestuak; euskara jagoteko gobernu oso bat dugu, eta Foru Aldundiak, besteak beste, ametsetan ere ikusten ez ziren baliabideekin gainera. Eta horren aurrean Euskaltzaindiak berdefinitu
|
behar ditu
bere eginkizun nagusiak.
|
|
|
Baina hori horrela izanik, garbi esan behar da oraindik ez gaudela beste esparru batzuetan gure garapen maila berbera duten herrien parean. Arrazoi bat baino gehiago daude, eta kontu honen analisi egokia egiteko, Euskadin ikerkuntza eta garapenean erabiltzen direnbaliabideen tamaina aztertu
|
behar da
bere osotasunean.
|
|
|
Honen aurrean sistemak, hots, sistema globalitarioak, doktrina bat zehaztu
|
behar du
bere totalitarismo bortitza zilegitzeko: zibilizazioen arteko talka.
|
|
|
Benthamen aburuz, Panoptikoak hiru erregela bete
|
behar ditu
bera sortu duen helburuari erantzun nahi badio: ekonomiaren erregela, goxotasunaren erregela eta zorroztasunaren erregela.
|
|
2003
|
|
|
Bertsolarioi ausardia pixka bat falta zaigu, eta beti inori gabiltza ardura botatzen. Norberak egin
|
behar du
bere autopista, bere mezuak botatzeko.
|
|
|
Bere entzule saila 3 milioi lagunen artean bilatu behar du; bere estiloa batzuk gustuko ez badute, segur aski beste batzuk izanen dira gustuko izanen dutenak. Euskadi Irratiak, berriz, 600.000 lagunen artean bilatu
|
behar ditu
bere entzuleak, eta badirudi «denentzako irrati» bat egitea aukeratu duela.
|
|
|
Zergatik ez da betetzen? Musikak ere
|
behar duelako
bere balorazioa, aisialdian eta abar. Jendeak gaur bosgarren aukera gisan du kontzertu bat ikustea.
|
|
|
Euskaltzaindiak erabaki zuen euskara batu eredua hedatzen eta indartzen zihoan aldi berean, euskalkiak endekatzen eta indargetzen zihoazela ikusten zuen idazleak-bazterretako euskalkiak bereziki, eta bizkaiera modurik dramatikoenean-. Euskararen ibilbideko alderdirik latzgarrien hori zuritzearen kontra zegoen; euskararen etorkizunak euskalkietatik igaro
|
behar zuen
berarentzat; edo beste era batera esanda, euskaldun natiboak-euskaldunzahar direlakoak-jagotean zegoen gehiago euskararen bizia, euskaldunberrien protagonismoan baino.
|
|
|
Eta Unaxek ezer esan ezean, begiratu baino ez zuela
|
behar izan
bere ahoa betiko isilarazteko jabetzerakoan, oso txiki eta ezgauza sentitu zen haren aurrean.
|
|
|
Gainera, bazekien beste panpinatxoarekin jolasten neke barik utziko ziola, harengandik lortu nahi zuena lortuz gero; beraz, hortik ez zuen zertaz kexatu... Tira, hala ere aitortu
|
behar zion
bere buruari, jokoaren zati batetik at uzteak mindu egiten zuela, baina eroapenez hartu beharra zeukan, zailtasun handirik gabe. Baina epe baten barruan gauzak bideratzen ez baziren...
|
|
|
Beste ziorik ez baleuka ere, nahikoa zen ikasteko Unax bakarkako irakasle legez txarto utzi nahi ez izatea. Izan ere, azkenaldian liburuei ez zieten tarte handirik uzten, baina horrela erabaki zuten biek, denbora atseginerako baino ez zutela nahi, eta Ainhizek konpromisoa hartu zuen egin
|
behar zuena
bere buruz egiteko. Eta azken azterketetan sarturik, artean emaitzak jakin ez arren, bazekien guztia ondo zihoala, edo ia guztia.
|
|
|
Ainhize egoeraren jabe egiten ahalegindu zen. Erakutsi
|
behar zion
bera klasean ezagutu zuen neska gogor eta zer nahi zuen ondo zekien hura zela. Baina hain zen zaila irudimenetik kanporako mundua...
|
|
|
Kamasutrari, hain zuzen. Gordetzea ahaztu zuen; normalean ez zuen oso eragin ona izaten gurasoengan, baina nola azaldu gaztea zela eta asko ikasi
|
behar zuela
bere maitearekin gauza berriak dastatzeko. Halaz ere andreak ez zuen ezer esan eta bere golkorako gorde zuen iritzia.
|
|
|
Bada eragile bat terapia honen arrakasta edo porrota ekarriko duena: pertsonak prest egon
|
behar du
bere barne mundua aztertzeko eta inondik inora ezagutzen ez duen pertsona bati bere oroitzapenak, konplexuak, etsipenak eta sentimendurik barreneko eta pertsonalenak kontatzeko.
|
|
|
Pazienteari hainbat euskarri eman
|
behar zaizkio
bere jarduera seguru, arriskurik gabe, bete ahal izan dezan: barra eta barandak etxeko korridoreetan, bainugelan, jaikitzen laguntzen duten aulkiak, kirten luzeagoko sardexka eta koilarak, errazkiago jan dezaten, etab.
|
|
|
Dena den, esnobismo horri aitortu
|
behar zaio
bere meritua ere, alor honetan: intelektual edo esteta horiei esker jendearenganaino nekez iritsiko ziren korronte minoritario zenbaitek populu handirako ateak zabalik ikusi dituzte.
|