|
2000
|
|
|
INFORMATIKAREN
|
ERAGIN
SOZIALA
|
|
|
Mugimendu politiko hori XIX. mendeko azken hamarkadan eratu zen, haren doktrina, programa eta antolakuntza urte horietan finkatu ziren eta. Alderdiaren
|
eragin
soziala hazi egin zen harrezkeroztik, hauteskundeetan lortutako emaitzek hobera egin zuten hein berean; horren ondorioz, Euskal Herriaren gaur egungo historiaren osagai nagusietako bat izatera iritsi zen EAJ, erakunde garrantzitsu bilakatu baitzen Euskadiko errealitate soziopolitiko konplexuaren historian, ideologia, politika eta antolakuntza mailako formulazioetan islatu den bezala....
|
|
2001
|
|
|
Musika talde baten hitzek norainoko
|
eragin
soziala izan dezakete?
|
|
|
Xarma fisikoa
|
eragin
sozialen iturri da, eragin horiek edertasun kanonak betetzen dituen pertsonaren aldekoak izaten baitira ia beti.
|
|
|
azpimarratu da eta, ondorioz, bi teoria kognitibo original lantzen dira: 1) Identitate sozialaren teoria, eta 2)
|
Eragin
sozialaren teoria, eta bihoriekin lotzen diren arloak: kategorizazioa, identitatea, gabetasun erlatiboa, diskriminazioa, persuasioa, gutxiengoen eraginkortasuna, eta abar; hauek, ez gizabanako mailan soilik, baizik eta maila zabalagoetan ere bai; horien artean, taldeartekoa dago (Capozza eta Volpato, 1996), bereziki interesgarria lan honetarako.
|
|
|
1) Psikologia soziala eta hizkuntza, sekzio horretan ondorengo ikasgaiak sartzen direlarik: kognizio soziala eta komunikazioa, hizkuntza etaemozioak, hizkuntza eta
|
eragin
soziala eta, azkenik, hizkuntza eta nortasuna. Aurreneko atala kognizio sozialari dagokio, horrela ikuspegi amerikarraren nagusitasuna islatzen da; atal honetan psikologia sozialaren etapsikosoziolinguistikaren arteko batasun puntua den komunikazioaren gaialantzen da.
|
|
2002
|
|
|
Testuinguru honetan garbi gera bedi norbanakoak eta taldeak ezin daitezkeela kanpo eraginek baldintzatutako entitate pasibotzat jo. Euren berariazko nortasunak landuz, ekintzaren egoera zehazten duten tokitik harantzago joanaz,
|
eragin
sozialetan parte hartzen dute eta ondorioak izaera unibertsalekoak dira. Bai denboraren eta espazioaren berrantolamenduak, bai, erauzte?
|
|
|
Batzuetan, ordea,
|
eragin
soziala nabarmena da. Eragin sozial horren bidez, gizarteak kanpora egin dezake kide desonestoa.
|
|
|
Batzuetan, ordea, eragin soziala nabarmena da.
|
Eragin
sozial horren bidez, gizarteak kanpora egin dezake kide desonestoa. Desbideratutako kidearen kanporatzea gizartearen purifikazio erritutzat har daiteke.
|
|
|
Kontseiluak sorreratik hiru helburu izan ditu: gizartean euskararen garapenerako eragitea, euskalgintzaren
|
eragin
soziala areagotzea eta euskalgintzaren beraren gogoeta lantzea. Hirugarren helburuari dagokio Euskalgintzaren Plan Estrategikoa, Euskararen Unibertsoa jardunaldietan egindako hausnarketa haren emaitzak berrikusi etaau rrera begira euskararen normalizazioa zertan jokatzen dugun argitzeko.
|
|
2003
|
|
|
Epaiak ez du zalantzan jartzen segurtasuna. Erabaki judizialak komunikabideetara eraman zuen joan den urtarrilaren 23an, eta
|
eragin
sozial handia izan zuen, kontsumitzaileek zalantzan jarritako produktuak duen ospea eta onarpena ikusita. Baina epaiak ez du inolaz ere zalantzan jartzen produktuaren segurtasuna, haren aurkezpena eta publizitatea baizik.
|
|
2005
|
|
|
Merkatuak ez die giza jarduerak, batez ere jarduera ekonomikoak, eragindako kanpo eragin negatiboetako askori ekiten, eta ezin du gainera. Eta ez gara soilik kanpo eragin ekologikoei buruz ari, baizik eta baita
|
eragin
sozialei buruz ere. Kanpo eragin horietako bat ez al da, akaso, aberatsen eta pobreen arteko aldea areagotzea, ez bakarrik sarrerei dagokienez baizik eta ia ia alderdi guztietan?
|
|
|
Musikaren esparruan, teknozientziaren irudi baten eraketak Futurismo italiarrarekin18 nahiz 50eko hamarkadako B serieko filmekin du zerikusi handia. Bereziki, teknopop musikaren
|
eragin
soziala 70eko hamarkadan ikusten da lehendabizi, Alemanian eta Estatu Batuetan orduko pop rock eta rockaren joera nagusiei alternatibak aurkezteko ahaleginak egiten hasi zirenean. Berrikuntza gaur egun erraz identifika ditzakegun hiru ezaugarritan eman zen batez ere: iru di a, musika tresnaketamezuakedo diskurtsoa.
|
|
2006
|
|
|
Gutako gehienok jakin badakigu oraindela gutxi sexu bereko pertsonen arteko ezkontzak arautzen dituen legeak aldekoeta aurkako mobilizazio sozial anitz ekarri dituela. Horrela, aldaketa legal honilotuta, egungo gizartean izugarrizko
|
eragin
soziala duen eztabaida berria plazaratuda. Beraz, estatu espainiarrean zein nazioartean familia homoparentalen analisiaeta historikoki izandako eboluzioa ere garrantzitsutzat hartu ditugu.
|
|
2007
|
|
|
Baina Europarako balio izan ziona ez zaio, aldiz, Euskal Herrirako baliagarri gertatu: Konstituzioa bera kuestionatua da euskaldunon artean, eta are okerrago, orain arte Estatu espainiarraren euskarri nagusia izan duen oligarkia bizkaitarra ere garai bateko neguritikoek ordezkatzen zutena, neurri handi batean disolbatu egin zaio eta
|
eragin
soziala galdu du ia erabat, frankismoaren aldeko apustu sutsua egin eta gero, erregimen frankistarekin batera desakreditatu ondoren.
|
|
|
Linealtasunaren erretorika hau berrikuntza teknologikoaulertzeko oso modu sinplifikatua da, baina politikari eta ekonomialariengan nahizimajinazio sozialean oso errotua dago. Aitzitik,
|
eragin
sozial desberdinetatikasketzat hartzen den oinarrizko ikerketa gutxienez bi modutara dago etorkizunekointeres, balio nahiz ikuspegiz hornitua. Lehenik eta behin, zientzia eta teknologiabereizteko zailtasuna dago.
|
|
|
Bestalde, ez ditu ondo azaltzen bere ardatznagusiak. Bestetik, ez die erreparatu faktore biologikoei.Azkenik, gizarte inguruari eta
|
eragin
sozialei buruzkoikusmolde murritza du.
|
|
|
ikusgarriago bilakatu ditu mugimenduak. Horrezaz gain, euren ohiko jardunbidea aldatu eta euren
|
eragin
soziala handitu egin ditu. Baina ahalegin horri ahalik eta etekin handiena ateratzeko, erakundeok sarean jardun behar dute, kooperatiboki funtzionatu, beste mugimenduekin auzolanean aritu, antzeko kezkak dituzten pertsona eta taldeekin iritziak/ usteak trukatu eta esperientziak partekatu.
|
|
|
15 Ministerioaren erabakiaren interpretazio politikoa bilatuz, bihurrikeria handirik gabe esan daiteke, Jakin, euskara hutsez ateratzen zen kultur aldizkari aurrerazalea, 1.000tik gora harpidedun zituena eta garai hartan
|
eragin
sozial eta kultural garrantzizkoa zuena, ez zela inola ere orduko Erregimenaren eta Ministerioaren gustukoa. Jakin en 21 zenbakiko artikulugileak argi dauka erabakiaren arrazoi politikoa:
|
|
2008
|
|
|
Teknologiak ahalbidetu eta merkatu etekinaren legeak beharrezkoa duen produktu oparotasunean, kanal, programa eta edukien biderketara ohitu egin da telebista. Panorama honetan, zailagoa egiten da,
|
eragin
sozial ukaezina duen medioaren gaineko hausnarketa eta aginte publikoan daudenen erantzukizunaz eztabaidatzea.
|
|
|
Beraz Azkueren obra eta proiektu konkretuak, bai gauzatu zirenak zein asmo soilean geratu zirenak ikusiko dira. Eta horiek ikertzean proiektuen helburu ustez erudituek gizarte mailan oihartzuna eta arrakasta izateko zuten bokazioa aztertuko da, bai eta
|
eragin
soziala lortze aldera bilatu zituen sostengu publikoak arakatu ere, modu horretara politikarekin izandako harremanak argituz. Beraz Azkueren jarduera intelektuala zertan eta nola konkretatu zen ikusiko da.
|
|
|
Lakak jasotako aipu honetan argi adierazi zuen Arana Goirik errelitate hau: «Mis propósitos al solicitar la cátedra eran, más que lingüísticos, políticos o patrióticos»13 Hau, da, Arana Goirik katedra linguistika lan erudituak egiteko barik,
|
eragin
soziala lortzeko eta bere proiektu politikoak sustatzeko erabili nahi zuela. Azkuek ere, antzera egin gura zuen, ez «helburu politikoak» zentzu alderdikoian ulertuta bultzatzeko, baina bai politika linguistiko zehatz bat bultzatzeko (hizkera literarioa modu jakin batean arautuz eta eredu hori Bizkai osoan zebaltzeko asmoa bultzatuz, euskarari ordura arte izan gabeko sarrera emanez eskoletan etab.). Horregatik, boteregune txiki baina erreal hori Azkueren eskuetan egonda, Arana Goirik hari aurre egin nahi izan zion.
|
|
|
Baina hori jada euskaltzain oso aukeratu aurretik egiten zuen. Zentzu horretan, Euskaltzaindiaren
|
eragin
sozialari begira, Intza kendu gabe, Agerreren gisako euskal idazle laiko aktibo bat ere zen Nafarroan, eta ez han bakarrik.
|
|
|
Euskara ikergai moduan interesgarria izan zitekeen, baina hizkuntza bizi gisa mintzaira subalterno izatea zegokion, goiz ala berandu espainierak ordezkatu behar zuena. Horregatik euskararen corpusa arautze soila, nahiz momentuz
|
eragin
sozialik gabe izan, begi txarrez ikusten zuten, ez baitzuten Hego Euskal Herrian gaztelaniarekin konkurri zezakeen hizkuntza nazional alternatiborik onartu nahi. Izatez, hori zen espainiar nazioestatuak de facto bultzatzen zuen eredua, eskolan soilik gaztelaniazko alfabetatzea sustatuz (eta berdin Frantziak Iparraldean).
|
|
|
Linux sistema eragileak eragin handia izan du software librearen aldeko mugimendua bultzatzeko. Mugimendu horrek elkarlana eta truke librea bultzatzen ditu informatikaren arloan, eta doako programak bultzatzen baditu ere, iturburu kodea banatzea (kode irekia terminoa erabiltzen da hori zehazteko) zein programak birbanatzeko eskubideak dira gakoak
|
eragin
sozial handiko mugimendu honetan.
|
|
|
Parte hartze esanguratsua bilatzen badugu, bistakoa da bertan hartzen diren erabakien edukiak gizarte gailentasuna izan behar duela eta biztanleengan eragina duten gaiek izan behar dutela euren interesa pizteko. Prozesu parte hartzaile bat modu hobezin batean diseinatua izan dena, irekia, justua eta barneratzailea dena, balio gutxikoa izango litzateke baldin eta bertotik eratortzen diren ekintzak
|
eragin
sozial txikikoak balira. Are gehiago, parte hartzen duten pertsonek ikusten badute euren lan bikainak ez duela ezertarako balio, edo sentitzen badute txikikeria bat erabakitzeko zela, euren konpromisoa hurrengo prozesuetan arriskuan jartzen da.
|
|
|
Ergeltzat hartu nahi gaituzte, euren asmoak ez dira berriak eta aurrekontuak eginda eta iragarrita zeuden. Gainera, krisiaren
|
eragin
sozialak konpontzeko planak direla sinetsarazi nahi digute. Asmo zahar horiek, ordea, eraikuntza sektorearekin kolaboratzeko dira, porlanaren negozioa iraunarazi eta euren lagun enpresarien diru kutxak betearaziz.
|
|
|
Ikastolen artean «irrika handia» sortu duen urratsa egitea litzateke, Tellituren ustez, egitura berria. «Gure arteko erakundeen bilakaera ikusita, oinkada aurreikusteko modukoa bezain nabarmena, baina batez ere erraldoiarena, eragingarritasunari, efikaziari, barne kohesioari eta
|
eragin
sozial biderkatzaileari begira».
|
|
2009
|
|
|
Egokitu gabeko langileen arautegia berriz aztertzea, Batzordearen ekimen guztiek duten
|
eragin
soziala aztertzea, kalitatezko zerbitzu publikoentzako marko legala sortzea eta emakume eta gizonen arteko soldaten aldea txikitzeko lan egitea agindu die Barrosok sozialistei.
|
|
|
Gertakari sozial horrek bete behar duen baldintza nagusia informatiboa izatean datza, eta ez da gutxi kontsumismoaren gurpil zoro bezain kitzikagarrian orientabide argigarriren bat eskaini ahal izatea. Unibertsitate mailako kritikaren irispideak apalagoak dira, ez du beraz
|
eragin
sozialik, baina funtsezko baliabide bat da, literatura, egile eta obrak instituzionalizatzeko prozesuan. Hau da:
|
|
|
Aldaketasozialak gero eta agerikoak badira ere, gure kulturak gizon edo emakumeen funtziosoziala ezberdindu egiten du oraindik, eta horrek sexu bien konfigurazio emozionalean eragina izango du, baita gaixotzeko joeran ere. Kapitulu honetan, faktorebiologikoek duten zeresana alde batera utzita, hezkuntza diferentzialaren
|
eragin
sozial eta psikikoa ikertuko dugu, baita horrek emakumeen helduaroko ondoezeanduen eragina ere. Gaiari heltzeko, lehenik, gure kulturak emozio eta generoari buruzzein planteamendu historiko egin dituen ikusiko dugu, baita emozioak nolakoakdiren eta nola funtzionatzen duten ere.
|
|
|
Beraz, gizonezkoekin arazoa da sozialki bultzatutako sentikortasun ezak haien osasunean negatibokieragiten duela, horren ondorioz osasun neurririk ez dutela hartzen. Gainera, berenaurre egite estrategiak mugatuko lirateke problemaren aurre egite instrumental zuzenera, eta sostengu sozialak ematen duen osasunarentzako babesa galduko lukete.Uste dugu, deskribatutako bi aldagaiok, neurri zabal batean moldagarriak direlahezkuntza eta
|
eragin
sozialaren bitartez. Zalantzarik ez dugu lan psikopedagogikohonek ondorioak emango lituzkeela gizonezkoen osasun hobeagotu batean.
|
|
|
Aurreko atalean esan berri dugun moduan, oztopo eta eragozpenez, garrantzitsua da
|
eragin
sozial handiagoa edo txikiagoa duten federazioeta kluben arteko bereizketa kontuan hartzea. Hala ere, elkarrizketatutako emakumeen artean badaude presidentetzan egoteko lagungarri suertatu diren familiarekinzerikusia duten edota beste zenbait egoera pertsonal eta sozial.
|
|
|
Politika horiek guztiek, egia izan, eragin mugatua izan dute, batez ere kutsaduraren kostuak, behin baino gehiagotan, oso handiak direlako eta, beraz, zaila, oso zaila izan ohi da erruduna den enpresari kostu horiek leporatzea, horrelako erabaki baten
|
eragin
sozialak kontuan harturik (Jordan, Garcia eta Antuñano, 1999).
|
|
|
Horrez gain, LGPk lurralde eta populazio helburuak areagotzen ditu bere aitzindariarekin alderatuz; izan ere, EAEko lurraldearen% 87an eta ia 200.000 biztanlerengan izango du eragina (LGIP planak lurraldearen% 55 eta 75.000 bat pertsona zituen helburu). Bere
|
eragin
sozial zabalagoaren beste adierazle bat dugu programa guztian emakumezkoei eta gazteei zeharkako laguntza eskaintzea. Aurrekontu aldetik ere, ekarpen publikoa hazi egin da aurreko finantziazio denboraldiarekin alderatuz gero, 245 milioitik 280 milioira igo baita(% 14ko hazkundea).
|
|
|
Gero eta gehiago eta egunero erabiltzearen poderioz, organizazio politiko, sozial eta kultural askok darabilte?, Euskal Herria kontzeptua gero eta normaltasun handiagoz hartzen da egun, eta harrigarrizko
|
eragin
sozial mobilizatzailea du. Biztanleriaren zati handi baten espazio psikikoaren barruan egoteaz gainera, Euskal Herriak lurraldetasunaren eta euskal kulturaren edukitzaile fisikoaren absolutua sinbolizatzen du, hainbesteraino non, sinbologia nazionalaren espazioan, gero eta pisu handiagoa hartuko baitu, banderaren eta beste sinbolo klasiko batzuen kaltean.
|
|
|
Irudi horrek bateragarria izan behar du gizarteak esku hartzeko duen aukerarekin, bai Z&Tren ingurumen eta gizarte ondorioen kontrolean, bai agenda eta lehentasunei buruzko erabakietan, bai ezagutza lortzeko prozesuan bertan. Zientziaren ikusmolde horrek, hots, zientziaren ziurgabetasun, arrisku eta
|
eragin
sozialak saihesten ez dituen ikusmoldeak, hau onartzen du: politika publikoen eremuan, soilik Z&T alorra aintzat hartzea ez da nahikoa legitimazioa erdiesteko; horrenbestez, herritar ez adituen informazio eta parte hartze eskubidea gailentzen da, Z&Tren ekimen espezifikoetan inplikatutakoena batik bat.
|
|
|
Euskararen inguruan gogoeta eragitea, ikuspuntu sozialeko plangintza orokorra bideratzea, euskalgintzaren berrikuntza eta indartzea bultzatzea, euskalgintzaren gogoetak eta mezuak gizarteratzea, gizarteko eragile erabakigileen aurrean
|
eragin
soziala bideratzea. Ildo horretan eta helburu hori lortzeko zenbait urrats egin dira jadanik, besteak beste, Bai Euskarari Akordioa sinatzea, Euskararen Normalizaziorako Plan Estrategikoa abian jartzea eta enpresen eta erakundeen artean Bai Euskarari Ziurtagiria sustatzea.
|
|
2010
|
|
|
2.1 hizkuntza idelogia ofizialaz eta iritzi publikoaz ideologiak legeria baldintzatzen duela erran dugu, baina beste norabidean ere indarrean den legeriak idelogia eragin dezake. ausarta baldin bada, adibidez, indarrean den ideologia aldarazi dezake. oro har ideologia legeria bezain garrantzitsua da, garrantzitsuago behar bada. alabaina badakigu bozkatuak diren legeak ez direla beti aplikatzen edo partzialki, edo batzuetan batere. ideologiak aldiz ekintza bideratzen du, kontzienteki ala ez. ideologia ideia sistema gisa ulertuko da eta ondorioz frantses estatuaren hizkuntzei buruzko ideologia estatuak daukan frantsesari eta beste hizkuntzei buruzko sineste, judizio eta aurreiritzi sistema litzateke. baina eskualdetako hizkuntzen kasuan nola ateratu ideologia ofiziala, frantses estatuaren ideologia nola agertarazi? uste dugu gobernuaren komunikazioaren bidez agertaraz dezakegula eta bai ere bere jardueren bidez. beraz, ministro deklarazioetan, gobernamenduak ofizalki galdetu dituen txostenean aurkituko dugu. ideologia horri maila nazionalean
|
eragin
soziala duten presio multzo ofizialenak gehi diezazkiogun, frantses akademiarena adibidez estatuaren ideologian eragin baitu. halere, azken hori gutxi gorabehera ofiziala izanik ere ez da estatuarena, baina bere eragina handia da iritzi publikoan eta herriaren ordezkariengan, hautetsiengan. ildo horretan, deputatuen eta senatarien ideologia estatuarena ez izanik ere garrantzitsua da ere bai, bere... alsaziera, bretoiera, frankoprovenzera, euskara, katalana, korsikera, oil hizkuntzak, okzitaniera. oro har ideologia legeria bezain garrantzitsua da, garrantzitsuago behar bada.
|
|
|
Derrigorrezko hezkuntza edo eskolaldia 16 urtera arte luzatu zuen LOGSEk. Erabakiak
|
eragin
sozial handia izan zuen, 1970eko Hezkuntza Lege Orokorraren neurri garrantzitsuenetako bat aldatzen zuelako: derrigorrezko irakaskuntza 14 urtera artekoa izatea.
|
|
|
derrigorrezko irakaskuntza 14 urtera artekoa izatea. Baina,
|
eragin
sozialaz gain, luzapenak esan nahi zuen ikastetxe bakoitzak beste bi urte gehiago jasoko zituela diru laguntzak. Eta 1989an, LOGSE ateratzear zela, lege berriak sortuko zuen testuingurua aurreikusi eta aukera hura baliatu eta eskaintza batxilergoraino luzatzea erabaki zuten ikastolek.
|
|
|
Aiarako (Araba) elkarteko kide Joseba Llanosek ere ikusten du aldaketa hori: Sortu ziren garaian zuten
|
eragin
soziala eta gaur dutena ezberdina da. Tokatzen da diskurtsoa berreraikitzea eta egin beharrekoa birpentsatzea.
|
|
|
|
Eragin
sozialen kontzientzia Liburu Zuriarako egindako lanean piztu zitzaidan. Harrez gero, beti saiatu naiz, gutxi asko, lantxo batzuk egiten, baina beti norabide horretan.
|
|
2011
|
|
|
Zientzia teknologiaren berrikuntzekiko jarrera kritiko garaikideak ez dira, ordea, besterik gabe, tokiko desadostasunak edo berekoiak. Gure gizarteetan gero eta
|
eragin
sozial eta politiko handiagoa daukaten Gobernuz Kanpoko Erakunde (GKE) ekologistek, esate baterako, gizarte industrialaren kritika globalago bat sustatzen dute, zientzia teknologiaren arriskuak ahoan hartuta. Kritika horrek naturaren menderatze teknikoa eta mugarik gabeko hazkunde ekonomikoaren ideologia ditu jomuga.
|
|
|
Utiltasun faktorea aplikatuz, euskal barruti unibertsitarioan zeuden unibertsitate ikastetxeak 3 motatan bereizten zituen. Funtsean utiltasun faktorea,
|
eragin
sozialari zegokion:
|
|
|
Herria informazio eta iritzi astekari herrikoia bultzatu zuten; Frantziako legearekin konplitzeko ale guztietan artikulu bat frantsesez eta gainerakoak euskaraz kaleratzen zituen. Lau mila ale inguru banatzen zituen, beraz, beste ezein aldizkarik baino gehiago, eta esan liteke okertzeko beldurrik gabe, kontuan hartzeko
|
eragin
soziala zuela.
|
|
2012
|
|
|
Jakina da zerga sistema ez dela neutrala, diru sarrerak handitzeaz edo gutxitzeaz harago bistako
|
eragin
sozialak baititu. OECD erakundeak egin berri duen Ekonomiaren aurreikuspenak txostenaren ondorio nagusiek hala baieztatzen dute:
|
|
|
Bestalde, emakumeek bete ohi dituzten rolak eta zereginak (etxeko lanak, ugalketa, ernaldia eta amatasuna, jaiotza kontrola, umeen zainketak, erantzukizun profesionalak) gizonek betetzen dituztenaren bestelakoak dira. Horrenbestez, emakumeen osasunari buruzko azterketan,
|
eragin
sozialen, psikologikoen eta biologikoen arteko elkarrekintza kontuan hartu behar da. [?.] Arrazak eta jatorri etnikoak ere lotura dute dauden desberdintasunekin.
|
|
|
3.Gobernuen ardura izango da, halakoak egiteko aukera badago, azterketak egitea herri interesdunen lankidetzarekin, zertarako eta, garaperenerako aurreikusitako jarduerek herri horien gain izan dezaketen
|
eragin
sozial, espiritual eta kulturala eta, orobat, ingurumenari buruzkoa ebaluatzeko.Azterketa horien emaitzak oinarrizko irizpideak izango dira aipatu jarduerak gauzatzeko.
|
|
|
IMH txandakako irakaskuntza sistema ezartzen aitzindaria izan dela Euskal Herrian eta Espainian nabarmendu du Ixaka Egurbide Txandakako Ingeniaritza Eskolaren Zuzendariak. Duela 17 urte martxan jarri zutenetik
|
eragin
sozial eta ekonomiko handia izan duela azaldu du eta, Unibertsitate tituluaren homologazioa “bidearen hasiera” besterik ez dela adierazi du. “Honakoa bukatu gabeko proiektua da, erronka eta helburu mordoa ditugu".
|
|
|
Burdinbideen eraikuntzak, esaterako, langile asko mugiarazi zuen, eta haiek izan zuten eragina langile mugimenduen sorreran eta bilakaeran. Trenak gure herrian izan zuen
|
eragin
soziala eta kulturala aztertzeke dago oraindik, eta arlo guztiz berriak dira; uste dut hortik jo behar dugula ikerketa berriak bideratzerakoan.
|
|
|
Hara biltzen dira, esaterako, norberaren borondatea ameskeria hutsa dela diotenak, nitasuna (eta horren sentimen osoa) organismoaren iraizkina dela uste dutenak edota norberaren psikismoa irudikapen kultural eta historiko zahartua baino ez dela erabaki dutenak. Batera, bada, biltzen dira geneek eta botikek,
|
eragin
sozialek eta ikasitako portaerek norberaren ekimena agintzen dutela deliberatu duten horiek.
|
|
|
Uste dut Espainian eta bere posesioetan izan genuen baikortasun berezia, diktaduraren bukaerarekin lotuta, oso fenomeno partziala zela, eta munduan gaindi garaitu duen iraultzaren aurkako giroak irentsi zuela gero. Marxismo autoritarioaren krisiak sinesgarritasuna kendu zion izpiritu iraultzaile osoari, eta egia izanik libertarioek aspalditik autoritarismo horren kritika egina genuela, krisi garaian kritika hori nahikoa konfidentziala gelditu da,
|
eragin
sozialik gabe. Orain, mundializazioaren aurkako mugimenduetan berriz pizten ari da izpiritu libertarioa, eta horrek sortzen dizkigu itxaropen berriak:
|
|
|
Kanpoko ikusle gisa, Ezker abertzale ilegalizatuaren hautu estrategiko eta etikoak desegokiak iruditzen zaizkit eta haren
|
eragin
sozialaren apaltzea, hauteskundeetan edo mugimendu kulturaletan bereziki, desegoki horien ondorio gisa ikus nezake... Ezker abertzalearentzat, berriz, apaltzearen arrazoiak dira errepresioa eta manipulazioa. Beste aipamen bat:
|
|
|
EZKER ABERTZALE ILEGALIZATUAREN TXERTATZE POLITIKOARI BURUZ iraultzailearen
|
eragin
soziala apaldu. Bigarren planoan, ezeztatuak, gelditzen dira estrategiaren hutsak eta komunikazio arazoak.
|
|
2013
|
|
|
Googlek produktu gutxiago, berriagoak eta
|
eragin
sozial handiagokoak egitera bideratu nahi du bere lana.
|
|
|
Google Reader ixteko arrazoi nagusia, sortzaileen arabera, zerbitzuaren erabiltzaile kopuruaren beherakada izan da. Bestalde, Googlek produktu gutxiago, berriagoak eta
|
eragin
sozial handiagokoak egitera bideratu nahi du bere lana.
|
|
|
Nork pentsa zezakeen banako baten ideologia politikoa gene batzuen menpe egon zitekeenik? Zenbait azterketaren arabera, gure joera politikoa hein batean
|
eragin
sozialari zor badiogu ere, sortzetiko jauginak ere garrantzi handia dauka. Beraz, litekeena ote da ideologia politiko jakin bat besarkatzeko aldez aurretiko joera genetiko bat izatea?
|
|
|
Hierarkiari dagokionez, egun, eliza katolikoa monopolioa galtzen ari den heinean, eta gizarte laiko nahiz zibila modernizazioaren eta sekularizazioaren eraginez nagusitzen ari denez gero, elizak, Osasunaren eta Bioetikaren Hiztegi Pastoralean (2009) irakur daitekeenez, duen
|
eragin
sozialari euste aldera, beharrezko ikusi du ideologia neomodernoarekin neurri batean bat egitea. Modu horretan uler daiteke Teologia Terapeutikoa deritzonetik (oinazea ardatz duen interpretazioa, sufrimendua, bekatua eta salbaziorik eza edo zerua independente egiten dituena) Osasunaren Teologia berri batera (osasunari, biziari eta kalitate edo ongizateari lotuagoa) bultzatzen ari omen diren trantsizioa.
|
|
2014
|
|
|
Gorka Bereziartuak ere igarri du ikusgarritasun hori Argian: " Publikoa ikaragarri zabaldu da eta
|
eragin
soziala asko hazi dela nabaritu dugu".
|
|
|
Han arazo sozial bat dago eta horrek arazo politikoak eragiten ditu. Hemen, aldiz, askoz gehiago da arazo politiko bat,
|
eragin
sozialekin. Gure gizartea integratua dago eta bizikidetza normaltasunez darama eta Ipar Irlandan ez.
|
|
|
Hots, berotegi efektua eragiten duten gasen isurketak murriztu ditzake edo aire kutsatzaileak, energia eta uraren eraginkortasuna hobetu, zaborra murriztu, berrerabilera eta birziklapena bultzatu, baliabide berriztagarrien erabilera sustatu edo teknologia garbiagoen garapena eta erabilera bultzatu.
|
Eragin
sozial positiboak ere izan ditzake pobreziaren erauzketa, genero eta etnia ekitatea edo oinarrizko lan baldintzak bermatzen dituen neurrian. Ekonomia arloari dagokionez, EKPIk diru sarrerak sortu, kostuak murriztu eta trebetasunak eta teknologiaren transferentzia susta ditzake, merkatuak irtenbide berritzaileetara bideratzen dituen bitartean.
|
|
|
EKPIk gobernuek edo erakunde publikoek erosketa eta kontratazio publikoaren prozesuan ingurumen eraginak edota
|
eragin
sozialak modu orokorrean kontuan izatea eskatzen du (Preuss, 2009; Walker eta Brammer, 2009).
|
|
2015
|
|
|
Egin beharreko lanak zehaztu aurretik, Eusko Jaurlaritzak Laidako hondartzaren mantentze, erabilera eta gozamenaren
|
eragin
sozial eta ekonomikoaren azterlana egin zuen. Azterlaneko datuen arabera, urtero 210.000 bisitari hartzen ditu Laidak.
|
|
|
Titulu zerrendak bakarrik, eta eduki azterketak bere hutsean, ez digu balio,
|
eragin
soziala ezagutu behar dugu, eta horrela bakarrik asmatu ahal izango dugu idazle, argitaletxe eta interesatu guztiok eragin gehiago izaten.
|
|
|
Giroan daude. Giroko presio hori nabarmena izan daiteke, adibidez, hedabideetan albistea emateko moduan, edo ordezkari politikoen edo
|
eragin
sozial handiko pertsonen adierazpen batzuetan. Esan dezakete, adibidez:
|
|
|
–Melaninak funtzio biologikoa du, ez soziala. Eta nahiz eta
|
eragin
soziala izan, nahiz eta proiektu sozial honek esfortzu handiak egin, uste dut beltz askok ez dutela aprobetxatu sistemak eman dien aukera. Ni zorretan sentitzen naiz nire herriarekin, eman didalako formatzeko eta hezteko aukera.
|
|
|
c) Zerrendatu
|
eragin
sozial negatiboak murriztu eta positiboak bultzatzeko bideak. Adibidez:
|
|
|
...tagonistekin elkarrizketasakon sorta bat burutuko ditugu (Janbattit Dirassar, Gexan Lantziri, Ramuntxo Camblong, Chantal Barnetche) eta bestetik, Insititute National Audiovisuel (INA) frantsesaren artxiboetan, saioak ikusten segituko, 300 saioak ikusi ondotik, sailkatu eta eduki analisiari ekiteko asmoz.Hirugarren pausu batean berriz, euskarazko telebistaren agerpenak garaian izandako oihartzuneta
|
eragin
soziala neurtzeko saiakera bat diseinatzen saiatuko gara.
|
|
|
Ignacio Ramonet «kazetaritzaren eztandaz» mintzatu da (2011). Duela gutxi arte, zenbait hedabidek zuten
|
eragin
soziala eztabaidaezina zen; eguzkiaren antzera distira egiten zuten. Aparteko iritzi emaileak ziren, mundu osoan onartuak eta gurtuak.
|
|
|
Orduan, praktika hura naziokideak eta besteak bereizteko tresna bilakatzen da; eta bide hartatik, praktikantea eta nazioa izate eta jardute hurbilenean lotu. Horrela, nazio identitatea
|
eragin
sozialaren prozesuen bidez, norberarengan gorpuzten da. Ikus:
|
|
2016
|
|
|
Ekonomian doktore eta EHUko irakasle Mirene Begiristainen hitzak dira. bitartean Gipuzkoako nekazari azoken
|
eragin
sozial eta ekonomikoak aztertzen aritu den lantaldeko partaide da bera, Eduardo Malagon eta Aintzira Oñederrarekin batera. Tolosako eta Goierriko Landa Garapen Elkarteek azoken gainean hasitako hausnarketatik sortu zen ikerketaren ideia, eta Landaola Federazioak abiatu du proiektua.
|
|
|
Tolosako eta Goierriko Landa Garapen Elkarteek azoken gainean hasitako hausnarketatik sortu zen ikerketaren ideia, eta Landaola Federazioak abiatu du proiektua. Hasieran ikuspegi ekonomikoari eman zioten bereziki garrantzia, eta azoketara hurbiltzean
|
eragin
sozialak neurtzea ere nahitaezko iruditu zitzaion lantaldeari.
|
|
|
Kapitalismoaren neurrigabekeria eta beldurraren gizartea: gerra iraunkorraren merkantilismoa eta haren
|
eragin
sozialak. Hogei urtetik gora daramatza soziologian eta zuzenbidean oinarritutako ikerketak egiten.
|
|
|
Beste komunikabide batzuen
|
eragin
soziala neurtzen duten ikerketak ere egin dira, adibidez Erresuma Batuan BBCrekin (Terrington & Dollar, 2005) edo Kanadan CBC Radio Canadarekin (Deloitte, 2011). Gisa bateko edo besteko inpaktuaz ere mintzo dira beste hainbat lan (Ferrel Lowe & Martin, 2014; Hoffman & Eveland, 2010; Knight Foundation, 2011; LFA Group (Learning for Action), 2013; Mayer, 2011; Monedero Morales, 2014; Richardson, 2011; Senecal, 1986).
|
|
|
|
Eragin
sozialeko balio ekonomikoa
|
|
|
c) Zerrendatu
|
eragin
sozial negatiboak murriztu eta positiboak bultzatzeko bideak. Adibidez:
|
|
2017
|
|
|
|
Eragin
soziala
|
|
|
adibidez, ETAren ideologiari eta estrategiari buruzko historia politikoa nagusitu da. Gure ustez oso garrantzitsua da, ETA bere osotasunean ulertzeko, bere
|
eragin
soziala eta kulturala ere aztertzea, beti ere, esparru politiko eta ideologikoarekin lotuta.
|
|
|
Naziogintzaren proiektuan testu idatziak horrenbesteko
|
eragin
sozialik izatea harrigarria gertatuko omen zaio hainbati. Alegia, hizkuntza idatzia nazioaren emaginarekin parekatzea.
|
|
|
bati esker. Hartara, bizitza soziala eta hezkuntzazkoa, erlijiosoa eta ekonomikoa, bizitza publikoa eta pribatua zeharkatzen ditu kultura honen
|
eragin
sozialak. Kultura molde hau lurralde nazional baten luze zabalean saretzen da, eta Kymlickak dioenez,, hizkuntza partekatu batean funtsatzen da? 132 Halako moldez errotzen da gizartean, non komunitate etnikoen kulturak ez bezala, gizarte harremanak harilkatzeko eta trinkotzeko ahalmena darion.
|
|
|
Horrela, giza eta gizarte zientzietan patenteak garatzea oso zaila da eta patente kopurua da ezagutzaren transferentziari ikusgarritasun gehien ematen dion adierazlea. Haatik, jakintza adar hauetan lan zama handia eta
|
eragin
sozial nabarmena daukaten ekintzak burutzen diren arren, horiek neurtzeko adierazle egokiak topatzea zaila da eta sarritan ez dira modu egokian ebaluatzen.
|
|
|
Erreferentzialtasuna lortzen duzunean ikusten duzu lana ondo egiten duzula, sektore batzuetan kontuan hartzen zaituztela, batzuetan bilatzen zaituztela informazioak emateko edo esklusiba txikiak. Indarra izatea inportantea da Argia ahalik eta ondoen zabaltzeko,
|
eragin
soziala izateko.
|
|
|
Deialdira aurkeztu eta onartzen diren ekonomia jarduerak helburu duten proiektuen edo ekoizpeneko proiektuen% 30, gehienez, finantzatuko du. Eragin ekonomikoa baino
|
eragin
sozial handiagoa dutenak edo ekoizpenekoak ez diren proiektuei dagokienez, finantzaketa% 70ekoa izanen da. Nolanahi ere, laguntzaren muga 50.000 eurokoa izanen da.
|
|
|
Baina ezin da ahaztu hautu pertsonalek ere badutela
|
eragin
soziala. Kapital sozialaren inguruko teoriagile nagusietako batek, Robert Putnamek, honako hau dio:
|
|
|
Hortaz, benetako
|
eragin
sozialaz berba egiteko, benetako aldaketa soziala gauzatzeko, lehenik eta behin, hautu pertsonalak beharrezkoak dira, baina nahikoa ez. Hautu pertsonal horiek babestuko dituen, bultzatuko dituen giro soziala ere beharrezkoa da.
|
|
2018
|
|
|
Euskal bertsolaritzaren
|
eragin
sozialak liluratuta, frisierazko ahozko inprobisazioa hutsetik sortu dute bertako dozena erdi lagunek, gazteak hizkuntzarekin jolastera animatu daitezen. Tradiziorik ezean, euskal bertsolaritzatik egokitu dituzte bartelje ren oinarrizko arauak.
|
|
|
garaian garaiko boterearen kontra zegoena beldurtzea. Eta ondorioztatu dugu xede nagusia ez dela izan informazioa lortzea, pertsona eta bere ingurunea suntsitzea baizik.Nola ikusten da
|
eragin
sozial hori zuen ikerketan. Agian, garai batean handiagoa zen torturak gizartean zuen inpaktua, arrasto fisikoengatik. Baina ikusi dugu mehatxuek eta beldurrak jarraitu dutela sektore batzuetan, eta horrek eragin nabaria izan duela barrura begira, erruduntasun sentimendua...?, eta hortik kanpokoekiko harremanetan ere, mesfidantza, portaera agresiboak...?. Torturen biktima batek noiz uzten dio biktima izateari. Haiek, orokorrean, ez dute euren burua biktima gisa ikusten, eta horrek asko harritzen gaitu psikologook.
|
|
|
|
Eragin
soziala nabarmen azaleratzen da aitaren edo amaren figura ez duten familietan ere (gehienetan aita falta izaten da), kasu horietan indarkeria indizea handiagoa dela ikusi baita. Adibidez, Estatu Batuetan, kartzelaratutako gazteen% 70 aitarik eta amarik gabe hazi zen.
|
|
|
jakintza kolektiboak desjabetzen dira, eta jabetza pribatizatzen da, indibidualizatzen da, eta akademiako logika lehiakorraren zerbitzura jartzen da: inpaktu akademiko handiko argitalpen eta kongresuen zerbitzura jartzen da,
|
eragin
sozialari iskin eginda”.
|
|
|
Gure menditarren kar menperaezinak eta oldarrak gaskoiei sortzen zieten beldurraren marka! Xehetasun horiek ez dira alferrikakoak izanen irakurle ikerlariendako, beren lanetan bilatzen badute zein ziren populu baten ohidura eta usantzak, bere zorte historikoen eta
|
eragin
sozialen aztarnak, mendez mende bere izaera aldatu dutenak.
|
|
2019
|
|
|
Elementu haiek agerian utzi zituzten Nafarroan bestela ere nabariak diren kontraste soziopolitikoetako zenbait: bertan, lurralde berean bizi dira, halabeharrez,
|
eragin
sozial handiko botere erlijioso eta atzerakoiak, eta askatasun zibilen aldeko mugimendu sendoak. Botere politikoa alderdi kontserbadore eta katolikoek izan dute urte luzez, eta erregionalismo espainiar baten ideiari lotuta kudeatu dute:
|
|
|
Frankismoaren edo jakobinismoaren ondorioz, euskal gizartean sortutako arrakala politiko kulturalari guztiz euskararen aurkako baldintzetan gertatutako migrazioak eta industrializazioak, erlijioaren
|
eragin
sozialaren gainbeherak eta teknologia berrien zabalkundeak (telebista etxe guztietara sartzea?) gizarte egituretan eragindako aldaketak gehitu zitzaizkion. Belaunaldien arteko eten sakona sortu zen bizimoldeetan eta pentsaeretan.
|
|
|
Gaur egun, nagusiki whatsappak bidaltzen badira ere, SMSak izan ziren idazkera berri honen lehen agerpiderik indartsuenetakoa.
|
Eragin
sozial handia lortu zuten eta baita kezka sortu ere, bai Euskal Herrian eta baita nazioartean ere.
|
|
|
Sortzaile eta artista on askoren kalitatezko ekoizpenik gabe ez zuten halako arrakastarik lortuko. Hori horrela da, baina, gaineratu behar dugu Amerikako Estatu Batuetako zinema industriaren edo musika anglosaxoiaren eskaintzaren hedadura eta
|
eragin
soziala ez direla, erakargarritasunaren, ondorio huts.
|
|
|
Elena Martinez de Madina bezala, Joan Antonio Rabella (Institut d. Estudis Catalans) eta Antón Santamarina (Instituto da Lingua Galega) ere beren beregi aritu ziren zabalkundearen garrantziaz, eta ildo horretan antola litezkeen ekimen guztiak balioetsi zituzten, Rabellaren hitzetan,, toponimoen normalizazioari ikusgarritasuna ematen diotelako eta
|
eragin
sozial handikoak izan litezkeelako?. Anton Santamarinak toponimia ondarea berreskuratzeko arazo politiko eta ekonomikoak nahiz baliabide falta ere nabarmendu zituen.
|
|
2020
|
|
|
Dudarik gabe emakumea zapaldutako subjektu izateak sistema kapitalistan funtzio garrantzitsua betetzen du, eta panorama politikoan garrantzia handia duen auzia da. Gaur egungo krisialdiak emakume langileongan egundoko
|
eragin
soziala izango du, eta gure bizi baldintzak kaskartzen ari direla ikusten ari gara. Testuinguru honetan, inoiz baino beharrezkoagoa iruditzen zaigu prozesu sozialistari ekarpena egitea eta emakume langileon antolakuntza sustatzea.
|
|
|
Baina guztien artetik, egunerokoan irudiek daukaten pisua ondoen erakusten dutenak mugikorretako, ordenagailuetako edota telebistetako pantailak dira. Pantailaratutako irudi horien
|
eragin
soziala neurtu daiteke gainera, esaterako, zenbaterainoko irismena lortzen duten eta jendeak zenbaterainoko denbora eskaintzen dien. Informazio eta Komunikazio Teknologiak erabat hedatuta daude eta oso jende gutxi da eskura ez daukana horretarako trepeta elektronikoren bat.
|
|
|
Azken finean,
|
eragin
sozial handia izango du. Gizartearen gehiengoa hilabetez, gutxienez, etxean sartuta egongo da.
|
|
|
Gaur goizean, erkidegoetako lehendakariekin bildu da telematikoki. Urkullu lehendakariak bi neurri azpimarratu ditu: batetik, merkataritza jarduera pixkanaka irekitzeko proposamena, eta, bestetik, udari begira
|
eragin
sozial handiko jarduerak kudeatzeko irizpideak partekatzeko proposatu du. Horrez gain," kogobernantza eredu bat" eskatu dio Espainiako Gobernuari.
|