|
2000
|
|
|
Hori ez da ETBren funtzioa. ETBk oso eskrupulosoa izan
|
behar du
gizarte anitz eta konplexu honetan, gizartea ez da nazionalista soilik.
|
|
|
Aurrera begira mugimendu euskaltzaleak kalitatezko eskaintza erakargarria luzatu
|
behar dio
gizarteari orain arte egin duen bezala. Etengabe aldarrikatu behar ditugu gure eskubideak, ez dagoelako askatasunaz hitz egiterik eskubide hauek bermatzen ez diren bitartean.
|
|
|
Eta horretan ez dakit asmatu dugun. Ze formato
|
behar du
gizarte honek usteltzen ari zaion arazoari behingoz adarretatik heltzeko proposamena aintzat hartzeko. Erret dekretua?
|
|
2001
|
|
|
Politikan, idealei baino gehiago begiratu
|
behar zaio
gizarteari, beraz?
|
|
|
Lehen, plater gozoak egitea zen nire helburu bakarra; orain osasuntsu izan daitezen ere nahi dut; sukaldariok lehenak izan
|
behar dugu
gizartea aldatu egin dela eta, beraz, prestatzen ditugun jakien nutrizio eskaerak ere aldatu egin direla ulertzen.
|
|
|
“Pertsona batzuk asaldu horietarako prest jaiotzen dira”, adierazi dute adituek, eta gaineratu dute “pertsona bakoitzak elikadura-nahaste bat garatzeko duen modua bakarra dela, eta faktore genetikoen, familia-faktoreen, nortasun-faktoreen mende dagoela”. Halaber, ez da baztertu
|
behar
gizarteak, kulturak eta komunikabideek idealtzat irudi lirain bat aurkezten duten papera, “eskuraezina izan daitekeena, baina neskek helburu dutena”, adierazi dute.
|
|
|
Baina aldi berean, orain arte bezala gizartean bere erroak sakontzen eta euskararen mundua erakargarri bihurtzen saiatu behar du. Egiten ari dena egiteko eskubide osoa duelako eta etorkizuna euskara eta hizkuntz aniztasunaren eskutik datorrela aldarrikatuz, irabazle moralaren jabe dela sentiarazi
|
behar dio
gizarteari.
|
|
2002
|
|
|
Angelentzat garrantzitsuena administrazioak horrelako industriak eta proiektuak laguntzea eta bultzatzea da, kasu honetan olioa elika-katetik ateratzeko. «Mota honetako erabilera industrialak bilatu
|
behar dira
gizartean inongo eragin txarrik ez izateko»
|
|
|
Biderik leunena iritzi publikoaren gain presioa egitea da eta sindikatuen eskakizunen gizarte-legitimazioa lortzea. Lan-baldintza batzuk oinarrizko eskubideakdira (lan berdinarentzat soldata berdina, lan-osasunerako eskubideak, 35 ordukolan-astea...), eta ahaleginak egin
|
behar dira
gizarte osoak hori horrela dela onardezan. Bide honek, normalean, epe luzeko emaitzak izaten ditu.
|
|
|
Gure ustez, unibertsitate publikoak profesional prestatuak eta prestuakformatu
|
behar ditu
gizarteko arlo profesional zehatz batzuetan lan egiteko, etahorretarako erabiltzen dituen giza baliabideak eta baliabide ekonomikoak, ahaliketa baxuenak izan behar dira. Beste hitz batzuetan esanda, enpresek dituztenoraingo eta etorkizuneko beharrak asetzeko profesionalak prestatzea, eta horilortzeko bidean ahalik eta ikasle gutxien baztertuta gelditzea.
|
|
|
Bestalde, EHUko errektore Manuel Monterok, bere karguz jabetu zenean, helburu bera azpimarratu zuen Ajuria Enea Jauregian, EAEko lehendakariaren aurrean, egin zuen agerraldian4 Bere aburuz, EHUk euskal gizarteari «konponbideakeskaini behar dizkio» eta honako hau gaineratu zuen kazetari guztien aurrean: «UPVk ahalegin guztiak egin
|
behar ditu
gizarte honek exijitzen dion mailarenparean egoteko». Ez hori bakarrik.
|
|
|
Baina herri baten fenomenologia aberatsa da, eta, nire ustez, ez da dinamikahorretara sinplifikatu edo ahuldu
|
behar
gizarte aberatsaren historia. Ezkutatu ere ezda egin behar, ez balego bezala.
|
|
|
Baztertu egin behar da estatu-botere zentralizatua gizartearen demokratizazioaren isla den ideia. Baita, aldi berean, Ekonomiak edo Zientziak onartu
|
behar dute
gizarte-bizitza eraldatzen dutela ere, hots, politika egiten dutela beren bitartekoen bidez.
|
|
|
Erakunde demokratiko (eta) liberalekin soilik bidera daiteke politikari berariazkoa zaion gatazka demokratikoa ahalbidetzea, baina era berean, diferentziak onartu edota haustura ez bilakatzea. Erronka bikoitz horren arabera (agonismo politikoa bermatzea eta gizarte-zatiketa ekiditea) egituratu
|
behar dute
gizarte garaikidean ematen diren joera berriei erantzun, berria, emango dieten demokrazia, politika eta nortasuna.
|
|
|
Kultura minorizatuei euren kulturaren ederra aldarrikatzeko gonbitea egin behar zaie. Hizkuntza txikiek euren inpronta utzi
|
behar dute
gizarte-komunikazioaren jarioan.
|
|
|
Hedabideek politika demokratikoaren oinarrizko funtzio komunikatiboak bermatzen dituztela dio, gizarte-erantzukizunaren eredua deitutako horrek. Ildo horretatik, hedabideek informazioa, bizitzarako ereduak eta kultura-modeloak zabaldu
|
behar dituzte
gizartean. Lan hori egin ahal izateko, hedabideek askeak behar dute izan.
|
|
|
Kazetariak zentzuzko profesionalak dira eta euren objektibo eta helburuek bat etorri
|
behar dute
gizartearenekin.
|
|
|
Hedabideek ondare sozial hori babestu behar dute boterearen atzaparretatik, enpresarien errentagarritasunetik eta kazetarien nahikerietatik. Utopikoa, baina halaxe
|
behar du
gizarteak.
|
|
|
Masa-hedabideek sekulako lana burutzen dute gizartea osatzen duten pertsonak sisteman integratzeko, sozializatzeko. Sozializazio-prozesu orotan, gizakiak ikasi egin
|
behar ditu
gizarte hori gidatzen duten eredu eta lege nagusien nondik norakoak: hizkuntzaren erabilpena, instituzioen garrantzia, harremanetarako kodeak, eginbehar sozialak eta abar.
|
|
|
Hezkuntza herrien garapenerako funtsezko elementua da, eta Europar Batasuneko kideek helburu bateratuak ezarri
|
behar dituzte
gizarte ireki eta lehiakorra sortzeko. Ondorio horixe atera dute Europar Batasuneko Hezkuntzako ministroek, Pilar del Castillo titular espainiarraren lehendakaritzapean Granadan bildu direnek, EBko Espainiaren lehendakaritzaren jardueren barruan.
|
|
|
Canjak azaldu zuenez, gizartearen erronka nagusietako bat adinekoen inguruan sortu den mito negatibo hori eraistea da. Horretarako, gaineratu zuen adinekoak gehiago sartu
|
behar direla
gizartean eta lanean jarraitu behar dutela, nahiz eta boluntario-lanetan izan, gizartearen zati aktibo izaten jarrai dezaten. Azkenik, Canjak adierazi zuen formula berriak bilatu behar direla adinez nagusiak zaintzeko, emakumeek, tradizioz zaintza hori jaso dutenek, etxetik kanpo lan egiten dutenean, gero eta gehiago.
|
|
|
Herri erakundeek ezarri
|
behar dituzte
gizarte baten zientzia eta teknologiaren garapenerako ildo nagusiak, eta horretarako egiten dira zientzi eta teknologi plangintzak. Plangintza horietan aztertzen da zein den gaurko egoera, zein gizarteak datozen urteetan izango dituen beharrak, eta zein behar horiek asetzeko hartu behar diren neurriak.
|
|
|
Alde batetik, ondare preziatu gisa ikusten ditugu egun ikasleak, eta erakarri egin behar dira. Beste alde batetik, unibertsitate publikoek erabiltzen dituzten baliabideen nondik-norakoak eman
|
behar zaizkio
gizarteari.
|
|
2003
|
|
|
Bertsolariak autoreago izan behar luke nire ustez. Ez luke hainbeste kantatu
|
behar
gizarte eta komunikabide arteko kontsentsutik esatea ongi ikusia den hori. Gizarteak begiratu pertsonal sinesgarriak behar ditu, eta uste dut bertsolariak hori eskaini behar lukeela.
|
|
|
Orduan jaso genuen kritika nagusia akordioaren funtsezkoena alderdi politikoen esku utzi izana izan zen. Orain, ekimen honetan landu nahi ditugun bi ardatz nagusien betebeharra ez dela bakarrik alderdi politikoen esku izango erakutsi
|
behar diogu
gizarteari. Aitzitik, gizarte eragileek parte handiagoa izango dutela.
|
|
|
Horren ondorioz, zentroko bizimodua antolatzeko erreferentzia gisa hartu behar da askatasuneko bizimodua; barneratzeak adingabearentzat edo haren familiarentzat ondorio kaltegarriak izan ditzakeenez gero, ondorio horiek ahalik eta gehien txikitu behar dira. Erraztu
|
behar dira
gizarte-lotura, familiakoekin eta hurbilekoekin harremanak izatea, erakunde publiko eta pribatuak elkarlanean aritzea eta horiek ere gizarte-integraziorako prozesuan parte hartzea, bereziki, geografia eta kulturaren arabera hurbilen dauden erakundeen kasuan.
|
|
|
Sarreran aipatu dugun bezala, datuen eskasia nabaria da. Hala ere, XVIII.ean liburuen zabalpena ematen da Ilustrazioaren inguruan, eta horiekin batera sukaldaritzako liburuek tokia izango dute, baina ez da ahaztu
|
behar hau
gizartearen goi mailetan izango zela, batez ere; herri arruntak ez zuen dirurik izango liburu bat erosteko (irakurtzen zekienean ere). Informazioa sakabanatua dago, esan bezala; horren inguruan Gorrotxategik diosku, moja konbentuetara zihoanean informazio bila, talde txiki baten eginkizunak, eta, beraz, jakituria sekretua zirela (pertsona gutxi hauek galtzean, haiekin desagertuz beren ezagutzak); gauza bera gertatzen da benediktinoen likoreekin?
|
|
|
-Naturaren arriskuarekin bizitzen ikasi
|
behar du
gizarteak, arriskurik gabekoameskeria albo batera utzia. Kundzewicz eta Takeuchi (1999) ikerlarien hitzak argigarri oso suertatzen dira:
|
|
|
Bestera esanda: bulnerabilitate-kontzientzia, arriskuarena bera, garatu
|
behar da
gizartean, jendea babes-neurrienhutsezinean baino babes-neurrion hutsahalean heziz.
|
|
|
Kontrazepzioari dagokionez, AEPAPek gogorarazi du ez dagoela horri buruzko lege argi eta zehatzik, baina “etika medikoaren espirituaren arabera jokatu behar dela eta, ahal den neurrian, nerabeen arrazoizko eskaerei erantzun behar zaiela”. “Mediku garen aldetik, lagundu egin
|
behar diegu
gizarteari ulertzen haurdun geratzeko adina duen nerabeak antisorgailuak jasotzeko adina duela”, nabarmendu zuen elkarteak.
|
|
|
Madrilen eta Parisen argi dute hori. Eta guk politikoki esplikatu
|
behar diogu
gizarteari egiten den hautua zein den; eta politikoki esplikatu beharko zaio gizarteari Euskal Herria euskalduna dela, edo ez dela euskal herria.
|
|
|
Garbitasun mantxarik gabearen izenean, antzutasun nabarmena darie hitzei kasu askotan; goiko hori izan daiteke adibide bat. Planteamendu ausartak eta ez-baztertzaileak
|
behar ditu
gizarteak oro har bere garapena ziurtatzeko, nik uste. Dena ala ezer ez baldin bada apustua, eta indar-harreman koiunturalaren balantzak ezer ez horren aldera bultzatzen baldin badu, denarekin itsutzea ezer ezaren inposaketaren aldeko auto-inmolazioa izan daiteke.
|
|
|
2 Gizaki oro gizartearen kide denez gero, gizakiak bere eginbeharrak eta eginkizunak bete
|
behar ditu
gizartean, berak duen egoeraren arabera; horregatik, gizakiaren eginbeharrak berarentzat lege berezi dira.
|
|
|
8 Gizartearen planarekin bukatzeko, oinordetzei buruzko ideia bat eman behar da, oinordetzak gizartearen iraupena ziurtatzen duelako. Orobat azaldu
|
behar dira
gizartearen ordena nahaspilatzen duten gaitzak. Ondoren ikusiko da Jainkoak nola iraunarazten duen gizartea egungo egoeran.
|
|
|
5 Gizartearen planarekin bukatzeko, aztertu
|
behar da
gizarte horrek zein modutan irauten duen gaur egun, lehenengo bi legeen espiritua, haien oinarri bakarra izan behar dena, egungo egunean oso gutxi aplikatzen dela gogoan izanik.
|
|
2004
|
|
|
Azken finean, ezer hoberik espero ote genezakeen horrelako aldizkari batetik? Baina zabalago begiratzen badugu, aldizkari horrek era gordinean erakutsi du komunikabide gehienek, eta
|
behar bada
gizarteak ere bai, Papua ri buruz pentsatzen dutena. Maskara hori kentzeko edozein aukera, txikia izanik ere, garrantzizkoa da».
|
|
|
Zenbait ideologia eta filosofia politiko, adibidez, azken hutsune hori betetzen ahalegintzen dira, giza bizitza balio sistema koherente batean kokatuz, baina euren zereginak kale egiten du galdera traszendente baten aurrean. Edozein modutan ere, Eliza nagusien eta ideologia politikoen hutsegite bezala ulertu
|
behar da
gizarte modernoetan ugaritu diren erlijio exotikoen hedapena, adibidez, mota askotako terapia psikologikoen bitartez.
|
|
|
Hona azterketan nabarmen agertzen den ondorioetako bat: haurraren sozializazio osoaren funtsezko osagaietako bat bide jokaera zuzena dela onartu
|
behar du
gizarteak.
|
|
|
Nolanahi ere, gure iritziz, ez da tresna teoriko kamutsa kontraesanez jositako gizarte-ehunak ulertzeko. Zentzu horretan, orekarik amesgarriena bera ere ez dugu ahantzi
|
behar
gizarte-indarren arteko oreka dela, ez kontraesanik gabeko mundu ideala.
|
|
|
Bakoitza bere eskuko balebil, euskal hiztunak bere munduaren berri emateko orduan ez luke eragozpenik izango, eta ahozko hizkeran trebe dabilen euskaldunak kode jakin horretatik bakarrik eraikiko luke bere munduari dagokion diskurtsoa. Horretarako, ordea, adierazi
|
behar duen
gizarte-kulturaren mugak ahozko kulturaren barrutira errenditu behar. Jakina, guk dakigula, euskaldun gutxi bizi dira barruti horretako muga hertsien barruan; bizimodu tradizionalaren aztarnak azken hatsetan dabiltza gure artean.
|
|
|
Indarrean ezin dugu ezer egin, eskatu egin behar da gure eskubideak errespeta ditzaten. Konbentzitu
|
behar ditugu
gizarte baten bi, hiru, lau hizkuntza izatea aberasgarria dela?. 613
|
|
|
Sindikatuen sarreraren bidez, sindikatu korporatiboak sortuz edo Kontseilu Sozialen koordinazio eta indartzean oinarritutakoarkitektura baten bidez egitea aurreragoko kontua da. Nahiz beldur garen ez otediren sindikatuen praktikari buruzko hainbat aurreiritzi eta topiko astindu beharko, edota ez ote den gogorarazi
|
behar
Gizarte Eraldaketarako Oinarrizko Printzipioak, izaera ekonomiko eta soziala duten beste euskal instituzioekiko, bereziki euskallangileek bultzatuak direnekiko, elkarlana, bultzatu beharraz ari direla.
|
|
|
Herri gaixotasuntzat jo behar da, herrigaixotasuntzat gaitziritzi eta herri gaixotasun bezala aztertu eta sendatu. Herri aginteak hizkuntz eskubideei atxikimendua erakusten duten jarrerak erakutsi, sustatu eta zabaldu egin
|
behar ditu
gizarte osoan eta gazteen artean bereziki. Ez dago beste sendabiderik.
|
|
|
Guztiarekin ere, uste dugu argi zerbait ekar lezakeela balio ekonomiko eta sozialen azterketa sakon batek aipatu dugun ikuspuntutik, besteak beste. Kontsumismoa eta" exhibizio" soziala nagusitzen ari diren garaiotan, giza mekanismo psikosozialak, ekonomikoak ez ezik, hobeki ezagutu
|
behar ditugu
gizarte justuago eta gizatiarrago eraiki ahal dezagun denon artean. Eta ‘gizarte’ diogunean gizadi osoa esan nahi dugu, herri, kultura eta nazio guztiek osatzen dutena.
|
|
2005
|
|
|
IUk ausartagoa izan beharko luke, eta ez EBri mesede egiteko. IUk estatuko ezkerra izaki, ezkerraren sen demokratikoa erakutsi
|
behar dio
gizarteari eta PSOEri berari. PSOEren politika aldaketarako nahikundea besterik ez da, alderdikeria.
|
|
|
Soziologo frantziar ospetsu batek zioen krimena edo, egungo berbak erabilita, delitua gizartearen uste edo sinesmen nagusiei egindako iraina dela. Jakina, berehala ikus daiteke definizio horretan dagoen funtsezko arazoa, hots, zeri deitu
|
behar zaion
gizartea. Adibide mingarri bat jarrita, susmatzen dut Namibiako gizonezkoen gizartea batez ere dela emakumezkoen adulterioarengatik sufritzen duena eta horiek harrikatzea justifikatzen duena.
|
|
|
EAEn, hortaz, hogeita bost urtean ez dugu bide makala egin. Ukaezina da orduko eta gaurko egoerak ez dutela zerikusirik, eta hori harrotasunez esan eta transmititu
|
behar diogu
gizarteari:
|
|
|
Eta zera gaineratu zuen: «Ez dut uste inposaketa jokabide ona denik, baina bai, tentsio puntua mantendu
|
behar da
gizartean, deseroso xamar senti dadila». Horren harira Joxe Jabier Iñigok aipatu zuen nola Kontseiluak eskatu duen, Katalunian dagoen moduan, euskararen ezagutza derrigorrezkotzat hartzea.
|
|
|
Giza mugimenduak behar du administrazio eraginkorra, administrazioak behar du giza mugimendua eta eskola administrazioaren zati bat da. Eskolak behar du giza mugimendua arrakasta izateko, eskolak
|
behar du
gizartearen lana. Beraz, eginbehar horiek oso erlazionatuta ikusten ditut.
|
|
|
Kontua birgizarteratze ikuspegitik enfokatu nahi badugu, noski, delitua egin eta kondena bete duen pertsonari harrera egiteko balio duen formula hauxe dela onartu eta onesteko prestatu
|
behar dugu
gizartea lehendabizi.
|
|
|
Baldintza ekonomikoak alboan, nolako erantzunak bilatu
|
behar dira
gizartearengan?
|
|
|
Kontsumitzaileen partehartzea sendotu eta hobeagotu
|
behar da
gizarteko maila guztietan.
|
|
|
Eta justizia ezkerrean zagok, ez zentroan? Ez al duk hik esaten, gainera, gizabanakoa aldatu
|
behar dela
gizartea aldatzeko. Bada, alde horretatik ere ez huke kexatu behar, aldatzeko aukera bikaina eman diat-eta!
|
|
|
Horregatik historia nazionalaren ikuspegira ezin daiteke makurtu edo soildu, ezin dugu guztia ekintza guztiak euskal abertzale versus beste abertzale ikuspegira lerrotu edo eskema dikotomikoan Espainiako historiaren ispiluan arakatu. Herri baten fenomenología aberatsa dugu eta nire ustez ez da sinplifikatu edo ahuldu
|
behar
gizarte aberatsaren historia, dinamika interpre tatzaile eta diskursibo bakarrera. Ezkutatu ere ez, ez balego bezala.
|
|
|
Utopiak beti norabide bat markatzen du. Ilustrazioak bazekien nondik etorri
|
behar zuen
gizarte honen onbideratzea: arrazoiaren ildotik desagertuko dira superstizioak, intolerantziak, erlijioak.
|
|
|
Adibiderik argiena, presoari jarduera deliktiboa bertan behera uzteko eta autoritateekin elkarlan aktiboan jarduteko eskatzen duen betekizun berria dugu. Taldekidea salatu beharrak eta talde terroristaren inguruan dauden talde orotatik desbinkulatu beharrak ez du zerikusirik presoaren gainean egin
|
behar den
gizartean birsartzeko iragarpenarekin. Betekizunaren oinarria ez da delitugileak egin dituen delituen gaineko jarrera, baizik eta jarrera ideologiko hutsa eta etorkizunean eraman nahi duen bizimodua, inguru sozial jakin batzuekiko jarrera eta iritzia zuzenean kriminalizatuz, hori guztia egitea balitz bezala.
|
|
|
Interneteko zerbitzu eta edukien hornitzaileek konpromisoa hartzen dute, sinatutako akordioaren arabera, pedofiliaren eta sexu-delituaren apologia egiten duten orri, foro eta komunitate birtualak kentzeko, edo anorexia eta bulimia pizteko; eta hezkuntza-kanpainak eta gizartea sentsibilizatzeko kanpainak abian jartzeko. Enpresa sinatzaileak bat etorri dira nabarmentzeko Internet eta teknologia berriak ongi erabiltzeko hezkuntzan sakondu
|
behar duela
gizarteak. Hain zuzen ere, Núñez Morgadesek telefonia mugikorrak gazteengan duen eragina aztertzeko azterlan bat bultzatu du, Interneten eta era guztietako edukietan sartzeko aukera ematen duena.
|
|
2006
|
|
|
Hori transmititu
|
behar genioke
gizarteari: bertsolaritzak berniz hori eman diezaiokeela pertsonari:
|
|
|
sentsibilizazioa. Lan munduko arduradunak jabetu
|
behar dira
gizarte hau gero eta elebidunagoa dela, elebiduna izatera iritsiko dela. Jakin behar dute enpresek emango duten zerbitzua erakargarriagoa, salgarriagoa, merkaturako lehiakorragoa, kalitate handiagokoa izango dela, zerbitzu hori euskaraz ere emango baldin badute.
|
|
|
Hobe ezkutatu eta norberak bere etxean sufritu, hala tokatu ezkero-esanguratsua da museoak ere erakusketari buruzko liburuxka eta karteletan azken argazki hauek jarri ez izana-. Wilkek egindakoa, gaixotasuna eta heriotza artelan gisa aurkeztu eta publikoari zabaltzea, beti eder eta gazte
|
behar duen
gizarte honekiko kritika latza da.
|
|
|
Antropologo honen aburuz, edozein ugalketa-jokabide, bai ugalketa gertatzendenean, bai ugalketa gutxitzen denean, eta bai ugalketari uko egiten zaionean, gizartean errotutako faktoreengatik esplikatu behar da. Ezin dugu esan ugalketaberezko prozesua denik, edozein ugalketa-jokabide gizarteak gestionatutakoa baita.Tabet-ek azpimarratzen du emakumeek ez dutela berez umerik edukitzen, gizonezkoekin harreman sexualak eduki behar dituztela eta harreman horiek noiz etanolakoak izan
|
behar diren
gizarteak arautzen duela beti. Horrez gain, gizakiakugalkortasun eskaseko animaliak gara eta historian zehar, herriek gizarte-mekanismo zuhurrak eratu dituzte ugalketaren inguruan:
|
|
|
pertsonek" berriro ikasten dute" laguntzen. Kontuan hartu
|
behar da
gizarte guztietan izan dela elkarri laguntzeko erraztasun hori, baina, azkenaldian, badirudi lan hori zailagoa dela, familia-egitura tradizionalek gizarte-indargetze hori ematen zutela, orain desberdina da. Horregatik, Denbora Bankua herritarren sinesgarritasuna lantzeko sistema ere bada.
|
|
|
Zesarea horiek aspalditik egiten dira, haurdun dagoen emakumeak arrazoi batengatik edo besteagatik eskatzen duenean. Eta ez dira ahaztu
|
behar
gizarte-faktoreak ere, funtsezkoak baitira erditze ez-natural horien hazkundea ulertzeko; izan ere, Jordi Bellart-ek dioenez, gaur egungo gizarteak ez du onartzen deserosotasuna, edozein motatakoa izanda ere. «Erditzea ez da hain erosoa, 12 eta 24 ordu bitartekoa, batez beste», dio.
|
|
|
Zarraoarekin bat eginez, hitzarmen honek “Getxo udalerrian ematen ari den etxebizitzaren arazoari irtenbide osoa emateko oinarriak" jartzen dituela nabarmendu du Madrazok. " Administrazioetatik ahaleginak egin
|
behar ditugu
gizarteko sektore guztiei etxebizitza duin eta merke bat ematen, batez ere gazteei”, azaldu du. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuak gogoratu duenez, 2.500 gazte getxotar dira gaur egun Etxebiden izena emanda dutenak.
|
|
|
Oso esanguratsua da Landak alde maskulino nahiz alde femeninoen alderdi baikorren uztarketa nola egiten duen. Gainera, esan
|
behar da
gizartearentzat emakumeengan alderdi negatibo gisa ikusten dena positibizatu egiten duela Landak; esandako hau dena laburbil dezakeena Iholdi dugu. Bigarrenik, aipatu behar dugu pertsonaia alternatiboak sortzeko Landak agerian duen zaletasuna.
|
|
2007
|
|
|
Herrialde bateko herritarren artean kirola bultzatu eta zabaltzeko behar-beharrezkoa da erakundeen inplikazioa. Erakundeek kirola egitearen onurak jakinarazi eta kirola egiteko erraztasunak eman
|
behar dizkiote
gizarteari. Arratibelen esanetan, Euskal Herrian ez da horrelakorik gertatzen:
|
|
|
Echegaray psikologoaren iritziz, gauzak horrela izatea ulertzeko kontuan hartu
|
behar da
gizarte honetan gizakiak bere aldaketen subjektu aktibo izan nahi duela, bere garapen pertsonala patuak, denboraren joanak edo etsipenak determinatzeari aurre egiten dio.
|
|
|
Ados zaude Zenbakirik gabe bizi liburuaren tesiarekin? Tesi horren arabera, zenbakiak
|
behar dituen
gizarte teknologiko batean bizi gara, baina jendeari ez dio axola zenbakiak ez ulertzea.
|
|
|
Zer egin
|
behar du
gizartearen aurrean erantzuletzat agertu nahi duen erakundeak. Legeak bete.
|
|
|
Enpresak dirurik irabazten ez badu, ezin ditu kalitatezko lanpostuak sortu, eta gizarteak kalitatezko lanpostuak eskatzen dizkio. Horretarako, enpresak ongi joan behar du, enpresak bere esparrua eta bere kontuak harroagertzea erabat zilegi da eta hori ulertu egin
|
behar du
gizarteak. Azken batean, enpresak aberastasuna sortzen baldin badu, aberastasun hori itzuli egin ahal izangodio gizarteari, eta bestela ez.
|
|
|
Baina balizko kalte horien beldur ezin gara egonean egon Euskal Herrian.Masa-kulturaren arlo horretan bereziki, kontuan izan
|
behar dugu
gizarteari kulturazaiola munduari airea bezala: gasa presiobidez zabaltzen dela eta, besterik ezean, kanpoko aire-korronteek hartzen dutela tokia.
|
|
|
Bigarren aldi edo aroan, berriz, gogoz kontrolatu
|
behar zena
gizartea berazen. Hobe esan, jendea eta jendartea menderatu behar ziren, lehendabiziko aroanbezala, baina oraingo honetan menderatze-objektu berariazkoena izaki.
|
|
|
Horiek bertako eredusozialaren nolakoaz informatzen digute eta, halaber, kapital sozialaren garapenmaila ulertzeko lehen hurbilketa da. Hasteko, esan
|
behar da
gizarte-zein lanarloetan EAEk ez daukala eskuduntza osorik eta Madrilek funtzio estrategikoakgordetzen dituela.
|
|
|
Diskurtso publikoak bere egin
|
behar ditu
gizarte -gaiak oro, modan daudenak eta besteak, botereak gustuko dituenak nahiz besteak, eliteen ardurakoak nahiz herri xehearenak. Diskurtso publikoak denei erantzun behar die, gizarteak badu-eta itxaropen hori.
|
|
|
Osasunean eragina duten portaerak izateko arriskua garapen-etapa horretan dago, eta gizarte-testuinguruan sartzen da, gizarte-, kultura-eta ingurumen-faktoreekin lotuta. Talde sanitarioek eta hezitzaileek arriskuen berri izateak pizgarri bat izan
|
behar du
gizarte osoan osasunerako hezkuntzan jarduteko eta esku hartzeko.
|
|
|
Adineko pertsona bat etxean dagoenean, gerta daiteke seme-alabetako batek lan egiteari uztea, eta egoera horrek dakartzan diru-sarrerak murriztea. Zer jarrera hartu
|
behar luke
gizarteak arazo horren aurrean. Gizarteak eta botere publikoek behar diren tresnak eman behar dizkiete familiei, adinekoak beren ingurunean mantendu ahal izateko, horixe baitute nahiago, inkesta guztiek diotenez.
|
|
|
Uste dut lehen galderari buruz gogoeta sakona ireki
|
behar dela
gizartean, bereziki iragarri berri dituzten ETB3 eta ETB4 sortzear daudenean. Ez zait iruditzen, bestetik, ETB jarrita dagoenik euskararen normalizazioak XXI. mendeko lehen hamarkadaren bukaeran behar dituen parametroen neurrian, eta horretarako jaio ei zen besteak beste.
|
|
2008
|
|
|
etxebizitza, garapen iraunkorra, garraioa, sozial gaiak, kirola eta kultura, euskara barne. Hitz bitan, esparru soziala landu
|
behar dugu
gizartearen beharrei erantzuteko.
|
|
|
Lehen esan dut, bakoitza buru-belarri dabil bere horretan eta uste du ia-ia mundua hor bukatzen dela. Euskara elkarteek eta Topaguneak batez ere ahalegina egin
|
behar dute
gizartean, eta ez euskalgintzan, presentzia handiagoa lortzeko.
|
|
|
Beraz, komeni da ala ez albisteak eta analisiak eskaintzean gordin mintzatzea? Komunikatzaile eta militante askoren ustez bai, egoera latza delarik mezuak ere katastrofikoa izan
|
behar duelakoan
gizartearen gain eragina izatekotan. Beste batzuek alderantzizkoa uste dute, nahikoa gogorra badela klimaren aldaketaren egia gainetik hori sentsazionalismoz jazteko.
|
|
|
Euskaraz bizi den eta hala bizi nahi duen hizkuntza-komunitateari erantzun
|
behar dion
gizarte-komunikazioaren sektore osasuntsua eta normalizatua behar dugu guk, euskal hiztunok. Eta, horretarako, modu orekaturen bat aurkitu beharko da euskaraz diharduten hedabide-mota guztiak uztartzeko eta egungo produktuei etekin ekonomiko, sozial eta kultural handiago ateratzeko.
|
|
|
9 Hizkuntza duintzeko, duintzat hartu
|
behar dute
gizartearen abangoardiek eta gizarte-eragileek hizkuntza. Eta, hedabideen aurrean dihardutenean, euskara duin eta jasoa erabili behar dute.
|
|
|
ENE Euskal Naturisten elkarteak aurreikusten du biztanleriaren ehuneko bik egiten duela. Onartu
|
behar da
gizartearen pentsamoldea aldatzen ari dela, 1989 arte nudismoa eskandalu publikotzat jo eta zigortu egiten zen.
|
|
|
Eta inolako zalantzarik gabe, Lesakako lantegirako, lehenbiziko oharra da argiena eta egokiena, eta bigarrena, berriz, Arrasateko lantegirako. Eta berdintsu jokatu
|
behar litzateke
gizarteko gainerako esparruetan. Garbi dago Lekarozko institutuan, Gernikakoan, eta Kanboko. Xalbador?
|
|
|
Eskolak arreta handia eskaini
|
behar dio
gizarteak eskola umeen bidez sartzen dituen ezaugarri linguistikoei, eta horiek zaindu eta landu egin behar dira, baina, era berean, eskolak ezin utzizko eginkizuna du hizkuntza estandarra irakastea. Beraz, hizkuntza estandarra irakasteak lehen mailako helburua izan behar du eskolaren zereginen artean, nahiz eta horrekin batera herrian herriko hizkerak eta bestelako aldaerak onartu.
|
|
|
Espainian, batez besteko familia batek jasaten duen presio fiskala jaitsi egin zen, 2007an, lehen aldiz, lau urtean, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundeak (ELGA) egindako txosten baten arabera. Txosten horrek murrizketa moderatu hori enpresek beren langileek ordaindu
|
behar dituzten
gizarte-kotizazioetan izandako murrizketari egozten dio. Irudia:
|
|
|
enpresek" gizarte hobea eta ingurumen garbiagoa lortzen borondatez laguntzea erabakitzen dute". Eginbehar juridikoak betetzeaz gain, eragiketa bakoitzean gizarte-eta ingurumen-kezkak sartu behar dira, eta, era berean, enpresa-jarduerek ondorio positiboak izan
|
behar dituzte
gizartean. Praktikan, beren kudeaketan EESa aplikatzen duten enpresek ekipoak, altzariak eta bestelako materialak eman ohi dizkiete gizarte-izaerako erakundeei, edo, egiten duten jardueraren arabera, produkzioa prezio berezietan saltzen diete pertsona behartsuen taldeei.
|
|
|
Justu kontrakoa. Egoera negatiboak erabili
|
behar ditugu
gizartean hobeto aritzeko behar ditugun poza eta energia gure barnetik ateratzeko eta, horrela, egoera txarrak gainditzeko. Bizitzaren krisi guztien ondoren hausnarketa sakon bat dator.
|
|
|
Adina, etxea, hipoteka, lana, arazo ekonomikoak... aldagaiak dira ernal  kuntzaren eragiketa honetan, oso kontuan hartu beharrekoak, baina zinez garrantzitsua dena da gure gorputzaren gainean dugun erabateko kontrola. Zorte handia dugu eta aprobetxatu
|
behar ditugu
gizarte honek eskaintzen dizkigun abantailak. Berrogei urte baino gutxiago ditugunok inoiz edo behin entzun behar izan dugu" Zuek denetarik nahi duzue" edo" Zeurekoiak zarete oso, bakarrik zeuen buruengan pentsatzen duzue" bezalako esaldiak, gu baino zaharragoa den jendearen ahotan.
|
|
2009
|
|
|
Eta familiaz harago, gizarteko gainerako kideok erantzukizunik ba al dugun gai horrekiko edo erabat gai pribatua den, familiak bakarrik erantzun behar diona. Nire ustez, bi arrazoirengatik esku hartu
|
behar du
gizarteak: Batetik, haurtzaroko arrazoiengatik.
|
|
|
Zentzu horretan, hainbat ekimen sustatzen ditu, hala nola Donostia International Physics Center edo Bizkaian koka litekeen espalazio bidezko neutroien iturria (hori lortzeko ahaleginek emaitza lortzen badute). Hezkuntzari dagokionez, alor horretan gogor inbertitu behar dela dio," sortu behar dugun eta hirueleduna
|
behar lukeen
gizarte multietniko eta kulturaniztunak" funtziona dezan. Eta generoen arteko muturreko berdintasuna lortu behar dela gaineratu du.
|
|
|
Marko politiko-nazionalaren aldaketa ezinbesteko jotzen du Txillardegik euskararen herria dagoen krisi ezin larriagotik ataretazko, baina hori ez da nahikoa. Hori modu jakin batean burutu
|
behar den
gizarte-jarduna eta prozesua da. Eta modu jakin horrek, eskakizun ekonomikoak dituen bezalaxe, eskakizun soziolinguistikoak ditu:
|
|
|
Euskararen normalizazioaren inguruan egiten diren jarduera eta ekimenak gizarteak ezagutzea beharrezkoa da jarduera horien arrakasta lortu nahi badugu. Baina informazioa eta ezagutza edukitzeaz gain, gure hiriko bi hizkuntza ofizialen arteko elkarbizitza orekatua lortzeko, hizkuntza gutxituaren alde egin behar den ahaleginak daukan garrantziaz ohartarazi egin
|
behar da
gizartea: motibazioa eta sentiberatzea lantzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Gure egungo errealitatea, ordea, anitza da zentzu askotan, bai kulturaren arloan, baita hizkuntzaren arloan ere. Eskolak ateak ireki
|
behar dizkio
gizartearen globaltasunari, eta kulturen eta hizkuntzen arteko bizikidetzarako prest dauden ikasleak prestatzea dagokio. Euskal Hezkuntza-Sistemaren helburu nagusia, hizkuntza eremuan, komunikazio-gaitasun ona lortzea da euskaraz nahiz gaztelaniaz.
|
|
|
Literatura tradizionalean testuak belaunaldirik belaunaldira igarotzen dira, iraunarazteko asmoaz. Ez da
|
behar
gizarteko talde jakin bat transmisio horretarako, gizarteko edozeinek egin dezake hori, baina benetan gertatzen dena da gutxi batzuk direla ahozko literatura hori zabaltzen dutenak, eta hauek ezagunak izan ohi dira gainera euron inguruan.
|
|
|
Kontrolatuz jarduten duen autoritatea arazo da, baina ez da dudarik maisu-maistrak eta irakasleak gehiago errespetatu eta balioetsi
|
behar dituela
gizarteak.
|
|
|
Belaunaldien arteko harremanak sustatu behar ditugu, eta saihestu
|
behar dugu
gizartea adin tarteka zatitu dadin.
|
|
|
Era berean, gai gatazkatsu guztietan bezalaxe, Elizak argia eta proposamenak egitearen aldekoa izan behar du, ez inposatzailea, Uriarteren esanetan. Azaldu duenez, ez du gizarteari errieta egiten ari zaionaren itxura eman behar, proposamena luzatu
|
behar dio
gizarteari modu arrazoituan.
|
|
|
Zientziak helbideak lantzen ditu, helburuez deus ez daki; faktoak lotzen ditu, balioak eta xedeak ez ditu ukitzen. Zientziak eta razionalismoak, zer duda, beren leku zentrala
|
behar dute
gizartean. Baina zein iparri begira jardun behar du gizon-emakumeak, gizarteak, zientziak berak finean?
|
|
|
a. Oinarri instituzional mutualista sortu eta indartu
|
behar da
gizarte zibilarenbarne.
|