|
2017
|
|
|
Gaur egun osasun arloko profesionalak informazio bolumen handiari aurre egin behar dio, eta horrek zailtzen dio informazio baliagarria aurkitzea (adibidez, Pubmed ek, osasun arloko datu base nagusiak, 26 milioi erreferentzia ditu eta bakarrik 2015 urtean 806.000 erreferentzia gehitu ziren). Hori dela-eta, osasun arloko profesionalak baliabideak izan behar ditu
|
bere
interesaren arloan argitaratzen diren ikerketa berrietan eguneratuta egoteko.Hori dena lor dezake bere arloko argitalpenen jakinarazpenen bidez (adibidez, aldizkarien aurkibideen jakinarazpenak), web eta blogetan argitaratzen dena jasotzeko RSS gehigarrien bidez (adibidez, Netvibes), erakunde edo profesionalen Twittermezuei jarraituz edo informazioa partekatzeko gizarte markatzaileak erabiliz (ad... –
|
|
|
Gaur egun osasun arloko profesionalak informazio bolumen handiari aurre egin behar dio, eta horrek zailtzen dio informazio baliagarria aurkitzea (adibidez, Pubmed ek, osasun arloko datu base nagusiak, 26 milioi erreferentzia ditu eta bakarrik 2015 urtean 806.000 erreferentzia gehitu ziren). Hori dela-eta, osasun arloko profesionalak baliabideak izan behar ditu bere interesaren arloan argitaratzen diren ikerketa berrietan eguneratuta egoteko.Hori dena lor dezake
|
bere
arloko argitalpenen jakinarazpenen bidez (adibidez, aldizkarien aurkibideen jakinarazpenak), web eta blogetan argitaratzen dena jasotzeko RSS gehigarrien bidez (adibidez, Netvibes), erakunde edo profesionalen Twittermezuei jarraituz edo informazioa partekatzeko gizarte markatzaileak erabiliz (adibidez, Citeulike) (1).? –
|
|
|
Dimetiltriptamina heste hodian degradatua izango litzateke, IMAOekin batera hartuko ez balitz. Hori dela-eta, ezinbestekoa da bi landareak batera hartzea DMTak
|
bere
eragin haluzinatzailea mantendu ahal izateko. Ayahuascak, eragin lasaigarriak izateaz gain, entzumen eta ikusmen haluzinazioak sor ditzake.
|
|
|
atzerapen luzeenak (17). Sarea eraginkorra izango bada,
|
bere
helburuetako batek izan behar du tarte hori murriztea (19). EAEko sarean ikusi da ez dela aldaketarik egon aztertutako bi epeen artean.
|
|
|
MIA jasaten duten emakumeen% 7% 32k ez du estutasunik koronarioetan, MIAren arrazoia ateroma plakaren haustura, ultzerazioa, erosioa, espasmoa edo disekzioa izan daiteke (8). Circulationaldizkariak
|
bere
azken zenbakian plazaratutako gai horri buruzko azterketak dio ezen, oro har, gaixo horiek bihotz hodietako gertakizun bat izateko arrisku handiagoa dutela, hala nola SKA, bihotz gutxiegitasuna eta iktusa (22). Ez da aztertu gure ikerketan arteria koronarioen lesioetan sexuen arteko diferentziarik ote zegoen.
|
|
|
BIHOTZEZ sareak izan du
|
bere
eragina: emakume gehiago artatzen dira eta tratamenduraino doazen denbora tarteak nabarmen murriztu dira emakumeen artean.
|
|
|
Hizkuntzak osasun arloan eta bereziki harreman terapeutikoan duen egitekoari buruz asko idatzi izan da, batez ere hizkuntzan oinarrituta eman daitezkeen txarto ulertuek osasunean izan dezaketen eragina dela-eta. Osagileek eta gaixoek jargoi ezberdina erabiltze hutsagatik arazoak sor daitezkeela deskribatu izan da (1), beraz, gaixoa
|
bere
ama hizkuntzan artatzen ez denean, txarto ulertuak nabarmenki areagotu daitezkeela pentsa genezake (2). Osasun mentalaren alorrean bereziki garrantzitsua da hizkuntza.
|
|
|
Laski eta Taleporos ek 1977an (10) gazte eskizofreniko latino baten kasua deskribatu zuten. Gaixoak entzutezko haluzinazio mehatxagarriak deskribatu zituen ingelesez, hau da,
|
bere
bigarren hizkuntzan. Antikolinergikoek eragindako delirium bat egin zuen aurrerago, eta orduan haluzinazioak, mehatxagarriak izanda ere, gaztelaniaz aditu zituen.
|
|
|
Southwood eta besteek 2009an (19) argitaratutako lanean lehen agerraldi psikotiko bat zeukan gazte hegoafrikar baten kasua azaldu zuten. Gazteak afrikaans ez,
|
bere
lehen hizkuntzan, azterketa egiteraan deliriozko sintoma gehiago adierazi zituen, bai hizkuntza bitxikeriak baita pentsamenduaren nahasmendua ere. Bestalde, hizkuntzaren alde pragmatikoa aztertzean, ingelesez afrikaans hizkuntzan baino kalte linguistiko handiagoa hauteman zuten.
|
|
|
Hala ere, ikerlan bi horiek bat datoz esatean profesionalen eta gaixoaren arteko gertutasunak atxikidura hobetzen duela. Gaixoa
|
bere
lehen hizkuntzan artatzeak gertutasun hori areagotu lezake, eta, ondorioz, atxikidura maila. Hori Ozamiz ek argitaratutakoarekin bat dator (26), alegia, gaixo psikiatriko baten tratamenduarekiko atxikimendua esanguratsuki hobetu zela gaixoa bere ama hizkuntzan artatzen hasitakoan.
|
|
|
Gaixoa bere lehen hizkuntzan artatzeak gertutasun hori areagotu lezake, eta, ondorioz, atxikidura maila. Hori Ozamiz ek argitaratutakoarekin bat dator (26), alegia, gaixo psikiatriko baten tratamenduarekiko atxikimendua esanguratsuki hobetu zela gaixoa
|
bere
ama hizkuntzan artatzen hasitakoan. Orobat bat dator Gilmer eta besteen gomendioarekin, hots, gaixo elebidunak profesional elebidunek artatzeko eskaintza egitea tratamenduarekiko atxikidura hobetzeko.
|
|
|
Izan ere, haluzinazioei buruzko azken behaketa hori egitean, adibidez, gehienek ez dute zehazten informazioa jasotzeko elkarrizketa zein hizkuntzatan egin duten. Ildo berean, pentsa liteke gaixoak ama hizkuntza hobeto menperatzen duen heinean,
|
bere
hizkuntzan luze eta sakonago hitz egiteko joera edukiko duela, azpitik garuneko zirkuituekin lotutako arrazoiak egon edo ez egon. Gainera, kontuan eduki behar dugu psikosiaren oinarria pentsamenduaren nahasmendua dela, eta pentsamendu nahasi hori mintzairaren bidez adieraziko dela.
|
|
|
Hori dela eta, ezin dugu esan argitaratuta dagoen informazio guztia batu dugunik berrikusketa honetan. Alabaina, mugak muga eta ikusitakoaren arrazoia edozein izanda ere, praktika klinikorako erabilgarria den aurkikuntza nagusia aipatutako bi puntuetan laburbildutakoa da, alegia, gaixo psikotiko elebidunak sintomen adierazpen ezberdina egiteko joera daukala
|
bere
bi hizkuntzetan, eta, beraz, egokiena azterketa psikopatologikoa bi hizkuntzak erabiliz egitea izango litzatekeela.
|
|
|
Berrikuspen honetan, pankreatitis akutua duen pazientearen arretak nolakoa lukeen deskribatuko dugu, formarik larrienetan batez ere. Garrantzitsua da ospitale edo ESI bakoitzak
|
bere
protokolo egokitua izatea, Larrialdi, Erradiologia, Laborategi, Kirurgia Orokor, Digestio Aparatu eta Zainketa Intentsiboen Unitateetako espezialistek osaturiko lantalde batekin, nazioarteko gidek gomendatzen duten moduan (10). 1 irudian paziente hauen arreta jasoko lukeen diagrama deskribatzen da, haien ospitaleratze osoan zehar.
|
|
2018
|
|
|
Neurotransmisoreen sistemen desorekaz gain, haien hartzaileen erregulazioaren desoreka bat ere proposatzen dute. Adibidez, noradrenalinak (NA)
|
bere
jariapena kontrolatzen du berak eragiten duen feedback mekanismoaren bitartez. Mintz presinaptikoan transmisioa erregulatzeko? 2adrenohartzaileak daude:
|
|
|
Depresioa bezalako gogo aldartearen asaldurekin gehien erlazionatu den faktore neurotrofikoa garunetik eratorritako faktore neurotrofikoa (BDNF) deiturikoa da, plastikotasun neural eta neurogenesiaren erregulaziorako ezinbestekoa dena. Tirosin kinasa erako
|
bere
hartzaileari lotuz, TrkB delakoa, hainbat seinalizazio bide bultzatu eta neuronen dendriten arborizazioa kontrolatzen du, esate baterako (3). Estresak eta kortisolak neuronen biziraupenerako eta sinapsien egokitasunerako hain garrantzitsua den BDNFaren mailei eragiten dietela deskribatu da.
|
|
|
Glukokortikoide nagusia gizakietan kortisola edo hidrokortisona da, eta guruin adrenalaren azalaren zati faszikulatuan ekoizten da. Estres estimuluei eta glukokortikoide maila plasmatiko baxuei erantzuteko askatzen da,
|
bere
sintesi propioa erregulatzeko gai delarik. Hainbat funtzio betetzen dituzte organismoan glukokortikoideek, hala nola estresaren erantzunaren kontrola, gluzido, lipido eta proteinen metabolismoaren kontrola eta sistema immunearen inhibizioa (ezaugarri antiinflamatorio eta immunogutxitzaileak dituzte) (9).
|
|
|
Bestetik, antidepresiboak probatzen dituzten ikerlan askok estresa hasi aurretik edo estres aldia hastearekin bat ematen dituzte farmakoak. Ikerlan honetan, farmakoaren administrazioa estresak
|
bere
efektua egindakoan hasi da. Metodologia ezberdintasun hori emaitza ezberdinen atzean egon daiteke, eta garrantzia handia du errealitate klinikora hurbiltzeko garaian.
|
|
|
Pisuaren kontrola nork eramaten zuen aztertzen badugu, obesitatea zutenen% 55,6k
|
bere
kabuz pisatzen zuen bere burua eta HTA zutenen% 45,4k. Lokomozio aparatuko arazoak zituztenen kasuan,% 82,1ek bere kabuz pisatzen zuen bere burua; diabetikoen% 64,2ri, ostera, espezialistak kontrolatzen zion pisua.?
|
|
|
Pisuaren kontrola nork eramaten zuen aztertzen badugu, obesitatea zutenen% 55,6k bere kabuz pisatzen zuen
|
bere
burua eta HTA zutenen% 45,4k. Lokomozio aparatuko arazoak zituztenen kasuan,% 82,1ek bere kabuz pisatzen zuen bere burua; diabetikoen% 64,2ri, ostera, espezialistak kontrolatzen zion pisua.?
|
|
|
Pisuaren kontrola nork eramaten zuen aztertzen badugu, obesitatea zutenen% 55,6k bere kabuz pisatzen zuen bere burua eta HTA zutenen% 45,4k. Lokomozio aparatuko arazoak zituztenen kasuan,% 82,1ek
|
bere
kabuz pisatzen zuen bere burua; diabetikoen% 64,2ri, ostera, espezialistak kontrolatzen zion pisua.? –
|
|
|
Pisuaren kontrola nork eramaten zuen aztertzen badugu, obesitatea zutenen% 55,6k bere kabuz pisatzen zuen bere burua eta HTA zutenen% 45,4k. Lokomozio aparatuko arazoak zituztenen kasuan,% 82,1ek bere kabuz pisatzen zuen
|
bere
burua; diabetikoen% 64,2ri, ostera, espezialistak kontrolatzen zion pisua.? –
|
|
|
Azkenik, parte hartzaileen% 16,7k esan zuen
|
bere
elikadura ez zela egokia eta portzentaje horrek gora egin zuen gazteen artean% 28,6 izanik (p< 0,001), emakumezkoen artean% 18,5 (p< 0,01), obesitatea zutenen artean% 27,4 eta diabetesa zutenen artean% 21,7.
|
|
|
Pisuarekin zuzenki erlazionatuta dauden patologietan horren kontrola izateak garrantzi handia dauka (25). Hala ere, taldearen herenak ez zuen
|
bere
burua pisatzen, eta portzentaje hori obesitatea pairatzen zutenen artean handitzen zen. Horren arrazoia inpaktu psikologikoarekin erlazionatuta egon daiteke, zeren pertsona horiek beren burua pisatzean eta beren pisua ikustean, agian momentu horretan duten arazoaz jabetu daitezke.?
|
|
|
Ostera,% 1,8k ez zuen gosaltzen% 3,4 gazteen taldekoak izanik (< 40 urte),% 50,5ek otordu artean jateko ohitura zuen. Obesitatea pairatzen zutenen% 36,4k ez zuen
|
bere
pisua kontrolatzen eta hipertentsio arteriala zutenen% 72,9k gatza erabiltzen zuen bazkarietan. Parte hartzaileek zuten ezagutzaren eta beren eguneroko bizi ohituren artean desadostasuna ikusi zen, bai nutrizioari dagokionez baita beren patologiekin erlazioa duten beste faktore batzuei dagokienez ere.
|
|
|
Obesitatea elikagaien ahoratzearen eta gastu energetikoaren arteko desoreka iraunkor eta jarraituaren ondorioa da, non ahoratutako gehiegizko kaloriak ehun adiposo eran metatzen diren (5). Sindrome metabolikoak (SM) arazo kardiobaskularrak ekar ditzaketen faktoreak hartzen ditu
|
bere
barnean; esate baterako, obesitate zentrala (abdominala), anormaltasunak glukosaren metabolismoan eta tentsio arterialean (6).? –
|
|
|
Horrez gain, aipagarria da ikerketa guneko (Zumarraga, Urretxu, Legazpi, Azkoitia, Azpeitia eta Beasain) udalekin urtero egindako hitzarmenei esker lan hau aurrera eramatea posible izan dela. Ildo beretik, Patxi Xabier Txakartegiri eskertu nahi diogu lan honen inguruan egin duen irakurketa kritikoagatik eta
|
bere
ekarpenengatik.
|
|
|
1983 urtean argitaratutako lanean, Trunkey eta
|
bere
laguntzaileek heriotzen banaketa trimodala deskribatu zuten (8) (9): heriotzen lehenengo multzo bat aurreneko minutuetan gertatzen da, aire bideak, sistema zirkulatorioa edota nerbio sistema zentrala larriki kaltetuak izatearen ondorioz; bigarren talde bat ordu batzuen epean gertatzen da, hauen artean hemorragiak nabarmenduz; eta hirugarren talde bat egun edo asteak igarota, disfuntzio multiorganikoaren ondorioz.
|
|
|
Maskuriaren berreziketa ZPMen ariketekin elkartuta, bata edo bestea
|
bere
kabuz erabilita baino eraginkortasun altuagoa lortzen da epe laburrean EGI eta GI mistoaren kasuan (2 EM, B GG) (11).
|
|
|
Ariketak gainbegiratuak direnean, emakumeak
|
bere
kontu egiten dituenean baino eraginkorragoak dira (1 EM), edozein urterekin egin daitezkeelarik (A GG). Hasierako miaketan baginako ukipenaren bidez ZPMak nahita uzkurtu eta erlaxatzeko gaitasuna aztertzen da eta banakako entrenamendu programa ezartzen da.
|
|
|
EGIaren kasuan, ostera, kirurgiara joko dugu; badaude horretarako hainbat teknika, urteetan zehar hobetuz joan direnak, gaur egun erabiliena uretra azpiko xingolak direlarik, polipropilenozkoak. Xingolen eraginkortasun tasa altua da, mota ezberdinak daude bakoitza
|
bere
berezitasunekin eta horiek ezagutzea ezinbestekoa da pazienteari aholku egokiena emateko. Beraz funtsezkoa da emakumeek jakin dezaten gernu inkontinentzia ez dela zahartzearen ondorio normal bat eta badaudela horretarako konponbideak.
|
|
2019
|
|
|
Datu falta da ikerkuntza klinikoan maiz gertatzen den arazo bat, askotan informazioa ez delako
|
bere
osotasunean jasotzen, zenbait aldagai ez direlako behar bezala jasotzen, edo pazienteek ikerketan parte hartzeari uzten diotelako. Mundu errealeko datuekin ere faltako balioak aurki daitezke (esate baterako, pazienteen analisiak egin eta grabatzen ez direnean, edo altuera edo neurria hartu baina zerbaitegatik behar bezala gordetzen ez direnean).
|
|
|
–Ben Manners 5 B kabinan eseri zen, eta mantso mantso tekleatu zuen[
|
bere
galdera]... Ben erantzunaren zain geratu zen[...]. Oso denbora gutxian, galdera hura trilioi bat daturekin nahastu eta osotasun batean koordinatuko zen, eta Multivacek erantzunik egokiena aterako zuen osotasun hartatik.
|
|
|
Medikuntza ere ez zen iragarpen hauengandik libratu. 1970 urtean New England Journal of medicine (NEJM) aldizkarian agertutako artikulu batean, 2000rako ordenagailuak
|
bere
kabuz diagnostikoak ezartzeko gai izango liratekeela baieztatzen zen, ordenagailua medikuaren adimenaren luzapena izango balitz bezala. Dena den, hamazazpi urte geroago, NEJMan argitaratutako beste artikulu berri batean egile berberek onartu behar izan zuten zaila izango litzatekeela iragarpen hori betetzea.
|
|
|
RWD horiek erabili daitezke, besteak beste, gaixotasunen epidemiologia ulertzeko; osasun arreta eta pazienteen beharrak nolakoak diren aztertzeko; tratamenduen efektibitatea eta segurtasuna ebaluatu eta monitorizatzeko; osasun arretaren kalitatea ebaluatzeko eta
|
bere
joera denboran ikusteko; benchmarking egiteko edo osasun iragarpenak egiteko. Beste aldetik, denbora errealean ebidentzian oinarritutako medikuntzan, denbora errealean pazienteen monitorizazioan eta tratamendu berrien onarpenean aurrerakuntzak lortzen ari dira.
|
|
|
Horretarako ezinbestekoa da datuen iturriak ezin hobeto ezagutzen dituzten profesionalek ikerketa prozesuan hasieratik parte hartzea. Datu base guztiak dituzte
|
bere
isuriak, berezitasunak eta aldakortasuna. Hau dela eta, akatsak egon daitezke, adibidez, populazioa definitzeko orduan, interbentzioak edo gertaerak (outcome) definitzeko orduan, erabilitako irizpideekin.
|
|
|
Inguruabar desberdinetan aukera klinikoek zer eraginkortasun duten ulertzeko kontuan izan behar diren faktoreen konplexutasuna handituz doa, horrexegatik, datu baseetaz eta kalkulu ahalmenaz aldi berean baliatu ahal izateko, aplikazio zabaleko IKTak behar dira derrigorrean. Nahiz eta
|
bere
horretan nahikoa ez izan arreta medikoaren kudeaketa hobe batek eskatzen duen informazioa sortzeko, beharrezkoa da bet ikasten ari den osasun sistema baten etengabeko hobekuntzarako. Beharrezkoa izango da, baita ere, pribatutasunerako eta segurtasunerako esparru bat eraikitzea, eta partekatzen denean babestuko den informazioarekiko konfiantza publikoa mantentzea.
|
|
|
Funtsezko lana egiten ari dira, gaur egun, eraginkortasun konparatiboaren ikerketan, baina aurrera eramaten diren jarduera horiek nor
|
bere
bidetik doaz, eta askotan, errepikakorrak ere badira. Ebidentziaren aplikazioa ekoizpenarekiko atzerago badago, hein batean, informazioa bilatzen eta garatzen duten erakundeen artean, eta horien barruan ere, ikuspegi desberdin eta, isolatuak?
|
|
|
zahartzaroarekin eta gaixotasun kronikoekin lotutako arazoak dira, gaur egun, prebalentzia handienekoak. Eta horren ondorioz, presioa gero eta handiagoa da osasun sistemarengan eta
|
bere
jasangarritasunean.
|
|
|
Hona hemen OMEren defnizioa: ongizate egoera bat, zeinetan norbanakoa
|
bere
gaitasunen jakitun den, bizitzaren tentsio normalei aurre egin diezaiekeen, modu produktboan eta emankorrean lan egin dezakeen eta komunitateari ekarpena egiteko gai den.
|
|
|
osasun mentala okerragoa da klase sozialean behera egin ahala. Desberdintasun horiek gora egin dute gizonezkoetan eta
|
bere
horretan mantendu dira emakumeen artean.
|
|
|
T4a T3aren aitzindaria da. Proteina plasmatikoei lotuta (hain zuzen, proteina plasmatikoei lotuta ageri da T4 gehiena, >% 99 eta TT4 deritzo, T4 totala; gainerakoa T4 librea da, FT4), gorputzera garraiatu eta plazenta zeharkatuta, amaren odoletik fetura iristen da, haurdunaldiaren hasieran (11); hirugarren hiruhilekoan, haurra
|
bere
tiroxina sortzeko gai da eta ez da amaren mendeko. Izan ere, haurdunaldiaren bigarren hiruhilekotik aurrera, tiroide guruinak lan egin dezake eta fetua gai da bere bereak diren hormonak ekoizteko, amak igarotzen dizkionez gain (12).
|
|
|
Proteina plasmatikoei lotuta (hain zuzen, proteina plasmatikoei lotuta ageri da T4 gehiena, >% 99 eta TT4 deritzo, T4 totala; gainerakoa T4 librea da, FT4), gorputzera garraiatu eta plazenta zeharkatuta, amaren odoletik fetura iristen da, haurdunaldiaren hasieran (11); hirugarren hiruhilekoan, haurra bere tiroxina sortzeko gai da eta ez da amaren mendeko. Izan ere, haurdunaldiaren bigarren hiruhilekotik aurrera, tiroide guruinak lan egin dezake eta fetua gai da
|
bere
bereak diren hormonak ekoizteko, amak igarotzen dizkionez gain (12). T4 eta T3 ekoiztu ala ez, hipofisiak edo pituitariak kontrolatzen du, tiroidea estimulatzen duen hormonaren bitartez, alegia, TSHaren bitartez (ingelesez, Thyroid Stimulating Hormone), zeina, era berean, zirkulatzen ari diren T4 eta T3 kontzentrazioek erregulatzen duten (8).
|
|
|
Emakume bakoitzari
|
bere
herrian kokatutako neurgailuak neurtutako PM2.5 kontzentrazioaren batezbestekoa kalkulatu zitzaion, haurdunaldi osorako; herrian bertan tresnarik ezean, hurbilekoena erabili zen (4 km-ra gehienez).? –
|
|
|
Adibide modura, orain arte gehien ikertu den XIST lncRNA daukagu, bi X kromosometako baten inaktibaziorako ezinbestekoa dena. Zehazki, XISTtranskriptoa X kromosoma inaktibotik transkribatzen da, kromosoma horri berari lotzean
|
bere
inaktibazio epigenetikoa martxan jarriz (13). Aldiz, transmotakoek geneen adierazpena genoma mailan erregulatzen dute, beren funtzioa ez baitute transkripzio gunean bertan burutzen.
|
|
|
Alde batetik, p53 degradatzen duen MDM2 proteinaren mailak murrizten ditu, p53 egonkortuz eta degradaziotik babestuz. Gainera, p53 proteinaren mailak igo, p53 menpeko transkripzioa aktibatu eta p53
|
bere
gene ituen promotoreetara lotzeko gaitasuna handitzen du. Izatez, MEG3aren gainadierazpen ektopikoak p53ren pilaketa eragiten du, zelulen proliferazioa galaraziz.
|
|
|
Alde batetik, MEG3k p53 degradatzen duen MDM2 proteinaren mailak murrizten ditu, p53 egonkortuz eta degradaziotik babestuz. Gainera, p53 proteinaren mailak igo, p53 menpeko transkripzioa aktibatu eta p53
|
bere
gene ituen promotoreetara lotzeko gaitasuna handitzen du. (B) ANRILen funtzio onkogenikoak.
|
|
|
PCA3aren adierazpena prostata espezifikoa da, eta prostatako ehun osasuntsuekin alderatuta, prostatako tumoreen% 90 baino gehiagotan haren adierazpena 60 aldiz handituta dagoela ikusi da. PCA3aren funtzioa ezezaguna den arren, biomarkatzaile gisa duen potentziala ikusita gernuko PCA3aren detekzioan oinarritzen den prostatako minbiziaren diagnostikorako test klinikoa garatu da (Progensa PCA3urine test); gaur egun errutinazko test modura erabiltzen da
|
bere
sentikortasun altuagatik eta erraz egin daitekeen proba kliniko bat delako (9, 22). Beste zenbait minbizitan ere diagnostikorako zein pronostikorako baliagarriak izan daitezkeen lncRNAk identifikatu dira, baina oraindik ikerketa gehienak maila preklinikoan burutu direnez, paziente kopuru handiekin egindako azterketa kliniko kontrolatuak beharrezkoak dira emaitza itxaropentsu hauek arlo klinikora eramateko (9).
|
|
|
RNAren ezaugarri bereziak direla-eta, (bizi laburra, oso egituratua, gune zelular ezberdinen artean mugikorra), RNA mailako erregulazio hau oso sentikorra eta dinamikoa dela ikusi da. Zehazki, modifikazio bakoitzak
|
bere
efektua mekanismo ezberdin baten bidez lortzen duela deskribatu da, baina testuinguruaren arabera mekanismo horiek desberdinak izan daitezke. Gainera, modifikazio horietako batzuk oso dinamikoak dira, zelulari inguruneko estimuluei era azkarrean erantzutea ahalbidetuz (26).
|
|
|
Adibide modura, RNA ez kodetzaile luzeek eta epitranskriptomak (m6A aldaketak) leuzemia mieloide akutuaren (acute myeloid leukemia, AML) garapenean izan dezaketen paper garrantzitsua berrikusiko dugu. Leuzemia mieloide akutua helduengan agertzen den jatorri mieloideko minbizi ohikoena da,
|
bere
ezaugarri nagusia hezur muinean eta odolean gertatzen den zelula leuzemiko heldugabeen pilaketa izanik. Horren prebalentzia dela-eta, minbizi hematologikoen alorrean gehien ikerturiko tumoreen artean dago eta, ondorioz, RNA ez kodetzaile eta epitranskiptomikaren alorrean aurrerapen esanguratsuak burutu dira azkenaldian AMLaren testuinguruan (6).
|
|
|
Artikulu honetan aipatutako estilo horri buruzko laburpen bat eskaintzen da:
|
bere
sorrera, ezaugarri nagusiak eta euskarazko bertsioa.? –
|
|
|
Estrategia hau bailatzen duten medikuek antibiotikoaren preskripzioa egiten dute, baina pazienteari tratamendua ez hasteko esaten diote sintomatologiak txarrera egin ezean. Hainbat infekziotan (amigdalitisa, sinusitisa...)
|
bere
eraginkortasuna frogatu du, eta antibiotikoen erabilera murriztuz emaitza kliniko berdinak lor daitezkeela ondorioztatu da (8).
|
|
|
Medikuen eta erizainen arteko botere harremanak emakumezkoen eta gizonezkoen hierarkizazioa sinbolikoki erreproduzitu dezakeela iradoki da (45), erizainek beren profesioagatiko errekonozimendu soziala jasotzea eragotziz. Erizaintzak azken urteetan autonomia handia irabazi badu ere,
|
bere
funtzioak ikusezina izaten jarraitzen du aditu batzuen esanetan (46). Erizainek edozein osasun sistematako plantillaren gehiengoa osatzen dutela kontuan hartuta, eta mina bezalako sintometan esku hartzean genero isuria izan dezaketela aurkitu dela jakinda (46), kalitatezko osasungintzako profesional aktibo bezala duten potentziala gutxiestea akatsa litzake.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, osasun ekitatea pertsona orok
|
bere
osasun potentzial osoa lortzeko aukera zilegi izateari deritzo, bere ezaugarri sozial, ekonomiko edo demografikoengatik inolako eragozpenik jasan gabe (3).
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, osasun ekitatea pertsona orok bere osasun potentzial osoa lortzeko aukera zilegi izateari deritzo,
|
bere
ezaugarri sozial, ekonomiko edo demografikoengatik inolako eragozpenik jasan gabe (3).
|
|
|
jarduera fisikoak hesteetako mukosaren iragazkortasuna asaldatzen du; eta kalte hori handiagotu egiten du antiinflamatorioak hartzeak (ibuprofenoa, esaterako) (39). Beherakoak, oro har,
|
bere
kabuz egiten du onera, eta oso gutxitan eragiten du asaldura elektrolitikoa edo deshidratazioa. Baina 24 orduz luzatzen bada edo beste sintoma batzuk gehitzen bazaizkio, besteak beste, min abdominala, sukarra, odola gorozkietan edo gorakoak?
|
|
|
ultratrail lasterketak, mendi maratoiak? Horietan, gero eta partaide gehiagok eramaten dute
|
bere
gorputza muturreko egoeretara (1, 2).? –
|
|
|
Horiek, berriz, kortisol maila areagotu. Egoera honek luze iraunez gero, estres erantzuna kontrolatzen duen hipotalamo pituitaria adrenal (HPA) ardatza desdoitu egiten da eta ezin ditu kortisol mailak
|
bere
onera ekarri. Gainera, periferian askatutako zitokinek garuneko hesi hematoentzefalikoa zeharka dezakete, garunean hartzaile espezifikoei lotu, anplifikatu eta funtzio neuronala erasan dezakete, jokabideari eta aldarte egoerari eraginez (15).?
|
|
|
Emaitzak
|
bere
horretan mantentzen dira analisitik atzerrian jaiotako 226 kasuak kentzen direnean, baina esangura estatistikoa soilik gizonezkoen 5 kintilean mantentzen da (aurkeztu gabeko datuak).? –
|
|
|
Migrazio fenomenoek tuberkulosiaren intzidentziarekin, diagnostikoarekin eta tratamenduarekin erlazio estua dutela deskribatu da maiz (24, 25). Sarritan etorkinen kolektiboa maila sozioekonomiko baxuenetan kokatzen den arren, aipaturiko asoziazioa
|
bere
horretan mantentzen da analisitik atzerrian jaiotako kasuak kenduz gero, nahiz eta kasu gutxiago izatearen ondorioz emaitzek esangura maila baxuagoa duten. Hortaz, lan honen arabera, gabezia mailaren eta tuberkulosiaren intzidentziaren artean aurkituriko erlazioa migrazio fenomenoarekiko independentea izango litzateke.?
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, zainketa aringarri pediatrikoak haurraren eta
|
bere
familiaren bizi kalitatea hobetzea helburu duten zainketa integral eta aktiboak dira (2,6). Zainketa integral moduan definitzen dira, gaixoaren behar guztiak osotasunean hartuz eskainiriko zainketak.
|
|
|
Haur eta nerabeekin komunikatzeak baditu
|
bere
zailtasunak. Ez da gauza bera 3 urteko haur batekin, 6 urteko batekin edota 11 urteko batekin komunikatzea.
|
|
|
Hizkuntzaren edota mintzairaren aurreko aldia da. Lehen hilabeteetan haurrak ez du
|
bere
buruaren eta inguruaren kontzientziarik, baina zentzumenen eta mugimenduen bidez mundua ezagutzen doan neurrian, objektuen existentzia ulertzera iristen da aldi honen amaierarako (14, 24).
|
|
|
Pentsamendu magikoa nagusitzen da eta komunikatzeko orduan, funtzio sinbolikoa erabiltzen du (14, 24). Bestalde, Piageten arabera, aldi honetan haurraren jarrera egozentrikoa nagusitzen da,
|
bere
ikuspuntuak eta pentsamenduak soilik onartzen dituelarik (14).
|
|
|
Hau da, gaixotasun, tratamendu edota heriotzaren inguruko beldurrak, kezkak eta galderak, edota sentimendu eta pentsamendu positibo zein negatiboak, ahozko eta ez ahozko komunikazioaren bidez libreki adierazteko aukera eskaini behar du. Komunikazio irekiaren bidez, haurrak edo nerabeak
|
bere
galdera guztiak seriotasunez hartuak eta zintzotasunez erantzunak direla sentitu behar du (12).
|
|
|
Osasun profesionalaren zeregina izango da, elkarrizketa aurrera eramateko, gaixoa eroso sentitzen den konfiantzazko giroa sortzea. Horretarako, profesionalak
|
bere
burua aurkeztu eta gaixoari bere izenez deitzeak garrantzi berezia du (16). Horretaz gain, goxotasunez hitz egin eta jarrera enpatikoa azaltzea ere oinarrizkoa izango da komunikazio prozesuan (9, 26).
|
|
|
Osasun profesionalaren zeregina izango da, elkarrizketa aurrera eramateko, gaixoa eroso sentitzen den konfiantzazko giroa sortzea. Horretarako, profesionalak bere burua aurkeztu eta gaixoari
|
bere
izenez deitzeak garrantzi berezia du (16). Horretaz gain, goxotasunez hitz egin eta jarrera enpatikoa azaltzea ere oinarrizkoa izango da komunikazio prozesuan (9, 26).
|
|
|
Horretaz gain, goxotasunez hitz egin eta jarrera enpatikoa azaltzea ere oinarrizkoa izango da komunikazio prozesuan (9, 26). Jarrera enpatikoak bestearen tokian jarri eta, horrela,
|
bere
sentimenduak ulertzeko gaitasuna izateari egiten dio erreferentzia (26).
|
|
|
Haurrekin eta nerabeekin mintzatzeko orduan, hitzez esaten denaz gain esateko moduak ere garrantzia du, paralinguistika kontuan hartzekoa delarik. Paralinguistikak hitzak esateko modua aztertzen du eta
|
bere
barnean sartzen dira tonua, tinbrea, abiadura, geldiuneak... (27).
|
|
|
Gorputz kontaktuaren erabilera haurrak edo nerabeak markatuko du, ahozko eta ahoz besteko komunikazioaren bidez
|
bere
erosotasun maila adieraziz. Osasun profesionalak ezin du pentsatu haur edo nerabe guztiek eskertuko dutela gorputz kontaktuaren erabilera.
|
|
|
Bestalde, haurra edo nerabea
|
bere
heriotza gertu dagoela sentitzen doan neurrian, iraganean izandako bizipenak errepasatzen hasi ohi da eta bizipen horiekin lotura duten jarrera desberdinak adierazten ditu. Ohikoa izaten da, esaterako, iraganarekin lotutako ametsak izatea, txikiagoak zireneko ipuinak irakurtzeko eskatzea, postura fetalean jartzeko beharra izatea eta gurasoen besoetan denbora asko igarotzeko edota haiekin lo egiteko nahia azaltzea.
|
|
|
Gaixotasuna oso aurreratua dagoenean, gerta daiteke haurrak edo nerabeak
|
bere
heriotza nolakoa izango den galdetzea. Galdera horren aurrean, A. Navajas medikuak gomendatu zuen gaixoari begietara begiratu eta ondorengoa erantzutea:
|
|
|
Espiritualtasuna erlijioarekin lotzeko joera nabarmena den arren, hori ez da horrela (9). Pertsonak mundua ikusteko duen modua adierazten du espiritualtasunak eta
|
bere
barnean erlijioa sar daiteke edo ez (32). Espiritualtasunak pentsamenduak, balioak, ideiak eta jarrera desberdinak biltzen ditu eta horien bidez bakoitzak bere bizitzaren zentzua aurkitzen du (9, 32).
|
|
|
Pertsonak mundua ikusteko duen modua adierazten du espiritualtasunak eta bere barnean erlijioa sar daiteke edo ez (32). Espiritualtasunak pentsamenduak, balioak, ideiak eta jarrera desberdinak biltzen ditu eta horien bidez bakoitzak
|
bere
bizitzaren zentzua aurkitzen du (9, 32).
|
|
|
Beraz, osasun profesionalak kontziente izan behar du eta onartu behar du, ez dakiela guztia eta badirela erantzunik ez duten galderak (9, 12, 32). Hala ere, beharrezkoa da gaixoak eta
|
bere
familiak barnean dituzten galderak modu irekian formulatu eta kanporatzea. Hori egiteak lasaitasuna ematen die.
|
|
|
Bestetik, ikusi da ahozko komunikazioak
|
bere
garrantzia duen arren, badirela kontuan hartu beharreko beste puntu batzuk. Horien arten, azpimarratzekoa da, ahoz besteko komunikazioak duen garrantzia.
|
|
2020
|
|
|
Ez dago deskribatuta nola eratzen den manchette a. Soilik proposatu da
|
bere
eraketarako mikrotubulu zentro antolatzailea (MicroTubule Organizing Center; MTOC) behar izatea. Y—tubulinaz eratutako zentrosoma izango litzateke, edo eraztun perinuklearra (45), nahiz eta Y—tubulinazko unitaterik ez eduki (46).
|
|
|
Inhibizio efektua gauzatu ahal izateko, PD1ek
|
bere
lotugaiekin bat egin behar du. Ehun gehienek, tumore zelulak barne, PD L1 adierazten dute.
|
|
|
Komunikabide berriaren ezaugarriak honako hauek ziren: 1) edukia Osasun Karpetaren bitartez ikus zitekeen soilik, konfidentzialtasuna bermatuz; 2) pazienteak mail bat jasotzen zuen
|
bere
posta elektroniko pertsonalean, Osasun Karpetan farmazialariaren mezu bat jaso zuela ohartaraziz; 3) farmazialariaren erantzunak historia kliniko elektronikoan automatikoki erregistratzen ziren.
|
|
|
Azken kokapen horietako metaketak sintoma motorren (SM) agerpena eragiten du. Ondoren, agregatuak harago zabaldu eta neokortexera iristean (5 eta 6 estadioak) gaixotasuna
|
bere
dimentsio kliniko osoan azaltzen da (1,3).
|
|
|
Birbaskularizazioa osatzearen bitartez pazientearen karga iskemikoa gutxitzea eta horrela biziraupena hobetzea bilatzen du, MV PCI estrategiaren desabantaila batzuk saihestuz. Paziente egonkortuarekin jarduten duzu, baina pazienteek hemodinamikako laborategira itzuli behar dute (bigarren prozedura batek eragin ditzakeen konplikazioak
|
bere
gain hartuz) eta horrek ospitalizaziodenbora eta gastu ekonomikoak handitzen ditu. Birbaskularizazioa osatzeko estrategiarik egokiena zein den zehaztea ez da erraza, galdera horri erantzuna emateko dugun ebidentzia oso urria baita.
|
|
|
PRAMI(% 100) eta CvlPRIT(% 64) entsegu klinikoetan birbaskularizazio osoa momentu akutuan (MV PCI) egin denez, ezin izan dira prozedura inguruko MIAk identifikatu. Izan ere, TnTak 12 ordura lortzen du
|
bere
gorengo maila eta 10 egun behar ditu normaltasunera itzultzeko; beraz, STIMIAren testuinguruan ematen den troponinen igoerak prozeduran zehar gertaturiko MIA txikiak estaltzen ditu. Gainera, CvLPRIT entsegu klinikoan MIArako erabilitako definizioa zorrotza izan da eta AKTP ondorengo troponinen igoerari ez zaio errutinaz begiratu.
|
|
|
3. Fase akrosomikoa. Fase horretan zehar, akrosomak, nukleoaren gaineztadurari itsatsita, atzeko polorantz jarraitzen du
|
bere
hazkuntza. Urrats horretan zelularen elongazioa gertatzen da, apurka espermatozoidearen morfologia luzanga berezia jabetuz.
|
|
|
Lehenengoa bai nukleoari bai akrosomari lotuta dago eta axonema aldera atzeratzen da, nukleoaren elongazioa eraginez. Bigarrenak, nukleoaren inguruan kokatuta,
|
bere
diametroa murriztuz doa eta beste eraztunarekin batera axonema aldera mugitzen da (11). Sertoli zelulen aktinazko piruek sortutako indarrek ere elongaziorako ezinbestekoak dira.
|
|
|
Editoriala antolatzen,
|
bere
besoetako biltzarra izan zela jakiteko izenburua aipatzearekin nahikoa da" Osasungintza berria. Bere jardunetik ikasten duen osasun sistema".
|
|
|
Garrantzitsua guztiz, eta gure espezieak jarraipena izan dezan ezinbestekoa. Gameto maskulinoa funtzionala izateko; hau da,
|
bere
eginkizuna bete ahal izateko, urrats batzuk igaro behar ditu. Behin meiosia bukatua, beraz, gametoaren oinarri genetikoa den premisa behin ezarrita dagoenean, espermatida deritzon zelula haploideak desberdintzapen prozesu oso konplikatua du.
|
|
|
Manchette a mikrotubuluzko eta aktina piruzko egitura iragankorra da. Espermatidaren nukleoa besarkatzen du
|
bere
luzatze prozesuan zehar. Mikrotubulu batzuek nukleoa inguratzen duen eraztun perinuklearra eratzen dute eta beste batzuk eraztun horri ainguraturik, zentrosomara bideratuta daude (8,11).
|
|
|
Terapia aproposaz eta odol analisi bidez egoki kontrolatu zuen gaixotasuna. Ez zuen intereseko aurrekari gehigarririk, ez beste tratamendurik, eta
|
bere
alkohol kontsumoa oso txikia zen.
|
|
|
Hurrengo urteetan, sarri egin zioten odol analisia
|
bere
egoera eta entzima pankreatikoen balioen bilakaera aztertzeko. Batzuetan, balioak oso handiak izan ziren motiborik gabe, eta beste batzuetan odoleko amilasa eta lipasa balioak berez normalizatu ziren arrazoi ezagunik gabe (2 irudia).
|
|
|
Gai horren inguruan argitalpen oso gutxi daude, baina Gullo doktoreak 1986 urtean
|
bere
lehen azterketa argitaratu zuenetik (1), nahasmendu horri buruzko hainbat ikerketa eta kontsulta egin dira, Lucio Gullok egindakoak gehienbat.
|
|
|
" Aztertuko den Medikamentu Berria" izeneko fitxaren helburua merkaturatzen diren medikamentu berriei buruz informazio objektiboa, ebaluatua, independentea eta zehatza eskaintzea da. i botika: Osasun Sailak eta Osakidetzak herritarrei zuzenduta botikei buruzko informazio objektiboa, fidagarria, independentea eta konparatiboa ematen dute
|
bere
web orrialdean.
|
|
|
Alboko esklerosi amiotrofikoa (AEA) gaixotasun neurodegeneratiboa da,
|
bere
ezaugarri nagusia garuneko zein bizkar muineko motoneuronen galera progresiboa izanik. Hori dela-eta, autonomia motorrean eta arnasketan du eragina1.
|
|
|
Aspalditik, HeHFa hainbat ezaugarri kontuan hartuta diagnostikatu izan da: LDL Cren maila, HFaren sintoma fisikoak eta pazientearen eta
|
bere
familiaren historia klinikoa, esaterako. Diagnosi mota horrek, ordea, HFaren kasu nabarmenenak soilik detektatzeko balio du, tarteko fenotiporik hauteman gabe (50).
|
|
|
Entzima pankreatikoen balioen fluktuazio handia eta normalizazio iragankorra ditu ezaugarritzat eta ez dago pankreako gaixotasunen inolako froga kliniko edo morfologikorik. Ez da eritasuna, nahasmendu onbera baizik, baina
|
bere
diagnostiko zuzena egitea garrantzitsua da ikerketa, tratamendu, ospitaleratze eta osasun egoerarengatiko kezka antzuak saihesteko.
|
|
|
Bi aste geroago, pazientea osasun zentroan berrikusi zuen
|
bere
medikuak. Ez zuen goragalerik, sabeleko minik edo sindrome konstituzionalik, baina baraurik egindako odol analisian entzima pankreatikoen igoera deigarria bakarrik nabarmendu zen berriro ere (amilasa 313 U/ L eta lipasa 344,8 U/ L), gainerako parametroen alterazio gehigarririk gabe.
|
|
|
Argi dago arteria guztiak irekita edukitzeak segurtasuna ematen digula, baina ezin dugu ahaztu birbaskularizazioa osatzeak ere
|
bere
konplikazioak dituela eta betiere pazienteak bere gain hartzen dituen arriskuen eta abantaila potentzialen artean erlazio egoki bat bermatu behar dugula. Horretarako birbaskularizazio osoaz baliatu daitezkeen" arrisku altuko pazienteak" identifikatu genituzke:
|
|
|
Argi dago arteria guztiak irekita edukitzeak segurtasuna ematen digula, baina ezin dugu ahaztu birbaskularizazioa osatzeak ere bere konplikazioak dituela eta betiere pazienteak
|
bere
gain hartzen dituen arriskuen eta abantaila potentzialen artean erlazio egoki bat bermatu behar dugula. Horretarako birbaskularizazio osoaz baliatu daitezkeen" arrisku altuko pazienteak" identifikatu genituzke:
|
|
|
1 irudia. LDLR eta
|
bere
bidezidorra.
|
|
|
Desnutrizioa larria denean(% 10eko pisu galera) edo disfagia larria denean, aho bidez jaten denarekin ez da nahikoa edota segurua izaten gaixoaren beharrak betetzeko. Kasu horietan, zunda bidez elikatzeko aukera ematen zaio gaixoari eta
|
bere
familiari. Zunda mota asko daude.
|
|
|
" Aztertuko den Medikamentu Berria" izeneko fitxaren helburua merkaturatzen diren medikamentu berriei buruz informazio objektiboa, ebaluatua, independentea eta zehatza eskaintzea da. i botika: Osasun Sailak eta Osakidetzak herritarrei zuzenduta botikei buruzko informazio objektiboa, fidagarria, independentea eta konparatiboa ematen dute
|
bere
web orrialdean.
|