|
2000
|
|
|
Ez da orain jorratzen ari garen eremu geografikoan, Urumea bokalean, bakarrik nabarmentzen. Euskal pilota
|
beraren
sorreran eta bilakaeran giltzarri izan da Atotxako frontoia. Izen handiko autore askoren ustez (Bombin eta Bozas Urrutiaren aburuz adibidez), ezker paretako lehen pilotalekua da Atotxakoa.
|
|
|
Udalbiltzak oinarri garbi batzuk ditu
|
bere
sorreratik: borondatezko atxikimendua alde batetik eta udal zinegotzien elkarlana.
|
|
|
BIGARREN Mundu Gerra eta gero
|
bere
sorreran izan eta mende erdi pasatxo kristau demokraten internazionalean egon ondoren, PPk EAJ erakunde horretatik kanporatzea lortu du, erakundeko estatutuak aldatzeko zenbait trikimailu egin ondoren. Txikiaren historiak, argudioak eta printzipioak, handiaren indarraren aurrean gutxi balio dutela adierazten du jel tzaleentzat horren mingarria den gertaerak.
|
|
|
Euskaltzaindiak
|
bere
sorreratik Jagon Sailaren ardurapean dituen eginkizunetarako baliagarri ditugu ONU eta Unesco ren arau horiek, Euskal Herriko muga guztien gainetik, nahiz Iparralde nahiz Hegoalde, ahal denean administrazioekin erarik hoberenean arituz eta lan eginaz; eta, hori ezinezko zaigunean, horien gainetik aipaturiko bi erakundeotara edo Europako Parlamentura joaz.
|
|
|
Horretaz gehiago jakin nahi duenak, gogorik baldin badu behintzat, beste agiri batzuen iturriak ere aurki litzake. Adibidez, Eusko Ikaskuntza erakundeak
|
bere
sorreratik laster argitara eman zuen liburuxka interesgarri bat: Joakin Jose Landazuri historiagile arabarraren Treviño ilustrado (1921) zeritzana, XVIII. mendearen azkenaldian idatzia eta argitara gabe gelditu zena, gero Juan Allende Salazar zenaren hitzaurrez Eusko Ikaskuntzak argitaratua.
|
|
|
|
Bere
sorreran, 1993an, La Semaine du Pays Basquek batez beste 3.500 eta 4.000ale saltzen zituen Ipar Euskal Herri osoan. 1997an, salmentak 7.967 aletara emendatuziren.
|
|
|
Aurrekoak bezala, teoriasistemiko eta psikoanalitikoak, azken hauek bereziki J. Bowlby k eta S. Foulkes ek eraginak, elkarlotzen ahalegintzen da.
|
Bere
sorrera berantiarragoa izatean (Institutua 1976an izan zen sortua), familia eskola psikoanalitikoen, estrukturalen, estrategikoen eta komunikaziozkoen eragin multzo handia du. Hortik aurrera lan eredu guztiz pertsonala garatzen zuten, bere garapenean pragmatismo sendokoa, hirurogeita hamarreko hamarkadaren bigarren erditik aurrera hedatuko zen eredueklektikoaren garapena ere ekarri zuena.
|
|
2001
|
|
|
Lur hortarik sortu zen ELB duela 20 urte" bizipide hobe bati buruz!". Hori zen sindikatuaren lema nagusia
|
bere
sorreran. Ez zen ustegabetarik" hobe" baten helburua eta ez" gehiago" batena.
|
|
|
EEren konparaziora itzuliz, desberdintasunaren hirugarren arrazoi bat aipatuko dut: EEk
|
bere
sorreratik zuen beste ildo bat, ez zen bereizketa batetik sortua, zeren Batasunak ez du aitortzen baina alderdi berri bat da, guk aitortu egiten dugu. Beste asko ere aipatu daitezke inolako antzekotasunik ez dugula ikusteko.
|
|
|
Nola definitzen da euskararen aldeko herri mugimendua? Autore horren ustez, euskalgintza, mailahonetan behintzat, euskararen aldeko jarrera ideologia batetik erne eta hedatu da, eta
|
bere
sorrera hazkundeetan era askotako euskaltzaleak aritu izandira (euskaldunak, erdaldun euskarazaleak, elebidun pasiboak...).
|
|
2002
|
|
|
|
Bere
sorreratik, Bilboko Arte Ederretako museoa museo historikoa izan da, iraganeko adierazpen artistikoak erakutsi dituena. Azken hiru urtetan jasan dituen berritze lanek ez dute, hala ere, bere itxura soilik aldatu.
|
|
|
Urretxu eta Zumarragan euskarak bizi duen egoeraz hitz egin diezagun, Sebas Iturrioz urretxuarra elkarrizketatu dugu. Zintzo Mintzo Euskaltzaleen Elkarteko lehendakariordea da, eta lehenik eta behin elkartearen
|
beraren
sorrerari buruz berba egin diezagun eskatu diogu. Iturriozek azaldu digunez, 80ko hamarkada amaieran eta 90eko hasieran euskararen inguruko hainbat mugimendu sortu zen Deba bailaran, eta horiek eredu bezala hartuz eman zituen Zintzo Mintzok lehen urratsak, 1994an, Joxe Mari Etxanizen gidaritzapean.
|
|
|
Oro har donostiar kritikariaren planteamendua onartu zuela esan genezake, baina ohiturazko eleberrigintzari zegokion aldian berrikuntza bat sartu zuen. Garateren aburuz, euskal eleberria ohiturazkoa izan zen
|
bere
sorreratik 1946 arte, urte horretan, J. A. Irazustak Joanixio argitaratu baitzuen eta 1957 arte iraun zuen euskal eleberri errealistari hasiera eman baitzion lan harekin. Ana
|
|
|
Bigarren multzoaunibertsitateen antolaketa akademiko autoritarioarekin eta azpiegituren gabeziekinlotuta dago, hala nola tasen igoerarekin, irakasleen egonkortasunik ezarekin etaaraudien zorroztasunarekin. Hirugarrenak, azkenik, euskararen eta euskal kulturaren irakaskuntzaren aldarrikapenean zuen
|
bere
sorrera. Azken horrek, ikusikodugunez, laurogeiko hamarkadan hartu zuen berebiziko garrantzia.
|
|
|
Nafarroako Unibertsitatean 1963 urtean Jose MigelBarandiaran Euskal Herriko Historiaurrea eta Etnologia emateko deitu zutenean, gure kulturaren lanketa hasi zen.
|
Bere
sorreran, Euskal Katedrak Bianako PrintzeaInstituzioaren diru-laguntza jasotzen zuen. Ataungo irakaslearen magisteritzak1980ra arte iraun zuen, 90 urte zituela.
|
|
|
Bestalde, ez da ahaztu behar CV/ CB sortu zen lehen unetik euskarak berepresentzia izan duela, aurrerago zehaztuko dugun bezala. Hona hemen, laburpengisa, Campus Birtualak
|
bere
sorreratik eskaini dituen aukera askeko ikasgaienkopuruak, hizkuntzaren arabera ere sailkaturik. Jarraian, CV/ CBren bilakaeraikustearren, ikasturtez ikasturte, azalpen txiki bat emango dugu.
|
|
|
Nahiz eta gure unibertsitate guneek osotradizio luzea ez izan, lan historiografiko interesgarria egin dute.
|
Bere
sorreratik, 1980 urtetik, Euskal Herriko Unibertsitateak. Erdi Aroaren historiari dagokionez, Gasteizko campusak, batik bat, emaitza nabarmenak lortu ditu ahalegin horietan.Erakunde garrantzitsua, baina ez bakarra, beste batzuk ere aritu baitira historiografian eta, zehazkiago, mediebalismoaren arloan.
|
|
|
Ekintza politikoa gizarteak
|
bere
sorreraren berrikusketa kritikoa eta arduratsua egitea da. Gizartearen esparru etikoa da.
|
|
|
Nafarroako lehenengo irrati askea Sorgina Irratia/ Radio Paraíso izenekoa izan zen. Emisora hori 1979an sortu zen Iruñean Sorgina Irratia30 izenarekin, eta
|
bere
sorreran ORT PT alderdiarekin lotuta jaio zen arren, beste taldeengana ireki zen beranduago, eta bakoitzak irratsaio propioa zuen. Euskararen presentzia, ordea, oso murritza zen.
|
|
2003
|
|
|
Atzegi elkartea (Gipuzkoako adimen urritasuna duten pertsonen aldeko elkartea) 1960 urtean sortu zen. Ordura bitartean
|
bere
sorreraren aurreko aroa bizi zuen, eta harrezkero, hiru aldi ezberdin ezagutu ditu. 1960a arte, haur atzeratua zuen familiak larritasuna, lotsa eta bekatuaren ondorioa jasaten zituen.
|
|
|
Hori hanka sartze galanta da. Pottoka
|
bere
sorreran nolakoa zen inork ez daki. Gure eskutan dago euskal zaldi ofizial bat egiteko aukera.
|
|
|
eginak izan ziren eta horrek, nahizeta pertsona hori politikoki markatuta egon, ere sinesgarritasuna eman zion protestari. Orokorrean ZBek
|
bere
sorrera bileran. Zornotza Aretoan, 600 bat pertsona batu zirela, pluraltasun eta dedikazio monografikoaren (soilik Boroako zentraltermikoaren aurka) irudia ematen jakin zuen eta akordio horretara mugatu da berezereginean, horretan ere bere arrakastaren beste klabe bat topatzen dugu larik.
|
|
|
Nortasun horrek, bestalde, bi zutabe nagusi ditu:
|
bere
sorreraren historiarekin dago lotua bata, eta bestea, bere estatus politikoarekin.
|
|
|
UPNk,
|
bere
sorreratik, mehatxua ikusi izan du abertzaletasunean eta, askotan identifikatzeagatik, baita euskararen garapenean ere. Gainontzeko euskal lurraldetatik are gehiago bereizteko oinarrizko helbururako oztopo deserosoa izan zaio, beti, hizkuntza komuna.
|
|
|
Alde horretatik, euforian erori gabe, oso inportantea da etsipena ez nagusitzea. Horrekin batera, momentuko erantzunaren dinamikaren gainetik gutxieneko oinarriak zeintzuk diren finkatu behar da, Oinarriak plataformak
|
bere
sorreran egin zuen moduan. Baina hori guztia bezain inportantea da dagoen indarra ongi neurtzea eta, sakabanaketaren dinamika antzuan erori ordez, urratsez urratsegituratzea Nafarroa euskalduna.
|
|
|
Lehenengo, diodan bezala, Fedro hasi omen zen horrelako zerbait esanez: Maitasuna jainko handia zela eta harrigarria gizaki eta jainkoen artean, beste arrazoi askoren artean batez ere
|
bere
sorreragatik.
|
|
2004
|
|
|
Hauteskunde hauetako emaitzak ikusita, dena den, nazioarte mailan izan daitekeen gorpuzkera ahula baino, barne ahultasuna da agerian geratu dena, herritarrek zilegitasun handirik ematen ez diotela inoiz baino argiago ikusi da-eta. Ez dirudi, ordea, orain arte zilegitasuna izan denik Europako Batasuneko estatuen kezkarik handiena;
|
bere
sorreratik elite politiko eta, batez ere, ekonomikoek bultzatutako prozesua da eta eraikuntza molde horrek jarraitzen du nagusi gaur egun ere. Egituratze prozesuak, hala ere, aurrera jarraitzen du eta EBko herritarren bizitzan gero eta eragin handiagoa du maila guztietan, nahiz eta herritarren protagonismoa eraikuntza horretan hutsaren hurrengoa izan.
|
|
|
Gure ildokoen ustez, aldaketa horiek izugarrizko kaltea egin diote EAri. Aldaketa horiek ez dute bat egiten
|
bere
sorrerako espirituarekin. Guk aldaketa horiek ez ditugu begi onez ikusi.
|
|
|
Gaur egun, izan ere, euskalgintzan buru belarri ageri zaigun Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak berak, besterik dio definizio horri buruz.
|
Bere
sorrera eratzeko asmotan paratu zuen Euskararen Unibertsoa: Jardunaldiak izeneko argitalpenean, euskaldunaren badaezpadako definizio nahasgarri hau ageri zaigu:
|
|
2005
|
|
|
Desagertu egin da, 15 urte iraun eta gero. Gogoan dut
|
bere
sorrerak eragin zuen sustoa. Goian bego.
|
|
|
EPPK-k huts egin du handizki. Aralarrek bi ideia argi ditu
|
bere
sorreratik: preso bakoitzari merezi duen begirunea zor zaiola eta bakegintzak presoen egoeraren aldaketa ekarri behar duela.
|
|
|
|
Bere
sorreran, hala ere, zer ikusia du Parisko giroak.
|
|
|
“Peace” izeneko aurkikuntza “Columbia” muinoetatik gertu aurkitu zen, “Gusev” kraterrean. Ikerketen zuzendari batek, Steve Squyres zientzialariak, ziurtatu du arrokak Martzillako mendien egiturari buruzko gakoa eman dezakeela “eta urak
|
bere
sorreran duen eragin garrantzitsuari buruzko beste proba zehatz bat ematen digu”. Gainera, uste du “segur aski hau izango da orain arte ‘Spirit’ ek aztertu duen arroka interesgarriena eta garrantzitsuena”.
|
|
|
Ibon Sarasola eta erabili.com, erabili.com eta Ibon Sarasola, webgune
|
beraren
sorreratik elkar lotuta egon dira. Aipatu azken urtebete pasako etenaren aurretik, Sarasolaren artikuluak astero astero, asteazkenetan, argitaratzen ziren erabili.com
|
|
|
Han zeuden Patxi Altuna eta Txillardegi ere. Camara del Librok, berriz, orain bost bat urte, Asier Muniategiren eskutik, Urrezko Luma eman zidan, euskararen alde egin dudan lanagatik. Iaz ere, alde batetik Deustuko Euskal Irakaslegoak
|
bere
sorrera ren 25 urteburua ospatzean eta, bestetik, Mendebalde taldekoek egin zidatena. Guztiokin zorretan gelditu naiz.
|
|
2006
|
|
|
adierazi zuen bezala, gizakia,
|
bere
sorreran, erromes bizi
|
|
|
Zahartzaroan hasi zen Lope Garcia de Salazar Behe Erdi Aroko Euskal Herriko kontuak biltzen dituen kronika hori idazten, 1471ko uztailean; 1476an bere heriotzaren bezperara arte idazten egon zen. 25 liburuz osatua dago bere lana; lehen 19 liburuek ez dute interes gehiegirik gure aztergairako; izan ere, munduaren historia egiten du
|
bere
sorreratik, Israelgo herria, mundu greko erromatarra, nazio europarren jaiotza eta Espainiaren historia bezalako gaiak jorratuz. Beraz, historia unibertsala egin zuen.
|
|
2007
|
|
|
|
Bere
sorreratik, herri indigena honek Norvegian duen legebiltzarra eskumen administratiboak irabazten joan da etengabe, Osloko gobernu zentrala galtzen joan den heinean. Gaur egun, Samediggiak du hizkuntza, kultura eta ondare historikoen garapen eta babeserako ardura.
|
|
|
Gaztelaniagatik are gehiago esan da:
|
bere
sorreran" euskal ezpainetan mintzaturiko erromantzea" ei da.
|
|
|
eguzkia, Eguzkiaren Ugartean, eta iretargia, Iretargiaren Ugartean. Eta gizakia
|
bera
sorreran harrizkoa izan zala.
|
|
|
Herder-en testuan egon dagoena literalki euskaraturik hauxe da: . Jainkoaren herria, zeini ere behiala bere aberria zeruak berak oparitu baitzion, milurteak ezkero, are ia
|
bere
sorreratik bertatik, landare parasito bat da313 beste nazio batzuen enborretan; negoziatzaile maltzurren leinu bat ia lurbira osoan, zapalkuntza guztiak gorabehera inon irrikatzen ez duena ohore eta egoitza propiorik, inon ez aberri bat? 314 Herder-ek asko dauzka; ez daukan ilungune bat, nolanahi ere, arrazismoarena da (salbuespen handia baita bere garaian).
|
|
|
«Hauetako talde askok komunean daukaten ideia da zientziaren politika ez datzala bakarrikbere erabileran edo gehiegikerian, baizik eta
|
bere
sorreran eta logikan ere» (egileak itzulia).
|
|
|
Ez behar zoologiko utilitarista bat, baizik eta. Ortega beti jende jaun? «una necesidad lírica de confesión»1417 Horrek egungo hiztunaren hizketarentzat balio du, eta hizkuntzaren
|
beraren
sorrerarako. Hain zuzen, hizkuntzalariek tabu deklaratua daukaten hizkuntzaren jatorriaren galdera, dio?, gaur banakoaren hizkuntza nola sortzen den behaketagaz erantzun daiteke.
|
|
|
Ondoren, Estatu Kontseiluak irizpena eman du. Izapide horren ondoren, Gobernuak urtarrilaren amaieran edo otsailaren hasieran onetsi ahal izango du
|
bere
sorrera. Dekretu horrek Behatokiaren osaera finkatzen du.
|
|
2008
|
|
|
hizkuntza horretan literatura bat, tradizio bat, nortasun bat, komunitate bat, kultura bat, unibertso oso bat dagoela, azken finean. Honek, besteak beste, euskarazko unibertsoaren berri hedatzeko gaztelera ere erabili beharra planteatzen du, eta hemen ezer gutxi egin du ETBk
|
bere
sorreratik. d) Ia euskaldunen kopurua asko hazi da. Ia euskaldunen multzo honetakoak ez dira gai euskaraz normaltasunez hitz egiteko; haien artean, gainera, egoera ezberdinak aurkitzen ditugu:
|
|
|
Posible egiten du, 21 mendean, betiko historia nazionala betiko moduan izkiriatzen segitzea. Estatua trebe da bere genealogia asmatzen, ahaideak bilatzen urrunduriko denboretan; badaki sinestarazten
|
bere
sorrera nahitaezkoa zela, hasieratik bertatik dena prestatua zegoela egun batean jaio zedin; eta badu bere historiaren egiazkoasun, arrazoizkotasun eta objektibotasuna ziurtatuko duenik.
|
|
|
Tradizioaren fruitu ere ez zen, baizik modernitatearena, klase burges berriena. Neoeuskal estiloaren kasuan,
|
bere
sorrera Lapurdiko kostara zihoan luxuzko atzerritar turismoari loturik zegoen. Udatiarrek, oporrak igarotzeko ingurune lasaia, naturala, egiazkoa, jatorra eta pintoreskoa bilatzen zuten.
|
|
|
Ordutik metatu duen esperientzia eta jasotako ekarpenei esker etengabe garatuz joan da Ziurtagiria, gero eta tresna eraginkorragoa bihurtuz. Orain urtebete urrats kualitatibo garrantzitsua egiteko beharra ikusi zuen Kontseiluak,
|
bere
sorreratik Ziurtagiriaren kudeaketaren ardura izan duen erakundeak. Hala, Ziurtagiriak 7 urteren buruan lortu zuen arrakasta ikusita eta proiektua sendotzeko bide berriak ireki behar zirela ohartuta, Kontseiluaren ekimenez Ziurtagiriaren Elkartea Bai Euskarari Ziurtagiriaren sustapenerako Elkartea sortu zen.
|
|
2009
|
|
|
Ondoren, su etena behar beste luzatzen bada, berreraikuntza lana hasiko da. Europako Batasunak milioika euro bideratuko ditu bere berreraikuntza lanetara eta bere zurikeria garbitzera eta, konponbiderik lortu ezean,
|
bere
sorreratik gerra egoeran bizi den Israelek behar denean berriz txikituko ditu behar diren bazterrak.
|
|
|
Laurogei urte betetzen dituzula eta, Txillardegi, nire zorion beroenak eman nahi dizkizut, edo dizkizuet —zure emazte Jone ere elkartuz—, euskararen eta Euskal Herriaren alde orain arte bete duzuen ibilbide luze, aberats eta etengabeagatik. Orokorrean, pozgarria bazaigu zure 80 urtemuga ospatzea, are gehiago BAT Soziolinguistika Aldizkaritik begiratuta, zu izan zarelako hamaika urtean zehar aldizkariaren lehen zuzendaria
|
bere
sorreratik 1990ean, Euskal Kulturaren Batzarrean (EKB), 2000 urtea arte, jadanik Soziolinguistika Klusterrean. Ondorengo sei urteetan, bitartean, nik jarraitu diot zuzendari lan horri, eta, horregatik, oso gogoko dut omenaldi honetan parte hartzea.
|
|
|
Gure kaleetatik bi urtetik behin igarotzen den lasterketa honen xarmak jende ugari liluratu du,
|
bere
sorreratik bertatik. Edozein kirol ekitaldik adina edo gehiago hunkitzen ditu parte hartzaileak hamar egun irauten duen manifestaldi honek.
|
|
|
|
Bere
sorreraren berrogeita hamargarren urteurrena dela-eta, Motown diskoetxe ezagunak SingStar bildumarekin bat egingo du aurten, aurretik musikaren beste mito batzuek egin izan duten bezala, ABBA eta Queen taldeek kasu. Hala, Detroiteko diskoetxe entzutetsu horretan lan egin duten soul artista ospetsuenen abesti ezagunenak joko batean bilduko dituzte, arrakasta klasiko horiek gogora ekarri eta kantatu ditzagun.
|
|
|
Berritze prozesuaren erdian harrapatu du Euskaltzaindia
|
bere
sorreraren 90 urteurrenak, eta eraldatze horren nondik norakoak ere jaso ditugu urteurrenaren karietara egindako liburu honetan. Euskaltzainek beraiek hartu dute hitza horren berri emateko, Andres Urrutia euskaltzainburuarengandik hasita.
|
|
|
1982an Bergarako Mikrofilmaren Zentroa sortu zen; zentro honek geroagoIrargi, Euskadiko Dokumentu Ondarearen Zentroa izena hartuko zuen.
|
Bere
sorreraren helburuak, Euskal Herriko artxibo publiko guztietako dokumentu funtsak mikrofilmatzea, segurtasun artxiboak mantentzea eta artxibo horien beharrezko kopiaguztiak eskuragarri uztea eta Euskal Herriaren historia eta kulturarentzat garrantzizkoak ziren eta bere mugetatik kanpoko artxiboetan zeuden dokumentuakmikrofilmatzea ziren. Irargin gordetzen diren eta Gerra Zibilaren gaia lantzekointeresgarriak diren funtsak eta dokumentu bildumak honakoak dira:
|
|
|
ETB1 euskara hutsezko kate bihurtu zen, eta ETB2k, berriz, gaztelania hutsezko bideari ekin zion. ETB
|
beraren
sorrera bezalaxe, ETB2rena ere isilean egosi zen, erreakzio politikoen beldur. Pentsa isiltasuna zenbaterainokoa izan zen, ETB1en erreserba ekipamenduak erabili zituztela sistema teknikoak instalatzeko, ETB1 bera balizko matxuren aurrean erreserba barik utzita (beste datu esanguratsu bat:
|
|
|
TCP/IP sare arkitektura,
|
bere
sorreratik, oso lotuta egon da Unix sistemekin. Arkitekturaren lehenengo inplementazio publikoa 1983 urtean plazaratu zen, 4.2 BSD Unix sistemaren barnean.
|
|
|
Kontuan izan NSA dela munduan zehar baliabide kriptologiko (gizakiak eta dirua) gehien duen erakundea. Izan ere, 1998ra arte DES «nahiko» segurutzat hartu izan da, nahiz eta 1977 urtean bertan,
|
bere
sorreraren urtean, Stanford-eko Unibertsitatean erakutsi zuten, teorikoki, algoritmoa apur zitekeela. Praktikan garestiegia zen?
|
|
|
Langileen Komiteak oroitarazi duenez, Zahar Etxe honek betidanik funtzio publikoa izan du,
|
bere
sorreran, orain 150 urte, miserikordioa etxea zelarik. Betidanik Baztango jendea, agureak eta jende behartsua zaintzeko helburua izan du etxe honek eta “orain enpresa pribatu baten eskuetan utzi nahi dute zahar etxeak dituen zorrak argudiatuz”.
|
|
|
EHEk,
|
bere
sorrera egunetik, helburu argi bat izan du bere jardunean: Euskal Herri euskalduna, euskaraz biziko den herria berreraikitzea.
|
|
|
Hautetsi independentistek eta Udalbiltzaren auzian inputatuta daudenak ez daukate dudarik.
|
Bere
sorreraren 10 urteurrenean Udalbiltza inoiz baino beharrezkoagoa da. Haien ustez, ezinbesteko tresna da nazio eraikuntzaren bidean eta gatazka politikoa modu demokratikoan gainditu ahal izateko.
|
|
|
Purrustadak botatzea baizik ez zaigu gelditzen zentzudun izan nahi dugunoi, gauzak neurtzeko neurri unitate berbera erabili behar dela uste dugunoi. Baina espainiar erresumak,
|
bere
sorreratik, ez dakit unetxoren batean sikiera utzi ote dion absurdoen erresuma izateari. Eta absurdoak absurdoz absurdo eramaten ditu beti absurdoaren kumeak, absurdoaren muturreraino azkenik.
|
|
|
Zein da EAJren helburua:
|
bere
sorrera adierazpenetan agertzen den Euskal Estatu baten sorrera ala, Euskal Herriaren zatiketa eta garapenerako galga izan den autogobernu baskongadoaren sakontzea??.
|
|
|
Agiria sinatu dutenen ustez, Udalbiltzaren auziak ez zuen sekula hasi behar. Horren atzean Udalbiltzak
|
bere
sorreran lehenetsitako bost helburuen alde lan egin duten hautetsiak kriminalizatzeko saiakera bat dago, Zubizarretak zehaztu duenez. Udalbiltzak Bilboko Euskalduna Jauregian onartu zituen bost helburuak honako hauek dira:
|
|
|
Gaurko saioan hiru gai izango dituzte hizketagai: Zer da feminismoa,
|
bere
sorrera eta bilakaera munduan eta feminismoaren korronte ezberdinak.
|
|
|
Izan ere, kanta,
|
bere
sorreran batez ere, fronte oso baten zati bat baino ez da, hala zioten behintzat Letek, Lertxundik, Laboak eta beste batzuek ere?, era askotako kultur adierazpenen bidez nazio bateko kide izatearen sentimendua birsortzera bideratua zegoena. Euskal imaginarioa, bere errekreazio mitiko, hesi fisiko eta giza mugekin, indarrez ernatu zen mugimendu haren baitan.
|
|
|
Bada, Marc Bioscak maisuki aletzen dizkigu diferentzia horiek, halako eran non konparazio horretatik sortzen baitira, hain zuzen, azterlan honetako galdera printzipalak eta interpretazio giltza nagusiak. Kantagintzak
|
bere
sorreran eta zabalkundean oinarri gisa hartu zituen estiloek bi herrien arteko desberdintasun nagusietako batzuk marrazten dituzte. Izan ere, herri biek elkarrekin dituzten ezaugarri bakarrak hauek dira:
|
|
|
Ezagutzeko! ...rrean ja argi uzten du Kantek metafisika tradizionalak ez duela onarpen orokorrik (matematikak eta natur zientziek dutena)," zientziatzat" hartzen duela bere burua eta, aldi berean, ez duela aurrera egiten etengabeko lehiak eta borrokak sortzen baitira eskolen artean; ez dela segurua, ezin dela zedarritu bere eremua, eta, ondorioz, edo orokorrean, berriketa edo dialektika hutsa izan dela
|
bere
sorreratik hona.
|
|
|
Gizakia aldatzen badugu, beraz, munduaren ikuspegia ere aldatu dugu. Modernitatearen
|
beraren
sorrera daukagu hemen. Sintesi alde hori aurretik desegindako, urratutako, ezabatutako, guziaren birsortzea da.
|
|
2010
|
|
|
Turkiak hemezortzi aldiz itxi du Azadiya Welat kurdueraz argitaratzen den egunkari bakarra
|
bere
sorreratik. Aurten bertan hiru aldiz.
|
|
|
Horren ondorioz, fantasia beharrezkoa da ekintza hori berriz kontatzeko, narratibizatzeko, historikoki legezko ekintza bihurtuz Espainiako post frankismoaz hedabide nagusietan egiten diren berrirakurketek eman dezakete adibide sorta ederra ideia hau ilustratzeko. Hala ere, edozein erregimen politiko saiatzen bada
|
bere
sorrera azaltzen mito politiko batekin, eta saiatze horretan ukatzen badu sorrerako oinarrizko, legez kanpoko biolentzia, erregimen hori gezurretan ari da Zizeken aburuz.
|
|
|
NOrmalizazio LEgea GAratzeko programa da NOLEGA.
|
Bere
sorreraz geroztik etengabe osatu eta zabaldu izan du Sailak programa hori. Agindu eta ebazpen mailako xedapen asko eman ditu horretarako, batetik.
|
|
|
Jakina denez, Argentinako hiriburuan, 1877tik bizkor bizkor «Laurak Bat»deitutako euskal elkartea indarrean zegoen.
|
Bere
sorreratik bat egin zuen ideologiaforuzalearekin eta XX. mendeaz geroztik, hainbat bazkide euskal nazionalismorahurbilduz joan ziren. Dena den, 1936ko Gerra Zibilak Argentinako gizarteansorrarazi zuen hausturak isla zuzena izan zuen elkarte hartan.
|
|
|
|
Bere
sorreratik MMEren helburu operatiboak izan dira Uruguaiko Errondakoakordioak finkatzea eta garatzea arlo nagusietan, hots, manufakturetan ez ezikzerbitzuetan, nekazaritzan eta TRIPS edo jabego intelektualaren eremuan. Areago, MMEren eragin eremua zabaltzeko ahaleginak izan dira bere ibileraren hasieratikbertatik.
|
|
|
Erakundeen berreraikitze eta berrindartze honen bidetik, 2005arenamaieran MERCOSUReko Legebiltzarra ere sortu zen, 2007ra arte funtzionatzenhasi ez zena. Horrez gain, kideen arteko disparekotasun eta egiturazko asimetriekiko ardura
|
bere
sorreratik egon bada ere, 2004ra arte ez da funts bat osatu propioarazo horri aurre egin ahal izateko. FOCEM izenekoak (MERCOSUReko Egiturazko Bateratzerako Funtsa), Europar Batasuneko eredutik inportatutakoak, ekonomia ahulenen eta garapen gutxiagoko eskualdeen aldeko proiektuak finantzatzekohelburua du.
|
|
|
Urtez urte, ilusio berarekin, taldea haziz joan da, egun, 30 pertsona inguruko taldea osatuz.
|
Bere
sorrera Gorka Cuevaren zuzendaritzapean izan bazuen ere, 1996 urteaz geroztik Esteban Urzelai du zuzendari karguan.
|
|
|
|
Bere
sorreratik jendarteari luzatu dion adierazpenean jaso bezala," herritarron jardun ireki eta anitza izan nahi du Adierazi EH! ekimenak (…) gaurko egoerarekin zerikusia duten eragile guztiekin harremanetan jarri eta, modu horretan, gerta zitekeen edozein eskubide bortxaketa aurretik ekidin eta geldiarazteko, eta arazo sozial zein politikoak bide demokratikoetatik bideratzeko moduko egoera berria lortzeko.
|
|
|
Garizuma gogora ekarri nahi nuke, guk" gari zuma" deitzen diogun arren," berrogeialdia" esan nahiko lukeelako
|
bere
sorreran. Gure asaba zaharrek ondo lotua zeukaten ilargia garizuma eta Pazkoarekin, ilargia izaki zuten egutegi bakarra:
|
|
|
Beraz, zera esan behar dugu: hizkuntza komunitate bat, sakon sakonean, ezin daiteke kanpotik datorren baldintza bakar batetik ondorioztatu; naturak eta giza borondateak ezin dute
|
bere
sorrera, bere garapena edota bere deuseztea ageriko modu batean zehaztu. Kontua da, askoz ere gehiago gainera, hizkuntza komunitate batek" soilik" ama hizkuntzaren bidez ahal duela bere batasuna mantendu.
|
|
2011
|
|
|
Auzotarrak toki askotatik etorritako pertsonak dira, esan daiteke Lasarte Orian gertatu zen antzeko immigrazio prozesua eman zela. Ondorioz, denbora gutxian eta modu masiboan izugarri handitu zen auzunea da hau,
|
bere
sorreran Bilboko txabola auzo famatuak jaso zituen auzunea.Bilboko udalak hiri zentrala nahi du, soilik ikusi eta erosteko kulturarekin mamitua. Baina gure hiria ez da zentrala, periferikoa da jendeak auzoetan egiten baitu bizitza eta bertan ere izan nahi dituelako beharrezkoak diren gune sozial eta kulturalak.
|
|
|
Hezkuntza Saileko Euskara Zerbitzuaren buruak, Mikel Zalbidek, zera esan digu: " Begi bistakoa da etengabe aldatu dela IRALE,
|
bere
sorreraz geroztik. Berrikuntzak etengabe ari gara txertatzen, aldian aldiko beharretara egokituz".
|
|
|
Eta ea nola lotzen den hori Nafarroako sektore baskista eta ezkertiarrekin. Hori izan da
|
bere
sorreratik NaBaik abertzaletasunari egin dion ekarpen nagusia eta hori da, besteak beste, abertzaletasunak kontuan izan duena.
|
|
|
|
Bere
sorreratik ehun urte igaro direnean, aldarrikapenak egiten dituen erakunde dinamikoa dela adierazi du Muñozek. Horren hitzetan, bere ikuspuntu sindikal, sozial eta politikotik Euskal Herriaren eraikuntzan parte hartu nahi du ELAk.
|
|
|
Bestalde, sasoi honetan Euskaltzaindiak erabaki zuen batzarretako hizkuntza gisa euskara lehenestea(
|
bere
sorreratik batzarrak gaztelaniaz burutzen zituelako). Urkixo 1950 urtean hil zenean, Krutwig-ek Euskaltzaindiaren batzarretan euskaraz aritzeko proposamena aurkeztu eta onartu zen.
|
|
|
Bertan elkarteok aldizkarira helarazitako testua argitaratu zen. Oharrotan elkarte bakoitzak
|
bere
sorrera urtea, ibilbidea eta proiektu nagusiak aipatu zituen. Horregatik, hain zuzen ere, urregorria balio du Jakin aldizkariko artikuluak, lehen eskuko informazioa ematen duelako unibertsitateetako kultur elkarteen gainean.
|
|
|
UEUk
|
bere
sorreratik hizkuntza hautu argia egin zuen: euskara hutsez antolatzea jarduera guztiak (nahiz eta, noizik behin bileretan eztabaidatu zen erdara sartzearen aukera (Aizpuru, 2003a:
|
|
|
Ikusi dugunez, Saioak aldizkariak, Zehatz aldizkariaren gisara, Euskal Unibertsitate ezarekin lotzen zuen
|
bere
sorrera. Baina bien arteko aldeak oso handiak ziren.
|
|
|
Labayru Ikastegia 1977an sortu zen, Derioko Apaiztegian abian zeuden ekimen guztiak bateratzeko, hau da, Euskal Biblioteka, Derioko Udako Euskal Ikastaroak, eta Etniker Bizkaia taldea. Ikastegiaren erakunde sortzailea Bizkaiko Elizbarrutia izan zen eta Bilboko apezpikuak dekretatu zuen
|
bere
sorrera, baita estatutuak sinatu ere (Bilboko Gotzaitegia, 1977). Hortaz erakunde sortu berria Bizkaiko elizarena zen.
|
|
|
Besteak beste, Ansel, Aurrekoetxea, Fusi, Garde, Larrañaga Policarpo, Olabarri, Unanue eta Urkiza egileen arabera, UGTn bateratutako langile meatzarien aldarrikapenek eragindako gizarte gatazkak langile ez sozialisten erantzun alternatibo bat eskatzen zuen.
|
Bere
sorreran eta II. Errepublikara arte, solidarioen filosofia erabat antisozialista zen. Klasearen nortasuna mantentzearen gainetik, euskal balio tradizionalak mantentzea zuen xede, eta «kanpotarren» (erbestekoak, «maketoak») balio laiko eta antiklerikalen gainetik, printzipio kristauei eustea.
|
|
|
Gainerakoan, euskarazko fikzio seriatuaren gaira itzulita, badirudi Euskal Telebista etengabeko borrokan ari dela kateen arteko audientzien lehian datu onak lortzearen eta
|
bere
sorrerako helburuetariko bat den euskararen normalizazioaren artean. Euskarazko telefikzioak zail du lehiatzea, eta hein batean ametitu egiten zaio beste kateekin alderatuta audientzia datu txikiagoak lortzea, baina audientziaren mamua beti dago hor.
|
|
|
Aurrera begira jarrita, argigarria litzateke bai ETBren politikaren bilakaera aztertzea (Eusko Jaurlaritzarekin dituen kontratu programak eta EITBren
|
beraren
sorrera legean markaturiko oinarrizko puntuen inguruko eztabaida barne direla), bai Europa Mendebaldeko hizkuntza gutxituetan telefikzioa ekoizten duten beste herrialde batzuen (Katalunia, Galizia, Gales) politikak aztertzea eta alderatzea.
|
|
|
XXI. mendeko familiak hain dira desberdinak, ezen etxeko rolak eta eginkizunak ez baitira generoaren arabera bereizten. Bertakoak eta benetakoak balioa hartzen dute Tokiko terminoa,
|
bere
sorreran, definizio geografiko hutsa baino maila handiagora iristen da. Independentzia, egiazkotasuna eta oreka barne.
|
|
|
• Badihardugu Euskara Elkartea (www.badihardugu.com). Badihardugu Euskara Elkarteak Deba Ibarreko euskalkiaren inguruan dihardu lanean eta hainbat ekintza eta proiektu gauzatu ditu
|
bere
sorreratik, besteak beste: Deba Ibarreko ahotsak; hitzaldiak; mahai inguruak; aholkularitza elkarte eta udalei; euskalkien inguruko ikerketak; liburugintza eta bilketa bibliografikoa.
|
|
2012
|
|
|
antolakuntza, herri mugimendua, aurrera begira jarritako helburuak eta Udalarekiko harremana aztertu dituzte bertan. Hori aurkezteko, ostiral ilunabarrean bideo emanaldi bat egin zuten Xirimirin eta
|
bertan
sorreratik gaur egunera arte Sorgin Jaien antolakuntzan aritu direnen iritziak bildu eta urtez urte gertatutakoa laburtzen zuen argazki galeria ikusi zituzten.
|
|
|
Ttakun Kultur elkartea
|
bere
sorreratik euskalgintzaren erreferente izan bada ere, herriko beste erakundeen egoera zeharo aldatu da azkeneko urteetan. Erakunde ezberdinak dira egun arnas gune euskararentzako, eta jada gune horien arteko hodiak eraikita badaude ere, gehiago hurbiltzeak eta elkarren arteko ekimenak ekarriko duen gune zabalago bat izan nahi du Abaraska.Lau urtez behin antolatzen den Euskararen Maratoiaren filosofiari jarraituz, lasarteoriatarrak euskalduntzeko dugun gogoa isladatzen du eta guztion parte hartzea bideratuko duen egitasmo zabala izan nahi du, eguneroko maratoia, benetakoa, elikatzen lagunduko duen gunea.Euskaraz funtzionatzen dugun elkarteok izango gara arnas guneari airea eman eta Abaraska osatuko dugunok eta maratoian bezala parte hartze ezberdinak izango dira.
|
|
|
Santiago de Compostelara doan ibilbiderik zaharrenetako bat da, ondoren ezagun bilakatu diren zenbaitek baino urte gehiago baitauzka. Ez dago
|
bere
sorreraren zehaztasun erabatekorik, baina denboran atzera joan behar da lehendabiziko aztarnak bilatzeko. Jakina da, IX. eta X. mendean erromesak ibiltzen zirela bide horretatik.
|
|
|
Gure bezeroen euskara ezagutza jakin ezin dugun datu bat da guretzat. Hala eta guztiz ere, Euskadiko Kutxak
|
bere
sorreratik euskararekiko eta, oro har, euskal kulturarekiko izan duen konpromiso estuari esker, asko dira gurekin bat egiten dutenak, ondoren gure bezero bihurtuz. Zein arrazoi izan zenuten bide erdian dagoen Euskararen Plan Estrategikoa martxan jartzeko?
|
|
|
Euskal kohesioaren bide honi herrigintza edo nazio eraikuntza ere deitu izanzaio. Udalbiltzak
|
bere
sorrerako adierazpen politikoan (1999) 42 nazio eraikuntza«prozesu dinamiko eta demokratiko gisa» definitu zuen, hain zuzen ere, EuskalHerri osoko udalerrien arteko harremanak eraikitzen laguntzen duen prozesua, eta zenbait esparrutan, hala nola hizkuntzan, kulturan, kirolean, ingurumenean, lurraldearen antolaketan, ekonomia garapenean eta ongizatean udal ordezkarienekintza bateratuei aukera em...
|
|
|
Mendebaldeko estatuak bere barne lehiakideak bortxa erabiltzeko eskubideazdesjabetu zituen heinean baino ez zuen eskuratu pixkanaka indarkeriaren monopoliohori
|
bere
sorreraren prozesu historikoan. Zehazki esateko, Modernitatearenhastapenetan sortzen ari zen estatuak gune batean ez ezik, bitan berretsi beharizan zuen indar fisikoaren erabilera.
|
|
|
|
Bere
sorreran, kontzeptuak garapen bidean dauden herrialdeek pairatzenohi duten arazo jakin bati egin nahi izan zion aurre, batik bat. Halako herrialdeetanherri aberatsetatik datozen elikagaiak eta nekazaritza produktuak sartzen dira, produkzio kostuetatik beherako prezioetan (dumping), estatu aberats horiekemaniko esportaziorako laguntzei esker.
|
|
|
Egun oraindik euskal nazioa asmakizun edota errealitate historiko den eztabaidatzenden garai hauetan, betiere euskal historia errepasatzen da, datuak alde batera edotabestera makurraraziz1 Alabaina, eztabaidaren beraren historia ez da egiten eta, beraz, eztabaidaren genealogia bat egin gabe, eztabaidak aurrera segitzen du, itsu itsuan, aurrekoak berriro ere errepikatuz. Izan ere,
|
bere
sorreran, euskal nazioaren historiaeta eztabaida gauza bera dira, momentu berean sortzen dira: Erdi Aro Berantiarrean.Momentu hori ulertu gabe, eta harrezkero momentu horrek sortuko dituen eztabaidaeta segizioak kontsideratu gabe, ez dago XX. mendeko eztabaidak ulertzerik.Betiere «fedezko» momentu dezisionista edo erabakizko batean, momentu erabatideologikoan, amaitzen dugu:
|