|
2010
|
|
|
Kresala telebista saio
|
bat
da, itsasoaren munduari eskainia. Saioa erreportajez, elkarrizketaz, irudiz, musikaz eta informazioz osatuta dago.
|
|
|
Getarian gaude. Getariari buruzko lehen aipamenek erakusten digute Erromatarren garaitik bazegoela hemen biztanle gune garrantzitsu
|
bat
. Getaria itsasoari lotuta egon da beti, eta gizateriaren historian itsas gizon famatuak eman ditu.
|
|
|
Aipatu beharreko beste izen
|
bat
, Domingo Bonetxea da. Mila zazpiehun eta hirurogeita hamabian aurkikuntza espedizio bat zuzendu zuen Tahitira.
|
|
|
Aipatu beharreko beste izen bat, Domingo Bonetxea da. Mila zazpiehun eta hirurogeita hamabian aurkikuntza espedizio
|
bat
zuzendu zuen Tahitira. Bonaetxea itsasgizona, esploratzailea, geografoa eta botanikaria izan zen.
|
|
|
Bonaetxea itsasgizona, esploratzailea, geografoa eta botanikaria izan zen. Itsas tradizio handiko familia
|
batean
jaioa, itsas ofizial bihurtu eta gero, Mediterraneotik eta Ameriketako kosta atlantikotik nabigatu zuen.
|
|
|
Getariak beste mota
|
bateko
pertsona ospetsuak ere eman ditu. Horietako bat Cristóbal Balenciaga dugu.
|
|
|
Getariak beste mota bateko pertsona ospetsuak ere eman ditu. Horietako
|
bat
Cristóbal Balenciaga dugu. Arrantzale baten semea, Aldamar jauregian eman zituen joskintzako lehen pausoak.
|
|
|
Horietako bat Cristóbal Balenciaga dugu. Arrantzale
|
baten
semea, Aldamar jauregian eman zituen joskintzako lehen pausoak. Bere lehen bezeroetako bat Casa Torres markesa izan zen, Belgikako Fabiola erreginaren ama.
|
|
|
Arrantzale baten semea, Aldamar jauregian eman zituen joskintzako lehen pausoak. Bere lehen bezeroetako
|
bat
Casa Torres markesa izan zen, Belgikako Fabiola erreginaren ama. 1915ean lehen jostun etxea zabaldu zuen Donostian, eta geroago Bartzelonan eta Madrilen.
|
|
|
Eta zer esan Pepita Embili buruz. Antzerki lirikoari eman zion bere bizitza, eta zarzuelako, operetako eta XX. mendeko operako interprete nabarmenenetako
|
bat
izan zen. Donostian ikasi zituen musika eta kantua.
|
|
|
Hainbatetan su hartu eta suntsitu zuten. MILA SEIEHUN ETA HOGEITA ZORTZI garren urtean Getariako badian itsas bataila garrantzitsu
|
bat
gertatu zen Frantziako eta Espainiako ontzidien artean. Herria txikituta geratu zen.
|
|
|
Gaur tunidoen gaineko aurreproiektu
|
bat
emango digute. Badakizue zenbat balioko duen proiektuak?
|
|
|
... su rf espedizio
|
bat
antolatu...
|
|
|
Aztiren azterketak oso baliagarriak dira. Udalekin, Eusko Jaurlaritzarekin eta Europako erakundeekin lan egiten du ikerketa handietan baina gure arrantzaleentzako Aztik duen garrantzia ezin dugu alde
|
batera
utzi. Era berean arduratzen dira arrainen azterketaz, itsasoren gora beheraz, eguraldiaz.
|
|
|
Bizkaiko Herri Nagusi â? . Baina MILA SEIEHUN ETA BIAN titulua galdu zuen Bilbo gobernatzen zuten handikiek jarritako auzi luze eta latz
|
baten ondoren
.
|
|
|
> Kontuz: «Donibane Gaztelugatxekoa» ermita
|
bat
da, ez gorabehera geografiko bat.
|
|
|
> Kontuz: «Donibane Gaztelugatxekoa» ermita bat da, ez gorabehera geografiko
|
bat
.
|
|
|
Bizio jakin
|
bat
dugu sustraitua, itsas mundukoa soilik ez dena. Eraikuntzan eta beste hainbat lanbidetan ere gertatzen da. Badirudi kaskoa janztea koldarren kontua dela, edo txalekoa erabiltzeagatik beldurtia zarela.
|
|
|
Halere, bajurako arrantza arriskutsuagoa da. Sareak, pisua, nasak, aparailu luze handi eta konplexuak mugitu behar dituzte,
|
batetik
bestera. Gainera itsasoan egiten den lana da, eta askotan urez beteta egoten dira itsasontzien bizkarrak.
|
|
|
Izan ere, guardarik ez dagoenean inspekzioak egitea semaforoa gorrian pasatzea bezala da. Orduan, mentalizazio kanpaina
|
bat
beharrezkoa da. Eta kanpaina hori hemen egin behar da.
|
|
|
Gogoan dudan bizipen gogorrena Galiziako telebistak egindako elkarrizketa
|
bat
izan zen. Ezbehar baten arduradun bezala aurkeztu ninduten, eta aurrean beltzez jantzitako bederatzi alargun nituen.
|
|
|
Gogoan dudan bizipen gogorrena Galiziako telebistak egindako elkarrizketa bat izan zen. Ezbehar
|
baten
arduradun bezala aurkeztu ninduten, eta aurrean beltzez jantzitako bederatzi alargun nituen. Gazteak ziren gehienak.
|
|
|
Gazteak ziren gehienak. Atlantiko erdian ziurrenik modu tragikoan hondoratutako Galiziako barku
|
bateko
marinelen alargunak ziren. Ni nintzen ezbeharraren arduraduna momentu hartan.
|
|
|
Ni nintzen ezbeharraren arduraduna momentu hartan. Postu
|
bat
nuen Madrilen, eta nire ardura zen. Momentu hura modu oso intentsuan bizi izan nuen.
|
|
|
Bere zilio koxkorrak janariz beterik badaude edo supituki arriskuren
|
bat
agertzen bada, zizare berezi honek bere apaindura osoa ezkutatuko du, eta hurrengo jatordura arte bere hodian ezkutatuko da.
|
|
|
Kresala saioa itsaso beteko abentura berri
|
bat
da. Arrantzaleen mundua, merkataritza nabigazioa, arrantzaren industria, kultura, kirola, kondairak, sukaldaritzaâ? ¦ izango dira jorratuko ditugun gaiak, itsas gizon eta emakumeak ardatz modura harturik.
|
|
|
Joan den asteartean ekin genion itsaso beteko abentura berri
|
bati
Kresala saioan. KRESALAzaleak facebooka sortu dugu, e ta zu re ideien, ekarpenen, argazkien, iruzkinen eta abarren zain gaude!
|
|
|
Hori gertatu baino lehen, itsasontzi honi buruz zerbait gehiago jakin nahi izan dugu Price of Bilbao oso ondo ezagutzen duten bi pertsonaren eskutik:
|
bata
ontziaren kapitaina, besteaâ? ¦..
|
|
|
Kapitaina: Kafetxoren
|
bat
hartu.
|
|
|
Bai, hiru edo lau aldiz etorri naiz kostaldera, Nojara. Barkuaren beste kapitaina Espainiako neska
|
batekin
ezkonduta dago, eta etxea dute han. Udan izan ginen Espainiako iparraldean, batzuetan oso polita da, baina bestetan Eskozia bezalakoa da.
|
|
|
Zer da Itsas Etxe
|
bat
–
|
|
|
Euskadin hiru daude baina ziur ez dakigula zein den euren betebeharra. Horietako
|
baten
sartuko gara orain, barruan zer dagoen ikusteko. Santurtzira goaz.
|
|
|
Euskadik itsasoarekin izan duen lotura estu honetan, ontziolek berebiziko garrantzia izan dute. Zaharrenetariko
|
bat
Gernikako Murueta Ontziola da.
|
|
|
Murueta ontziola dugu hau. Edozein itsasontzi mota egin dezakete hemen, baina
|
batez
ere kargakoak, arraste ontziak, tretza ontziak eta atun-ontziak. Horrelakoetan munduko onenak dira.
|
|
|
Teknologia handirik gabe egiten zituzten itsasontziak. Hirurogeiko hamarkadan gauzak asko aldatu ziren,
|
batez
ere, azpiegitura aldetik eta laurogeiko hamarkadan, Espainiako gobernuak industria babestu zuen, eta hobera egin zuen.
|
|
|
Enpresaburu eta lan talde ona eta profesionala izatea, oso garrantzitsua da. Murueta ontziola familia handi
|
bat
da.
|
|
|
Barku bat egitea ez da lan erraza eta ez da burutzen bi egunean. Harremanak egiteko urte
|
bat
baino gehiago behar da, eta behin kontratua sinatuta, 17 edo 20 hilabete behar dira barkua osatzeko.
|
|
|
Oraingoz 200 barku baino gehiago egin dituzte. Ontzioletan egun tristeena barku
|
bat
uretaratzen denekoa izaten da. Umea etxetik joaten denean bezala da.
|
|
|
Euskaraz idatzitako aurreneko eleberrien artean dago. Beraz, Euskal Literaturaren zutabeetako
|
bat
da.
|
|
|
Zehaztasun handiz kontrolatu behar dute nola iristen diren merkantzia horiek. Santurtzira hurbildu gara gaur, zamalanak egiten dituen enpresa
|
bateko
arduradunarekin hitz egiteko.
|
|
|
Itsasontzi
|
bat
dugu orain mintzagai; ez da, ordea, edonolako ontzia: Euskadiko ondarerik interesgarrienetakoa da, monumentu kategoria dauka eta desegitetik libratu zen bakarretakoa da.
|
|
|
Txalupak, garai
|
baten
, etengabe erabiltzen genituen garraiobide moduan, ibaiertz batetik bestera pasatzeko. Urteak joan ahala, beste garraiobide batzuek indarra hartu duten heinean txalupa zerbitzuak desagertuz joan dira.
|
|
|
Txalupak, garai baten, etengabe erabiltzen genituen garraiobide moduan, ibaiertz
|
batetik
bestera pasatzeko. Urteak joan ahala, beste garraiobide batzuek indarra hartu duten heinean txalupa zerbitzuak desagertuz joan dira.
|
|
|
Urteak joan ahala, beste garraiobide batzuek indarra hartu duten heinean txalupa zerbitzuak desagertuz joan dira. Baina badira oraindik
|
baten
batzuk, Pasaian esate baterako. San Pedro eta Donibane lotzen dituen txalupa zerbitzua Berrotaran Anaiek zuzentzen dute.
|
|
|
Artista
|
bat
aurkeztu nahi dizuegu gaur KRESALAN: Luis Mari Manterola, getariarra.
|
|
|
Luis Mari Manterola, getariarra. Mariñela izan zen urte luzez; gero, itsasontziak utzi eta jatetxe
|
batetako
parrillaren gidaritza hartu zuenean, modelismoaren mundura hurbiltzen hasi zen bere ordu libreetan. Ontzien maketak egiten benetako artista dugu Luis Mari!
|
|
|
Hona adibide
|
bat
: â?, harribitxi anemonak".
|
|
|
edo landare animalia gisa definitu zuten anemona. Haien edertasuna ezohikoa da, eta mantu loredun
|
baten
antzekoa eratzen dute. Irudietan ikusten dugun itsas hondoak margarita belardi zabal bat dirudi.
|
|
|
Haien edertasuna ezohikoa da, eta mantu loredun baten antzekoa eratzen dute. Irudietan ikusten dugun itsas hondoak margarita belardi zabal
|
bat
dirudi. Zoragarria, benetan.
|
|
|
Herri bakoitzak bere teknika, lan tresna eta sekretuak ditu. Getariako Elkano jatetxean izan gara itsaskiak parrillan nola prestatzen dituzten ikusteko, ikasteko, eta bide
|
batez
, dastatzeko.
|
|
|
Euskal Herriko kostalde guztia da balio handikoa, baina badago toki
|
bat
benetan nabarmentzen dena. Zumaiako Flysch a [ahoskatu «flixa», euskarazko x ez] edo itsas labarra.
|
|
|
Orensera joko dugu, estatuko izozte enpresa garrantzitsuenetariko
|
bat
ezagutzera, MONTE KALAMUA. Bertan, Indiako Ozeanotik datozen milaka atun kilo deskargatu eta maneiatzen dituzte, gure etxera ontziratuta heldu dadin.
|
|
|
Galiziako Ribadavia herrira joan gara Estatuko arrain izoztegi garrantzitsuenetako
|
bat
ezagutzera: â??
|
|
|
Itasoari begira idazten ditu bere doinurik goxoenak eta Zarauzko hondartzan egin dugu
|
bat
berarekin musikaz aritzeko.
|
|
|
Iñaki Iribar kapitain erretiratua da. Mundu osoan zehar nabigatu du eta historia pila dauka kontatzeko, adibidez bere lehen bidaietako
|
batean
Brasilen geratu behar izan zuten denbora pila arazo batengatik. Bere bizitza ezagutzeko berarekin egon gara Bilboko Itsas Museoan.
|
|
|
Iñaki Iribar kapitain erretiratua da. Mundu osoan zehar nabigatu du eta historia pila dauka kontatzeko, adibidez bere lehen bidaietako batean Brasilen geratu behar izan zuten denbora pila arazo
|
batengatik
. Bere bizitza ezagutzeko berarekin egon gara Bilboko Itsas Museoan.
|
|
|
Getxo duen erakargarritasuna, neurri handi
|
batean
, bere hondartzei esker da: Areeta, Ereaga, Arrigunaga, Azkorri Gorrondoatx eta Barinatxe.
|
|
|
Iñaki: Eta ezkerrean beste era
|
bateko
osagarria eta zaporea dugu.
|
|
|
Legatza pixkanaka egin behar da. Alde
|
batetik
hasten gara, eta gero buelta ematen diogu. Lehortu egingo litzateke gehiegi eginez gero.
|
|
|
Iñaki: Azken
|
batean
...
|
|
|
Bideo honetan bi adibide ikus ditzakegu. Lehenengoa Black Jack hegazkina da, urpekariek esplora dezaketen hegazkin hondoratu handienetako
|
bat
. Ur azaletik 48 metrora dago, Bora Bora uhartearen parean, Papua Ginea Berrian.
|
|
|
Surflariei eskerrak eman behar dizkiegu, haiek ongi dioten bezala, laguntza handia ematen digutelako. Uretan dagoen surflariak, arazo
|
bat
ikusi orduko, laguntza ematen du. Euren baitako zerbait da...
|
|
|
CARLOS: Eskumuturreko batzuk dauzkagu aurten, zenbaki
|
bat
dutenak, gurasoak hondartzara datozenean umeei jartzeko. Haur hori galtzen bada, beraren datuak badauzkagu eta baita gurasoen telefono zenbakiak ere, larrialditik ateratzeko.
|
|
|
IBON: Alejandro zer egiten du zu bezalako Montevidear
|
batek
Laidan sorosle?
|
|
|
ALEJANDRO: Lagun
|
bat
nuen hemen sorosle lanetan eta haren atzetik etorri nintzen.
|
|
|
ALEJANDRO: Sasoiko lan
|
bat
da eta hango eta hemengo udak txandatu egiten direnez, lana egin eta Europa ezagutzeko baliatzen dugu.
|
|
|
Arraunketaren historian badira tradizio eta ospe handiko abizenak. Haietako
|
bat
Lujanbio da. Jose Angel Lujanbio, aita, familiako lehen patroi handia da eta gaur egun, Kontxako Bandera irabazi eta bizirik dagoen patroirik zaharrena.
|
|
|
YOUSSOU: Nahi al duzu pertsona
|
bat
erosi. Horko hori salduko dizut, Richard.
|
|
|
YOUSSOUF: Bai, bai â? ¦â? ¦ Gurekin lan egiten duen lagun
|
baten
alaba da, Joxe Joakinena â? ¦. Begira, begira, han dago bere aita.
|
|
|
IBON: Bilbon ere estropadaren
|
bat
jokatua zara.
|
|
|
ASSANE: Hori da nire asmoa, talderen
|
batean
aritzea hurrengo urtean.
|
|
|
IBON: Alaba
|
bat
ere baduzue.
|
|
|
10 urte ditu. Eskolako jai
|
batera
joan da, ikasturte bukaerakoa.
|
|
|
IBON: Arrantzale
|
baten
emazteari gogor egiten al zaio etxean bakarrik egotea, beti itsasoari begira senarra nola ote dabilen galdezka?
|
|
|
YOUSSOUF: Arraina ez da etortzen
|
batek
nahi duenean. Bila joan behar da eta batzuetan baldintzak aurkakoak izaten dira.
|
|
|
FATU: Batzuekin ondo eta besteekin beste modu
|
batera
.
|
|
|
Mundaka Busturialdea eskualdeko udalerri
|
bat
da, Urdaibaiko biosfera erreserbaren iparraldean. Bilbotik 40 kilometrora dago, hegoaldetik Sukarrietarekin du muga, mendebaldetik Bermeorekin eta ekialdetik eta iparraldetik itsasoarekin.
|
|
|
Ana: Orain Norvegiako armadore
|
batentzat
serie bat egiten ari zarete, â?. Loke Vikingâ?, atzean daukaguna adibidez. Ontzi bereziak dira, zer motatakoak dira?
|
|
|
Ana: Orain Norvegiako armadore batentzat serie
|
bat
egiten ari zarete, â?. Loke Vikingâ?, atzean daukaguna adibidez. Ontzi bereziak dira, zer motatakoak dira?
|
|
|
Señor: Petrolio plataformetan laguntzeko ontziak dira eta gehien
|
bat
Artikoan egiten dute lan, Ipar Itsasoan, eta izotza eta olatu handiak dauden lekuetan ere bai. Ontziaren bizkarreko makina Espainian orain arte ipini den hoberena da, laurehun tonako bultzada ematen duena.
|
|
|
Ontziaren bizkarreko makina Espainian orain arte ipini den hoberena da, laurehun tonako bultzada ematen duena. Petrolio plataformak munduko alde
|
batetik
bestera mugitzeko balio du. Ontzia zubitik gobernatzeko, kargak kontrolatzeko, eta plataformei laguntzeko ere balio du.
|
|
|
Señor: Tamainaren arabera, baina orokorrean hamazortzi hilabete, urte
|
bat
eta erdi. Berrogeita bost pertsonarentzako kapazitatea du.
|
|
|
Lagunak, egon hadi orain! Badakizue KRESALA n astero sartzen dugula gure erreportajeekin inolako zerikusirik ez duen irudi bitxiren
|
bat
. Begira, nolako xelebrekeria sartu genuen azkeneko saioan.
|
|
|
Adi, beraz, eta lekuz kanpoko irudia atzematen baduzue, idatzi email
|
bat
kresala@eitb.com helbidera, zuen izen abizenak eta datu pertsonalk zehaztuz.
|
|
|
Mugikor edo kamara arrunt
|
batekin
KRESALA ko protagonista izan zaitezkete. Graba ezazue gure kostaldeko edozein txoko eta gure saioan ikusteko aukera izango duzue.
|
|
|
Ontzi edo hegazkin hondoratuetan barrena igeri egitea da urpekaritzaren erakargarri nagusietako
|
bat
. Bideo honetan bi adibide ikus ditzakegu.
|
|
|
Hitz egin dezagun operaz, itxura
|
batean
KRESALA n lekurik behar ez lukeen gai batez.
|
|
|
Hitz egin dezagun operaz, itxura batean KRESALA n lekurik behar ez lukeen gai
|
batez
.
|
|
|
Euskalduna jauregiaren ondoan gaude, XXI. mendeko Bilbo berriaren ikur
|
baten ondoan
. Federico Soriano eta Dolores Palacios arkitektoek lehengo Euskalduna ontziola izan zuten gogoan eraikina diseinatu zutenean, eta dike lehorrean eraikitzen ari diren itsasontzi baten antza eman zioten.
|
|
|
Euskalduna jauregiaren ondoan gaude, XXI. mendeko Bilbo berriaren ikur baten ondoan. Federico Soriano eta Dolores Palacios arkitektoek lehengo Euskalduna ontziola izan zuten gogoan eraikina diseinatu zutenean, eta dike lehorrean eraikitzen ari diren itsasontzi
|
baten
antza eman zioten. Euskalduna jauregiak ABAOren opera denboraldia hartzen du urtero urtero, eta horregatik aukeratu dugu toki hau gaurko programa hasteko.
|
|
|
Baina ezin duzu huts egin. Estropada
|
batean
ondo egin ezean, jai duzu.
|
|
|
CARLOS: Baaa.. nik uste dut hondartza nahiko arriskutsua dela Laidakoa,
|
batez
ere, korronteak direla-eta. Itsasdarraren aldean korronte ugari dago eta baita sorosle postuaren parean dira.
|
|
|
Kaixo, ongi etorri KRESALA ra! Gaurkoan ez gara Euskal kostaldeko herri
|
batera
etorri â? ¦ Bilbotik Portugaleteraino eramango gaituen itsasontzi honetara baizik!
|
|
|
Mila eta hirurogeita hamabostean kokatu ziren ibai bazterretan lehen biztanleak, arraunlariak gehienak, Santurtziko elizaren alboan kokatu ere. Handik aurrera,
|
batez
ere Erdi Aroan, merkataritza asko hedatu zen. Mila eta hirurehungarren urtean Bilbo hiria sortu zen, eta Mila hirurehun eta hogeita bian, Portugalete.
|
|
|
Euskalduna Jauregiaren ondotik pasatzen ari gara. Jauregia, garai
|
batean
Euskalduna ontziola entzutetsua zegoen gunean altxatu zen. 80ko hamarkadan egin zen batez ere ezagun ontziola hura, euren eskubideen alde ehunka langilek egindako matxinadak zirela eta.
|
|
|
Jauregia, garai batean Euskalduna ontziola entzutetsua zegoen gunean altxatu zen. 80ko hamarkadan egin zen
|
batez
ere ezagun ontziola hura, euren eskubideen alde ehunka langilek egindako matxinadak zirela eta. Itsasontzi itxura duen eraikin honek, Bilboko itsasadarrak beti izan duen ontzi trafikoa gogorarazi nahi du.
|
|
|
Arcelos Mittal, edo garai
|
bateko
Bizkaiko Labe Garaiak. Bizkaiko hainbat siderometalurgia enpresak bat eginda sortu zen fabrika dotore hau ia XXgarren mende osoan estatuko enpresarik handiena izan zen.
|
|
|
Bizkaiko hainbat siderometalurgia enpresak bat eginda sortu zen fabrika dotore hau ia XXgarren mende osoan estatuko enpresarik handiena izan zen. Egun, Sestaoko lantegiaren zati txiki
|
bat
baino ez da geratzen. Izena bera aldatu eta birmoldaketa handi baten ondoren Bizkaiko Altzairutegi Trinkoak altzairua ekoizten jarritzen zuen.
|
|
|
Egun, Sestaoko lantegiaren zati txiki bat baino ez da geratzen. Izena bera aldatu eta birmoldaketa handi
|
baten ondoren
Bizkaiko Altzairutegi Trinkoak altzairua ekoizten jarritzen zuen. 2007an berriro ere izena aldatu, eta Arcelos Mittal Sestao izena hartu zuen.
|
|
|
2007an berriro ere izena aldatu, eta Arcelos Mittal Sestao izena hartu zuen. Lantegi hau eta Etxebarrikoa dira gaur egun gelditzen diren bakarrak garai
|
bateko
Labe Garaietatik.
|