|
2000
|
|
|
Argi dagoena da erdietsiriko datuek
|
eragin
zuzena izan dutela hasierako helburuan. Dena den, gehiengo isilaren gaineko lan bat burutu nahi nuen, historiarik gabeko jendearen inguruan, alegia.
|
|
|
Anaia nagusia" ri esker, Antena audientzia gainditu du Tele 5ek, lehen aldiz 1997tik. Horren
|
eragin
zuzena publizitate irabazien galera izan da; Antena esaterako, 2.000 milioi pezeta (80 milioi libera) gutxiago irabaziko du" Gran Hermano" ren erruz. Tele 5ek aldiz, 20 segunduko iragarki batentzako salneurria 1.850.000 pezeta izatetik 3.600.000ra igo du.
|
|
|
artikulu batek eremu jakin batekin zerikusia duen alaez zehazteko, honako irizpidea erabili genuen: ukitzen zen gaiak eremu horrekin zerikusi espezifikoabazuen, edo eremu horretan izan lezakeen
|
eragin
zuzena artikuluan bertan aipatzen bazen, edo, iritzi artikuluen kasuan, egilea eremu horretakoa bazen, orduan erabakitzen zen artikuluak bazuela zerikusiaaukeratutako eremuarekin.
|
|
|
Artezarau honenhelburua, besteak beste, telebista mota berrien garapena sustatu eta aldi berean inorennagusitasun posizioak ekiditea zen, sarbide sistemen arteko bateragarritasuna ezarriz.Horretarako, bereizi egin zuen programatzaile difusore eta Baldintzapeko SarbideZerbitzuaren Kudeatzaileen artean (OSAC), baina ez zuen ez baldintzapeko sarbidesistema zehatz bat agindu, ezta transmisiorako mekanismo bakar bat zehaztu ere, zeina, edozein modutan, normalizazio erakunde europar batek homologatuta egonbeharko litzatekeen?. Artezarau honek satelite bidezko telebistan
|
eragin
zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka. Lehenik eta behin, 1/ 1997 Errege Dekretuaren bidez, artezarauaren egokitzapen ia zuzena egin zuen gobernu espainiarrak, Erregistro berezi bat sortuz eratukoziren OSACak zerrendan jasotzeko, eta horrekin bidea irekiz, hortaz, satelite bidezkotelebista digital berriari, zeinerako PRISA Sogecable taldea bakarrik zegoen prestatuta (Canal Plusen esperientziarekin abonatuen gestioan eta Canal Sateliterenarekinemisio modu horren gestioan).
|
|
|
Paper hutsak baino zerbait gehiago dira, baiberen nortasuna adierazteko erabili eta aldarrikatu nahi dutenentzat, eta bai estatuarentzat ere. Alta, eta azken atalak honela erakusten du, balio sinbolikoaz gain, erabilera praktikoa ere sustatu eta bideratzeko tresna gisa ulertu eta erabiltzen dira.Frantzian azken hamarkada honetan burutu den nazionalitatearen erreformareninguruan, batez ere magrebiar jatorrizko populazio eta inmigrazioari begira, nahizeta beste jatorriko etorkinengan
|
eragin
zuzena duen?, nazionalitate frantsesa izateko eskubidea murrizteko eskatuz, eskuineko erreakzio sutsu batek honako hauzioen: –la carte d, identite n, estpas la carte orange?
|
|
|
1). Konduktismo erradikala? izenekoparadigman, kognizioari buruz norbanako portaerazko historia edo esperientziabezala bakarrik mintza daiteke, portaerak kanpoan dauden estimuluei buruzkoerantzunak bezala ulertuz; horregatik, kognizioa norbanakotik kanpo gelditzenden zerbait da, nahiz eta norbanakoengan
|
eragin
zuzena izan. Baina hizkuntzazkoportaerak dauden neurrian eta, gainera, portaera mota hauek kuantitatiboki etakualitatiboki garrantzitsuenak direlako, teoria honen oinarrian ere hizkuntza dago.Teoria honetako irudia honako hau izan daiteke:
|
|
|
Moneta masa erraldoi horien eguneroko mugimenduak herrialdeen ordainketabalantzan dauden ondasunen, zerbitzuen eta kapitalen fluxuen araudiak baino askozharago doaz. Hala ere, mugimendu horiek, definizioz, batura nulukoak dira; beraiek ezdute
|
eragin
zuzenik moneten kanpoko balioaren gainean, trukeak?, ezta epealdibakoitzean ekonomien barnean moneta nazionalaren eta produktu korrespondentearenarteko integrazioko erlazioaren gainean ere.
|
|
|
Beraz, irratia eta telebista berrikitan garatu diren hedabideekiko lehian dabiltza, hala nola, sareen sarearekin, eta gorago aipatutakoekin. Horrek
|
eragin
zuzena eduki behar luke, irrati estazio bakoitzak programazioan edo horren inguruko langintzan diru gehiago inbertitzeko edo baliabide gehiago jartzeko orduan.
|
|
|
Entzule indizeen neurketen konstante demografikoek programazioan
|
eragin
zuzena edukitzeaz gain, irrati estazioaren salmenta politikan ere badute inpaktua. Irratsaioek entzuleria zehatz bati zuzenduak izan behar dute.
|
|
|
Gertakizun hori artzain kulturaren sorreraren lehen urratsa izan zen. Dena den, J. M. Barandiaranen ustez, behi eta zaldi autoktonoen domestikazioa, herri indoeuroparren
|
eragin
zuzena heldu aurretik hasi zela dirudi. Garai hortako abeltzaintza transhumantea zen, jakina.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian izango zuen
|
eragin
zuzenagatik, 1850eko legea garatu zuen 1851eko Reglement pour les écoles publiques du Département des Basses Pyrénées delakoa ere aipatu genuke.
|
|
|
N emanalditik gora lortzen baitira (oraindik ere antzezgai den Florido... aparteko kasua izan da) eta euskarazkoak, sberriz, 30 lortuz gero goia jo du ordea. Horrek
|
eragin
zuzena du antzezlana aukeratu eta lantzeko garaian, erdarazko muntaiak izaten baitu talde gehienentzat lehentasun osoa. Eta hori prestaketetan eta entsegu kopuruetan uj nabarmen igartzen da.
|
|
|
2000 urteko uda gogorra izan da politika mailan Euskal Herrian, eta ez dago hemeroteketan asko begiratu beharrik horretaz jabetzeko. Tamalez, komunikabideen esparruan honek
|
eragin
zuzena izan dezakeela ere susma daiteke. Bi urte lehenago, Egin egunkaria ixteko erabili ziren aitzakiak luzatu berri ditu Baltasar Garzon epaile espainiarrak, Ga ra egunkari abertzalea haren jarraipen/ oinordeko dela ondorioztatzeko.
|
|
|
Teknologia berri hauek lanbide guztietan
|
eragin
zuzena dute; arrantzaleak satelite bidez gidatzen dira itsasoan, abeltzainek txipak jartzen dizkiete animaliei, bideokonferentzien bidez egiten dira bilerak Alemaniara joan gabe...
|
|
|
Zuzendaritza talde horiek izan dira lekuan lekuko tirania propioa ezarri dutenak presoongan eta senide eta lagunengan, beren aburuen araberako jazarpena eta jarraipena eginez, deserosotasuna sortuz, Madrilekiko helburuetan beren apurtxoa aportatuz. Kartzela bakoitzak bere berezitasun propioak ditu horrela, eta kartzela batean denboraldi luzeagoa edo laburragoa egin izanak ez dauka beti horren araberako
|
eragin
zuzena. Zenbait kartzelatan, egonaldi labur batean desegin dezakete presoaren osotasuna, edo horretan saia daitezke behintzat.
|
|
2001
|
|
|
Dudarik gabe, behi zoro eta dioxinen asuntoek alarma sortu dute kontsumitzailearengan. Izan ere, elikadura motak
|
eragin
zuzena du gure osasunarengan, esaera batek dioen moduan" jaten dugunaren araberakoak izango gara"
|
|
|
Ikus daitekeenez, ur korronte eta ibiaertzen arteko erlazioa oso estua da, ekologi ikuspegitik, biek unitate bakarra osatzen dutelarik. Horregatik bietako batek aldaketak jasanez gero, bestearen funtzionamenduarengan
|
eragin
zuzena izango duela ez dago zalantzarik, honek oreka ekologiko hauskorraren haustura ekar dezakeelarik.
|
|
|
Horrela, Kontxako lehen bandera jokatu zen. Apustek
|
eragin
zuzena izan zuten lehiaketa mantentzeko.
|
|
|
Gutako askoren buruek ez dute hau hausnartu nonbait! Eta, nik dakidanez, nesken langabezi tasa dezentez handiagoa da mutilena baino, eta nire inguruan behintzat egin dituzten ikasketen
|
eragin
zuzena dute datuok
|
|
|
Baina aldaketek zergaiti bati erantzuten diotenez, jakina da XX. mendean eman diren nobelari buruzko teoria guztiek arrazoi bat, poetika berri bat, dutela oinarrian eta, azken finean, momentuko beharrari erantzuten diotela. Bilakaera honek literatur irakurleriarengan
|
eragin
zuzena duenez (ez dezagun ahantz literaturak komunikazio egite orok bezala hiru elementu jartzen dituela harremanetan: idazlea, obra eta irakurlea)," Aurreusteen eremu" bat(" Horizonte de expectativas" delakoa Harreraren Estetikan erabiltzen den terminologia erabiliz) birmoldatzen du, garapen horretan ematen diren testu desberdinen harrera ahalbidetuko duena.
|
|
|
Kritikaren arlora itzuliz, lehenago aipatutako autore aitzindarien lanek
|
eragin
zuzena izan zuten estrukturalismoaren ildotik ikuspuntuari buruz egin ziren azterketetan. Alabaina, esan daiteke azterketa hauek ez zirela hain oparoak izan eta, ikuspuntuari dagokionez, Gérard Genette ren Figures III (1972) izan zela lanik sakon eta interesgarriena.
|
|
|
Adineko pertsonak gizartean txertaturik bizi, bere ongizatean
|
eragin
zuzena duten politiken taiuera eta aplikazioan aktiboki esku hartu eta belaunaldi gazteagoetako jendearekin bere ezagutza eta trebeziak jorratzeko aukera izan behar du.
|
|
|
Lehen esan dugun bezala, sortuko den egoera asimetrikoa izango da, etahorrek
|
eragin
zuzena izango du elkarrizketan. Saioaren kontrola aholkula riarenesku uzten saiatuko da ikaslea, eta elkarreraginean pasibo agertuko da.
|
|
|
Azpimarratu dugun asimetriak
|
eragin
zuzena dauka truke merkatuan, non I dirua eskari soberakin baten objektua den H diruko terminotan. Eskari gehiketa horren neurria zehatza da:
|
|
|
1960) izeneko teoriek hartu zuten aurrekoaren ordea Bigarren Mundu Gerraren ondoan. Ukatu egin zuen Klapperrek hedabideek, kasu berezi batzuk alde batera utzita, berehalako
|
eragin
zuzena izan lezaketenik, eta eragin hura pertsonen aurrejarreren eta haien talde edo gizarte harremanen" agente laguntzailea" baino ez zela adierazi zuen; haren ustez, aurrez dauzkagun iritziak eta jarrerak" sendotzen" dituzte hedabideek eta horixe da, besterik gabe, betetzen duten funtzioa. 1970eko urteak arte nagusi jardun zuen teoria funtzionalista enpiriko honek hedabideei buruzko ikerketa alorrean.
|
|
|
Horixe baita, nire ustez, benetako arazoa, eta kultura arloan ere (sortze artistikoaren arloan, alegia) benetako
|
eragin
zuzena izango duena. Alegia, iluntasun garai berri bat etorriko dela, askatasuna alboratuta utziko duen garai berri bat, disidentzia gogor kritikatuko duena, edo termino historikoetan hitz eginez, nolabaiteko Erdi Aro batera itzuliko gaituena (badakit, bai, manikeismoaren fundatzaile Mani lehenagokoa dela, pertsiarra oker ez banago, baina Erdi Aroaren konparazioa argigarria dela iruditzen zait):
|
|
|
Horietariko adibide garrantzitsu bat, eta ongi ulertzen ez dena, sistema klimatikoaren eta ziklo biogeokimikoen artekoelkarrekintza da. Elkarrekintza hauek lurreko eta itxasoko bioesferan
|
eragin
zuzena dute, eta klimaren gainean kont rol handia sortzen dute, CO2, metano eta ozono bezalakobe rotegi efektuko gasen kontzentrazioa aldatuz.
|
|
|
2. Batetik,
|
eragin
zuzena. Nagusi eta umeen euskalduntzeaz (irakaskuntza bidez) euskaldun kopurua altuagoa izatea bilatzen dugu.
|
|
|
Araban euskararen gizarte eragileak eta euskara ikasi nahi dutenak ekonomikoki zigortzera jo dute, eta honek, euskalgintzaren lana zailtzeaz gain, ikasi nahi duenak atzera egin dezan laguntzen du. b) Eraso komunikatibo —polizial— judizialaren bidetik, oraingoz ez dute lortu jendea euskararen kontra jar dadin; hor dago, adibide baterako, hitz hauek idazten ari garenean Euskal Herria zeharkatzen ari den Korrikaren arrakasta. Hala ere, euskalgintza ETAren parte markatzeak
|
eragin
zuzena izan dezake euskararen aldeko jarrera ekintzetan ez gauzatzeko: eragile sozialek, badaezpada ere, zenbait erakunderekin harremanik nahi ez izatea; hainbat lagunek ikastola edo euskaltegietara joateari uztea eta abar. c) Giro honek eragin handia izan dezake euskalgintzan.
|
|
2002
|
|
|
Dosi letala (hau da, heriotza eragin dezakeena) zein izan daitekeen erabakitzea ez da batere erraza, beste hainbat faktorek ere
|
eragin
zuzena baitute: edandako ur kopurua, izerditzea, ingurugiroan dagoen tenperatura (normalean leku itxiak izaten baitira, taberna edo diskotekak, adibidez), gorputzeko tenperatura (43° C-raino irits daiteke).
|
|
|
Edonola ere, irakurleen ohituren aldaketa, merkatuaren legeetara makurtutako liburugintza, ikus entzunezkoek eragindako kontamoldeen arrakasta... gaur egun narraziogintzak duen harrera ona azaltzeko arrazoi baliagarriak izanik ere, argi dago, euskal kasuari dagokionez behintzat, lehenago aipatu diren gertakariek, hots, irakaskuntza elebidunaren eskaera berriek eta literatur lehiaketak ugaltzeak
|
eragin
zuzena izan dutela narraziozko generoen zabalkundean. Sariketei dagokienez, Torrealdairen liburuko 458 orrialdeetan datozenak zenbatuz gero, honako kopuru hauekin egingo genuke topo:
|
|
|
kreazio nekea, garai berriek eskatzen dutenarekin bat egiteko nahia, adierazpide berriagoekin ahalegintzeko desira, edo irakurleria zabalagoa erdiestekoa. Arrazoiak dena delakoak izanda ere, dudarik ez dago narratibaren gailentasun literario honek
|
eragin
zuzena izan duela XX. mendeko euskal literatur lanen kanonizazio irizpideetan. Hau da, 1960ko hamarkada arteko euskal literatura kanonikoa batez ere poetek zedarritzen bazuten (Lizardi, Lauaxeta, Orixe, Mirande, Aresti...), 1970eko hamarkadatik aurrera kanona eleberrigileek edo ipuingileek zehazten dute nagusiki, alegia, narratibazko lanen autoreek5 a) Euskal literaturaren kanon berriaz
|
|
|
B. Muruagak (19989) esandakoari jarraituz, euskal literaturaren androzentrismoa guztiz da nabarmena. Gizonezkoa da azterketaren gune eta zentroa eta horrek
|
eragin
zuzena du eskaini ohi diren emaitzetan. Whiteren ikerketaren ondorioei kasu eginez gero, 1980 bitarteko emakume idazleen ehunekoa, %2 ez, baizik% 32 litzateke; literatoena, berriz,% 3 ordez,% 27 Honetaz gain, bada beste datu aipagarri bat:
|
|
|
Horretaz gain, azterketa horiek erakutsi zuten
|
eragin
zuzena duela leku ezberdinetako minbiziagatiko heriotzekin eta arnas aparatuarekin edo gaixotasun kardiobaskularrekin duen harremana ere garbia eta zehatza dela.
|
|
|
Hala ere, azpiegiturek ez dute garapena sortzen; lagundu besterik ez dute egiten. Badira zenbait faktore, hala nola kokapena, aglomerazio maila edota produkzio faktoreen egitura, erregio baten garapenean
|
eragin
zuzena dutenak (Biehl, 1988: 305).
|
|
|
Baxuran beherakada egon da azken urteotan, aurrerago ikusiko dugunez, antxoa eta hegaluzearen egoerak nahiko desberdinak izanda ere. Alturari dagokionez, freskoko alturak arazo larriak ditu, azken murrizketek
|
eragin
zuzena izan baitute legatzaren harrapaketan. Bakailaozaleei dagokienez, batez ere Norvegian etaTernuan lan egiten dute, baina flota hau ere behera doa.
|
|
|
bere menpe geratzen ziren, eta, gainera, neba arreba horiek lurraren jabetzazkanpo geratuko ziren, jasoko zuten herentzia dote eta legitima moduan jasoko baitzuten. Emakumeengan
|
eragin
zuzena izan zuen prozesu horrek, kasu gehienetanhaiek izango zirelako ondare higiezinetik kanpo geratuko zirenak. Baina eraberean, leinuen sorrerak eta ondare linea garbien sorrerak ezkontza bikotearengarrantzia azpimarratu zuen, hartan gauzatzen baitziren belaunaldiz belaunaldietxearen burutza, ondarearen gaineko eskubideak, autoritatea eta etxea komunitatean errepresentatzeko lana.
|
|
|
Aurreko atalean azaldu den bezala, 1960ko hamarkadan Hego Euskal Herriko irratigintzan oso
|
eragin
zuzena izan zuen aldaketa bat gertatu zen, nazioarte mailan sinatu ziren akordioen ondorioz: Maiztasun Modulatuko dialaren sorrera, alegia.
|
|
|
Irratsaioen edukiei zegokienez, Espainiako eta Europako gerrek
|
eragin
zuzena izan zuten programazioak eratzeko orduan. Gerraren ondorengo sufrimendua ahantzarazteko asmoz, entretenimendua eskaintzen zuten irratiek.
|
|
|
Ikusi ohi da herritarrak hedabideen
|
eragin
zuzenagoa izaten dutela orientazio beharrak daudenean eta gizartea bera egituratzeko une erabakiorrak datozenean: hauteskundeak, gerrak...
|
|
|
Eskandalu irekiak gizarte osokoak dira, eta horiexek dira zabalkunde biderik errazenak hedabideetan aurkitzen dituztenak. Eskandalu irekiaren kasuan, perbertsioa ez da familia arazo bat, lagunen artean aipatua dena edo lanean
|
eragin
zuzena besterik ez duena; aitzitik, afera errefuxagarriak gizarte osoari egiten dio jauzi begietara, hedabideek lagunduta.
|
|
|
Eskandaluek eragin eta zirrara sozial handia dute. Prentsa horiez eta arrosaz kanpoko eskandalu sozialek eta politikoek
|
eragin
zuzena dute politikagintzan, nola konbentzionalean hala alternatiboan. Botere politikoaren oinarrian konfiantza da eskertzen den atributu nagusienetariko bat:
|
|
|
Balizko estatu beharrizanak direla-eta informazio edukietan
|
eragin
zuzena duen neurri baten aurrean gaude; gobernuak zenbait informazio gai sekretutzat jo ditzake eta, bide batez, komunikazioaren profesionalen lan eremu horretatik aparte utzi. Kazetariak ezin ditzake landu gobernuaren ustez sekretu ofizialak direnak, eta publikoak ez du jakiterik gobernuaren ibilbide ilunen berri.
|
|
|
Informazioa sortzeko, igortzeko eta gordetzeko ahaleginak
|
eragin
zuzena eduki du gizateriaren garapenean. Datu guztien arabera, modu konplexuz eta zehatzez komunikatzeko, gizakiaren ahalmena eta nahia garatu egin dira denborak aurrera egin ahala.
|
|
|
Nabarmentasun publikorik ez duten pertsonen kasuan, ostera, norbanakoaren eskubidea dago informazio askatasunaren gainetik, norbanakoaren ekintzek eta iritziek publikoaren bizimoduan
|
eragin
zuzenik ez duten heinean behintzat. Halakok goizeko dutxa buruan gomazko kapela jantzita hartzen duela hedabideen bitartez esateak eta lau haizetara zabaltzeak ez du zentzurik, halako horren piura barregarri suerta daitekeen arren.
|
|
|
Ohitura modernoetan,
|
eragin
zuzena dute hedabideek, harreman sozialek, pertsonalitate jakinen proiekzioek, eta taldekideek euren buruez eta gainerakoez dituzten ideiek eta usteek.
|
|
|
Hizketakidearen informazio zuzenak, edo zuzenik ezak, solaskidea jakitun jartzen du; harremanari buruzko ezagutza horrek
|
eragin
zuzena du solaskideengan.
|
|
|
Igorleak badu
|
eragin
zuzen bat hedabidean eta hartzailearengan, hori argia da; baina bera ere ez dago salbu kanpo eraginetatik. Hartzaileak, jakina, nola igorlearen eragina hala medioarena pairatzen du, bai eta bizi duen testuinguru ezartzen diona ere.
|
|
|
Ikuspuntu hipodermikoaren alde hitz egin duten autoreek giza komunikazioaren eragin ahalmen ekidinezinaz jardun dute. Autore horien arabera, mezu mediatuak
|
eragin
zuzena du hartzailearengan, txerto hipodermikoa jarri izan baliote legez. Mezuak, mediatua eta kontsumitua izan bezain pronto, hartzailearen jarreran izango luke eragin zuzena.
|
|
|
Autore horien arabera, mezu mediatuak eragin zuzena du hartzailearengan, txerto hipodermikoa jarri izan baliote legez. Mezuak, mediatua eta kontsumitua izan bezain pronto, hartzailearen jarreran izango luke
|
eragin
zuzena. Oso azalpen baztertua, gaur.
|
|
|
Baliabide horiek araututa daude, publikoak ezagutu egiten ditu. Modu desberdinean bada ere,
|
eragin
zuzena daukate kazetariengan, hedabide jabeengan eta arduradurengan.
|
|
|
Berniz distiratsuak zuraren kolorea indartzen du, baina baita inperfekzioak ere. Gainera, akabera iraunkorra, gardena eta iragazgaitza ematen die barruko eta kanpoko gainazalei, hala nola altzariei edo leihoei, nahiz eta eguzkiaren
|
eragin
zuzenak azala kaltetu dezakeen. Satinatuak antzeko ezaugarriak ditu, baina distira gutxiago.
|
|
|
Ikerketaren muinean, gaixotasun horren enigma handia izaten jarraitzen du, gaixotasunaren jatorria: “Logikoa da ingurumen faktorearen teoria; izan ere, jendea aldatu ez bada, badirudi kanpoko zerbait iritsi behar duela, hala nola dieta,
|
eragin
zuzena duen beste gaixotasun bat, eta ez dugu aurkitu… Nolanahi ere, ezagutza analitikoak berrikusi behar ditugu, kausa faktore bat aurkitzen dugun eta horretarako Espainiako hainbat ospitaletan azterlanak egingo diren ikusteko”, erantsi zuen neurologoak. Carlos Hayako adituak, Vélez Málagako kongresuaren izaera bereziaz oharturik, aurreratu zuen, halaber, inkesta bat egingo dutela pazienteen artean, “galdera askori erantzun dietela handitze hori zein kanpo arrazoik justifika dezaketen zehazteko; metodo horrek ez du ezertarako balio izan beste herrialde batzuetan, baina hemen inoiz ez da egin eta probatu egin da”.
|
|
|
“Ingurumen faktoreen ondorioz, 45 minutuan behin umez betetako hegazkin bat izorratuko balitz bezala da”, esan zuen Harlemek, 2000 urtean ingurumenaren narriadurarekin lotutako gaixotasunak beherakoa izan zirela, 1,3 milioi pertsona hil baitzituen, gaixotasun infekziosoak, milioi bat biktima, arnas disfuntzioak (2 milioi hildako) eta hainbat gertaera (4.000 hildako) eragin zituztenak. Industria ugaritzea, produktu kimikoak neurriz kanpo erabiltzea, kutsadura ez kontrolatzea eta hondakinak ezabatzea “gaur egungo haurren osasunean
|
eragin
zuzena duten faktoreak dira”. Harlemek azaldu zuenez, “haurrak arrisku horien eraginpean daude, pisua dela eta, helduek baino aire gehiago arnasten dutelako eta elikagai eta ur gehiago kontsumitzen dutelako”.
|
|
|
Hidrokarburoetan oinarritutako disolbatzaileak, hala nola bentzenoa eta konposatu alifatiko aromatikoak eta kloratuak, asko erabiltzen dira industria kimikoan, mekanikoan, oinetakoen industrian, eraikuntzan eta garbiketan, bai eta beste prozesu industrial batzuetan ere, igurzteko, koipegabetzeko, pintatzeko, lubrifikatzeko eta garbitzeko. Ikerlanaren arabera, disolbatzaileek eragindako k ras geneko mutazioak zeharka gertatzen dira; hau da, mutazioak sustatzen dituzten entzimen jarduera sustatzen dute, edo gene mutatua duten zelulen hazkundea bultzatzen dute. k ras geneak, pankrea minbizia agertzean ez ezik,
|
eragin
zuzena du; izan ere, pertsonek sufritzen duten minbizian, k rak dira hartutako edo jarauntsitako mutazioak sarrien agertzen dituen genea. Pankreako minbiziak urtean 2.000 heriotza inguru eragiten ditu Espainian, eta horien arrisku faktoreen artean daude adin handia, gizon izatea, erretzea eta substantzia kantzerigenoak ukitzea.
|
|
|
Planetan azaleratutako lurren %17 bakarrik dago gizakiaren jardueraren
|
eragin
zuzenetik libre, Bizitza Basatiaren Kontserbaziorako Elkartearen eta Columbiako Unibertsitatearen (AEB) txostenaren arabera. ).
|
|
|
Azaleentzat tenperaturarik egokiena 4 °C tik 16 °C ra bitartekoa da, baina loraldian 14 °C inguruko tenperaturan egotea da egokiena. Giro freskoa eta hezea, argi ugariarekin (baina inoiz ez eguzki izpien
|
eragin
zuzenarekin) eta ur epeleko ureztatze konstantearekin (ura karearekin ekidin) konbinatuta, landare hori hazteko ingurune ezin hobea osatuko dute. Lurreko pH egokiena azido samarra (5,5) da, ondo iragazten duena eta oso bustita dagoen konposta batekin ongarritzen dena.
|
|
|
Komeni da ikertzea zer haize mota diren nagusi eta zer norabidetan mugitzen diren. Ez da gauza bera haizeak negu osoko fatxadan
|
eragin
zuzena izatea eta haize leun batek etxea udan aireztatzea. ·Altuera.
|
|
|
" ez dakit, ez dit axola eta ez da nire ardura". Ezin baitu permititu irakurzaletasunaren gorabeherak berarenprodukzio literarioan
|
eragin
zuzen eta inposatzailea izan dezan, kontsumo testuak egiteko alegia. Merkatuaren arabera aldatuko du bere lana?
|
|
|
Hori dela eta,
|
eragin
zuzena eta azkarra erdiesteko, zenbait aldaketa egin lirateke unibertsitateen hainbat ezaugarri eta egituratan. Kontu honetan, baina, bi dira parte hartzen duten aldeak, unibertsitatea bata, etagiza rte eragileak bestea.
|
|
|
Logikoa denez, laikoen akats handienetariko bat identitatearen ahultze ekimenetan zehaztu da. Azaleko edo keinu mailako multikulturalismoak
|
eragin
zuzena izan du. Egun, globalitarismoa ren eraso uniformizatzaileak identitateen berpiztea dakar eta bersortze honen inguruan, Islamak zeresan handia izan du.
|
|
|
Norbere barruan txertatuko du kontrolatzailea deliturik egin nahi ez izateraino, bergizarteratzeraino. Ordu arteko ereduak, kontrolatzaile/ zaintzaile ugari ezarriko ditu arau urratzaileak atxikitzeko eta zaintzaile kopuruak delituaren ezabaketan
|
eragin
zuzena izango du. Benthamen meritua, ordea, baliabide pertsonal urriagoekin kontrol errealaren efektua lortzean datza, pertsona bakarraren kontrol sentsazioa ehundakak egiten duten kontrol erreala bezain eraginkorra dela frogatzean.
|
|
2003
|
|
|
Duela gutxi, berriz, «Euskaldunon Egunkaria» ren ixtea. Politikatik dator gatazka, ezker abertzalearen kontrakotik, baina
|
eragin
zuzena du kulturan, eta hizkuntzaren arloan. Eta kezkatzekoa da:
|
|
|
Oihenart, Bela edo Sanadon ez gain, Hiribarrenek bere garaiko Iparraldeko historialariengan ere ikusiko zuen hau. Manex Goihenetxek erakutsi duenez, arteko Iparraldeko historiografian, euskal jatorrien inguruko gaiak ziren nagusi.88 Eta orduko ikertzaileen artean Hiribarrenengan
|
eraginik
zuzenena izan zezakeena Agosti Xaho bide zen.
|
|
|
Frantsesen tropek 1793an, Gaztelako erregearen armada eta bertako tropak garaitu zituzten, baina honek ez zion gehiegi eragin Hego Euskal Herriari. 1794ko kanpainak, berriz,
|
eragin
zuzena izan zuen. Tropa frantses iraultzaileek Pirinioak eta Bidasoa gainditu zituzten eta Gipuzkoa okupatu zuten.
|
|
|
Eraberean, hegoaldeko hainbat herrialdetan nekazaritza jardueratan aritzen direnakherrialdearen guztizko eskulanaren ehuneko altuak osatzen dituzte, sektorea diru sarrerak eskuratzeko bide nagusia bihurtuz. Horren ondorioz, nekazaritza sektorearen bilakaerak
|
eragin
zuzena izango du herrialde horietako populazioaren garapen aukeretan. Bestalde ezin daiteke uka nekazaritzak oinarrizko eskubidea direnelikagaiak lortzeko orduan betetzen duen funtsezko zeregina.
|
|
|
Alde batetik,
|
eragin
zuzena du ekonomia jardueraren emaitzan, BEGari egiten dion ekarpenaren bitartez. Bestetik, zeharka ere eragin nabarmenak ditu ekonomiaren bilakaeran, atzerritik eskuratzen diren ondasunak ordaintzeko beharrezkoakdiren dibisak berak lortzen dituelako batik bat, horretan ere herrialdeen artean desberdintasun handiak izan arren.
|
|
|
Berrikuntzaz jardutean azpimarratzen denez, ezagutzaren osagai asko espezifikoak eta tazitoak izaki, oso errotuta daude antolakunde eta toki espezifikoetan.Horregatik gizabanako edota enpresen ikaskuntza gaitasuna merkatuetako lehianaurrera egiteko nahitaezko izango den bezala, horrela ere erregioen ikaskuntzagaitasuna funtsezkoa bilakatuko da beren lehiakortasunerako. Lan indarrak, enpresa ehunak, zientzia eta teknologia erakundeek, bestelako antolakundeek etaberen arteko harremanen izaerak
|
eragin
zuzena izan dezakete ingurune berriztatzaile baten garapenerako aukerak eskaintzeko orduan. Hiri ingurune aurreratuek (metropoliek) izango dute posizio pribilegiatuena.
|
|
|
2000 urtearen bukaera aldera izandako mugimenduek (euskal Yari bultzadaerabakigarria ematen omen ziotenak) berpiztu eta biziagotu zuten herritarren erantzuna.
|
Eragina
zuzenean jasoko duten udaletako asko, AHTren aurkako asanblada, hainbat talde ekologista eta bestelako gizarte eragile, sindikatu eta alderdiak biltzendituen koordinakundea eratu zen 2001eko urtarrilean. Informazio eta kontzientziazio lanak egiteaz gain, herritarrak mobilizatzeko ekimenak ere proposatzen dituzte, aldi berean bide instituzionalean egin daitezkeen esku hartzeekin batera (adibidez, 2001eko udaberrian eta koordinakundeko udalak aitzindari, Sustapen MinisterioakAHT proiektua baimentzeko hartutako erabakiaren aurka helegitea aurkeztea etaberebat EAEko Trenbide Lurralde Plan sektorialaren aurka).
|
|
|
Adierazgarria da bide horretan, Baionako ikastaroei erreferentzia egiterakoan Bakaikoak, bi toki desberdinetan zertxobait hitza erabiltzea, ahaleginaren mugez jakitun. Erakunde publikoen diru-laguntzen urritasunaren ondorioz, UEUk ezin zituen bere langileak eduki eta, neurri batean, beste erakunde batzuen menpe zegoen118 UEUko kide gehienak EHUko irakasleak zirenez, unibertsitate horretan gertatutakoek
|
eragin
zuzena zuten UEUren bizitzan, hurrengo urteetan ikusiko zenez. Bestalde, egoera bitxia sortu zen.
|
|
|
Euskaldun zahar asko ez zen identifikatu dinamika berriarekin eta ez ziren integratu euskaldun alfabetatuek sortutako kultura mugimenduan. Eztabaida horiek ez zuten
|
eragin
zuzenik izan UEUn, nahiz eta, berehala ikusiko dugunez, Iruñeko lehenengoko urteetan, makina bat ikaslek mintza-praktikarako gunetzat hartu bertako gela eta karrajuak.
|
|
|
Beste toki batzuetan esan duguna errepikatuz, UEUren ibilbideak bi ardatz nagusi izan ditu, Euskal Unibertsitatea aldarrikatzea eta udako ikastaroak antolatzea. Batean zein bestean aurrera egiteko zailtasunek
|
eragin
zuzena eduki dute UEU osatzen zutenen artean, eta bilerak dira horren lekuko. 1978ko udazkenean, lehenik Durangon eta ondoren Donostian, zenbait gai eztabaidatu ziren.
|
|
|
Wall Street soka lasaian mantentzen da, murrizketa askorekin. Kataluniak, sektoreko krisiak gehien erasandako komunitateak, oso
|
eragin
zuzena izan du itxitura bolada honen ondorioetan. Joan den azarotik hona, Erkidego honetan 2.000 kaleratze inguru egin dira eta 10.000 bat ikasle klaserik gabe geratu dira.
|
|
|
Amerikako hegoaldeko eskualdeetan edo Asiako eskualdeetan, hala nola Txinan eta Japonian, sortzen da, eta, beraz, askotan ureztatu da, lurzorua beti heze egon dadin, baina gehiegikeriarik egin gabe. Ur ekarpen hori leku eguzkitsu batean kokatzearekin batera, non eguzki izpiek
|
eragin
zuzena edo itzal erdikoa izan baitezakete, funtsezkoa izango da haren formula erradiatzailea agertzeko.
|
|
|
“Basoek eta arro hidrologiko basotsuek funtsezko zeregina dute ur hornidura zaindu eta babesteko”, dio agentziak. Haren iritziz, basoak ondo antolatzeak
|
eragin
zuzena du arro hidrologikoetatik datorren uraren errendimenduaren kalitatean. “Lurzoruaren higadura kontrolatzen ere laguntzen du, eta, beraz, uretan behera dauden sedimentuen maila murrizten”, erantsi du.
|
|
|
Halaber, komeni da hostoak astean behin lainoztatzea, behar duten hezetasuna mantentzeko. Kokapenari dagokionez, komenigarria da leku argitsuak bilatzea, eguzki izpiek landarean
|
eragin
zuzenik izan ez dezaten, horrek kalte konponezinak eragin baititzake hostotza ederrean. Azken batean, spatahiphyllum bikaina erostea apustu segurua izango da etxeko edozein txokori dotorezia ukitua emateko.
|
|
|
Horrek lagundu egiten du haurren obesitatea agertzen, eta haztegia da helduaroan gaixotasun kardiobaskularrak, diabetea edo hipertentsio arteriala ager daitezen. Izan ere, elikadura txarrak
|
eragin
zuzena du osasunean. Hala ere, Amaren Pediatria Zerbitzuko buruak azpimarratu zuen haurrentzako onena amagandiko edoskitzea dela, batez ere sei hilabetera arte, haurrek hazkuntza egokia lortzeko behar dituzten mikroelikagai guztiak dituelako.
|
|
|
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) alkoholarekin loturarik ez duten gazteentzako aisialdiko jarduerak bultzatzearen aldeko apustua egin du, eta, horretarako, substantzia horrekin zerikusia duen publizitate guztia ezabatu behar dela uste du, bereziki kirol ekitaldietan,
|
eragin
zuzena baitu gazteengan. Hala adierazi du gaur goizean OCUko bozeramaile Iliana Izverniceanuk, Europako hamabost hiriren artean egindako azterketa batean.
|
|
|
Taupadaren indarrak odola bideratzen du zain sarean zehar. Bihotzak
|
eragin
zuzena du sare horretan, taupadaren araberakoa beti ere. Oro har, zain sare horrek espazioa eta lurra, lurraldea eta lurraldetasuna irudikatu gura ditu.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria itxi egin zuten eta eragile nahiz zuzendaritza taldeko hamar kide atxilotu zituzten guardia zibilek, epailearen aginduz. Ekintza judizial espainiar horrek
|
eragin
zuzena eduki du, besteak beste, komunikazio esparru euskaldunaren baitan, garapenean. Eta horrek argi aski frogatu du ezen" Euskal Herriaren krisi linguistikoa badela krisi politikoaren alde bat, eremu sozialenean behintzat59".
|
|
|
Horrela politika eta logos aren (hitza, hitzaldia, arrazoiketa) artean erlazio estua sortuko da, eta arrazoiketaren arau zehatzak ezarriko dituzte oratoriak eta sofistikak. Horren ondorioz, filosofoek
|
eragin
zuzena izango dute polisaren bizitzan frogaketaren arauak ikertu eta ezartzerakoan. Sinesgarri ala egiantzekoaren arauak ezarriko dituzte eta politikarien irakasle bihurtuko dira.
|
|
2004
|
|
|
Gaur egungo musikari gehienekin gertatu ohi den bezala, Ikus taldeko partaideek ez dute
|
eragin
zuzenik. Izan ere, egun aurki ditzakegun talde eta musika estilo anitzek denetarik entzuteko eta iturri ezberdinetatik edateko aukera ematen baitute.
|
|
|
Estatuen Europa da egungo hau. Nazio eta herriek, bere horretan, ez dute lekurik erabakiguneetan eta aitzitik,
|
eragin
zuzena duten hainbat eta hainbat neurri hartzen dira bertan.
|
|
|
Hau da, gehiengoz eta demokratikoki irabazi arren, irudi luke Bushek lukeela gobernu anitza osatu, eta bere politika adostu lukeela alderdi guztiekin». Zenarrutzabeitiaren arabera Espainiako kultura politiko demokratiko horrek
|
eragin
zuzena du EAEko politikaren praktikan.
|
|
|
V. kapituluaren amaieran, etorri ahaleko loturak eginaz, Botxoara, hau da Bilbora, heltzean, iratxo narratzaileak, Unamuno eta Lizardi," bi gizon edo bi gorpuhezur haiek" musean jartzen ditu, karten ordez liburuak erabiliz. Salbatore Mitxelenaren Unamuno ta abendats (1958) saiakeraren
|
eragin
zuzena ematen du. Lizardi eta Mitxelena Zarautzeko auzo berean jaioak ziren.
|
|
|
Zalantzarik gabe, ekintzaren diskurtsoa da hizkuntza jokabideetan
|
eraginik
zuzenena duena eta erakundeetatik zein gizartetik bertatik bultzatu beharrekoa? 154.
|
|
|
Bestalde, Estatuaren dimentsio makroa kontuan hartuta, arrunt adigaitza egiten zaigu dimentsio orokor horrek gugan duen
|
eragin
zuzena behar bezain argi konprenitzea. Giza eta gizarte bizitzaren eguneroko baldintzapen eta aukeretan, zer nola uztartzen dira elkarrekiko eraginean gizabanakoaren maila psikologiko mikroa eta maila soziologiko makroa?
|
|
|
euskal gazteriaren euskara erabilera edo erabilerarik eza zeri zor zaion alegia. Irazuren ustez hiztun gazteen ideologia erak548
|
eragin
zuzena du erabilera horren nondik norakoan: –Gazteengan euskarak errebeindikazio kutsua du, euskararekiko atxikimendua ideologikoa da gehiago, bizipen mailara erabat barneratu gabea?. 549
|
|
|
Esanak esan, ez dezagun pentsa hizkuntzaren egoera konkretuak hiztunaren gaitasun kontuetan
|
eragin
zuzenik ez duenik. Ez dezagun pentsa, alegia, hizkuntzaren iturria zernahitarako eta noranahiko gaitua daukana, ez daukanaren aukera bertsuetan dagoenik lau trebetasunak baliatzeko unean.
|
|
|
Lantegiaz, orobat, beste horrenbeste esan genuke. Eta, bistan denez, eskualderen batean bizi giro orokorra euskaraz ehundua dagoen neurrian, pentsatzekoa da, Irazabalbeitiaren esanak aintzat hartuz, honek guztionek
|
eragin
zuzena izango duela eskualde horretako lantegietan. Hala eta guztiz ere, ez genuke ahantzi behar honako datu hau, euskararen ordezkapen historia gogoan baldin badugu behintzat:
|
|
|
ahozkoaren bizitasunik eta osotasunik ez du idatzizko kodearen erabilerak, eta haren ondorengo asmakizuna da hau. Dena dela, kronologia historikoaren xehetasunak gorabehera, 647 egungo gizarte modernoaren komunikazio kode baitezpadakoa bihurtu zaigunetik, idatziaren mintzoak
|
eragin
zuzen zuzena dauka ahozkoaren nondik norakoan. Diglosiaren infernua ezagutu duenak badaki zerbait horren berri:
|
|
|
Euskal kulturaren egoera horrek gordinki adierazten dizkigu gurean elkarrekin bizi diren hiru komunitateen arteko hartu emanak. Horietako bakoitzaren indarra eta
|
eragina
zuzen eta artez islatzen da kulturaren alorrean ere: esan dezagun, bada, elkarrekiko eragina ez dela osagarria eta abesgarria, itogarria eta menderagarria baizik.
|
|
|
Honenbestez, curriculumaren maila ez formalaz ere zer edo zer esan genuke.460 Irakasle eta andereñoen soslai ideologikoak
|
eragin
zuzen zuzena izan ohi du hezkuntzaren dimentsio nazional honetan. Auzi hori dela-eta, frankismoaren garaietako militantzia jarrera hura zer neurritan agortu ote zaigu hezkuntza eredu nazionalen arteko borroka ideologikoan?
|
|
|
–Azpimarratu nahi dudana da alferrik gabiltzala. Jexuxmari Zalakainek diosku?, adibidez, geure seme alabak euskaldun gisa hezi nahirik, irakasleak espainolak edo frantsesak baldin badira, edo izango balira?. 461 Irakaslearen nazio sentimenduek
|
eragin
zuzena omen dute irakaskuntzaren maila hauetan. Sentimendu horien barrunbean egositako euskaltasuna ote dugu euskarak behar duen leialtasun jarrera bermatzeko baldintza?
|
|
|
Kadizko Konstituzioari dagokionez, ez daukat ezer kritikatzeko hura (eta bere ondorioak Hego Euskal Herrian) azaltzearen inguruan. Baina, paraleloki ez legoke gaizki egitarauak Frantziako Konstituzioak (behintzat Iraultzako lehenak) aipatzea, Iparraldean
|
eragin
zuzena izan baitzuten (europar ikuspegitik espainiarrak baino garrantzitsuagoak izateaz gain).
|
|
|
Egungo kooperatibisten gogoetan norakoa, zertarakoa, iparra, autoeraketaren gizarte proiektu bati bagagozkio, lausotik gora aski gandutua dagoela esanliteke, urruneko dimentsioan guztiz norabidegabetua ez dagoenean. Diagnostiko horren kontzientziagero eta nabarmenago sumatzen da kooperatibisten artean, eta
|
eragin
zuzena du kooperatiben egungobilakaera, ezintasun eta mugetan.
|
|
|
Baina eremu horiek, adituen iritziz, farmazia produktu berriarekin erabil daitezke. Adibidez, duela gutxi egindako agerraldi batean, Manuel Sánchez Kirurgia Plastiko, Konpontzaile eta Estetikoko Espainiako Elkarteko lehendakariak esan zuen “beste arlo batzuetan toxina erabiltzeko irizpidea medikuari dagokiola”, eta horretan
|
eragin
zuzena du pazientearen beharrek. Bestalde, Federico Mayo Getafeko (Madril) Unibertsitate Ospitaleko Kirurgia Plastikoko, Estetikoko eta Konpontzaileko espezialistak dioenez, “sendagai asko gai jakin batzuetarako baimentzen dira eta gero beste batzuei aplikatzen zaizkie”.
|
|
|
Mikrofosil horien interpretazioak bereizten ditu autoreak. Keller ek dio sedimentuko metro erdi horrek —300.000 urte inguru— berekin dakarrela Yucatanen talkak ez zuela
|
eragin
zuzenean dinosauroak desagertzea; aitzitik, talka kosmikoetako bat izan zen, erupzio masiboekin eta klima aldaketarekin batera, dinosauroak desagertzea eragin zuena. Frantziako CNRESeko Klima eta Ingurumen Zientzien Laborategiko Rebolledo Vieyra geologoek eta Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoko Geofisika Institutuko zuzendari Jaime Urrutia Fucugauchik uste dute probak ez direla eztabaidaezinak.
|
|
|
Wallström komisarioak prentsaurrekoan adierazi zuen baldintza bete duten herrialdeek emandako informazioa ere akastuna edo osatu gabea dela. Gainera, EBko bazkideek emisio planak formalizatzeko duten ardura eskasak
|
eragin
zuzena izan du isurketa baimenen merkatuan: urtarrilean, 13 euro tona bakoitzeko, eta maiatzean, zazpi.
|
|
|
Ureztatzeko beharrei dagokienez, ez dira gehiegi ureztatu behar, ur gehiegi hartzeak hostoak belztea eragin baitezake. Haren garapen leku egokia itzal ertainekoa da, eguzki argiaren
|
eragin
zuzenak hostoak kaltetu eta zuritu baititzake.
|