|
2001
|
|
|
Eta ohartu
|
behar dugu
elikagaien kalitate-prezio erlazioan miraririk ez dagoela.
|
|
|
Espainiako estatuan Elikadura-segurtasuneko Agentzia sortu
|
behar da
elikagaien kontrolerako jarduerak koordinatzeko eta Administrazioari euskarri teknikoa eskaintzeko.
|
|
|
Etapa honetako nutrizio-xedeek, alde batetik, banakako energia-beharrak (gorputz-osaeran eta jarduera fisikoan dauden desberdintasunak direla eta) egokitzera joko dute, eta, bestetik, hazkuntza-prozesuan zuzenean parte hartzen duten proteinen, bitamina batzuen (A eta D bitaminak) eta mineralen (kaltzioa, burdina eta zinka) behar areagotuak betetzera. Menuek kontuan hartu
|
behar dute
elikagai talde bakoitzak zenbat kontsumitzen duen (esnekiak, haragia, arraina, zerealak, lekaleak, frutak eta barazkiak) eta plater bakoitzaren errazioa (kasu horretan, eskola-umeen adinaren araberakoa izango da). 3 eta 6 urte bitarteko haur batentzat, haragi-anoa osasungarria 70 -80 gramokoa da; 7 eta 12 urte bitarteko haur batek, berriz, 100 eta 120 gramo bitartean behar ditu bere proteina-eskakizunak asetzeko, eta nerabeek, 150 gramoraino.
|
|
|
Proteina-eskakizun handiagoen ordez, bidezko arrain-anoa eta lekaleak eta zerealak konbinatzen dituzten plater nagusiak eskainiko dira (dilistak arrozarekin, espagetiak ilarrekin, pasta-eta garbantzu-zopa, kuskusa ilarrekin, etab.).). Elikagai bakoitza, bere neurrian Frutak, barazkiak eta entsaladak dira nagusi eskolako menuetan Eskolako menuak dietaren energia osoaren %35 izan behar du, eta ez da falta behar haurraren gorputza garatzeko eta jateko ohitura onak hartzeko
|
behar den
elikagairik. Barazki-platerak eta entsaladak indartu behar dira plater nagusi gisa edo bigarrenaren goarnizio gisa, lekale-eltzeak barazkiekin nahasita, arrainak bigarren plateren parean eta fruta freskoa, heldua, mamitsua, zaporetsua eta hainbat aurkezpenetan txandakatua (piezak, mazedoniak, brotxetak, irabiakiak…).
|
|
|
Giza organismoak kalitatezko proteinak behar ditu egunero, zelulen sintesia eta birsorkuntza eta hazkundea ziurtatzeko. Giza proteinak 22 aminoazidoren konbinazio bat dira, eta horietatik 8 funtsezkoak dira, hau da, egunero eman
|
behar dira
elikagaien bidez, organismoak ezin baititu sintetizatu. Proteina baten kalitatea bertan dauden aminoazido esentzialen kopuruaren araberakoa da.
|
|
|
Elikaduraren egoera hobetzea. Gosari ona hartzea lagungarria da organismoak egunean zehar
|
behar dituen
elikagai gehienak baino gehiago hartzeko. Gosaltzen ez duten haur eta gazteek kalitate txarragoko dieta izaten dute, eta behar bezala gosaltzen dutenek, berriz, koipe gutxiagoko dieta egiten dute, karbohidrato, zuntz, bitamina eta mineral gehiago dituena?
|
|
|
Esneari elikadura osagarria emateko, bularreko haurrak jasotzen dituen esne-hartuneen ordez elikadura osagarriko osagaiak (zereal-ahia, fruta-purea, barazki-purea…) hartu ohi dira, pixkanaka, eta tarte nahikoa dago haurrak elikagai berriak onar ditzan. Haurrak elikagai horiek onartzen dituela frogatu behar da, beste bat sartu baino lehen, eta denbora eman
|
behar da
elikagai horiek egokitzeko. Oso garrantzitsua da aldi horretan elikagai-kopurua egun batetik bestera eta aste batetik bestera aldatzea, haurraren gosearen arabera.
|
|
|
Argaltzeko dieta egiteko orduan, kaloria gutxien dituzten elikagaiak aukeratzeaz gain, platerak prestatzeko modua eta horiei gehitzen zaien olio-kopurua ere kontuan hartu behar dira, bai janaria prestatzeko bai ontzeko. Hori dela eta, lehentasuna eman
|
behar zaie
elikagaiei gantz gutxien ematen dieten sukaldaritzako teknikei: egostea edo irakitea, lurruna, eskalfatzea, sueztitzea edo salteatzea, plantxa, labea, papillote eta gantz gutxiko gisatu eta erregosia.Elikagai frijituak, arrautza-irinetan pasatuak eta birrineztatuak noizean behin jatea komeni da, egiten direnean olio asko xurgatzen baitute, kaloria iturri kontzentratua baita.
|
|
|
Begetariano klasikoak (obo-lakto-begetarianoak) edo begetalinoak (begetariano zorrotzak) dira, eta egosi gabeko elikagai gordinak baino ez dituzte jaten.Begetariano klasikoen modalitatearen antzekoa bada, dieta hori osasunerako arriskurik gabe egin daiteke, hori bai, arreta handia izan
|
behar da
elikagaien higienean, elikagaiek eragindako intoxikazioak saihesteko, eta ondo jakin behar da zein diren oreka dietetiko egokia bermatzen duten elikagai-konbinazio egokiak. Esnea pasteurizatu egin beharko da eta arrautzek freskotasun bermatua izan beharko dute.
|
|
|
· Sor ezazu fruta-zuku guztiz naturala, fruta-zuku gustukoenak fruta-zatiekin eta udan barazki frijituekin nahastuz. Hala ere, fruta-zukua jatea, ohitura dietetiko egokien barruan, ez da izan
|
behar
elikagai horiek jateko aukera bakarra; izan ere, ez da sumatzen fruta freskoak ematen duen zapore erreala eta gustua, eta, gainera, nutrizioaren ikuspegitik, ez dute erabat ordezkatzen fruta osoa, elikagai horrek duen zuntzaren zati bat, funtzio organiko interesgarriak dituen substantzia, ez baitute hartzen. Hala ere, edari freskagarrien kontsumoaren alternatiba osasungarritzat har daiteke, eskuarki kalorikoagoak eta ez hain elikagarriak.
|
|
|
Estatu bakoitzak bere arauak ematen ditu elikagai-gehigarriak erabiltzeko baimenari dagokionez. Hala ere, azpimarratu
|
behar da
elikagai-gehigarriak erabiltzeko Europako Batzordeak hartutako printzipio orokorrak. Codex Alimentarius legeak zeharka bateratzeko tresna izan dira.
|
|
|
adina, sexua, altuera, osaera, herentziazko faktoreak… Gehiegizko pisua zure gorputzak behar baino kaloria gehiago hartzen dituenean gertatzen da. Gantzak gure organismoak
|
behar dituen
elikagaietako batzuk ematen dizkigu, baina kaloria-iturri kontzentratuena ere bada. Beraz, zure janariren bat bereziki koipetsua bada, altxa ezazu irentsi arinagoekin.
|
|
|
Gainera, aipatu zuen oinarrizko higiene-neurri batzuk kontuan ez hartzea eta, ondorioz, seguruagoak diren elikagaiak lortzeko teknika berriak agertzeak, hala nola elikagaien irradiazioa, ekar dezakeela. Haren iritziz, kontuan hartu
|
behar dira
elikagaiak egoki manipulatzea eta oinarrizko higiene-neurriak. Izan ere, batzuetan, desinfekzioa eta garbiketa izen berean biltzen dira, baina berez ez.
|
|
|
Izan ere, haurdun geratu aurretik dieta osasungarria eta orekatua egiten hasteko unerik onena da. Haurdunaldia baino lehen elikadura onak ziurtatuko du bai amak bai haurrak badutela
|
behar dituzten
elikagaiak. Behar bezala elikatzeko, lehenik eta behin, arreta jarri behar zaie eguneroko dieta osatzen duten elikagaiei, eta haurdunaldiak irauten duen hilabeteetan behar handiagotuak dituztenak sartu behar dira, gorputzeko erreserbak handitzeko.
|
|
2002
|
|
|
Halaber, elikagaiak ez dira hozkailuaren barruan nola hala kokatu behar: aireak zirkulatu egin
|
behar du
elikagaien artetik, hozkailuak bere hozte funtzioa beteko badu.
|
|
|
Baina trenbidea intereseko osagarriaizan zen Leongo ikatza sartzeko eta oinarrizko burdinak penintsulako beste gunebatzuetara bidaltzeko ere. Gainera, asko hazten ari zen populazio bati eusteko
|
behar ziren
elikagaien parte handi bat trenbidez sartzen zen: Gaztelako iparraldetik, Arabatik eta Nafarroatik sartzen ziren gari eta irinak, Arabako Errioxako ardoaketa Nafarroako Erriberako kontserba begetalak.
|
|
|
Halako animalia bizien bila dabiltzala, kontsumitzaile askok ikusi nahi dute limoi-zuku tanta batzuk gehitzean gorputza mugitu egiten dela. Egoera horren aurrean, argi eta garbi bereizi
|
behar dira
elikagaien kalitatea eta segurtasuna. Bistan denez, elikagaia oso kalitate onekotzat hartu beharko litzateke kontsumitzailearen itxaropenak betetzen baditu, besteak beste, gehienezko freskotasuna, zapore, kolore eta itxura jatorrak (animalia hauenak kasu bakoitzean), animalia biziak eta baita garestiak ere.
|
|
|
Giza organismoak kalitatezko proteinak behar ditu egunero, zelulen sintesia eta birsorkuntza eta hazkundea ziurtatzeko. Giza proteinak 22 aminoazidoren konbinazio bat dira, eta horietatik 8 funtsezkoak dira, hau da, egunero eman
|
behar dira
elikagaien bidez, organismoak ezin baititu sintetizatu. Proteina baten kalitatea bertan dauden aminoazido esentzialen kopuruaren araberakoa da.
|
|
|
Bistan denez, lehenbizi arazoa behar bezala identifikatu behar da, tratamendu mediko bat egin behar bada. Dietari dagokionez, ez dira falta
|
behar
elikagai hauek: – Burdina mineral bat da, eta haren gabeziak sarrien eragiten ditu bukalesi-aftak.
|
|
|
Aldi berean, mikroorganismo patogenoak ez dira haziko, eta, beraz, elikagaien segurtasun-baldintzei eustea ahalbidetuko da. Azpimarratu
|
behar da
elikagaiak ez direla aldatuko arrazoi mikrobiologikoengatik, baizik eta elikagaien berezko osagaiak aldatzeagatik. Hala ere, arriskuak oso txikiak dira, tenperaturak nabarmen aldatu ez badira behintzat.
|
|
|
Lan horren arabera, arrautzaren gorringoan gantz-azidoak gehitzea oso egokia litzateke haurtzaroan behar diren mantenugaiak emateko. Aukera ona litzateke haurrari edoskitze aldiaren ondoren
|
behar dituen
elikagaiak emateko. Etapa horretan, argitalpenaren arabera, beharrezkoa izango litzateke azido docosahexanoikoaren maila handitzea, omega -3 taldekoa eta garunaren hazkunde eta garapen funtzionalerako funtsezkoa.
|
|
|
– Hozkailuko punturik hotzena beheko apala da (2 °C), barazkien kaxaren gainean, izozkailua behean duten hozkailuetan. Beraz, hor kokatu
|
behar ditugu
elikagai galkorrenak, hala nola haragia eta arrain freskoak. – Arrautzak, esnekiak, hestebeteak, soberakinak, pastelak eta “Behin irekita, hotzean gorde” ontzian zehazten diren produktu guztiak, jarri horiek erdiko (4-5°) eta goiko (8 °C) apaletan.
|
|
|
Merkataritza eta Kontsumo Zuzendaritza Nagusiak zenbait jarraibide eman ditu, eta, udan, elikagaiak egoera onean mantentzeko jarraitu beharreko hainbat jarraibide jarri dituzte martxan, hozte eta izozketa kontuetan kontuan hartzeko aholkuekin. Hala, hozkailuan gorde behar dira kontserbatzeko hotza
|
behar duten
elikagaiak, hala nola haragia, arraina, esnekiak eta, batez ere, maionesak, kremak edo saltsak eta horiek dituzten produktuak. Etxean maionesa egiten denean, komeni da ahalik eta azkarren prestatzea, eta limoi-tanta batzuk edo ozpin batzuk eranstea, errazago kontserbatzeko.
|
|
|
Serranok adierazi zuenez, produktu-lerro hori «etorkizuneko apustua» da; izan ere, urte batzuen buruan zaila izango da funtzionala ez den elikagai bat aurkitzea; izan ere, gure bizimoduak behartzen gaitu elementuak sartzera, plazera eta zaporea baino zerbait gehiago izan dadin. Hala ere, enpresako zuzendariak argitu zuen inoiz ez dela nahasi
|
behar
elikagai funtzional bat sendagai batekin, produktu horiek «gaixotasunei aurrea hartzen laguntzen dute, baina norbait gaixorik dagoenean medikuarengana joan behar du». AINIA arduratuko da elementu osagarri horien kalitatea eta zorroztasuna bermatzeaz, eta, harakintzako enpresekin batera, ikertzen jarraituko du, bere osaeran organismoaren funtzionamendua hobetzen lagunduko duten elementuak sortzeko.
|
|
|
alde batetik, segurtasun-neurriak zorroztu behar dira, elikagaiak eraso terrorista baten sakabanatze-elementu gisa joka ez dezaten. Baina, bestetik, neurriek ez dituzte arriskuan jarri
|
behar
elikagaiak kontsumitzeko funtsezko arauak. “Arauek argiak eta sendoak izan behar dute”, adierazi du komunikatu batean National Food Processors Association-ek, baina “ezin dute mugatu ez elikagai-industriaren jarduera, ez haren banaketa-bideak”.
|
|
|
Jacques Diouf Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeko (FAO) zuzendari nagusiak esan duenez, “baliabide hidrikoak ongi kudeatzeak soilik emango digu 30 urteko epean 8.000 milioi pertsona izatera iritsiko den biztanleria elikatzeko
|
behar diren
elikagaiak ekoizteko aukera”. Dioufek behin eta berriz esan du “pobreziaren ondorio lazgarriak, elikagai-eskaera gero eta handiagoa eta eskuragarritasun eta ur gutxiegi izatea oztopo larria dela munduko elikadura-segurtasunerako eta edateko ura eskuratzeko”.
|
|
|
Kontsumitzaileek beren gain hartu
|
behar dute
elikagai baten segurtasunaren erantzukizuna, OCUk dioenez.
|
|
|
Kontsumitzaileak bere gain hartu
|
behar du
elikagai baten segurtasunaren ardura, “erosten duenetik mahai gainean jartzen duenera arte”, adierazi zuen atzo José María Múgicak, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeko (OCU) zuzendari nagusiak, Donostian elikadura-segurtasunari buruzko kanpaina bat aurkezten duen bitartean. Mikak ziurtatu zuen elikagaien lau intoxikaziotatik hiru kontsumitzailearen portaeraren ondorio direla, eta ez ekoizleen ondorio.
|
|
|
Beraz, esan dezakegu manteloa ongarri organikoa dela, lurraren egitura hobetu eta mikroorganismoen jarduera bultzatzen duena, emankortasunaren giltzarria. Hain zuzen ere, landareek bertan aurkitzen dituzte bizitzeko
|
behar dituzten
elikagai gehienak. Beste edozein elikagai landareek behar duten neurrian jaten denez, komeni da aldian behin gure lorategiko zoruetan manteloa zabaltzea.
|
|
2003
|
|
|
Baratzean ezer gabe dauzkagun alortxoak eta soro, belaze, sagasti eta abarrak simaurrez eta karez ongarritzeko sasoi onena da. Kareak lurra harrotuko du, simaurrak lurraren bizitza areagotu eta batak zein besteak landareek eskura
|
behar duten
elikagai aukera zabaldu eta erruz ugarituko dute. Lan hau udaberriko izerdi kolperako burutua izateko hilabete hauetako hotz-beroak eta busti-lehorrak ezin hobeak dira.
|
|
|
Hala, material plastikoak fabrikatzeko baimena duten hasierako substantzien zerrenda ezartzen du proiektuak, A atalean (zerrenda baimendua) eta B atalean (A atalean sartzea erabaki arte erabiltzen jarrai daitezkeen substantzien zerrenda) sartutakoak bereiziz. Halaber, proiektuan sartu dira zerrenda positiboetan produktu berriak sartzeko aplikatu behar diren osasun-irizpideak, migrazio-probetarako erabili
|
behar diren
elikagaien eta simulatzaileen zerrenda ez osoa eta material eta objektu plastikoen fabrikazioan erabil daitezkeen gehigarrien zerrenda. Azken horrek bereizten ditu Europar Batasunean harmonizatuak daudenak eta 2004ko urtarrilaren 1etik aurrera migrazio-mugak aplikatuko zaizkienak.
|
|
|
Kontserbek, prentsa txarraren kontra, elikagaietako bitaminak, proteinak eta mantenugai guztiak mantentzeko aukera ematen dute askotan; gainera, azkar prestatzen direnez, denborak kontserbatu beharreko elikagaietan eragiten dituen nutrizio-galerak saihesten dituzte. Latako kontserben beste abantaila bat da ez dutela gehigarririk
|
behar
elikagaiak egoera onean edukitzeko. Askotan, ontziratutako elikagaia uretan murgilduta ikusten dugun likidoak kontzentratzen ditu produktuaren mantenugai eta bitamina asko, eta, beraz, ez litzateke arinki baztertu behar.
|
|
|
Oro har, han biltegiratzen, garbitzen eta prestatzen dira elikagaiak, sukaldeko gai eta tresna guztiak gordetzen dira, jan ondoren baxera garbitzen da, askotan garbigailua han egoten da eta galdaketa egiten da, etab. Askotan, egonaldi horretan daudenek gauzak apuntatu behar izaten dituzte: amaitzen diren eta erosi
|
behar diren
elikagai-edo garbiketa-produktuen oroigarriak, une horretan egin behar diren eta gogoratzen diren lanak (eta hobe idaztea, bestela, ahaztu egiten baitira), errezeta baten osagaiei edo prozedurei buruzko datuak… Kasu horietan, oso erabilgarriak dira ohar oroigarriak uzteko tokiak. Era eta estilo askotakoak izan daitezke, baina garrantzitsuena da beti eskura egotea eta funtzionalak eta erabiltzeko errazak izatea.
|
|
|
Elikatzearen garrantzia.Pentsuetan debekatutako substantziak egiaztatzea gero eta garrantzitsuagoa da, abeltzaintza-sektoreak uste baitu animaliak ekoizteko edozein sistematan elikadurak duen eginkizun nagusia. Azken batean, pentsua edo animaliei ematen zaien janaria da biderik onena, ez bakarrik hazteko
|
behar duten
elikagaia sartzeko, baita haien osasun-egoera eta produktibitate ezin hobea bermatzen duten beste substantzia batzuk ere. Zalantzarik gabe, elementurik garrantzitsuena mantenugaiak dira, elikagaien osagaiak, hazkuntza egokiaz gain esne edo arrautza ekoizpen egokia bermatzen dutenak.
|
|
|
Edozein plater prestatzeko eta aurkezteko orduan, nahiz eta erraza izan, osagaien kalitatea bezain garrantzitsua da ahaleginean ematen den arreta eta arreta. Higieneari buruzko arauak kontuan hartu
|
behar dira
elikagaiek eragindako toxiinfekzioak saihesteko, eta entsaladak egiteko ere komeni da aurkezteko arau erraz batzuk betetzea. Higienea Gordinik doazen genero guztiak, batez ere barazkiak, ur ugaritan garbitu behar dira, eta lixiba tanta batzuk bota.
|
|
|
" Produktu irradiatuaren" konnotazioa biztanleria orokorraren artean negatiboa izan arren, argi utzi
|
behar da
elikagaien irradiazioak ez duela zerikusirik energia nuklearrarekin. Hain zuzen, FAO-OMEko Batzordeak (Food Agropecuure Organisation-Osasunaren Munduko Erakundea) jakinarazpen bat egin zuen bere garaian, eta hau adierazi zuen:
|
|
|
Bidaiaren aurretik, bitartean eta ondoren hartu behar da. Bidaian kontuz ibili
|
behar da
elikagaiekin eta urarekin. Beherakoa bidaiari nagusiaren gaitza da.
|
|
|
Proteinak: elikagai horien urritasunak ile lazio, despigmentatua, erauzteko erraza eta distirarik gabea eragiten du.Ohiko dietan ez da falta
|
behar
elikagai proteikorik, hala nola haragia, arraina, arrautzak, esnekiak eta zerealen eta lekaleen edo fruitu lehorren konbinazioak; horiek animalia-jatorriko elikagaiek duten kalitate elikagarriko proteina ematen dute. Zinka:
|
|
|
Ildo horretatik, 1925eko Udal Osasun Erregelamenduak udalei ezartzen zien «elikagaien eta edarien aizunketak, sofistikazioak eta faltsutzeak jazartzeko eta zigortzeko betebeharra, beren eskumen pribatiboaren barruan, eta, horretarako, albaitari-ikuskatzaileen, laborategien eta beharrezko elementu osagarrien langileekin, era guztietako jangaiak zaindu, ikuskatu eta aztertzeko betebeharra». Geroago, 1944an, azaroaren 25eko Legeak xedatzen zuen udalek Albaitarien Udal Ikuskatzaileen bidez artatu
|
behar zutela
elikagaiak ikuskatzeko zerbitzua. Udal ikuskapeneko kidego horrek estatalizazio sakona izan zuen urteetan zehar, harik eta langileak 1953an Albaitari Titularren Kidegoan sartu arte.
|
|
|
“Harrapakina (gizakiak) ez dela bere elikaduraren zati bat ohartu ondoren, askatu egiten du, baina hozkada oso txarra izan daiteke, zorionez, turista frantsesarekin gertatu ez zena”; beraz, uste da espezie txikiagoa izan zela, azaldu du Gómezek. Gaineratu duenez, “itsas ekosistemak hondatuta daudenez eta, ondorioz, marrazoak elikatzen dituen fauna desagertu egin denez, marrazoak beren habitatetik atera
|
behar dira
elikagai bila”. Hala ere, Gómezek ez ditu beste arrazoi batzuk baztertzen, eta honako hau dio:
|
|
|
Garapen-bidean dagoen herrialde bateko biztanle batek ia %30 kaloria eta ia %50 animalia-produktu gehiago kontsumitzen ditu gaur egun, gurasoen belaunaldiak baino. Eta horretarako
|
behar den
elikagaien ekoizpena, gutxi gorabehera, lehen bezala landutako azalera batean gertatzen da. Aurrezte horrek esan nahi du ez dela lur gehiago luberritu behar eta bertan dauden ekosistemak mantendu daitezkeela.
|
|
|
Arto-, arroz-edo gari-barietate modernoa duen tona bat elikagai ekoizteko, gaur egun energia gutxiago behar da, lurzoru langai gutxiago eta produktu fitosanitario eta ongarri gutxiago duela 30 urte lantzen ziren horietako batekin baino. Hala ere, igaro den aldian, biztanleria hornitzeko
|
behar den
elikagai tonen kopurua bikoiztu baino gehiago egin da. Horren ondorioz, aurrerapen teknologikoak gorabehera, nekazaritzako jarduerak ingurumenean duen eragina areagotu egin da.
|
|
|
Gainera, bakterio patogenoak ugaritzen dira kontserbazio-tenperatura 18 eta 24 °C bitartean mantentzen ez denean. Horregatik, hotzaren kateak zehatza izan
|
behar du
elikagai mota bakoitzerako. Nola eragiten die izozteak nutrizio-propietateei?
|
|
|
Gainera, bitamina hori hein batean metatzen da organismoan, eta udan eguzkia hartu bada, bitamina horren erreserbak bermatuta daude. Berrikusi dieta Haurdunaldian, aldizkako kontrol ginekologikoaz gain, aholku dietetikoak ematea gomendatzen da dieta berrikusteko eta zenbait mantenugairen premia areagotuak asetzeko arreta gehien jarri
|
behar zaien
elikagaiak ezagutzeko, hala nola D bitamina. D bitaminaren 10 mg behar dira egunean, hau da, 5 mg gehiago haurdun ez dauden emakumeei gomendatutakoa baino.
|
|
|
Kontsumoaren abantailak* Naturala da. * Zapore gozo bizia duenez, gutxiago
|
behar da
elikagaiak gozatzeko. * Diabetikoentzako produktu berezietan erabiltzen da, irentsi ondoren ez baita odoleko azukre-maila bat-batean igotzen.
|
|
|
Elikagaien mikrokapsulak prest jartzeak lagundu lezake larbek
|
behar dituzten
elikagaiak ematen eta ekoizpen-kostuak murrizten.
|
|
|
Gaur egun industriaurreko fasean dagoen produktu honekin, akuikultura-prozesuaren etapa kritiko horren zailtasunak minimizatzea espero dute. Mikrokapsulen helburua da akuikulturako arrainak hainbat fasetan garatzeko
|
behar diren
elikagaiak ematea. «Orain arte zooplankton-dieta larbei ematen zaie», azaldu du Manuel Yúfera ikertzaileak.
|
|
|
Gainera, eta prebentzio-neurri gisa, horiek erregelamenduz ezarritakoari egokitzen zaizkionean, etiketan honako hauen berri eman behar da: dieta orekatu baten eta bizimodu osasungarri baten garrantzia, alegatutako ondorio onuragarria lortzeko
|
behar den
elikagai-kopurua eta kontsumo-eredua; eta, beharrezkoa denean, elikagaiaren kontsumoa saihestu behar luketen pertsonei zuzendutako adierazpen bat adierazi behar da, bai eta arriskua ekar dezaketen produktu-kopuruak ez gainditzeko ohartarazpena ere. Bestalde, ez dira baimenduko propietate osasungarrien zenbait alegazio inplizitu.
|
|
2004
|
|
|
Hortik elikatzen du lorea, eta lorea fruitu bihurtzen denean txorten hori sagarraren pedunkulua izango da. Hortik pasako dira sagarra heltzeko eta gero erortzeko
|
behar dituen
elikagai guztiak.
|
|
|
Agiri horretan azaldu
|
behar da
elikagai motei buruzko informazioa, sukaldean nola prestatu den, jakien eta hornidura eta saltsak eta, nola ez, postrea nolakoa den.
|
|
|
Urteko sasoien arabera aldatu
|
behar dira
elikagaiak.
|
|
|
Espezie batzuek hostoen aztarnak dituzten arren, bertan ez dago ez fotosintesirako ehunik, ez mota ezagunen hostorik, sustrairik edo zurtoinik, baizik eta zuhaitzen parasitoa, sustraien gainean hazten eta haietaz elikatzen. Asiako hego-ekialdeko baso tropikaletan, bizi den tokian, Rafflesiak beste landare batetik sortzen du bere etxea, mahatsondoaren ahaidea, bizitzeko
|
behar dituen
elikagaiak hartuaz. Ondo garatzen dena lorea da.
|
|
|
Garapen-bidean dauden herrialde askotan, emakumeak bakarrik aritzen dira etxeko lanetan, sukaldean, egur bila, eta haurrak eta gaixoak zaintzen dituzte. “Larrialdi-operazio batean, emakumeek distantzia luzeak egin
|
behar dituzte
elikagai-laguntza banatzeko guneetara, ordu asko itxaron behar dute, eta, gero, zaku astunez betetako etxera itzuli”, esan zuen James T-ek. Morris, IEPko zuzendari exekutiboa.
|
|
|
Baldintza teknikoak (instalazioen, ekipoen eta abarren arloan) elikagai-enpresek bete beharrekoak. Legegileak ez du esan nahi elikagaien segurtasuna zenbait faktoreren ondorio denik; izan ere, gutxieneko arauak ezarri behar dira higienearen arloan, lege-egintzen bidez, eta kontrol ofizialak ezarri
|
behar dira
elikagaien arloko operadoreek arauak betetzen dituztela egiaztatzeko. Era berean, HACCPren printzipioetan oinarritutako elikagaien segurtasuneko programak eta prozedurak ezarri eta abian jarri behar dituzte.
|
|
|
Azaleak udazkenean edo neguan landatzen dira, udaberriko eguzkiaren izpiak iristean loratu ahal izateko. Une horretan maiz ordaindu behar dira, arazorik gabe eta izurriterik gabe hazteko
|
behar diren
elikagaiak izan ditzaten. Hazteko lurzoru egokienak emankorrak eta alkalinoak dira.
|
|
|
Pilotariaren dietak kirolaz kanpoko biztanleriak baino proteina kopuru handiagoa izan behar du; izan ere, funtzio estrukturala duten elikagaiak direnez, zeregin garrantzitsua dute muskulua mantentzeko eta indarberritzeko denboretan. Oro har, pilotari baten dietan, honela banatu
|
behar dira
elikagaiak egunean zehar: · Ekarpen kaloriko osoaren %60 -70 karbohidratoetatik etorri behar du.
|
|
|
Nolanahi ere, elikagaiekiko alergiaren diagnostikoa historia klinikoan oinarritu behar da. Pazienteak aurrekoen antzeko sintomak izan behar ditu, eta denbora laburrean egon
|
behar du
elikagaia irenstearen eta sintomak hastearen artean. Sintomatologia bateragarria bada, pazienteak alergologoari galdetu behar dio.
|
|
|
Bigarren Mundu Foroko gai-zerrenda Lehenengo gaian, aurkezpen-dokumentuak adierazten du industria arduratzen dela elikagai kaltegabeak eta kontsumitzeko egokiak emateaz, higiene-praktikak aplikatuz eta elikagaien arriskuak kontrolatuz. Eta gobernuek zaindu behar dute kontsumitzaileek behar bezala babestuta egon
|
behar dutela
elikagaiek eragindako gaixotasunetatik edo horiek eragindako kalteetatik, bai eta nazioarteko merkataritzatik datozen elikagaiekiko konfiantzari eutsi ere. Horretarako, adierazten du kontrol-zerbitzu ofizialek gai izan behar dutela elikagaien kaltegabetasunaren arloko arauak modu eraginkorrean betearazteko, eta hori antolakuntza-egituraren eta zerbitzu ofizial horien kudeaketaren mende egongo da.
|
|
|
Eta gobernuek zaindu behar dute kontsumitzaileek behar bezala babestuta egon behar dutela elikagaiek eragindako gaixotasunetatik edo horiek eragindako kalteetatik, bai eta nazioarteko merkataritzatik datozen elikagaiekiko konfiantzari eutsi ere. Horretarako, adierazten du kontrol-zerbitzu ofizialek gai izan
|
behar dutela
elikagaien kaltegabetasunaren arloko arauak modu eraginkorrean betearazteko, eta hori antolakuntza-egituraren eta zerbitzu ofizial horien kudeaketaren mende egongo da. Eta, hain zuzen ere, gai hori, herritarrentzat kaltegarria ez den elikadurari dagokionez duen garrantzia dela eta, Munduko Foroan eztabaidatuko da, antolaketa eta kudeaketa hobetzeko.
|
|
|
Zaintza epidemiologikoa Elikagaiek eragindako gaixotasunen eta alerta azkarreko sistemen zaintza epidemiologikoa da Munduko Foroan landuko den bigarren gaia. Esparru horretan, gaikako dokumentuek zehazten dute elikagaiek transmititutako gaixotasunen egoerari buruzko informazio-sistema fidagarri batean oinarritu
|
behar dela
elikagaien kaltegabetasunaren estrategia eraginkor bat egiteko. Elikagaien kaltegabetasunaren arloan neurri eraginkorrak aplikatzeko, bereziki larrialdi-egoeretan, txosten zehatzak eta eguneratuak aurkeztu behar dituzte giza osasuna eta elikagaiak kontrolatzeaz arduratzen diren zerbitzu ofizialek, beste alderdi interesdun batzuekin lankidetzan.
|
|
|
Kroketak egin daitezke arrain-mota desberdinekin, eta gainera ohiko legatzarena edo bakailaoarena, adibidez, txibiak edo nahasketa arrautza gogorra ganbekin. Barazkiak, oro har, ez dira osagai gisa erabiltzen kroketentzat, espinakentzat izan ezik, baina barietatea era askotako errezetak egin daitezke, hala nola kroketak ilarrak, piperrak, patata eta txanpinoiak, azenarioa… Hala ere, kontuan hartu
|
behar da
elikagai horien kantitateak kroketetan txikia da; beraz, nahiz eta erabilgarriak izan ohitzeko haurrei bota ditzaketen elikagai batzuen zaporea, ez dira gehiegi kontsumitu behar, frijitu egin behar baitira. haien eduki kalorikoa platerak izan dezakeena baino handiagoa dela barazkiena, entsalada bat edo arrain bat.
|
|
|
Nahiz eta judokak egon egoera horretan, komeni da zure elikadurak izaten jarraitzea. ahalik eta orekatuena, energia guztia izan dezaten eta
|
behar dituzten
elikagaiak. Lehiaketaren aurretik Garrantzitsua da judoka txapelketara iristea egoera fisiko zein mentalean, hau lortzen da:
|
|
|
Horregatik, giro-tenperatura 30 °C-ra hurbiltzen denean, tiro egiteko arriskua dago. Higiene-neurrien zaintza areagotu egin
|
behar da
elikagaietarako eta populazio sentikorrarentzako ezohiko ingurumen-baldintzetan Gurea bezalako herrialde batean, udan tenperaturak 30ºC eta 40ºC bitartekoak badira, salbuespen batzuekin, hiru hilabetez behintzat, salmonelosi-agerraldiak gertatzeko arriskua kritikoa da. Azken aste hauetako tenperaturen gorakada oso litekeena da produktu sentikorren arriskua handitu izana.
|
|
|
—Ene lagun on-ona, zergatik pentsua? Balantzategin dagoen belar fin, goxo eta elikagarriarekin, zer dela-eta kamioi-etan ekarri
|
behar den
elikagai hori. Zenbat kostatzen ote da pentsu zaku bat?
|
|
2005
|
|
|
Transformazioa era orokorrean hartzen dut, bai Arzaken edo hor aurreko tabernan egiten dena, bai etxekoandreak edo gizonak etxeko zuloan egiten dutena. Horretarako erosketak egin behar dira, eta horri dagokionez kontuan hartzen ditut nola aukeratu
|
behar den
elikagaia, zein faktorek baldintzatzen duten erosketa hori, gustuak, patrika, psikologiak... Orain itsasoko arraina bukatu da, jada piszinako arraina baino ez dugu jango, medizinako oilaskoa jaten dugun bezala...
|
|
|
Laburbilduz, enpresak eman behar duen informazioa produktuaren kalitateari, animalia-espezie eta kategoria bakoitzaren eraginkortasunari eta produktuaren segurtasunari buruzko datuei buruzkoa da. Gainera, segurtasuna aztertu
|
behar da
elikagaiak ekoizten dituzten animalientzat, kontsumitzailearentzat, produktu horrekin kontaktuan egongo diren langileentzat eta ingurumenarentzat, gehigarria ingurumeneko konpartimentuetan sar baitaiteke. Animalien elikaduran sartutako antibiotikoak beren dietatik behin betiko ezabatuko dira?
|
|
|
Eskolako jantokietan erabiltzen diren lehengaiek eta hornitzen diren elikagaiek zorrotz beteko dituzte aplikagarri zaien araudi orokor eta berariazkoan ezarritako eskakizunak, eta, bereziki, osasun-baimena duten establezimenduetatik heldu beharko dute. Tenperatura kontrolatuan mantendu
|
behar diren
elikagaien kasuan, tenperatura egokietan gorde, gorde eta jendaurrean erakutsiko dira. Menuak eta dieta orekatua Menuak eta dieta profesional, diplomadun edo lizentziadunek gainbegiratuko dituzte beti, nutrizioari eta dietetikari buruzko prestakuntza nahikoa eta egiaztatua dutenek, eguneko erdiko janariaren menuak dieta osasungarria, orekatua eta ikasleen adinaren araberako nutrizio-beharretara egokitua izan dadin.
|
|
|
Arazo nagusia da soropilak
|
behar dituen
elikagaiak kontsumi ditzakeela.
|
|
|
Naturan gertatzen ez diren gauzak daudela besterik ez du sumatzen. Pentsatu
|
behar da
elikagai transgenikoak inoiz izan diren kontrolatuenak direla. Toxinak, alergiak, hori guztia egiaztatu egiten da gainditu aurretik.
|
|
|
=' font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt' Kontsumoaren eragozpenak Frankfurt motako saltxitxen konposizioan edukia nabarmentzen da mineral batena, sodioa. Saltxitxek 800 -1370 miligramo dituzte sodioa 100 gramoko; beraz, hipertentsio arteriala duten pertsonak edo likidoei eusteko arazoek kontsumoa mugatu
|
behar dute
elikagai horietatik. Gainera, koipetan aberatsak direnez, gehiegizko pisua, obesitatea edo arrisku kardiobaskularrarekin lotutako asaldurak (hiperkolesterolemia, hipertriglizeridemia) horiek ere kontsumitu behar dituzte noizean behin.
|
|
|
eta kominoa. Eragozpenek idorreria ere eragiten badute, ez da ahaztu
|
behar
elikagai aberatsak izateak duen garrantzia frutak, barazkiak eta barietate integralak bezalako zuntzetan ogia, pasta, arroza, galletak… arintzea eta are kentzea lortzeko idorreriaren sintomak. Elikagaiak baino zerbait gehiago Haurdunaldian digestioak hobetzeko orduan, ez da nahikoa garrantzitsua da kontuan hartzea kontsumitzen den elikagai mota, baizik eta elikaduraren inguruko ohiturak.
|
|
|
Europako Erkidegoetako Justizia Auzitegiaren epai batek Europar Batasunean elikagaiak merkaturatzeari buruzko funtsezko gaiak argitzen ditu. Hala, elikagaien, elikagai-osagarrien eta sendagaien arteko desberdintasunak ezartzen ditu; kasu bakoitzean aplikatu beharreko arauak finkatzen ditu, eta horietako zeinek du lehentasuna beste batzuen aldean; estatu kideek elikagai bat merkaturatzea debekatzeko dituzten ahalmenak eta mugak; noiz hartu
|
behar den
elikagai berritzat; epaile nazionalak gai horri buruz dituen eskumenak; eta Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak produktuen kalifikazioari buruz emandako irizpenen irismen mugatua. Ebazpen judizialak ez du alferrikakorik, eta arrazoibideak baliozko jarraibidetzat hartu behar dira elikagaiak merkaturatzean kontuan hartzeko, bereziki elikagaiak edo osagaiak ekoizten dituztenek, gero beste estatu kide batzuei saltzen dizkietenek.
|
|
|
Hala, elikagaien, elikagai-osagarrien eta sendagaien arteko desberdintasunak ezartzen ditu; kasu bakoitzean aplikatu beharreko arauak finkatzen ditu, eta horietako zeinek du lehentasuna beste batzuen aldean; estatu kideek elikagai bat merkaturatzea debekatzeko dituzten ahalmenak eta mugak; noiz hartu behar den elikagai berritzat; epaile nazionalak gai horri buruz dituen eskumenak; eta Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak produktuen kalifikazioari buruz emandako irizpenen irismen mugatua. Ebazpen judizialak ez du alferrikakorik, eta arrazoibideak baliozko jarraibidetzat hartu
|
behar dira
elikagaiak merkaturatzean kontuan hartzeko, bereziki elikagaiak edo osagaiak ekoizten dituztenek, gero beste estatu kide batzuei saltzen dizkietenek. Kasu askotan, Europar Batasuneko legeak, helmugako lege nazionalak eta horien interpretazioak ez ezagutzeak urte asko hondatzea ekar lezake ikerkuntzan eta inbertsioan, elikadura-produktu berritzaile bati dagokionez.
|
|
|
Batzuetan, arauak ezarritako legezko kontrola baino zerbait gehiago behar izaten da, eta kontsumitzaileari behar bezala informatu
|
behar zaio
elikagai jakin batzuk jateak ekar ditzakeen arriskuei buruz, ez bakarrik agintari eskudunek, baita arraina edo hortik eratorritako produktuak merkaturatzen dituenak ere azken kontsumitzaileari. Orain, Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziak (AESA) etxean kontsumitzeko manipulazio-jarraibide sinple batzuk eskaini ditu, anisakirik ez izateko.
|
|
|
–Lorategi-zentroetan landareak eta mintegiak erosten dituzunean, hautatu beti landare osasuntsuak. –Egin plangintza ona solairu mota bakoitzerako, zure argi-beharren araberako kokapen egokia aukeratuz, eta
|
behar dituzun
elikagaiak emango dizkizun lur bat, horrela ez duzu ongarrien bidez eman beharko. –Behar bezala eta estaziorik egokienean landatu edo bota.
|
|
|
–Haziak sakabanatzeko, egin daiteke, bai lehen trazatutako zonetan banatuz (jarduteko modu horrek arazoak emango ditu urberritzeko eta belarra kentzeko orduan), bai ildaskatan eratuz. Gomendagarriena da landareak hautatutako zonetan haziko direla eta haziak landatzen ziren bitartean haien artean utzi den espazioa izango dutela, eta saihestu egingo dela
|
behar diren
elikagaietako batzuk beste batzuei helaraztea. Lehenengo aukerak zailtasunik ez duenez, ondoren azalduko dugu nola prestatu ildoak.
|
|
|
– Lotearen zenbakia. –Pisu garbia litrotan, kilotan, etab. –Nola kontserbatu
|
behar den
elikagaia. –Nola kontsumitu eta erabili janaria.
|
|
|
Aplikazioen garapena Zenbat eta handiagoa izan elikagai baten asaldura eragiten duen aroma, orduan eta errazagoa da molekula erantzuleak hautemateko ‘sudurra’ zehaztea. Usainaren balorazio espezifikoa
|
behar duten
elikagaietan aplikatzen hasi da teknologia; adibidez, ardoetan, eta horrek lagundu dezake produktuaren bouqueta zehazten eta sailkatzen. Hala ere, eta ia aldi berean, elikagai askoren asaldura eragiten duten aromak ebaluatu dira, bereziki haragia eta arraina.
|
|
|
Hala ere, Codex Alimentarius nazioarteko erakundeak uste du substantzia horren toxikotasunagatik ezin dela gehienezko hondakin-kopuru bat ezarri. Horregatik, adierazi du ez litzatekeela erabili
|
behar
elikagaiak ekoizteko. Erregina-jelean dago Kloranfenikolarekiko tolerantzia ona izaten da, baina noizbehinka kontrako erreakzio larriak eragin ditzake.
|
|
|
Hala ere, komeni da plater horiek koipe gutxirekin prestatzea, edukiak plateraren kalorikoa gehiegi ez igotzea. Murtxikatu beharreko elikagaiak Murtxikatze luzeagoa
|
behar duten
elikagaiek asetasun-ahalmen handiagoa; izan ere, garunean dago zentroaren erdigunea. goseak eta asetasunak kopuru bat irentsi dela adierazten dute nahikoa elikagai.
|
|
|
Bere neurri geografikoa gainditzen duen aztarna duten hainbat herrialde aurkitzen ditugu, hau da, begi-bistakoa da baliabide-kontsumoa ez datorrela ohiko lurralde eta administrazio mugekin bat. Izan ere, normalean herrialde, lurralde eta hiriek bere azalera baino askoz produkzio eremu zabalagoa behar izaten dute egungo bizi-mailei eusteko
|
behar dituzten
elikagaiak, erregaiak eta lehengaiak eskuratzeko. Giza asentamenduen kokapen ekologikoa ez dator bat kokapen geografikoarekin.
|
|
2006
|
|
|
Kontuan hartzen bada, oro har, 100 g hosto berdeko landare direla (letxuga, brokolia, Bruselako azak…) 80 -100 mikrogramo baino gehiago dituzte. K bitaminatik ondorioztatzen da ez dela zaila organismoari kopuruak ematea elikadura orekatua egiten bada, bitamina hori
|
behar duela
elikagai talde guztien kopuru nahikoa izatea.
|
|
|
Mikroorganismoak patogeno gisa agertzea arazo saihestezina da haragietan, batez ere oilaskoarenean, eta zelula kutsatzaile motaren eta kopuruaren arabera aldatzen da. Produktuaren segurtasuna bermatzeko, hainbat gomendio egin dira kontsumitzaileari informazioa emateko, eta jakin behar da higiene-praktika bereziak
|
behar dituzten
elikagaiak direla. Elikagaien bidez transmititzen diren gaixotasunen garapena galarazi behar duten praktikak dira, batez ere Salmonella spp eta Escherichia coli mikroorganismoekin zerikusia dutenak.
|
|
|
Ez ekilore-olioa ahaztu Ekilore-olioa batez ere azidoz osatuta dago gantz-azido poliasegabeak; horien artean, azido linoleikoa eta linolenikoa. Gantz-azido horiek funtsezkoak dira, hau da, organismoa ezin ditu osatu, eta, beraz, egunero eman
|
behar zaizkio
elikagaien bidez. Gantz poliasegabeek ondorio kardiobabesle hauek dituzte: organismoan:
|
|
|
Gerta liteke, halaber, gorputz-proteinak behar beste ez eratzea, eta, ondorioz, muskuluak galtzea eta higatzea; gainera, infekzioen aurrean erresistentzia txikiagoa izatea, eta nekearekiko tolerantzia txikiagoa izatea edo indarberritze-denbora gehiago behar izatea. Karbohidratoen dosi optimoa Karbohidratoak arreta berezia
|
behar duten
elikagaiak dira, organismoari funtzionatzeko, esfortzu fisikoari aurre egiteko eta ondoren errekuperatzeko behar duen energia ematen baitiote. Mantenugai nagusia izan behar du, eta kirolarien dietan eguneko kaloria guztien %60 izatea gomendatzen da.
|
|
|
Hobekien xurgatzen den burdina Hemo burdina da animalia-jatorriko elikagaietan, hala nola erraietan, haragietan, arrainetan, txirletan eta ostretan. Burdina askoko elikagaiez hitz egitean, ez da edukia bakarrik kontuan hartu
|
behar
elikagai horien burdinazkoak, gure mineralaren kantitatea baino gorputza aprobetxa dezake. Elikagaietan, burdina bi eratara agertzen da:
|
|
|
Alde horretatik, bereziki interesgarriak dira haragitarako. Ez dugu ahaztu
|
behar
elikagai galkorra dela, baina ez arraina bezain galkorra. Horrek esan nahi du aromen intentsitatea askoz txikiagoa dela, batez ere hasierako faseetan.
|
|
|
Gaixotasun kardiobaskularra, minbizia, hanturazkoa eta azalekoa duten pertsonen kasuan, omega -3ren beharrak handiagoak dira; beraz, gehigarri gisa aparteko kantitatea hartu behar da, eta arrain urdinaren anoa egokia kontsumitu. Orduan, nork kontsumitu
|
behar ditu
elikagai aberastuak. Elikagai horiek osasuna hobetu dezakete, dieta eta bizimodu egoki baten osagarri osasungarria ematen baitute, baina ez dira ezinbestekoak.
|
|
|
Kontsumitzaileari informazioa eta babesa ematea izan
|
behar dira
elikagaiak etiketatzeko erregulazioaren oinarriak. Arautegiak debekatu egiten du kontsumitzailea errorez ohartaraztea, bai eta iradokitzea ere, zehazkiago, produktuak ezaugarri bereziak dituela, berez ezaugarri berak dituzten antzeko produktuak direnean.
|
|
|
Berotzearen helburuaren arabera, badira ontzi pasibo batzuk (beira, zeramika, papera, kartoia eta plastikoa), mikrouhinekin nahasten ez direnak, eta ontzi aktiboak, kartoi edo poliester metalizatuko xaflen arteko zati metaliko meheak, elikagaia berotzen laguntzen dutenak, elikagaiaren uniformetasuna hobetuz. Azken horiek bereziki erabilgarriak dira elikagai heterogeneoen kasuan, hala nola lasagna, pizzak, kruasanak, patata frijituak eta tenperatura handia lortu
|
behar duten
elikagaietan, hala nola arto-krispetan. Bibliografía Datta, A.K., eta Davidson, P.M. (2001).
|
|
|
Hala ere, adineko pertsonek D bitamina aski ez izatea arazo orokorra da; izan ere, adinarekin, murriztu egiten da eguzkiargia D bitamina bihurtzeko larruazalak duen gaitasuna. Kaltzioaren eta dietaren garrantzia Kaltzio gehigarriak garrantzitsuak dira, baina horrek ez du gutxitu
|
behar
elikagaiek ematen duten kaltzioaren garrantzia. Washington University-ko (AEB) Medikuntza Fakultateak Torontoko Osteoporosiaren Nazioarteko Fundazioaren Mundu Biltzarrean aurkeztutako azterlan baten arabera, kaltzioak hezurrak gehiago babesten ditu dietan, osagarrietan baino.
|
|
|
Elikagai-ontzi guztiek gai izan
|
behar dute
elikagaiaren bizitza komertziala luzatzeko, ez dadin kutsatu eta, bereziki, materialak elikagaietara migratzeko.
|
|
|
Aztertu beharreko gaiak duen garrantzia kontuan hartuta, helburua da elikagaien bidalketen laginketa eta analisia Erkidego osoan modu harmonizatuan egitea. Eta hori egin
|
behar da
elikagaietako mikotoxinen edukia ofizialki kontrolatzeko laginketa-eta analisi-metodoak ezartzen dituen Erregelamendu berrian (2006an onartua) oinarrituta. Ildo horretatik, onartutako xedapenak zehazten du, salgaiak Erkidegora inportatzeko izendatutako puntutik libreki zirkulatu aurretik, estatu kide bakoitzeko agintari eskudunek elikagaien bidalketen laginak hartu beharko dituztela B1 aflatoxina eta aflatoxina osoaren bidezko kutsadura aztertzeko.
|
|
|
3.Komeni da beti ur freskoa animaliaren esku uztea. Kontuan hartu
|
behar da
elikagai lehorrek %10 baino ez dutela hezetasuna, eta produktu hezeek, berriz, %80 gutxienez. Beraz, elikagai lehorrak jaten diren bakoitzean, maskotarako ur askoko ontzi bat prest uztea da egokiena.
|
|
|
4.Ez da osagarri mineralik edo bitaminikorik behar. Maskotari ongien egokitzen zaion elikadura aukeratu ondoren, ez da beharrezkoa bere dietan ez bitaminarik ez mineralik ematea, elikagai horiek animalia batentzat
|
behar diren
elikagai guztiak baitituzte egoera normalean.
|
|
|
Janariak birrineztatzea sukaldaritzako teknika bat da, eta frijituko den elikagaia babesten duen geruza osatzen du. Babes-geruza hori gabe, prestatu
|
behar den
elikagaia lehorregi geldituko litzateke, ez litzateke batere gozoa izango. Birrineztatzean, ogi birrindua estaltzen da, ondoren frijitu.
|
|
|
Horri garunean gertatzen dena gehitu behar zaio. Adibidez, informazioa nola eskuratzen duen, nola prozesatzen duen,
|
behar duen
elikagaia nola lortzen duen edo neuronen narriadura gertatzen denean zer gertatzen den. Beste era batera esanda:
|
|
|
Beren aleek hosto horixkak edo dekolorazio garrantzitsuak badituzte, sintoma nabari horiekin jakinaraziko dute ureztatze ugariagoak eta/ edo ureztatze-kadentzia handiagoa behar dutela, eta eguzki-izpiekiko esposizio txikiagoa. Kasu horietan, loreak eta hosto zimelduak edo horixkak kentzea da gomendagarriena, landareak ez ditzan alferrik galdu zati horiek berriro bizitzeko
|
behar dituen
elikagaiak, hazi eta loratu beharrean. Horrela, izurriei aurre egiteko egoera hobean egon daiteke alea, eta sintoma txikienari lotu beharko zaizkio, izurriari erasotzen dioten intsektizida sistemikoak erabiltzen saiatuz, eta ez inguruko ekosistema biologikoa.
|
|
2007
|
|
|
Beste arrazoi bat bioaniztasunaren gutxitzea da. Erlezain amerikarrak oso lotu zaizkionez labore bakarreko soro erraldoien polinizazioari, erleak horietan ez du aurkitzen
|
behar dituen
elikagai guztiak. Profesionalek garesti ordainduz osatu behar dute xomorroen erregimena kofoinetan arto-ziropa, sakarosa, eta beste ipiniz.
|
|
|
horri esker, kaltegarri izan litezkeen mikroorganismo gehientsuenak suntsituko dira eta gazpatxoaren uhertze eta ezegonkortzearen eragile diren entzimak geldiaraziko dira); azidoa (ozpina) eta beroaren arteko konbinazioak pasteurizazioaren eragin bakterizida areagotu egingo du: horrela, kontsumitu arte hozkailuan eduki
|
behar den
elikagai segurua lortuko da.
|