|
2000
|
|
|
EHren jarrerak emaitza hobeak ekar diezazkiguke. Alabaina, EHk abstentzio oso aktiboa
|
eragin
dezake, eta ondorioz, egundaino botoa eman ez duen espainol asko botoa ematera bultzatu. EHri eskatuko nioke ez diezaiola EAJri Bizkaian laugarren aulkia lortzeko aukera eragotzi.
|
|
|
Hau ere topikoegia bihurtzen ari bada ere, hala da, ez du beste bueltarik. Ausardia sozialisten artean, hilketa hauek
|
eragin
dezaketen erreakzio amorragarri logikoak, irekitzen hasi diren ateak itxi ez ditzan.
|
|
|
Hainbat arrazoi izan daiteke honen atzean. Nire ekoizpena, teknika, konposaketarako estiloa edota nire ohiko kolaboratzaileen ekarpenek, bereziki Ian Bairson gitarrajolearenak,
|
eragin
dezakete horretan.
|
|
|
Egia da, erakunde batek bere informazio sistema eratzen duenean bere" know how" zaindu nahi duela, baina ordura arte garatu ezin zituen hainbat produktu garatzeko posibilitatea zabaltzen zaiola ere bai. Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak
|
eragin
ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago, bere laneko eremua izan baitute. Nire ustez, bata bestearen laneko eremutan sartzea gero eta normalagoa izango da eta horren aurrean gerta daitekeena ondoan azaltzen diren hiru bideetakoren batetik joango da:
|
|
|
Ez da ahaztu behar, ordea, cannabisa droga bat dela eta kalteak ere
|
eragin
ditzakeela; dena den, urte luzeetan aipatu izan direnak baino gutxiago direla frogatu da azken urteotan. Oraindik ikerketa ugari dago egiteke esparru honetan eta trabak ere ez dira gutxi.
|
|
|
Marihuanak gosea eragiten duenez, gizentzeko joera handiagoa dakar eta berau erretzeak bronkitisa
|
eragin
dezake (birika minbizirik, ostera, ez da orain arte frogatu ahal izan). Psikopatologiarik ez da sortzen kontsumo jarraituagatik, baina erabiltzaileak aurretik duen gaixotasuna areagotu dezake.
|
|
|
Kalamuaren bertute ugariak aipatu ondoren,
|
eragin
ditzakeen kalteak txikiak direla ikusi dugu. Zergatik zigortzen du legeak, orduan, kalamua?
|
|
|
\ Biolentzia. Agresibitaterako joera berezia dutenengan
|
eragin
dezake zenbait kasutan. Orokorrean agresibitatea apaltzen du gehiago, eragin baino.
|
|
|
\ Psikomotrizitatea. Kontsumo oso handiak kalteak
|
eragin
ditzake.
|
|
|
\ Garun atrofia. Alkoholarekin bezala, kantitate oso altuek garun atrofia
|
eragin
dezakeela pentsatzen da, baina oso zaila litzateke.
|
|
|
3) haien eragina gorputzaren funtzionamenduan. Osoko ikuspen horrekbakarrik
|
eragin
ditzake aldaketa iraunkorrak nortasunean.
|
|
|
Ordura arteko bizimodua abeltzaintzan oinarrituta egon bazen ere, XI. eta XII. mendeetan Europa osoan gertatutako hazkunde demografikoak behartuta, laboreen azalera handituz joan zen, eta ondorioz, gizakiak ingurunean zuen eragina geroz eta handiagoa izan zen. Horrela, XIII. mendearen erdialdean hain zen handia nekazaritzaren garrantzia, uzta txar batek gosete izugarria
|
eragin
zezakeela. Eta horixe izan zen hain zuzen mende horretan gertatu zena, goseteak eta izurriteak gogor jo baitzuten; eta horrek guztiak krisi ekonomiko larria eragin zuen.
|
|
|
Oroit dezaket, konparazione, nola irakatsi zigun latineko dikzionarioa erabiltzen eta nola egun haietan erran zigun ezen dikzionarioa hitzen logela zela, eta hantxe genuela hura, guk noiz zabalduko zain, hitzek ezkutatzen zituzten ametsak eskura genitzan. ...ikzionarioa baso bat ere bazela, non pagorik lerdenenaren iduriko hitzak aurki genitzakeen edo belarrik xumeenaren idurikoak; eta zerurat beha zeuden hitzak zeudela, eta lurrari beha zeudenak eta lurrean sartzen zirenak, bertze hitzen ongarri bihurtzeko; eta hitz gozoa, komunzki eta eskuarki, ederra zela, eta hitz garratza eta pozointsua, itsusia; baina bazirela hitz gozoak, gozoaren gozoaz gibela
|
eragin
ziezaguketenak, okaztagarri egin arteraino, nola izan ohi baitziren usu gorteko poeten hitzak, kapare eta handikien zerbitzuetarat zeudenenak eta haien faboreen eskertzeko skribatzen eta deklamatzen zutenenak, eta bazirela hitz garratzak eta pozointsuak ere, garratzaren garratzaz eta pozoinaren pozoinaz eder bihur zitezkeenak, nola gertatzen baitzen osaba Joanikotek hain atsegin zituen Rabelaisen... Eta hitz bat ez zela berdin non paratzen zen, hitz baten edo bertze baten aitzinean, zeren, batekin dir dir egin zezakeen arren, bertzearekin, aldiz, net itzal baitzitekeen...
|
|
|
Eta munduaren kontzepzione berri honetan eta magiarekin zerikusirik ez duten numeroen errealitate horretan —zeren eta ni ez bainaiz Ficino edo Pico della Mirandolaren eskolakoa eta ez baitut aritmologia mistiko misteriotsurik sinesten—, goia eta behea eta koadroaren alde guztiak mugimenduak lotzen ditik... eta arestian aipatu numeroen zurrunbiloek lotzen ditiztek. Eta zurrunbilo horiek, pintorearen odolean ere sartzen direlarik, gorputzean eta kontzientzian tenpesta eta ekaitza
|
eragin
ziezaioketek. Zeren gizona baretasuna eta jabalaldia izan baitaiteke, baina ekaitza ere izan daitekek:
|
|
|
Eta zeren haren urruntasun hura urtu nahi bainuen jada neure bihotzaren arragoan, nola urtu ahal izan bainuen istant labur hartan, eta zeren neure mundurat ekarri nahi bainuen mundurat ekarri ninduena... Ordea, nola erakarriko nuen nik ama hotz eta urrun hura neure mundurat, baldin hura egur junt eta hezea bezalakoa bazen, su handienak ere nekez
|
eragin
ziezaiokeena, eta baldin nik ezin eskain baniezaiokeen neure bihotzeko su tipia baizen?
|
|
|
Izan ere, ez ote da beldurra zinez zaldi bat? Eta zaldia geure meneko dugunean, erdiesten dugu harat edo honat irioitea eta bideratzea; eta ikusten dugularik ezen geure meneko dugula, ausartzia eta adorea
|
eragin
diezazkiguke. Bere meneko egiten gaituenean, aldiz, zoratzen da eta zoratzen gaitu.
|
|
|
Harrigarria ongi plantatutako titi pare batek
|
eragin
ditzakeen mirariak! Nik, bederen, ez nuen neska gora-nahia hain errukarri egiten.
|
|
|
Beharrean, sarritan egiten ditugu horrelako ariketak. Bala batek giza gorputzean zelako txikizioa
|
eragin
dezakeen ikusteko, ez dago hori baino froga hoberik. Orain badakigu marka horretako pistola batek, sei bat metrotik tiro eginez gero, hori bezalako zulo bat sortuko lukeela zure gorputzean (ongi oroitzen naiz" zure" hitza erabili zuela, edo" lizukeela" bestela).
|
|
|
Txakurrak eta indar publikoak inpotente ikusten dituzu, ezgauza; batez ere, autoritaterik gabe. Horrelako une erabakigarrian zuzen eta zintzo gidatuz gero, amarru eta tranpak zapuzten jakinez gero, aldaketa handia
|
eragin
dezake mugimendu indartsu baten bultzadak gizartean. Baina sasi amnistiarekin dena desmontatu zuten, sasi amnistiarekin eta hauteskunde eta abarrez irekitako bide posibilistarekin.
|
|
|
Arestiko gure adar-jotzeek
|
eragin
ziezaioketen sumindura erabat ahazturik, neska gaztearekin mintzatzen ahalegindu zen Lauaxeta, egoera bare hura lagun.
|
|
2001
|
|
|
Frantzia eta Espainiako estatuetako gainerako herrialdeetan eta mundu guztian zehar, sindikatuek beren ohiko manifestazioak egin dituzte, bakoitzak bere aldarrikapen zehatzak azpimarratuz. Espainiako Estatuan garrantzi handia hartu du Gobernuak dekretuz ezarritako lan erreformak, eta mobilizazio handiak
|
eragin
ditzake, greba orokorra egiteraino iritsi daitekeelarik. Espainiako Gobernuak eta CCOOk itundutako pentsioen erreformaren itzala ere egun horretan nabarmendu da.
|
|
|
Prentsa oso kritikoa da, eta goraipamenak eta kritika negatiboak eramaten jakin behar dira. Kritikek
|
eragin
dezakete errendimenduan, batez ere nortasun sendorik ez baduzu. Nik partiden ostean beti irakurtzen dut prentsak dioena, baina jokalari askori izugarri eragiten die eta beti aholkatzen diet ez irakurtzeko!
|
|
|
TRESNA politikoak alboratzen zituen jarrera militar honek
|
eragin
zitzakeen «kalte kolateralak» mesprezatu egin zituen ezker abertzalearen zuzendaritzak. Helburu estrategiko borobilak lortu nahian, euskal gizarteak urtez urte eta neke askoren ondoren jaso dituen eraikinak lurreratzeko batere erreparurik ez zen izan (ez bakarrik Erkidegoan; begira bestela Nafarroa eta Iparraldeko abertzaleek esaten dituztenak).
|
|
|
Lehenengoari dagokionez, historiak jadanik erakutsia du medioek krisi garaietan
|
eragin
dezaketen desinformazioa. Irratia sortu eta handik berrogei urtera, Orson Wellsek ziri ederra sartu ahal izan zuen martiztarren gezurrezko inbasioaren kontura.
|
|
|
Modu honetan planteatua, biografia konkretuek
|
eragin
dezaketen melankoliaz haratago, kulturak eragiten duten melankoliari ere egiten dio erreferentzia Rossetti-ren obsesioa nobelako narratzaileak, eta aberriaren galerak eragiten duenari, abertzaleen melankoliari (ik. El bucle melancólico).
|
|
|
Deshidratazioak zorabioa, goragalea eta botagura eta beherakoa ere
|
eragin
ditzake.
|
|
|
Wap eta GPS sistema teknologikoek informazioa eskaintzen diote gidariari, baina irakurri egin behar da eta, beraz, datu horiek lortzeak despisteak edo istripuak ere
|
eragin
ditzake...
|
|
|
Lesioak
|
eragin
diezazkioke sabelean, lepoan etab.
|
|
|
Neguan oso ohiko izaten dira infekzio birikoak; belarriari edo nerbio bestikularrari
|
eragin
diezaiokete eta bertigoak ere sor ditzakete, arnas aparatuko gaitzari lotuak.
|
|
|
Ozpina lortu nahi badugu, hartzidura alkoholikoa
|
eragin
dezakeen zeinahi produktu (sagarrak, mahatsa, udareak, melokotoiak, laranjak, eztia, azukrea, malta, garagardoa, ardoa, etab.) balia dezakegun arren, abiatzeko lehengairik egokienak ardoa eta sagardoa dira.
|
|
|
Urteak igaro ahala, erradikal askeek aurreneko horietan alterazio genetikoa
|
eragin
dezaketenez, minbizia nozitzeko arriskua ere larriagotu egiten dute eta, bide batez, berritzen ez diren zelula horien funtzionaltasuna eragotzi: hauxe da zahartze prozeduraren bereizgarrietako bat.
|
|
|
Saunak bronkioen uzkurdura (arnasa hartzeko zailtasuna)
|
eragin
zezakeelakoan kezkaturik zeuden ikertzaile holandar batzuek, baina guztiz alderantziz gertatzen zela ikusi zuten.
|
|
|
Fruitu sikuak gantz eduki handi handia duenez, digestioa egiteko denbora luzatu egiten du eta, areago, beherakoak ere
|
eragin
ditzake, asko kontsumitzen denean.
|
|
|
Metodo industrialekin lehortu eta sufrearen konposatuekin trataturiko frutek ager dezaketen beste eragozpen bat produktu horiexen ondorioz, hain zuzen pertsona sentiberetan
|
eragin
ditzaketen erreakzio alergikoak dira.
|
|
|
Inbidia handiak antsietatea, jateko gogoaren eta loaren gorabeherak eta bestelako hainbat ondoez
|
eragin
dezake.
|
|
|
Eraikinen estalkietan oinarri estazioak eta antenak instalatzea dela eta, auzokideen komunitateetako jabe batzordeetan erabakiak hartzeko erregimena eta igorpen elektromagnetikoek
|
eragin
ditzaketen kalteei buruzko frogarik eza izan dira epaitegiek jorratu dituzten funtsezko gaiak, jabeen komunitateek telefonia mugikorraren oinarri estazioetako elementu komunen instalazioa baimentzeko hartu dituzten erabakien baliogabetasuna aldarrikatzeko unean.
|
|
|
Horrela bada, baliagarri egongo den zientzi bizipen eta ebidentziaren arabera, eta Zientzia eta Teknologia, Osasun eta Kontsumoko Ministerioak emango duen informazioa aztertu ondotik, Autonomi Erkidegoekin elkarlanean, igorpen irrati elektrikoen pean hiritarrak egoteak nolako arriskuak
|
eragin
litzakeen balioztatuko du.
|
|
|
Amaitzeko, aparra motorrean behar ez bezalako lubrifikazioa
|
eragin
lezake sortzeko joera bereziki handia agertu zuen Cepsa Platinum Gasolina/ Diesel laginak (bolumena %140ean biderkatzen du).
|
|
|
Lehen egunetan ez dira gauza gehienak ulertzen, kulturaren klabeak, ezta begiradak ere; izan ere, zenbait kulturak oso garaturik dugu begiratzeko modua eta Mendebaldean interpretazio okerrak
|
eragin
ditzake horrek.
|
|
|
VHC birusak zuzenean gibelari egiten dio eraso eta kaltetu edo kasu batzuetan oso gutxitan, zorionez heriotza ere
|
eragin
dezake.
|
|
|
Ribavirina botika teratogenoa da (fetuan malformazioak
|
eragin
ditzakeena) eta, beraz, haurrak izateko adinean dauden emakumeek haurdun ez daudela egiaztatu dute tratamendua hasi aurretik eta haurdunaldia saihesteko bitarteko guztiak jarri tratamenduak irauten duen artean eta bukatu eta ondorengo sei hilabeteetan.
|
|
|
Gainera, izaki bizidunetan duten kontzentrazioak gora egiten du beste bizidun batzuek irentsi ahala eta, beraz, landare edo animalia kutsatuak jateak toxikazio sintomak
|
eragin
ditzake.
|
|
|
Autoinmunitateak gaitzak
|
eragin
ditzake artikulazioetan eta giltzurrunean, artritis erreumatoidea besteak beste, eta zirkulazio sistemako edo nerbio sistema zentraleko gaitzak ere bai.
|
|
|
Une horietan, barruko arroparen ukitu hutsak edo ahalegin txiki batek hemorragia
|
eragin
dezake.
|
|
|
Dena dela, oso erabilera mugatu eta berezitua dute, dosi handietan zeharkako ondorio toxikoak
|
eragin
ditzaketelako.
|
|
|
Xehetasunezko azterketa luzeak gainditu ondoren, egiaz beharrezkoak direla eta, gainera, baimendutako dosietan, pertsonaren osasunean inongo ondorio kaltegarririk ezin
|
eragin
dezaketela frogatzen duten aditiboak bakarrik daude onetsita eta horiexek dira, hain zuzen, elikadura industriak erabil ditzakeen bakarrak.
|
|
|
Ez igurtzi azala, orduan eta kalte handiagoa
|
eragin
zenezake eta.
|
|
|
Ez da komeni etxean oinutsik ibiltzea, oinetan zauri txikiak
|
eragin
ditzakezulako.
|
|
|
Emultsifikatzaile (osagai guztiak likido berean elkarturik edukitzea erraztu edo eraginez), humektante (produktuaren izaera edo itxura likidoa bermatuz) edo emoliente gisa (gainontzeko osagaiek egokiro
|
eragin
dezaten larruazala egokitu edo samurtuz) dihardu bakarren batek, adibidez.
|
|
|
Malgutasun eza, horrenbestez, negatiboa izan daiteke ikastetxearentzat eta garai eta metodologia berrietara egokitzeko beharrezko diren aldaketa prozesuetan geldotasuna
|
eragin
dezake.
|
|
|
Arroza, pasta eta patata, bestalde, ohiko dira menuetan baina animalia jatorriko osagarri gehiegi (haragia, arrautza, hestebeteak, arraina, itsaskia) eransten zaie eta horrek proteina eta koipeen ekarpen handiegia
|
eragin
lezake eguneroko elikaduran.
|
|
|
Euskararen deskribapen berriek, euskararen alderdi pragmatikoak argitzeak, langaien diseinuan
|
eragin
lezakete, eta halaber euskalduntze alfabetatzearenalorrean ari diren prestakuntza ahaleginen diseinuan ere.
|
|
|
Normalean horrelakoantzaldaketak askoz ere gradualagoak izaten dira; areago, aldaketa kultural batibagagozkio. Zeren, sakontasun eta espiritualitate berbera
|
eragin
dezaketen liburuakargitaratzen jarraituta ere, egia da, Borges-ek esaten zuen moduan, ez direla obrakaldatzen, aldatzen direnak irakurleak direla. Nago, hala ere, alderantzizko bidea eregertatzen dela, hau da, idazleak berak ere irakurtzen ditu bere giroan gizartearenjoerak, eta horrek badu gehienetan ondoriorik idazten diren liburuetan.
|
|
|
1 Subjektuaren etnizitateak arrazoietan
|
eragin
dezake, 2Hrekiko interesa lagunduz. Talde etniko bateko partaide izateak talde horretako beste kideekin hizkuntza komun bat, ohiturak, baloreak eta bizimodua konpartitzeainplikatzen du.
|
|
|
Gehiengoaren taldeko kideentzat, aldiz, talde gutxituaren hizkuntza ikasteak kontrol eta dominantzia gehiago suposa dezake. Dominantziaren arabera, menperatzaile/ menpeko aspektu interetnikoektalde etnikoetako kideen orientazioetan
|
eragin
dezakete; Kanadan, esatebaterako, espero daitekeena da ingeles hiztunek eta frantses hiztunekorientazio desberdinak agertzea beste taldearen hizkuntza ikasteko.
|
|
|
horiek (motibazioa, ezagutza eta erabilpena), ezbadute nahikotasun mailarik lortzen hurrengo, ontzira? pasatu ahal izateko, nolabaiteko konfiantza galera eta nahastea
|
eragin
dezakete ikaslearengan, eta horrekhizkuntzarekiko hasierako motibazioa alde batera uztera bultza dezake.
|
|
|
Gehien erabiltzen diren gasak helioa, nitrogenoa eta argona dira. Oxigenoa ez da gomendagarria, zeregin horietan oxidazio prozesuak
|
eragin
baititzake.
|
|
|
Hamar urtez ikertu ondoren, egiaztatu dute RMRP genearen mutazioak “kartilaginosaren eta ilearen hipoplasia” edo CHH izeneko sindromea eragiten duela, ingelesezko siglen arabera, enanismo formarik arruntena, hazkundea geldiarazten baitu. Enanismoa eragiteaz gain, gaixotasunak beste anomalia arriskutsu batzuk ere
|
eragin
ditzake, hala nola kolon hestearen luzapen neurrigabea edo immunitate sistema eskasa. Hori dela eta, gaixotasun hori dutenek errazago har ditzakete infekzioak.
|
|
|
Glutenak zefale akutuak
|
eragin
ditzake
|
|
|
Glutenak, garian eta beste zereal batzuetan dagoen proteinak, zefalea akutuaren sintomak
|
eragin
ditzake pertsona batzuengan, ‘Neurology’ aldizkariaren azken baten arabera. Ikertzaileek glutenarekiko sentikortasuna duten paziente batzuk aztertu zituzten, eta horrek esan nahi du proteinarekiko immunitate erantzun handiagoa dutela, eta ikusi zuten glutenaren kontsumoa murrizteak sintomak 7 paziente baino gehiago murrizten zituela.
|
|
|
Eritasun zeliakoak glutenarekiko sentikortasun handia dakar, eta glutena digeritzeko ezintasuna. Patologiak gonbitoak, beherakoa, muskulu endekapena, letargia, arazo neurologikoak eta hipertiformi dermatitisa
|
eragin
ditzake, besteak beste. Tratamendu eraginkor bakarra elikagai jakin batzuen kontsumoa saihestea da.
|
|
|
Landarearen konposatu aktiboen ekintza mekanismoa, bioerabilgarritasuna eta eragin sinergiko potentzialak identifikatzearen garrantzia iradokitzen dute. Kontuz haurrekin Nahiz eta tentagarria izan umeengan hotzeriak sendatzeko ekinozea erabiltzea, haurrei asma edo atopia emanez gero, azaleko erreakzio alergikoak
|
eragin
diezazkieke. Ekinozea ez da gomendagarria atopia eta asma duten haurrentzat, erreakzio alergikoa izateko arriskua baitago Ekinozearen eta produktu eratorrien erabileraren segurtasuna ebaluatu zuen berriki egin den azterketa sistematikoan, ondorio hauek atera ziren:
|
|
|
“Kontsumitzaileak, adibidez, Majadahondako ospitalera (zerrenda horietan agertzen da haren idazpurua) deitzekotan, ikusiko luke Majadahondan ez dagoela ospitalerik, agian psikiatrian espezializatutako klinikarik”. Azkenik, AFCAk jakinarazi du orain arte frogatuta geratu dela gehigarri batzuek alergia jakin batzuk
|
eragin
ditzaketela, “nolanahi ere, polena bezalako produktu naturalek sortzen dituztenak baino askoz ere larriago”.
|
|
|
Halaber, “egungo desoreka” dagoela ere gogorarazi du, eskumen transferituak dituzten automiak eta arlo horretan inolako eskumenik ez duten beste batzuk baitaude. Egoera horrek “oso modu negatiboan”
|
eragin
dezake etorkizuneko “sare judizialaren” definizioan. Beste arazo bat ‘miniredes’ ugari sortzea eta Interneten erabiltzaile gehiago izatea da, eta horrek estatu osorako komunikazio elektroniko judizialen sistema integratzea zailduko du.
|
|
|
Baliabide elektroniko, informatiko eta telematiko berriak abian jartzeko orduan, hainbat komunitateren eta Gobernu zentralaren artean dagoen irizpide desberdintasuna batez ere baliabide materialen eta pertsonalen transferentziak garatzeko erritmoetan oinarritzen da. Autonomien eskumenen garapen desberdinak – Botere Judizialeko kideen iritziz – “distortsio larriak
|
eragin
ditzake, ezin baita zehatz esan zein izango den Estatuaren justizia arloko egituraren behin betiko egoera”. Ildo horretatik, “erakunde publiko” bat sortzeko eskatzen da —Telekomunikazioen Batzorde Nazionalaren irudia—, jakinarazpen eta komunikazio judizialen sinadura elektronikoa edo “denbora zigilua” bezalako alderdiak arautzeko.
|
|
|
Kaloria gutxi ematen dituenez, urdail delikatuko eta obesitateko dietetan erabiltzen da, baldin eta gehiegizko koiperik behar ez duten sukaldaritzako teknika errazekin prestatzen bada (labean, arraspan, lurrunetan egosita, salda labur batean egosita eta saltsa leun batekin). Arrain gehienek bezala, Anisakis simplex larbak izan ditzakete, bereziki sentikorrak diren pertsonengan erreakzio alergikoak
|
eragin
ditzakeen parasitoa.Parasito hori beroaren eta hotzaren bidez kanporatzen da. Horregatik, arrain platerak ondo prestatu behar dira.
|
|
|
Gure organismoko organo eta zelula guztiek eguneroko elikadurak ematen dizkigun substantzia elikagarriak behar dituzte beren funtzioak behar bezala bete ahal izateko. Elikadura desorekatuak, oro har, zenbait bitamina edo mineralen gabezia espezifikoak
|
eragin
ditzake. Gabezia horiek sintoma hauen bidez agertzen dira:
|
|
|
Gabezia horiek sintoma hauen bidez agertzen dira: apatia edo gogorik eza, suminkortasuna, nekea, arretarik eza… Burdinaren urritasunak zerebroaren funtzionamenduaren alterazioak, kontzentrazio ahalmen txikiagoa, oroimen akatsak… eragiten ditu; magnesio faltak estresa
|
eragin
dezake; tiamina urritasunak (B1) depresioa, suminkortasuna, kontzentrazio falta eta oroimen eskasa…; niazinaren urritasun arinak (B3) depresioa eragin dezake; piridoxina faltak (B6), berriz, narritadura eta narritadura gutxi eragin ditzake. Iturriak:
|
|
|
Gabezia horiek sintoma hauen bidez agertzen dira: apatia edo gogorik eza, suminkortasuna, nekea, arretarik eza… Burdinaren urritasunak zerebroaren funtzionamenduaren alterazioak, kontzentrazio ahalmen txikiagoa, oroimen akatsak… eragiten ditu; magnesio faltak estresa eragin dezake; tiamina urritasunak (B1) depresioa, suminkortasuna, kontzentrazio falta eta oroimen eskasa…; niazinaren urritasun arinak (B3) depresioa
|
eragin
dezake; piridoxina faltak (B6), berriz, narritadura eta narritadura gutxi eragin ditzake. Iturriak:
|
|
|
Gabezia horiek sintoma hauen bidez agertzen dira: ...26 Burdinaren urritasunak zerebroaren funtzionamenduaren alterazioak, kontzentrazio ahalmen txikiagoa, oroimen akatsak… eragiten ditu; magnesio faltak estresa eragin dezake; tiamina urritasunak (B1) depresioa, suminkortasuna, kontzentrazio falta eta oroimen eskasa…; niazinaren urritasun arinak (B3) depresioa eragin dezake; piridoxina faltak (B6), berriz, narritadura eta narritadura gutxi
|
eragin
ditzake. Iturriak:
|
|
|
Ez dira giza kontsumorako egokitzat joko, sakrifikatu ondoren, pertsonei edo animaliei kutsa dakizkiekeen gaixotasunak, tumore gaiztoak edo anitzak, abzesu anitzak, larruazalpeko edo muskuluetako ehunetan parasitoen infestazio masiboa, debekatutako substantzien hondakinak, ondorio farmakologikoak edo onartutako mailatik gorako kontzentrazioak dituztenak barne, pozoitze zantzuak, zauri handiak edo sintoma kutsu handia, sarraskia edo odoltsua. Halaber, ez dira gai izango legez haragia arriskutsu edo kaltegarri bihur dezaketen substantziak dituzten produktuak, ez eta erradiazio ionizatzaile edo ultramore bigungarriekin tratatutakoak edo haragiaren propietate organoleptikoei
|
eragin
diezaieketenak (polifosfatoak, esaterako), edo albaitaritza ikuskapeneko markaketan erabiltzeko koloratzaile desberdinak dituztenak FCF marroia edo koloratzaile urdina. Ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko araudia Produktua ekoitzi eta merkaturatzeko araudiak, eremu jakin batzuetako landa kontsumo eta ekoizpen handiari jarraiki, administrazio autonomikoei aukera ematen die ekoizle txiki batek untxi haragia azken kontsumitzaileari zuzenean lagatzeko.
|
|
|
Argaltzeko dietetan, oso plater gomendagarria da zerbak egostea, lurrunetan egostea edo oliba olio pixka batekin salteatzea. Folato ekarpen bikaina egiten duenez, ezinbestekoa da haurdun dagoen emakumearen dietan.Haurdunaldiko lehen asteetan bitamina hori urritzeak malformazioak
|
eragin
ditzake etorkizuneko haurraren nerbio sistemaren garapenean. Entsaladan bitamina horren ekarpena handiagoa da, beroarekiko oso sentikorra baita, eta egostean zati handi bat galtzen da.
|
|
|
Haurrek familiako kideen (aitona amonak, osaba izebak, anai arrebak) edo beren lagunen eragin nabariak jasotzen dituzte, eta, batzuetan, hainbat elikagai probatzera gonbidatzen dituzte, hala nola gozokiak, izozkiak, freskagarriak, opilak edo gozokiak, gomendatutako elikadura ereduetatik urrun daudenak. Horrek nabarmen
|
eragin
diezaioke elikadura ohiturei, lehenengo urteetan konformatzen hasten baitira. Haurtzaindegi eta ikastetxeetako jantokietan zerbitzatzen diren menuek ere eragin nabarmena dute haurraren elikaduran, nutrizio eta osasun egoeran.
|
|
|
Ahoan erraz degradatzen dira listua (alfa amilasa) duen substantzia baten eraginez, eta bakterioek, aho barrunbearen azidotasuna areagotzen duten konposatu sinpleagoetan. Horrek esmaltearen osotasuna suntsitzen du eta hortzaren gainerako osagaiei
|
eragin
diezaieke. Zuku azidoek, hala nola laranjazkoek, pomeloek eta bestelakoek, hortzak hondatzen laguntzen dute, azidotasun maila eta azukre sinple asko baitituzte.
|
|
|
OMEren (Osasunaren Mundu Erakundea) arabera, 40 urtetik aurrera, emakumeen energia behar metabolikoak %5 murrizten dira hamarkada bakoitzeko. Horrek esan nahi du kaloria gutxiago eman behar direla, eta hori ez dute kontuan hartzen emakume gehienek; ondorioz, pisua handitu egiten da, eta, garaiz konpontzen ez bada, obesitatea
|
eragin
dezake. Adin horretatik aurrerako dieta, lotutako gaixotasunik ez dagoenean, elikadura orekatura mugatzen da, norberaren beharren arabera, ñabardura batzuk kontuan hartuta:
|
|
|
· Jatorria, EBtik kanpokoak badira. Europar Batasunekoa bada, hutsegitea
|
eragin
badezake soilik adieraziko da herrialdea. Hala ere, ez ahaztu ontzia egoera onean dagoela egiaztatzea; eta saiatu ontzi erakargarriekin ez eramaten, diseinu batzuek nabarmen handitzen baitute produktuaren azken prezioa.
|
|
|
Gaixotasun hori duten pertsonentzat, bereziki arriskutsua da glukosa, sakarosa edo maltosa hartzea, odoleko glukosa maila handitzen baitute, eta horrek arazoak sortzen ditu patologiaren bilakaeran. Edulkoratzaileen beste ondorio bat, pertsona askori
|
eragin
diezaiokeena, honako hau da: hortzetako txantxarra. Hori gertatzeko, beharrezkoa da, besteak beste, ahoan mikroorganismo kariogenoak eta substratu egokia egotea.
|
|
|
Erraz digeritzen denez, bereziki gomendagarria da haurrentzat eta adinekoentzat, baita urdail delikatua duten pertsonentzat eta koipe gutxiko erregimenak dituztenentzat ere, hori bai, kontuan hartuta koipe gutxiko sukaldaritza teknikak erabili behar direla. Arrain gehienek bezala, Anisakis simplex larbak izan ditzakete, bereziki sentikorrak diren pertsonengan erreakzio alergikoak
|
eragin
ditzakeen parasitoa.Parasito hori beroaren eta hotzaren bidez kanporatzen da. Horregatik, arrain platerak ondo prestatu behar dira, edo izoztu.
|
|
|
Sendagai horiek garuneko hemorragiak
|
eragin
ditzakete.
|
|
|
Bartzelonako medikuen talde batek fenilpropanolamina izeneko substantzia duen gripearen kontrako botika batzuk kentzeko eskatu dio parlamentuari. Izan ere, Estatu Batuetan, substantzia hori zuten sendagaiak merkatutik kendu zituzten, azterketa baten arabera, garuneko hemorragiak
|
eragin
zitzaketelako, baina arriskua argaltzeko produktuetan oinarritzen zen, dosirik handiena zutelako. Espainiako eta Europako sendagai agentziek uste dute Europan saltzen diren konposatuek ez dutela arriskurik, egunean 100 mg baino gehiago hartzen ez badute.
|
|
|
Denok ditugu gasak maila batean edo bestean, nahiz eta pertsona batzuk besteak baino sentikorragoak izan. ...sortzen dutenak) … Beste batzuetan, ordea, zenbait asalduraren edo gaixotasunen beste sintoma bat da; besteak beste, noizbehinkako idorreria edo idorreria kronikoa, laktosarekiko intolerantzia (esnea hartzen bada, digestio arazoak sortzen dira), gastritisa, urdaileko ultzera eta crohn en gaixotasuna (gaixotasun horretan hestearen hantura gertatzen da, eta digestio aparatuko beste gune batzuei
|
eragin
diezaieke). Aholku praktiko batzuk… – Gomendatzen da elikagaiak ondo murtxikatzea, likidoak astiro jan eta edatea, bereziki edari gasdunak.– Ez egin janari oparoegirik edo gozagarri handirik.
|
|
|
Beraz, jarduera horrek ez du efektu hori bakarrik; gainera, hartutako kantitateak 2 g/ kg/ egun gainditzen baditu, giltzurruna arriskuan egon daiteke, proteinen metabolismotik eratorritako urea izeneko substantzia toxiko baten kantitate handiak kanporatu behar baititu gernuaren bidez, eta, era berean, kaltzioaren gernu iraizketa areagotu dezake, eta horrek osteoporosia izateko arriskua areagotzen du. Gehiegikeriak, aholkularitza profesionalik gabe, hilabeteetan edo urteetan zehar, gibel eta giltzurrun gainkarga
|
eragin
dezake, eta gibelak eta giltzurrunak jarduera eta funtzioak areagotu egin ditzakete.
|
|
|
Hori dela eta, muga gutxi ditu bizitzako lehen hamarkadetan kontsumitzeak. Adin horietan, kolesterolari beldurra izateak, batzuetan, arrazoirik gabe murrizten du elikagai hori, eta horrek desorekak
|
eragin
ditzake elikaduran, hazkuntzan eta osasunean. Adineko pertsonetan, odoleko kolesterol mailak garrantzi txikiagoa du ikuspuntu kardiobaskularretik.
|
|
|
Pertsona baten kolesterol maila altuak (hiperkolesterolemia) ez dira elikagai jakin bat kontsumitzearen ondorio, dieta globalaren ondorio baizik, beste faktore batzuez gain. Dietako neurri murriztaileek, arrautzaren kolesterolari buruzko aurreiritzien ondorioz, beste elikagai batzuen urritasuna
|
eragin
dezakete. Nahikoa frogatuta dago kolesterolemiaren kontrolean elikagaien kolesterol edukiak ez ezik, beste faktore batzuek ere eragiten dutela, hala nola, elikagaien bitamina eta mineralen ekarpena, gantz azido saturatu eta poliasegabeen edukia eta bien arteko erlazioa.
|
|
|
Likidoagoa denez, tantaka jariatzen du eta tratamendu gehiago egin beharrik gabe ezabatzen da. Prozesu honen bidez, disolbatzaile pilaketatik sor daitezkeen arriskuak ezabatu nahi dira, baina, hala ere, disolbatzaileen sorrera eta metaketa
|
eragin
ditzake. bentzopirenoak, olio errekuntza partzial baten ondorioz, uxualaren hondakinekin. Kasu horretan, kontsumitzaileen osasunerako arriskua egon daiteke, eta hori tratamenduaren oldarkortasunaren, sortutako hidrokarburo mailen eta olio horren kontsumo maiztasunaren araberakoa izango da.
|
|
|
Erabilera sanitarioetarako ura banatzeko erabiliko ez diren sareetan, emaitzak hobetzeko produktu garbigarriak erabil daitezke, baldin eta fabrikatzaileak sarea ez kaltetzeko ezarritako kontzentrazioa errespetatzen bada. Estankotasun proba bera presio baxuan egiten da, ondoren egiten den erresistentzia mekanikoaren probak
|
eragin
ditzakeen kalteak saihesteko. Prozesu horretan, lotura guztien estankotasuna ere egiaztatzen da.
|
|
|
Paper tradizionala edo eredu berrienetako bat, erliebeduna edo binilozkoa, pintatutako papera oso estaldura delikatua da. Hezetasunak puztu egiten du, gaizki bustitzeak burbuilak eta tolesturak
|
eragin
ditzake, eta erabilerak eta denborak urradurak eta orbanak errazten dituzte. Hala ere, arazoren bat izanez gero, komeni da azkar jokatzea, gehiago honda ez dadin.
|
|
|
Aleak taldekatzea. Oro har, komeni da landareak biltzea tenperatura eta hezetasun oneko mikroklimak sortzeko, are gehiago neguan, tenperaturek sufrimendu eta estres handiagoa
|
eragin
diezaieketenean. Ahal bada, horma baten ondoan bildu behar dira, babestuago egon daitezen, eta askoz hobeto hegoalderantz begira egon badaitezke, non hotzak ez baitira hain indartsuak izango.
|
|
|
Garapen bidean dauden herrialdeek hazkunde iraunkorreko ziklo bat sortzeko erabil dezaketen egitura estrategikoa proposatzen du. Estrategikoki garatuta, IKTek hazkunde dinamika
|
eragin
dezakete, egin beharreko urratsak arlo giltzarrietan egiten badira, hala nola, prestakuntza teknologikoan, politikaren berrikuntzan eta enpresa berrien sorreran. Adibidez, Estoniak bere independentzia lortu zuenetik, estrategia bat jarri du abian, konektibitate kostu txikiak, prestakuntza informatikoko indize handiak eta langile adituak izango dituen telekomunikazio sare modernoa sortzeko.
|
|
|
Sintoma guztiak 12:00etatik 24:00ak arte izaten dira, ondoriorik utzi gabe. Kasurik larrienetan, karranpak, botalarik gabeko goragalea eta beherakoa
|
eragin
ditzake, baita bronkioetako espasmoak, sofokoa eta arnas arazo larriak ere, krisi alergiko batekin nahastu ohi direnak. Medikuarengana joaten denean, bere erreakzio sasi alergikoa eta arrainaren kontsumoa erlazionatzen ditu, sintomak oso azkar agertu baitira.
|
|
|
Beste alderdi garrantzitsu bat, erikortasunaren (gaixotasun arrisku handiagoa) eta hilkortasunaren ikuspegitik, honako hau da: bihotzeko GMI 30 baino handiagoa duten pertsonek gaixotasun kardiobaskularrak izatea, diabetesa izateko arrisku handiagoa izatea (gehiegizko pisuak intsulinarekiko erresistentzia eragiten du, eta, beraz, intolerantzia hidrokarbonatua
|
eragin
dezake, baina ez dira denak diabetikoak, eta alderantziz, arteria masa handitu behar da) Frogatuta dago koipearen sabelaldeko banaketa arrisku kardiobaskularraren markatzaile sentikorragoa dela GMI bera baino. Gerria/ aldaka erlazioa edo indizea (maila berean eta aldakan neurtuak, hurrenez hurren) 0,95 baino handiagoa da gizonezkoan, eta 0,80 baino handiagoa emakumezkoan, arrisku kardiobaskularra eta Kontzejuaren Mellitus handiagoa izatearekin lotzen da.
|
|
|
Pneumologoek ohartarazten dute aire girotua gaizki erabiltzeak infekzio larriak
|
eragin
ditzakeela.
|
|
|
Doministikuak, eztula, sudur hotzeriak edo faringitisa, bronkitisa eta pneumonia
|
eragin
ditzake.
|
|
|
Aire girotua ez da beti pintatzen duten bezain atsegina; izan ere, gaixotasun larriak
|
eragin
ditzake, zuhurtziaz jokatzen ez badugu. Alde horretatik, pneumologoek ohartarazten dute aire girotua gaizki erabiltzeak infekzioen arriskua ekar dezakeela.
|
|
|
Erretzeko debekuak edo eskuko ekipajea murrizteak bidaiariaren haserrea
|
eragin
dezake
|
|
|
Infekzio larriak
|
eragin
ditzakeen botika baten berri ematen dute
|
|
|
Johnson and Johnson laborategietako farmazia unitateak (Centonor) jakinarazi duenez, “Remicade” botikak (artritis erreumatoidearen aurka egiteko erabiltzen den sendagaiak)
|
eragin
ditzakeen infekzio arriskuari buruzko ohartaraz. Ohar hori “Remicade” izenekoaren antzeko antiinflamatorioak sortutako kezkaren ondorioa da.
|
|
|
Hori da, agian, elikagai tradizionalen ordez light bertsioak erabiltzen dituzten pertsonen alderdirik zailena. Gehiegizko kontsumo horrek desmoldaketa organikoak
|
eragin
ditzake urdailean, eta horrek ez du esan nahi maionesa lighta edo beste produktu arin batzuk kaltegarriak direnik, baizik eta gehiegi edateak osasun arazoak sortzen dituela.
|
|
|
Hori dela eta, B12 bitamina nahitaez elikagaiek eman behar dute. B12 bitaminaz aberastutako landareetatik datozen produktuek bakarrik dute forma aktiboa Beroarekiko sentikorra den mantenugai bat da, eta, beraz, elikagaiek duten prozesamenduak kolamina galera handiak
|
eragin
ditzake. Esnearen kasuan, %7 arte galtzen da 2 segundoko pasteurizazioagatik, eta %30 arte, 2 minutuko irakinaldiagatik.
|
|
|
Pneumonia mota horren jatorria hoteleko hozte dorre batean kokatu zen. 34 pertsona hil ziren, eta, Estatu Batuetako National Institute of Environmental Health Science erakundearen arabera, ingurumenak osasunari nola
|
eragin
diezaiokeen argi eta garbi erakutsi zuen. Orduan frogatu ahal izan zenez, agente infekziosoa Legionella pneumophila bakterioa da, hozte dorreetako uretan bizi zena, eta sisteman sortzen diren aerosolak dira haren transmisio bidea.
|