|
2000
|
|
|
Haritz taldearen 25.urteurrena izan da liburu hau egiteko abiapuntu eta aitzakia, nahiz eta Elgoibarko dantzaren historia osoa bildu duzuen ondoren. Nondik dator Haritz dantza taldea, eta zer
|
eragin
izan du Elgoibarko dantza munduan?
|
|
|
Atentatuak berak baino min gehiago
|
eragin
du erreakzio horrek Madrilen, eta horrek, berriro, Madril ernegatzen duen bidea zein den erakusten du: abertzaleen arteko aliantza.
|
|
|
Argi dagoena da erdietsiriko datuek
|
eragin
zuzena izan dutela hasierako helburuan. Dena den, gehiengo isilaren gaineko lan bat burutu nahi nuen, historiarik gabeko jendearen inguruan, alegia.
|
|
|
EHren jarrerak emaitza hobeak ekar diezazkiguke. Alabaina, EHk abstentzio oso aktiboa
|
eragin
dezake, eta ondorioz, egundaino botoa eman ez duen espainol asko botoa ematera bultzatu. EHri eskatuko nioke ez diezaiola EAJri Bizkaian laugarren aulkia lortzeko aukera eragotzi.
|
|
|
Euskal gizartean piztutako amorrazioaz gain oso kontuan hartzekoa ilusio galera eutsiezina da atentatu honek
|
eragin
duena. Berriz ere, ezker abertzalearen mundu soziologiko zabal eta plural horren baitan bereziki.
|
|
|
Balorazioak balorazio, ezin esan HBk ezustekorik hartu duenik Ibarretxeren erabaki horregatik. Inork ez du ezustekorik hartu, eta
|
eragin
duenak ere bazekien gertatuko zela, seguruenik, iragarri ere hala aurreiragarri zaiolako. Presoen gose greban izango duen eragina ere ez da izango hari oihartzun handiagoa emateko; nola hartu parte, atzamar artean urtzen ari den prozesu zehazkabetu batean?
|
|
|
Hau ere topikoegia bihurtzen ari bada ere, hala da, ez du beste bueltarik. Ausardia sozialisten artean, hilketa hauek
|
eragin
dezaketen erreakzio amorragarri logikoak, irekitzen hasi diren ateak itxi ez ditzan.
|
|
|
Hori da gure kezka nagusia, izan ere, naturaren kontserbazioa, nekazari zein abeltzainen bizkarretik egiteko arriskua ikusten dugu. Ez dakigu zein
|
eragin
izango duen honek guztiak baserritarrentzat.
|
|
|
Hainbat arrazoi izan daiteke honen atzean. Nire ekoizpena, teknika, konposaketarako estiloa edota nire ohiko kolaboratzaileen ekarpenek, bereziki Ian Bairson gitarrajolearenak,
|
eragin
dezakete horretan.
|
|
|
Hori dela eta, eta zure galderari erantzunez, teknologia konposaketa lanerako laguntza gisa erabil daiteke, baina grabazioetan, gehiegizko erabilerak
|
eragin
kaltegarriak ekar ditzake. Adibidez, jazz musika grabazioaren arte forma bat da, gordinean egiten dena.
|
|
|
Alabaina, eragin hori zenbaterainokoa izan zen ez dago zehazterik oraindik. Maite Izquierdoren ustez, Gipuzkoako kostaldeko biztanleen artean aldaketaren bat gertatu zela" ziurta dezakegu, baina argitzeke dago zertan
|
eragin
zuen: okupazioan, bizimoduan, kultura materialean".
|
|
|
Egungo egoeraren balantzeaz gain aurrerantzean jorratu beharreko ildoak eta bultzatu beharreko aldaketak mahaigaineratu dira bertan.Euskalduntzearen egungo nahiz etorkizuneko erronketara egokitzeko AEK k bere egituraren berrikuntza du, batetik, helburu. Bere egitura enpresariala sendotu behar du eta barne funtzionamendua eta komunikazioa hobetzeko ahaleginak aurreikusi dira.Bestetik, ikasleria aldatzen ari den neurrian, AEK k bere eskaintzaren bilakaera
|
eragin
behar du eta Didaktika Taldea berrikuntza garrantzitsuak ezartzeko prestatzen ari da.Modernizaziorako ordua da AEK n.
|
|
|
Kalkuluen arabera, 70eko hamarkadatik hona gizonezko langileen esperma mililitroko espermatozoideen kopurua ia milioi batean gutxitu da, eta Espainian gauzak horrela jarraituz gero, horrek ia erabateko antzutasuna ekarriko luke berrogeita hamar urte barru.Dena den, jende arruntarentzat eta horien artean gutariko gehienak sartzen gara, arrisku toxikoa, mende amaiera honek uzten duen herentziarik okerrenetako bat, ia ezezaguna da. Merkatu europarrean 70.000 gai toxiko komertzializatzen dira, eta gehienetan, gizaki eta gainerako organismo bizidunentzat landare eta animalientzat dituzten
|
eragin
kaltegarriak ez dakizkigu zein diren. Baina gai kimiko arriskutsuen produkzio, erabilera eta liberazioak ingurumenera eragin ugari dauzka giza osasunarengan.
|
|
|
Merkatu europarrean 70.000 gai toxiko komertzializatzen dira, eta gehienetan, gizaki eta gainerako organismo bizidunentzat landare eta animalientzat dituzten eragin kaltegarriak ez dakizkigu zein diren. Baina gai kimiko arriskutsuen produkzio, erabilera eta liberazioak ingurumenera
|
eragin
ugari dauzka giza osasunarengan. Hasi sistema kardiobaskular, immunologiko, arnas eta nerbio sistemako gaixotasunekin, eta minbizi desberdinekin eta ugalketako arazoekin bukatzeko
|
|
|
Internet gerra hotzaren fruitu da. Gerra ondorengo urteetan, indarkeriarik gabeko borroka politikoaren beharrek pixkanaka hobetuz zihoan ordenagailu sare baten eratzea
|
eragin
zuten. Hedapena eta funtzioak zabaltzen joan ziren harik eta muga fisikorik ez zuen mundu mailako komunikabidea bilakatu zen arte, hots, Internet jaio zen.
|
|
|
Hala ere, duela bi urte han egon ginenean jendeak haserreago zirudien orain baino. Elianen aferak ordea, herria elkartzea
|
eragin
du umea Kubara itzuli dadin. Gurekin alderatuz gero, gu" Mambo erregeak" garen arren, Haiti edo Nikaraguan baino hobeto daude Kuban, oinarrizko beharrak beteta dituztelako.
|
|
|
Anaia nagusia" ri esker, Antena audientzia gainditu du Tele 5ek, lehen aldiz 1997tik. Horren
|
eragin
zuzena publizitate irabazien galera izan da; Antena esaterako, 2.000 milioi pezeta (80 milioi libera) gutxiago irabaziko du" Gran Hermano" ren erruz. Tele 5ek aldiz, 20 segunduko iragarki batentzako salneurria 1.850.000 pezeta izatetik 3.600.000ra igo du.
|
|
|
Kultur baztertze hori jasan du. Baztertze hori
|
eragin
duen beste arrazoi bat ere badago: museoak dirua xahutu besterik egiten ez duten gauzak bezala hartu dira.
|
|
|
" Tabakoa txarra da osasunerako" ipuinaren kasuan, adibidez, istorioak kontatzen eman nitzakeen urteak eta urteak. Interrelazioak landu nahi nituen, zer
|
eragin
izan dezakeen gertakizun batek ondoan dagoen pertsona batengan. Azkenean, hasierara bueltatzea izan zen aukeratutako bukaera.
|
|
|
Bilboko Portuaren handitzeak (bigarren fase bat izango du), ekonomiaren egoera onak jarraituz gero izango den untzi trafikoaren areagotzeak (egun 4.000 untzi sartzen da urtero) eta oraingo eta etorkizuneko premiei erantzuteko behar adinako itsasuntzi konponketa zentrorik ez egoteak Euskal Itsas Foroaren egitasmoa
|
eragin
du: Bilboko portuan untzien konponketarako koordinazio zerbitzu baten eratzea.
|
|
|
Egia da, erakunde batek bere informazio sistema eratzen duenean bere" know how" zaindu nahi duela, baina ordura arte garatu ezin zituen hainbat produktu garatzeko posibilitatea zabaltzen zaiola ere bai. Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak
|
eragin
ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago, bere laneko eremua izan baitute. Nire ustez, bata bestearen laneko eremutan sartzea gero eta normalagoa izango da eta horren aurrean gerta daitekeena ondoan azaltzen diren hiru bideetakoren batetik joango da:
|
|
|
Nolanahi ere, erakunde honek berak ere jasan behar izan ditu hainbat krisialdi, prezioen igoerak eta jaitsierak eraginez. Igoera
|
eragin
zutenen artean 1979koa (Iraneko iraultza) eta 1991koa (Kuwaiteko iraultza) aipa genitzake. Jaitsieren artean, berriz, 1986koa (ekoizpenaren igoeragatik jasandako prezioen %50eko beherakada) eta 1998koa (Asiako krisialdia).
|
|
|
Baina bereizten genituen, bagenekien bakoitza nork egina zen. Idazle horiek asko
|
eragin
dute estiloan, baina ez hainbeste edukian eta esanahian. Horretan gure belaunaldia sanoa da, bakoitzak bere giroa du eta horixe islatzen du.
|
|
|
Duela 15.000 urte inguru, azken glaziazioaren bukaerak ekarritako itsasoko ur mailaren igoerak, ordurarte lehorrean egondako lur eremu zabalak ur azpian uzteaz gain, kostalde berriaren ondoan gelditu ziren ibai zatiak itsasmareen eraginpean gelditzea
|
eragin
zuen, egungo itsasadar eta estuarioak agertu zirelarik. Itsasoko eta ibaietako urek elkar besarkatzen duten leku hauetan, bere emankortasunarengatik eta bizidunen aldetik azaltzen duen oparotasunarengatik ezaguna den ekosistema interesgarria garatzen da:
|
|
|
Bietatik, gaur egun soilik Aketxek mantentzen du irla izaera, Gaztelugatxen, lehorrarekiko azaltzen duen hurbiltasuna dela eta, gizakiak pasabide bat eraiki baitu lehen soilik itsasbeheretan agerian gelditzen zen istmoaren gainean. Pasabide honek, Gaztelugatxek irla izaera galtzea eragiteaz gain, irlaren gainean baseliza bat eta bertaraino iristen den bide bat eraikitzea ahalbidetu du eta honek irlen ezaugarri diren isolamendu baldintzak desagertzea
|
eragin
du.
|
|
|
Urte erdia Espainiako Estatuaren esku eta beste erdia Frantziako Estatuaren menpe dago. Historia aldetik duen garrantzia honek
|
eragin
zuen irla mareen eraginetik at uzten duen harrizko murruaren eraikuntza.
|
|
|
Zer
|
eragin
izan du Iparraldeko bertsolaritzan zuek txapelketan parte hartu eta Ametsek Nafarroako txapela eramateak?
|
|
|
Bere sortzailearen ideia politikoei fidel egon da" Le Miroir" eta eskuineko bezala sailka badaiteke ere, frantses' ezkerrekoek', sozialistek behintzat, ez diote erasiarik botatzeko arrazoirik. Abertzaleek bai, ordea, zeren eta 44 urteotan diharduen informazio ergel eta ahul honek ez baitu ezertarako ohartarazterik
|
eragin
.
|
|
|
Gainera, burdina Ingalaterrara eraman beharrak merkataritza eta ontziterian
|
eragin
zuen. Bizkaiko portuetatik Ingalaterrara 21 untzi irteten zen astero.
|
|
|
Horrela ulertu behar da diskurtso bortitza, uholde gisa gure gainera etorri dena, galdutako denbora korrika eta presaka irabazi nahiko balute bezala. Ulertezina dena, baita azalpenik ez duena ere, azaltzen saiatu dira iritzi publikoan
|
eragin
nahirik, buruan dituzten neurri murriztaileak kosto politikorik txikienarekin onartzeko bidea izan dezaten. Nafarroako gizartea ez dago euskararen kontra eta badakite lan handia egin dutela errealitate hau aldatzeko; euskararen kontra jartzeko gezurra, iraina eta intoxikazioa erabili dituzte, bizi izan dugun kanpaina mediatikoan ikusi dugun bezala.
|
|
|
Ez da ahaztu behar, ordea, cannabisa droga bat dela eta kalteak ere
|
eragin
ditzakeela; dena den, urte luzeetan aipatu izan direnak baino gutxiago direla frogatu da azken urteotan. Oraindik ikerketa ugari dago egiteke esparru honetan eta trabak ere ez dira gutxi.
|
|
|
Marihuanak gosea eragiten duenez, gizentzeko joera handiagoa dakar eta berau erretzeak bronkitisa
|
eragin
dezake (birika minbizirik, ostera, ez da orain arte frogatu ahal izan). Psikopatologiarik ez da sortzen kontsumo jarraituagatik, baina erabiltzaileak aurretik duen gaixotasuna areagotu dezake.
|
|
|
Kalamuaren bertute ugariak aipatu ondoren,
|
eragin
ditzakeen kalteak txikiak direla ikusi dugu. Zergatik zigortzen du legeak, orduan, kalamua?
|
|
|
\ Biolentzia. Agresibitaterako joera berezia dutenengan
|
eragin
dezake zenbait kasutan. Orokorrean agresibitatea apaltzen du gehiago, eragin baino.
|
|
|
Agresibitaterako joera berezia dutenengan eragin dezake zenbait kasutan. Orokorrean agresibitatea apaltzen du gehiago,
|
eragin
baino.
|
|
|
\ Psikomotrizitatea. Kontsumo oso handiak kalteak
|
eragin
ditzake.
|
|
|
\ Garun atrofia. Alkoholarekin bezala, kantitate oso altuek garun atrofia
|
eragin
dezakeela pentsatzen da, baina oso zaila litzateke.
|
|
|
Liburuok
|
eragin
zuen kezka eragin zuten arrazoiek, ordea, lehenean diraude. Beude liburuak hilik, baina ekar ditzagun Lertxundiren eta Saizarbitoriaren proposamenak bizira.
|
|
|
Liburuok eragin zuen kezka
|
eragin
zuten arrazoiek, ordea, lehenean diraude. Beude liburuak hilik, baina ekar ditzagun Lertxundiren eta Saizarbitoriaren proposamenak bizira.
|
|
|
Iraganeko eskemetan ainguraturik dago eta Miarritzeko Herriko Etxean duela hamar urte bizi izan genituen gertaeren eskemekin eta klabeekin jarraitu nahi du Abeberrik. Ezin dugu 1990ko gertaera partikular batek
|
eragin
zuen egoeraren ondorioekin bizi betirako; Abeberriren gustuko egoeran beti bizi alegia. 1990ean gertatu zena behin betiko finkatua geratzea nahi du berak.
|
|
|
1999an bere sektoreko lan istripu tasa %50ean edo gehiagoan gainditu zuten enpresak aukeratu ditu Osalanek kontrol honetarako. Enpresa horietan, 118.502 langile ari dira lanean, eta, guztira, baja
|
eragin
zuten 23.363 lan istripu izan zituzten, hau da, Bizkaian, Araban eta Gipuzkoan izandakoen %51 Kontrolpean dauden enpresa horietako 270 Arabakoak dira, 602 Gipuzkoakoak eta 1.040 Bizkaikoak.
|
|
|
Inasmeten eraikuntza berriak 14.000 metro koadroko azalera du eta 2.000 milioi pezetako inbertsioa
|
eragin
du. Eraikinaren ezaugarri nagusietako bat eraikinean erabili dituzten zutabeetan datza.
|
|
|
Urteen joan etorrian, ordea, gizartearen ohiturak aldatzen joan diren heinean, Euskal Herria hiritartu egin dela esan liteke, eta festarako ohiturak ere bai. Usadioen aldaketak zuzen zuzenean
|
eragin
du herri dantzetan. Modako erritmo eta dantza doinuekin batera fandango eta arin arina, muxikoak, larrain dantzak eta beste hainbat herri dantza oso ohikoak ziren jai giroan.
|
|
|
HILAREN 9an hil zuen ETAk Granadan Luis Portero, Andaluziako Auzitegi Nagusiko fiskaltzaren burua. Atentatuak ohiko erreakzioak
|
eragin
zituen, baina berriro ikusi ahal izan ziren tirabiraren batzuk PPren leialtasun eskakizun zorrotzaren eta PSOE popularren soka motzetik askatzeko egiten ari den ahaleginaren artean. Horrez gain, Espainiako uniformismo komunikatiboaren baitan zirrikituak ari dira agertzen, batez ere Jaime Mayor Oreja barne ministroaren eraginkortasunaren inguruan.
|
|
|
Originaltasuna da dagoen tradiziotik liburuari zure ahotsa jartzea, zure ikuspuntu berezitxoa... Betiko gauzak hartu, erreziklatzeko zure batidoran sartu,
|
eragin
eta hortik ateratzen dena, zure izaeraren zati bat horri eranstea, ez besterik.
|
|
|
ITPk Zamudioko Parke Teknologikoan instalazio berri batzuk jartzeko asmoa du, eta, halaber, Barakaldon fundizio bat, Precicast Bilbao, kapital suitzarrarekin (%40) eta ITP beraren kapitalarekin (%60). Horrek guztiak 4.000 milioi pezeta (160 milioi libera) inguruko inbertsioak
|
eragin
ditu, horietako 3.100 milioi pezeta Zamudioko instalazio berrietarako.
|
|
|
lehena, maila etnografikoan, kanariarrak bezala, bi xahar hor aritzen dira eta grazia egiten dute; bigarrena estetiko apaingarrian, Kuban bezala; eta, hirugarrenik, maila funtzionalean, eta hori da guk nahi duguna. EEBBetan eta Erresuma Batuko unibertsitateetan ahozkotasunari buruzko katedrak daude, zirkuitu bat dago, eta horiei besterik ez bada, bertsolaritza zer den eta gizartean zer
|
eragin
duen azaldu litzaieke. Gero sartuko gara bertsoak itzuli eta bere balioa aztertzera.
|
|
|
Testuartekotasunari dagokionez, Bernardo Atxagak Obabakoak bilduman argitaraturiko X eta Y ipuina dakarkigu gogora, bertan ere trenaren etorrerak
|
eragin
zuen beldurra baita kontagai.
|
|
|
Gizakiaren eta gizartearen ankerkeria eta oinazea xehero xehero erakusten du: politikak apurturiko adiskidetasuna, senide harremanen goibela, Gerestaren hagina, bikoteen hondamendia, arrazakeria, amesgaiztoa, politika militantziaren mixeriak, maitearen heriotza, laguna hil beharra, eskuzabaltasuna bekaizkeriak uxatua, gizonezkoei gomorrak
|
eragin
ezinegona... (Egunkaria 2000III)
|
|
|
Eta Kalahorran, Pedro Manso ren190 aginduz, Betolazaren191 Doctrina Christiana burutuko zen 1596an. Kalahorrako beste apezpiku batzuek ere, esaterako, Pedro Gonzalez de Castillo k192, Pedro Lepe k193 eta abarrek, euskarazko material kateketikoa argitaratzera
|
eragin
zuten.
|
|
|
iracoi: jaso//
|
eragin
, sortu;. Iracoitendozu, jaustendana? (Icas I,//. Euraciracoicodaveeguerria, aucija ta V). naastia?
|
|
|
artikulu batek eremu jakin batekin zerikusia duen alaez zehazteko, honako irizpidea erabili genuen: ukitzen zen gaiak eremu horrekin zerikusi espezifikoabazuen, edo eremu horretan izan lezakeen
|
eragin
zuzena artikuluan bertan aipatzen bazen, edo, iritzi artikuluen kasuan, egilea eremu horretakoa bazen, orduan erabakitzen zen artikuluak bazuela zerikusiaaukeratutako eremuarekin.
|
|
|
Eta Euskararen Erabilera Normalizatzeari buruzko 10/ 1982 Legeak, azaroaren24koak, ere zehazten du, neurriak hartuko dituela Eusko Jaurlaritzak komunikabideetan euskararenerabilera areagotzeko, helmuga bi hizkuntzak parekatzea izango delarik. Hortik aurrera EITBren legeansartu diren eraldaketek gehiago
|
eragin
dute egituran misioan baino. Egiturari dagokiolarik, merezi duaipatzea, Irrati Telebista Autonomikoek errepikatu egiten dutela ia goitik behera RTVE ren gobernuarekiko menpekotasuna, horregatik kritika ugari sorraraziz.
|
|
|
Artezarau honenhelburua, besteak beste, telebista mota berrien garapena sustatu eta aldi berean inorennagusitasun posizioak ekiditea zen, sarbide sistemen arteko bateragarritasuna ezarriz.Horretarako, bereizi egin zuen programatzaile difusore eta Baldintzapeko SarbideZerbitzuaren Kudeatzaileen artean (OSAC), baina ez zuen ez baldintzapeko sarbidesistema zehatz bat agindu, ezta transmisiorako mekanismo bakar bat zehaztu ere, zeina, edozein modutan, normalizazio erakunde europar batek homologatuta egonbeharko litzatekeen?. Artezarau honek satelite bidezko telebistan
|
eragin
zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka. Lehenik eta behin, 1/ 1997 Errege Dekretuaren bidez, artezarauaren egokitzapen ia zuzena egin zuen gobernu espainiarrak, Erregistro berezi bat sortuz eratukoziren OSACak zerrendan jasotzeko, eta horrekin bidea irekiz, hortaz, satelite bidezkotelebista digital berriari, zeinerako PRISA Sogecable taldea bakarrik zegoen prestatuta (Canal Plusen esperientziarekin abonatuen gestioan eta Canal Sateliterenarekinemisio modu horren gestioan).
|
|
|
Analisi praktikora etorririk, errealitatearen eraikuntza horrek zentzu bereziahartzen du, nazioen definizio politikoekin lotzen denean. Estatua eta, beraz, botereaduten nazio askotatik hedabide nazioazgaindikoek izan dezaketen
|
eragin
kulturalariburuz kezka sortu baldin bada7, Estaturik gabeko nazioen egoera are kezkagarriagoada. Beren gutxitasun egoeratik, ezin diote aurre egin beste nazio indartsuagoenerrepresentazio eta eraikuntza mediatikoei.
|
|
|
Ondoren, mundializazio prozesuak ekonomian, gizartean eta kulturan izandezaketen eragina aztertu dugu. Esan beharrik ere ez dago, zientziaren eta, batezere, teknologia berrien garapen itzelak modu
|
erabakigarrian
eragin duela behin etaberriz aipatzen ari garen, burujabetza, kontzeptuaren debaluazioa.
|
|
|
Gutun baten bidez, erantzunaren zai egon gabe. Txillardegi-k Larraona ikastetxean eskaini zuen hitzaldiaz egin duen laburpenean, ohikoa duen argitasun eta maisutasunez, distantziakdistantzia, norvegiarrek beren burujabetza politikoa nola lortu zuten azaldu digu.Hala ere, zaila izango da Txillardegi zuzenean entzuteak
|
eragin
zigun atsegina testuidatziaren xumetasunak sorraraztea.
|
|
|
Paper hutsak baino zerbait gehiago dira, baiberen nortasuna adierazteko erabili eta aldarrikatu nahi dutenentzat, eta bai estatuarentzat ere. Alta, eta azken atalak honela erakusten du, balio sinbolikoaz gain, erabilera praktikoa ere sustatu eta bideratzeko tresna gisa ulertu eta erabiltzen dira.Frantzian azken hamarkada honetan burutu den nazionalitatearen erreformareninguruan, batez ere magrebiar jatorrizko populazio eta inmigrazioari begira, nahizeta beste jatorriko etorkinengan
|
eragin
zuzena duen?, nazionalitate frantsesa izateko eskubidea murrizteko eskatuz, eskuineko erreakzio sutsu batek honako hauzioen: –la carte d, identite n, estpas la carte orange?
|
|
|
Realitat. Auzia, orduan, errealitate psikiko horretan nola
|
eragin
jakiteari dagokiona da. Hau da, zein da Realitat errealitate psikikoan eragiten duenerrealitate eraginkorra. Wirklichkeit Freud-en terminotan??
|
|
|
hartara, haurra objektu bizidun gisa tratatzen dute, amareningurunetik distantzia psikiko handiegia dagoelako, edo gehiegizko hurbiltasunadagoelako, horrek itoarazi egiten duelarik, bizi izandako esperientzia mentalkilantzea eragotziz. Bere bulkadetako batzuek nekez lortzen dute zentzua hartzea, orientabide bat irudikatua izan ostean errealitatean aurkitutako objektu baterantz; horrek deskarga energetiko egoki eta plazer gisa bizitakoa
|
eragin
ohi du. Badirudiakatsen bat dagoela gorputzaren esperientziak era psikikoaz, funtzioimajinarioaren bidez?
|
|
|
3) haien eragina gorputzaren funtzionamenduan. Osoko ikuspen horrekbakarrik
|
eragin
ditzake aldaketa iraunkorrak nortasunean.
|
|
|
–Izaki erretroflektiboak bere eta ingurunearen arteko mugaketa lerroa nola ezarribadaki, eta marra garbi eta zehatz bat egiten du..., baina bere erditik igarotzen delamarrazten du... Bere energiak kanpora zuzentzeari uzten dio, ingurunea manipulatueta bertan aldaketak
|
eragin
nahian, bere beharretara egoki daitezen; hitz gutxitan, barruranzko jarduera berbideratzen du, eta ingurunea, bere buruarekin ordezkatzendu, jokaeraren helburu gisa?. 16
|
|
|
Goldstein orientazioGestaltikoa zuen medikua zen, burmuin lesioak zituzten soldadu izandakoak ikertuzituena. Godstein en ikuspuntu organismikoak sakonki
|
eragin
zion. Bertan LauraPosner ezagutu zuen, psikologoa eta ospitale berean Goldstein en lankidea, etorkizunean bere emazte eta Gestalt Terapiaren aintzindari izango zena.
|
|
|
K. Horney ren aholkuz, bereanalisia W. Reich ekin jarraitu zuen, bizitza osoan iraun zuen adiskidetasunean, etaFritz ek Gestalt Terapian gorputzari ematen zion garrantzian
|
eragin
nabarmenaizango zuena.
|
|
|
XX.mendeko bigarren erdialdera, neurri handi batean, Europako tradizio aberatsagaldu eta pragmatismo amerikarra ezarri zen. Begi bistakoa da, Amerikaerreferentzia bihurtu zela eta honek Europan gogor
|
eragin
zuela.
|
|
|
Giza sexualitatea diziplina ezberdinetatik aztertzen zen, kasugehienetan, diziplinen artean inolako erlaziorik izan gabe. Modu honetan terapiasexualean medikuntza arloan erabilitako metodo klinikoak nabarmen
|
eragin
zuen, honek kausa efektu erlazioari dagokionez erredukzionismo garbia inposatuzuelarik.
|
|
|
Neskentzako interesgarriak ziren eguneroko gaiei buruzko hitzaldiak antolatu zituen, eta baita horien ondorengoeztabaidarako taldeak ere. Konfiantza hartzen zuten heinean, gai pertsonalei, zailtasunei, arazoei eta abarri buruz amaitzen zuten; horrek beren arteanelkartasunezko mugimendua
|
eragin
zuen, laguntza ekonomikoko poltsak, osasunerako, legerako eta abarrerako laguntzak lortuz.
|
|
|
Metodo honekin, protagonista kausazko egoeraz jabe dadin nahi da. Hau da, gatazka edo jarduteko modu gatazkatsua
|
eragin
zuen trauma edo egoera bereziazjabetzea. Trauma hori gogoratzean edo bere garaian izan zen adinako sakontasunezbizitzean gertatzen da hau (katarsia).
|
|
|
Hala, lehen eta bigarren mundu gerrateek eragin sakona izan zuten psikoanalisian. Freud-engan 1914ko gerrateak zuzenean
|
eragin
zuen. Gerra eta heriotzariburuzko gogoeta berriak?, edo 1919ko. Gerra neurosiari buruzko simposiumerakoaitzinsolasa, sortzean, eta elaborazio teoriko sakonagoetan ere izan zuen eragina, bereziki. Plazerraren printzipiotik harago?
|
|
|
iritsi baino lehentxoago izan genuen geure belaunaldikoek haren izenarenlehen erreferentzia, mitiko samarra zena, zer esanik ez, gure lagunak ordurako eginazuena nahikoa eta sobera baitzen bere izena betikotzeko, ez baitzuen alferrik parte hartuizan Euskal Herriaren historiako bidegurutze nagusienetakoan, ene ustez, nagusienaedo erabakiorrena izan dena?, alegia, XX. mendeko erdialdean abiatu zen euskalmugimendu askatzaile berriaren ekimen sortzailean. Ekintzaile gutxi batzuk izan zirenlurrikara hura
|
eragin
zutenak; han egon zen bera. Aski niretzat.
|
|
|
Euskal Herriko testuinguruan, badakigu Leturia baino lehen euskaraz zer nobelagintza dagoen? eleberri honek sekulako inpaktua
|
eragin
zuen. Salbatore Mitxelena, Gandiaga-k, Andima-k, hunkiturik irakurri dute.
|
|
|
(...) Jaungoikoa ukatu, ta goi miñezjota, philosophiari eskatuten baidautse, Jaungoikoak bakarrik emon leuskioena: zeruko fede santua, illezkortasun yorana ase, ta biotzean zorion eta pake erne
|
eragin
alleiken gantzailua? (loc. cit., 111).
|
|
|
1). Konduktismo erradikala? izenekoparadigman, kognizioari buruz norbanako portaerazko historia edo esperientziabezala bakarrik mintza daiteke, portaerak kanpoan dauden estimuluei buruzkoerantzunak bezala ulertuz; horregatik, kognizioa norbanakotik kanpo gelditzenden zerbait da, nahiz eta norbanakoengan
|
eragin
zuzena izan. Baina hizkuntzazkoportaerak dauden neurrian eta, gainera, portaera mota hauek kuantitatiboki etakualitatiboki garrantzitsuenak direlako, teoria honen oinarrian ere hizkuntza dago.Teoria honetako irudia honako hau izan daiteke:
|
|
|
Ondoko irudian, azentu lexikalek esaldibarruko osagaien mugaketa eragiten dutela ikus dezakegu. Azentu lexikalak H tonuaren ondorengo jaitsiera bortitza
|
eragin
ez eze, kurbaren konfigurazioan etendura batere eragiten duela ikus daiteke:
|
|
|
hizkuntzaren trukeak ekarria!!! Edo, osokiago azaltzeko, hizkuntzatrukaraztera
|
eragin
duten kariek? (1966b, 436).
|
|
|
Arras egokia deritzot azken buruan egin duen zehaztapen zorrotzari: . Edo, osokiago azaltzeko, hizkuntza trukaraztera
|
eragin
duten kariek?. Zehaztapen honi esker, izan ere, euskal pentsaera soziolinguistikoan behar baino sarriagotan egin izan denmurrizkeria ondo baino hobeto saihestu baitu Txillardegik.
|
|
|
ile gorriaren (A)
|
eragin
(C) benusiar demoniozkoa (c1).
|
|
|
delakoa. C mailan, berriz, ilea
|
eragin
benusiarrean ezartzen digu, eta azkenik, F mailan, ileak, irakiten, bezala.
|
|
|
Guztiz euskalduna izandako herri baten historian gertakari berri guziek dute
|
eragin
etagarrantzirik, eta batik bat bertakoen eguneroko hizkuntzarekin topo egiten duenfenomeno arras erakargarri batek. Inork ez zuen besterik espero eta zinemaren munduaere gaztelania hutsez iritsi zen.
|
|
|
Bitxikeria bezalaagertuko dut, erromatar jeneralek behin eta berriro Numantziako konkistan porrotajasaten zutela ikusitakoan, Erromako hiritargoa bera ere Numantziaren konkistarenalde, haserre bizian, azaldu zela. Ez dago esan beharrik konkistatzaile guztiek, garaiguztietan, konkistatuen ustiaketa
|
eragin
dutela. Espainiarrek egunen batean EuskalHerriko konkistari amore eman badiote ere, gure Herriaren ustiaketa beste 20urtetan zehar luzatu ahal izanez gero, zertarako 10 urtetan bakarrik edo 3 urtetanbakarrik ustiatu?
|
|
|
Aldi berean, mendehonetan zehar, estatuen barnean hainbat Herriren independentziarako gerra txikiagoakere izan dira. Horrela, horietako batekin amaitu dugu mendea, Errusiak Txetxeniarenkonkistarako
|
eragin
duenarekin hain zuzen. Euskaldunontzat ere, 1936 gerrakonkista gerra izan zen.
|
|
|
Moneta masa erraldoi horien eguneroko mugimenduak herrialdeen ordainketabalantzan dauden ondasunen, zerbitzuen eta kapitalen fluxuen araudiak baino askozharago doaz. Hala ere, mugimendu horiek, definizioz, batura nulukoak dira; beraiek ezdute
|
eragin
zuzenik moneten kanpoko balioaren gainean, trukeak?, ezta epealdibakoitzean ekonomien barnean moneta nazionalaren eta produktu korrespondentearenarteko integrazioko erlazioaren gainean ere.
|
|
|
Iragangizatiarraz, laburbiltzearren, hauxe esan liteke: alde batetik, proiektu hori gauzatzekoahalmena iraganean geureganaturikoak ahalbidetzen du; bestetik, proiektua oraingauzatzen duen ekintzak iragan bilakaraziriko egoerak
|
eragin
du, hain zuzen, proiektuhorren beharra.
|
|
|
Dena dela, garrantzitsuena autoreak testu edo obraren bidez lortu nahi duen helburua da, hau da, molde hori eta ez besterik erabiltzeko hautua
|
eragin
duen asmoa. Horrela, hiru jarrera ditugu nagusi, informazio generoen ezaugarri direnak, eta berauek hiru multzotan sailkatzea ahalbidetuko digutenak:
|
|
|
Irratiko komunikazio prozesuan parte hartzen duten elementuen artean gutxien ezagutzen dena da entzuleria. Irratian, masa audientziatik taldeen audientziara pasatu gara, eta horrexek
|
eragin
du audientzia azterketa hobeak egin behar izana.
|
|
|
Muñoz eta Gil autoreei segituz (1986), aipatu berri dugun sakabanaketa hau
|
eragin
duten faktoreen artean honako hauek daude:
|
|
|
–suhiltzaileak gauerdian sute abisua jasotzen duenean, prakak janzteko eta sua amatatzeko baino ez du denborarik. Berriemaileak makina bat pertsonari azaldu behar dio nork edo zerk
|
eragin
zuen sutea eta zergatik?.
|
|
|
Beraz, irratia eta telebista berrikitan garatu diren hedabideekiko lehian dabiltza, hala nola, sareen sarearekin, eta gorago aipatutakoekin. Horrek
|
eragin
zuzena eduki behar luke, irrati estazio bakoitzak programazioan edo horren inguruko langintzan diru gehiago inbertitzeko edo baliabide gehiago jartzeko orduan.
|
|
|
–Betiko biribilketa amaigabea da. Inoiz ez dugu jakingo zeinek egiten duen bere nahia arinago; ez dugu jakingo, entzuleriak zerbitzu jakin bat eskatzen dion irrati estazioari egiten ote dion, aurretik
|
eragin
diolako, edo estazioak zerbitzu hori ematen ote dion manipulatzeko inolako asmorik gabe, entzuleriak jaso nahi duena horixe dela uste duelako.
|
|
|
Ziur aski, irrati komertziala entzuleek zer dioten aiduru dago, zeren entzulerik ez balu desagertu egingo bailitzateke; eta hori nahi ez duen efektua da, bistan denez. Baina litekeena da, horrelako helburu ekonomikoak ez dituzten beste irrati batzuk (fondo publikoen bitartez finantzatzen direnak prezeski) beharrak
|
eragin
ahal izatea jendeari, premiei aurretik heltzea. Horren kariaz, irrati publikoak ausartagoak omen dira eskaintza programatikoetan.?
|
|
|
Sofres izeneko erakundeak galdetegia burutu zuen frantziarren artean eta erantzunen %72 etengabeko informazioko irrati kanal baten alde azaldu zen. Horrexek
|
eragin
zuen Radio 7 ren bilakaera eta desagertzea. 1990ean France Info k 2 milioi entzule zituen eta A. Remesal ek (1990, 14) aipatu bezala, autopublizitatea egiteko honako lelo bitxia zerabilen:
|
|
|
Irrati lengoaiaren ikasketak soinuen mundua hobeto uler dezadan
|
eragin
dit, baita Gutenberg-en aurreko gizarteek formen edertasuna ahoz nola adierazten zuten konpreni dezadan ere. Nahiz eta, irratia hitzaren inflexioa itzultzen lagundu digula esatenan dauden gizarteen eta inprimategien kulturari dagozkionen artean dauden diferentziak txikiesten.
|
|
|
Entzule indizeen neurketen konstante demografikoek programazioan
|
eragin
zuzena edukitzeaz gain, irrati estazioaren salmenta politikan ere badute inpaktua. Irratsaioek entzuleria zehatz bati zuzenduak izan behar dute.
|
|
|
Telebistan, aldiz, estazio pribatu espainiarren heldu eta 90ko hamarkadako lehiakortasuna iritsi arte, ez zen aldatu estazio jabeen jarrera programazioaren antolakuntzari zegokionez. Ipar Euskal Herriko irratietan, alta, ikusentzuteko hedabideen merkatuaren izaerak azkarrago
|
eragin
zuen irratiak eta telebistak programatzeko langintzari garrantzi handiagoa ematea, estazioen helburuak lortzeko teknika egokiak bilatu zituztelarik.
|
|
|
–distribuzio aparatu izatetik komunikazio aparatu izatera pasatu behar dugu irratia. Kanalizazio sistema ikaragarria izango litzateke, bizitza publikorako imagina daitekeen aparaturik hoberena, eta are hobea litzateke, emititzeaz gain, jaso ere jasoko balu, entzuleei adi egonarazteaz gain, hitz
|
eragin
ere eragingo balie; ez entzuleak baztertu, baizik, harremanetan jarri. Honetarako beharrezkoa litzateke irratsaioa egiteko orduan entzuleekin beraiekin kontatzea?.
|
|
|
Teletestua merkea da, beraz, eta hain zuzen ere horrek
|
eragin
du zenbait irrati estaziotan zerbitzu hau baliatzen hastea agentziak bazter utzita. Azken buruan, kostu problema baino ez da, eta teletestuak kopuru txikiagoz igorrita ere, oso informazio orduko eta momentukoa ematen du, Internetek ematen dituen beste zerbitzu askorekin gertatzen den antzera.
|
|
|
Esan bezala, saguzarrek intsektizida naturalen lana egiten dutenez, intsektu populazioen oreka mantentzeko mesedegarriak dira. Hala ere, jendeak saguzarren bizilekuak eraldatuz, intsektizidak erabiliz eta kontrolik gabeko espeleologia praktikatuz, kalte handia
|
eragin
die ugaztun berezi hauei. Arrazoi hauek direla medio, espezie askok atzerakada nabarmena ezagutu dute, hauetako batzuk suntsipen arriskura ere iritsiz.
|
|
|
Glaziarrek atzera egiten zuten heinean, larreak Europa osoan zehar hedatu ziren. Ur naroek belarra haztea erraztu zuten, eta horrek, aldi berean, ungulatu taldeak (bisonte, zaldi, erreno...) ugaritzea
|
eragin
zuen, hots, ehizaren emendioa. Ondorioz, ehiztari taldeak aniztu egin ziren.
|
|
|
Gertakizun hori artzain kulturaren sorreraren lehen urratsa izan zen. Dena den, J. M. Barandiaranen ustez, behi eta zaldi autoktonoen domestikazioa, herri indoeuroparren
|
eragin
zuzena heldu aurretik hasi zela dirudi. Garai hortako abeltzaintza transhumantea zen, jakina.
|
|
|
Ordura arteko bizimodua abeltzaintzan oinarrituta egon bazen ere, XI. eta XII. mendeetan Europa osoan gertatutako hazkunde demografikoak behartuta, laboreen azalera handituz joan zen, eta ondorioz, gizakiak ingurunean zuen eragina geroz eta handiagoa izan zen. Horrela, XIII. mendearen erdialdean hain zen handia nekazaritzaren garrantzia, uzta txar batek gosete izugarria
|
eragin
zezakeela. Eta horixe izan zen hain zuzen mende horretan gertatu zena, goseteak eta izurriteak gogor jo baitzuten; eta horrek guztiak krisi ekonomiko larria eragin zuen.
|