|
2010
|
|
|
Bi biok, baina, irizkide ziren eta ez zuten eboluzionismoa onartzen inolaz ere. Biblian datorrena hartu behar da
|
hitzez
hitz. Gotzon Urrutiari zuzendutako erantzun artikulu bateko lerro batzuk berreskuratu nahi ditut, erabilitako argudioen nondik norakoa dasta dezazun:
|
|
|
Toshirok, nonbait, panfletoa irakurri eta hamar minutu eskatu zizkion Josebari, eta denbora horretan lurrean eserita egon omen zen, yogan" loto lorea" deitzen zaion posturan. Ondoren, jaiki eta, buruarekin gur eginez, esan omen zion,
|
hitzez
hitz: " Creo que yo hare eso con muchisimo gusto, camarada".
|
|
|
Ondo ezagutzen zuen hitza, egungo eskola liburuak gainezka daudelako" katagorria" bezalako
|
hitzez
(are" urtxintxa" hitza ere ezagutzen du). Gainera ez nuen alperrik hitz egin, erraza izaten baita katagorriak ikustea etxe inguruko pinudi ilunetan.
|
|
|
Zoriona ez da luzarako. Laster konprenitzen da B ren enbriona dela, ez duela horrek deus euskaldunik; bi
|
hitzez
, proiekturik ez euskaltasunarentzat, euskaldunen jabaltzeko dela. A ren zubi burua edo kaia ezarri dutela hor zentrokoaren deskargatzeko.
|
|
|
Bi
|
hitzez
: ekintza militante baten testuinguruan, bozkatua izan zen panfleto elebidun baten banatzeari eza ematen dute, euskarak nazka sor lezakeelako jende batzuen baitan eta euskararen berezitasunarengatik manipulazio bat sentitzen dutelako itzultze horretan.
|
|
|
Mutil ninduan Mithiriñan eta denbora hartan maiatzaren lehenean feria bazuan Irisarrin, ardiak errapeekin saltzen ginitian eta zuen aldeko horiek (Garazi Baigorrikoak) jiten zitian erosterat. Eta ni nagusiak igorririk ardiekin eta, salduak nitian goixko, ostatura sartu ninduan eta zer adin nian orduko, hamazazpi, Xalbador hura han zuan deia konpainaturik eta, horrek bazikean, ni baino zahartxot, hogoi eskas, eta hor sartu zuan aitzineko urtean burraldia eman zakon tratulant biarnesa eta kantatu zakoan..." Eta
|
hitzez
hitz bertsoa kantatu. Nik, ez nuen kopiatu, galde egin gogo nion berriz.
|
|
|
Gaztea eta ederra ez ezik emakume jantzia, liburuak eta letrak maite zituena, Abelardo eta Eloisaren aipamen hark erakusten zuen bezala. Gaztea, ederra eta jantzia izateaz gain, emakume maitemindua, sentibera eta pasionala, haren gutunak
|
hitzez
hitz eta lerroz lerro iradokitzen zuen legez. Otto gaixoak pentsatu zuen huraxe zela berak beti itxaron zuena, Orfeorentzat Euridize izan zen modukoa, bizitzaz eta heriotzaz haraindiko grina betierekoa, eta, sugar hori gogoan zuelarik, hartu zuen antzara luma, busti zuen haren muturra tintontzian eta txindurri beltzez hasi zen betetzen paperaren zuria.
|
|
|
903. Hala ere, Koldo Elizaldek eztabaida zakarrak sostengatu zituen, Julio Urquijo eta Arturo Campionen kontra, hitz garbien alde. Adibidez, eliza erdaratik zetorrela eta txadon erabili behar zela esaten zuen, etxe eta done
|
hitzez
asmatua, bigarren hori ere latinetik ekarri arren. Julio Urquijok eliza hitza egokiagoa zela esaten zuen.
|
|
|
" Aita Lerchundiren Rudimentos del Arabe Vulgar liburua
|
hitzez
hitz eta osorik Arrifeko dialektora itzulia, eskuliburu erraz eta praktikoa, lehenengo pausu egokia izan daitekeena, gai eta ariketengatik, gero modu zientifikoagoan Gramatica de la Lengua Rifeña ikasteko". 690 Apunte geografikoak, Melilla aldeari buruzkoak, esate baterako. Andres Ibañezek 1941eko abenduaren lehenengoko Mauritania aldizkariko artikuluan aitortzen zuen:
|
|
|
" Ezagutzen ote da munduan lurralderik zeinera europarrak dena hondatu gabe sartu diren? Ez al dira beti babesik gabeko eta uste oneko jendearengana behar ez bezalako
|
hitzez
, harrokeria gutiziatsuz, Sartaldeko Indietako Konpainiaren irudi alegorikoa. bortxa zapaltzailez, gaixotasunez eta halako beste opariz heldu. Ez genuke pentsatu behar munduko gure partea denik jakintsuena, baina harroena da, erasotzaileena eta diruzaleena.
|
|
|
Hala ere, libre eta duin sentitu da zalantzan: liberazioa ere bada, dena
|
hitzez
hitz kopiatzen ari den boterearen aurrez aurre, disimulurik eta gezurrik gabe, luzaroan gogoan ezkutatutakoa azaltzea.
|
|
|
Bertsoak kopiatzea lanaren hasiera baizik ez zen izan. Poema bakoitzaren
|
hitzez
hitzeko itzulpena egiten zuen, autoreei buruzko informazioa bildu eta itzulpen literarioa ere egiten zuen, ohar linguistikoak, etnografikoak eta historikoak metatzeaz gainera. 1916ko azaroaren 28a arte lan egin zuen Charles de Foucauldek poesia tuaregetan.
|
|
|
Milaka ziren arrifiak Tangerren, eta ondasun hura hirian galtzen zuten, David Montgomery Harten
|
hitzez
:
|
|
|
Mespretxuaren aldamenean mugitu behar diren katalan, gailego eta euskaldunen artean, gazteleraren nagusitasun linguistiko, kultural eta politikoaren kontra, beste estatu batzuk eraikitzeko tentazioa sortzen da. Xavier Rubert de Ventosen
|
hitzez
:
|
|
|
Israeldar Eskolako irakasleari laguntza eskatu zionean, Arrif aldeko hizkera ikasi nahi zuela, juduak begietara so egin zion, ea zoratu zen galdetu orduko. Burmuina hutsik ote zuen galdetu zion,
|
hitzez
hitz, el meollo huero. Tetuango juduek haketia hitz egiten zuten, sefardi edo erromantze arkaizantea, 132 Tanger, Larache, Xauen edo Alcazarquivir133 hirietan ere hitz egiten zena.
|
|
2011
|
|
|
Alderantzizko testigantza ere aurkitu dugu Eskualdun Ona astekariaren orrialdeetan, urriagoa eta kriptikoagoa izan arren. Alde horretatik, Abadiak Phindarretik su izendatu zuen 1904ko otsailaren bosteko bere zutabea, eta bertan
|
hitzez
hitz diosku" nahi nuke jakin zuen ganik ezagutzen othe zinduketen norbait, jaun edo andre, ez baitakit zointarik den, Phindar deitzen denik[...] nor den jakiteko gutiziarekin utzi bainu". Esan gabe doa, ezizen horretan ostenduta Jean Etxepare dugu, eta aurreko asteko aldizkariaren alean horrelaxe izenpetu zuen artikulu eder bat, dirudienez Abadia gatibatuta utzi zuena.
|
|
|
Baina, bada bertzerik ere, mina lotzen zaionean behi esnedunari errapetik eta titietarik; orduan ez dakioke nekez baizik ken duen esne gutia. Horra zenbait
|
hitzez
gaitz horren itxura, eta ondorioetarik zenbait.
|
|
|
Hizkuntzak emozioei eta pentsamenduari ezartzen dizkien mugen aurkako borrokatzat uler daiteke idazlearen bokazioa (eta dilema). Lexikoak eta gramatikak,
|
hitzez
nahiz idatziz komunikatzeko behar den kontsentsu formala sortuz, gure adierazpen modu posibleak ahalbidetzen dituzte; bai aldi berean inhibitu ere, kontsentsu horrexen tiraniaz baliatuz. Antropologo naizen aldetik ere oso sentibera naiz kulturen arteko komunikazioa funts funtsean zailtzen duten kultur hertsapenen aurrean.
|
|
|
Azken batean, sentimendua (qing) eta paisaia (jing) uztartzen ditu txinerak" egoera" adierazten duen hitza osatzeko ere: . Elkarkidetasun horren arabera aritu ziren
|
hitzez
hitz eta lerroz lerro, eta arau zehatzak ezarri zituzten alderdi batzuk ezkutatu eta beste batzuk nabarmendu ahal izateko. Izadia bera erdibitu behar izan zuten horretarako:
|
|
|
Esaldiak,
|
hitzez
hitz, ondoko esanahiak biltzen ditu: abar mutur magnolia lore, hau da" adar muturretan magnolia loratzen".
|
|
|
Musikan nola, hitzetan hala. Mozarten motetea horren froga dugu, nahiz eta sakontasunaren berri
|
hitzez
ematea erronka zaila izan.
|
|
|
Hizkuntza ikasten hasi zenetik lehen aldiz, barneko zirrara handia sentitu du, urruneko mintzaira arrotza bere egin balu bezala, ingelesa hurbildu izan balitzaio bezala. Berriro entzun nahi izan du irakaslearen esaldia, eta
|
hitzez
hitz kopiatu paper puska batean. Aspaldian ahantzia zuena frogatu du:
|
|
|
Kantitateari erreparatuz, ehun inguru grabatu dituzte lauron artean, aldaera bat baino gehiagorekin batzuetan, eta horien artean badira hamarren bat kantari hauetako batek baino gehiagok grabatutakoak. Horiei gehitu genioke molde zaharrekin kopla edo bertso sorta gisapoeta garaikideek sortutako
|
hitzez
kantatutakoak. Esan bezala, euren lan osoa kontuan hartuta, moldaera hauek duten pisu, zentzu eta eragina nabarmentzekoa da.
|
|
|
Otoitzok, baita luzeago jotzen dutenean ere(" Ez gira hilen Mayi Maddalen" ean bezala," niretzat hiltzearen ondotik den biziaren gainean idatzi den olerkirik ederrena da: itxurez da sarkor,
|
hitzez
laburkor, pentsamenez eta hunkitasunez barnakor", Achiaryren hitzetan), otoitzok diot, ez dira isilean esan edo xuxurlatzen direnak. Achiary baso gizona da, lurra zapalduz egiten du bere lana, eta muino baten gainean irudikatzen dut ia beti ozenki kantatzen.
|
|
|
hartu Ruperren bigarren disko hura (Ni ez naiz Noruegako errege, 1983koa), hartu hurrengoak ere, aspaldikoak batez ere (Bihotzerreak, 1985; Ez da posible, 1990), 1995eko So’ik so raino gehiena jota, eta aurrerago grabatutako zuzenekoetan agertu ez edo oso leku diskretua duten kantuak entzun batik bat, ezagunenak alde batera utzita oraingoan. Guztiak Ordorikak berak sortutako
|
hitzez
hornituak dira: " Asmatzekorik ez"," Bart sobera ardo edan nuen"," Beste edozein"," Amiñi bat"," Antzinako lekuetan"," Etsaiak besteak dira"," Ez da posible"," Baltsean"," Etzanda"," Lehen pausoa"...
|
|
|
Zerrenda beste hainbeste luza genezake, baino ez da beharrezkoa. Entzun bakar bat, berak bere
|
hitzez
grabatutako lehena esate baterako(" Asmatzekorik ez"), eta bertan aurkituko dugu disonantziei eta rockari buruz esandakoaren adibide garbia. " Kantu akustikoa da", esango du norbaitek," folkye hutsa...".
|
|
|
Arestian aipatutakoaz ari zelakoan nago, beste ezertaz baino gehiago. Halere, izan dira nolabaiteko aroak, eta 1983ko disko hartan bere
|
hitzez
osaturiko letrek leku nagusia hartzen zuten bezala, sonoritatean ere egon da bilaketarik, esperimentaziorik, bai zuzeneko emanaldietan (2000n Gaur eta 2006an Hamar t’erdietan grabatutakoan antzeman litekeen bezala), baita estudio lanean ere. Bigarren arlo horretan, 1998ko urtea da mugarria, eta orduan egindako Dabilen harria hura eta ondoren etorriko zirenen artean (Hurrengo goizean, 2001, eta Kantuok jartzen ditut, 2003) jarraipen goxo bat ageri da.
|
|
|
Lau kantu horiek hausten dute haustekotan joera hori. Lauretan bere
|
hitzez
esango ez duena —esango ez lukeena agian— Atxaga edo Sarrirenen bitartez botatzen du. Eta bota bere musikaren indar sendoenarekin, halako deklarazio kutsu bat emanez, rock kantu biribilak osatuz.
|
|
|
Ekintzarekin, abiadurarekin, gaztaroarekin, amodio ezinezkoekin lotuko zituen beti garai horiek. Ongi gogoratzen zen, askapenaren egunean, Giovanniren
|
hitzez
, berarekin alde egiteko eskatu zionean. Utopiaren bila abiatzea proposatu zion.
|
|
|
Baziren urte batzuk ez zuela Bruce ikusten eta, oraindik ere, ongi gogoratzen zuen 64ko nazioarteko karate txapelketan txinatarrak umiliatu zuen eguna. Bere ikasle guztien aurrean oihukatu behar izan zituen
|
hitzez
sobera ongi gogoratzen zen: " Bruce Lee ni baino borrokalari hobea da!" Ez zion inoiz barkatuko, baina dirua dirua zen eta Leeren filmean parte hartzeak zinemaren munduan beste ate batzuk irekiko zizkiola pentsatu zuen.
|
|
|
Isilik daude gaur erriberako alamo xuriak, murmurioz doa ibaia hiria itzulinguratuz urruneko lusitaniar itsasora, goizorduko eguzkiaren argitan larroxa eta elur zuri da Moncayo udaberriko lore apalek zure irudia gizanditzen dutenean oihukatuz han doa, han doa gailurretan zehar bere
|
hitzez
izatea eman zigun hura.
|
|
|
Ohiko kontakizunetan zegoen errauts hura galtzaileentzat omen lanturua ezin zitekeen bestela izan, gogoeten dolua,
|
hitzez
bermatzen genuen hala ustezko mindura, zama ikaragarria gaztetatik zintzilik kontzientziaren sabai gorenetan, hildakoen oroimena, su izkilotuena bihotza urratzen zizuten azken eskutitzena, goiz eder honetan erail behar nabe, zor genien begirunean trabatu zen gure aukeramena ez al zen gehiegi bizitzaren urratsak itsumutilik gabe entseatzen zituen herri galdu bateko nerabe batentzat, urteak igarotz...
|
|
|
Nire uste apalean, zoriak pitzadura bat zabaldu du determinismoaren eta erabakimenaren artean, eta jadanik ez da inola ere ziurra gidoi jakin bat
|
hitzez
hitz betetzea, ez ahalegin orok saria izatea, ez literaturaren eta bizitzaren arteko bat etortzeak ere esanguratsuak izatea. Hortaz, ez gara harritu behar topatzen baditugu jendeak" fortunaren zoritxarrak" edo, besterik gabe" zorte txarra" deitzen duen horrekin; edo zortedun ergel mordo batekin, edo sineskeriatsuentzat (jende gehiena, ez zaitez engaina) bakarrik esanahia duten baina esanahirik gabeko gertaera antzekoekin.
|
|
|
Alde bakarrak ziren eleberria baikorragoa zela, eta saria gazte siriar bati ematen ziola erakunde garrantzitsu batek arabiarren integrazioagatik. Gainontzeko guztia oso antzekoa zen,
|
hitzez
hitzekoa ia. Istorioen datak konparatu zituenean, ohartu zen berriro ere fikzioa errealitatearen aurretik zihoala; bestela esanda, ezinezkoa zela Habib albiste hartan oinarritu izana bere istorioa idazteko, baizik eta errealitatean gertatu baino lehen idatzia izan zela pasadizoa.
|
|
|
Tanto handia izan zen: mezu harekin batera, aipatutako albisteak dokumentatzen zituzten estekak eta Nassimen testuen
|
hitzez
hitzeko aipuak zeuden. Behintzat, oraingoan ez zegoen hitz erdikako hilketa salakuntza gehiago.
|
|
2012
|
|
|
Han sortzen dira gizakiak, eta ez dakite zer izan daitekeen handik kanpo, errealitate gordin horrekin ez baitute inoiz inolako kontakturik izan, baina zerbait dela sinesten dute beste talde edo beste kulturaren bat ezagutzen dutelako, eta beste horretan errusinola nachtigall, eostig edo bubul delako. Agidanez,
|
hitzez
harago bada zerbait. Ilusioak harako bideak dira eta nahitaez harakoan bizi beharra dugu.
|
|
|
Baita Van Thiegel bera ere. Gauza bat zen, izan ere, informazio bat buruan edukitzea, eta bestea informazio hura
|
hitzez
adieraztea. Hitzak ahoz gora esaterakoan —" Milioi bat libera daukagu hondartza honetan!
|
|
|
Ehiza ez zitzaion sobera gustatzen; marrazteari ere gero eta zentzu gutxiago aurkitzen zion.Toisonetek" Bestearen" txantxa bat aipatzen zuen. Auskalo, agian bera ere Bestearen txantxa gaiztoago baten biktima zen, eta kondenatua zegoen Maisuaren poemaren atal guztiak
|
hitzez
hitz betetzera: " Lurra ziega heze bat bilakatzen denean, eta Esperantza saguzar bat bezala ihesi doanean...".
|
|
|
Bitxikeria: Zulaikak ia ia
|
hitzez
hitz empikatzen ditu Zizeken hitzak gai honi buruz. Gure egoera lokal petralera egokitzeko burutzen duen lanarekin, zoritxarrez, traizioa apostasiarekin nahasten du, eta benetako traizioaren izaera eraginkorra guztiz eta zeharo bazterten du bere azterketan.
|
|
|
Zizeken arabera, edozein egitura normatibo kontuan hartuz gero (hala, beraz, erlijioarena nola demagun orain demokraziarena) egitura hori sostengatzeko, nolabaiteko arau ez idatzi batzuetan fidatu behar da:
|
hitzez
esaten ez diren edo idatziak ez dauden arau isilpean gainulertuetan alegia. Arau horiek beti dute beren dimentsio obszenoa, Zizekek ohiz erabiltzen duen soldadutzaren adibidearekin ilustratu daitekeena.
|
|
|
Argi
|
hitzez
zikindua, gardentasunean desagertzen dena.
|
|
|
Garbi dezagun airea,
|
hitzez
hitz, izan dadin ikusezin eta garai gure eskuetan, edo txoriago oraindik, ausaz.
|
|
|
Teoria desberdinak daudela ikusi du:
|
hitzez
hitz desberdinak, ez bakarrik asko direlako.
|
|
|
Magdalakoak
|
hitzez
eta keinuz eskertu izan dio amari abegi hori, baina hark argi utzi dio, hitzez zein keinuz, ez duela halakorik behar, eta, hortaz, ageriko eskertzarik ezean, jarrera amultsu batez erakusten dizkio andre gazteak bere poza eta onginahia.
|
|
|
Magdalakoak hitzez eta keinuz eskertu izan dio amari abegi hori, baina hark argi utzi dio,
|
hitzez
zein keinuz, ez duela halakorik behar, eta, hortaz, ageriko eskertzarik ezean, jarrera amultsu batez erakusten dizkio andre gazteak bere poza eta onginahia.
|
|
2013
|
|
|
Eskandalu bat zen hala zioen gobernadoreakurte bakarrean, 1795ean, berrehun eta hiru indio hiltzea eta beste berrehunek ihes egitea. " Es asunto que me quita el sueño y me hace hablar solo", 249 aitortzen zuen Boricak
|
hitzez
hitz.
|
|
|
Estiloa gizona dela dioen esaerari jaramon eginez, hona hemen,
|
hitzez
hitz, itzuli gabe, Mugarteguik Pedro Valentin anaiari idatzitako gutun haietako baten pasartea, fraidearen izaeraren adierazle ona, bere ironia fin eta guzti. Kalifornian ezagututako indioei buruz ari dela, haien janzkera bi hitzetan erabaki ondoren erabateko biluztasuna, honela deskribatzen ditu etxeak:
|
|
|
Bancroftek laudoriozko
|
hitzez
|
|
|
Bertako biztanleak ziren, arrotzen iritsieraren albistea pasatzen elkarri. Hurrengo egunetan, sarri hurbildu ziren indioak ertzera eta,
|
hitzez
eta imintzioz, edo ertzean opariak utziz eta dantza eginez, lurrera joatera gonbidatu zituzten itsasontziko gizonak. Haietako batean, indio talde bat aldapan behera ertzera jaisten ikusita, kapitainak bere desioa betetzeko aukera eman zion kapilauari:
|
|
|
Ondo bazaude, beti baino hobeto esan nahi nuke, alta emango dizut
|
hitzez
eta idatziz, botikarik ez, nirekin geldi zaitezen lurrak berdintzen gaituen arte. Zin dagizut ez dizudala inoiz injekziorik jarriko.
|
|
|
Baiezko apal bat eman du Higoak. Baiezko xume bat keinu batekin,
|
hitzez
baino gehiago adierazitakoa:
|
|
2014
|
|
|
Nik hari buruz
|
hitzez
, irudiz, keinuz, kontzeptuz, aburuz, aldartez eta bertzez zer pentsa, hura nola adierazten dudan, halakoxea da errealitatea orduan niretzat. Agian diot, agian baino ez.
|
|
|
Aukeran nahiago isil gordeka txeraz maita nazakeen lagun hori, ageriz lausenguzko
|
hitzez
maitatzen nauela dioena baino.
|
|
|
(Gerla denboran ere Europaren ideia modernotasun eta etorkizun sinonimo da kolaborazionisten buruetan, Europa Alemaniaren inguruan egitea zuten amets. Lavalen diskurtsoan
|
hitzez
hitz emana da. Alemaniaren garaipenaren aldeko parioa egin zuten ezkorrek ez zuten beraz translazio bat baizik egiteko Amerikako norabidera.) Baina ene ustez ideiak, gerla aitzinekoak kasu honetan, hil ezinak dira eta azaleratzen dira artetan ehortzi nahi genituen tendentziak.
|
|
|
Ez hainbeste ere erran nezake. Beltzen estetika hori ulertzen dugu
|
hitzez
hitz Behorlegiko ttuttuaren bi aldeetan.
|
|
|
Europako ihauteri guzien tematika neolitikoa dela dio Juan Antonio Urbeltzek. Bi
|
hitzez
errateko, laburtzen delarik gaizki errateko arriskua bada, baina tira: Moors liskak dira, lur apalak, aintzirak.
|
|
|
Ohar bat: hau guzia ez da
|
hitzez
errana baina dantzaz.
|
|
|
Manex Etxamendi Ezterenzubiko auzapez egon zen, apeza herriko etxeko idazkari zelarik, eta mera bera elizan giltzain zebilen. Bera eta apezaren artean elkargo politikoa bazen gutxienez, eta Lafittek egin duen bilduma irakurtzen bada agerian da Etxamendiren bertsoak garai hartako elizaren boza, predikuen edukia errepikatzen zutela
|
hitzez
hitz, eskolari buruz, seminarioez, politikaz etab. Beraz Etxamendi ez zen toberen kontra, jendeen fama zikintzen zutelako, berak dion bezala, baina plaza giroaren kontra, edozein gazteen arteko libertitzeen kontra, eta bereziki dantza, eta antzerkian ariko ziren bere herriko bertsolarien kontra: haiendako du hitz ukaldia" alegre eta garbi atxikiz elea".
|
|
|
Eta sinesten dut aise orain ere baitira holakoak. Bertsolari batzuk gogoz idazten dituzte arratsetan, arratsaldean kantatuak
|
hitzez
hitz).
|
|
|
Urbeltz segitzen badugu, euskal dantza garaikidea moda baten gainean eraikitzen da, manierismo batean, erran nahi baita esnobismoa, pretentsio bat, huskeria. Hitz gogorrak dira, ez du nehor mindu nahi baina adin batetik goiti ikasten da gauzak dagokien
|
hitzez
deitzen: " Inozo"," ezjakin"," ergel"," astakeria" irakurtzen dizkiot.
|
|
|
Aihotza eskutan bidea bilatzen. Ikus daitekeenez,
|
hitzez
diotena iruzkin daiteke nahi bezainbat baina sortzen dituzten irudietan da plazer handiena eta hau ez da epaitzen.
|
|
|
Ohore handiagoa oraino zuentzat, jaunak, eta Xuberoarentzat. Ezen hona
|
hitzez
hitz, zer erran dautan Errege jaunak: Zoaz Xuberorat.
|
|
|
zirtzila da. Gregorio urdea da, oso zaila baita horren definitzea edo beste
|
hitzez
erratea, eta urdekeria erlijio. Otheloko Iago deabrua den bezala.
|
|
|
Apez horiek parrokiaren arimak beren gain zituzten eta kontuak zituzten atera Jondoni Petriren aitzinean berentzat eta ardi guzientzat. Jean Baptiste Etcheverry misionest ohia biziaren arrastirian bere umore eta arraileriarekin oso ongi ohartzen zaie eginak izan diren soberakeriei eta saiatzen da eztitzen, biziki molde euskaldunean, sufrikario hori
|
hitzez
edo kontaketaren boterioz mendratzen. Apezak humanisatzen, jendetzen erran nezake, kasik hartzen zuten kargua, zubi lan hori Jainkoa eta bekatorearen artean botere astunegi zen, gizon normal eta on batek jasateko.
|
|
|
Etxekoak dira ardura, osaba ezkongabe edo beste, han, atzerrian, ofiziale lanetan erauntsirik eta eneaturik itzuli, kusi urruna, bazketara jina eta laketu, istorio kontalari eta ditxo ateratzaile zorrotzak. Zer baitzen ere neska ozarra, prima edo andregaiaren xanfreta errexiarazteko bi
|
hitzez
.
|
|
|
Ihauteria edo xaribaria ez baitira hemengoak bakarrik, gauza beraren errateko, nola erraten den antzerki lengoaiez hemen eta nola han. Eugenio Barba, bi
|
hitzez
errateko, inmigratu italiarra zen Suedian hizkuntza batere ez zekielarik. Saiatu zen gorputz keinuen irakurtzen ea ulertzen zuenetz zer zioten jendeek.
|
|
|
Gauza batez segur naiz, ofizioa da deitzen hori, zeren ongi edo gaizki hogeita hamar urtez ofizioa ikasten baita. Konbokatu dugun antzerkia jausten delarik taula gainera, segur naizelarik entseguen laborategian ukan intuizioa egia dela, beti bada norbait errateko on egin diola, gozamen handia dela hori errana izan baita,
|
hitzez
edo irudiz. Besteak eskapaka joaten direlarik ez baitute deus ulertu.
|
|
|
fikziozko gaia har, lehengo toberen umorea balia eta mustra berregin, xehetasun ttipiena errespetatuz. Ukan duten meritu handiena ereduan datza, giza gogoz guregana ekartzen baitute toberaren barne funtzionamendua (zein pertsonaia, zein zati, bertso ala zirtzil zeren ondotik etab.). Eta harrigarria da nola ba jantzi edo pertsonaien aldetik, ba zatien ordenan
|
hitzez
hitz baieztatzen dituzten Herellen idazkiak. Uste dugu aipamena merezi dutela batak ala besteek.
|
|
|
Frantxoa Irigoienek zion kantuz ibili zirelarik herriz herri, Ainhizan prestatu bertsoek funtzionatzen zutela Larrainen bete betean eta egiazko Lapurdira heltzean, euskalkiarena, Senpere edo Urruñan ez hainbeste. Umoreaz ari zen eta ez
|
hitzez
. Hitzak hurbilago dira Lapurdin Zuberoan baino.
|
|
|
Xamuio kantuan aritzen zenean komunikatu egiten zen jada denboraz haratago zegoen Axurarekin.56 Zavalak Xamuioren hitzen egia harrapatu nahi izan zuen, haien egiazkotasuna, hitza bakarrik,
|
hitzez
hitzezko transkripzioa. Hitzari begiratu zion soilik, ahotsaren ñabardurak baztertuz.
|
|
|
Ez dago jakiterik
|
hitzez
hitzezko esaldia edo irudia den oroimenak erreskatatu duena. Jakiten ahal den bakarra da Xamuiok ahotsarekin esan zuela, hori edo antzeko zerbait ahoratu zuela, ahotsaren bakartasunarekin.
|
|
|
Ez dakit nola heldu zitzaion anaiaren berri Martin Santos familiari, baina gogoan dut etxera etorri zirela, ea anaia aztertzen utziko genien. Erabakia, noski, aitarena zen eta aitak ezetz esan zuen, batetik, aitaren ustez familia hori frankista zelako eta, bestetik, horixe esan zuen
|
hitzez
hitz, bere semea ez zelako" Indietako untxia".
|
|
|
Etxerako bidean, geltokiko zubia zeharkatzen ari ginela kontatu zidan nola sortzen ziren umeak eta zertarako genuen emakumeok hilerokoa. Ez dut esandakoa
|
hitzez
hitz gogoratzen, bai, ordea, esan zidala ez niola odol isuriari beldurrik izan behar eta niri ere etorriko zitzaidala hilerokoa laster batean. Handik gutxira, gurasoen gelako tokadorea miatzen ari nintzela, aurkitu nuen, amari zegokion tiraderan, Accion Catdlicak argitaratutako liburu bat.
|
|
|
Gehitu zuen" una, grandey libre" omen zen nazio hura ez zela gurea, ezta bandera gorri horia ere. Noski, ez dut aitak esandakoa
|
hitzez
hitz gogoratzen, baina jakin badakit jangelatik naziorik eta banderarik gabe irten nintzela, ez baitzuen esan guk beste nazio bat genuenik.
|
|
|
Seguru aski bagenekien euskarak ez zigula inolako entzuterik ematen, guk orduan horrelakorik
|
hitzez
aipatzen ez bagenuen ere. Gizartearen gehiengoarentzat, frankistentzat edo haren arrimuan babesa bilatzen zutenentzat, euskaldunok iraganeko zerbait ginen, sarritan eskolatu gabeak, astakiloak, eta, batzuetan, politikoki susmagarriak, saltsatan sartzeko joera genuenak.
|
|
2015
|
|
|
euskararen dialektoen arteko aldeak ezer gutxi dira, aipatutako testu bi horien arteko trokak eta amildegiak aintzat hartuta. Ezin dugu hemen idazlan bi horien
|
hitzez
hitzezko konparaketarik egin, baina, adibide bakar baterako, aipa dezagun Zaitegi txiki ikuskin motako lexikoaz baliatu zen bitartean, Etxepare medikuak, ostera, mikroskopa erabili zuela, izendatzeko 1625etik aurrera Europako hizkuntza nagusietan berba horrekin ezagutzen zen tresna optikoa.
|
|
|
Ideia horietatik abiatu zuen Cornelius Castoriadisek bere autonomia proiektua, oso labur esan, mundu sozialaren egiletza berreskuratzeko proiektua. Nor bere arauz bizi da harreman eta forma sozialetan egile izateari uko egiten ez dioenean eta egile izateari asmoz eta oharrez ekiten dioenean, hartarako, fetitxeak
|
hitzez
eta ekintzez eraitsi eta desegin behar dira, zein errealak diren ahaztu barik.17
|
|
|
Labur, euskaraz egitea izan dadila euskal Zeraren lotunea, artikulatzailea, beti partzial, beti ezegonkor; finean, euskal Zerean bizien eta bereizgarrien den anomaliak gu (batera) artikulatu gaitzala, eta hala, gure komuna izan dadila. Bistan da, esate hutsez ez da iritsiko halako egoera batera,
|
hitzez
eta egitez egikaritu behar baita.
|
|
|
Nire iritziz, beraz, identitatea kategoriekin edo kategorizatze prozesuekin berdintzeko, pentsatu genuke kategorizatzea buruz edo
|
hitzez
egiten dugun eragiketa bat baino gehiago dela, pentsatu genuke kategorizatzea zentzua sortzearen alderdi bat dela, eta egin egiten dugula ohiko praktika eta jardunetan edozer hautematen, sentitzen, gogoratzen edota ukitzen eta dastatzen dugunean ere. Kategorizazioan, esan nahi baita, gorputzaren, hots, pertsonaren ahalmen guztiak ari dira lanean.
|
|
|
Praktika horiek bitarteko, hainbat eta hainbat praktika egotziko dizkiegu leku edo posizio sozialei (eta horrela rolak sortuko ditugu), pertsona eta pertsona tipoei (eta nortasun prototipoak sortuko), pertsona artekoei (eta taldeak, figurazio kolektiboak eta estereotipoak egingo ditugu) edo egitura sozialei (eta horrela instituzio eta kolektiboak antolatuko ditugu). Eta, jakina, nork bere buruari ere hainbat praktika egotziz autokontzeptuak sortuko ditu, esan bezala, ez buruz eta
|
hitzez
soilik, eginez eta izanez. Argitze aldera, ikus dezagun adibideren bat:
|
|
|
Artikulazioa deitu diot horri. Artikulazioa,
|
hitzez
bezala egitez egiten dugu eta ez ika mika eta aldaketa asko barik. Hortaz, Euskal Herria izena entzuten dugunean gogoratu genuke ez dela entitate bat, jende asko biltzeko eta bereizteko praktika sozial multzoa baizik.
|
|
|
Europar modernizazioak, horrenbestez, arizaleak subjektibatzen dituen era berean, praktikak atomizatzen ditu. Bizi formek, praktiken bilduma horiek, substantzia galtzen dute,
|
hitzez
hitz: izateak azpiko esentzia galtzen du.
|
|
|
aurkezpena, darstellung, versus antzezpena, vorstellung. Baina
|
hitzez
hitz itzulita, kanpo jartze eta aurre jartze edukiko genituzke. Gadamerek, agidanez, darstellung umeen olgeta edo jolasarekin eta jardun irekiekin parekatzen zuen (Lashek jazza aipatzen du), hau da, konfigurazio ireki baten arabera jokatzen duten praktikak.
|
|
|
Izan ere, Jim bakarzalea zen, eta bere tranpa bidearen bakardadean murgiltzea bezalako pozik ez zegoen berarentzat. Ezin zuen
|
hitzez
adierazi zenbateko satisfazioa ematen zion harrapakina kontuz kontuz larrutzeak. Hatz arteko lurtasun hura, giza esentziaren parte hura ia erabat galdurik zuten bulegoko lankideek.
|
|
|
Gezurrak asmatuz egia idatzi zuten oharkabe. Hitzek bazekiten kazetari haiei buruz kazetariek euren
|
hitzez
ez zekitena. Denbora igaro ahala, gero eta arrazoi osoago izanen zuten.
|
|
|
Nire aldetik,
|
hitzez
mesfidatzen ikasi dut; baita nire hitzez ere. Ez naiz fidatzen garai batean sinetsi nituen gauzak izendatzen dituzten hitzez.
|
|
|
Nire aldetik, hitzez mesfidatzen ikasi dut; baita nire
|
hitzez
ere. Ez naiz fidatzen garai batean sinetsi nituen gauzak izendatzen dituzten hitzez.
|
|
|
Barregarri eta haurrentzako ez den hitz bat mierda/ merde izendatzeko. Zer esan giza ekoizpen horren egoerei eta kalitateei nahiz kualitateei buruzko
|
hitzez
. Bat ere ez.
|
|
|
kubo erraldoi hutsa mendi baten erraietan. Ezin
|
hitzez
bete hutsune hura. Isilgune horretan sartzen saiatu naiz, hortik zer entzuten zen antzematearren.
|
|
|
1934ko udaberri horretan bi pugil euskaldunen arteko liskarra eta enfrentamendua areagotzen joan zen, oraindik ere gehiago,
|
hitzez
zein ekintzez. Max Schmelling alemaniar boxeolari ospetsua Bartzelonara etorri zen Uzkudunen kontra borrokatzera.
|
|
|
Baina bere arrangurak laster hedatuko ziren beste eremu batzuetara, bandalismora kasurako, zeinak atentatzen baitu materialki zein moralki hiriaren aurka". Salaketarako formularioak ere editatu ziren, ziotenak
|
hitzez
hitz:
|
|
|
...etan parte hartzea ere, sarritan ekimenok osorik txertatzen baitziren Ezker Abertzalearen estrategian; esate baterako, presoen aldeko iniziatibetan, presoen eta familiartekoen giza eskubideekin batera, haien eragile politiko izateko eskubidea nabarmentzen zen;" kit osoko" ekimenetan" maniobra masa" izateko arriskua saihestu behar zuela uste zuen ELAk, baina, ahal zuen neurrian,
|
hitzez
eta ekintzez bere posizioa eta konpromisoa argi utzita.
|
|
|
Harrituta geratu zen Lopez Merino, orduan ez zekielako nor zen Quico Goñi hura. Alabaina, taberna estiloko iragarpen hura
|
hitzez
hitz bete zen.
|
|
|
Edukia" basatia" zelakoan, CCOOk
|
hitzez
hitz transkribatu zuen agiria eta CANeko zentroen arteko langileen batzordeak enplegatu guztien artean banatu zuen. Handik, langileetako batek lurraldeko hainbat komunikabidetara bidali zuen.
|
|
2016
|
|
|
Ni ibili naiz bilaka baina oraindik ez dut aurkitu, ezta osaba Carlosek esan zidan lekuan ere". Horixe esan zidak umeak,
|
hitzez
hitz. Beraz, hire sekretua esaten ibili beharrik ez daukak. Oso garbi zegok orain dena.
|
|
|
Eta horregatik, okertu egiten garela esate baterako bidaia bat bezala imajinatzen dugunean, puntu batean hasi eta beste batean bukatzen den bidaia bezala, hain zuzen ere; eta berdin okertzen garela gure aldi zoriontsuak erreka goxo baten ertzean egindako deskantsuak bezala ikusten ditugunean, edo aitzitik, gure aldi oinazetsuak baso ilun batean pasatako boladak bezala hartzen ditugunean. Kustok dio hori guztia baino arriskutsuagoa dela bizitza, bizitzari ezin zaiola inondik ere antzeman irudi horiek guztiek aditzera ematen duten solidotasuna, bizitzak,
|
hitzez
hitz itzuliko dizut, bizitzak bi oin balitu bezala, eta oinok bi zapata, eta zapata horiek oinarri seguru bat haren gainetik batera eta bestera ibiltzeko. Zer egingo dut, jarraitu?
|
|
|
Memoriak La Banyera ko beste eszena bat ere erakutsi zion,
|
hitzez
hitz hau ere. Bere galdera:
|
|
|
Hiztegia bizitzaren azken urteetan moldekatu zuen Mauricek, Haltsun zegoela; ez zuen argitara eman nahi izan, eta hil ostean, eskuizkribua inprentarako prest bazegoen ere, Larresoroko apezgaitegiaren liburutegian geratu zen. 3536 orrialdeko lan mardoa ez zuen Azkuek profitatu, bai ordea Lhandek, askotan
|
hitzez
hitz Harrietek dioena kopiatuz. Arras hiztegi aberatsa dugu Mauricerena; sarrerak euskaraz eta ordainak frantsesez dira, bai eta maiz gaztelaniaz ere; euskalkia beti ematen da, eta askotan ere egileen adibideak idazleren aipuak darabiltza Mauricekedota etimologiak.
|
|
|
Reyes Ilintxetak ondorengoa idatzi zuen Bidadorren idazkeraz: " Euskara zehatz eta landua zuen, artisauaren eran landua, mimoz,
|
hitzez
hitz". Alberto Barandiaranek, bestalde, hala gogoratu zuen:
|
|
|
Gardentasunaren ezarpena, oinarri oinarrizko betebeharra da gizartearen botere lagapena txeke zuria bilaka ez dadin. Zoritxarrez, gauzak aldatu nahi dituzten askorentzat ez da lehentasunezko kontua izan, eta areago, gauzak aldatu nahi dituztenen artean ez dira gutxi gardentasunaren alde
|
hitzez
baino ez daudenak. Ez da irizpide txarra, beraz, garaua eta zahia bereizteko.
|