|
2000
|
|
|
Etxeetan erabiltzen ditugun ontziak berreskuratzeko helburua du, baina edukiontzi honek ez ditu edozein materialeko ontziak onartzen. Oro har, hiru material desberdineko ontziak bota
|
behar dira
: plastikozkoak, metalezkoak eta brik ontziak.
|
|
|
Hemen badago liburu batentzako gaia, pixka bat ordenatu egin
|
behar dira
, baina horiek nik ordenatuko ditut
|
|
|
Liburuxkaren arabera, jabe bakoitzak gutxienez 100 sagarrondo landatu behar ditu. Derrigorrez, gutxienez bost sagar mota aukeratu
|
behar dira
, bakoitzeko portzentajea% 20koa izanik. Errezil sagarraren kasuan sagarrondoen% 25 izatea ere onartzen da, baserritarrek sagar hau baitute gogoko.
|
|
|
Sagardogileak berriz, nahiko zuku edukitzea nahi du, lehor xamarra bada sagar kiloko litro gutxiago aterako baitu, ahal bada gazia, garratza izatea, urriaren erdialdetik abendua bitartean heltzea, azukrea, garraztasuna eta mingostasuna neurrian izatea... Baserritarren eta sagardogileen nahiak kontuan hartu
|
behar dira
, eta era berean, sagardotarako sagar onenak aukeratu behar dira eta ez da hain erraza dena ongi egitea. Adibidez, batzuetan sagarrondorik emaritsuena ez da sagardotarako onena, baina baserritarrak hori landatu nahiko du.
|
|
|
Sagardogileak berriz, nahiko zuku edukitzea nahi du, lehor xamarra bada sagar kiloko litro gutxiago aterako baitu, ahal bada gazia, garratza izatea, urriaren erdialdetik abendua bitartean heltzea, azukrea, garraztasuna eta mingostasuna neurrian izatea... Baserritarren eta sagardogileen nahiak kontuan hartu behar dira, eta era berean, sagardotarako sagar onenak aukeratu
|
behar dira
eta ez da hain erraza dena ongi egitea. Adibidez, batzuetan sagarrondorik emaritsuena ez da sagardotarako onena, baina baserritarrak hori landatu nahiko du.
|
|
|
Azken finean Gipuzkoako Foru Aldundiaren nahia ahalik eta sagardorik osasuntsuena eta edalearen gustukuena egitea da. Osasun baldintzez eta bezeroez gain, sagarrondo jabeak eta sagardo ekoizleak hartu
|
behar dira
kontuan. Guztien interesak hartu behar dira kontuan, eta oinarri-oinarrian edari preziatuaren funtsa babestu eta zaindu behar da:
|
|
|
Osasun baldintzez eta bezeroez gain, sagarrondo jabeak eta sagardo ekoizleak hartu behar dira kontuan. Guztien interesak hartu
|
behar dira
kontuan, eta oinarri-oinarrian edari preziatuaren funtsa babestu eta zaindu behar da: sagarra.
|
|
|
Neurri handi batean ez. Hemen ez dago nahikoa sagar mota eta kanpotik ekarri
|
behar dira
. Eta prezioaren arazoa ere hor dago.
|
|
|
Batua bultzatu behar dugu, eta bultzada horretan euskalkiak oso garrantzitsu dira. Horrez gain, ondo bereiztu
|
behar dira
ahozko hizkuntza eta idatzizkoa, eta idatzizkoan ezin gara fonetismoan jausi. Hor gehiegikeria bat egon da eta ez dugu jakin izan topatzen gure ahozko tradizioak idatzizko tradizioa ere izan duela.
|
|
|
batua egiten joan dadin euskalkien aberastasun hori denontzako dela interesgarria, bestela halako deklarazio orokor batean geratzeko arriskua dagoelako. Euskalkiaren prestigioa bilatzeko urratsak eman
|
behar dira
guztion artean. Gazteen hizkuntza propioa da hor dugun erronka berria, eta hor ere euskalkiek zeregin inportantea joka dezakete.
|
|
|
eta abarrekin. Euskalkietan egon daiteke forma asko jerga horretara eraman daitezkeenak, baina horretarako gazteak forma hauetara eraman
|
behar dira
. Ez da erraza baina hasi egin behar da.
|
|
|
Beharbada guretzako merkeak, txarrak edo ez dakit zer diren, baina gure gazteak horrelako gauzekin engantxatu egiten dira. Holako gauzak ere
|
behar dira
eta euskalkiek mendeetako hizkuntz herrikoia gorde dutelako, ikertu eta aztertzeko modukoak dira. Bestela, gazteleratik egindako itzulpenetik harantza ez doaz.
|
|
|
a mantentzea, hizkuntz normalizazioan urratsak eman egin
|
behar dira
, beste kontu bat da nola.
|
|
|
Loturak ez dira beti hautsi beharrekoak, zaindu eta estutu ere egin
|
behar dira
. Nik ez dakit Frantzian sei mila eraso horiek zergatik eman diren baina orain zazpi mila polizia eta laguntzaile eskoletan jarrita ez da egoera konponduko.
|
|
|
herrialdeek egindako gastu ez-produktiboak, kanpoko arrazoiak edo zorpean dauden herrialdeek kontrolatu ezinezkoak direnak, eta galerak gizarteratzeko politikak. Gastu ez-produktiboen artean, armei dagokienaz gainera, herrialde horietako elite boteretsuen luxuzko kontsumoak bildu
|
behar dira
. Kontsumo hauek, gehienetan, herrialde horien merkataritza-oreka hausten duten produktu inportatuak izan ohi dira, gerora nazioarteko maileguen bidez konpondu beharrekoak.
|
|
|
Kontsumo hauek, gehienetan, herrialde horien merkataritza-oreka hausten duten produktu inportatuak izan ohi dira, gerora nazioarteko maileguen bidez konpondu beharrekoak. Kanpoko arrazoiei dagokienez, lau aldiz biderkatzen diren interes moten igoera, lehengaien prezioen igoera eta kapitalen kanporatzea aipatu
|
behar dira
. Besteak beste, 1973ko eta 1979ko petrolioaren igoerek ere-lau eta bi aldiz handiagoa hurrenez hurren-zerikusi handia izan zuten.
|
|
|
Hemengo enpresariak ziren kanpoko baliabideak bilatu zituztenak. Merkatua badago eta arriskuak hartu
|
behar dira
, noski. Euskal pilotak beste kirolen mailan egoteko aukera izan behar du.
|
|
|
Teknikari gutxi dago eta beraien formazioa urria da. Federazioaren aldetik lan handia egin behar dugu oraindik; ikastaroak egiten dira teknikariak prestatzeko... ez bakarrik teknikariak epaileak ere hezi egin
|
behar dira
... Pilotaren inguruan dabilen jendea heziketarik gabe dabil, bai teknikariak, epaileak eta baita klubetan zuzendaritzan ibiltzen dena ere.
|
|
|
Ander Letamendiak egin zuen ikerketa eta ondorioak garbiak dira. Arazo bat dago eta konpondu nahi bada pilotak aldatu
|
behar dira
. Ikuskizuna guztiz desberdina litzateke erabiltzen diren pilotekin edo pilota bigunagoekin.
|
|
|
Beti pilota gehiago eskatzen dute, beti ere bestea baino gehiago direnean noski. Erabaki garrantzitsuak hartu
|
behar dira
eta batzutan ez gara ausartzen. Pilota oraindik artisauen eskuetan dago eta materiala estandarizatzeko arazo asko daude.
|
|
|
Esate baterako, ez dugu neurtuta nolako botea izan behar duen pilotak... Ezaugarri horiek guztiak ikertu eta neurriak jarri
|
behar dira
|
|
|
Plastikozko pilotarena aldaketa bat da eta, ez dakit noiz, baina onartu behar dugun aldaketa da. Material merkeagoak lortu
|
behar dira
.
|
|
|
Lizarrak edo gisako batek gatazka armatua eta bere ondorioei eman behar dio amaiera, ez gatazka berari, euskal gizartean dauden ikuspegi desberdinek gatazka iraunaraziko dutelako. Bi. hiru, edo lau munduen arteko ikuspegi desberdinek gatazka iragartzen dute; gatazka hori modu zibilizatu eta demokratikoan eman dadin oinarriak jarri
|
behar dira
, eta armak baztertu behar dira etorkizuneko gatazka bideratze modu horietatik. Besteak beste, hortik galera datorrelako, denboraren iraganak gero eta argiago erakusten duen moduan
|
|
|
Lizarrak edo gisako batek gatazka armatua eta bere ondorioei eman behar dio amaiera, ez gatazka berari, euskal gizartean dauden ikuspegi desberdinek gatazka iraunaraziko dutelako. Bi. hiru, edo lau munduen arteko ikuspegi desberdinek gatazka iragartzen dute; gatazka hori modu zibilizatu eta demokratikoan eman dadin oinarriak jarri behar dira, eta armak baztertu
|
behar dira
etorkizuneko gatazka bideratze modu horietatik. Besteak beste, hortik galera datorrelako, denboraren iraganak gero eta argiago erakusten duen moduan
|
|
|
Aurreikuspenak betez geroz, 2010ean bi mila zuberotar gutiago biziko dira sorlekuan, bortxatuak izanen baitira kanpora joatera lan bila. Horrelakorik gerta ez dadin, 600 lanpostu sortu
|
behar dira
eta lanean hasiak dira jada, Zuberoako egitura ekonomikoetako arduradunak eta hautetsiak.
|
|
|
Askotan jendearen heziketa eta jarrera zaindu behar izaten dira ingurune hauetan. Edozein modutan, egiazko planak egin
|
behar dira
. Adibidez, gure ustez, gaur egun ingurune babestuetan planak egiteko metodologia ez da gure gustukoa.
|
|
|
Den-dena guretzat? Gauzak eman egin
|
behar dira
. Eskuzabal izaten ikasi beharko dugu.
|
|
|
Duela urte dexentetatik hona ordaindu egiten diote gainera, komentarista eta artikulugile izateagatik. Abertzalea ez dakit, baina euskaltzale fina dugu bederik, irakurri egin
|
behar dira
bere artikulu landuak. EMK-ko alderdikideek kartel ikusgarriak eta txispadunak egiteko zuten ahalmenaren parekoa ikusten diot.
|
|
|
BIOLENTZIA, tortura, bortxakeria, hilketak desagertu
|
behar dira
hemendik betiko. ETAk jubilazioa behar du betiko, bere garaia pasatu zelako aspaldi.
|
|
|
ETAk jubilazioa behar du betiko, bere garaia pasatu zelako aspaldi. Gazteak, ikasleak ongi hezi
|
behar dira
: ikastetxeetan garai batean" Urbanidad" deitzen zen asignatura falta da aspalditik, hots, hiritar gisa ongi heztea errespetuan, edukazioan eta kulturan.
|
|
|
Betaurreko desegoki batzuen eragina eguzkiak larruazalaren gain eragiten duena bezain atzeraezina izan daiteke. Antiojo horietako kristalek ez gaituzte beti eguzki-izpi infragorri eta ultramoreetatik babesten, eta horrexegatik antiojo normalizatuak erabili
|
behar dira
, babes horren berri ematen duen etiketatu berezia dutenak, dio INCIVIren txostenak.
|
|
|
Gunea eraikitzeko 12.000 metro karratuko lur saila beharko litzateke hasteko, eta ekimena errentagarria izan dadin, hiru film ekoiztu
|
behar dira
urtean. " Inbertsio egoki bat behar da Zinealdea proiektuarekin hasteko, errekuperagarria dena maila sozialean eta maila politikoan", Sarobeko zuzendariak aitortu duenez.
|
|
|
Taktika bat izan daiteke, bidea leuntzeko modu bat. Ez da ezer fetitxe moduan hartu behar, gauzak erraztu eta hitz egiteko aukerak eman
|
behar dira
.
|
|
|
Utzi buruberoak izaten. Horrek ez du esan nahi pausoak eman behar ez direnik, urratsak beti eman
|
behar dira
. Erratzeko eskubidea badugulako.
|
|
|
Alderdi sozialista oso kritikoa izan da TVEk eraman duen informazioaren kudeaketarekin, sarritan publikoki salatu dugu. Alderdi bakoitzaren proiektuak alderdi bakoitzaren hedabideen bitartez garatu
|
behar dira
. Hedabide publikoak ezin dira egon alderdi politiko baten zerbitzura, gizartearen zerbitzura baizik.
|
|
|
Baina lehenik eta behin, ulergarri eta atsegina izan behar du, hori gabe alferrik dira erabil ditzakegun trikimailuak. Era berean, ipuina eta txotxongiloak ez ezik, apaingarri eta argiak ere kutunki zaindu
|
behar dira
girotzeko.
|
|
|
Bost gauza eduki
|
behar dira
kontuan: programa curriculum proiektuan integratzea, gurasoen adostasuna eta partehartzea Ordezkaritza Organo Gorenaren bidez, programaren koordinazio taldea egotea ikastetxean, irakasleen prestakuntza eta gutxiengo programa DBHko kurtso bakoitzean lantzea.
|
|
|
Urtarrilean Donostian egin ziren energi eraginkortasunaren inguruko jardunaldi batzuetan, domotikan diharduen Dinitel enpresako Ikerketa eta Garapen arloko zuzendari teknikoak, Natividad Garciak, esan zuenez, etxe bateko aparailu guztiak automatizatzeko, 250.000 eta 500.000 pezeta (10.000 eta 20.000 libera). bitartean
|
behar dira
. Dena den, inbertsio horrek etekinak ematen ditu, sistema domotikoak energi kontsumoa optimizatzen baitu, %40 inguru adituen arabera.
|
|
|
Gisa berean, Eusko Jaurlaritzaren menpeko elkarte honek beste bost kontratu handi gorpuzten lagundu zuen. Besteak beste, Alkargo enpresaren transformadoreen hornidura eta Washingtongo Metroarentzat bidaiarientzako 110 kotxeren eraikuntza aipatu
|
behar dira
. Bidaiarientzako tren-kotxe horiek CAF enpresan egin dira eta, horrenbestez, Beasaingo enpresak sarrera izan du Estatu Batuetako merkatuan.
|
|
|
Egia latza da, baina" euskañola" nagusitu zaigula esanez gero, batzuk minduta bezala sentitzen dira. Adibidez, nazioarteko izenak zergatik esan
|
behar dira
erdaraz bezala, jatorrizko izena hobesten baldin bada. Zergatik esan behar dugu Anberes Hegoaldean eta Anvers Iparraldean, berez, Antwerpen denean?
|
|
|
Biak zaindu
|
behar dira
. Edozein zuzendarik buruan duena izaten da hori, bi lekutan egoteko ahalmena izatea, publikoaren tokian jarri, antzezpenak zaindu eta testuak erritmoari eutsi diezaiola lortzea.
|
|
|
Adibidez, ez dezagun pentsatu euskara denbora pasatzearekin bakarrik berreskuratuko dugula. Baldintzak sortu
|
behar dira
eta orain hori da dagokiguna.
|
|
|
Afizioa edukita ere, ez da gauza bera, bata jaio egiten da eta bestea trebatu. Nahiz eta hazten lagundu, hosto eta frutuak berez sortzen direnak
|
behar dira
.
|
|
|
Giro gehiago sortu behar da. Orain plazan dauden zaharrak ez ezik, gazteak ere
|
behar dira
ikusten eta apustutan.
|
|
|
Zinka ostatuaren lehen pisuan dagoen lokalaren berriztapen lanak heldu den udazkenerako amaiturik egotea espero dute Botzakoek. Obren burutzeko 300.000 libera inguru (7 milioi eta erdi pezeta)
|
behar dira
. Hormigoi geruza jarri ondoren, hosgabetze lanari ekinen diote eta, azkenik, tresnak ipini.
|
|
|
Arlo horretan kontu handia izan beharko da erakaskuntzarekin, bestela orain dela hamar urteko egoerara itzultzeko arriskua baitago. Ikastoletan, haurrak erakarri
|
behar dira
, ezen bertsozaletasuna ezagutzatik, beraz erakustetik, baitator; eta geroa horretan dago.
|
|
|
Durangon gertatu azken atentatua lekuko. Aurrerapausoak eman
|
behar dira
eta ez artikulu baten bidez arazoa saihestu. Giza-eskubideen printzipioei eusteko ordua da.
|
|
|
Giza-eskubideen printzipioei eusteko ordua da. Ohartu
|
behar dira
behingoz ETAk ezin duela segitu zinegotziak hiltzen. Hori garbi izan ezean, ez dago aurrera egiterik.
|
|
|
Orain, ikus-entzunezkoen gizartean bizi garela, bide berriak urratu
|
behar dira
irudiek testuari iragana arakatzen eta argitzen lagun diezaioten. " Horren harira komikia ere helduleku aproposa izan daiteke testuetan murgiltzeko, horra hor Asterix komikia, Cesarren garaia irudikatzeaz gain, Frantziako gizartearen adierazle ere badena.
|
|
|
Oso arraroa da abstinentzia sindromea eragitea. Dosi handiak eta jarraituak
|
behar dira
eta sintomak arinak izaten dira.
|
|
|
Animazioan teknikak amaigabeak dira, edozein elementurekin egin daiteke animazioa. Batzuk egokiagoak dira gauza batzuk kontatzeko, eta kontu handiz aukeratu
|
behar dira
.
|
|
|
Ez Michele Alliot-Mariek soilik, François Bayrouk ere bere iritzia eman du afera honi buruz. Bien ustez, udal bozei begira RPRren eta UDFren artean izanen den nazio-mailako akordio batean integratu
|
behar dira
30.000 biztanletako hiriak. Ni bat nator, eta akordioa Miarritzen ere lortzea espero dut.
|
|
|
Aferaren funtsari dagokionean, alegia deszentralizazioari dagokionean, Frantziak aurrera egin behar dela uste dut. Hots, herrialde honek zentralizazio arazoa bat jasaten du gaur egun. Hainbat erregiotan badira nortasun oso sendoak eta askatasun maila altuagoak
|
behar dira
beraientzat. Ez dakit, botere legegile ezberdin bat gauzatzeraino joan behar denentz, baina ongi ikusten dut deszentralizazioaren aferari ekitea.
|
|
|
ez du arretarik eta komunikaziorik eragotzi behar. Ahalik eta soinurik txikiena egiten duten ekipamenduak erabili
|
behar dira
.
|
|
|
" Berrikuntzekin hasi baino lehen dantza tradizionalean ikasteko asko dago. Bestalde, egun bide honetatik jarraitzeko dantzari prestatu gutxi dago, interesa bai baina prestakuntza gehiegi ez dagoenez guk egin dugun moduan dantzariak hartu eta prestatu egin
|
behar dira
".
|
|
|
Asturiesen, Kantabriako mendebaldean, Leongo probintziako ipar eta mendebaldean, Zamorakoaren ipar-mendebaldean eta Portugalen agintepeko Miranda' l Douru (Miranda do Douro) eskualdeetan eutsi zaio hizkuntzari. Egoera aztertzerakoan, hiru eremu bereizi
|
behar dira
beraz, bakoitzari errealitate eta egoera berezia baitagozkio, hizkuntzaren aldeko erakundeak eta kultur harreman historikoez gain, lan berezitua aurrera daramate-eta.
|
|
|
Baina ez baduzu bihotzean ilusio hori, zer? Politiko gutxiago eta irakasle gehiago
|
behar dira
.
|
|
|
Gure asmoa da euskal hiztunak ez daitezela hainbeste gelditu hizkuntzaren alde normatiboarekin: gauza denak bere tokian esan
|
behar dira
, eta kontuz! " K" bat gaizki jarriz gero Villasante etorriko da eta zigortu egingo zaitu.
|
|
|
Konstituzioaren eta Estatuaren bideetatik egoera alda daiteke. Legeak ez dira aldaezinak, baina legeak existitzen diren bitartean errespetatuak izan
|
behar dira
, areago gobernatzeko ardura dutenen aldetik. Ezin da estatutuak posibilita-tzen dituen instituzioetatik kanpo ibili marko juridiko-politikoa aldatzeko, alegia, beste instituzioak eratu nahi izatea, Udalbiltza, kasu.
|
|
|
Dena den, bi eratako enuresiak bereizi
|
behar dira
: primarioa batetik, betidanik hor egon dena; eta sekundarioa bestetik, umeak sei hilabete baino denboraldi luzeagoan gauez pixarik egin gabe egon ondoren, edozein arrazoirengatik (psikologikoak, gehienbat) agertzen dena.
|
|
|
Ezetz asmatu nork esan zituen hitzok! " Torturak, hots, poliziak, norbait errudun dan ala ez, jakiteagatik erabiltzen dituan biotz-gabeko eta abere-maillako bideak nabarmen gaitzetsi
|
behar dira
". Torturaren Aurkako Taldeetan pentsatzen ari zarete?
|
|
|
Seguruena kolektiboki erasan horiek bertsolariak baino gehiago Elkarteak jasaten zituen, Elkartea baitzen proiektuari tira egiten ziona, eta erasoaren atzaparkadak berari joaten zitzaizkion. Hortik ulertu
|
behar dira
telebistaren ulerkortasun eza bertsolariaren askatasunaren jarrerarekiko. Plazaz plaza bertsolariek gertaera politiko, erakunde, alderdi eta gainerakoez jaulkitzen zituzten iritziek ez zuten lekurik gizarteko sektore batzuetan, batez ere, alderdi politiko eta erakundeen aldetik.
|
|
|
Egia izan daitekeena da komunikabideek behar bezala ez lantzea baina leku emateak onurak ekarri behar dizkio berez. Formula egokiak bilatu egin
|
behar dira
eta horretarako formula desberdinak landu zer lortu nahi den jakinez.
|
|
|
Euskaltegia izandako etxea CIT-i emana dago, baina 400 milioi pezeta inguru
|
behar dira
martxan jartzeko. Proiektuak ahots formazioari eskainitako zati bat ere badauka, behar hori ere sumatu dugulako.
|
|
|
Bi gauza desberdindu
|
behar dira
. Bada lurraldetasun politikoa baino askoz ere garrantzitsuagoa den lurraldetasuna:
|
|
|
H aurrei zuzendutako literatura ugari idatzi duzu. Zer bereizgarri hartu
|
behar dira
kontuan, haurrentzat idazterako orduan?
|
|
|
Euskaldunak barnetik trinkotu, bizkortu eta hobetzeko egiten ari den lana izugarri garrantzitsua da eta bultzatu behar da. Era berean, estrategia berriak asmatu
|
behar dira
erabilera formaletarako euskarari hain balore txikia ematen dien euskaldunei zuzenduak, joera eta jarrera horiek gainditzeko.
|
|
|
Hezurrezko xirulak, Galegoz heldutako poemak eta S.T. Coleridgeren Marinel zaharraren balada (The rime of the ancient mariner) poesia itzulpenen artean aipatu
|
behar dira
. T.S. Eliot eta S.T. Coleridge bezala, Joseba Sarrionandiaren erreferentziazko idazlea den Fernando Pessoaren Marinela (O marinheiro) obra itzuli zuen (Susa 1985).
|
|
|
Arretaz irakurri
|
behar dira
, hizkuntza landua bezain zaindua baitarabil idazleak, baina ez da trinkoa, ezta samurra ere. Gogorra da, Azpeitiko altzairua lakoxe malgutasun gutxi du.
|
|
|
Elkarrizketa batean honakoa aitortu zuen: " Berez naiz esaera errazak eta sinpleak egitearen zale.(...) Baina zergatik kontatu
|
behar dira
gauzak ahalik eta zailen. Erraz kontatuta uler balitezke eta esanahi berdina baldin badute, askotan, grazia gehiagorekin gainera..." (Habe 219)
|
|
|
Azkenik, Espainiari soilik dagozkien artikuluei erreparatuz gero (hots, EuskalHerriarekin zerikusi zuzenik3 ez duten artikuluez ari gara), erreferentzia-eremu horrenpresentzia eguraldiari eta trafikoari buruzko artikuluetan handitzen da bereziki, eta baiekonomia -gaietan ere, neurri txikiago batean. Eguraldiari eta trafikoari buruzko albisteei dagokienez, kontuan hartu
|
behar dira
ez soilik iragarpenak (beren mapen bitartezerreferentzia-eremuak oso zehazki birsortzen dituztenak, liburu honen 5 ataleanaztertzen dugun bezalaxe), eguraldiak zein trafikoak eragindako kalte, ondorio etaabarri buruzkoak ere baizik (uholdeak, istripuak, e.a.).
|
|
|
Balizko Euskal Herriko komunikazio-eremua enpresa-aldetik aztertzean, industriaezberdinen dinamika espazial berezituak hartu
|
behar dira
aintzat, baina baita, berriroere, Ipar eta Hego Euskal Herrien arteko banaketa Frantziar eta Espainiar Estatuenartean. Prentsan, merkatuaren zatiketa territoriala handia izan da, bai Frantziar Estatuan zein, bereziki, Espainiarrean.
|
|
|
Azkenik, nazioarteko komunikazio-taldeak ere aipatu
|
behar dira
, indartsuakzenbait sektoretan, aldizkarietan bezala Espainiar Estatuan; eta horien presentzianabarmena da atal batzuetan, ikus-entzunezko produkzioan adibidez. Eta baita bestesektore batzuetako enpresak ere, telekomunikazioen eta teknologia berrien garapenakbultzatuta, arlo berri hauetan beren lekutxo eta tartea egiten saiatzen direnak:
|
|
|
Lehen artikulu honen arabera, honako hauek izan
|
behar dira
CSAren jardueraren oinarriak: berdintasuna bermatzea tratuan agente ezberdinei, sektore publikoaren independentzia eta inpartzialitatea garantizatzea, konkurrentzia sustatzea, programen kalitatea zaindu eta horren hobetzea ekarriko luketen neurriakzehaztea, ikus-entzunezko sormen eta produkzio nazioanala bultzatzea eta kultura frantsesaren alde egitea.
|
|
|
Betebeharren izaera legean bertan finkatzen da, baita horietako hainbaten zehaztapena dekretu-legez egingo dela xedatzen ere. Azkenean, ordea, modu indibidualean eta zerbitzu bakoitzeko zehaztu
|
behar dira
betebeharrak, aipatutako hitzarmen horietan.
|
|
|
-Irratietan: egile edota artista frantziarrek egindako edota frantsesez edoFrantzian erabiltzen den beste hizkuntza erregional batean sortu edotainterpretatutako musika-lanak, musikaren emisio-denboraren %40raheldu
|
behar dira
gutxienez; horietatik erdia, gainera, egile edo interprete (talentu) berriena eta, halaber, produkzio berria izan behar dira, eta entzute handiko orduetan eman behar dira, musika modernoa osagai dutenprogramei dagokionean behintzat. Kuota bereziak daude, ordea, honakokasu hauetarako:
|
|
|
-Irratietan: egile edota artista frantziarrek egindako edota frantsesez edoFrantzian erabiltzen den beste hizkuntza erregional batean sortu edotainterpretatutako musika-lanak, musikaren emisio-denboraren %40raheldu behar dira gutxienez; horietatik erdia, gainera, egile edo interprete (talentu) berriena eta, halaber, produkzio berria izan
|
behar dira
, eta entzute handiko orduetan eman behar dira, musika modernoa osagai dutenprogramei dagokionean behintzat. Kuota bereziak daude, ordea, honakokasu hauetarako:
|
|
|
-Irratietan: egile edota artista frantziarrek egindako edota frantsesez edoFrantzian erabiltzen den beste hizkuntza erregional batean sortu edotainterpretatutako musika-lanak, musikaren emisio-denboraren %40raheldu behar dira gutxienez; horietatik erdia, gainera, egile edo interprete (talentu) berriena eta, halaber, produkzio berria izan behar dira, eta entzute handiko orduetan eman
|
behar dira
, musika modernoa osagai dutenprogramei dagokionean behintzat. Kuota bereziak daude, ordea, honakokasu hauetarako:
|
|
|
– Akzioak nominatiboak izan
|
behar dira
.
|
|
|
Gestio-modu zeharkakoaren kontzesioak egiteko, berriz, lehiaketapublikoak deitu beharra finkatu da. Alabaina, hiru programazioren erreserba egin daTelebista Pribatuaren Legearen arabera lurrazaleko telebista analogikoak kudeatzekoemakida duten enpresek, hala eskatuz gero edo beren lizentzia berrituz gero, azkenean gertatu den bezala, 2000ko martxoaren 10eko erabakiaren bidez?, beren programazioa aldiberean modu digitalean ere emititzeko47 Gainera, berriztapena lortu eta biurtetara hasi
|
behar dira
, beranduenez jota ere, modu digitalean emititzen. Gaikuntzentitularitateak 10 urtetarako finkatu dira, aurrerantzean epe bereko tartetarako ere luzadaitezkeenak.
|
|
|
-Kuotak: emisio-denboraren erdia europar jatorriko ikus-entzunezko programekin osatu behar da, betiere informatiboak, kirol-erretransmisioak, lehiaketak, publizitatea eta teletestua aintzat hartu gabe; gainera, horietako erdiak jatorrizEspainiar Estatuko hizkuntzaren batean egindakoak izan
|
behar dira
, eta %10ekoizle independenteena eta azken bost urteetan egindakoa; halaber, behartuegiten dira telebistak beren diru-sarreren %5 film eta telebistarako pelikulaeuroparren produkzioan inbertitzera.
|
|
|
Ideiak elkarren eragile dira, batek besteazehazten du. Ezin dira ez ideiak ezta errepresentazioak ere, berez, zerbait isolatu etalotugabetzat hartu; aitzitik, osotasun sistematiko baten partaidetzat hartu
|
behar dira
, parte bat bestean bermatzen baita1 2.
|
|
|
(ii) Politikaren edota egitura politikoen izaera pluralista baten alde.Konstrukto horiek anitzak dira, hau da, erlatiboak dira, eta, era berean, beste konstrukto erlatibo eta konplexuekiko erlazioan jarri
|
behar dira
. Aniztasunaren ideiaBerlin-ek ekarri digu behin eta berriz taulara11, eta filosofia politiko garaikideareneztabaidagai zentraletako bat da12.
|
|
|
E) Eragiketa ekonomikoak sozial bihurtu
|
behar dira
, eta horretarako moneta-eran ordaintzen dira. Produktu pribatuak dirutan sortzen dira merkatuetan; hau da, era sozialean.
|
|
|
Honelako formulazioa herri askoren egoera deskribatzeko egokia da, nahiz etabi arazo larri gainditu behar dituen: batetik, gutxiengoen ezaugarri bereziak errekonozituak eta bermatuak izan
|
behar dira
(hau da, identitatea eta kultura-eskubideakkontuan izan behar dira) eta bestetik, gehiengoaren gehiegikeria posiblearenaurrean talde horien babesa lortu behar da.
|
|
|
Honelako formulazioa herri askoren egoera deskribatzeko egokia da, nahiz etabi arazo larri gainditu behar dituen: batetik, gutxiengoen ezaugarri bereziak errekonozituak eta bermatuak izan behar dira (hau da, identitatea eta kultura-eskubideakkontuan izan
|
behar dira
) eta bestetik, gehiengoaren gehiegikeria posiblearenaurrean talde horien babesa lortu behar da.
|
|
|
– Diru-laguntzak erakunde autonomikoetatik jasotzen ditugu, baina agente sozialgehiago murgildu
|
behar dira
; adibidez, kirolaren munduan sarturik dauden euskal enpresak. Orain dela bi urte baimendutako legea landu beharko litzateke, euskal federazio guztiak elkarrekin lan egin beharko lukete, Euskal KirolKontseilua sortu beharko litzateke... eta hau guztia, estatu handi baten aurreandiharduen herri txiki bat garela kontuan harturik.
|
|
|
Urtzik esandakoa eta egindakoa, beste batzuk egin duten moduan, txalotu egiten dugu; baina urratsak besterik ez dira, eta euskal selekzioak gabejarraitzen dugu. Lizentziak euskaldunak izan
|
behar dira
. Sustapen ofizialaeskasa da; ez dago Euskal KomiteOlinpikorik; ez dago Euskal Federazioen batasunik; nafarrak aparte daude, eta Iparraldekoek Federaziorik ere
|
|
|
inkorpora zaitez zu nigana, ni naizelako lehenengoa eta jatorrizkoa, ez??. Orduan, gure planteamenduan, Euskal Herri osoarentzat egiten da proiektupolitikoa, eta gero atxikimendu-prozesua dator, ezin duzulako inor behartu prozesuan parte hartzera, eta ezin da eskubide kolektibo bat bermatu eskubide indibiduala zapalduz; aitzitik, biak lotu
|
behar dira
. Beraz, nahiz eta Nafarroako gehiengobatek gure prozesuan parte ez hartzea erabaki, gutxiengoak parte hartzeko eskubidea izango luke.
|
|
|
Hori da autodeterminazio-eskubidearen gauzapen praktiko bat. Gehiago
|
behar dira
. Udalbiltzaizan da lehen urratsa, baina guretzat nahikoa sinbolikoa gertatzen da:
|
|
|
–Bi bide horiek sinkronizatu egin
|
behar dira
, terapia eraginkorra izan dadin.Horrek barne hartzen ditu ametsen interpretazioa eta transferentziaren arazoakonpontzea. Baina, beste zenbait terapia-formatan ez bezala, gorputza zimendua da, eta horren gainean eraikitzen dira Niaren funtzioak, hots, nork bere burua ezagutzea eta adieraztea?
|
|
|
a) giza sexualitatearen erantzunaren ezagupena (Master etaJohnson, 1966), ikerkuntzaren ikuspuntutik ekarpen handiena ekarri zuena, b) gizasexualitatearen arazoen deskribapena, bai gizonengan bai emakumeengan agertzendiren arazoen taxonomia zehaztuz; haietatik abiatuz, garai horretan berriztatzaileazen terapia sexualerako metodo bat proposatu zuten (Master eta Johnson, 1970). Soilik ikuspuntu historikoak ematen digu lan hori kritikoki baloratzeko etahasieran aurkeztu zuten triunfalismoa gainditzeko bidea. Dena dela, gaur egungoterapia sexualaren egoera ulertzeko, kontuan hartu
|
behar dira
, ezinbestekoerreferentzia dira-eta. Honen inguruan, giza erantzun sexualaren ezagupeneanegindako ekarpenak nabarmenak izan baziren ere, maila psikologikoarizegozkionak eskasak izan zirela esan genezake.
|
|
|
Bata, hizkuntzaren alorreko fenomenoak ahalik eta ongienik ezagutzea. Lehenbizijakin egin behar da, egia ezagutu behar da albait zehazkienik, beste herrietako saioak, arrakastak eta porrotak aztertu
|
behar dira
.
|
|
|
handia. Glotopolitika berreskuratzailea lortuko bada, oinarriak soziologiaren mailan jarri
|
behar dira
(politika etaekonomia barne). Gainerakoan, alfer-lana.
|
|
|
Produkzio kulturala deitzen dena baino gehiago bizitzaren edozein motatakoemaitzak hartu
|
behar dira
kontuan. Industria aroko zibilizazioaren mintzairan, emaitzak dirutan edo produktu fisikoetan neurtzen ziren.
|
|
|
Euskal Herriko kultura hil ala biziko auzia dugu euskaldunok. Duela 100 urte SabinoArana-k eta Arturo Campion-ek jarritako oinarriak gaurkotu
|
behar dira
. Berrikusi eginbehar dugu geure kultura, tinkotu, egituratu, euskal nortasunaz bete, etorkizunekogizakiarentzat erakargarria mantenduko badugu.
|
|
|
Bestalde, kontuan hartu
|
behar dira
, halaber, dimentsioen arteko harremana etalotura, berriz ere hauek anitzak eta norabide guztietakoak izanik. Honetarako, orokorkizein partikularki hartutako hizkuntzak egokiak dira:
|
|
|
hizkuntza partikularraren azterketa-munduan sartu etaeuskararen egoerari buruz zertxobait esateko, oso modu laburrean bada ere, eta 2) egoerahorretan, omenaldi-liburu honetan dauden lanek nolako lekua betetzen duten azaltzekoere. Hau espreski ondo egiteko, ordea, zenbait baliabide lortu eta zenbait baldintzabete
|
behar dira
, orain ematen ez direnak. Horregatik, orain aipatuko direnak nolabaiteko behin-behineko iritzi batzuk izango dira bakarrik, eztabaidagarri gertatzekoasmoarekin.
|
|
|
Inbentario honetan ezinahantz daiteke hizkuntzan gerta daitekeen errealizaziorik bat ere, ezta hizkuntzarenaizan ez arren maiztasunez ager daitezkeen guztiak ere; hori gertatzen da Hegoaldeanegiten den euskaran, gaztelaniarenak berezkoak diren soinu batzuekin. Horrez gain, koartikulazio-efektuak xeheki aztertu
|
behar dira
eta datu-basean entitate bereizgarriadaukaten elementuak (alofonoak) zeintzuk diren erabaki. Elementu hauen definizioaez dator guztiz bat fonema edo alofono moduko unitate klasikoekin; horregatikhemendik aurrera soinu izena emango diegu (izan ere, elementu horiek azkeneansoinuak izango direla ezin ukatuzkoa da).
|
|
|
Hiruetan, azentuazioari etatranskripzio fonetikoari dagozkien arau eta gomendioen falta berberarekin egin duttopo, tartean hamar urte pasatu arren. Erabaki batzuk hartzeko unean, intseguritatebera sentitu dugu; eta gustatu zein gustatu ez, gure makinak hitz egin dezan, erabakibatzuk hartu
|
behar dira
derrigor.
|