|
2000
|
|
|
Jokin Muñoz edo Pello Lizarralderen izenak dira burura datozkidan lehenak. Maila handiko liburuak idatziagatik, ez dira
|
behar
bezain ezagun eta estimatuak. Javier Mariasek bere azken liburuetako batean ez aurkeztea erabili zuen estrategiatzat eta inoiz baino oihartzun handiagoa lortu zuen.
|
|
|
Jokin Muñoz edo Pello Lizarralderen izenak dira burura datozkidan lehenak. Maila handiko liburuak idatziagatik, ez dira
|
behar
bezain ezagun eta estimatuak. Javier Mariasek bere azken liburuetako batean ez aurkeztea erabili zuen estrategiatzat eta inoiz baino oihartzun handiagoa lortu zuen.
|
|
|
Madrileko politikariek Hezkuntzaren sistema egokiena ote den sarritan jarri izan dute zalantzan, ez omen da
|
behar
bezain ondo irakasten Euskal Herrian. Honen aurrean jakin beharrekoa suertatzen da hezkuntza boterean dagoenarentzako beti izan dela oso tresna baliogarria, azken finean boterearen jarraipena ziurtatzen baitiete beren eskoletako ikasle hasi berriek.
|
|
|
Herri modura ikusirik, hau da, kultura jakina eta izaera bereizia oinarrizkogizataldetik eraiki dituen herri modura, ez gara
|
behar
bezain aske.
|
|
|
nahiz eta gutariko bakoitzaren esperientzia besteei begira ezberdina izan etanor bera izan besteengandik ezberdina, kultura bateko eta bereko partaide gara; intereshistoriko komunak ditugu (sozialak, politikoak, ekonomikoak). Pentsatzen dut ezgarela
|
behar
bezain kritiko, sasi guztien gainetik, mozorrotutako jokabidez, lankide, adiskide... izenekin zilborresteari eusteko leherre-nak egiten ditugunean, eta horiguztia diot sexuaz eta patriarkalismoaz egiten ditugun erabilerak bazter utziz.
|
|
|
Ez nion bisaia
|
behar
bezain garbi ikusten ahal, baina apostu eginen nukeen bake zerutiarra isurtzen zuela.
|
|
|
Denetarik —ez nuen begirik behartu. Banekien zer idatzi berri zuen— Baita etxeko aferak direla medio aspaldi honetan ez haizela
|
behar
bezain gogotik ari ere.
|
|
|
Aski da, ordea, horiek gaingiroki irakurtzea, hor morfologia eta sintaxi arloko akats ugari somatzeko, gaurko eskolumeek ere egingo ez lituzketenak. Bestela esan, Unamunok ez zekien euskara
|
behar
bezain ongi. Baina haren akatsak eta hutsuneak ez ziren larriagoak, adibidez, Sabino Aranarenak baino, beronek euskaraz idatzi zituen lantxo urriak irakurri dituenak aitor dezakeenez.
|
|
|
Ordura arte euskararen maitale sutsua izandakoa, geroztik haren azterlari hotz bilakatzen hasi zen, hura ikerketa zientifikorako gai hutstzat harturik, hizkuntza bizi gisa izan zezakeen patuaz arduratu gabe. Garai hartan euskara ondo ikasteko zailtasunak, eskuliburu, gramatika onik eta irakasle egokirik eza kontuan hartu gabe, Unamunok, antza, pentsatu zuen berak hura behar bezala menderatu ez bazuen, ez zela hartarako gaitasunik edo bitarteko didaktiko aproposik ez zeukalako, hizkuntza zail eta madarikatu hura ezin ikasizkoa zelako baizik, eta are okerrago, bere gogoetak
|
behar
bezain argi adierazteko, euskaraz ezin baliatzea ez zela berak hura behar bezain ongi ez jakitearen ondorio, hizkuntzak berak kulturarako bide izateko balio ez zuelako baizik.
|
|
|
Ordura arte euskararen maitale sutsua izandakoa, geroztik haren azterlari hotz bilakatzen hasi zen, hura ikerketa zientifikorako gai hutstzat harturik, hizkuntza bizi gisa izan zezakeen patuaz arduratu gabe. ...ak, eskuliburu, gramatika onik eta irakasle egokirik eza kontuan hartu gabe, Unamunok, antza, pentsatu zuen berak hura behar bezala menderatu ez bazuen, ez zela hartarako gaitasunik edo bitarteko didaktiko aproposik ez zeukalako, hizkuntza zail eta madarikatu hura ezin ikasizkoa zelako baizik, eta are okerrago, bere gogoetak behar bezain argi adierazteko, euskaraz ezin baliatzea ez zela berak hura
|
behar
bezain ongi ez jakitearen ondorio, hizkuntzak berak kulturarako bide izateko balio ez zuelako baizik.
|
|
|
Gaur egun jadanik liburutegien mikrokosmosa oso heterogeneoa da, baita bere publikoa, eta honen interesak eta beharrak ere. Beraz, orrialde labur honetan goiko galderari
|
behar
bezain sakonki erantzuteko gauza ez naizela aitortu behar dut. Auzo bateko liburutegi batek ez du ia zerikusirik unibertsitate batekoarekin, ezta azken honek Washington' Biblioteka goLibra ry of Congress ospetsuarekin.
|
|
|
Koordinatzaile horiek euskararen normalizazioa lehentasuntzat hartu beharko dute, noski, eta hala izan dadin lortzeko haien esku egonen da proposamen zehatzak egitea (jendearekin euskaraz aritzeko gutxieneko euskara mailak ezartzea, prestakuntza planak, liburutegien seinalizazioa, euskarazko gai zerrendak sartzea, etab.) eta halaxe eginen dutela espero dugu. Erosketa zentralizaturako prozedura, hala Liburutegien Sareak nola Nafarroako Liburutegiak erabiltzeko pentsatua, tresna funtsezkoa da, eta liburutegiek titulu askoren artean (Nafarroako Liburutegi Nagusian urtero sartzen direnak, 10.000 inguru) beraien bilduBiblinleka metarako egokienak hautatu ahal izateko
|
behar
bezain malgua. Horrela, haurrendako liburutegiek haur eta gaztetxoendako liburu gehiago aukeratuko dituzte, eta eremu euskaldunean daudenek euskarazko liburu gehiago.
|
|
|
Bi izan ziren zio nagusiak gauzak horrela atera zitezen: lehenengo eta behin, bere logikak ez zuen zientzi jarduera
|
behar zuen
bezain ongi ezaugarritu. Berrespenaren eginkizuna ongi agertzeko erabili zituen hizkuntza eta sistemak artifizialegiak eta sinpleegiak ziren, hurrenez hurren, eta horrek, neurri batean, teorien eta zientziaren irudikapen mengel eta idealizatu baterantz hurbildu zuen Carnap.
|
|
|
esan zuen, atsegina izanda ere, joate hau" honi buruz esan daitekeen kasik gauzarik ñimiñoena dela". Esan zuen" Kontrabaxu hori gehiegi mugitzen da" bezalako enuntziatu bat ez dela inolaz ere gizakiei buruzko enuntziatua, baizik eta Matematikaren zati bat ematen duela; eta, marrazten dudan aurpegi batez esaten badut" Barre gehiegi egiten du", esaten dela oraindik" ideal" batera gehiago hurbildu litekeela, baina ez oraindik
|
behar
bezain atsegina ez denik, eta halako" idealera" hurbiltzeak" buruketa matematiko bat ebaztearen" antza duenik. Era beretsuan, esan zuen, margolari bat koadro bat hobetzen saiatzen denean, ez da bere buruari buruzko saiakuntza psikologikorik egiten ari, eta ate bati buruz" Gaizki orekatuta dago" esatea, atean gaizki dagoena esatea dela, baina ez zein hunkipen utzi duen.
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, Mandelek dioenez, ekonomia berria iraultza teknologiko hutsa baino zerbait gehiago da, iraultza finantzarioa ere bada, eta, horregatik, egungo ekonomia jendeak uste duena baino askoz ere hauskorragoa da. Horregatik dio, 1990eko hamarkadan Ipar Amerikako ekonomiaren ahalmena
|
behar
bezain aintzakotzat hartu ez zen bezalaxe, oraingoan ere, agian, ez dela behar bezain kontuan hartzen etorkizun hurbil batean gainera etor daitekeen krisialdi larria. Izan ere, etxebizitzan eta automobilean oinarritutako ekonomia zaharra teknologiak eta finantza merkatuek eragindako ekonomia berriaz ordezkatu da.
|
|
|
Hala ere, Mandelek dioenez, ekonomia berria iraultza teknologiko hutsa baino zerbait gehiago da, iraultza finantzarioa ere bada, eta, horregatik, egungo ekonomia jendeak uste duena baino askoz ere hauskorragoa da. Horregatik dio, 1990eko hamarkadan Ipar Amerikako ekonomiaren ahalmena behar bezain aintzakotzat hartu ez zen bezalaxe, oraingoan ere, agian, ez dela
|
behar
bezain kontuan hartzen etorkizun hurbil batean gainera etor daitekeen krisialdi larria. Izan ere, etxebizitzan eta automobilean oinarritutako ekonomia zaharra teknologiak eta finantza merkatuek eragindako ekonomia berriaz ordezkatu da.
|
|
|
Egunerokoak, esku artean dabilzkigun egunkariek, eman digute zenbait gertaeraren berri, xehetasun handirik gabe... Zoritxarrez, ez degu
|
behar
bezin informazio jatorrik, gauzak ez ditugu erdizka baino jakiten sarritan. (...) Denok elkarturik, bat eginik zerbait egin genezake, baina bestela... alferrik eta eroarena egiten gabiltza.
|
|
|
Egiazta ezazu marradura
|
behar
bezain sakona den (legez, gutxienekoa 1,6 mm da), bustitako lurzoruetan automobila atxiki dadin funtsezkoa baita alderdi hau.
|
|
|
Erauntsika ari badu eta asfaltoa
|
behar
bezain azkar irensteko gauza ez baldin bada edo lurzoruan gorabeherak baldin badaude, errepidean putzu txiki edo koxkorrak sor daitezke: gure automobilean horiek izango duten eragina aquaplanning izenaz ezagutzen dugu.
|
|
|
Jolas eta ikuskizunen eskaintza
|
behar
bezain zabala eta ugaria ote da, egun baterako sarrera leku batzuetan ia 5.000 pezeta ordaindu behar dela kontuan izanda?
|
|
|
Gehien gustatu zitzaiena izan arren, estaldura gogorra izatea eta barnealdea eta kanpoaldea
|
behar
bezain elkarturik ez agertzea leporatu zitzaizkion.
|
|
|
|
Behar
bezain aldez aurretik jabekideei ezohiko batzarrerako dei egin behar izaten die horrelakoetan, aztergai hori eguneko gaien zerrendan berariaz sartuta, erabakia batzarrak har dezan.
|
|
|
Jauzia eginez, musika-katea zeharo bazterrean uzteko, PCak dakarren soinu-txartelak
|
behar
bezain ahaltsua izan beharko du, bozgorailuak ere beste elementuen mailakoak izaki.
|
|
|
Urteetan zehar osatutako taldea lortzen denean eta
|
behar
bezain prestazio ezagunak eta kontrastatuak eskaintzen dituenean lortzen da irakasleen egiazko kalitatea.
|
|
|
Sei jatetxetatik baten labainak ez zeuden
|
behar
bezain zorrotz.
|
|
|
Laugarren gamako entsaladak kontsumitzailearen osasunarentzat arriskutsu gerta daitezke behar bezala maneiatzen ez badira, behintzat, landarezkoek
|
behar
bezain pH azidoa ez dutelako, ur asko daukatelako eta, gainera, elikagaien bidezko toxiinfekzioak eragiten dituzten mikroorganismoak jarduerarik gabe uzteko bezain eraginkorra litzatekeen tratamendu termikorik ez zaielako ematen.
|
|
|
Nahiz eta txiki-txikia izan, jateko garaian arriskua beti gainean dugulako, hain zuzen ere, elikagaien bidezko toxiinfekzioa harrapatzeko aukera ahalik eta ñimiñoena izan dadin lagungarri izango dituen estrategiei (hala nola sukaldean baliatu behar dituen lanabes eta tresnak
|
behar
bezain garbi egon behar direla edo elikagaien kontserbazioan hotz-katea inola ere eteterik ez dagoela, adibidez) eta irensten dituen elikagaiei buruzko informazio egiati eta argia eduki behar du kontsumitzaileak eskura.
|
|
|
Bada itzulpen-joera areagotzen duen beste arazo bat: ikasleak jasotzen dueninputaren kalitatea ez da
|
behar
bezain ona izaten sarri, ez behintzat komunikazioaren aldetik.
|
|
|
Ikastalde guztietan izandako emaitza oso antzekoa izan zenez, eta batez ere, zuek irakurleok (inor irakurtzen ari bada) gehiegi ez aspertzeko, kasu gutxi batzukbaino ez ditut azalduko orri hauetan, horiek
|
behar
bezain adierazgarriak izangodirelakoan.
|
|
|
Maiz gaizki ulertua izan da hori, eta klase barneko jarduera kontrolikgabeko komunikatze-saio bilakatu da, eta batzuetan egitura gramatikalen lanketakoso denbora-tarte txikia bete du klaseko zereginetan. Hau oker handia da; izan ere, hizkuntzaren arlo formala komunikazioaren menpe dagoela esateak ez du esannahi egitura gramatikalak
|
behar
bezain maiz eta ongi landu behar ez direnik.Beraz, helburu komunikatiboak ere dagozkien egiturei atxikirik agertzen zaizkigu.
|
|
|
120 herrialdek osatzen dute, eta eragin handia izan dezake kabiarraren merkatuan, hodeiengatik prezioa jar baitezake. Iran bezalako beste herrialde produktore handi batek ez dio eragiten akordio honi, uste baitu baduela
|
behar
bezain egoki kudeatzeko sistema. Lau herrialde horiek eta Turkemenistan bosgarrena kabiarraren munduko merkataritzaren %90 osatzen dute.
|
|
|
Batzuetan, ehunka larba ager daitezke arrain bakoitzeko. Larba biziak arrain gordina edo
|
behar
bezain egosia kontsumitzen denean hartzen dituzte pertsonek. Horrek ultzerak eta gastroenteritisa eragingo dizkio kontsumitzaileari.
|
|
|
Egoera larria zen T.-n. Gauzak ez zihoazen ongi; ez, behintzat,
|
behar
bezain ongi, eta lar kezkatzen hasiak ziren guztiak. Minutuak, sorgor eta arduragabe, aurrera zihoazen, eta han, garrasi eta oihu izugarriez landa, ez zuten besterik ezer egiten.
|
|
|
tentaldiaren ihesi ez  dabiltzalako, lohiaren beldur ez direlako. Bagenekien lehen euskara sail askotan lantze-zain zegoela eta halaz ere uko egiten genion maiz eginbeharrari,
|
behar
bezain garbiro egiteko gauza ez ginelako. Orain, berriz, hor ikusten ditugu Yakinekoak, esate baterako âeta ez dira horiek bakarrikâ, gatazka bizian zenbait gai zail eta gaitz euskaraz adierazi nahian.
|
|
|
Astarloak baditu merezimendu gailenak eta, gailenak izateaz gain, beti aitortzen ez zaizkionak. Berak erakutsi zigun, izan ere, nola euskal adizkiak parti, deklinabide mugagabearen berezitasuna berak ezagutu zuen Darrigolek baino lehenago eta utz ditzadan horretan gauzak, gaia
|
behar
bezain landua ez dagoelako. Kontrako aldetik, berriz, berak sartu zuen, ez sortu, testuak (hitzak, hobeki esan) azken muturreraino xehatzeko usadioa eta partiketa modu hori, Arana Goirik ontzat hartu zuelako noski, bizirik zegoen 1936an, nahiz zokoratuxea, Altubek esaten digunez.
|
|
|
Ohartu ez bazarete ere, Nafarroa galdu dugu: Nafarroa Beherea aipa  tzen da noiz edo behin zenbait lekutan,
|
behar
bezain maiz ez bada ere; Nafarroa Garaia sekula ere ez. Eta Nafarroa, Garaia batik bat, zerbait izan da eta zerbait baino gehiago da egungo egunean ere Euskal Herrian.
|
|
|
Ez du lotsaizunik, beste eginkizunik gabe, Salamancatik etorri zenak6 Lotsaizuna lotsaizunik inork baldin badu, Euskal Herrian zegoelarik agertu ez edo mintzatu ez zenak du, soil-soilik. Hori, nik uste,
|
behar
bezain argiro esana dago Satrustegiren ahoz.
|
|
|
Eta, halaz guztiz, ez dut uste egiari gogor egiten diodanik hemen ere esaten badut, zenbait izpi bai, baina Arestiren obra osoa ez dugula
|
behar
bezain ongi ezagutzen. Bestetan ere esan da, eta Maldan beherari kalte egin zioten Harriek, ezin ikus daitekeen teatro-lana nekez da gogoratzen, eta prosa erabat ez da oraindik agertu Kriseluren Obra guztiak direlakoan2 Ez dugu, beraz, arrotz ezezaguna gure artean, ezta ere, ordea, alde guztietarik ongi ezagutzen dugun etxekoa.
|
|
|
Sorterri nagusiaren maitasuna fraideek, erdi frantses erdi arabar? saiatu ziren gureganatzen, nahiz haien ahaleginak
|
behar
bezain ekarkor ez izan beti. Txikiagoren premiarik ez zuten haiek, baina eskura zitzaizkidan, halaz guztiz, lehenago eskoletarako prestatu ziren liburuak, Gipuzkoaz eta Gipuzkoaren kondairaz.
|
|
|
Egia esan, nik ez dut uste Lapurdiko kontu hori
|
behar
bezain ongi aztertua dagoenik. Gauza jakina da erlijio liburuek, elizgizonek eginek, osatzen dutela oraintsu arte behintzat, euskal literaturaren zatirik handiena eta orain ere elizgizon diren edo izan direnenak direla gehienak, nahiz beste erlijio mota batzuk esplikatu; nolanahi ere, elizgizonen nagusitasuna oraindik ez da bukatu eta ez da erraz bukatuko ere.
|
|
|
Bere iritzien sostengutzat eta irakurleen argibidetzat dakartzan habeak,
|
behar
bezain sendoak eta oraingoak ez izateaz gainera, badirudi saiheska hautatu eta erabili dituela25 Zenbait euskaltzale sutsuren iritziak bildu  ditu, baina Eleizalderenik ez, oker ez banabil, bestek asko den adina eta  gehiago barreiatu dituelakoan edo. Eredu bila, errazago jotzen du Alemaniara, Italiara, Juan de Valdés eta Menéndez Pidalen Gaztelara, Kataluniara baino.
|
|
|
Geldi bedi, behintzat, argi, ez naizela honela ari itzulpen honen hizkera, egileak dioenez," garbia" delako. Garbia delako, ez;
|
behar den
bezain garbia ez delako, bai.
|
|
|
Ditudan bideak eta adiskideak egozten dizkit honek, lotsatuko naizelakoan. Hemen ere, oker ez banabil, ez darabil euskara
|
behar lukeen
bezain zehazki, ene erdarazko zenbait itzultzean bezalaxe. Lagunak, euskaraz, ez dira nahitaez adiskide, eta adiskideak, batez ere politika arloan, ez dira lagun nahitaez.
|
|
|
Ez dut uste, lehendabizikoz, hizkuntza eta hizkuntzalaritza kontuan, Larresoro4 eta bion iritzien arteko desberdintasuna
|
behar
bezain nabarmen azaltzen denik. Funtsean bat gatoz:
|
|
|
Ez dugu oraindik, eta agian komeni ere ez, neurtzen hasteko
|
behar
bezain urrundua iragan berria, hainbeste gauzatan bizirik dirauen aldi joana. Hortaz, axaleko aipamen soil bati lotuko natzaio, urte horiek, gehiegikeria gabe ene ustez, hondamendi bezala azaltzeko, zaila delarik gure historian zehar antzekoa aurkitzea, inoiz honelakorik izan bada.
|
|
|
Nola esango nuke?
|
Behar
bezain eraginkorra.
|
|
2002
|
|
|
EAJ eta Batasunaren arteko espazio hori gauzagarria ikusten ote den galdetu diogu Onintza Lasari: «Bizi dugun gatazka politikoari irtenbide bat emateko espazio hori
|
behar
bezain beste ireki behar dela uste dut. Baina berau gauzatzeko, EAtik giza eskubideen premisatik abiatzen gara.
|
|
|
Zer gertatzen da? Eremu euskaldunagoak izanagatik ere, ez direla euskararen erabilera bermatzeko
|
behar
bezain euskaldunak. Erraztasunari dagokionez, hau erabakigarria da.
|
|
|
Adaska txikiak direnean, aski dugu esku-guraize txikia; dena den, hasi aurretik hobe dugu lanabesa
|
behar
bezain zorrotza dagoela egiaztatzea, ebaketa garbia izan dadin, atalik urratu gabe.
|
|
|
Eguraldi-gorabehera latzetan, kanpin denda barruan edo aire zabalean,
|
behar
bezain eroso lo egiteko aukera eskaini behar dio honelako lozakuak erabiltzaileari.
|
|
|
elikagaiez eginiko inkestek frogatzen dutenez, goizero esnatzean ez gara
|
behar
bezain ongi elikatzen
|
|
|
nibelatu egin behar da erdiko ardatzarekiko (pedalen besoek koadroarekin bat egiten duten tokiarekiko) perpendikular egon dadin eta jarlekuaren alderik meheenak
|
behar
bezain aurrean egon behar du, koxisari minik ez eragiteko.
|
|
|
Objektibora ahalik eta gehien hurbiltzea komeni da, Robert Capa argazkilariaren maxima jarraituz: Argazki bat interesgarri ez bada,
|
behar
bezain hurbil ez gauden seinale.
|
|
|
Espainiako errepideetatik doazen sei ibilgailuetako baten lau gurpiletatik bat aldatu beharra dago, zoruari
|
behar
bezain ongi itsasten ez zaiolako; hirutik batek atzeko gurpilak aurrekoak baino okerrago dauzkanez, egoera arriskutsuak ondoriozta ditzake; aholkatutako presioa baino apalagoa dute pneumatikoen %73k, eta automobilen erdien pneumatikoren batek presio txikiegia duenez, noiznahi gerta dakioke istripurik.
|
|
|
6,7 puntu: Kraskatsua, zapore onekoa, baina ez da
|
behar
bezain integrala.
|
|
|
zegoen begiratu zen eta kasu horretan plazak
|
behar
bezain handiak ziren, pertsona ezinduen ibilgailuek okupatzen zituzten eta espaloietarako sarbidea egokituta ote zegoen.
|
|
|
Hortik, Liguren lurraldetik zehar Apeninoak igaro zituen Etruriarantz joateko. Ibilaldi honetan begietako hain gaixotasun larriak jo zuen, ezen geroztik sekula ezin izan baitzuen eskuinekoaz
|
behar
bezain ondo ikusi. Horrela, oraindik gaixo zegoela eta kamainan zeramatelarik, Gaio Flaminio kontsula gudarostearekin azpikeriz harrapatu eta hil egin zuen Trasimeno aldean, eta handik lasterrera baita Gaio Zentenio pretorea ere, gudatalde bereziarekin mehakak zaintzen zituena.
|
|
|
Beste aukera bat euri-urak biltzea da. Ur horiek ez dira
|
behar
bezain garbiak edateko edo janaria prestatzeko, baina automobila garbitzeko, pisuak garbitzeko edo lorategia ureztatzeko erabil daitezke. Alde horretatik, garrantzitsua da kanaleteak bezalako sistemaren bat instalatzea, euria hartu eta biltegietan utz dezaten.
|
|
|
Elikagai freskoetako mikroorganismo gehienak azalean daude, eta zona horretan izango dute eraginik handiena fluktuazioek. Ondorioz, egoerarik onena giro-tenperaturetatik
|
behar
bezain urrun dagoen tenperaturan izoztea da, tenperatura-aldaketa horiek arrisku-tenperaturak lortzea eragozteko. Aldi berean, tenperatura jaitsi ahala, ura migratu egiten da, hau da, kanpoko tenperatura oso baxua denez, ura solidotu egiten da.
|
|
|
Albacete (370,33 euro), Teruel (382,46 euro), Cuenca (392,51 euro), Badajoz (405,81 euro) eta Cáceres (412,79 euro). Etxebizitza berriei dagokienez, TINSAk aspalditik ez ditu datu horiek ematen, baieztatu dutenez, ez baitira
|
behar
bezain fidagarriak eta ezin baitira adierazgarriak izan. TINSAk egin duen txostenean aurreko urteko prezio orokorren bilakaera ere jaso da, %8, 9 Hazkunde horrekin, iaz batez besteko nazionala 1.453 eurokoa zen (241.800 pezeta) eraikitako metro karratu bakoitzeko.
|
|
|
Itsaspen-arazoak Dekoratuko den gainazalean pintura itsastea da esperientzia handirik gabe pintoreak izango duen arazo nagusietako bat. Eragozpen hori sortzen da pintura
|
behar
bezain garbi ez dauden gainazaletan aplikatzen hasten denean, edo silikonaz edo argizariz egindako materialak erabili diren gainazaletan. Era berean, horma baten gainean pintatu aurretik, haren egoera egiaztatzea komeni da; izan ere, azala kentzeko pinturaren, karearen, kendutako paperaren isatsaren edo tenple-pinturen hondarrek geruza berria horman behar bezala ez finkatzea eragin dezakete.
|
|
|
Hala ere, ezpurutasun ugariek Ph-a behar zuten, proteina arraroak disolbatzeko. Berrogei urte inguru igaro behar zuten, harik eta ikertzaileek lortu arte hormona horren purutasuna
|
behar
bezain handia izatea intsulina azkarreko soluzio neutroa egin ahal izateko
|
|
|
El vigorexia, muskulu-dismorfia ere esaten zaiona, patologia bat da-oraindik ez du gaixotasuntzat jo nazioarteko komunitate medikoak-, eta batez ere 18 eta 35 urte bitarteko gizonezkoei eragiten die. Gorputz gihartsua izan arren, inoiz ez da
|
behar
bezain indartsua ikusten. Estatu Batuetan, milioi bat pertsona ingururi eragiten die desordena emozional horrek, eta horrek eragotzi egiten die benetan diren bezalakoak hautematea.
|
|
|
Hasieran alga-metaketak sor daitezke, batez ere tenperatura oso beroekin. Hori gertatzen bada, nahikoa da
|
behar
bezain maiz kentzea. Landare parasitoak eta zimeltxoak ere kendu behar dira.
|
|
|
Horregatik, kimioterapia bidezko tratamendua hasi aurretik, gizonezko gazteei esperma-laginak izoztea proposatzen zaie ugalkortasuna gordetzeko. Arazoa da beti ez dela posible ernalketa lortzeko
|
behar
bezain helduak diren espermatozoideak lortzea minbizia gaixo txikiak pubertarora iritsi baino lehen agertzen denean. 12 urtetik aurrera Baina ugalkortasuna zaintzeko ikerketa itxaropentsuak eskaintzen dituzte bi azterlan berrik, “Human Reproduction” aldizkarian argitaratuak.
|
|
|
Behar izan ditudanean beldurrik gabe hartu ditut. Baina ez dut inolako eragozpenik onartzeko nire idazteko tankera, Rubiorena ez bezala, arras antikomunikatiboa izan daitekeela, ez
|
behar
bezain landua gizarte moderno batek plazaratzen dituen behar berriei zuzen erantzuteko. Egin dezakedana egiten dut, zer egingo diogu bada!
|
|
|
Zergatik? Alde batetik, inork ere ez duelako gustuz onartzen agian bere etxea ez duela
|
behar lukeen
bezain txukun eta garbi, beti bai baita norbait zure balizko gardentasuna urdekeria apurño batekin lizuntzen duena. Bestetik, gainerako etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe honen inguruak garbitzaileez beterik daudelako, euskaraz ez dakiten garbitzaileez, denak barrandari lanetan, beti adi nor dabilen hor, etxe barnean, kiratsa lurrin bihurtu nahian isats eta garbikari guztiak hartu eta etxea behin betikoz garbitu eta ikuztera sartzeko prest daudenak.
|
|
|
Beraz, gu ez gara adituak, eta zaila egiten zaigu fruitua
|
behar
bezain heldua dagoen baloratzea. Ekimen legegilea rekin gertatu denak eta joan den abenduan AlderdiPopularrak onartu zuen LOU lege berriak erakusten bide dute oztopo politiko eta juridikoak oraindik ere handiakdi rela.
|
|
|
Kapera eraikitzeko plana ez da
|
behar
bezain egoki ulertuko noski, ezpada deskripzio zehatz baten bidez, baina guri dagokigunerako aski da esatea ikuskaritza-dorrea igandero antzaldatu eta kapera bihurtuko dugula galeriak horretarako prestatuz; hartara, presoek beren leotzetatik irteteko batere beharrik gabe, meza ematen ari den apaiza eragozpenik gabe entzun eta ikusiko lukete.
|
|
|
Zigarro bat erretzeko jorana sentitu zuen baina jendaurrean halakorik ez egiteko aztura, usadioetan aski sakon finkatutakoa, nagusitu egin zitzaion, eta besoak gurutzatu zituen blusa zuriaren gainetik, itxaronaldi
|
behar
bezain luzerako. Plazako aulki hartan eguzkiak goitik behera jotzen zuen gura baino pisuago.
|
|
2003
|
|
|
Arazoa sortzen da establezimendu jakin batzuetan kontsumitzaileari
|
behar
bezain informazio zehatz edo zuzena ematen ez zaionean, hau da, zerbitzua kontratatu edo produktua erosteaz gainera, halako finantza-erakundearekin eta hainbesteko interesarekin kontsumorako kreditu bat kontratatu duela argi eta garbi jakinarazten ez zaionean.
|
|
|
Beste aldetik, ez ahantzi, kontsumitzaileok kontziente izan behar dugu, zernahi sinatu aurretik, agiria goitik behera eta
|
behar
bezain poliki irakurtzeko ardura dugula.
|
|
|
Nolanahi ere, egoera horri zeinek egin dio aurre
|
behar
bezain prestaturik?
|
|
|
Indemnizazio hori jasotzean gerta daiteke arazoa: osasun alorreko eskumenak tokian tokiko autonomi erkidegoaren eskuetan utzi direnez, prozesu horren aurretik gertaturiko arduragabekerien arduraduna zein den ez baitago
|
behar
bezain argi.
|
|
|
Artikulu horrek merezi duen ez baldin badakigu argi eta garbi, edo azalpenak
|
behar
bezain argi ez badaude, galdetzea dugu bide onena, dirua eskaini aurretik.
|
|
|
Gaixotasuna harrapatu ez ezik, etxerakoan bertakoei ere kutsatzeko arrisku handiko bidaiak
|
behar
bezain lehenago atontzea komeni izaten da.
|
|
|
Asolo laginaren tiren egokitzapenean eta lotailuetan ez zen inondik ere onartzeko modukoa eta Nike laginak ez dio orpoari, ez eta zehar aldeari
|
behar
bezain irmoki eusten eta bere tiren diseinua ez da anatomikoki egokia.
|
|
|
Edo bisitaldi turistikoa ezinezkoa jazotzea
|
behar
bezain aurretiaz jakinarazi ez genuelako.
|
|
|
Baliagarria gerta dakioke baserri munduko turismoa edo abenturakoa gustuko duenari orri batzuk (turismoruralyaventura.com, adibidez) bisitatzea, horrelakoetan
|
behar
bezain garaiz iristen bada arroilen jaitsiera, zaldi gaineko txangoak, globoan ibiltzea, raftina eta estilo horretako jardueren gaineko informazioa jaso eta izenematea egin ahal izango duelako.
|
|
|
CONSUMER-en txostenak egiaztatu duenez, oraindik ere ikastegien %14n lotura hori ez da
|
behar
bezain segurua.
|
|
|
Funtsean, gure galdera, guraso askorena bezala, hau da: gure seme-alabak egunero hartzen dituzten ikastetxeak
|
behar
bezain seguru dira?
|
|
|
iragarkien %44k sendagaien agindu okerra ekar lezake medikuak beste informazio-iturririk ez badu. Espainiako ikerketak emandako datuen arabera, Fletcher irakasleak dio medikuak zuhurrak izan behar direla iragarkiak baloratzean, botikak sustatzeko publizitatea arautzen duten arauak ez baitira
|
behar
bezain zorrotzak desinformazio-kasu horiek saihesteko. Erregulazio zorrotza Medikuen botiken preskripzioan industria farmazeutikoak duen publizitatean duen eragina ez da oso ezaguna eta adituen artean eztabaida handia sortzen du.
|
|
|
Errealitate horren eta hortik ateratzen diren alarmen gainean, SENCk Haurren elikadura-jarraibide osasungarriei buruzko Gurasoen I. Topaketa babestu du. Foro horretan, nutrizioko espezialistak, pediatrak eta psikologoak bat etorri ziren egoera berri bat bideratzeko beharrarekin, nahiz eta ezaguna izan, ez baita
|
behar
bezain zorrotz eta presaz aztertzen. Elikadura-desorekak —gogoratu— dira gaixotasun kronikoen eta endekapenezkoen garapenaren arrazoi nagusia, eta hazkunde desorekatuaren faktore garrantzitsua.
|
|
|
Baina ez bakarrik haientzat: industriak ez du
|
behar
bezain metodo eraginkorra substantzia hori neurri txikian baina era berean kaltegarriak diren substantzietan dagoela ziurtatzeko. Sentikortasun handiko ELISA sentsore bat garatu duen Espainiako ikerketa-talde baten eskutik etor liteke konponbidea.
|
|
|
Nolanahi ere, komeni da tonu argiagoa erabiltzea eta, ondoren, gainazal osoari aplikatzen zaion berniz-geruza batekin iluntzea. Argizaria
|
behar
bezain biguna ez dagoenean, berotzea komeni da. Eskuekin igurtzi daiteke edo pizgailu batera jo.
|
|
|
Esan bezala, materia organikoa oxigeno eta ozono esnegaina kontsumitzen du, erraz oxidatzen baita degradazioan. Hori dela eta, kantitate hori kalkulatu behar da, ozonoaren kontzentrazioa berriz kalkulatzeko,
|
behar
bezain aktibo dagoela ziurtatzeko. Ozonoaren ahalmen desinfektatzailea bere potentzial oxidatzailean oinarritzen da, eta zelula barneko intoxikazioa eragiten du, eta horrek mikroorganismoak hiltzen ditu.
|
|
|
Zirkulu biziotsua da gai hori: ez dago metodo estandarizaturik gluten-kopurua
|
behar
bezain zehatz detektatzeko, baina ez da ezagutzen gaixoen tolerantzia-maila ere (horiek, berehalako sintomarik erakusten ez badute ere, kakahueteari alergia diotenek bezala, kalteak jasan ditzakete epe luzean). Kakahuetearekin alderatuta, nekez saihets daiteke.
|
|
|
Edo, aitzitik, ez da ezer jaten inola ere, edo merkatuko moden eta diktatuen itzalpean egiten da, zentzuz baino gehiago. Gaia
|
behar
bezain larria da OMEk elikadura-industriari kode etiko bat hartzeko eskatu izana, elikaduran oinarritutako gaixotasun kronikoen ugaritzea saihesteko, hala nola, obesitatea, diabetea, arteriosklerosia edo zenbait minbizi-mota. Derek Yach OMEko Gaixotasun Ez Kutsakorren eta Osasun Mentalaren zuzendari exekutiboaren arabera, hilabete honetan bertan Genevan elikagaien industria multinazionaleko 30 ordezkarirekin izandako topaketa «oso baliagarria eta eraikitzailea izan da».
|
|
|
Cayetanoren aburuz, Udalak ez du inolako legezko erantzukizunik Valdebotoako familia horien egoeraz, baina uste du Udalak hobeto zaindu beharko lukeela sustapen honen prozesua. “Udalak ez du
|
behar
bezain arduratsu jokatu jarraipena eta ikuskapena egiten, arazoa gainean izan arte. Adibidez, inguruko urbanizazioa egin behar zuen, eta atzeratu egin zen enpresa sustatzailearen abalen faltagatik”.
|
|
|
Haren arabera lurzoru mota bat edo beste eratuko da. Oro har, geruza hori
|
behar
bezain sakona da, lorezainak ohiko lanetan lortzerik izan ez dezan, nahiz eta lur garaietan espero zitekeena baino hurbilago egon.
|
|
|
Hala ere, Amaren Pediatria Zerbitzuko buruak azpimarratu zuen haurrentzako onena amagandiko edoskitzea dela, batez ere sei hilabetera arte, haurrek hazkuntza egokia lortzeko behar dituzten mikroelikagai guztiak dituelako. Hala ere, adierazi zuen ez dela beharrezkoa haurrak amaren esnez elikatzea, gaur egun elikagai prestatuak eta
|
behar
bezain onak baitaude haurrak behar bezala hazteko.
|
|
|
Nolanahi ere, arazo nagusia da oso zaila dela elikagai kutsatuetan duten presentzia hautematea. Laborategietan erabili ohi diren errutina-metodoak ez dira
|
behar
bezain eraginkorrak, eta hala izango liratekeenak, kostu handiaz gain, denbora eta material asko behar dute, horiek erabiltzea ez aholkatzeko arrazoi aski baino gehiago. Analisi-metodo egokirik eta azkar erabiltzeko arrazoizko kosturik ez dagoenez, eta mikroorganismoa oso nonahikoa denez, baliteke patogeno horrentzako kontzentrazio handiak dituzten produktu asko egotea merkatuan.
|
|
|
Puntu horretan, lemingak zikloaren maila baxuenean eramateko adina ehiza areagotzen dute harrapariek. Hiru harrapari generalistek harrapakin alternatibo bat hautatu edo eremua uzten dutenean, lemingak
|
behar
bezain azkar ugaritu daitezke, berriro ere gailur maximora iristeko. Azterketa horretan, Groenlandiako bailara batean hamabost urtez bildutako bost espezie horien populazioaren datuak aztertu zituzten.
|
|
|
Barrenak husteko gogoz gelditu nintzen, bidegabekeria erraldoi hartan guztian kulparik gutxien zuena telefonista zela jakin banekien ere. Deiak iraun zuen tarte laburrean, gainera, iruditu zitzaidan emakumetxoa itota zebilela, edo, zuzenago oraindik, gainezka eginda; ez nuke esaten jakingo zergatik, baina haren ahotsa, haren presa, entzun nuen azpi-soinu erogarria... horrek denak pentsatzera eraman ninduen gauzak ez zebil  tzala ongi, edo ez
|
behar
bezain ongi behintzat. Inpresio huts bat izan zen, berriz diot, baina gauza da emakumetxoaren erantzunak zalan  tza halako bat piztu zuela nigan, kutsu mikatz bat, hala ere inori jakinarazi ez niona.
|
|
|
Indarkeria zein punturaino den elementu baldintzatzailea ulertzeko ahaleginik aski ez du egin euskalgintzak, mugimendu gisa ez bederen; eta are gutxiago estigma hori gainetik kentzeko. Indarkeriarekin desadostasuna ez du
|
behar
bezain garbi eta ozen adierazi. Egoera honek indefentsioan uzten du.
|
|
|
Alta, balizko aldekotasun hori ez da inondik ere islatzen hizkuntza politikan. Hargatik, edo ez da hain alde eta handia, edo zerbait egin dugu gaizki (edo behintzat, ez
|
behar
bezain ongi). Alabainan, erabat alde eta aurka daudenez landarat, gehiengoa ezaxolatu samarturik —eta galanki intoxikaturik— egon arren orain baino aise gehiago erakar daiteke; baldintza bakarra:
|
|
|
Euskal Herriak euskaraz hizketan hasi behar du horretarako. Eta botere publikoek, behingoz, euskararen aldeko apustu sendoa egin behar dute (orain art ekoa sendoa izango zen asmoetan, ez dut nik hori ukatuko, ez inoren intentziorik epaituko, baina emaitzak ikusita, ez
|
behar
bezain sendoa). 20 urtetik gora daramagu Euskal Herria ren hegoaldean nolabaiteko autogobernu baten bidez antolatzen gure eguneroko martxa.
|
|
2004
|
|
|
Ez hartu erabakirik publizitateak bultzatuta bakarrik, publizitatea ez baita
|
behar
bezain egiazalea beti.
|
|
|
Ganbak ez zeuden
|
behar
bezain fresko.
|
|
|
Sektorean nagusi den profesionaltasun eskasa, UVA izpiek sortarazten dituzten kalte eta arriskuez
|
behar
bezain ongi jabetu erabiltzaileak jabetu ez izana eta indarrean aresti sartu den araua betetzen ari den ez kontrolatzea egungo egoera irregularra ulertzeko egiazko aitzakiak dira: egoera kezkagarria da, dudarik gabe, erabiltzaileen osasuna ondore larriak paira ditzakeelako epe luzera.
|